Katholiek Amerika in cijfers
WOENSDRECHTInternationale
vliegende hulp
Met Amerikaanse Duck'
t water 111
VAL DA
Wij schuimbekken 0111 iets te kunnen doen"
Amerikaan op
dak geland
Onverminderde
stroom
Roermonds kathedraal verrees uit het puin
Hongaars optre
den tegen Joden
Fout erkend
Vier kardinalen
OVER HET MASTGAT NAAR ZIERIKZEE
ZWARE TOCHT
Legioen der missionarissen is
in China gedecimeerd
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
Dagelijks talloze vluchten naar het
verdronken land
STAAN TE SCHUIMBEKKEN om iets te kunnen doen!" Dit is het
parool, dat iedereen op Woensdrecht in deze dagen op de lippen
heeft, nu de vliegbasis de spil is, waar de redd de luchtbrug om draait.
Ontelbaar is het aantal vluchten, dat van Woensdrecht naar het rampenge-
bied wordt gemaakt, onbeschrijfbaar ook de inspanning, die letterlijk ieder
een zich daar getroost, om de hulp zo snel en zo afdoende mogelijk te
verlenen. Maar ondanks die razende drukte marcheert alles puik op de
basis. Geen toestel blijft langer aan de grond dan strikt noodzakelijk is en
vanuit het hoofdgebouw de Nederlandse bevelhebber „onderdeel", dat nu in
de ware zin internationaal is.
T7EN kleine opsomming van het ma-
teriaal, dat van Woensdrecht uit
opereert: 19 helicopters, t.w. 7 van de
Engelse marine, 8 kleine en 1 grote
van de Amerikaanse luchtmacht, 2 van
de Srher.a uit België en een van de
Nederl. marae, alles met eigen be
manning. Daarnaast is Woensdrecht
momenteel in het bezit van 6 Austers
van :1e Kon. Luchtmach* >n 7 Piper
cups. terwijl er bovendien regelmatig
Beechcrafts landen, die uitstekend ge
schikt zijn voor droppings en voor het
vervoer van mensen. Dit laatste is o.a.
geschied van Schouwen-Duiveland en
Goeree-Overflakkee.
REDDEN EN HELPEN
ITEN gewone man (in dit geval: geen
vlieger), die met steeds stijgende
verbazing de razende drukte gade
sloeg, zei ons: „Onder de oorlog heb
ik wel eens vliegtuigen verwenst,
maar ik trek al mijn woorden, terug
als ik zie, wat ze nu voor goéds doen".
In de loop van Dinsdag b.v. hebben de
lielicoptèrs niet minder dan 210 men
sen kunnen redden. Daarbij hebben
de Austers en de Pipers voedsel en
medica "°nten afgeworpen, Austers
zagen zelfs kans bij Haamstede op
Schouwen te landen,'waar zij dokto
ren en ingenieurs, yap .d.e .Waterstaat
hebben afgezet- In de middag werden
op de meest benarde- plaatsen radio-
sets_ met personeel neergelaten. Beech
crafts van Gilze-Rijen voerden drop
pings op Tholen en Walcheren uit.
Gisteren zijn er, onmiddellijk na de
oproep .toestellen naar Bruinisse en
Oosterland gedirigeerd
In een tijd van zes uur in de mid
dag werden door transportvliegtui
gen. die ter beschikking stonden van
de Luchtmacht, de volgende materia
len afgeworpen: 59.700 zandzakken.
11.150 broden, 2000 liter drinkwater,
voorts grote bussen voedsel. Rode
KruispakkeUen, deken en rubberbo
ten.
TOVENAARS
P)E piloten van de helicopters blij
ken ware tovenaars te zijn. Wan
neer ze opstijgen van hun basis, gaan
zc naar een sj.uk verdronken land, om.
er de mensen op te halen, die geïso
leerd zijn. Deze worden vervoerd naar
plaatsen, die over land bereikbaar
zijn, vanwaar ze dan verder geëvacu-
Met hooi en helicopter
BENARD RETOUR
NAAR ZIERIKZEE
Dij een van dc vele landingen, die
een helw'optère gisteren op de
vliegbasis Woensdrecht maakte, ble
ken twee politiemannen de passagiers
te zijn. Dodelijk vermoeid zetten ze
voet aan grond, na een inspannende,
welgeslaagde tocht naar Zierikzee.
Het waren beslist geen opwekkende
berichten, die ze meebrachten. Ze ver
telden. dat de stad weer droog is, maai
de gevolgen van de overstroming zijn
vreselijk .Meters diep heeft het wa
ter de straten uitgehold."
De twee politiemannen waren af
komstig van Amsterdam. Agent Elen-
baas heeft zijn ouders in Zierikzee In
de vroege ochtend van Woensdag, om
4 uur al, waren ze vanuit Bergen op
Zoom per boot naar Zierikzee ver
trokken Ze vonden er de haven over
vol met schepen en scheepjes. In de
straten was geen steen meer te zien
Verscheidene huizen zijn ingestort.
Niettemin was Zierikzee evacuatie
plaats voor omliggende dorpen, waar
het, water nog de baas is.
De tweede agent, "van Dijk. even
eens van de motor- radio- en auto-
dienst, wilde graag naai' Renesse, om
daar zijn ouders te gaan opzoeken
Eerst nebben ze geprobeerd een
bootje te krijgen,maar eenmaal de
haven uit durfde de schipper niet
verder
Toch is de tocht geslaagd, want
toen er rondom half twee een heli-
coptère arriveerde pikte die het twee
tal op, 0111 hen via Woensdrecht naar
Renesse te brengen.
24 slachtoffers van
watersnood begraven
Ontroerende plechtigheid
te Goes
Qm drie massagraven, waarin 24 kis
ten waren geplaatst, ieder bedekt
met palmen en bloemen, stonden gis
termiddag op de algemene Begraaf
plaats te Goes de familieleden van de
slachtoffers geschaard.
Burgemeester ten Kate betuigde zijn
diepe deernis met de slachtoffers van
deze ramp en condoleerde ock de ver
wanten, waarbij hij allereerst zijn
gedachten liet uitgaan naar het tonge
ouderpaar dat zijn eerste kind moest
verliezen Dcmniee Burgel. hervormd
predikant uit Kruimngen, sprak daar
na aan de hand van enige teksten een
bij deze gelegenheid passende rede
uit. en dominee Coolstra, ger. predi
kant uit dezelfde plaats, die vond dat
vele woorden hier niet nodig waren,
bepaalde zich tot het bidden van de
geloofsbelijdenis en het Onze Vader.
Zeer ontdaan maakten de nabestaan
den een rondgang langs de graven en
de belangstellenden deden dit daarna.
Van de slachtoffers, die geïdentifi
ceerd zijn, kwamen er vijf uit Nieu-
werkerk, twee uit Ouwc-rkerk, zeven
uit Wolphaartsdi.jk en een uit Oude-
ïande. Een der gevonden lijken is te
's-Gravenpoldev begraven Nauwelijks
was de begrafenis achter de rug of
uil, Krtun'ngeu werden twaalf stof
felijke overschotten van andere
slachtoffers naar Goes gebracht. Ze
zullen morg«a worden begraven.
eerd kunnen worden. De vlucht wordt
herhaald, tot de tostellen genoodzaakt
worden, b.v. wegens benzinegebrek,
naar hun basis terug keren. Zo n tocht
heeft dan 15 mensen uit het noodge-
bied gered.
Dit gaat niet altijd even eenvoudig
en de ene machine is er beter op in
gesteld dan de andere. De Amerikaan
se helicoptèrs kunnen -niet veel ben
zine meenemen. Om tijdverlies te
voorkomen, hebben ze nu een benzi-
nedepöt in Melissand ingericht.
Sommige van deze kleine, water-
vlugge vliegtuigjes kunnen mensen
opnemen zonder te landen. Er wordt
een lus omlaag gelaten, waarmee de
mensen worden opgehesen.
Een Amerikaan presteerde het, om
met grote omzichtigheid op een dak
te landen en 7.0 drenkelingen op te
pikken.
BANDEN EN KLOMPEN
ETEN niet te verwaarlozen onderdeel
van die onbeschrijfelijke vlieg -
velddrukte is de aanvoer van alle
soorten goederen, die naar de getrof
fen gebieden worden getransporteerd.
Enkele mannen van de marine lucht
vaart zitten op een torenhoge stapel
binnenbanden, die gereed liggen om
in de vliegtuigen te worden geladen,
om boven het noodgebied te worden
afgeworpen.
Dan haast er een auto over klinker
wegen van het vliegveld. Als er voor
een loods wordt gestopt, zijn er direct
vaardige handen om te heipen lossen:
kleding, dekens, klompen enz. Woens-
Diocesaan commissaris
Iv.J.B. verongelukt
F)E HEER Jos. Janssen, diocesaan
commissaris van de Kath. Ver
kenners voor het bisdom Breda, heeft
Dinsdagavond een auto-ongeluk ge
had. Hij was met voortrekkers op
weg. om hulp te gaan verlenen bi.i
Ossendrecht. Nabij de rondweg te
Roosendaal moest hi.i plotseling stop
pen met het gevolg, dat achter hem
rijdende auo's op zijn nieuwe wagen
reden. De wagen werd volkomen ver
nield. De heer Janssen moest met
ernstige hoofdwonden in het zieken
huis worden opgenomen. Zijn mede
passagier "liep slechts lichte verwon
dingen op.
Belgische militairen
in de sloot
Zij brachten hulp aan
Hoofdplaat
j-\E GEMEENTE Hoofdplaat is er
uitstekend van af gekomen, dank
zij de hulp van het 8e genie-bataljon
uit Leopoldsbui'g in België.
Helaas zijn zij ernstig gehandicapt,
doordat hun een ongeluk overkwam.
Toen zij met een vrachtauto om rads
gingen, teneinde een dam te kunnen
leggen, geraakten zij in de S-bocht
lussen Nieuwlandsche Molen en Bier
vliet bij het Hoge Huis in een sloot.
De wagen sloeg over de kop en acht
inzittenden werden min of meer ge
wond. O.a. werd een borstkas inge
drukt en anderen kregen lichte of
zware hersenschuddingen. Allen zijn
zij naar het ziekenhuis te Oostburg
overgebracht.
Naar wij gisteravond nog vernamen,
verkeren zij gelukkig niet in levens
gevaar.
drecht is een bonte bazar, waar van al
les te krijgen is. Van alles, maar dan
om te beginnen die vliegende hulp.
Want wat de luchtvaart hier
presteert, is vrijwel niet te be
schrijven. De luchtbrug is een
reddingsmiddel gebleken, dat bij
een ramp als deze niet te over
treffen is.
2000 Oost'Duitsers op één.
dag gevlucht
"pWEEDUIZEND Oost-Duitsers zijn
Maandag naar West-Berlijn uit
geweken, het hoogste aantal, dat
ooit op één dag werd geregistreerd.
Men meent, dat deze toevloed o.m. is
veroorzaakt door de landbouw-ten
toonstelling in West-Berlijn, die Maan
dag door 23.000 personen uit Oost-
BerRjn en Oost-Duitsland werd be
zocht.
Dinsdag weken 1600 Oost-Duitsers
naar West-Berlijn uit. Vele hoeren be
vonden zich Dinsdag onder de vluch
telingen. Ook week o.m. een comman
dant van de Oost-Berlijnse Volks-po-
litie uit.
Dc afvoer van vluchtelingen naar
West-Duitsland heeft men moeten
vertragen, aangezien in de ontvangst-
centra in West-Duitsland zich opstop
pingen voordoen.
Dr A. Loudon tijdens
concert overleden
npiJDENS een concert van het Resi
dentie-orkest in het gebouw voor
K. en W. in Den Haag is gisteravond
overleden dr. A. Loudon, secretaris
generaal van het permanente Hof van
Arbitrage en voorzitter van het Re
sidentie-orkest.
Voor de aanvang van het concert
had dr. Loudon de bezoekers opgeroe
pen tot steun aan de slachtoffers van
de nationale ramp. Kort voor de pau
ze werd hij in zijn loge onwel. Enige
tijd later overleed hij in de bestuurs
kamer. Hij is zestig jaar oud gewor
den.
T AJOS STAECKLER, een vooraan-
staand Joods leider in Boedapest,
is gearresteerd. Radio Boedapest
noemt hem een voormalig agent van
de Gestapo.
Dinsdag heeft Hongarije de Isra
ëlische culturele attaché te Boeda
pest. Dalter. gelast, 'onmiddellijk' het
land te verlaten. De attaché, die dooi
de Hongaarse autoriteiten wordt be
schuldigd van spionnage. is Dinsdag
avond per vliegtuig vertrokken.
QENERAAL COLLINS, stafchef van
het Amerikaanse leger, heeft ver
klaard, dat de „Operatie Smack''
de Amerikaanse aanval, welke door
uitgenodigde generaals en verslagge
vers werd gadegeslagen een strikt
militaire manoeuvre was.
De uitreiking va noperatieplannen
(met een omslag in drie kleuren) was
echter een fout. „Het leger aanvaardt
het als een fout en betreurt het voor
gevallene", aldus Collins.
Bijna 30 op elke 150 inwoners
f-JET GELUID van betonmolens,
mergelzagen en steenkappers in
de tijdens de oorlog tot een
punhoop geschoten Roermondse ka
thedraal is verstomd. En vervangen
door de, in de machtige blanke
ruimte verklinkende, arbeid van
betegelaars, electricians, altaar-res
taurateurs en timmerlieden van de
houten vloeren. Het zonlicht golft
door de hoge blanke ramen naar
binnen en jaagt de hoge en einde
loos-lange schepen vol licht, dat
door niets gehinderd, door niets ge
temperd luordt. Wel roerden reeds
twee bloeiende ramen van de gla
zenier Max Weiss geplaatst. Wel
liggen in hoeken en zijkapellen dik
met stof overtogen brokstukken en
restanten van vroegere beelden,
koorbanken, houtversieringen en al-
taren wel troont reeds hoog te
gen de gevel, terzijde van de in
gang, het barokke Sint Clnistoffel-
beeld, maar open en ongeschonden
hangt de witte ruimte tussen koor,
oksaal dat nog gebourod moet
worden) en de forse nochtans ran
ke pilaren, als tussen de blanke
boomstammen van een immens wit
woud. De wijding en de stilte be
ginnen in deze kathedraal weer ge
stalte,te krijgen.
Velen rekenen er op, dat met Pa
sen het Halleluja der Verrijzenis de
■jubelzang zal zijn der opnieuio in
gebruik genomen majestueuze kerk.
(Van onze speciale verslaggever)
T)EHALVE Toon Kammelt, over wiens ervaringen in de Ver-
JJ enigde Staten we onlangs hebben verteld, heeft ook pater
Piet Wesseling in het grote Amerika rondgekeken. Beiden zijn
het er over eens, dat ginds activiteiten worden ontwikkeld waar
van wij in het kleine Nederland nauwelijks begrip hebben,
E11 om in de katholieke sector te blijven: vaak worden de zake-
lijkste middelen gebruikt om de godsdienst of het godsdienstig leven
te ondersteunen. In onze vorige reportage is daarop gewezen, toen we
uit de mond van de heer Rammelt hebben opgetekend, dat de moderne
propaganda zulk een voorname rol speelt bij de ontwikkeling van de
radio en televisie in Amerika.
andere katholieke instelling verbon
den, namelijk rond 8000 broeders en
niet minder dan 156.700 zusters. Over
dit grote aantal behoeft men zich niet
te verbazen, waar het aantal inrich
tingen van allerlei aard zo groot is.
Om er enkele te noemen: in 351 wees
huizen worden 40.700 kinderen ver
pleegd en verder 20,600 kinderen in
opvoedingsgestichten.
Ruim 770 algemene ziekenhuizen van
Xa-tholiejïe „zjade ...SSSttehii.Xebben een
capaciteit van llT.000 Tjeddcn. Het
.aantal patiënten, dat hief in het afge
lopen jaar werd verpleegd, bedroeg
niet minder dan 5.111.000. Verder heb
ben 117 speciale hospitalen of sana
toria van katholieken een capaciteit
van 10.200 bedden; er waren 66.350
verpleegden in 1952.
ONDERWIJS
Wij zullen thans meer in het bij
zonder de cijfers hun taal laten
spreken en wel aan de hand van een
statistiek, die Toon Rammelt kersvers
uit de Verenigde Staten heeft meege
bracht,
Die loopjongen die kardinaal werd,
is Z. Em. .James Mcln.tyr.e,,. aartsbisr
schop:'Van Los Arigefes. Tot dusverre
had dit aartsdiooees met 835.000 katho
lieken nog' geen kardinaal. De recen
te uitverkiezing door de Heilige Va
der heeft aan de States zijn vierde
kardinaal bezorgd, want reeds hadden
New York, Chicago en Detroit hun
eigen Eminentie. Deze vier kardinalen
staan tesamen over niet mindev dan
24 aartsbisdommen, 105 bisdommen en
een apostolisch vicariaat. Al die bis
dommen worden nochtans bestuurd
door 27 aartsbisschoppen en 158 bis
schoppen, die op hun beurt 44.500
priesters in 15.650 parochies werk
zaam hebben. Behalve die vele paro
chies met hun eigen kerken zijn er on
geveer 7000 kapellen.
Het aantal bisschoppelijke semina
ries is 73, waar rond 9000 studenten
voor het priesterschap worden opge
leid; bovendien zijn er ruim
5000 priesterstudenten elders. Be
halve de zogenaamde „Dioce
san students" zijn er bijna
17.000 „religious students" die aan 351
eigen seminaries of scholasticaten hun
opleiding genieten. Aldus komt men
tot een totaal van ongeveer 31000 se
minaristen.
In de verschillende bisdomme- zijn
bijna 165.000 religieuzen aan een of
Tn deze geest zouden we door kun
nen gaan met het noemen van gro
te getallen, die betrekking hebben op
katholieke instellingen iri het onme
telijk grote Amerika. Maar het mag
niet gaan duizelen en daarom zullen
we ons beperken tot alleen de sterk
aansprekende cijfers. In onze vorige
beschouwing hebben we er op gewe
zen, dat menige katholieke universi
teit met zakelijke middelen wordt in
stand gehouden. Het aantal katholie
ke Universiteiten en colleges bedraagt
niet minder dan 233, die samen 205.000
studenten bergen. Verder afdalende
komen we tot de volgende aantallen:
1623 middelbare en parochiale scholen
met 353.500 leerlingen, 818 particuliere
scholen met 205.000 leerlingen, 8360
parochiale lagere scholen met 2 mil-
lioen 700.000 leerlingen, verder tal
van particuliere scholen samen met
84.000 leerlingen.
Van groot belang in de Verenigde
Staten zijn ook de godsdienstige op
leidingsklassen, in totaal 28.000, die
meer dan anderhalf millioen leerlin
gen tellen. In het geheel staan niet
minder dan vijf millioen jeugdige per
sonen onder de zogenaamde katholie
ke instructie.
NOG MEER CIJFERS
Liet aantal katholieke leraren en
1 onderwijzers is in de Verenigde
Staten eveneens zeer groot; daar zijn
er meer dan 113.000. Van dezen zijn
ruim 7800 priester, 3600 frater en niet
minder dan 85.600 zuster.
Dat het vraagstuk van de huisves
ting voor bejaarden zich ook in Ame
rika heeft ontwikkeld, blijkt uit het
feit, dat er 271 tehuizen voor ouden
van dagen bestaan: zij zijn bewoond
door meer dan 24.000 bejaarde katho
lieken.
Op een totale bevolking van
meer dan 150 millioen zielen,
tellen de Verenigde Staten bijna
30 millioen katholieken, dat is
dus een-vijfde van het totaal.
In 1952 vermeerderde het aantal
katholieken inet ongeveer 18 duizend
kinderen. Het aantal doopsels bedroeg
in 1952 ruim 135 duizend en het aan
tal bekeringen tot de katholieke gods
dienst 117.000. Er werden bijna 320.000
katholieke huwelijken gesloten, het
geen evenwel veel minder is dan het
jaar tevoren; ook waren er toen meer
bekeringen.
Dit was dan Katholiek Amerika in
cijfers, misschien een minder leesbaar
verhaal als dat over de vele beleve
nissen van Toon Rammelt, maar van
wege de statistiek stellig niet minder
belangrijk.
D-TREIN BIJ LUIK
ONTSPOORD
Slechts enige licht geivonden
LIE D-TREIN van Basel naar Am-
sterdam via Luik-Maastricht is
20 km. vóór Luik ontspoord. Er zijn
geen doden of zwaar gewonden, wel
werden enige reizigers licht gewond.
De reizigers zijn per extra-trein naar
Nederland vervoerd.
Boekenplank
Dijk gat van ruim 2000 meter
QISTEREN is een onzer verslaggevers in de gelegenheid geweest met
een zg. „Duck" van de Amerikaanse Genie een tocht te maken door
het gebied van St. Philipsland over het Mastgat tot in de buurt van
Zierikzee. Er zijn geen mensenlevens gered op deze tocht, omda't de
Ducks" te zeer gehinderd werden door allerlei onder water staande
obstakels.
Op het stadhuis van Steenbergen was gisteren een enorm aantal
vluchtelingen bijeen gestroomd om een bewijs te halen, waardoor men
geoorloofd was, tijdens de ebstand te trachten nog iets van de boedels
te redden.
v>
1"NE Amerikaanse chauffeurs waren
gul met het geven van liften en
wagen na wagen stroomde volgeladen
met evacué's door de M.P.-post bij het
tramstationnetje te Steenbergen.
Onmiddellijk voorbij die post staat
alles aan de linkerkant van de weg
volkomen blank tot aan het open wa
ter toe.
In St, Philipsland heeft het water
reeds twee derde van de huizen ver
nield De buitendijk van de Mossel
kreek uit is over een lengte van 2000
meter volkomen weggeslagen en in
dien dat gat niet binnen afzienbare
tijd gedicht wordt, zal het dorpje vol
komen van de landkaart verdwijnen.
Volgens radioberichten zou er slechts
één dode te betreuren zijn, in werke
lijkheid zijn het er echter minstens
acht. Onze duck trachtte in de straten
te komen doch dit is onmogelijk want
deze zijn veranderd in lange bergen
huisraad, planken, balken, afgeknap
te bomen en vele cadavers.
Versch:?lende militaire takelwagens
zyn drnk bezig het verdronken vee
onder de ingestortte stallen te halen.
ONTSTELLEND
toHe, dat zyn pas op-
lmis. hij was er Vrij
dags voor (ie ramp ingetrokken, in
vijf minuten tijd door de ontstellende
kracht van het water volkomen weg
gevaagd werd.
Van het Karreveld is niets overeind
blijven staan en de deurstijlen steken
triest tussen de ravage uit.
Op vele andere plekken, behalve
het doorgebroken gedeelte, is de dijk
in een desolate toestand, welke drin
gend om versterking vragen.
In Nieuw-Vossemeer is de catastro
phe eveneens volkomen, het dorp is
voor bijna de helft ingestort en het
aantal slachtoffers is groot.
Voorbij al deze ellende op de grote
weg naar het veer bij Anna Jacoba
moét de amphibie meermalen laten
zien wat zij waard is, daar zij uitwij
ken moet voor het verkeer van de
andere kant. Het hele gevaarte plonst
in het water, steekt de neus even on
der en met een hels lawaai van de
schroef, wanneer de wielen de grond
raken, slaat deze soms boven hot wa
ter uit. klimt ze, wanneer de colonne
voorbij is, weer op de weg.
ONBESCHRIJFELIJK
zien. Dan loopt er één resoluut naar
achteren snijdt met een enorm' rnes
een grote doos open en geeft ieder
een groot roodachtig zwemvest. Deze
uitrusting wordt nog gecompleteerd
met een helm en dan stort de duck
zich in het, door de opnieuw aange
wakkerde wind ruw geworden, water.
DRIJFNAT.
T"NOOR de vrij sterke helling van de
dijk plonst het gevaarte met een
klap in één van haar twee elementen
en door het buiswater is iedereen in
een tel drijfnat. Op het water is het
een ontzettende drukte, de pont is
ook weer in dienst, bevoorradings
schepen, marinevaartuigen, privé-
j achten, driemasters van de zeevaart
school. alles door elkaar en in een
massale hoeveelheid, De „duck" stopt
van tijd tot tijd haar neus onder wa
ter en op de bodem ligt een angstige
laag water. In de lucht is eveneens
grote activiteit, kleine Pipers verken
nen de dijken .hëfschroefvliegtuigen
wijzen ducks de weg naar daar, waar
men hulp nodig heeft. Grotere vlieg
tuigen brengen voorraden en droppen
zakken en ander materiaal.
OBSTAKELS
TN Anna Jacobapolder is het een on-
A beschrijfelijke .ravage, uit bijna
iedere dijk daar zijn stukken uitge
slagen en de modder ligt overal dik
op de weg, waardoor deze zo glad is
geworden als spek. Vrijwilligers en
tewerkgestelden werken in ijltempo
om de gaten te dichten. De Duitse-
bemanning, alle amphibies zijn met
Duitsers bemand kijkt elkaar eens aan
wanneer zij de golven in het Mastgat
FNE amphibie is intussen ongeveer 'n
halve kilometer links van Sijpe
aangeland en met veel moeite, de dijk
is nat en glibberig, krijgen de wielen
houvast. Eenmaal op de dijk gaat
het richting Zierikzee. Gehinderd ech
ter door drijvende en onder water
verborgen obstakels moeten wij een
paar kilometer voor die plaats terug
keren omdat er gevaar bestaat dat de
„duck" lek zal slaan. Aan de schade
echter daar door het water .aangericht
kan men duidelijk de kenmerken zien.
Huizen zonder daken eii'zover het oog
reikt massa's huisraad.
Het mooie torentje staat eenzaam
tussen de eindeloze watervlakten.
Ook in het fiere, meer dan 1200 jaar
oude havenstadje'hééft Kèt meedogen
loze water haar vernietigend werk
verricht.
IN HET ZAND VAN MARS
Arthur C. Clarke, die in zijn boek
„Expedities naar de Planeten" de
problemen van de ruimtevaart zo se-
s en wetenschappelijk mogelijk
trachtte te behandelen, heeft aan de
hand van deze gegevens een toe
komstroman geconcipieerd. Hierbij
moest hij allerlei gedurfde hypothe-
reeds tot vaststaande feiten pro
moveren. Hij laat een gevierd schrij
ver naar Mars varen, waar van de
aarde uit reeds kolonisatie heeft
plaats gehad. Er komt een heleboel
avohtuur en ook een tikkeltje liefde
en politiek aan te pas. Clarke weet
wel te boeien mede omdat hij zijn
fantasie toch altijd tracht vastge-
knopt te houden aan reële toekomst
mogelijkheden. Een. prettig stuk kos-
mos-romantiek. Helaas zal nimmer
bevredigend worden onze nieuwsgie
righeid. wat de mensen van 2053 er
van zullen zeggen. (Uitgeverij Paz,
Den Haag).
REDELOZE RIJMEN.
Er woonde in Jemeppe
(Een plaatsje dicht bij Luik)
Een graaf, die Vlaams en Frans
sprak
En bovendien nog buik.
Vlaams sprak hij met- de boeren
En Frans met de pastoor.
En met zijn knechten sprak hij
Vlaams
Met Frans er tussen door.
Doch buik sprak hij uitsluitend
In zijn studeervertrek,
Als hij behoefte voelde
Aan een intiem gesprek.
Ziehier een proeve van de verma
kelijke kolder - poezië, welke Daan
Zonderland bijeenbracht in deze Re
deloze Rijmen. Zijn merkwaardige
fantasie heeft hij vroeger als eens
uitgevoerd in een aantal kinderboe
ken (zoals Knikkertje Lik), doch in
deze ruim 20 pagina's zien we zijn
vermogen, om de taal te laten bui
telen en met begrippen te jongleren
op zijn flitsendst. Men bezorgt zich
allemachtig veel pleizier, als men dit
boekje zo nu en dan ter hand neemt.
De Uitgeverij Het Spectrum paste de
wijze van uitgave aan bij de kolder-
inhoud.
Onze. Familienamen
Jongeneelen
YF7e hebben er laatst eens op gewe-
zen, dat de naam Nelen aan
duidt dat de dragers afstammelingen
van een zekere Neel of Nele zijn. Na-
van het type Jongeneelen be
waren herinneringen aan een over
oude vernoemplicht. Het is nl. een
oud gebruik dat men in vaste rang
orde zijn kinderen de voornamen
geeft van familieleden. Gewoonlijk
■dt dan het eerste kind vernoemd
naar grootvader of grootmoeder van
vaderszijde, een jongen naar groot
vader. eon meisje naai' grootmoedei".
Het tweede kind wordt naar moeders
zijde vernoemd, het derde weer naar
vaders zijde, enz. Na de grootouders
volgen de ooms en tantes in de orde
van hun leeftijd.
Welnu, een strenge vernoemings
plicht heeft ten gevolge dat in één
huishouden soms twee of drie kinde
ren dezelfde voornaam dragen. Dat
komt thans bijv. nog in Volendam
voor. En dan behelpt men zich ge
woonlijk met groot of klein, oud of
jong aan de voornaam toe te. voegen.
Zo "kon een benaming als Jongeneel
ontstaan en hieruit is dan weer de fa
milienaam Jongeneelen te voorschijn
gekomen.
DR A. WEIJNEN
300 inheemse priesters in gevangenis
■y/an de 5.380 buitenlandse priesters, broeders en zustei-s, die einde 1948
in China missioneerden, zijn er begin 1953 slechts 723 overgeble
ven; 1952 is inderdaad een zwaar jaar voor katholiek China geweest.
Ongeveer 375 missionarissen werden officieel door de communisten uit
gewezen, maar het werkelijke aantal verbannenen is veel groter. Van
de 2000 inlandse priesters in China vertoeven er ongeveer 300 in de
gevangenissen. De overigen zijn weliswaar in staat de zielzorg waar te
nemen, maar dit moet gebeuren in het geheim onder de meest moei
lijke omstandigheden.
In 1918
In 1952
5.380
723
Deze sobere cijfers echter geven
slechts een fractie weer van de wer
kelijke toestand, dié de zwaar be
proefde Kerk van China moet door
maken. Niet in cijfers zijn weer te
geven de moeiten, pijnen en het lij
den, dat gelovigen, priesters en kloos
terlingen moeten doormaken. De bij-
PRIESTERS en BISSCHOPPEN
BROEDERS en KLOOSTERLINGEN
ZUSTERS
zonderheid bv.. dat verreweg het
grootste deel der Chinese klooster
zusters gedwongen is haar habijt af te
leggen en naar haar geboortesteden
terug te keren, geeft een ander beeld
van de'ellende.
Een enigszins concreet beeld van de
grote slag, welke de zielzorg in
China treft, geven cijfers over de ach
teruitgang in het aantal priesters en
bisschoppen, broeders, en zusters in 't
hierbij afgedrukte staatje:
aantal 1948 aantal 1949 aantal 1952
2980 1900 472
400 300 51
2000 1250 200
5380
3450
723
De 523 priesters en broeders, die
thans nog in China verblijven, zijn
verdeeld over 28 orden en congrega
ties. waaronder verschillende die van
Nederlandse oorsprong zijn of in Ne
derland hun huizen hebben.
Jezuieten 146, Gezelschap v. h. God
delijk Woord 82, Franciscanen 68, Mis
sionarissen v. h, Onb. Hart v. Maria
27, Lazaristen 16. Dominicanen 14,
Salesianen 14, Maristen 9, Passionis-
ten 9. Capuci.inen 8, Missionarissen v.
h. H. Hart 8, Augustijnen 3, Assump-
tionisten 1, Trappisten 1, overigen 117
Totaal 523.
Ook onder de zustercongregaties in
China zijn er, die Nederlandse leden
tellen:
Franciscanessen Missionarissen van
Maria 84, Kleine Zusters der Armen
19, Kanunnikessen van St. Augustinus
16. Carmelitessen 9, Dominicanessen
8. Dienaressen van de H. Geest 8, Zus
ters v. d, Onbevlekte Ontvangenis v.
Maria 7, Zusters van Liefde van de
H. Vincentius a Paulo 1, Overigen 48,
Totaal 200.