Geeft dekens en
beddevoed
Overzicht van de
situatie
Golven geven prooi terug
Luchtvloot
bewijst
SMARTELIJKE TONELEN
SPELEN ZICH AF
Ook redders lieten het leven
In Sint Annaland
zakt het water
Kleding en meubelen genoeg
Hulp uit Indonesië
van Nederlanders
VOORNE-PUTTEN
wordt de
toestand meester
Verbroken telefoon
verbindingen
Radio Hilversum
ten voorbeeld
gesteld aan BBC
onschatbare
diensten
Gezin met zeven
kinderen
omgekomen
."Wr
TROUW
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1953
(Van een speciale verslaggever)
In de kleine dorpjes in Brabants Noord-Westhoek, die gespaard
bleven voor het geweld, rusten in de kerken, in de gemeentehuizen
en in de dodenhuizen de lichamen van de aangespoelde slachtoffers.
Hun aantal neemt toe met het wisselen van de getijden. Honderden
zijn het er reeds en zij vertellen het zwijgende, meest verschrikke
lijke verhaal, dat ooit verteld kan worden. Zij spoelen aan te midden
van de dode dieren, zij worden opgehaald door kleine zoekende
boten en iedereen in de getroffen gebieden leeft in de vreselijke
zekerheid dat er nog meer zullen komen.
Dramatisch zijn de ooggetuigenver-
halen van mensen, die machteloos
moesten toezien hoe hun buren, hun
beste vrienden, hun kinderen of hun
ouders verdronken.. Daar is de brand
meester uit Halsteren. Hij was de
eerste, die Zondagochtend in zijn dorp
alarm sloeg en met de brandweerwa
gen uitrukte. Halverwege in de polder
werd de auto overvallen door het om
hoog spuitende water en de brand'
meester liet de auto onmiddellijk te
rugkeren. Hij zelf wilde echter achter
blijven om de mensen en het vee t.e
helpen redden. Twee vrijwilligers
eloten zich bij hem aan. Zij beseften
geen van allen het aanstormende ge
vaar van het water en werden er door
verzwolgen. Slechts één vrijwilliger
■wist levend terug te keren. Terug om
de dood van zijn chef en zijn kame
raad te melden aan de burgemeester
van Halsteren.
In Rilland moesten de buren van
een oude alleenwonende vrouw toe
zien hoe zij in haar slaap verdronk.
Vergeefs poogde men haar huis bin
nen te dringen en toen men eindelijk
via het dak naar binnen was gekomen
stond haar slaapkamer reeds geheel
onder water.
Ook de burgemeester van Rilland,
de heer J. A. de Goffau, is gebleven
in de vloed. Hij was in de nacht mee
gereden met een der bussen, waarmee
hulp zou worden gehaald. Toen dit
voertuig voor het water moest keren,
stapte de burgemeester uit om bij te
lichten. Er kwam toen plotseling een
vloedgolf, waardoor hij de bus niet
meer kon bereiken en in het water
verdween. De chauffeur kon op het
dak van de bus klimmen, vanwaar hij
later gered werd.
De burgemeester van Nieuwe Tonge.
de heer Van Hofwegen, is eveneens
verdronken toen hij anderen wilde
helpen. Het brandweerkorps van
Nieuwe Tonge heeft verscheidene
slachtoffers. De burgemeester van
Sommelsdijk, de heer D. Rijnders
wordt vermist.
Huis stortte in
In de Theodoruspolder zagen solda'
ten in een reddingsgroep hoe een huis
instortte, enige minuten voor zij de
helpende hand konden reiken. Vader,
moeder en vijf kinderen kwamen voor
•hun ogen jammerlijk tn de golven om.
Een vader liep uren lang door het
water met zijn dochtertje van drie
jaar in de armen. Toen hij uitgeput op
de veilige dQk ineenzeeg, bleek het
kind reeds te zijn overleden. Ze had
te veel water binnen gekregen toen
ze, verward in het looptuig in haar
bedje, niet snel genoeg bevrijd kon
•worden. Een bleke, vermoeide dokter
schudde stil zijn hoofd. Hier kon hij
niets meer doen.
En zo brengen al die ontzielde licha
men van ouden en jongen, kinderen
en grootvaders hun eigen vreselijke
woordeloze geschiedenis naar de wal.
Bijna nog overweldigender dan het
water golft thans het leed over Nederr
land. Leed om de honderden doden,
wier gemis nooit vergoed zal kunnen
worden door hoeveei offervaardigheid,
hoeveel opofferingsgezindheid ook.
Uit Sint Annaland op het eiland
Tholen wordt gemeld, dat het water
thans wegloopt uit het dorp. Er be
staat geen gevaar meer. Bij aanhouden
van het gunstige weer zal het aantal
verdronken stuks vee waarschijnlijk
beperkt kunnen blijven tot 400. In
St. Annaland heeft men nog geen be
richten ontvangen over slachtoffers.
Wel zijn Dinsdag zeven lijken gebor
gen van personen, uie afkomstig ble
ken uit Stavenisse. In de Molendijk
is een gat gedicht. Een ander gevaar
lijk gat kan niet worden hersteld op
de normale wijze. De aanvoer van
zinkstokken en klei is noodzakelijk.
Wij ontvingen het volgende communiqué van het Neder
landse Rode Kruis:
Met grote ontroering heeft het hoofdbestuur van het Neder,
landse Rode Kruis de massale stroom van goederen, die het
Nederlandse volk bijeen heeft willen brengen ten behoeve
van de slachtoffers van de watersnoodramp in oiKvangst ge
nomen.
In verband echter met het feit, dat op het ogenblik het
aantal ontvangen gedragen kledingstukken en ge
bruikt meubilair een dergelijke omvang heeft aange
nomen, dat in de eerste behoefte ruimschoots kan worden
voorzien, moge met klem worden verzocht de inzameling van
deze goederen in het gehele land tot nader order thans stop
te zetten, opdat ook een eerste overzicht kan worden verkregen
van datgene wat ontvangen is. Wat reeds tot nu toe ingeza.
meld is, zal uiteraard nog gaarne door de intendance van het
N.R.K. in ontvangst worden genomen.
Wel is er grote behoefte aan dekens, overig beddegoed en
matrassen, die alle gestuurd kunnen worden naar de inten
dance van het hoofdbestuur van het Ned. Rode Kruis, Flu
welen Burgwal 19, Den Haag.
Het Rode Kruis moge van deze gelegenheid gebruik maken
vast een eerste woord van warme dank te uiten voor de opof
feringsgezindheid van het Nederlandse volk.
De Nederlandse Hoge Commissaris
in Indonesië, mr. W. F. L. graaf van
Bylandt, heeft het erevoorzitterschap
aanvaard van het „Centraal Comité
Watersnood Nederland 1953". dat in
een door hem geleide vergadering
Dinsdagmiddag werd gevormd.
De president-directeur van de Ne
derlandse Handel Maatschappij, J. H.
van der Laan, nam als penningmeester
zitting in het comité, dat alle schake
ringen van de Nederlandse gemeen
schap in Indonesië vertegenwoordigt.
Er bleken reeds enige initiatieven ge-
n ynen te zijn om hulpacties op touw
te zetten. De Vereniging van Huis
vrouwen te Djakarta riep alle leden
o? om hulp te verlenen bij de acties.
In Hellevoetsluis op Voorne komen
voortdurend vluchtelingen aan uit
Goeree-Overflakkee, die vandaar met
bussen het land worden ingevoerd.
Te Oudenhoorn,dat geheel onder
water staat, is men nog steeds bezig
het vee zo veel mogelijk te redden. Een
groot aantal koeien was in de kerk
ondergebracht, die nog droog stond.
Een deel van de polder was hier met
vaartuigen niet te bereiken, doordat
de tramdijk slechts zeer weinig onder
water staat. Men zal deze thans laten
springen. Vijf-en-negentig procent van
de bevolking van Oudenhoorn is ge-
evacueerd, de rest verzorgt zo goed
en kwaad het gaat het vee, dat is on
dergebracht in de stallen, die nog niet
geheel zijn ondergelopen.
Te Heenvliet is de gehele polder on
dergelopen. Hier verdronk alleen wat
kleinvee. De helft van de bevolking
is hier uit de huizen verdreven, doch
behoefde niet. naar elders te evacueren,
aangezien allen onderdak vonden bij
hun dorpsgenoten.
Te Abbenbroek is de kom van het
dorp nog droog. De electriciteitsvoor-
zïenïng geeft hier moeilijkheden,
evenals het drinkwater. Er is hier één
slachtoffer. Het vee werd grotendeels
gered.
Rouw- en gebedsure
te Amsterdam
Hedenavond om 8 uur zal in de Wes-
terkerk te Amsterdam een rouw-
gebedsure worden gehouden, waar
zullen voorgaan ds. J. R. Wolfensber-
ger en prof. dr. G. C. Berkouwer. Een
muzikaal programma zal het gespro
ken woord omlijsten. De dienst wordt
uitgezonden door de NCRV.
Greep uit de vele gaven
De Volkswagenfabrieken hebben een
speciale ambulance aangeboden, welke
spoedig naar de noodgebieden zal ver
trekken; Negen en dertig honderd Inwo
ners van Bergambacht offerden gisteren
ruim dertig gulden per gezin; De directie
van de Amsterdamse Bank Incasso Bank
heeft f 250.000 geschonken aan het Ram
penfonds; Vijf en twintig duizend gulden
schonk het personeel van de werf Conrad
en Stork te Haarlem; Een collecte in Den
Burg op Texel, waar een polder is onder
gelopen en drie slachtoffers vielen, heeft
6500 gulden opgebracht; In de Wieringer-
meer schonken de inwoners tot nu toe bij
na 86000 gulden, dat is bijna twaalf gul
den per inwoner; Drie honderd losse arbei
ders van de Scheepvaartvereniging Zuid te
Rotterdam zijn vrijwillig naar de noodge
bieden getrokken; De gemeente Holten in
Overijsel heeft per rezin dertig gulden ge
schenken, totaal bijna dertig duizend gul-
Zoals de stand heden was, ls telefo
neren met de volgende plaatsen n i
mogelyk, zo deelt de P.T.T. mee:
Achthuizen, Alblasserdam, Anna Ja-
cobapolder, Brouwershaven, Bruinisse,
Burgh, Haamstede, Colijnsplaat, Drei-
schor, Drogendijk, Duivendijke, Dirks-
land, Ellemeet, Ellewoutsdijk, 's-Gra-
vendeel, Hank, Heiningen (N.-Br) Her-
kingen, Hoge Zwaluwe, Kamperland.
Kats, Kerkwerve, Kinderdijk, Kort-
gene, Lage Zwaluwe, Langeweg, Maas
dam, Moerdijk, Nieuwerkerk (Zeel.).
Nieuwe Tonge, Nieuw Vossemeer,
Noordgouwe, Noordwelle, Numans-
dorp, Nieuw Lekkerland, Nieuwen-
hoom, Nieuwendijk, Ooltgensplaat,
Oosterland, Oud-AIblas, Ouddorp.
Oude Tonge, Ouwerkerk, St. Philips-
land, Puttershoek, Poortugal, Renesse,
Rilland, Scharendijke, Schuddebeurs,
Serooskerke (Schouwen), Sirjansland.
Stad a/h Haringvliet, Stavenisse, Stel
lendam, Strijen, Tiengemeten, Waarde,
Welberg, Willemstad, Wissekerke, Wol-
phaartsdijk, Zonnemaire.
In Kruiningen zijn alleen de burge
meester en het postkantoor bereikbaar,
in Middelharnis alleen de burgemees
ter.
P.T.T. wijst er met nadruk op, dat
met een groot aantal plaatsen, die in
deze lijst niet voorkomen, uitsluitend
officiële gesprekken gevoerd kunnen
worden.
LUCHTBRUG NAAR
ZEELAND
De ongunstige weervoorspelling voor
de komende 24 uur harde wind uit
Noordwestelijke richting heeft er
mede toe bijgedragen, dat vliegveld
Valkenburg gistermorgen vroeg op
volle toeren is gaan draaien. Nog vóór
halftien waren 30 toestellen onderweg
naar de noodgebieden, voornamelijk
met zandzakken, voedsel en warme j
kleding.
Het Leger des Iieils, stichter Wil
liam Boolih, in Engeland heeft drie
mobiele cantines ter beschikking ge
steld. Dertien mobiele cantines van
het Leger des Heils in Nederland dis
tribueren thans koffie en voedsel aan
evacué's, militairen en dijkwerkers.
De LJmuidenaar G. Huizing,.die op z'n eentje met een bulldozer
naar het rampgebied was vertrokken, heeft het gat. in de zeedijk
langs het Volkerak bij fort De Hel gedicht Uren achtereen is de
heer Huizing alleen bezig geweest het gat met aarde op te vullen.
Z\in doorzettingsvermogen werd rijkelijk beloondwant de dijk
is dichtl
Aan de hand van de tot dus
verre beschikbare berichten kan
het volgende algemene beeld wor
den gegeven:
GOEREE en OVERFLAKKEE: De
toestand is in het algemeen onover
zichtelijk. Het ernstigst schijnt de toe
stand in Oude en Nieuwe Tonge te
zijn. In Nieuwe Tonge zouden 80 men
sen om het leven gekomen zijn. Er was
geen contact met Oude Tonge maar van
een functionaris van het Rode Kruis
vernam de correspondent van Reuter,
dat in Oude Tonge 300 slachtoffers
waren te betreuren. In het geteisterde
Nieuwe Tonge bevinden zich nog 1800
mensen. Tot gisterochtend waren er 100
geëvacueerd. Een Nederlands amphi-
bie-voertuig brengt 60 mensen per
keei* naar Sommelsdijk. Dirksland ligt
droog. Ooltgensplaat is gedeeltelijk ge
ëvacueerd.
SCHOUWEN en DUIVELAND: Grote
reddingsactie gaande om naar schat
ting 1500 mensen op te halen, die nog
tussen Brouwershaven en Burgh
isoleerd zijn.
Zierikzee is veilig, het is van voor
raden voorzien. Bruinisse en Ooster
land kwamen door het bezwijken van
een binnendijk in nood te verkeren
Beide plaatsen werden overstroomd.
ST. PHILIPSLAND: Geheel over
stroomd. Militairen zoeken het gehele
gebied af naar geïsoleerde bewoners.
Velen reeds in veiligheid gebracht. Het
lot van ongeveer 400 mensen nog niet
bekend.
THOLEN: De overlevenden van Sta
venisse en St. Annaland zijn allen ge
red. Het stadje Tholen heeft niet zwaar
geleden. Ook in de dorpen Oud-Vosse
meer en Sint Annaland is de schade
niet zo groot. In Poortvliet en Scher-
penisse is geringe schade. Het eiland
Tholen is verstoken van electriciteit en
water.
WALCHEREN: In Vlissingen wordt
de toestand beter. Er is nog geen gas
en waterleiding, wel electriscb licht
Sinds gistermiddag 5 uur onderhouden
de spoorwegen weer een uurdienst
tussen Vlissingen en Arnemuiden.
Middelburg is droog.
NOORD-BEVELAND: Zuidelijke
helft van het eiland ondergelopen.
ZUID-BEVELAND: Behalve In het
Oostelijke deel is de toestand zo goed
als geconsolideerd. Ierseke is opvang
centrum.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN: Over
het algemeen is men de toestand mees
ter.
VOORNE en PUTTEN: De toestand
is meer stabiel geworden. In enkele
polders was vanochtend zelfs val te
bespeuren.
WEST-BRABANT: Gisterochtend
werd een reddingsactie ingezet voor
Nieuw-Vossemeer, waar nog 370 van
de 1670 inwoners geëvacueerd moes
ten worden.
HULPACTIE CURACAO:
HALF MILLIOEN
Het Stormrampfonds te Curasao
■had Dinsdagmorgen reeds meer dan
een half millioen Nederlandse guldens
ontvangen. Men hoopt op de Antillen
een millioen gulden (Ned. courant)
bij elkaar te krijger^.
Er is thans ook een comité van actie
op de Bovenwindse eilanden. Daar is
het nieuws van de rarnp later ontvan
gen. Ouden van dagen in een tehuis
van het wit-gele-kruis. die een geld
hebben en ook niet kunnen werken,
hebben besloten te bidden voor de
slachtoffers in Nederland. Van 's mor
gens acht uur tot 'S' avonds zes ver
blijven steeds 25 oudjes in de kapel
van het tehuis, biddend voor degenen
die in gevaar verkeren en voor het
welslagen van de hulpacties.
i.Franse militairen opereerden
Dinsdag met hun stormboden in
de omgeving van Halsteren om
de in nood verkerende burgerbe
volking uit haar geïsoleerde wo
ningen te bevrijden.
Twee Britse bladen hebben critiek
geleverd op de wijze waarop in Enge
land gewaarschuwd is voor overstro
mingen.
De critiek is vooral gericht tegen de
BBC.
De „Daily Sketch" stelt de Neder
landse radio, die een zender ter be
schikking van de regering heeft ge
steld, ten voorbeeld. In Nederland,
aldus het blad, werd niemand ook maar
enigszins in het ongewisse gelaten.
Men kan veilig zeggen, dat in Enge
land millioenen niets van de overstro
mingen afwisten, voordat zij hun
Maandagochtendkrant ter hand geno
men hadden.
De „Daily Mirror" is van mening,
dat de BBC haar program had moeten
onderbreken om de bevolking te waar
schuwen. Het blad eist een onderzoek
naar de reden waarom de mensen niet
bijtijds gewaarschuwd werden.
De Britse radiovereniging heeft alle
Britse radio-amateurs verzocht tot
nader order niet uit te zenden op de
golflengten tussen 3680 en 3720 kilo
cycles, aangezien hierop in Nederland
radio-amateurs een noodverkeer ten
behoeve van de reddingswerkzaam
heden onderhouden, dat niet gestoord
mag worden.
ZONDAGMORGEN - 4.22 UUR
Eerste bericht kwam
uit Dordrecht
Van de ramp, welke Nederland, en
in het bijzonder de overstroomde ge
bieden getroffen heeft, kwam Zondag
morgen vroeg het eerste bericht uit
Dordrecht binnen. De correspondent
van het A.N.P. belde kort na vier uur
het alarmerende bericht door naar Den
Haag. De noodklok luidde in Dordrecht
en de sirenes loeiden
De verspreiding van een dergelijk
bericht brengt grote verantwoordelijk
heid met z.ch mee. Daarom werd het
niet direct verspreid, doch werden
eerst snel telefonisch twee of drie
gesprekken gevoerd met andere adres
sen in Dordrecht en Zwijndrecht,
Het bericht bleek juist. Het was het
eerste bericht van een ramp, waarvan
nog niemand kon vermoeden welke
omvang zij zou aannemen.
Om 4.22 uur precies kwam het eerste
bericht over de telexnetten van de
Nederlandse bladen. Redacteuren wer
den door een bijzonder alarmsysteem
gewekt. En toen volgden met grote
snelheid de berichten elkaar op
Langs de overstroomde wegen trekken
de inwoners van Kruiningen op aller
hande voertuigen naar veiliger gele
gen plaatsen. Slechts weinig van hun
bezittingen kunnen zij op deze tragi
sche vlucht meenamen.
Terwijl boven Zeeland
Zuid-Holland onafgebroken een
grote buitenlandse luchtvloot van
Amerikanen, Britten, Belgen en
Fransen davert, vliegen van tien
Nederlandse vliegvelden honderd
twintig toestellen af en aan naar
de ondergelopen gebieden. Onder
die toestellen zijn Dakota's, hef-
schroefvliegtuigen, Pipercubs,
Austers en Beechcrafts, die ieder
hun aandeel leveren in de hulp
verlening aan de getroffen ge
bieden. Bovendien is een aantal
Meteor-straalj agers ingezet, die
uitgerust zijn met speciale foto
apparatuur. Alle getroffen stre
ken zullen gefotografeerd worden,
ten einde een totaal-beeld te krij
gen van de ramp, ten dienste van
de herstelwerkzaamheden.
De helicopters verrichten uit
stekende diensten. Tientallen, die
geheel afgezonderd waren op da
ken, in bomen en op afbrokke
lende dijken, konden reeds wor
den gered. Ook de Amerikaanse
trgnsporttoestellen, die tienduizen
den kilogrammen voedsel en kle
ding in één enkele dropping af
werpen, bewijzen de in nood ver
kerende bevolking onschatbare
diensten.
In Klundert zijn zeker dertien doden
te betreuren. Een woning aan de
buitendijk werd na de doorbraak ge
heel weggesleurd, waarbij de heer Leen
van Wensen met zijn echtgenote, mevr.
Van WensenTolenaars en zeven kin
deren in de watermassa omkwamen. De
inwoners van Klundert zijn voor drie
kwart geëvacueerd.
Rondom de gemeente ligt een vlakte
van 7 ha onder water. Zeer veel boer
derijen staan tot het dak onder water.
In het hoger gelegen gedeelte van het
stadje zijn de mensen, voor zover niet
geëvacueerd, naar de zolders gevlucht.
Direct gevaar is thans niet meer
aanwezig, aldus deelde de burgemees
ter mede. Er is een groot gebrek aan
boten met motor.
