Londen ingenomen met
bezoek van Dulles
OM HET BEHOUD
VAN DE VRIJHEID
Pas op voor Nieuwe Maan
van veertien Februari
Geruststellen de verzekeringen
Spanning stijgt tussen
Israël en Jordanië
Nieuw leven bloeit op
Zweeg Churchill
drie weken
VOORSTEL VAN PEKING
BEVAT WEINIG NIEUWS
Onmiddellijke wapenstilstand
in Korea geëist
Zweden blijft
neutraal
Critiek op werk
van Oostduitse
minister
Parater strijdkrachten
tijdens week-ends
Vloedwekkende kracht
dan 20pct groter
Millioenen mensen op aarde
zien films van de ramp
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
HET PAROOL
7
(Van onze correspondent)
LONDEN, Donderdag. Een kort en zeer weinig zeggend communiqué, dat
gisteren na de besprekingen van de Amerikaanse staatslieden Foster Dulles en
Stassen met Churchill en Eden werd gepubliceerd, zegt ten overvloede nog eens
dat „het doel niet was tot enige nieuwe overeenkomsten te geraken, doch ge
dachten uit te wisselen en een volledig begrip te vestigen van de positie der belde
regeringen over het wijde veld van wereldproblemen waarin zq een gemeen
schappelijk belang hebben."
Het communiqué vervolgt, dat het be
lang van het handhaven van de defen
sie-inspanning door middel van de Nato
en de wenselijkheid van snelle voort
gang bq het oprichten van de EDG
volledig werd erkend. ,,De besprekingen
bestreken ook het Verre Oosten Zuid
oost Azië en het Nabije Oosten."
Van Britse zijde toonde men ziah
over het verloop en de toon der dis
cussie zeer ingenomen. Men kan hier
wellicht uit opmaken, dat Dulles dus
blijkbaar dezelfde geruststellende ver
zekeringen heeft kunnen geven die hq
in Parijs moet hebben gedaan en be
grip heeft getoond voor de speciale
positie van Engeland ten opzichte van
de EDG.
Men neemt hier aan. dat ook de data
voor het bezoek van Eden en Butler aan
Washington zijn vastgesteld en dat deze
(na raadpleging met het Gemenebest)
binnenkort bekend zullen worden ge
maakt; men verwacht hier dat dit be
zoek nog vóór dat der Franse ministers
plaats zal vinden.
Naar Bonn
Onze correspondent te Bonn meldt:
Vandaag komen Foster Dulles en Stas
sen op hun reis door Europa in Bonn
aan. Zq zullen een gesprek hebben met
bondspresident Heuss en vervolgens met
de leider van de oppositie, Ollenhauer.
De overige tijd is vrijwel geheel gereser
veerd voor bondskanselier Adenauer en
zijn belangrijkste medewerkers.
Wat het contact met de Bondsrege
ring zelf betreft: Foster Dulles zal hier
weinig van de weerstanden en wrij
vingen constateren die hem ongetwijfeld
bij zqn oezoeken m Parijs en Londen
moeten zijn opgevallen. Bondskanselier
Adenauer heeft de laatste maanden ge
zorgd zorgvuldig In het kielzog van de
Amerikaanse politiek te blijven. Hij en
Dulles zullen net in alle opzichten eens
zijn over de wenselijkheid zo snel
mogelqk te geraken tot ratificatie van
de nieuwe verdragen.
De moeilijkheden komen echter pas
wanneer Dulles zich zal realiseren
hoe groot de kloof tussen opi>ositie en
regering is. Ollenhauer heeft nog
gisteren gezegd, dat naar zijn mening
eerst moest worden getracht met
Rusland tot een vergelijk te komen
ovei het herstel van de eenheid van
Duitsland. Zolang dat niet gebeurd
was kon geen enkele politiek cïe goed
keuring van de SPD krijgen, die de
kansen op een dergelijke hereniging
geringer deed worden, Dat zulks de
onvermqdelijke consequentie ls van de
nieuwe verdragen met het Westen,
staat voor de SPD vast.
Nu is het voor Dulles niet alleen van
belang om te weten hoe Bondskanselier
Adenauer over de dingen denkt, maar
ook om te weten hoe een Duitse
regering, waarvan de sociaal-democra
tie deel zou uitmaken, tegenover de ver
dragen zou staan, wanneer die eenmaal
door de huidige regeringsmeerderheid
zouden zijn geratificeerd. Ten slotte zijn
er hier ln de loop van dit jaar verkie
zingen en hier en daar worden de kan
sen van de sociaal-democraten nogal
hoog aangeslagen. Daarmee zal ook
Dulles hebben rekening te houden.
Dan is er nog het delicate punt van
de juridische beslissing, die binnenkort
in Karlsruhe zal moeten vallen over de
vraag, of de verdragen, zoals zq thans
zijn geformuleerd, verenigbaar zijn met
de Duitse grondwet, Dulles zal onge
twijfeld gaarne willen weten van Bonds
kanselier Adenauer wat hq denkt te
doen indien Karlsruhe een juridische
spaak in het wiel mocht steken.
In het algemeen kan men dus zeggen,
dat Dulles tij Bondskanselier Adenauer
een sfeer zal ontmoeten zoals hq tot
dusverre t ergens anders in Europa
heeft ontmoet. Hij zal er de indruk
krijgen van grote verwantschap aan de
Amerikaanse politiek maar de voet
angels en klemmen, in de vorm van de
socialistische oppositie en Karlsruhe
zullen toch ook het beeld, dat hij uit
Bonn meeneemt, niet volledig gerust
stellend doen zijn.
Telkens ivorden nog nieuwe dijkdoorbraken gemeld, vloedgolven waartegen de militairen met hun
lichtbakken en zandzakken een hopeloos gevecht leveren
(Voor Het Parool getekend door W. Bijmoer.)
Er heerst spanning langs de Israëlisch-Jordaanse grens, waar steeds meer
incidenten plaats vinden. Israël en Jordanië hebben beide klachten ingediend
bq de bestandseommissie voor Palestina der Verenigde Naties.
De Israëlische minister-president en
minister van landsverdediging Ben
Goerion, die met vacantïe was. is, in
verband met het uitschrijven van een
buitengewone bijeenkomst van het
Israëlische kabinet, waarin de gespan
nen toestand zal worden besproken,
naar Jeruzalem teruggekeerd.
De Israëlische minister van Buiten
landse Zaken Sjaret heeft de volksver
tegenwoordiging Woensdag meegedeeld
dat de Israëlische regering de gebeurte
nissen waakzaam volgt". „Wjj zqn
vastbesloten de noodzakelijke stappen
te nemen, om een herhaling van aan
vallen op ons grondgebied te voor
komen", verklaarde hq.
In militaire kringen te Jeruzalem
wordt gezegd, dat Israël „drastische
maatregelen zal nemen, om een einde te
makon aan het overschrijden van de
grens door kleine groepen gewapende
Arabieren, afkomstig uit onze buur
staten".
Uit Londen wordt gemeld dat een
woordvoerder van het Britse ministerie
van Buitenlandse Zaken de rapporten
over de spanning langs de Israëlisch-
Jordaanse grens bestudeert, alvorens te
reageren op het Jordaanse verzoek om
hulp „ter bescherming van de grenzen
van Jordanië tegen Israëlische over-
schr.jdingen".
Jordanië heeft Groot-Britannië, op
grond van het in 1948 gesloten Brits-
Jordaanse verdrag, om hulp verzocht.
Groot-Britannië handhaaft op grond
van dit verdrag troeoen en een kleine
luchtmacht in Jordanië.
NIJMEGEN ZIET AF VAN
CARNAVALSVIERING
(Van onze correspondent)
NIJMEGEN, Donderdag Na een
korte bespreking met de burgemeester
hebben de plaatselijke verenigingen be
sloten alle carnavalsfeesten af te ge
lasten.
De rector magnificus der Nijmeegse
universiteit heeft in verband met de
hulpverlening door de studenten aa,n de
getroffen gebieden, de colleges en prac
tica met ingang van heden voor de ge
hele week afgelast.
Canadese commissie is
voor octrooiverlening
aan Nat. Handelsbank
Een commissie van de Canadese
senaat heeft zich vandaag met zestien
tegen vier stemmen uitgesproken ten
gunste van het verlenen van een octrooi
aan de Mercantile Bank of Canada, zo
meldt Reuter uit Ottawa. In deze bank
zal de Nationale Handelsbank uit Neder
land een controlerend belang hebben, zo
als wij reeds vroeger meldden. De
senaatscommissie voor bankzaken en
handel nam dit besluit na de bezwaren
te hebben aangehoord van hooggeplaat
ste functionarissen van verscheidene
Canadese banken tegen hel verlenen van
een octrooi aan de Mercantile Bank of
Canada.
Wanneer het besluit van de commissie
door het parlement wordt goedgekeurd,
zal de Mercantile Bank waarschijnlijk
kantoren openen te Montreal, Vancou
ver en later ook te Toronto.
heeft
De Westiluitse
2.3 millioen D M. vrijgegeven voor de
uit Nederland Daarvan is D.M. 1.57 millioen
bestemd voor rust. D.M. 325.000 voor suiker
waren. D.M. 250.000 voor zoetwatervissen en
D M. 150.000 voor boekweltmeel en grutten.
Het Labourblad „Daily Herald"
maakt vandaag melding van een in
Washington bekend geworden bericht,
volgens hetwelk de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Foster
Dulles Churchill al op de hoogte had
gesteld van het Amerikaanse besluit
tot „deneutralisatle" van Formosa tq-
dens het bezoek van laatstgenoemde
aan New York. Dit zou dus betekenen,
zo concludeert het blad. dat de Britse
premier dit besluit - dat hij te New
York „ernstig" zou hpbben genoemd,
zonder er verder commentaar op te le
veren drie weken voor het Foreign
Office heeft verzwegen. Vanavond zal
in het Lagerhuis het debat over For
mosa worden gehouden. Labour heeft
geen speciale motie Ingediend, hetgeen
een stemming onwaarschijnlijk maakt.
Morrison, de plaatsvervangende leider
van de oppositie, zal het debat openen.
Er gaan geruchten dat Churchill, die
aanvankelijk van plan was, de beant
woording aan Eden over te laten, na de
aanval van de „Daily Herald" toch zelf
het woord zal voeren.
MORGEN komen er in Den Haag be
langrijke gasten aan. Natuurlijk, de
aandacht van regering en volk
wordt op dit ogenblik geheel in beslag
genomen door de watersnood. Toch kan
dit bezoek niet worden afgescheept met
de boodschap, dat het hoofd van een
Nederlander deze dagen naar heel
andere dingen staat dan waarover de
nieuwe Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, John Foster Dulles, en
de leider van de organisatie voor weder
zijdse veiligheid (M.S.A.) Stassen komen
praten. Daarvoor is het onderwerp van
gesprek te belangrijk. Daar kan de hele
toekomst van ons land mee zijn gemoeid.
„Ik ben hier niet om te preken en te
praten, maar om te luisteren en te
leren" heeft Dulles bij zqn aankomst in
Rome, de eerste van de zeven West-
europese hoofdsteden die op zijn reis
programma staan, gezegd. Tactvol uit
gedrukt, maar bepaald niet helemaal
juist. Ook al zou de nieuwe minister de
neigjng om te prediken, die hem volgens
ingewijden kenmerkt, weten te bedwin
gen, praten zal hij zeker.
Waarover? In bijzonderheden weet
niemand dat natuurlijk, maar enkele
onderwerpen laten zich wel raden. Na
de radio en televisie-rede van Dulles
zelf, maar vooral na de uiteenzettingen
van president Eisenhower in zijn bood
schap aan het congres, begint de buiten
landse politiek van het republikeinse
bewind zich duidelijk af te tekenen.
TWEE punten in Eisenhowers bood
schap hebben in Europa in het
bijzonder de aandacht getrokken,
zelfs onmiskenbaar opschudding ver
wekt. Beide raken zij het beleid ten
aanzien van de communistische wereld
Daar is allereerst Eisenhowers bevel
aan de Amerikaanse zevende vloot, niet
langer ..communistisch China te beschut
ten". Zoals de lezer zich zal herinneren,
gaf Truman destijds deze vloot opdracht
Formosa te beschermen tegen commu
nistische aanvallen van het vasteland af.
Tegelijkertijd evenwel moest zij er om
gekeerd ook op toezien, dat de troepen
van Tsjiang Kai-sjek niets zouden on
dernemen tegen Rood'China. Dit scherm
tussen Tsjiang en zijn tegenstanders is
nu weggenomen, en dus... Hier staat
een eerste vraagteken.
President Eisenhower voegde aan
zijn mededeling toe. dat zijn order niet
betekende, dat er aggressieve bedoelin
gen aan Amerikaanse kant zouden be
staan. Nu zijn de Chinese nationalisten
tot een enigszins omvangrijke actie vol
gens militaire deskundigen niet ïn staat,
tenzij zij hulp van Amerika zouden krij
gen. Een man, die het kan weten, de
chef van de Amerikaanse .militaire mis
sie op Formosa, heeft juist dezer dagen
in een interview verklaard, dat de
nationalisten, wanneer zij een landing
zouden uitvoeren op het Chinese conti
nent. na drie dagen al weer zouden zijn
verdreven.
D'
trekelijk kleine afdelingen toeslaan, om
zich daarna uit de voeten te maken. In
de jaren vóór de inval dn Normandië
hebben geallieerde commando's soort
gelijke acties ondernomen op het Euro
pese continent.
Militair gezien is het effect daarvan
voorsal gelegen in he tlement van on-
vqand ontstaat. Hij moot langs de hele
kustlijn op zijn hoedé zijn, omdat hq
nooiit weet, waar de vozende steek zal
worden toegebracht. Sinds de Chinezen
zich in de strqd in Korea mengden, in
Nov. 1950, hebben zq zich daarop kun
nen concentreren, omdat zij van Tsjiang
niets te duchten hadden. De hoop is nu,
dat zij hun aandacht zullen moeten ver
delen. en daarodor in Korea meer ge
neigd om een wapenstilstand te aan
vaarden. En misschien zich nog een3
tweemaal bedenken, alvorens in Indo-
China te gaan ingrijpen.
Amerikaanse openbare mening
maakte het voor het nieuwe bewind
onvermijdelijk „iets te doen". Ver
geten wij niet, hoeveel duizenden jonge
Amerikanen in Korea al het leven heten
in een door de Verenigde Naties onder
nomen veldtocht. De huidige impasse
kon niet voortduren.
Toch Is het begrqpelqk. dat er voor
al in Londen ongerustheid Is ontstaan.
Niet alleen, dat men bezorgd is voor
Hongkong, maar waarschijnlijk nog
meer voor de reacties, die de nieuwe
Amerikaanse stap in India en in het
algemeen in Azië zal veroorzaken.
Tsjiang en de Kwomintang zijn nu een
maal geen bondgenoten, waarmee men
in het nieuwe Azië voor den dag kan
komen.
Bovenal: voor het Verenigd Konink
rijk zoals trouwens voor geheel West-
Europa is de eerste politie ke eis een
algemene oorlog te vermqden. Niet ten
koste van alles, want er zijn nog erger
dingen. Talrqk zijn die echter niet.
Daarom Is ieder in de Europese hoofd
steden er in de eerste plaats op be
dacht vooral niets te doen, dat o n-
nodig het gevaar voor oorlog ver
groot.
De vraag is nu maar, of de gewftzig-
de opdracht aan de Zevende Vloot het
risico groter maakt of niet, en of er
iels nutttigs mee wordt bereikt. Het is
uitermate lastig daarop een afdoend
antwoord te geven. Zeker is dat het
terugwijken voor een aggressor uit
angst voor erger geen uitkomst biedt.
De verzoeningspolitiek tegenover Hit
ler heeft dat wel bewezen. Toch ls het
gevaarlijk hier een parallel te trekken.
In de jaren van Hitiers opkomst was hij
militair de mindere van de Westelijke
mogendheden. Momenteel hebben de
Russen een onmiskenbare voorsprong.
Zo ligt het voor de hand er a'.les op te
zetten, de achterstand van de vrije
wereld zo snel mogelijk in te lopen.
Daan-oor is het nodig tiid te winnen,
teneinde ..uit een positie van kracht".
Uit president Eisenhowers nadere om Achesons woorden te gebruiken, te
toelichting zou men opmaken, dat het kunnen onderhandelen. En dan is de
voor het moment niet in de bedoeling I conclusie: vooral niets bruskeren.
ligt de voor grootscheepse acties onont
beerlijke steun te gaan verlenen. Dan
zou Washington van de genomen maat
regel dus voorlopig op zijn gunstigst
alleen verwachten een reeks „hit and
run raids": ondernemingen, waarbij be-
verwoest. Deze moeder, afkomstig uit
de bedreigde gebieden en geëvacueera
naar Rotterdam, schonk enkele tiental-
Ieuren na de ramp het loven aan een
flinke dochter van bijna acht pond.
Grcta Roos zal de nieuwe wereld-
Tsjou En-Iai, de premier van het communistische China, heeft via radio-Peking
een voorstel gelanceerd, dat heette te zqn bedoeld als een poging om een eind
te maken aan de strqd in Korea, doch dat, naar ln Washington wordt gemeend,
weinig nieuws bevat.
Tsjou, die volgens Ass. Press op oor
logzuchtige toon tot het nationale co
mité van de raadgevende conferentie te
Peking sprak, zei dat de V.S. onmiddel
lijk de bestandsbesprekingen te Pan-
moenjon dienden te hervatten, als zij ten
minste vrede in Korea wensten. Een be
stand zou direct tot stand kunnen
komen, indien de kwestie der krijgsge
vangenen het enig grote struikelblok
in Panmoenjon later geregeld werd
op een conferentie van alle betrokken
mogendheden.
In Washington ziet men in deze sug
gesties van Tsjou veel gelijkenis met
wat de Russische minister van Buiten
landse Zaken, Wisjinski, in December
tijdens de Algemene Vergadering der
V.N. te berde bracht.
Aan het einde van zijn boodschap
verzekerde Tsjou En-laï dat het Chinese
r (Van onze Scandinavische
correspondent)
KOPENHAGEN, Donderdag. Tq-
dens het debat over de buitenlandse
politiek in het Zweedse parlement ver
klaarde de minister van Buitenlandse
Zaken Unden met nadruk, dat Zweden
absoluut aan zijn neutraliteit wenst vast
te houden Zweden zou zich genoodzaakt
kunnen zien uit de Raad van Europa
te treden wanneer het plan-Eden een
feit wordt en een direct verband gelegd
wordt tussen de Raad van Europa en
de Europese Defensie Gemeenschap. Dit
zou met in overeenstemming zijn met
Zwedens non-alliantie politiek.
Dan is er nog de kwestie van de vor
ming van een Europees Politiek Ge
zagsorgaan. Zweden kan er niets op
tegen nebben dat de zes landen, die deel
uitmaken van de Kolen en Staal Ge
meenschap en een Europees leger wil
len vormen, verdere stappen onder
nemen om een unie te vormen, maar het
verband tussen een dergelijke federatie
en de Raad van Europa kan het karak
ter en program van de Europese Raad
veranderen. De Zweedse regering moet
dit project derhalve met critische aan
dacht blijven volgen.
Intussen bestaat er geen eenstemmig
heid over deze politiek van Zweden.
Een bekende sociaal-democratische af
gevaardigde. de heer Nerman, zeide:
,.Het schijnt, dat de Zweedse neutrali-
teitspsvehose het Zweedse volk begint
te verlaten en dat men geneigd is met
meer sympathie tegenover het Atlan
tisch pact te staan, omdat onze eigen
vrijheid eerst dan volledig gewaarborgd
is wanneer alle andere volken ook vrij
zqn."
volk bereid is tot het uiterste te vech
ten, wanneer het niet mogelijk zou zijn,
de bestandsbesprekingen te hervatten.
Ten aanhoren van alle afgevaardigden
van de Volkskamer heeft de Oostduitse
premier Grotewohl gisteren het falen
van zijn minister van Financien, dr Loch
gehekeld. Grotewohl verklaarde dat het
belastingstelsel ln de Russische zone nog
steeds doordrenkt was van de kapitalis
tische gedachten. „In alle ernst1' werd
Loch opgedragen ..de bureaucratische
manier van werken" op zijn departement
e veranderen. De Oostduitse premier gaf
het startsein voor een strenger op
treden tegen de particuliere onderne
mers, huiseigenaren en grote boeren-
Voor de eerste keer hield Grotewohl
zioh verder bezig met de stroom van
vluchtelingen uit Oost Duitsland Hij
zei dat deze massale uittocht „een ge
volg was van een tegen de Sow jet-Unie
gevoerde zenuwen-oorlog en lastercam
pagne" Hij drong er hij de gevluchten
op aan. naar de Oostelijke zone terug
te keren en verzekerde ten slotte dat
zijn regering niet zou rusten voordat
Oost- en West-Duitsland weer waren
verenigd.
AFP vestigt er de aandacht op, dat
de vergadering van de Volkskamer niet
werd bijgewoond daar de vlce-premier
Ulbricht en Nuschke en evenmin door
Hermann Matem, vooraanstaande fi-
suur in de (communistische) SED en
Wilhelm Koenen, secretaris van het na
tionale front, over wie geruchten in
omloon zijn. dat hq naar het Westen
rou rijn gevlucht,
boden.
Rederij van Faustus
wordt gedagvaard
De Staat der Nederlanden zal dezer
dagen de dagvaarding uitbrengen aan
de Panamese rederij, die eigenaar is van
do Faustus. die in de nacht van 6 op 7
November j.l in de Nieuwe Waterweg
is vereaan. De Staat vordert nader vast
te ste'len s^hadëvoro-oedïns- we?ens het
stukvaren van de dijk en voor het weg
werken van het wrak.
De eigenaren van de rederij zrjn
volgens het A.N.P. Grieken die in
Engeland wonen. Behalve de Faustus
bezaten zij nog een schip, dat in
Januari j.l. is verkocht.
tjET nieuwe leven ontluikt te midden burgeres heten. Vader en vier andere i
n van veel, dat werd afgebroken en kinderen hebben elders in het land een I
1onderdak gevonden in de veilige weten-
schap, dat moeder en de baby liefderijk
worden verpleegd in het Zuiderzieken
huis. Moeder en kind maken het wel,
deelde men ons mede.
MINISTER STAF IN TWEEDE KAMER:
Eerste Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
De behandeling van de begrotingen van Oorlog en Marine in de Ei
greep minister Staf gistermiddag aan om uiting te geven aan de grote waar
dering voor de hartverheffende wijze waarop onze militairen helaas met een
heel enkele uitzondering, waartegen maatregelen zullen worden genomen zich
volledig voor de hulpverlening in de getroffen gebieden hebben ingezet. Na die
genen, die bq de vervulling van hun plicht helaas zqn omgekomen, te hebben
herdacht, bracht hij dank voor de vele hulp, welke door buitenlandse militairen
wordt geboden. Voorts deelde hij mede, dat de herhalingsoefeningen voor de 44ste
regimentsgevechtsgroep op l Maart a.s. in verband met de hulpverlening zullen
vvorden uitgesteld. Van belang .was tevens, dat hq verhoging van de paraatheid
der strijdkrachten tijdens de week-ends in het vooruitzicht stelde al geschiedde
dit laatste dan niet in het kader van zqn mededelingen over de hulpverlening.
Het moet ons van het hart, dat het
debat dat de Eerste Kamer aan deze
begrotingen wijdde, ons bijzonder weinig
kon bekoren. Nu eendracht ons ganse
volk bezielt, was het immers een minder
gelukkig moment om de tegenstellingen
over humanistische wclzijnsverzorging
onder de strijdkrachten aan te wakke
ren. En dat geschiedde helaas.
Jhr Ruys de Beerenbrouck
(k.v.p.)"had nl. bezwaren tegen een „ge-
privilegeerde" positie, welke het huma
nistisch thuisfront tegenover de andere
thuisfronten zou innemen. Dat dit zi
was, kon minister Staf aan de hand van
de feiten tegenspreken. Hij maakte dui
delijk, dat van humanistische zqde
slechts twaalf korte bezinningsbijeen
komsten per jaar voor telkens 30 mili
tairen mogen worden georganiseerd
(van r.k. en prot. zijde elk 4000 man!)
In een legerorder zal worden bepaald,
dat daaraan slechts militairen uit een
niet-kerkelijk milieu en de minderjari
gen daarvan slechts met toestemming
van hun ouders zullen mogen deelne
men.
Deze regeling een compromis, dat
(Van één onzer redacteuren)
C^K is weer een springvloed op komst. Er is elke
veertien dagen een springvloed en indien er
zich geen bijzondere meteorologische omstandig
heden voordoen gebeurt er doorgaans niets
alarmerends. Maar ditmaal zijn de dijken kapot
gebeukt door het springtij van 1 Februari en er is
één astronomische factor in het spel die ongun
stig werkt: de nieuwe maan van 14 Februari is
gevaarlijker dan de volle maan die de hand had in
de springvloed van Zondag. Want juist op
14 Februari is de „vloedwekkende kracht" van
onze satelliet ongeveer twintig procent groter
IN verband met de springvloed van 1 Februari
schreven wij al, hoe de zon en de maan het ver
schijnsel van eb en vloed veroorzaken; de maan
speelt daarin de hoofdrol. Bq Eerste en Laatste Kwartier
werken zon en maan elkaar tegen: wat de maan aan
vloedhoogte doet ontstaan wordt door de invloed van de
zon enigszins genivelleerd. Juist andersom is het bq
Nieuwe en Volle Maan: de krachten van zon .en maan
werken dan samen en de vloedbergen op aarde bereiken
hun maximale hoogte. Waar de omlooptijd van de maan
(de tqd tussen twee opeenvolgende nieuwe manen
29,5 dag duurt, is het duiijelqk dat zo'n springtij telkens
om de ruim veertien dagen terugkeert: er zqn n.l. twee
vloedbergen op aarde, waarvan de ene de „tegenvloed"
is van de andere. Bij stilstand van de aarde zou één
plaats dus maar tweemaal per maand vloed hebben en
tweemaal eb. Maar de aarde wentelt dagelijks om haar
as, als het ware „onder de vloed door". Vandaar dat eb
en vloed dagelijkse verschijnselen worden.
WAT nu het gevaar van de aanstaande nieuwe maan
betreft, dit schuilt in het feit, dat* zij zich 14
Februari in het „perigaeum" bevindt. De maanbaan om
de aarde is elliptisch van vorm en de aarde staat in één
der beide brandpunten van die ellips. Daaruit volgt, dat
de afstand maanaarde aan schommeling onderhevig is.
Gemiddeld bedraagt zij 384.000 kilometer, maar op het
punt van de maanbaan, dat het verst van de aarde af
ligt (het „apogaeum) kan zij ruim 400.000 kilometer be
dragen en op het tegenoverliggende punt (het „peri
gaeum") dienovereenkomstig beneden de gemiddelde
waarde.
EN dit is het gevaar dat hierin schuilt: de vloedwek
kende kracht van de maan is in de pcrigaeumstand
twintig procent groter dan bij de maan-in-
apogeaum. Het effect van de maanstand bereikt de aarde
met enige vertraging; in dit geval dus zullen de dagen
na de veertiende Februari zeer critiek zqn.
Wat het weer zal doen is op de lange termqn uiter
aard niet te voorspellen. Maar astronomische gebeurte
nissen als de maanstand e.d. voltrekken zich met een
securiteit die men, als men wil, eeuwen tevoren tot op de
seconde nauwkeurig kan berekenen. De autoriteiten die
zorg dragen voor zeeweringen, dijkwachten en bescher
ming van polders kunnen tevoren hun maatregelen nemen.
minister Staf in overleg met het K.V.P.-
Tweede Kamerlid pater Stokman had
opgesteld, vond instemming bij de
humanist mr In 't Veld (p.v.d.a.) doch
afkeuring bq de A.R. A 1 g r a, die zich
o.a. verontwaardigd toonde over een ge
dichtje, dat in het officiële orgaan van
het Humanistisch Verbond was opgeno
men en waarin het Kerstevangelie 10:
een „dom verdichtsel" was gestempeld.
De heren In 't Veld (p.v.d.a.) 'Ven-
d e 1 aar (v.v.d.), die het Humanistisch
Verbond een goed hart toedroegen,
mochten dit gedicht als een „ontspo
ring" afkeuren, de heer Algra bleek niet
tot een toleranter houding bereid te zijn
ook niet nadat minister Staf hem had
voorgehouden, dat zqn collega en geest
verwant prof. Diepenhorst tegenover de
humanistische welzijnsverzorging een
van meer begrip getuigende houding
had ingenomen. De heer Algra wilde er
een kabinetszaak van maken. En dat
lokte jhr Ruys ongeacht het verkre
gen compromis ook wel aan!
Dat de communisten zich bij dit alles
nog extra ongunstig onderscheidden, be
hoeft geen betoog. Maar dat zij nu uit
gerekend bezwaar moesten opperen
tegen het aanvaarden van de hulp van
Amerikaanse militairen in de noodge-
bieden, was toch wel erg onkies.
De begrotingen werden z.h.s. aange
nomen.
De Europese kritiek, die Amerika
verwqt dit wèi te doen, moet echter om
billjik te zijn niet vergeten, dat het op
bouwen van die kracht aan Europese
kant te wensen overlaat. Begrijpelijk, in
vele gevallen, maar daarom niet minder
gevaarlijk.
Wanneer dan Washington nu ook
wordt verweten en dat is het tweede
punt in de presidentiële boodschap, die
1 alarmerend werkte dat het door een
zich losmaken van de overeenkomsten
van Jalta en Potsdam in uitzicht tc stel
len. de Russen prikkelt zonder positieve
winst daarmee ts behalen, is dat al even
min helemaal gerechtvaardigd.
Als West-Europa meer vaart had ge
zet aohter het streiven naar eenheid, zou
het ook hier meer recht van spreken
hebben, Nu staat het eigenlijk met de
mond vol tarnden als de Amerikaanse
bezoekers zouden vragenmaar wat doet
gij?
VOOR ons staat het liet vast, dat de
belangen van Amerika en die van
de vrije landen van Europa samen
vallen. Onze vrijheid kan zich alleen
handhaven bq de gratie van de Ameri
kaanse bescherming Dat is het funda
mentele feit. Wie daar de ogen voor
sluit bewijst zijn land geen dienst. Hij
moet de situatie dan verkeerd beoorde
len en het gevaar is groot, dat hij eigen
onbehagen gaat afreageren in een emo
tioneel anti-Amerikanisme.
Intussen staat Europa tegenover
Amerika niet enlce! in de positie van
hem. die hulp beho°ft. Amerika heeft
van zijn kant ook W^st-Europa nodig.
Het was president Eisenhower die in
zijn boodschap zei: ..dat geen enkel land,
zelfs niet een zo machtig land als het
onze. alleen de vriiheid van alle volkeren
kan verdedigen". Sterker: Amerika kan
zelfs zijn eigen vrijheid op den duur niet
beschermen, wanneer West-Europa het
zijne verliest.
Daarom is het te wensen, dat bil de
besprekingen van de verschillende West-
Europese regeringen, dU3 ook van de
Nederlandse, met minister Dulles deze
onderlinge verbondenheid voorop zal
staan. Dan hoeft men verder over en
weer geen blad voor de mond te nemen.
Dan ligt het zeker op de weg van de
Nederlandse regering er bij haar Ame
rikaanse gasten op aan te dringen ieder
onnodig risico te vermijden, en er op te
wijzen, dat de continentale landen ln de
hoek zitten, waar de slagen het eerst en
eht hardst zouden aankomen. Dan kan
ook duidelijk worden gemaakt voor wel
ke enorme moeilijkheden Nederland
staat, zeker nu het bezocht is door een
ramp, waarvan de gevolgen nog niet ziin
te overzien. Maar dan zal de Nederland
se regering- óók moeten verzekeren, dat
zij ter wille van de Atlantische zaak zal
doen wat zij kan.
In honderdduizenden bioscopen
Met Iedere beschikbare camera legt andere familieleden wuivend op de paar
Polygoon-JProfilti de nationale ramp op vierkante meter droge grond om hun
- hoeve achterblijven, hoewel ze volkomen
- <P
duizenden meters fllmband vast. Deze
ramp zal in al haar oneindige droefheid
voor het nageslacht bewaard blijven.
Sinds Maandagmorgen wordt het kan
toor in Haarlem overstroomd met tele
grammen, waarin filmmaatschappijen
uit alle delen van de wereld dringend
reportagefilms van de geteisterde gebie
den vragen. Sinds Maandagmorgen wor
den die films per vliegtuig naar alle
werelddelen gezonden. Nederlands natio
nale ramp trekt thans ln honderdduizen
den bioscopen overal op de wereld als
het voornaamste nieuws op het witte
doek aan het publiek voorbij. Vele mil
lioenen mensen zien het.
Reeds Maandagmiddag werd in alle
grote bioscopen van ons land de eerste
zeven minuten durende film over de
ramp vertoond, een extra editie van
Polygoon-Profilti. Onmiddellijk na de
vertoning van deze extra editie wordt
in de bioscopen gecollecteerd. Niemand
laat de bus passeren zonder iets te
offeren.
Gisteren draaide reeds de tweede af-
levering der reportage, waarin de eerste
luchtopnamen voorkomen. Men ziet er
j o.a. opnumen in van het zwaar getroffen
Halsteren, van Papendrecht, van 's-Gra-
i vendeel en van Zeeuwsch-Vlaanderen.
j Men ziet hoe grote verknochtheid aan
eigen have en goed een boerenfamilie
er toe brengt slechts opa en oma aan de
l reddingboot af te staan, terwijl alle
door het water zqn ingesloten. En men
ziet hoe het verdronken vee wordt weg
gesleept, omdat het ln het water rottend
een gevaar voor de volksgezondheid
vormt.
Uit de 2000 meter film, die Maandag
morgen werd gebracht, is de eerste
reportage van zeven minuten samenge
steld. Op hoogspanning draalen de
machines waarmede afdrukken worden
vervaardigd. Die afdrukken gaan niet
alleen naar alle bioscopen in de wereld,
doch bovendien naar de regering, die
smalfilms heeft besteld voor alle Neder
landse ambassades en gezantschappen.
Gisteren, drie dagen na hun vertrek,
zijn de eerste reportagewagens even
naar Haarlem teruggekeerd.
,Ik heb moeten filmen", zegt de
chef cameraman Piet Buis, „maar
soms was het moeilijk om koelbloe
dig en nuchter je camera te richten
op zoveel menselijk leed. Ik heb me
zelf ingeprent: het buitenland moet
dit ook weten. Er moet hulp komen."
„Ik heb roeibootjes zien aanleggen,
waarin ook honden waren meegenomen.
Die beesten sprongen er uit, schudden
het water uit hun vacht cn sprongen
dan weer het ijskoude water in om terug
te zwemmen naar hun huis. Onderweg
werden ze weer door andëre bootjes op
gepikt en dan herhaalde zich hetzelfd®
spelletje."
