Afschuwelijk
toren
panorama van de
van Middelbands
In Oude
e driehonderd doden
Tongi
ZWITSAL
IJzeren
Gordijn in Hellevoetsluis
Noordwester en dijkbreuken leiden
tot nieuwe angst op Overflakkee
Ook
Utrecht nam
liefderijk
de evacues
op
GEEN EVACUE'S MEER NAAR
DEN HAAG?
Dodelijke
vrees voor aasgieren
R. V. D. verwerkt eindeloze
berichtenstroom
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
PAGINA I
Helicopters redden honderden mensen van
zolders en daken en uit bomen
(Van onze speciale verslaggever)
HELLEVOETSLUIS, Woensdagavond
De oude grote kerk van Middelhar nis, bereikbaar door de pittoreske
poort onder de boogvormige stenen staatsietrap van 't raadhuisje, staat mid
den in het water. Maar door duister en spinrag klimmen wij naar bet platte
dak van de hoge vierkant-massieve toren. Daar, veertig nieter boven de
grond, ontrolt zich bet verschrikkelijkste panorama, dat wij op onze zwerf
tochten door en langs de watersnoodgebieden zien. Hoog genoeg om een
breed uitzicht over vele kilometers en naar alle kanten te hebben, niet tè
hoog om het contact met de grond of wat onder liet water aan grond schuil
gaat te verliezen.
Heel Overflakkee één zee, In Zuidelijke richting, naar Nieuwe Tonge en
Stad aan 't Haringvliet, één onafzienbare watermassa; naar het Zuidwesten
op Herkingen en Battenoord aan, niets dan traag deinende roestbruine gol-
vcu: in het Noorden nauwelijks een klein en hier en daar veelbetekenende
onderbroken streep je rechtgebleven dijk langs liet Haringvliet. Slechts naar
het Westen een droge driehoek tussen Dirksland en Melissant en pal onder
onze voeten vlak achter het blank staande Middelhamis een stuk droge dijk
van het aangrenzende tweelingdorp Sommelsdijk.
heeft kunnen redden. Nu nóg zien de he-
licopter-piloten her en der paarden tot
aan de nek in het water staan, roerloos,
gedoemd. In de Voorstraat, de hooggele
gen hoofdstraat van Middelhamis tussen
Kade en Achterweg, staan aan alle bomen
tientallen koeien en paarden vastgebon
den; de boeren groepen samen voor het
raadhuis, waar de Achterweg zich in Oost
en West splitst en aan beide zijden onmid
dellijk in het water ondergaat. Boeren,
die hun vrouw en kinderen al in veilig
heid weten, die nu ook hun vee naar de
overkant willen; zélf komen ze later wel
eens. In het raadhuis schrijft de mare
chaussee uit Groningen de trieste evacu
atie-historie; korte zakelijke notulen van
een enorme tragedie. Honderden en hon
derden zijn reeds naar de overkant, an
dere honderden stromen door; voor cijfers
moet men hier niet zijn. Boten voor het
vee zijn beschikbaar.
Haven overvol
Het vee naar de boten. Van Westdijk
en Nieuwstraat, die na enige tientallen
Helicopters vliegen
af en aan
Op het hoogste punt van Middelhamis.
de Kade achter de Binnenhaven, staat op
een verhoging van een paar zandzakken
een militaire politie-agent het verkeer
naar de nauwelijks voor ééh auto pas-
sr-erbare hoge Westdijk te regelen. De
Westdijk die loopt naar Sommelsdijk, waar
de landingsplaats voor de Amerikaanse en
Belgische helicopters is ingericht op een
smalle verhoging een paar honderd meter
achter de Gasfabriek. Af en aan razen
de zwaar-donderende vijftonners van de
verbindingstroepen, die zich nauwelijks
in de smalle rijbaan tussen de huizen
kunnen persen, jakkeren personenauto's
en jeeps, komt dan ineens een oude boer
met drie koeien aan een touwtje aar.-
klossen. Af en aan tussen Sommelsdijk en
de Binnenhaven van Middelhamis; héén
de lege auto's die in Sommeldtik de men
sen ophalen, die daar door de helicop
ters worden afgezet en die eerder al door
de Nederlandse amphibietanks waren aan
gevoerd: terug om deze mensen en allen
d'e verder uit Middelharnis-Sommelsdijk
weg moeten, te vervoeren naar de Binnen
haven, waar zij in de ruimen van de wach
tende aken worden gelaten.
De helicopters vliegen af en aan; en
daarmee ook de geruchten en de drama's
die waar zijn. De hele dag door cirkelen
dc vijf hef schroef vliegtuigen rond nv»*r
de barre waterwoestenü, waai altijd
nog. vier dagen na die rampzalige Zater
dagnacht, mensen op d3ken en in bomen
wachten op ofwel het onvermijdelijke
ofwel het grote wonder. Voor velen is
de komst van een helicopter inderdaad
het grote wonder van hun leven; maar
ook is menigeen al zo verkleumd en
versuft, dat hij zich niet meer aan dat
wonder kan vastklampen.
Honderden cadavers
Overal langs de onbegaanbare cn over
vele honderden meters finaal weggespoel
de dijk van Middelhamis naar Nieuwe
Tonge en verderop naar het rampzalige
Oude Tonge drijven honderden cadavers
van koeien en varkens, drijven, gruw
zame ontdekking, ook lijkenOp een
dakpunt, nauwelijks een halve meter
boven de gulzig reikende golfslag tegen
de gescheurde muren, zit een man, als een
standbeeld; hoe lang al zonder warmte,
zonder eten, zonder drinken?, hoeveel da
gen en nachten al eenzaam in het kille
aangezicht van de aansluipende dood? Met
een vage beweging tast hij naar de ladder
die uit de helicopter wordt geworpen, hij
raakt eraan, tast mis, valt schuin voor
over, plonst in het water, drijft weg,Nver-
dwijntIn een boom een man die de
ladder niet meer ziet; een der beman
ningsleden klimt omlaag, slaat een touw
om hem heen, trekt hem zo het vliegtuig
binnen-
Zo vliegen de helicopters af en aan en
alle geredden vertonen hetzelfde beeid:
versuft en wezenloos, na in het gunstig
ste geval nog op een zolder te hebben ge
bivakkeerd. Mannen en vrouwen, hulpbe
hoevende ouden van dagen, kleine weer
loze kinderen. In lange rijen verdringen
zij zich aan de Binnenhaven, worden be
hoedzaam in de ruimen van ongedurig op
stoom liggende Rijnaken geholpen, zieken
en gewonden op brancards.
Aan diezelfde Binnenhaven loeien kla
gelijk de koeien, die men eveneens per
schip naar het veilige Rotterdam hoopt te
brengen. Het is het weinige vee, dat men
meters al wegzakken in de modderbrci,
die eens de weg naar Stad aan 't Ha
ringvliet was, van Voorstraat en Oost-
dijk jaagt men het vee bijeen, leidt het
over de twee kilometer lange dijk, aan
weerskanten water, van Middelhamis
naar de Buitenhaven. Daar is nauwe
lijks nog plaats om in en uit te varen;
Urker vissersbootjes cn Amsterdamse
binnenvaartschepen. Vlaardingse traw
lers en Rotterdamse sleepboten liggen
zij aan zy; levensmiddelen en auto's,
medicamenten en zakken, schoppen en
watertanks worden gelost, mensen en
vee aan boord genomen.
De verbindingstroepen en de technische
troepen uit Utrecht onder commando van
majoor Vader houden de zaak op poten,
dichten de bressen in de dijken die rond
om Middelhamis in de binnendijken en
ook aan Binnenhaven en Nieuwstraat ge
slagen zijn, lossen en laden de schepen,
helpen de uitgeputte heücopter-passagiers
over het dode punt. bewijzen aan dokters
en verpleegsters elke gevraagde dienst.
Wij spreken een aalmoezenier en een
veldpredikant van de troepen uit Ede, die
hun makkers uit Utrecht willen aflos
sen; de twee geestelijken zijn naar Mid
delhamis gevaren om deze zaak te rege
len. Maar 's avonds komen nieuwe troe
pen uit Utrecht: de genie, om de opnieuw
bedreigde dijken te verdedigen.
Nieuwe dijkbreuk
En de helicopters vliegen af en aan;
Amerikanen en Belgen redden vierhon
derd wanhopigen van vlieringen en van
daken in een voor deze veelbeproefden
nog nauwelijks meer te realiseren zweef
partij door de lucht. En met hen vliegt de
ene tijding na de andere aan. Bij Den
Bommel is opnieuw een dijk bezweken en
het hele plaatsje moet nu onverwijld ge-
evacueerd worden, het op de uiterste
Oostpunt gelegen Ooltgensplaat is als ge
volg daarvan nu öök opgegeven, van Acht
huizen en Langstraat moet eveneens alles
weg.
komende harde wind uit de zo gevreesde
Noordwesthoek, raadzaam, dat de Melis-
santers naar Dirksland gaan om 'n vlucht
weg per schip bij de hand te hebben. In
Stad aan 't Haringvliet houdt men zich
gereed om onmiddellijk bij nieuw gevaar
met schepen naar Dordrecht te evacueren.
In verband met de zandbanken in het
Haringvliet geeft men er de voorkeur aan.
dat de veelal Ier plaatse niet bekende
schippers uit alle delen van Nederland,
die hier gereed liggen, de weg door Hol-
landsch Diep en Dordtsche Kil nemen en
zowel van Stad aan 't Haringvliet en Den
Bommel uit zullen trachten naar Dor
drecht te komen.
Oude Tonge: 300 doden
De ergst getroffen plaats op Over
flakkee is Oude Tonge. Volgens geruch
ten is daar een schuur met honderd
tachtig mensen ingestort, waarbij allen
om het leven kwamen. Volgens een
officiële opgave wordt van niet minder
dan driehonderd personen aangenomen,
dat zij verdronken zijn. De overleven
den in Oude Tonge kunnen zélf het af
schuwelijke werk van het bergen van
hun omgekoi.,en dorpsgenoten niet meer
aan en men deed hiervoor een dringende
oproep om personeel van buiten Over
flakkee, ook voor het bergen van het
verdronken vcc. Bergingscolonnes die
naar Oude Tonge komen, moeten zelf
voor sch.epsruimte ter legering zorgen.
Een later rericht meldde, dat gezien de
nieuwe dreigingen, geheel Oude Tonge
moest worden geëvacueerd; men vroeg
daarbij ter versterking van de aanwezige
politiemacht opnieuw vijftien man per
helicopter. Voor de evacuatie liggen in de
haven van Oude' Tonge genoeg schepen,
maar de vaargeul van dorp naar haven is
alleen bij hoogwater te gebruiken. Als men
vanavond afvaart, zal men vermoedelijk
de nacht buitengaats moeten doorbrengen
en pas morgenochtend naar Dordrecht
verder kunnen gaan.
Goeree geheel afgesloten
Een catastrofe in de namiddag: ter
hoogte van Stellendam, dat van Over
flakkee uit al onbereikbaar was en dat
in zijn geheel reeds was geëvacueerd,
braken op dit smalste punt in de ver
binding Goeree-Overflakkee de dijken
op nieuwe punten. Daardoor werd het
Noordwestelijke Goeree geheel van
Overflakkee afgescheiden en weer een
apart eiland.
Men vermoedt, dat nog slechts weinig
mensen in de nog betrekkelijk veilige
duindorpen Oude Nieuwland en West
juist met de laatsle veerboot terug naar
Hellevoetsluis te keren, het bericht, dat
men de hele middag als in een klamme
angstdroom heeft voorvoeld: Oude
Tonge en Den Bommel (van nabij
gelegen kleine plaatsen als Zuidzijde
en Molendijk hoort men al niet meer)
■nocten onverwijld evacueren.
En onmiddellijk erna: als gevolg van
de nieuwe dijkdoorbraken bij Stellen
dam cn Den Bommel moet geheel
Goeree-Overflakkee met bekwame
spoed worden ontruimd, incluis de
Oostpunt met Ooltgensplaat, waar men
door dc herhaalde dijkbreuk bij Den
Bommel nu ook van opgeven moet
spreken. De vrouwen en kinderen van
Overflakkee zouden waarschijnlijk van
avond nog allen vervoerd worden; een
deel van hen is reeds naar Den Bosch,
een ander deel in Utrecht onderge
bracht.
Nieuwe nacht
De Overflakkeese. mannen blijven tot
het uiterste- Maar bij het wegvaren uit
Middelhamis, terwijl mist en schemer de
eerste avondfloersen over het Haring
vliet leggen, blijkt de waarschuwing voor
nieuwe storm uit het beruchte Noord
westen géén overdreven alarm- En met
een nieuwe onheilspellende nacht voor
de boeg worstelt men op de kade van
Hellevoetsluis met de wurgende vraag,
hoe die dappere boeren en militairen in
Middelhamis het nog tot het licht van
een nieuwe dag zullen kunnen redden
PENNING WATERSNOOD 1953
De Vereeniging voor penningkunst heeft
besloten een penning uit te geven, die de
watersnood 1953 tot onderwerp heeft. De
penning wordt algemeen verkrijgbaar ge
steld en de netto-opbrengst zal ter be
schikking van het nationaal rampenfonds
worden gesteld. Prof. L. O. Wenckelbach
is bereid gevonden het ontwerp hiervoor
te maken.
Met haar poes vast in de arm
geklemd, is deze kleine uit Zierikzee
in Rotterdam aangekomen. Tijdens
de vloedgolf had het meisje haar
lievelingsdier nog kunnen redden.
Nieuwland zijn achtergebleven, maar men
In Nieuwe Tonge is de laatste dagen I heeft met Ouddorp en Goedereede geen
het dodencijfer tot tachtig gestegen; verbinding. In Stellendam zelf is alle
amphibietanks en helicopters brengen leVen uilgestorven. Uit vliegtuigen ziet
de aldaar nog verblijvende vijflienlion- men enorm veel wrakhout en meubilair
derd mensen in 'n onafgebroken pendel- j tussen de cadavers tegen de huizen spoe-
dienst naar Sommelsdijk, vanwaar zij
via Middelhamis naar Rotterdam gaan,
terwijl velen ook naar Dirksland worden
gebracht, dat voor een groot deel nog
droog is en via de binnendijken goed
bereikbaar is cn waar men bovendien
beschikt over een eigen haven met
kanaal naar het Haringvliet.
Droog is ook Melissant. maar men acht
het, na de nieuwe waarschuwing voor op-
len; de doden onder de bevolking zijn
eerder nog geborgen kunnen worden.
Stellendam is nu naar geen enkele zijde
meer tégen het op twee fronten aanrol
lende zeewater beveiligd; men vreest bij
de nieuwe krachtige Westenwind daar
door ook gevaar voor Melissant en Dirks
land.
En dan komt, als men aan de Buiten
haven van Middelhamis Staat om nog
Minister Algera in
Zierikzee
De eerste gemeente, die de minister
van Verkeer en Waterstaat, mr J. Al
gera, op zijn tocht door de geteisterde
gebieden gisteren hoeft bezocht is Zierik
zee. De bewindsman en de autoriteiten
van de rijkswaterstaat, die hem vergezel
len, hebben een bespreking gehad met
het college van B en W. van Zierikzee.
Men heeft de eerst noodzakelijke maat
regelen voor het herstel van de dijken
en de versterking van de dijk, die nog
wordt bedreigd, aan een bespreking on
derworpen, De bespreking werd gehou
den in het vijf eeuwen oude stadhuis
van Zierikzee, dat geheel gespaard is
gebleven.
Door lielicopterschroef
gedood
Tijdens de door Engelse helicopters uit
gevoerde werkzaamheden tot steun en
redding van de drenkelingen is, kort nadat
in Oude Tonge op Goerec-Ovcrflakce een
met medicamenten en warme kleding ge
laden hefschroefvliegtuig aan de grond
was gezet, een van de bewoners van dit
plaatsje, die de landing had gadegeslagen,
door onoplettendheid achteruit op do
staartschroef ingelopen. De man werd
door de met razende snelheid ronddraaien
de propcllerbladen gegrepen en op slag
gedood.
De milddadigheid is groot
(Van onze Utrechtse redacteur).
Liefderijk z(jn de geëvacueerden ook in
Utrecht ontvangen, waar met stroobos-
sen en heel veel goede wil in de Jaar
beurshallen aan de Croeselaan legerste
den voor hen waren Ingericht. Wij, die ge
tuige zijn geweest van de aankomst van
de vluchtelingen in Rotterdam, waar zij
uit schepen, die hen uit het rampzalige
gebied hadden weggehaald dc wal aan het
Willemsplein opstrompelden, hebben hier
kunnen constateren, dat de eerste ont
vangst hun daar reeds goed gedaan had.
De grote ellende die men doorstaan had
tekende zich nog wel op de gezichten af.
(Van onze Haagse redactie)
Gistermiddag heeft de gemeenteraad
een korte buitengewone raadsvergade
ring gehouden, waarin de burgemeester
mededeling deed van hetgeen van de
zijde van de gemeente en van de burgerij
is verricht met betrekking tot de wa
tersnoodramp. Het aanbod van hulp hier
ter stede was groter dan door de coördi
nerende instanties kon worden aan
vaard.
Wat het opnemen van evacué's door
Den Haag betreft, deelde de burgemees
ter mede, dat aanvankelijk 4000 evacué's
naar Den Haag zouden komen, waarvoor
dan ook een apparaat werd opgebouwd.
Dit aantal is vervolgens teruggebracht
tot 2000 en later tot 700. Er zijn thans
in Den Haag 607 evacué's geregistreerd.
Inmiddels is bekend gemaakt, dat de af
voer van evacué's op Rotterdam en de
provincie Utrecht zal worden geconcen
treerd, zodat Den Haag geen onderdak
meer zou behoeven te verlenen.
Daar de instructies telkens veranderen
maar velen waren al van frisse nieuwe
kleren voorzien en uit de dankbaarheid,
dat men eindelijk van het water verlost
was. had men de moed geput, om verder
te gaan en door te leven. Door te leven, al
bleef het hart schrijnen om het gemis van
dierbaren.
En ook hier hoorden wij de meest ont
roerende en hartverscheurende verhalen.
Want vertellen wilden de meesten, omdat
zij zich van de beklemming moesten los
maken. Koffie, brood en warm eten ver
sterken toch het lichaam en hieven ook de
geest even op uit zijn kluisters. Dan rus
ten en, o hoe heerlijk hebben die 280 men
sen uit de Hoekse Waard en van Goeree-
Overflakkee, die het eerst met autobussen
Bescherm UW Kinderen in Utrecht aankwamen geslapen. Gister-
Bij gevatte kou direct de Uw kind middag kon deze hele groep bij particu-
bedreigende gevaren bestrijden met:i1 »ieren. opgenomen worden, weer in een
6 J huis, m gezinsverband, al was het dan niet
de vertrouwde woning.
De Commissaris der Koningin, de heer
Reinalda en de burgemeester van Utrecht
jhr mr C. J. A. Ranitz waren hun in de
jaarbeurshallen moed komen inspreken en
ertelden, dat Utrecht alles zou doen, om
het leed te verzachten. Metterdaad is dat
getoond door de spontaneiteit, waarmee de
burgerij deze ontheemden opnam en door
de ijver, waarmee de weermacht kleding
en voedsel kwam aandragen.
In totaal zullen 3000 evacué's in de stad
gehuisvest worden. Doch meerderen zullen
hier nog door komen, om, na registratie,
naar andere plaatsen in de provincie ge
bracht te worden. Het getal zal echter ze
ker niet 40.000 belopen, zoals aanvankelijk
abusievelijk werd medegedeeld. De ge
meentelijke sociale dienst heeft de rege
ling in handen en vele particulieren ver
lenen de helpende hand. Jammer is het,
soms spontane hulp die geboden werd
goed gebruikt kon worden moest wor
den afgewezen, omdat bepaalde personen
meer officiële instanties zich hiervoor
alleen geroepen achtten.
Van gemeentewege staat men ook erg
formeel en weinig vertrouwvol tegenover
de pers. Dat hebben wij in Rotterdam,
waar men de taak van de pers beter
blijkt te begrijpen en vrij haar gang laat
gaan, anders ondervonden, In Utrecht te
ruggekeerd voelt men zich echt in een
ambtenarenstad.
Als goede noot staat daar tegenover de
werkelijk ontroerende milddadigheid.
Trouwens reeds Zondag was men in „Oog
en Al" onmiddellijk met 'n inzameling be
gonnen met als resultaat, dat de volgen
de dag vijftien ton goederen naar Roosen
daal en omgeving kon worden gezonden.
Twee millioen gulden voor schadeherstel
VOOR W IE HET LEVE V NIET
VERDER GAAT!
ttBT leven gaat verder!
J-jf Inderdaad, bij alle rampen en onder
alle omstandigheden geldt dit. En
op dat verder gaande leven zullen dan
ook steeds de te nemen maatregelen
dienen gericht te zijn.
Dit ,Jtet leven gaat verdermag
uiteraard geen aanleiding zijn om, wat
gebeurd is, te vergeten en achteloos
voorbij te gaan. Gelukkig doet Neder
land dat niet by deze geweldige waters-
n god-catastrophe. Integendeel. Het
medeleven en de hulpverlening uit bin
nen- en buitenland blijken werkelijk even
geweldig als ontroerend.
Bij zoveel heldhaftig helpen en royaal
Steunen kan het leven verder gaan!
Maar niet kan het leven verder gaan
voor de meer dan duizend doden. Voor
vele honderden is het leven geëindigd.
De dood kwam als een dief in de
nacht, in de vorm van bulderende
elementen, beukende storm en kolkend
water.
De slachtoffers zijn de eeuwigheid
ingegaan. Z\j werden plotseling voor
Gods rechterstoel geroepen, hopelijk niet
onvoorbereid, maar toch geheel onver
wachts.
Laten wij ook de omgekomen mede
mensen niet vergeten. Bidden en offeren
wij voor hun zielerust.
God zij hun genadig na het grote leed,
waarin zij zijn vergaan.'
Analyst
Op terugweg
naar Rotterdam: dreigende
stoet tegenliggers de nieuwe nacht in
(Van onze speciale verslaggever)
ROTTERDAM, Woensdagavond
De weg naar de verdronken Eilanden leidt door een ijzeren gordijn. Marine
en marechaussee in Hellevoetsluis kammen elke boot die naar Goeree-
Overflakkee vertrekt, wel tien keer en dan nóg tien keer uit. Men vreest
het water; men vreest niet minder de aasgieren die al op verscheidene
plaatsen de ondergelopen huizen hebben geplunderd, die de geldkisten
uit de huizen van omgekomen veeboeren hebben geroofd, die zelfs niet
voor lijkenschennis terugdeinzen.
regelen volkomen begrijpelijk. Een gezel
schap van negen buitenlandse journalisten
en filmoperateurs,.uit Zweden en Duits
land, Denemarken (met een dappere ver
slaggeefster) en Italië, had alle overre
dingskracht van perschefs van Buitenland
se Zaken en Waterstaat nodig om mee ta
kunnen. En als men dan vaart, is men op
genomen in een fantastische armada.
Op zandbank gelopen
Ginds een paar Urkcr zcilvissers, hier
een marine-barkas met op sleeptouw zes
door studenten bemande rubberboten,
verderop een rils Rijnaken met een Rot
terdamse sleepboot, dan een Amsterdam
se veerboot. Bü de marine-commandant
Hellevoetsluis werd alarm geslagen, om
dat midden op het Haringvliet een Rijn
aak met honderdvijftig evacué's op eer,
zandbank is gelopen: vliegtuigen cirkelen
met vijf tegelijk over de aangegeven
plaats, twee sleepboten en een andere
Rijnaak varen onmiddellijk uit ter as
sistentie. Men krijgt het schip vlot. Even
eens midden op het Haringvliet is een
Mensen die hun familie op Goeree en
Overflakkee willen bezoeken en heimelijk
aan boord van een schip zijn geklommen,
worden onherroepelijk van boord gejaagd.
In het bureau van de marine-commandant
Hellevoetsluis worden verzoeken van tien
tallen mensen om naar de overkant te mo
gen, afgewezen teneinde elke kans op in
filtratie van onverantwoordelijke elemen
ten af te snijden. Men kan de intenties en
de al dan niet goede trouw van al die
mensen nu eenmaal niet beoordelen.
De cineast Herman van der Horst
(„Houen Zo") is al een uur bezig om de
commandant te vermurwen; hij en zijn
camera mogen mee, zijn jeep niet. Voor
aleer wij onze toestemming hebben, zijn
we twee keer buiten de deur gezet en drie
keer teruggekomen. Vooraleer de boot af
vaart en wij er tóch opzitten, zijn we door
wachtmeesters van de marechaussee, kapi
teins van de landmacht en korporaals van
de marine drie keer „verwijderd", zoals
dat heet, al onze pers-legimitaties ten
spijt.
l En toch zijn al deze soms barse maat-
gele vliegboot in moeilijkheden geraakt;
van twee kleine binnenvaartschepen
zwoegt men in een kleine roeiboot heen
en weer over de zware deining.
Er varen hier schepen en schippers uit
alle delen van Nederland, die het water
het Haringvliet met zijn verraderlijke
zandbanken niet kennen en die niet meer
deels weggeslagen boeien kunnen
vertrouwen. Maar men moét varen. Men
moet, bij de duizenden die op de Eilanden
wachten om gered te worden, risico's ne
men. Dat moet men ook op de route door
de Dordtsche Kil waar 's nachts de ver
lichting niet meer brandt.
In diepe ruimen
Acht uren later is men terug in Helle
voetsluis. En dan keert een even fantas
tische vloot eveneens terug. Kleine Ur
ker vissersbootjes slingerend en zwaai
end wild by het inkomen van de woelige
bocht voor de haven; een zeiljacht uit
Amsterdam steigert steil omhoog en kan
nauwelijks in toom worden gehouden. En
uit de in onafgebroken rij aanstampende
Rijnaken komen de evacué's, by hon
derden; en by velen is, na de beproevin
gen van drie tot vier dagen temidden
van het klauwende water, tydens de
wilde reis in het diepe cn dansende
scheepsruim de laatste veerkracht ge
broken. Het is één stoet van ellende cn
uitputting, die soldaten en verpleegsters
in het station dragen en vandaar naar
de bumper aan bumper geparkeerde
auto's en touringcars.
en een Barendrechtse dijkwerker-vrijwil
liger in de wagen en vier boerinnen die
daags tevoren uit Dirksland waren geëva
cueerd en nu in Hellevoetsluis waren gaan
kijken of zij op haar beurt aan de vluch
telingen van vandaag hulp konden bieden.
Moed en kracht
O, er is, bij alle ellende en bij alle in
eenstorting van tè zwaar beproefden, ook
nog veel moed en kracht onder dit volk.
Bij de brug over het Voornse kanaal (na
het droge Voorne opeens in Putten op
nieuw water overal) staan in hagel en
avondduister nog tientallen vrijwilligers
onder felle schijnwerpers zand te schep
pen; vrachtauto's rijden af en aan om de
dijk langs het Voornse kanaal te verster
ken.
Jongens uit Den Haag blijven nóg een
uur om zandzakken te stuwen en over
de bedreigde dijken tussen Abbenbroek
en Zuidland koerst sinds gisteren een
rijdende keuken van de marine uit Den
Helder om aan het onvermoeibare dijk-
leger snert en stamppot uit te delen.
TerwUl men, midden in een onafzien
bare colonne auto's en touringcars vol
evacué's met bestemming voor diverse
plaatsen in Nederland, wiel aan wiel
over de Groene Kruisweg glüdt, doemt
van de andere kant, uit Rotterdam, een.
zelfde colonne op: legerjeeps en zware
vrachtwagens, vüftonners van de marine
en personenauto's, hele rijen gele tram
bussen, andere touringcars (en daar
tussendoor een melkauto met twintig
doodkisten voor Zuidland; en men her
innert zich, dat ook Oude Tonge om
tweehonderd doodkisten en afleglakens
had gevraagd
Het is een sombere stoet vol dreigende
Namen we op de heenweg Jongens en suggestie- Waar hy heen gaat, moeten op-
meisjes mee die in Spijkenisse zandzakken nieuw mensen in opperste nood worden
gingen vullen, op de terugweg roept men geëvacueerd. De stoet rijdt de nacht te-
de hulp in om een suiker-patient naar een gemoet, in hagel en regen en harde wipd.
dokter te vervoeren voor een insuline-in- stoten. En men herinnert zich de waar-
•ectie: een krasse visser uit Stellendam, schuwing voor een nieuwe Noordwester
die men ook na zijn vlucht zijn zeven-en jstorm. Men kan nauwelijks de dag af-
zeventig jaren niet aanziet. En achtereen- wachten. En men schrijft dit verhaal met
volgens loodst de politie ons een Haagse 1 schietgebeden voor allen die in nood zyn.
wilde de burgemeester het opvang-
apparaat nog in stand houden, totdat of
ficieel van de regering bericht is ont
vangen, dat geen evacué's meer naar
Den Haag zullen komen.
De schade, welke Den Haag zelf
door storm en water heeft geleden, wordt
op ongeveer 2 millioen geschat.
De schade is voornamelijk aangericht
aan de Boulevard en de zeewering. Van
de 9 a 10.000 vaten haring, welke van de
kade bij de Scheveningse haven waren
weggespoeld, is ongeveer de helft gebor
gen kunnen worden.
Namens de raad sloot de heer Smits
kamp zich aan bij de door de burgemees
ter gesproken woorden van medeleven
en mededogen met de door de ramp ge
troffenen. Hij verzekerde, dat de Haagse
burgerij niet b(i die van andere gemeen
ten zal achterblijven in offergezindheid
en verzekerde, dat de raad z(jn volle
steun en medewerking zal verlenen aan
de door B. en W. genomen en nog te ne
men maatregelen.
De heer Smitskamp eindigde niet de
bede. dat God allen, over wie droefheid
>s gekomen, moge troosten en ons land
voor verdere rampen moge sparen.
Zonder hoofdelijke stemming werd
hierna het gevraagde crediet van 2 mil
lioen voor herstelwerkzaamheden toege
staan.
Presentiegeld voor Rampen
fonds
De gemeenteraadsleden hebben het
hun over de gisteren gehouden raadsver
gadering toekomende presentiegeld ter
beschikking gesteld van het Hampen-
fonds.
OMVANG VAN DE RAMP
Luisterend Nederland blijft op de hoogte
Spoedige hulp is dubbele hulp; dit men. een redactie om vast te stellen,
motto geldt meer dan ooit in de strijd, welke mededelingen voor radioberichten
die ons land sedert Zaterdagnacht tegen in aanmerking komen en telexisten om
het water voert. Spoedige hulp kan de (het uitzenden van alle particuliere
-rIp
slechts worden geboden met snelle ver-
bindingen. Waar het telefoon- en tele-
nlichtingen
onmogelijk)
om meer dan een reden
•erzocken of inlichtingen.
araafverkeer in dc rampgebieden van die niet via de radio worden verspreid,
het eerste uur af grotendeels was ont- door te geven aan de betrokken instan-
n richt, bracht dc radio uitkomst. Een ties. De eerste dagen heeft het RVD-
berichtendienst ontstond, of liever, werd personeel dag en nacht gewerkt om de
uit de grond gestampt en uur per berichtendienst gaande 'te honden, Zij
etmaal klinken mededelingen en inlich- hebben nu versterking gekregen van
tingen door de aether, die er voor zor- personeel van andere diensten cn vrij-
gen, dat de redders komen te weten wiUigers. Vijf telefoon-toestellen zijn
waar hulp nodig is. dikwijls nog niet voldoende om de be-
Het centrum van deze berichtendienst richtenstroom te verwerken; vier redac-
is in Den Haag, aan de Wassenaar se- teuren, acht stenografen en twee
weg JfO, bij de Regeringsvoorlichtings
dienst, Het eerste bericht de re
geringsverklaring van Zondagmiddag
over de ramp, die ons land had getroffen
is al door honderden andere gevólgd.
telexisten hebben er hun handen vol
aan Het rode lampje boven de ingang
van de studio, waar omroepers van dc
omroepverenigingen vrijwillig langduri
ge diensten doen, brandt vele urén per
Het bleek al spoedig noodzakelijk een dag. De stromen berichten, die
ni-
apart apparaat in het leven te roepen: crofoon en luidsprekers de luisteraars
telefonisten, die dag en nacht de binnen- In geheel Nederland bereiken, zijn een
komende mededelingen van de meest bijdrage van met te onderschatten be-
uiteenlopende aard stenografisch opne- tekenis in de strijd tegen het water.
