Overzicht van situatie
Operatie-
luchtbrug
Zwoegen onder
hoogspanning
Zware dijk moet Zuid-Holland en
Zeeland geheel van de ze3 afsluiten
„Als Schielandse Zeedijk was
bezweken, zouden drie millioen
mensen zijn bedreigd
Luchtkaart van
rampgebied
Toestand
in vele
critiek
dorpen
300 doden in
Stavenisse
Donderdag 5 Februari 1953
Vliegtuigen hebben Woensdag
middag in zes uur tijd boven de
geteisterde gebieden 59.700 zand
zakken11.150 broden, 2000 liter
drinkwater en voorts grote bussen
voedsel, Rode Kruis-pakketten,
dekens en rubberboten afgewor
pen. Dergelijke operaties hebben
continu plaats.
's Morgens was de luchtmacht
de hulpverlening, de evacuatie en
de verkenningen begonnen met
meer dan 150 vliegtuigen, waar
onder Engelse en Amerikaanse.
Uit Frankrijk, Italië, Zwitserland,
Noorwegen, Zweden en Dene
marken zei nog hulp voor de
luchtmacht arriveren.
Van het vliegveld Valkenburg
is een luchtbrug ingesteld naar de
geïsoleerde gebieden. Van de
hoogspanning waaronder hier ge
werkt wordt geven deze foto's een
duidelijk beeld.
1. Tot de vliegtuigen die Amerika
ter beschikking heeft gesteld
behoren enige vliegend verhuis
wagens, waarvan er één hier
wordt geladen met zandzakken.
2. Broodwaaraan pro te behoefte
bestaat, wordt in waterdichte
zakken verpakt.
3. Ook ingeblikte levensmiddelen
worden by grote hoeveelheden
gedropt in waterdichte zakken.
4. Onmisbaar voor de geïsoleerde
gebieden is water, dat in Jerry
cans voorzien van een paar
auto-binnenbanden wordt afge
worpen.
Ridgway vloog boven j
rampgebied
DEN HAAG. Generaal Ridg
way, de geallieerde opperbevelheb
ber in Europa, is vanmorgen per
vliegtuig uit Parijs naar Nederland
gevlogen. Hij maakte een rond- i
vlucht boven de overstroomde ge- 1
bieden en landde tegen elf uur op
Schiphol. Vandaar reed hij met gro
te spoed naar Den Haag en confe
reerde met Nederlandse en Ameri
kaanse militaire autoriteiten over
de wijze, waarop nog meer hulp
kan worden geboden. Vanmiddag
zou hij weer naar Parijs terug ke
ren.
PLEIDOOI VAN HOOFDINGENIEUR VAN VEEN:
DEN HAAG. „Wil men In de toekomst het water houden uit het ge
bied, dat nu is overstroomd, dan zal men het met een zware dijk helemaal
van de zee moeten afsluiten, met uitzondering van de Nieuwe Waterweg en
de Wester-Schelde". heeft dr Ir Van Veen, hoofdingenieur van Rijkswater
staat, met nadruk verklaard aan ambassadeurs, gezanten en andere ver
tegenwoordigers van de diplomatieke missies in ons land, waarmee hü
een vlucht boven Zeeland, de Zuid-Hollandse eilanden en West-Brabant
had gemaakt.
Men moet de overspoelde eilanden
1 zien als een kunstmatig gebied, dat
door dijken was gewonnen. Vroeger
verwachtte men. dat een overstro
ming, zoals nu ons land teistert, maar
1 eens in de 500 jaar zou kunnen voor-
komen. Het water kwam Zondag
hoger dan ooit tevoren. „Wij zullen
meer moeten doen dan alleen maar
de gaten in de dijken dichten", is
de les. die dr Van Veen trok uit de
1 catastrofe.
„Als de dijk ten Westen van Rot
terdam, de Schielandse Hoge Zee
dijk. was doorgebroken, dan zou de
ramp nog geweldiger afmetingen
hebben aangenomen", deelde hij mee
Het gebied om Rotterdam ligt nog
lager dan het overstroomde Deze
dijk begon het op één punt te be
geven Er is toen met man en macht
gewerkt om het gat te dichten. Alles
werd aangesleept wat maar gepakt
kon worden. Er kwamen schepen
met zand. er was een ploeg van 300
militairen aan het wprk en men zou
zelfs een kerkgebouw hebben laten
springen, om dichtingsmateriaal te
hebben, als men dynamiet bij de
hand had gehad.
Want als deze dijk het zou hebben
begeven, dan zou een groot gebied
van Zuid-Holland en van Noord-
Holland zijn overstroomd Dat bete
kent. dat drie millioen mensen ge
vaar zouden hebben gelopen in dit
dicht bevolkte gebied van ons land.
Alleen Den Haag zou gespaard zijn
gebleven omdat het op duinzand
ligt. Men is er echter in geslaagd de
dfjk Zondag nog te redden.
Als dit alles zou zijn samen ge
gaan met de vloed van de Rijn, dan
zou het hopeloos voor het hart van
Holland zijn geweest.
„Zijn de dijken bezweken tenge
volge van de schade, welke er door
het oorlogsgeweld aan is toege
bracht?". vroeg men hem. De heer
Van Veen antwoordde ontkennend.
Vrijwel alle dijken zijn door het wa
ter overspoeld. Daardoor werden de
dijken aan de binnenzijde weggesla
gen en dat leidde tot dijkbreuk.
Hjj hoopte, dat de dijken deze zo
mer hersteld kunnen zijn. Na een of
twee maanden kunnen de gebieden
weer drooggemalen zijn. Hij merkte
op. dat men thans sneller kan wer
ken dan onmiddellijk na de oorlog,
omdat men thans weer beter geoutil
leerd is en veel hulp kan verwach
ten.
Hoe het met de landbouwgronden
zal zijn. kan thans nog niet worden
gezegd. Veel hangt er van af. of er
veel vers water in de gebieden is. dat
kan de verzilting tegenhouden In
vroegere jaren waren er zeven jaren
nodig wilde men het zout eruit heb
ben Thans gaat dat met de hulpmid
delen vlugger.
„Ongetwijfeld zullen wij het land
terugwinnen", antwoordde hy op de
vragen van ambassadeurs en gezan
ten. „Het kleine land zal zich weer
groot tonen".
OVER TWEE DAGEN:
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. Straaljagers van
generaal Norstads 2e tactische
(NATO) luchtmacht razen sinds
Woensdag over het gehele Neder
landse verdronken :anö, om het ge
hele gebied fotografisch in kaart te
brengen, opdat in de kortst, moge
lijke tijd foto-materiaal beschikbaar
komt waarop alle inundaties en
vooral ook alle dijkdoorbraken dui
delijk voorkomen Deze foto's zijn
in de eerste plaats ten behoeve van
de rijkswaterstraat, die aan de hand
van deze foto's haar werkprogram
ma voor het treffen van de voor
zieningen aan de dijken zal moeten
opstellen.
Er is zo hard aangepakt met deze
fotografische luchtkartering, dat
men hoopt over twee dagen nauw
keurige détailkaarten van het ge
hele gebied gereed te hebben.
£5^,
Emigratiemogelijkheid
rampslachtoffers
vergroot
OTTAWA. De Canadese minis
ter van Immigratie, Harris, heeft
Woensdag verklaard, dat speciale
nulp geboden zal worden aan de
slachtoffers van de overstromings
rampen m Groot-Brittannië en Ne
derland. die naar Canada wensen te
emigreren. Hij zei. dat de Canadese
emigratiebureaux in het buitenland
te verstaan gegeven is dat het Ca
nadese programma voor gesubsi
dieerde overtocht tot gehele gezin-
nen uitgebreid kan worden. Tot
dusver gold dit programma voor
alleenstaanden of gezinshoofden, die
geld voor hun overtocht ontvingen,
dat zij uit hun verdiensten in Ca
nada moesten terugbetalen.
Penning Watersnood 1953
voor Rampenfonds
DEN HAAG. De Vereniging
voor Penningkunst heeft besloten
een penning u\t te geven, die de wa-
tersnood 1953 tot onderwerp heeft.
De penning wordt algemeen verkrijg
baar gesteld en de netto-opbrengst
zal ter beschikking van het Natio
naal Rampenfonds worden gesteld.
Prof. L. O. Wenckebach is bereid ge
vonden het ontwerp hiervoor te ma-
ken.
Advertentie l.M.)
U heeft een goede kans het
ergste van griep en influenza
te vermijden
Ontsmet U enkele malen per dag
I met het geconcentreerde anti
septische
O DOL MONDWATER
Op grond van de gegevens,
die tot dusver binnen zijn ge
komen, kan van de situatie in
de rampgebieden het volgende
globale overzicht worden ge
geven:
ZEELAND:
Oost-Zeeuws
Vlaanderen:
Toestand bevredigend. Met man
en macht wordt gewerkt aan het
dichten van de gaten in de zeedijk.
Onder water staan 2727 ha.
West-Zeeuws
Vlunnderen:
Situatie ongewijzigd. Onder water
staan 300 ha.
Wnlcheren:
Vlissingen is een der meest be
voorrechte plaatsen in Zeeland. De
3>ó meter water, die in de straten
der stad heeft gestaan, is voor een
belangrijk deel weer verdwenen.
Het leven is vrijwel normaal en
alleen het weinige drinkwater is
nog een handicap. In Middelburg
is het water gerantsoeneerd. Vijf
duizend zandzakken zijn onderweg
vanuit Antwerpen. Van het eiland
staan 1220 ha onder water.
Noord-Bevelnnd:
In Cats. Colijnsplaat, Wissekerke
en Kamperland is de voedselvoor
ziening gewaarborgd met behulp
van vliegtuigen. In Kats is alles
droog en er is weinig in deze plaats
voorgevallen. Noord-Beveland staat
voor de helft onder water.
Zuid-Beveland:
Geen verandering in de toestand
Zuid-Beveland staat voor een achtste
deel onder water.
Tholen:
Stavenisse is geheel geëvacueerd
door het regiment Prins Frederik,
Commandotroepen en honderd man
van de Franse genie. Het aantal
doden in Stavenisse wordt hoger
geschat dan 200. Stad Tholen ont
vangt enkele evacué's uit Stavenisse.
Het plaatsje staat niet onder water.
Oud-Vossemeer heeft, nagenoeg niet
van het water te lijden gehad. In
St Annaland is het raadhuis be
schadigd. Er staat weinig water.
St. Maartensdijk is thans droog ge
komen. Van Poortvliet staat het
grootste deel onder water. De be
woners zyn met uitgeworpen rub
berboten en vissersvaartuigen uit
hun huizen gehaald. Bij laag water
komt een deel van de weg naar
Scherpenisse vrij. In Poortvliet
wordt hard gevochten voor de diik-
dichting. Honderd man Commando
troepen en honderd man van de
Franse genip versterkten vandaag
een binnendijk in de meest zuid
oostelijke punt van het eiland. De
rest van het eiland zal voorlopig
worden prijsgegeven Tholen staat
voor een derde deel onder water.
St. Philips/and:
Geheel St. Philipsland staat onder
water
Schouwen en
IJuiveland:
Schouwen-Duiveland staat voor
4/5 deel onder water. Het ernstigst
is de situatie op Schouwen. Van de
20 000 bewoners van Schouwen Dui-
veland zijn er 15000 geëvacueerd.
Men heeft alle boerderijen en huizen
systematisch naar achtergebleven
personen afgezocht. De evacué's wor
den vanuit Bruinisse. Zierikzee en
Burghsluis naar Rotterdam en van
daar naar Utrecht en Gorinchem ge
bracht.
Men heeft op Schouwen Duiveland
noe geen dijken kunnen dichten. Het
water staat op sommige plaatsen
twee tot twee en een halve meter
hoog.
D° verwoesting in Zierikzee is ver
schrikkelijk. gehele huizenblokken
zijn weggevaagd. Het antieke Vrij-
poortje is o.a. ingestort. De kom van
de gemeente is nog droog. Voedsel is
voldoende aanwezig. Drinkwater
w"rdt aangevoerd.
De evacuatie van Brouwershaven
en Drieschor, dat geheel onder wa
ter staat, is in volle gang. Brou-
wershaven is grotendeels weer
drooggevallen. Slechts de lagere de
len van het dorp staan nog onder
water. Ook op andere gedeelten van
het eiland zyn hulpverlening en
evacuatie in volle gang. De havens
liggen vol schepen. Vliegtuigen
speuren en helpen. Roeiboten, ducks
en rubberboten trachten geïsoleerde
personen te bevrijden. Op het vlieg
veld Haamstede zijn Woensdagavond
om half tien 15000 zandzakken uit
geworpen, omdat de situatie er cri
tiek werd. Bij Zonnemaire aan de
andere kant van het eiland, dreigde
eveneens een dijk te bezwijken. Hon
derd man zijn naar het bedreigde
punt gezonden.
Uit Oosterland zijn gisteren 450
personen per helicopter uit de bo^
venverdiepingen en van de daken
gehaald. Er bevindt zich nog een
aantal personen op het raadhuis van
Oosterland.
Op Schouwen zijn weer drie dijken
doorgebroken .namelijk ten Noord-
Oosten van Zonnemaire. ten Oosten
van Brouwershaven en ten Westen
van Noordgouwe.
ZUID-HOLLAND:
Goeree-Overflakkee:
De onmiddellijke evacuatie van
Oude- en Nieuwe-Tonge is door de
militaire commandant te Den Bom
mel gelast. In Nieuwe-Tonge heeft
men de toestand, die zeer kritiek is.
in de hand Er bestaat geen reden tot
oncerustheid. Evacuatie van de be
volking door middel van stormboten
wordt ter hand genomen. Van Oolt-
gensplaat wordt de gehele bevolking
geëvacueerd. Voorts zullen van het
gehele eiland Goeree en Overflak-
kee alle vrouwen en kinderen wor
den geëvacueerd. Reeds zijn vele
bewoners in veiligheid gebracht. Er
zullen er maar zeer weinig achter
blijven. Drie kilometer ten zuid
westen van Den Bommel bevinden
zich mensen geïsoleerd op een dijk.
Tien Gemeten
Geheel overstroomd. Op het oos
telijk deel heeft een aantal bewo
ners zich nog kunnen handhaven.
DEN HAAG. De burgemeester
van Stavenisse deelt mede, dat in
zijn gemeente vermoedelijk 300 do
den te betreuren zijn. Aanvankelijk
waren er 200 gemeld Een groot ge-
deelte van Stavenisse fs totaal ver
woest. Geen enkel huis Is onbe
schadigd.
PTT doet verzoek:
Geef evacuatie-adres
aan hen van wie u
post verwacht
DEN HAAG De PTT verzoekt
alle geevacueerden hun nieuwe adres
bekend te maken aan allen, van wie
zij postzendingen kunnen verwach
ten, dus ook aan officiële lichamen
en aan uitgevers van dagbladen en
tijdschriften. Men kan hiervoor ge
bruik maken van de bekende kaar
ten voor adreswijziging, die aan alle
postkantoren verkrijgbaar zijn. De
correspondentie voor geevacueerden.
die door de post niet binnen een
paar dagen bezorgd kan worden, zal
aan de afzenders worden terugge
zonden, teneinde deze niet in onze
kerheid te laten omtrent het lot van
de verzonden stukken.
Het vermelden van naam en adres
van de afzender op poststukken i s
thans nog meer nodig dan
anders.
Koningin bezocht
evacuatie-centra
Prins per vliegtuig naar
getroffen gebied
(Van onze correspondent)
SOESTDIJK De Koningin be
zocht vandaag enige, evacuatie-cen
tra. Prins Bernhard is vanmorgen
in een klein vliegtuig van het vlieg
veld Soesterberg opgestegen met
het voornemen te trachten enige
landingen in het getroffen gebied
te maken.
Vanmiddag presideerde de prins
een vergadering van het Nationaal
Rampenfonds
Voorne en Putten:
De situatie in Abbenbroek is zeer
kritiek. Er moet worden begonnen
met evacuatie. Het gaat om dui
zend personen. Voor de achtergeble
ven inwoners van Zuidland bestaat
geen gevaar. Er zal niet tot eva
cuatie behoeven te worden overge
gaan. In Spijkenisse is de toestand
vrij gunstig. Men wacht in span
ning af hoe de provisorisch her
stelde dijken het zullen houden. Met
man en macht wordt aan het her
stel van de dijken gewerkt.
Te Heenvliet wordt de toestand
zeer kritiek. Het water in de Heen-
vlietsé polder stijgt nog voortdu
rend. Men vreest de Wieldijk bij
Nieuwesluis niet te kunnen houden.
Als deze dijk breekt, is de laatste
verbinding van Voorne en Putten
met Rotterdam verbroken. Het ver
keer. dat thans nog over deze dijk
gaat wordt levensgevaarlijk geacht.
Hoeksche Waard:
Vijf en twintig grote en kleinere
polders zyn geheel overstroomd.
Acht polders staan dras en slechts
vijf zijn geheel droog. Van de 14
gemeenten hebben vier geen last
van het water. In de tien andere
zijn vele woningen overstroomd. Het
ergst zijn Numansdorp. Strijen.
's-Gravendeel en Goudswaard ge
troffen. In de hoofdwaterkering, die
de Hoeksche Waard moet bescher
men zijn minstens dertig breuken,
op sommige plaatsen kilometers
breed. Het aantal gaten in de bin
nendijken is zeer groot.
Uit 's-Gravendeel. Strijen en Hei-
nenoord is de bevolking voor een
deel geëvacueerd. De materiële
schade is er zeer aanzienlijk. Nu
mansdorp is thans geheel geëva
cueerd. Het water in het dorp staat
nog 1 a lü meter hoog. Met man
en macht wordt gewerkt aan het
herstel en de versteviging van de
dijken. In 's-Gravendeel zijn 1000
inwoners, die óf niet geëvacueerd
wilden worden of terug kwamen.
A Iblasserwaard:
Het plaatsen van zinkstukken in
de bres van de dijk bij Papen-
drecht is uitstekend geslaagd.
De binnenkomende hoeveelheden
water zijn reeds belangrijk minder.
Men verwacht hedenavond zo ver
te zijn, dat geen water van beteke
nis meer binnenkomt. De dijk van
de Noord in de Alblasserwaard,
waarin een gat van 120 meter was
geslagen, is door 400 Papendrechterg
voor "een groot deel hersteld. Zater
dag kan het gat, dat nu nog 35 m
groot is. gedicht zijn. In Alblasser-
dam heeft men de laatste dagen
over een totale afstand van zes
kilometer kaden aangelegd van een
meter hoogte. Thans is men bezig
z.g. boezemkaden over een lengte
van 3'.£ km een halve meter op te
hogen. Gehoopt wordt op deze wijze
stand te kunnen houden.
BRABANT:
Land van Altena:
In .Nieuwendijk zijn Woensdag
avond op enkele plaatsen de dijken
doorgebroken. Er vielen drie doden
te betreuren In Almkerk was het
de afgelopen nacht rustig. Om half
twee vanmorgen woei het er min
der dan in de vooravond en het was
er droog. Rondom het plaatsje staat
nog evenveel water als in het be
gin van de overstroming.
De toestand in het land van Heug
den en Altena is op het ogenblik
goed te noemen. Er is in de
loop van de dag weinig water bijge
komen De gemeente Almkerk
aan Werkendam is door het water
in verschillende delen gesplitst De
verbinding wordt met bootjes in
stand gehouden. Met zakken zand
wordt koortsachtig aan de verster
king der dijken gewerkt.
West-Brabant:
Bij Klutsdorp. 9 km ten noorden
van Bergen op Zoom, is een gat ge
slagen in een binnendijk, waardoor
de achtergelegen polder van 50 ha
onder water is gelopen. De bevol
king uit de polder wordt geëva
cueerd. Militairen zijn bezig het
gat te dichten. Klundert. dat voor
90 onder water staat, is geheel
geëvacueerd. Veel huizen zijn inge
stort en veel vee is verdronken.
Honderden mannen van de genie en
burgers werken aan de dijken. Het
gat in de dijk nabij de haven van
Willemstad is gedicht, Vrijwilligers
zi.in druk bezig vijf gaten in andere
dijken te dichten Er is voldoende
voedsel. Er staat nog water.
TEXEL:
Als voorzorgsmaatregel is de boe
ren van de Texelse polder Het
Noorden in overweging gegeven hun
vee te evacueren.
