Springvloed bij stormweer
Overweldigend is de hulp die uit het
buitenland geboden wordt
groot gevaar voor dijken en polders
Eerste lijst van slachtoffers
Millioenen guldens zijn al opgehaald
en.... de acties beginnen pas
Straf voor militairen, die pas
Zondagavond terugkeerden
DE HONGAARSE
G ALE1SLAAJF
Dordtsch Dagblad
Pag. 5
Donderdag 5 Februari 1953
Nergens ter wereld moeten op zo'n klein gebied zoveel bescher
mingsmaatregelen tegen het water worden genomen als in de lage
landen. Nergens ook is aan haar kusten de zee zo onrustig en gevaar
lijk. Bij stormweer kunnen de golven van de Noordzee door de vele
ondiepten niet vrij op en neer bewegen. De dalen van de golfbeweging
worden bij de zandbanken geremd, waardoor de zo gevreesde
branding ontstaat.
Behalve de golven, veroorzaakt
door de wind, loopt er door de Noord
zee twee keer per etmaal een kilo
meters lange vloedgolf. Tweemaal
per dag zien de bewoners van deze
lage -•-bieden langs de Noordzee de
vloeo stijgen tot hoogwater, elke 12
uur, 25 minuten. Tweemaal daags
valt het water gedurende eb weer te
rug tot zijn laagste stand. Elke dag
echter is het ongeveer 50 minuten la
ter hoogwater dan de vorige dag.
Hieruit blijkt de samenhang met de
maanstanden, want de hoogste stand
van de maan. de maansdoorgang,
verschilt elke dag ook 50 minuten.
De vloedgolf in de Noordzee is een
z.g. „vrije" getij golf. welke gevormd
wordt door verhoging van het water
niveau. Deze wordt veroorzaakt door de
„staande" vloedgolf, welke in de Atlan
tische Oceaan ontstaat onder de invloed
van de maan- en zonstanden ten opzich
te van de aarde. Door de Britse Eilan
den gehinderd in haar loop, buigt zich
deze Atlantische golf om het Noorden en
het Zuiden om deze eilanden heen. Bei
de golven krijgen onderweg meer ruim
te en verzwakken daardoor; op onge
veer 53 gi Noorderbreedte (ongeveer
bij den Helder) ontmoeten zij elkaar
weer en langs de Noord-Friese Eilan
den.
door zichtbaar uitgehold. Zij loopt de
nauwere zeegaten en riviermonden
binnen en wint daar aan hoogte, wat
aan breedte verloren gaat. Naar ge
lang van het verscnil in breedte van
de rivieren en waterwegen is ook het
verschil in waterhoogten. Te Zierik-
zee is dit 2.80 m, Bergen op Zoom
3.70 m. Hansweert 4.20 m.
Te Den Helder is het bewegingsver
mogen van de vloedstroom uitgeput
door de draaiing van de helling van het
golfvlak. Liep "de laatste aanvankelijk
naar het Noorden, door de ontmoeting
met de Atlantische vloedgolf uit het
Noorden, gaat het in Oostelijke richting
verder. Het golfdal komt nu ongeveer
bij Den Helder aan de Zuidzijde van de
golf. waardoor de getijstroom terug
gaat lopen (eb). Waar de stromen in hun
vaart door de bodem van zee en ri
vier worden gestuit, bezinkt veel slib
en ontstaat dus een ondiepte. Bij de
vloedstroom gebeurt dit ver binnen
waarts het land in; bij de ebstroom
voor de mond der zeegaten, waar het
aflopend water botst tegen de ebstroom
der Noordzee en in Zuidelijke richting
wordt meegevoerd. Daardoor komt het
dat de zeegaten alle naar het Zuidwes
ten wijzen.
Springtij
Onder de invloed van nieuwe en
volle maan ontstaan de, in ons pol-
In bijgaande tekening zijn de ver
schillende vloedstromen aange
geven. (Voor de duidelijkheid iets
overdreven.)
derland zo gevreesde springvloeden.
Gevreesd, omdat reeds enige malen
in onze geschiedenis deze springvloe
den samenvielen met stormgetij. Het
zijn vooral de landwaartse stormen,
die op deze momenten voor onze kus
ten en dijken gevaarlijk zijn. De stor
men op onze kusten komen gewoon- j
lijk uit het ZW, W, en NW, waardoor:
vaak stormvloeden ontstaan die 2 tot
3 meter boven de gewone vloedstan
den uitkomen. Bij de vreselijke ramp,
die thans ons vaderland heeft getrof
fen, heeft de stormvloed de ongeme
ne hoogte van bijna 4 meter boven
de normale hoogwaterstand bereikt.
In het binnenland waren de gevolgen
hiervan catastrophaal. Het springtij
uit het Zuiden, teruggestuwd dooi
een bulderende orkaan uit het Noord
westen had, mede ook door de zeer
lage luchtdruk in het nauwe gedeelte
van de Noordzee een buitengemeen
hoogwaterniveau tengevolge. Het wa
ter, dat geen andere .snellere, uitweg
had, drong zich met geweld in de zee
gaten en riviermondingen, waar het
wederom in de steeds nauwer wor
dende waterwegen in het binnenland
tot nog grotere hoogte kwam. De eer
ste berichten van dijkbreuken en
overstromingen kwamen dan ook van
plaatsen waar het water practisch
geen uitweg meer had.
Wie heeft Bijbel of
Psalmboek te missen
Ieder die een Bijbel of psalmboek of
nog liever deze beide in een band ge
bonden te missen heeft, zende deze aan
Bi.ibelhulp, Postbus 78 te Arnhem ten
behoeve van hen die door de waters
nood deze verloren hebben. Aanvra
gen om deze kerkboeken ten behoeve
van getroffenen kunnen eveneens aan
dit adres worden gericht.
Evacuatie Texels vee
Als voorzorgsmaatregel is de boeren
van de Texelse polder ..Het Noorden" in
overweging gegeven het vee uit deze pol
der te evacueren. Toen Zondag j.I. de dijk
van polder ..De Eendracht" bezweek, werd
de Noorderdtjk. een vr(j zwakke zanddijk,
aangewezen tot bescherming van de polder
„Het Noorden".
Voor een zeehaven aan de Noordzee
treedt de hoogste waterstand in, zodra
de top van de vloedgolf daar is aan
gekomen. Het is voor de scheepvaart
van zeer veel belang te weten, wanneer
dit geschiedt, want tal van diepgaande
vaartuigen kunnen bepaalde zeehavens
ilechts bij hoog water bereiken (vloed
havens). Als we ons van Calais naar
D=n Helder bewegen, wordt het uur
van de vloed steeds later; Hoek van
Holland en den Helder verschillen on
geveer 5 uur. Deze verschillen worden
veroorzaakt door het afstromen van het
water in de golf zelf, welke langs cle
kusten de snelheid van de golf vermin
deren. Bij beide golven, zoals die, welke
door de wind worden veroorzaakt, heeft
het water geen tijd om van de top naai
beneden te vloeien. Bij de vele kilome
ters lange vloedgolf echter wel. Het wa
ter van de top vloeit over grote afstand
af naar de dalen, waardoor een krachti
ge stroom ontstaat. Deze stromen noemt
men getijstromen. Wanneer het getij
opkomt, heet deze vloedstroom. Bij af
nemend getij, als de top van de
vloedgolf al voorbij is, loopt de getij-
stroom nog door. Deze is dan tegenge
steld aan de richting van de vloedgolf
en neemt steeds af in kracht; dit is dan
de ebstroom.
Getijstroom
Voor de lage landen is de getij
stroom, die wordt veroorzaakt door
het Zuidtij. van zeer veel belang. Ge
lijk iedere beweging op het Noorde
lijk halfrond, wijkt de vloedgolf, on
der de invloed van de aardrotatie
naar rechts af en dringt zich tegen
de Belgische en Nederlandse kust. In
de loop der eeuwen is de laatste hier-
De kracht van het opkomende
water bij springtij.
Opnieuw moeilijkheden
te flbbenbroek
Te Abbenbroek op Voorne en Putten
is de toestand weer zeer critlek. De
gehele bevolking- moet worden geëva
cueerd. Er bevinden zich te Abben
broek nog ongeveer duizend mensen.
Door de harde wind gedurende de af
gelopen nacht zün gevaarlijke situaties
ontstaan op de zwakke punten in de
dük.
Te Spijkenisse is men eveneens
koortsachtig bezig aan versterking van
de dijken. De toestand is op het ogen
blik vrij gunstig, maar men wacht nog
in spanning af. hoe de dijken zich zul
len houden.
Voor de achter gebleven inwoners
van Zuidland bestaat geen gevaar. Fr
behoeft hier niet tot evacuatie te wor
den overgegaan.
Verbinding Gorinchem-
Dordrecht hersteld
Van hedenmorgen acht uur af zullen
voorlopig slechts tijdens daglicht weer
treinen rijden op het baanvak Dor
drechtBaanhoek. De bedoeling is deze
treindienst op een autobusdienst tus
sen Baanhoek en Gorinehem te doen
aansluiten, waarmede de verbinding
DordrechtGorinehem is hersteld.
Het Nederlandse Bode Kruis doet de
volgende eerste opgave van in verschil
lende gemeenten geïdentificeerde over
ledenen tengevolge van de watersnood.
De mededelingen hieromtrent komen
uit de gemeenten en zijn verder niet
door het Rode Kruis gecontroleerd.
De lijst wordt in de komende dagen
zoveel mogelijk aangevuld.
Achter de namen van de slachtoffers
vermelden wij tussen haakjes het adres,
waar zij het laatst hebben gewoond in
de gemeente, welke genoemd wordt.
DINTELOORD.
Martin us Janssen, geb. 21-8-1904 (C. 57);
Jan de Vos, geb. 1-6-1894 (C. 56);
Jaatje Vissers, geb. 27-2-1898 (C. 56).
FIJNAART.
Leendert van de Meeberg, geb. 13-8-1898
(D. 231); Wilhelmina Andrea Kloet,
geb. 20-11-1906 (D. 231); begraven in
Dinteloord; Johanna Francisca Maria
van Opdorp, geb. 11-12-3944 (D. 228);
Adriana Wilhelmina Slikboer, geb. 18-
11-1904 (C. 123); Adriana Johanna Po
lak, geb. 22-8-1906 (D. 241); Maria
Hollemans, geb. 15-6-1946 (D. 160);
Pieternella Adriana Hartvelt, geb. 15-
1-1910 (D. 169); Leendert Machiel de
Geus, geb. 22-4-1936 (D. 169); Ohris-
tiaan de Geus, geb. 26-7-1946; Jan Dirk
de Geus. geb. 5-1-1948 (D. 169);
Gerrit Johannes van Mourick. geb. 13-
1-1924 (D. 161); Hermanus Leendert
Hollemans. geb. 12-5-1943 (D. 160);
Maria de Wit. geb. 5-10-1926 (D. 161);
Antonia Elisabet Suykerbuvk, geb. 17-
7-1876 (D. 195); Johanna Adriana
Knook, geb. 26-2-1924 CD. 183); Jan
Olivier Driesprong, geb. 1-7-1874 (C.
141); Petrus Gerardus Adriana Koet-
senruyter, geb. 2-4-1950 (D. 248); Lu
cia Adriana Maria Koetsenruyter, geb.
29-8-1951 ((D. 248); Peter George
Mackay, geb. 7-10-1943 (D. 166); Mar-
tinus Lijdekker, geb. 28-5-1880 (D 250);
Jannetje Driesprong, geb. 31-1-1906
'C 141); Teuntje Knook. geb. 20-10-
1900 (D. 182); Martha Eland, geb. 9-
7-1892 (D. 104).
KLUNDERT.
Johannes Adrianus Blommers, geb.
12-1900 (Krugerstr. 6).
Mej. J.
(Zandpad 6)
MAASSLUIS,
der End, geb.
RILLAND-BATH.
de Goffau, burgemeester.
ROTTERDAM.
d. Starre uit Sliedrecht.
Duitse Bondsdag herdacht slachtoffers
Q VERWELDIGEND is de hulp die het buitenland ons biedt nu wij
Duizenden militairen
helpen mee
Duizenden en nog eens duizenden
militairen van land-, zeej en luchtmacht
hebben de laatste dagen de handen
meer dón vol met de hulpverlening
aan de getroffen landgenoten.
De Koninklijke Landmacht heeft een
aantal ingezet, dat voortdurend wisselt,
maar steeds tussen de 10 en 20.000 man
schommelt en de Koninklijke Marine
steekt met 2000 man de handen uit de
mouwen.
De Landmacht komt uit alle delen
van ons land en heeft voortreffelijk
werk gedaan. Er werd door de civiele
autoriteiten een graag gebruik gemaakt
van het materieel, dat de troepen mee
brachten. en dat maar al te goed te
pas kwam. en er bestaat niets dan lof
over de prestaties van de jongens. De
Koninklijke Marine heeft nu 100 motor
vaartuigen ingeschakeld, waarvan 12
mijnenvegers, Sinds Maandag is de
activiteit verlegd naar SchouwenDul-
veland en Stavenisse. Ook de Marine
Luchtvaartdienst is uitermate actief
geweest.
Gas en electra weer
normaal te Rotterdam
De werkzaamheden bij het gemeen
telijk energiebedrijf te Rotterdam zijn
nu zo ver gevorderd, dat het, mede
door de van elders via het koppelnet
verkregen hulp, mogelijk is gebleken,
de beperkende bepalingen voor het
electricïteitsverbruik met ingang van
hedenochtend op te heffen.
Het gemeentelijk gasbedrijf te Rot
terdam is thans de moeilijkheden ge
heel te boven en werkt nu weer op
volle capaciteit.
door zulk een zware ramp getroffen zijn. Uit steeds meer landen
van de wereld komen tientallen berichten over kleinere en vaak zeer
grote acties. Algemeen is het grote medeleven in het leed van Holland.
Italië, Duitsland, Zweden en Denemarken staan wel bovenaan, maar
zelfs uit de mede getroffen landen Engeland en België komt hulp
opdagen. Protestantse kerken in Schotland, Duitsland en Canada
zonden telegrammen en gaven, en de Paus, die reeds 30.000 ter
beschikking stelde, stuurde nog een treinlading citrusvruchten.
Ten behoeve van het Nationaal Rampen
fonds heeft het Internat. Kïndemoodfonds
de Ver. Naties afstand gedaan van zijn
aandeel van 40 pet. in de inzameling van de
Nationale Commissie voor Vluchtelingenhulp.
Vervolgens geven we opnieuw een korte
opsomming van hetgeen in andere landen
voor de nood in ons land gedaan wordt.
ITALIë: er is al bijna 15 millioen live bij-
>n. Twee vliegtuigen zijn gestuurd.o.a. om
kinderen te halen. Honderdvijftlg brand
weerlieden komen bij de wederopbouw in
Nederland helpen. De afd. Verona van de
Ital. Parachutisten vereniging bood hulp aan.
Het ministerie van Landbouw wil bemidde
len bij het herstel van de vernielde land
bouwbedrijven. Vele honderden kinderen
kunnen in vacantiekolonies terecht. Ladin
gen eerste-hulpgoedereo kwam?;» ,-.:ida?g
Ital. mihtatrc vliegt;-.-gv^i op Valkenbu
Een Milanese firma bond tier. grote
kantelurachtauto's met personeel aan. De
Vereniging van Jonge Europese Federalisten
heeft in zest.ig steden centra geopend voor
Inzameling. Een halve dag na een radio-op
roep was in Milaan 4 millioen lire bijeen.
100.000 Dekens
Cornelia Maria Wilhelmina Raats. geb.
Raatsf^geb 'f-S-lSS' m"nüÜt^"vï^^"^vikTn^rg
EtokkitVb 7-V-1918b""d
ana Maria Schillemans, geb. 25-6-1914
B 337).
HOEDEKENSKERKE.
J. Leys.
NIEUW NEUZEN-POLDER.
Smallegange, baby 3 maanden.
HONTENISSE.
Maria Isabella Leeraert, 65 jaar; Agnes
Mathilde Mattheyssen, 33 jaar; Roza
M. Daalman, 8 jaar; Theophyl S. C.
Daalman. 6 jaar; Desyre Smit, 68 jaar
'vermist); Louisa Maas, echtgen. van
Desyre Smit. 66 jaar (vermist); René
G. de Smit, 37 jaar (vermist); Agnes
Maria de Smit, 24 jaar (vermist).
Hubregt Leeman, geb. 4-5-1874; Johanna
Theune, geb. 21-11-1869 (A. 88).
VLISSINGEN.
Petrus Martinus van Beers, geb. 23-5-
1883 (Groenewal 36); Johann Verha
gen, geb. 15-10-1910 (Boul. Bamkert
106); Franciscus de Jonge, geb. 5-3-
1904 (Vrouwenstraat 16).
ZAAMSLAG.
Jacobus Jan Alten, geb. 20-2-1949.
Verlaten liggen de woningen in
's-Gravendeel in het water, dat in
deze gemeente zoveel onheil
stichtte.
's-GRAVENDEEL.
J Groot (Langestraat)mej. St. Nik
laas en dochter vermist) (Gorstdijk
50); meisje Kranenburg. 12 jaar. met
moeder en zusje (Pr. Bernhavdstr. 141;
heer Van Appeldoorn (Molendijk 50);
mej. Van Steensel (Renoyshoek 53).
Met grote waarschijnlijkheid omgeko
men: mej. Kruythof (Achterdijk 26);
wed. v. d. Wulp met 3 kinderen (Mo
lendijk 20); mej. Van Verk met 2 of
3 kinderen (Molendijk 68); heer en
mevr. Brand (Molendijk 72); wed.
Verdonck met dochter en 3 kleinkin
deren. genaamd De Zeeuw (Molendijk
70); mevr. Kraak (Molendijk 80); kind
van C. Heidemolen (Molendijk 51).
middag van hun zetels op, toen president dr
Hermann Ehlers de zitting van de Bondsdag
in Bonn begon met een herdenking, van de
slachtoffers in Nederland, Engeland en Bel
gië. De Bondsdag heeft eenstemmig een voor
stel van alle partijen aanvaard, waarin de
regering werd opgedragen zoveel mogelijk
hulp te zenden. De Bondsdag begroette met
applaus van alle banken de mededeling van
bondlcanselier dr Konrad Adenauer, dat. de
regering reeds haar hulp had aangeboden.
Hij zei dat nog meer Duitse rivierboten
naar Holland zouden worden gezonden, na
dat de eerste tien Dinsdag reeds waren ver
trokken.
De .Duitse steden Bielefeld. Hamm. Aken.
Munster. Krefelö en enige kleine plaatsen
hebben aangeboden Nederlandse kinderen
onderdak te verlenen. De Volkswagenfabrie
ken borier. -ranmnsse-- eerambulant-
dr Dreës aan. Het Düiise soc. vakverbond
schonk t 45,000. Duitsland zond broeiglas ter
waaide van 20.000. De Westduitse bladen
zouden vandaag op de voorpagina's een op
roep tot hulp publiceren. Op het gebouw van
de Nedersaksische Rijksdag werd de vlag
halfstok gehesen- D'e bevolking van Frank
fort e.o. stuurde een vliegtuig vol dekens en
medicamenten. De Bayerfabriek te Lever-
kusen schonk 28.000 aan medicamenten.
meld. De Leeuwenclub te Joenkoeping
stuurde vandaag een vliegtuig met ge
noeg melkpoeder voor 10.000 liter melk
en bontjassen ter waarde van 15 000 kro
nen. Zaterdag vertrekt uit Joenkoeping
een colonne vrachtauto's met goederen
voor 100.000 kronen. De Zweedse coöpe
ratieve verenigingen hebben een half
miUioen kronen geschonken. De Zweedse
regering besloot gisteren als aanvulling
op de 25.000 dekens die Dinsdag werden
afgezonden, nog 75-000 dekens te zenden!
Vele fabrieksarbeiders offeren het loon
van een dag.
NOORWEGEN: de rederijen Fred Olsen
en Co te Oslo en Det Bergenske Dampskibs
Selskab te Bergen stortten ieder f 10.000.
Vliegtuigen vol dekens en beddegoed zijn
verzonden.
DENEMARKEN: in geld is tot nu toe 4
millioen kronen bijeengebracht Dat
2,2 millioen gulden, terwijl de bevol
king half zo groot is als de onze. De Haagse
dirigent Willem van Otterloo zal op 14 Fe
bruari het Deense Nationale Orkest dirige
ren ten bate van het Rampenfonds. Lucht
macht en genie stuurden 53 rubberboten.
BELGIë: medicamenten, kleren, fruit,
chocolade en biscuits zijn uitgedeeld. De be
woners van Sint Nicolaas boden onderdak
aan voor evacué's uit St. Philipsland, St.
Maartensdijk, St. Annaland, St. Laurens en
Scherpenisse. Een Nederlandse kapper In
Brussel heeft een complete inrichting van
een kapsalon voor een gedupeerde kapper
aangeboden. De Sabena bracht 2500 paar
rubberlaarzen- De Nat. Dienst voor de
Jeugd stuurde heel zijn kampeermaterlaal,
I beslaande uit 300 bedden. 3GO matrassen en
600 dekens.
LUXEMBURG: de regering bood 2500 de
kens aan; de inzameling van geld en goe
deren is pas in vollle gang.
I OOSTENRIJK, dat zich herinnert hoe in
I de eerste wereldoorlog honderden van zijn
hond kan 250 kinderen 12 weken verzorgen),
de Socialistische Partij 100.000 schilling, de
Volkspartij 12.000 en de coöperaties 100.0U0
schilling, en kardinaal aartsbisschop Innit-
Wenen eveneens 100.000 schilling.
De vereniging Kinderfreude en de gemeen
teraad van Wenen nodigden ieder duizend
Ned. kinderen uit.
ZWITSERLANDhier is 1:198.000 francs
bijeengebracht. Het Rode Kruis stuurde
rubberkleding en beddegoed en vandaag
kwam er een Zwitserse helicopter aan. spe
ciaal uitgerust voor reddingswerken met
de mogelijkheid op het water te landen.
De z.g- Glückskette heeft een soort sneeuw
bal ontketend ten bate van de slachtoffers
i Nederland en Engeland en tot dusver
iet minder dan f 850.000 opgebracht!
FRANKRIJK: de organisatie van brand-
stoffenhandelaren stelde 300.000 francs ter
beschikking voor getroffen collega'
SAARLAND: de regering zal een trein
met steenkden en een trein met levens
middelen naar Nederland zenden en stortte
een hulpfonds als eerste bijdrage eei
millioen francs.
100.000 DOLLAR
VER. STATEN: Het Amerikaanse
Rode Kruis heeft 100.000 dollar beschik
baar gesteld als een eerste bijdrage. De
gemeenteraad van het plaatsje Zeeland
in Michigan besloot Eisenhower te ver
zoeken een onbeperkt aantal door de
watersnood getroffen Nederlanders in
aanmerking te laten komen voor emi
gratie naar de Ver. Staten. In het ge
hele land werken de Ned. consulaten
onder hoogspanning om de toevloed
van pakjes en geldbedragen, variërend
van vijf tot duizenden dollars, te ver
werken. Het consulaat in New York
lijkt wel een pakhuis.
Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen
-JöVgCTi v-ior gratis vervoer -naar New York
en de K.L.M. zorgt voor verder transport.
In Baltimore is zoveel ingezameld dat de
Amerikaanse regering is gevraagd een spe
ciaal legervliegtuig te sturen om het op te
halen. De Save the Children-federatie zal
zes ton nieuwe kleding naar Nederland
sturen.
CANADA: 250 kisten met kleding die het
Rode Kruis in Genève had opgeslagen, zijn
op weg naar Nederland; de K.L.M.
voert bovendien nog 40 dergelijke kisten
uit Toronto.
VIA 10 ZENDERS
10 Radiozenders in Duitsland, Oostenrijk,
België, Frankrijk. Nederland, Italië. Luxem
burg. Monte Carlo. Saarbrücken en Zwitser
land. zullen een gezamenlijke oproep tot
hulp uitzenden.
Paus Pius XII gaf een bijzondere
afgevaardigde opdracht in Belgie en Ne
derland te gaan bezien hoe het Vaticaan
verder kan helpen.
De Canadese minister voor Immigratie,
Harris, kondigde aan dat speciale hulp zal
worden verschaft om gedupeerden van de
watersnood in Engeland en het, Europese
vasteland naar Canada te laten emigreren.
De centrale verkooporganisatie van Roer-
kolen bood een millioen zakkenstrlppen
voor het dichtnaaien van zandzakken aan.
Uit Frankfort vertrok een vliegtuig met
dekens en medicamenten; uit Arpajon (Fr.'
twee hefschroefvliegtuigen en een Dakota;
uit Genève een colonne Rode Kruisauto'
enkele fabrieken sturen mobiele ploegen
voor het repareren van water-, gas-
electriciteitsleid ingen
DE KERKEN
De Verenigde Kerk van Canada maakte
10.000 dollar naar Nederland en Engeland
over De moderator van de Kerk
Schotland zond een telegram van mede
leven en voorbede aan de praeses van de
generale synode der Ned. Hervormde Kerk
en de Evangelische GeselJschal't te Stutt
gart vroeg de Hervormde synode hoe zij
kan helpen.
Op aansporing van de wnd. Hoge Com
missaris van Indonesië zal de Mohamme
daanse Raad in Nederland op Zondag a.
om 12 uur een bidstond houden op de
residentie van de Hoge Commissaris,
Backershagen te Wassenaar, voor de slacht
offers van de ramp Vertegenwoordigingen
van Pakistan. Perzië. Egypte en Turkije
zullen de bidstond bijv.-
De burgemeester van Amsterdam heeft
gisteren een evacuatie-commissie geïn
stalleerd. Deze commissie, bestaande
kinderen in Nederland
Hetd0provineiaaTestuu*r SS S 'SV en particuliere instëUingen. is opgericht
100.000 schilling en de gemeenteraad van °m voorbereid te zijn voor het geval
Innsbruck 40.000 schilling beschikbaar; de j Amsterdam aangewezen
Oostenrijkse vakbond óOO.flOO schilling (de vangstcentrum.
wordt als ont-
17
HALSTEREN.
Petrus Maas. geb. 23-6-1951; Maria Wil
helmina Van Tiggelen, geb. 24-4-1919;
De heer Algra in Eerste Kamer:
In de Eerste Kamer, die giste
ren de behandeling van de begro
tingen van Oorlog en Marine heeft
voortgezet, heeft de heer Algra (a.r.)
aan minister Staf gevraagd, of er
maatregelen zullen worden genomen
tegen de militairen, die zich Zondag
ochtend niet terstond naar hun kazer-
nementen hebben begeven, maar
"s avonds nog door de politie aan hun
plicht moesten worden herinnerd.
Dit vond hij een schandaal.
De heer Algra heeft gevraagd, of de
gehele voorbereiding, waarom het nu
gaat, wel voldoende wordt gedragen door
net besef, dat allereerst rekening moet
worden gehouden met de dodelijke ge
volgen van een strategische overval. Hij
wenste een onmiddellijke militaire paraat-
Thomas haalde de schouders op. „Precies ken
ik de weg hier ook niet. Ik weet alleen, dat je bij
de stadsmuur komen moet."
..O!"
Meer zei zijn neef niet. Hij keek oplettend rond,
als wilde hij zich deze buurt goed in het geheu
gen prenten. Dus die stegen gingen naar de stads
muur...
De achtergevel van de gevangenis was hoog.
met vierkante venstergaten, waarin dikke, ge
kruiste tralies waren aangebracht.
„Wist ik maar. waar vader zit", mompelde
Lajos.
Thomas hoorde dat wel maar Thomas ging
er niet op in. Het was hier op straat de plaats
niet om over die dingen te praten.
„We moeten op huis aan", zei hij, „het zal toch
heid. De officieren moeten bij de troep'tegen etenstijd wezen eer we daar zijn."
zijn. en vitale objecten dienen scherper j „Goed, oom."
te worden bewaakt. De heer Algra vond Nog nooit had Lajos zo nauwkeurig op de weg
het. verontrustend, dat de aanmelding gelet die hij ging, als dit keer. Dit keer, nu het
voor de opleiding tot beroepsofficier be-de weg was tussen de gevangenis van zijn vader
i'iL0"V„°'d°e"dt Vr-een Sro"d'S= en het huis van zijn oom.
wijziging van het officierencorps zal F iprriand 0„ Thomas Aczél te wachten
rekening moeten worden gehouden met!, LI iemay>a. °P i nomas /\czei te vacnten
een wijziging van de opleiding, een radi- 9er? d? twee thuis kwamen. Een jonge vent. Ma-
cale wijziging in de promotie en het I na had hem in de huiskamer gelaten en Lajos
scheppen van de mogelijkheid, uit teherkende hem onmiddellijk
wiiken naar pen andprp hpetommino in ..Hé. iii hier?" zei hii en
De ander hoorde dat gemompel wel, maar ver
stond het niet.
„Ik zoek werk", wendde hij zich tot de oudere
man. „Ik ben schrijnwerker en terug van mijn
handwerkreis. De vrouw hij knikte in de rich
ting van Maria zei, dat u misschien iemand
gebruiken kon."
„Ik heb er wel eens over gedacht", antwoord
de Thomas. Hij sprak langzaam trachtte zich
te herinneren, of Lajos iets over die vreemde
verteld had Maar de vreemde legde dat lang
zaam spreken anders uit. Natuurlijk had die reis-
DOOR
H. te Merwe
,Hé, jij hier?" zei hij en zijn oom hoorde ver
wonderd op van de toon, waarop dat werd gezegd
Want die klonk wel verrast, maar niet bijstei
verheugd.
„Kennen jullie elkaar?" vroeg Thomas, van de
een naar de ander kijkend.
„We hebben een stuk van de reis naar Buda
u» rciaiciniiiE VdU uc lUUlldlWCHlI
De territoriale troepen, die z.i. te veelsamen gemaakt zei de vreemde. „Maar ik wist
achteraan komen, zag hij als het zwakke i niet. da* we elkaar hier zouden treffen."
punt in de legerorganisatie. -.Allicht niet", mbmnelde Laic
wijken naar een andere bestemming in
het bedrijfsleven.
De heer Wendelaar (vvd) die consta
teerde, dat sedert het optreden van
minister Staf de toestand van de krijgs
macht met sprongen omhoog is gegaan,
drong aan op een ruimere munitievoor-
raad en versterking van de luchtafweer.
„Allicht niet", mompelde Lajos.
iezel van hem alles van de reis verteld ook
an hun gesprek aan boord.
„Ik zie het al", zei hij. „D'r zal voor mij hier
/el geen werk te krijgen wezen."
„Waarom zou dat niet?" De onvriendelijke ver-
nderstelling verbaasde Thomas.
„Nu je merkt, dat je bij een ketter bent, zul
ie hier wel geen werk willen hebben", viel Lajos
uit. „Je wou immers niet eens met ketters ver
der varen!"
„Met dat varen hoefde ik de kost niet te ver
dienen met werken wil ik dat wel", gaf de
handwerksgezel terug.
„Je kunt ook bij anderen werken", meende
Lajos.
„Als dat jullie laatste woord is..." en de vreem
de stond op. Maar Thomas kwam tussenbeiden.
„Van wat jullie zegt, begrijp ik niet veel", zei
hij. En tegen Lajos: „Hoe kennen jullie elkaar?"
„We hebben samen gereisd. Hij was ook aan
boord van de schuit, waarvan ik u vertelde."
„Laat maar. Je hoeft de meester niet verder
over me in te lichten. Want hij neemt me na
tuurlijk toch niet aan."
„Allicht niet", snauwde Lajos.
„Dat heb jij niet te beslissen, jongen, zou ik
denken", wees Thomas terecht. „Maar wend
de hij zich tot de ander voor ik beslis, moet ik
natuurlijk meer van je weten."
„Dat zal hij wel vertellen", en de handwerks
man wees naar Lajos. „En hij zal het wel zo ver
tellen, dat ik geen schijn van een kans maak.
Ik w.il jullie groeten."
Hij liep naar de deur ging zonder verder een
woord de kamer uit. de winkel door. naar buiten.
De drie in de kamer keken hem na: Thomas en
Maria met blikken van niet-begrijpen; hun neef
met iets triomfantelijks in zijn ogen.
„Wat...?" begon Thomas.
„Da's een ketter-hater, zo fel. als je maar den
ken kunt, oom. Aan boord..." En toen kwam het
verhaal.
„Ja, dan is het misschien beter, als ik hem
met in dienst neem", zei Thomas. „Maar, jongen,
je had dat zaakje wat kalmer moeten opknappen.
Je had me immers onder vier ogen kunnen in
lichten."
„Zeker, dat was beter gewest", gaf Lajos toe.
Maar zo erg was het nu toch ook weer niet, dat
het wat heftig was gegaan.
Als hij geweten had
(Wordt vervolgd)
Vijf doden op Texel
De burgemeester van Den Burg
(Texel), mr. C. de Koning, heeft gister
avond medegedeeld, dat het doden
cijfer op Texel thans vijf bedraagt.
Het vijfde slachtoffer is de landarbei
der W. Bernardus uit de Waal. Er wordt
echter nog steeds één persoon op het
eiland vermist.
De burgemeester heeft huis aan huis
in de polder Het Noorden door waar
schuwing laten mededelen, dat het ver
standig wordt geacht het vee uit deze
polder te evacueren.
r A
Toch is het zo
(257J. Er is een lijd geweest dal
geleerden en leken het zich nogal
gemakkelijk maakten met allerhande
gfstammingstheorieën. We zullen
daarop thans niet dieper ingaan,
want in de toekomst zal zich waar
schijnlijk nog wel een gelegenheid
voordoen, daarover een en ander
te zeggen. Voldoende zij, dat zo'n
halve eeuw geleden, vele lijsten
werden geproduceerd, waarin haar
lijn weid aangetoond dat de mens
en de aap in een nauwe familie-
relatie tot elkaar stonden, en hoe
deze familieleden alslamden van
gemeenschappelijke voorouders.
Zoals gezegdwe zullen ons daar
niet verder in verdiepen, wanf al
dergelijke theorieën sterven hun
natuurlijke dood en de meeste
onderzoekers zijn al reeds tol het
inzicht gekomen dat het leven
mysterieuzer is dan zij oorspronke
lijk wilden aannemen.
We wilden het in dit verband
alleen maar hebben over de hond.
Immers, wanneer de afstamming
van de mens zo nauwkeurig kon
geschieden, dan zal de aikomsl van
de hond toch wel in bet geheel geen
moeilijkheden hebben opgeleverd?
Inderdaad, de zaak was gauw be
keken. want men nam als vanzelf
sprekend aan. dal de wolf tof de
verre voorvaderen van de hond
heelt behoord, dat dit dier door de
mens getemd werd en dat in de
loop van vele duizenden jaren
hieruit de verschillende honden
rassen en -typen zijn voortgekomen.
U ziet, de theorie was gauw opge
steld. Maar zoals met zovele vraag
stukken op dit gebied, was ook in
dit geval de kwestie wat minder
eenvoudig dan velen gemakshalve
hadden verondersteld.
Laten we kort zijn: Zelfs van een
zo simpel iets als de afstamming
van de hond kan totaal niets worden
aangetoondl
Bij alle goede eigenschappen die
de hond sieren, heeft hij één be
zwaar en wel, dat zijn geraamte
snel verteert. Daarom zijn de over
blijfselen van dit huisdier uit het
verre verleden betrekkelijk zeld
zaam. In de collectie van millioenen
verbeende en versteende overblijfse
len die de wetenschap van alle
mogelijke diersoorten in de laatste
anderhalve eeuw met grote zorg en
nauwkeurigheid uil oude aardlagen
heelt opgediept, ontbreekt de hond
echter niet geheel. Bijna een eeuw
geleden leidde de lage waterstand
van de Zwitserse meren tol hef
vinden van overblijfselen van paal
woningen. Door de ligging aan de
oevers der meren, bleek in de
modder veel bewaard te zijn ge
bleven. dat anders verloren zou zijn
gegaan. Behalve sporen en restanten
van hout, vlechtwerk, nelten en ge
weven stoffen, werden hier ook
hondenbeenderen gevonden. Nadien
zijn in de ..keukenafvalhopen" die
in Denemarken en Schotland zijn
aangetroffen eveneens restanfen van
de hond uil het Nieuwe Stenen lijd-
oerk gevonden. Uit onderzoekingen
•s toen gebleken, dat de hond die
destijds de mens vergezelde, niet
méér op een wolf gefeek dan thans.
Het hondenras uit de Steentijd had
de meeste overeenkomst met de
Keeshond en algemeen wordt (hans
aangenomen dat de tegenwoordige
Ffees de rechtstreekse afstammeling
is van de hond uit de Zwitserse
paalwoningen en dat dit dier met
de paalbouwers uit Azië is ge
komen. De Kees was vroeger meer
dan thans in geheel Azië en Europa
de bewaker van huis en erf, en in
China van de rijstvelden. Kenners
zullen in de Chowcbow en de
Scmojedenhond ongetwijfeld ge
meenschappelijke gelaatstrekken
iet de Keeshond kunnen ontdekken.
En nu we de Samo/eden hebben
lenoemd. kunnen we wel even
overstappen naar de Eskimo's, welk
volk een scheldnaam draagt, doch
een taal bezit waarin als uitzon
dering geen enkel scheldwoord
voorkomt.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).
