Nederlanders kunnen voor
treffelijke soldaten zijn
Behandeling van gevangenen
Minister Staf: Warme dank voor
buitenlandse hulpverlening
NEDERLAND EN DE EUROPESE
DEFENSIEGEMEENSCHAP
Boekhouder verduisterde „in
roes" veertien mille
Politiewet
ontworpen
GEEN EVACUE'S MEER NAAR
DEN HAAG?
Wat Breda ons niet moet Ieren
ZES SOLDATEN
VERMIST
DE MAASBODE
DONDERDAG S FEBRUARI 1953
PAGINA 7
Human. Thuisfront opnieuw in 't geding
s-GRAVENHAGE, 4 Februar
IN ZIJN ANTWOORDREDE naar aan
leiding van de opmerkingen, welke in
de Eerste Kamer bü de behandeling
van de begroting van Oorlog en van
Marine zyn gemaakt, heeft minister Staf
zich allereerst
aangesloten bü
de woorden van
waardering je
gens de militai
ren voor hun
menslievend
hulpbetoon bij
de watersnood
ramp. Helaas
zün 3 soldaten
en twee leden
van het marine
personeel hierbij
omgekomen
vermist.
De militairen Staf
zjjn Zondag na .woorden van waar
de eerste oproep dering,
spoedig in hun
garnizoenen teruggekeerd. Tegen enke
len, die zijn achtergebleven, zullen maat
regelen worden genomen.
Warme dank betuigde de ministef ook
voor de hulp en de medewerking, welke
wij van buitenlandse zijde ondervinden.
Nabij de noodgebieden zijn kazernemen-
ten beschikbaar gesteld voor evacué's. De
herhalingsoefening van het 44e regiment
gevechtsgroep, die 1 Maart a.s. zou be
ginnen, kan i.v.m. de huidige omstandig
heden niet doorgaan.
Wat de critiek op de defensie-opbouw
betreft, moet, aldus de bewindsman, reke
ning worden gehouden met hetgeen moge
lijk is. Ondanks de fouten, die gemaakt
zijn, blijft de minister optimistisch en
heeft hij vertrouwen, dat we slagen in het
opbouwen van een redelijke defensie.
Gezaghebbende deskundigen hebben
waardering voor wat de krijgsmacht pres
teert. Nederlanders kunnen voortreffelijke
soldaten zijn. In verband met de critiek
op de kazernebouw verklaarde spr., dat
uiterste zuinigheid wordt betracht met de
defensie-gelden. Inzake de verdediging
van het Nederlandse grondgebied stelde de
bewindsman nog eens vast, dat de vaste
wil bestaat het NAVO-gebied integraal te
verdedigen.
T.a.v. de financiële consequentie der
defensie-inspanning merkte hij op, dat
Nederland in vergelyking met zijn bond
genoten een redelük aandeel levert. HjJ
verwachtte, dat de volksvertegenwoordi
ging het de regering mogelijk zal maken
het herstel in de noodgebieden krachtig
aan te pakken. Daarvoor zullen zeer grote
bedragen nodig zijn. Deze zün niet af
hankelijk van de defensie-uitgaven.
Geen gelijkstelling tussen gods
dienstige en humanistische ver
zorging
Het meest in het oog springende onder,
werp bij de behandeling van de defensie
begroting' vormde merkwaardigerwijs de
kwestie van de geestelijke verzorging
der militairen i.v.m. de aan het Huma
nistisch Thuisfront verleende subsidie om
'bezinningsbijeenkomsten te doen houden
waarvoor aan militairen bijzondere faci
liteiten worden toegekend.
De replieken waren hoofdzakelijk aan
deze kwestie gewijd.
De redenen van de beroering, die zy
in katholieke lering heeft verwekt, zijn,
zo constateerde de bewindsman bü de
repliek, deels vervallen, deels berusten
zy op misverstanden.
ïlet was hem niet duidelylc, welke bij
zondere voorrechten het Humanistisch
Thuisfront zou genieten.
Dit Thuisfront kan in het belang van
Hervormde kerk bij
100 jaar kromstaf
Geen anti-papisme bij eventuele
bijeenkomsten of acties
Het moderamen van de Generale Sy
node van de Ned. Herv. Kerk is van plan
richtlijnen te geven voor de houding, die
in deze Kerk moet wordën ingenomen bij
de viering van het eeuwfeest der hiër
archie in Nederland. Het moderamen zal
tevens publicaties over dit onderwerp
doen verschijnen-
„Het is ons gebleken", zo schrijft het
moderamen, „dat verschillende kerkera-
den en verenigingen zich hebben afge
vraagd, of het ook gewenst was naar aan
leiding van het eeuwfeest der ft.K.
hiërarchie in Nederland, zoals dit rond
om Hemelvaartsdag zal worden gevierd,
tot 't houden van bijzondere bijeenkom
sten of tot andere activiteiten over te
gaan. In sommige gevallen heeft men
reeds uitgewerkte plannen hiervoor ge
reed, in andere is men nog in het sta
dium van overleg.
Het moderamen der Generale Synode
acht het gewenst, dat over dergelijke
voornemens enig voorafgaand overleg
met het secretariaat wordt gepleegd. Zo
wel verwarring als dubbel werk kunnen
op deze wijze het beste worden voorko
men.
In ieder geval moge er op worden aan
gedrongen aldus dit schrijven dat
alle activiteiten anti-papistische tenden-
zen geheel weten te vermijden. Niet het
negatieve geluid tegen Rome. maar het
positieve getuigen voor de waarheid dient
op de voorgrond te staan".
militairen werkzaam zijn, maar dit be
tekent geen gelijkstelling met de gods
dienstige verzorging door de kerk
genootschappen. Het bezoek aan de
■bezinningsbijeenkomsten van het Hu
manistisch Thuisfront is gebonden aan
bepaalde voorwaarden.
De minderjarigen moeten de schrif
telijke toestemming van ouders
voogden hebben, terwijl militairen uit
kerkelijke milieu's er niet aan mogen
deelnemen, maar alleen zij. die uit
drukkelijk verklaren humanist te zijn.
De bewindsman beschouwt het Huma
nistisch Verbond ook niet als de aan
gewezen, organisatie voor de geeste
lijke verzorging van buitenkerkelijken.
Aan de bescherming der christelijke
waarden wordt alle aandacht geschon
ken- Bij de subsidieverlening aan de onder
scheiden thuisfronten, dus ook het huma
nistische, bindt de minister dan ook aan de
voorwaarde, dat niet wordt ingegaan te
gen de erkenning van christelijke waar
den. Hij houdt zich ook voortdurend op
de hoogte omtrent hetgeen op de huma
nistische bezinningsbijeenkomsten wordt
gedaan. Het aantal deelnemers hieraan
wordt beperkt gehouden.
Mr In 't Veld: Geen bezwaar
tegen tegemoetkoming aan
K. V.P. -standpunt
In een persoonlijk onderhoud met pater
Stokman had de minister reeds van bo
venstaande tegemoetkoming aan het
K.V.P.-standpunt blijk gegeven-
De humanistische heer In 't. Veld
(P.v.d.A.) bleek tegen deze tegemoetko
ming geen bezwaar te hebben. Als op
deze basis overeenstemming zou kunnen
worden bereikt, dan zou dit door. hem en
zijn politieke vrienden worden toege
juicht. We willen de minister steunen
om ten deze tot een bevredigende modus
vivendi te komen, aldus de P.v.d.A.-
woordvoérder.
De heer Brandenburg (C.P.N.) die het
Humanistisch Verbond beschouwde als
een nieuwe kerk van de P.v.d.A. nam
hem deze tegemoetkomende houding
ernstig kwalijk. Hij eiste gelijke rechten
voor gelovigen en ongelovigen.
Het Humanistisch Verbond heeft vol
gens de heer In 't Veld niet de pretentie
de geestelijke verzorging voor buitenker
kelijken te monopoliseren. Aan het
missionneringswerk der Kerken t.a.v.
deze groep wil hij geen strobreed in de
weg leggen.
Met, waardering citeerde de heer In
't Veld een artikel van pater dr van der
Wey in het Eindhovens dagblad, waarin
deze erkent, dat het Humanistisch Ver
bond mensen hogèr op kan brengen en
in zijn werk een verdienstelijke poging
ziet t.a.v. mensen, die anders tot nihi
lisme zouden vervallen.
De heer Algra (AJR.) meende, dat de
kwestie niet was opgelost door te on
derscheiden tussen geestelijke verzor
ging, uitgaande van de kerken en ethi
sche welzynsverzorging, uitgaande var
het humanistisch thuisfront.
Dat de minister deze constructie van
pater Stokman had overgenomen, oor
deelde hij even begrijpelijk als princi
pieel onjuist.
Op de vraag van de heer Algra, of zijn
.•ede van gisteravond niet formeel zowel
als materieel één verloochening inhield
van het standpunt van pater Stokman
antwoordde de heer Ruijs de Beeren-
brouck (K.V.P.) te geloven, dat pater
Stokman zijn stellingen zou kunnen on
derschrijven.
Bredere opleiding van officie
ren gewenst
In overeenstemming met hetgeen de
heer Algra betoogd had, was minister
Staf van mening, dat 'getracht moet
worden om tot een bredere opleiding dei-
officieren te komen, Met verbetering dei-
promotiekansen, zoals de. A.R.-sprelter
had voorgesteld, moet men echter vol
gens de bewindsman voorzichtig zijn.
Voor het idee van carrière-planning was
hij echter wel te vinden.
Wat tenslotte de officiers-salarissen
betreft, had men z.i. hier te maken met
het algemene probleem der midden
groepen.
De salarissen dezer groepen worden
door de regering in beschouwing geno
men. Ook voor-de officieren hoopte h\j,
dat dit spoedig zal gebeuren.
Ad Int.
Dat de publicatie van de Nederlandse
tekst van het Europese verdedigings
verdrag, thans, zoals gemeld, bü de
Tweede Kamer ter goedkeuring inge
diend, zo lang op zich heeft laten wach
ten, heeft louter een Technische oorzaak
gehad, aldus is ten departemente van Bui
tenlandse Zaken nader toegelicht. Bij de
ondertekening was namelijk slechts een
niet-officiële tekst voorhanden. De daar
na gemaakte Franse tekst bleek vele fou
ten te bevatten en het nam vele maan
den tijds in beslag om tot. een officieel
gewaarmerkte Nederlandse vertaling te
komen.
Bij de onderhandelingen heeft de Ne
derlandse delegatie in het bijzonder aan
gedrongen op het vermijden van een al
le krappe integratie, welke de militaire
doeltreffendheid van de organisatie zou
schaden, en verder op het behoud van
een bepaalde controle door de nationale
vertegenwoordigers ter behartiging van
gerechtvaardigd nationale belangen, als
mede op het totstandbrengen van een
doeltreffende verbinding met de Noord-
atlantische organisatie-
Men meent te mogen constateren, dat
deze Nederlandse verlangens in de tekst
van het verdrag tot hun recht zijn geko
men en dat een goed uitgebalanceerde
verhouding tussen de nationale en de
gemeenschappelijke bevoegdheden is ge
schapen.
T.a.v. de organen der Europese defen
siegemeenschap wordt opgemerkt:
Het is de taak van de „Raad van mi
nisters" het beleid van het „Commissa
riaat" en de politiek der regeringen met
elkander in overeenstemming te brengen
en verder heeft deze raad het recht van
voorafgaande instemming met bepaalde
handelingen en beslissingen, van initia
tief tot het ti-effen van regelingen en tot
het geven van bindende aanwijzingen.
Het Commissariaat verzorgt de organi
satie, de uitrusting en de administratie
van de bij elkander gebrachte Europese
strijdkrachten.
De „Gemeenschappelijke vergadering"
kan de leden van het Commissariaat tot
collectief of individueel aftreden dwin
gen en begrotingen wijzigen of verwer
pen.
Het. „Hof" heeft het toezicht op het
optreden van de organen der gemeen
schap en de naleving van het verdrag.
Een „Commissie van rekeningen", be
staande uit zes door de aangesloten lan
den aan te wijzen vertegenwoordigers,
heeft het recht om het gehele financiële
beleid te controleren, een overeenkom
stige taak als die van de Rekenkamer in
het Nederlandse staatsbestel.
Het ontwerp
Het thans bij de Tweede Kamer inge
diende wetsontwerp inzake de Europese
Defensiegemeenschap beslaat vijf artike
len, n.l. betreffende het verdrag tot op
richting van de E-D-G.; de overeenkomst
betreffende de rechtspositie; het verdrag
tussen het Verenigd Koninkrijk en de
E.D.G.; het pi-otoeol bij het NATO-
verdrag nopens bijstandsverplichtingen
van NATO t.o.v. de Ë.D.G.; en een alge
mene maatregel van bestuur in verband
met eventuele wetswijzigingen. De rege
ring vraagt namelijk de bevoegdheid om
in spoedgeval bij het vaststellen van al
gemene maatregelen van bestuur voor de
Eén jaar geëist
De procureur-géneraal bü het Haagse
gerechtshof heeft gisteren, conform het
vonnis van de rechtbank te Rotterdam, een
jaar gevangenisstraf gecist, waarvan drie
maanden voorwaardelijk en een proeftüd
van drie jaar tegen A. van S., boekhouder
in 's-Gravcnhage.
Van S. was als boekhouder werkzaam
bü de firma Groenewegen op Rozenburg.
In de tijd van een jaar had hü blükens
een accountantsonderzoek 14.000 ver
duisterd. Van S. had verschillende dcbl-
teurpostén, die betaald waren, laten open
staan, alsof deze nog niet voldaan waren.
Het ontvangen bedrag eigende hü zich
dan toe. Het verduisterde geld gebruikte
hij voor taxi's, dure borrels en sigaren.
Hij meende zelf, dat het door hem ver
duisterde bedrag 10.000 beliep.
Appellant erkende de feiten. Hij
was in hoger beroep gekomen omdat hij
meende, dat bij de behandeling voor de
rechtbank niet alle feiten duidelijk naar
voren waren gekomen. Hij begreep niet
hoe hij tot deze daad was gekomen en
kon geen andere verklaring vinden dan in.
„een roes" te hebben geleefd.
Hij had voor het verduisterde geld ook
nog meubelen gekocht en deze aan zijn
werkgevers als schadevergoeding aange
boden, maar toer) deze meubels zouden
worden weggehaald, bleek dat zij reeds
verdwenen waren.
Als getuige werd een der firmanten
Groenewegen géhoord. Deze verklaarde
onder meer 2000 aan accountants te heb
ben moeten betalen om de warwinkel, die
Van S. in de boekhouding had aangericht,
te laten ontwarren.
De verdedigster pleitte clementie voor
haar cliënt, die, naar zij zeidé, een zwak
karakter had en gaarne de „grote mijn
heer" speelde. Zij vroeg een straf gelijk
aan die van het voorarrest. Uitspraak over
114 dagen.
Uitvoering van het verdrag zo nodig af
te mogen wijken van de geldende wet
ten.
Volgens de militaire bepalingen van
het E.D-G.-verdrag worden bepaalde
„nationale eenheden" buiten het E.D-G.-
verband gehouden. Dit zün troepen, be
stemd voor overzee, troepen voor de
V. N., de lijfwacht van het staatshoofd,
de koninklijke marechaussee en afzonder.
lyk personeel voor diensten buiten de
E.D.G.
Ook de voor integratie bestemde
onderdelen kunnen aan de E.D.G- wor
den onttrokken in geval van onlusten op
het grondgebied van de betrokken staat,
onlusten in overzeese gebieden waarvoor
de betrokken staat verantwoordelijk "is
en voor speciale internationale opdrach-
Door Vereniging van Nederl.
Gemeenten
(Van onze correspondent)
De vereniging van Nederlandse Ge
meenten heeft aan de minister van Bin
nenlandse Zaken aangeboden een ont
werp van een politiewet. De vereniging
beoogt hiermede een bijdrage te geven
voor het reeds lang aanhangige politie-
vraagstuk. Door de terzake tussen de
departementen van Binnenlandse zaken
en van Justitie bestaande controverse is
dit vraagstuk welhaast onoplosbaar ge
worden. Het ontwerp-politiewet wordt
genoemd de uitkomst van een construc
tief bgraad in gemeentelijke kring en
beschreven als een me* nuchterheid en
practische zin aanvaardbaar compro-
Volgens het ontwerp zal er zijn A de
gemeentelyke politie, B de gemeentelijke
politie, gewestelijk georganiseerd; C de
Rijkspolitie; D de Koninklüke Mare
chaussee en E burgerlijke of militaire
korpsen. Als regel zal elke gemeente een
eigen politiekorps hebben; maar de Kroon
kan gemeenten beneden 10.000 inwoners
of met een bebouwde kom van heneden
5000 inwoners aanwijzen waarin de ge
westelijke politie diénst zal doen. De
gemeentepolitie staat onder bevel van
de burgemeester; de gewestelijke politie
onder de Commissaris van de Koningin.
Het vergaan van de
„Faustns"
Staat der Nederlanden wil
schadevergoeding
Naar wij vernemen zal de Staat der
Nederlanden dezer dagen de'dagvaar
ding uitbrengen aan de Panameese re
derij, die eigenares is van de „Faustus",
die in de nacht van 6 op 7 November jl.
in de Nieuwe Waterweg bij Hoek van
Holland is vergaan. Het bestuur van deze
redery bezat twee schepen, waaronder
de „Faustus". Het andere schip is in Ja
nuari verkocht. De eigenares van deze
redery schijnen Grieken te zyn en wonen
in Engeland.
De staat vordert nader vast te stellen
schadevergoeding wegens het stukvaren
van de dijk en liet wegwerken van het
wrak.
LAMPING BOOD
GELOOFSBRIEVEN AAN
Ambassadeur A. Th. Lamping, de nieu
we Nederlandse ambassadeur in Bonn,
heeft Woensdag zijn geloofsbrieven aan
president Theodor Heuss aangeboden.
Met haar poes vast in de arm
geklemd, is deze kleine uit Zierikzee
in Rotterdam aangekomen. Tijdens
de vloedgolf had het meisje haar
lievelingsdier nog kunnen redden.
Twee millioen gulden voor sckadekerslel
(Van onze Haagse redactie)
Gistermiddag heeft de gemeenteraad
een korte buitengewone raadsvergade
ring gehouden, waarin de burgemeester
mededeling deed van hetgeen van de
zyde van de gemeente en van de burgerij
is verricht met betrekking tot de wa
tersnoodramp. Het aanbod van hulp hier
ter stede was groter dan door de coördi
nerende instanties kon w.orden aan
vaard.
Wat het opnemen van evacué's door
Den Haag betreft, deelde de burgemees
ter mede, dat aanvankelijk 4000 evacué's
naar Den Haag zouden komen, waarvoor
dan ook een apparaat werd opgebouwd.
Dit aantal is vervolgens teruggebracht
tot 2000 en later tot 700. Er zijn thans
in Den Haag 607 evacué's geregistreerd.
Inmiddels is bekend gemaakt, dat de af
voer van evacué's op Rotterdam en de
provincie Utrecht zal worden geconcen
treerd. zodat Den Haag geen onderdak
meer zou behoeven te verlenen.
Daar de instructies telkens veranderen
wilde de burgemeester het opvang-
apparaat nog in stand houden, totdat of
ficieel van de regering bericht is ont
vangen, dat geen evacué's meer naar
Den Haag zullen komen.
De schade, welke Den Haag zelf
door storm en water heeft geleden, wordt
op ongeveer 2 millioen geschat.
De schade is voornamelijk aangericht
aan de Boulevard en de zeewering. Van
de 9 a 10.000 vaten haring, welke van de
kade bij de Scheveningse haven waren
weggespoeld, is ongeveer de helft gebor
gen kunnen worden.
Namens de raad sloot de heer Smits
kamp zich aan bij de door de burgemees
ter gesproken woorden van. medeleven
en mededogen met de door de ramp ge
troffenen. Hij verzekerde, dat de Haagse
burgerij niet bij die van andere gemeen
ten zal achterblijven in offergezindheid
en verzekerde, dat de raad zjjn volle
steun en medewerking zal verlenen aan
de door B. en W. genomen en nog te ne
men maatregelen.
De heer Smïtskamp eindigde met de
bede, dat God allen, over wie droefheid
Residentieorkest steunt
getroffenen
A.s. Zondag zal een herdenkingsconcert
voor de watersnoodslachtoffers gehouden
worden waarvoor dirigent en orkestleden
zich vrijwillig beschikbaar hebben gesteld
en waarvan de opbrengst geheel ten goede
van genoemd doel zal komen.
1-Iet programma is samengesteld uit de
Ouverture Cariolan van Beethoven, diens
Vioolconcert benevens het Vioolconcert
van Brahms, te spelen door de beide con
certmeesters van het R.O.
1-Iet aangekondigde concert, van he!
Franse Orchestre National zal doorgang
vinden gezien de omstandigheid dat de
•leden en dirigent van dit orkest hun gage
geheel Ier beschikking hebben gesteld.
Bovendien zal bij die gelegenheid een
schilderstuk van een hedendaags, Frans
schilder worden aangeboden.
VERBINDING
DORDRECHT-GOR1NCHEM
HERSTELD
Van af hedenmorgen acht uur rijden
weer voorlopig slechts tijdens dag
licht treinen op 't baanvak Dordrecht
Baanhoek. De bedoeling is deze trein
dienst op een autobusdïenst tussen Baan
hoek en Gorinchem te doen .aansluiten,
waarmede de verbinding DordrechtGo
rinchem is hersteld.
I.
In verband mét de reacties, die publiek en pers hebben laten horen n.a.v. de
Bredase ontvluchtingen, kan men zich afvragen, of het eigenlijk niet eén gelukkige
omstandigheid moet genoemd worden, dat de behandeling vim onze gevangenen
en speciaal de nieuwe koers in dit opzicht weer eens in de belangstellingssfeer
van ons volk is getrokken. In liet algemeen gesproken kan die belangstelling zeer
nuttig zyn en in zekere zin kan ze zelfs moeilijk gemist worden.
De wijze toch, waarop een land zijn gevangenen behandelt, is niet uitsluitend
een aangelegenheid van de overheid en enkele penitentiaire deskundigen en
criminologen. Zij is een zaak, die het gehele volk aangaat en het zou jammer zijn,
als dit er onverschillig tegenover kwam te staan.
Want de gehele rechtsgang t.a.v, de delinquenten, waarvan de penitentiaire
behandeling een onderdeel vormt, behoort te beantwoorden aan en mede gedragen
te worden door het rechtsgevoel der gemeenschap, waaruit die delinquenten
voortkomen. Deze heeft er daarom ook een recht op te weten, wat er in onze
gevangenissen omgaat. Het is ook minder gezond, als hier een te grote divergentie
zou gaan groeien tussen de opvattingen van het publick en die der overheid.
Bovendien is het voor de gevangenisautoriteiten en functionarissen even on
prettig te moeten werken in de onzekerheid, of hun optreden wel de instemming
heeft van het volk, als het voor datzelfde volk weinig bevredigend moet zijn te
leven in de overtuiging, dat de gedetineerden behandeld worden op een wyze, die
zfjn goedkeuring niet kan wegdragen.
Daarmee is niet gezegd, dat de volksröactïe altijd ill alle opzichten een be
trouwbare gids is, waardoor men zich blindelings kan laten leiden. Zij kan in
bepaalde omstandigheden en bij hevige emoties ook wel eens verschynselen van
minder beredeneerde neigbigen vertonen en daarmee in het licht stellen, dat een
zekere voorlichting zo nu en dan niet overbodig is.
Nu de eerste stormen n,a,v, de Bredase gebeurtenissen een beetje geluwd en de
tijd voor rustige bezinning meer rijp schynf, te worden, is het daarom misschien
wel goed bepaalde volksreacties eens onder de loupe te nemen en na te gaan, wat
daaruit te leren valt.
Het zal wel aan weinigen ontgaan
zijn, hoe opvallend de eerste gx-ieven
gericht waren tegen de z.g. „verzetjes"
en versnaperingen, die men de gedeti
neerden speciaal met het oog op de
Kerstdagen te Breda bleek bereid te
hebben. Daarom liepen de uitingen van
verontwaardiging aanvankelijk vooral
uit op scherpe protesten tegen wat men
een „verwennen en vertroetelen" van
de gevangenen noemde.
Men wenste een strengere en straf
fere behandeling, vooral voor deze po
litieke delinquenten; en drong er op
aan, dat het op korte termijn uit moest
zijn met het „herenleventje", dat zij in
hun „luilekkerland" genoten. Men
sprak zelfs van een „bijna onbegrensd
aantal ontspanningsgelegenheden", die
in het leven zouden geroepen zijn om
hen „zoet te houden".
Sommigen gingen bij hun roep om
een strengere behandeling zo ver, dat
ze het barbaarse en wrede optreden van
de nazi's en N.S.B.ers in de concentra
tiekampen min of meer als een voor
beeld ter navolging stelden en de in
druk gaven, dat onze overheid het ook
maar in die richting moest zoeken voor
de politieke misdadigers.
Wat het voedsel betreft werd o.a.
herinnerd aan de „rauwe zuurkool en
knolrapen", die men zelf in de kampen
als kerstdiner had voorgezet gekregen.
Iemand, die opmerkte, dat het de
meeste politieke gevangenen in de be
zettingstijd niet eens gelukt was tijdig
een kerstgroet uit de cel de vrije we
reld in te smokkelen, maakte zelfs de
indruk met een zeker heimwee naar
die tijd terug te zien, door ei- de ver
zuchting aan toe te voegen: „Er is een
en ander veranderd sindsdien, dunkt
ons".
Ik kan mij moeilijk voorstellen, dat
de schrijver dezer regels, als hij ze nu
nog eens overleest, er zelf niet verwon
derd over zal staan, dat hij op die xtit-
roep het woord „gelukkig" met een
paar uitroeptekens niet heeft laten vol
gen. Maar ook anderen, die zich op het
vooi'beeld hunner vijanden beriepen
om onze penitentiaire behandeling te
verzwaren, zullen zich achteraf wel
enigszins de ogen uitwrijven, dat ze
zich in een eerste opwelling zo ver
galoppeerden.
Want zij vergaten, hoeveel onze va
derlandse helden er voor over gehad
hebben om die van boven af georgani
seerde rechtsverkrachting te bestrijden
en onze eigen rechtsopvattingen te
doen triompheren. Wat zou er van het
laatste terecht komen en waarin zou
onze maatschappij van die der nazi's
en N.S.B.ers nog verschillen, als zelfs
onze overheid hun methoden ging na
volgen en de gruwelen onze landgeno
ten destijds aangedaan, volgens het
principe „kwaad met kwaad vei'gel-
den", zou gaan verhalen op de politie
ke en oorlogsmisdadigers ónzer ge
stichten?
Het is merkwaardig, hoezeer die ver-
geldingsdrang bij de eerste reacties op
„Breda", ook bij hen, die zich niet op
het nazi- en N.S.B.-beleid beriepen, op
de voorgrond is getreden. En dan nog
wel als een drang, welke de vergelding
voor de misdaad bij gevangenen niet
beperkt ziet tot de vrijheidsbeneming
zelf, maar welke door het onttrekken
van allerlei ontspanning daaraan nog
ander leed wil. toevoegen, dat aan de
vrijheidsberoving zonder meer niet be
hoeft vast te zitten.
Natuurlijk brengt de tenuitvoerleg
ging' van de gevangenisstraf ook nog
zekere beperkingen wat betreft de be
wegingsvrijheid in het gesticht met
zich mee, omdat de instandhouding of
Veiligstelling der Vrijheidsberoving dit
vraagt. Deze kunnen natuurlijkerwijze
door de betrokkenen reeds als een
kwelling aangevoeld worden, maar zijn
nu eenmaal noodzakelijk en inhaerent
aan de vrijheidsberoving. Men heeft
echter niet het recht om daaraan nog
andere onnodige kwellingen toe te
voegen, 'ook niet bij wijze van straf,
want dat heeft de rechter iiiet opge
legd.
Wie derhalve een dergelijke verzwa
ring der vrijheidsstraf wensen, zien
over het hoofd, dat daarin iets onrecht
matigs zit, hetwelk het begrip „vergel
den" gevaarlijk dicht dat van „terrori-
satie" en wraakneming doet naderen.
Bovendien is het i.v.m. boven aan
gehaalde reacties misschien ook wel
goed er op te wijzen, dat de vrijheids
ontneming zelf en de daarvoor nood
zakelijke beperkingen der bewegings
vrijheid in de gevangenis ook afge
zien van de sociale discriminatie, die
aan deze straf vastzit in het alge
meen voor de 'betrokkenen op zich al
een onaangenaam ingrijpen betekent.
Men behoeft daarom niet zó bang te
zijn, dat het verblijf in een gevangenis
zeker niet als het gaat over een
langdurige straf zo gemakkelijk tot
een „pretje" kan gemaakt worden. Dit
laatste bewijst trouwens iedere, ont
vluchting opnieuw en de Bredase ont
snappingen moeten dit wel bij uitstek
gedaan hebben, als het aantal ontspan
ningsgelegenheden daar werkelijk vrij
wel onbeperkt was.
Want niettegenstaande volgens zekere
beweringen de „verzetjes" er zelfs zo
talrijk waren, dat „niemand in de vrije
maatschappij er de tijd voor zou hebben",
gekozen de gedetineerden toch die vrije
maatschappij en zelf een ietwat onze
kere en minder plezierige vrijheid
boven alle amusement en vermakelijkhe
den in de gevangenis. Zij gaven dan daar
mee wel een sterke waarschuwing, dat
men over de aangename kanten van de
vrijheidsberoving niet te gering moet
denken. Men tracht er zich aan te ont
trekken, ook al worden er geen andere
bezwaringen, maar zelfs aanlokkelijke
verlichtingen aan toegevoegd.
Overigens blijft natuurlijk de vraag, of
het Werkelijk zo'n vaart heeft gelopen
met het verwenningsregiem. Terecht is in
latere, meer bezadigde perscommentaren
er op gewezen, dat men er wel een eigen
aardige denksport op moet nahouden om
verband te zien lussen hét ontvluchten en
het verwennen van gevangenen. Tenzij 'l
té veel aan ontspanning op de dutu- heeft
geleid tót grote verveling moet voorshands
worden aangenomen, dat in tegenstelling
met kwelletij een zachtzinnige behande
ling er eerder op afgestemd is om de ge
detineerden in het gesticht te houden dan
om ze daaruit weg te doen lopen.
Ontbreken van schuldbesef
Om de verweriningstheorie rh.b.t, de
politieke délinquenten te staven, heeft
men zich ér ook op beroepen, dat het bij
brengen van schuldbesef in dé meeste ge
vallen bij hen heeft gefaald.
Gesteld dat dit laatste juist is voor
de buitenstaanders nog al moeilijk te be
oordelen dan heeft men niet alleen te
bedenken dat het hier ook over een bij
zondere soort van erimineiiteit gaat, maar
ook nog te bewijzen, dat dit ontbreken
van schuldbesef een gevolg moet zijn van
verwenning. Het is immers ook wel moge
lijk dat dit versohynsel is toe te schrijven
aan de omstandigheid, dat de betrokkenen
te recht of ten Onrechte verbitterd
zijn over de wijze waarop zij door de
rechter, enz; behandeld' zijn. 1
Voor de persoonlijke gesteltenis van de
gevangene bewijst een ontvluchting
direct niets meer dan dat in hem zoals
laatst in een Amerikaanse tijdschrift xverd
opgemerkt „een gezonde drang naar de
vrijheid is blijven bestaan,, die niemand
kan kwalijk nemen". Inderdaad, dit is 'n
normale natuurlijke drang, de mens, aan
geboren en doorgaans zó sterk, dat juist
daarom de ontneming der vrijheid op zich
reeds een voldoende afschrikkende en ge
schikte Strafmaatregel blijft- Maar daar
om is een ontvluchten als resultaat van
een penitentiaire behandeling gezien op
zich nog een gezonder teken dan een er
blijk van geven, dat men de moed ver
loren heeft om verder te leven.
Recht op menswaardig
bestaan
Natuurlijk moet dié behandeling geen
verwennerij zijn, maar evenmin tot ver
bittering aanleiding geven. Daarom heeft
men te bedenken, dat binnen de perken,
die noodzakelijk zijn voor de veiligstel
ling der vrijheidsstraf, de gedetineerden
het recht behouden op een menswaardig
bestaan^ Dit impliceert dat de noodzake
lijke beperkingen dragelijk woi'den ge
maakt, ook door een redelijke ontspan
ning. Daarom moet er ook het nodige voor
gedaan worden, dat de gevangenen niet
psychisch en geestelijk verkwijnen'of tot
wanhoopsdaden worden gebracht, zoals
die bij langgestraften in de vorm van
zelfmoorden kunnen vóórkomen.
Wat deze kant der penitentiaire be
handeling betreft mogen we niet vergeten,
dat ook misdadigers onze medemensen
blijven en au fönd van óns alleen zijn
onderscheiden, doordat zij als oplossing
voor hun maatschappelijke problemen 'n
weg kozen, waardoor zij in conflict met
de maatschappij kwamen. Dat verder die
maatschappij ook niet in alle opzichten
volmaakt is en dat er fouten en gebreken
aan kunnen kleven, waarvoor óók wij
verantwoordelijk zijn. Dat dezë milieu
factoren voor een niet onbelangrijk deel
een verklaring kunnen bieden en ook
aansprakelijk zijn voor vele maatschap
pelijke ontsporingen, zodat het inderdaad
wat schijnheilig aandoet de schuld steeds
meer op het individu af te schuiveri. Cri
minaliteit is steeds evenals elk onmaat
schappelijk gedrag een bilateraal ver
schijnsel, waarvoor de oorzaken deels bij
het individu, deels aan de kant van de
maatschappij kunnen liggen.
Tenslotte móeten we er nog aan denken,
dat een grote meerderheid van gevange
nen na een zékere tijd weer naar de vrije
maatschappij terugkeert en dat we hen
dan weer als medeburgers in onze samen
leving moeten kunnen opnemen. En voor
de levenslang gestraften geldt zelfs, dat
zij behalve mens ook nog lid van onze
volksgemeenschap' blijven, of wij hen als
zodanig erkerinen of niet.
Er zijn daarom vele redenen van recht,
menselijkheid en sociaal belang öm niet
toe te geven aan de aandrang, ti.a.v
„Breda" van sommige kanten uitgeoefend,
om voor de politieke delinquenten en oor
logsmisdadigers en evenmin voor an
dere categorieën van gedetineerden de
vrijheidsstraf te gaan verzwaren door hun
ook vormen van ontspanning en materiële
afleidingen le ontzeggen, die dé tenuit
voerlegging van die straf niét in gevaar
brengen. Hoe goed bedöêld ëri begrijpelijk
die opwellingen misschien in dé omstan
digheden mógen geweest zijri, zij mani
festeerden onjuiste opvattingen ovér het
wezen der Vrijheidsstraf.
dr H. van Róóy O.F.M.
is gekomen, móge 'troosten en ons land
voor verdere rampen moge sparen.
Zonder hoofdelijke stemming werd
hierna het gevraagde crediet van 2 mil
lioen voor herstelwerkzaamheden toege
staan,
Presentiegeld voor Rampen-
fop. ds
De gemeenteraadsleden hebben her
hun over de gisteren gehouden raadsver
gadering toekomende presentiegeld te.
beschikking gesteld van het Rampen
fonds.
Minister Staf heeft, zoals men elders in
dit blad kan lezen, in de Eerste Kamer
meegedeeld, dat drie soldaten en twee le
den van het Marinepersoneel bij de hulp
verlening in het rampengebièd zijn omge
komen of worden vermist.
De bewindsman noemde geen namen,
doch uit andere bron vernamen wij, dat
Zondag de dpi. soldaat E. Kazan uit Am
sterdam van het regiment zware luc-ht-
doelartillerie Waalhaven in de strijd tegen
het water het leven, heeft gelaten. Bij dit
zelfde ongeval zijn twee militairen van
hetzelfde onderdeel vermist, n.l. de dpi.
soldaten N. Berg uit 's-Gravenhage en A.
Zwarte uit Delft. De namen van de mari
nemensen zijn niet bekend. Een zesde
slachtoffer wordt in de omgeving van Fij-
naart vermist. Het is de soldaat van het
corps commandotroepen J. E. Wïllemsen
uit Didam.
O. L. Heer als evacué
„Wij hebben O. L. Heer als evacué
bij ons in huis gekregen", zo ver
telde ons vanmorgen met onttoe-
ring de Overste van het Una Sancta-
huis aan de Mathenesserlaan te
Rotterdam.
Vannacht hadden daar twee men
sen van de E.H.B.O. aangebeld. Ze
kwamen uit Oude- Tonge en brach
ten een grote ciborie mede vol met
H. Hosties. Op verzoete van de pas
toor hadden zij deze heilige last :n
veiligheid gebracht, want de' pas
toor zelf wilde zijn parochianen nog
niet verlaten en was in zfjn zo vre
selijk beproefde parochie gebleven.
De twee mannen, die het zich een
buitengewone eer rekenden om, zo
als zij zeiden, O. L. Heer als evacué
te mogen overbrengen, waren met
een marinevaartuig naar Rotterdam
vervoerd.
De sport steunt liet
Rampen-fonds
Deens nationale elftal ivil
komen voetballen
Naar \vy vernemen heeft de heer Ebbe
Schwarz, voorzitter van de Deense "Voet
balbond, een telegram aan Karei Lotsy
gezonden, waarin hy uiting geeft aan
zyn medeleven met het door de ramp
getroffen Nederland. Tevens biedt hi}
aan een wedstrijd in Nederland te spe
len ten bate van de slachtoffers. Alle
Zondagen tot 15 Maart en alle weekda
gen tot de week die 28 Maart eindigt,
zyn hiervoor, wat de Deense Voetbal
bond betreft, beschikbaar.
Maandagavond 9 Februari a.s. wordt op
de Hoky in Den Haag een ijshockeywed-
strijd gespeeld tussen HHYC en de Ijsvo
gels ten bate van. de slachtoffers van de
watersnood. Tot datzelfde doel worden
door de afd. Noord-Holland van de Ned.
Wandelsport Bond op Zaterdag 7 en Zon
dag 8 Februari a.s. wandeltochten gehou
den.
De wedstrijd Ajax-Blauw Wit die Woens
dagavond in het Olympisch. Stadion zou
worden gespeeld is niet doorgegaan; In
dien het competitie-program van de
KNVB voor Zondag 8 Februari vervalt,
zal Ajax-Blauw' Wit op die dag in het
Olympisch Stadion worden gespeeld.'
ADOPTIE
De Vereniging van Nederlandse Ge
meenten is bereid ten dienste van de
gemeenten alles te doen wat nodig is. De
Vereniging ziet op het ogenblik een con
crete mogelijkheid, namelijk door bij
adoptie van gemeenten de helpende hand
te bieden. De leden der vereniging wor
den opgewekt aan deze adoptie op grote
schaal deei te nemen. Teneinde hierbij
zoveel mogelijk te coördineren verzoekt
zij de gemeenten, haar bereidheid tot hulp
verlening aan getroffen gemeenten aan
het bureau der vereniging in Den Haag
kenbaar te maken. Ook voor het „uitle
nen" van gemeentepërsoneel aan getrof
fen gemeenten wil de vereniging gaarne
haar bemiddeling verlenen.
POSTTYOOR
GEëVACUEERDEN
Adresvermelding van afzender
noodzakelijk
De PTT verzoekt alle geëvacueerden
hun nieuwe adres bekend te maken aan
allen, van wie zij postzendingen kunnen
verwachten, dus ook aan officiële licha
men en aan uitgevers van dagbladen en
tijdschriften. De correspondentie voor
geëvacueerden, die door de post niet
binnen een paar dagen bezorgd kan wor
den, zal aan de afzenders worden terug
gezonden, teneinde deze niet in onzeker
heid le laten omtrent het lot van de ver
zonden stukkeii.
Het vernielden van naam en adres van
de afzender op poststukken is thans nóg
meer nodig dan anders.
PRINS BERNHARD
GEINSTALEERD
Prins Bernhard is gistermiddag in het
ministerie vari Binnenlandse Zaken ge
ïnstalleerd als voorzitter van het Natio
naal Rampenfonds, in tegenwoordigheid
van o.a. de ministers Beel en Van Thiol.
Het bestuur van het Nationaal Rampen
fonds heeft, terstond zijn werkzaamheden
aangevangen.
PRESIDENT SUKARNO
OVER DE RAMP
President Sukarno heeft. Dinsdag in
Makassar zijn leedwezen met de raran in
Nederland uitgesproken, De president,
die op het ogenblik een reis maakt donr
Gelebes en Borneo vei'klaarde. dat bij de
gevoelens van leed en smart het Indone
sische Volk geert politieke geschillen
kent.
PENNING WATERSNOOD 1953
De Vereeriiging voor penriingkunst heeft
besloten éen penning uit te geven, die de
Watersnood 1953 tot oiiderWerp heeft. De
penning wordt élgeméën yérkiijgbaér ge
steld en de netto-opbrengst zal tér Üë-
hikking van het nationaal rampenfonds
Worden gesteld. Prof, L. O. Wenckeibacb
is bëreïd gevonden het ontwerp.hiervóór
te maken.
