REDDINGSACTIE NU OP GANG
Aantal doden
boven 900
Stavenisse, vergeten dorp
op vergeten eiland
Weer doorbraak
op Overflakkee
Met meer dan 2000 vaartuigen en ruim 125 vliegtuigen:
Catastrophe voltrok zich in enkele minuten
Koningin bezocht W.-Brabant
LAATSTE NIEUWS
Bruinisse wordt geholpen
5 pCt. van vasteland
WERELD LEEFT MEE
Helicopters onbetaalbaar
Totale vernietiging in korte spanne tijds
SPONTAANN
vs
Jonae redders
r~
EVACUATIES
SPREKENDE
CIJFERS
Massale evacuatie
van Schouwen
AMSTERDAM-C.
I 6 35
49 cent
13 cent
N.Z. VOORBURGWAL 225
ABONNEMENT PER KWARTAAL
PER WEEK
PER EXEMPLAAR
ABONNEMENT PER KWARTAAL BUITENLAND 8
POS TGI RON II MM ER 533100
GEMEENTE-GIRO AMSTERDAM T 2500
HOLLANDSUHE BANK UNIE Amsterdam
INCASSO BANK Amsterdam
Hoofdredactie! J. J. F. Stokvis C. J. Brandt
TELEFOONNUMMERS
DIRECTIE EN ADMINISTRATIE 35400 (6 Rjnen)
REDACTIE 33600 (6 lijnen)
OPGEVEN VAN SPEURDERS UITSLUITEND39331 (3 lijnen)
OPGEVEN VAN ABONNEMENTEN 35400 '6 lijnen)
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953
Dagblad waarin opgenomen de „Amsterdamsche Courant" (328e Jaargang)
8 PAGINA'S
No. 20.360 56ste Jaargang
AMSTERDAM. Woensdagmorgen. Terwijl nog hon
derden ongelukkigcn op de daken van hun op instorten
staande huizen vertwijfeld wachtten op redding en omtrent
het lot van vele honderden anderen nog onzekerheid heerste,
had men gisteravond om negen uur reeds 873 slachtoffers
van de verschrikkelijke overstromingscatastrofe geregis
treerd. Men verwachtte echter een stijging tot hoven de 900.
Angstige spanning heerste over de toestand op de eilan
den Schouwen, Duiveland, Tliolen, Goeree en Overflakkee,
waar nog tallozen op evacuatie wachtten, en terwijl op
Walcheren reeds weer treinen reden, bleven de noodkreten
van deze eilanden aanhouden.
In de Joop van Dinsdag is geleidelijk een gigantisch hulp
verleningsapparaat in actie gekomen om deze ongelukkigen
te redden. Er is een luchtbrug gevormd, waaraan reeds 124
vliegtuigen deelnemen en een vloot van ruim 200
ligt vol schepen en op de rede ziet men een uitgestrekte
vloot van kustvaartuigen, marinebodems, tankschepen, par
ticuliere jachten en vissersvaartuigen. Vrijwel de gehele
Nederlandse vissersvloot beeft gehoor gegeven aan de wan
hoopskreten en is te hulp gesneld, hoewel daartoe soms de
hele vangst moest worden opgeofferd.
Het reddingswerk concentreerde zich gisteravond voor
namelijk op Rruinisse op Tholen, waar de burgemeester
Dinsdag een zeer dringende oproep tot hulpverlening deed,
daar voor 1500 mensen onmiddellijk levensgevaar aanwezig
moest worden geacht. In de loop van de middag en avond
ontplooiden zich hier omvangrijke pogingen tot hulpver
lening
Langs de kust aan de Noordzijde van Duiveland rond Bruinisse,
Dreischor en andere plaatsen leek het een tweede Duinkerken. Hon
derden schepen trachtten de duizenden mensen die op redding wacht
ten aan boord te. nemen door middel van motorbootjes en platboomde
vaartuigen welke men door de gaten in de dijken liet varen.
Er weren eoHt»r veel te veel grote schepen en veel te weinig kleine-
vaartuigjes.
De catastrofe van Stavenisse op Tholen is helaas beves
tigd. In de nacht van Zaterdag op Zondag sloeg hier de
zeedijk onder het brullende geweld van de orkaan kapot:
tachtig huizen verdwenen onder water en 200 tot 250 men
sen verdronken jammerlijk.
Met uitzondering van het Westelijk duingebied staat
Schouwen-Duiveland geheel onder water. Sint Philipsland
is van de landkaart weggevaagd. Op Goeree-Overflakkee
werd Dinsdagavond een nieuwe dijkbreuk gemeld.
Deskundigen schatten de totaal overstroomde oppervlakte op
175.000 hectare, dat is ruim 5 procent van de vaste oppervlakte van
Nederland. De schade bedraagt honderden millioenen guldens.
Het totaal van ernstig getroffenen moet op 300.000 mensen worden
gesteld.
Dinsdagavond kon men zonder overdrijving zeggen, dat heel
Europa Nederland te hulp snelt om nog te redden wat er te redden
valt. Geweldige militaire en civiele transporten te water, te land en
in de lucht zijn van Amerikaanse, Britse, Franse, Belgische en Duitse
zijde onderweg of reeds gearriveerd om nog te redden wat er te
redden valt.
Het medeleven en de civiele hulpverlening in een hele reeks van
landen komen tot uiting in een vloed van geldmiddelen, kleding en
dekking. Denemarken geeft een speciale postzegel voor Nederland
uit, een Italiaans vacantie-oord wil duizend evacué's opnemen.
Uit Frankrijk zijn twee geniebataljons met 150 motorboten onder
weg. Uit Krefeld komen 13 landingsvaartuigen en 3 motorbarkassen
van de Britse Rijnflottielje naar Rotterdam, uit Wesel tien motor
schepen van de waterstaat Nordrhein-Westfalen met reddingsmate-
rieel. De commandant van de genietroepen van het Britse Rijnleger
generaal-majoor Sugden heeft zich persoonlijk van de situatie in Ne
derland op de hoogte gesteld.
Onder de 124 vliegtuigen, waarover men Dinsdagavond beschikte
bevinden zich Nederlandse en buitenlandse machines van alle moge
lijke types, waaronder 15 helicopters. Men verwachtte op dat mo
ment nog 21 Amerikaanse en Britse helicopters. Het leven van hon
derden mensen hangt af van het reddingswerk dezer hefschroef-
vliegtuigen.
Alleen reeds een Belgische en een Nederlandse piloot hebben met
slechts twee helicopters tientallen mensen van een wisse dood gered
door hen aan touwladders en met kabels van de daken hunner onder
gelopen woningen in de machines te hijsen. De Sabena-piloot die
een der machines bestuurde zag op zijn route naar Oude Tonige hon
derden wanhopig zwaaiende mensen op de ruïnes.
SNELLE, KORDATE HULP
Van hoe ontzaglijk groot belang kordate en snelle persoonlijke
actie is geweest blijkt uit het feit, dat enige jongelui uit Doesburg
van de zeilvereniging aldaar, die zich Zondagmorgen onmiddellijk
met motorvletjes naar het rampgebied begaven, tot Maandagavond
reeds 266 mensen het leven hadden gered.
In de Rotterdamse Ahoy-hal zijn reeds talrijke vluchtelingen
en i*redden gearriveerd. Velen, die ziek of uitgeput waren, zijn
met ambulance-auto's naar de ziekenhuizen vervoerd, onder wie
zeven vrouwen, die aan een nieuwe wereldburger het leven schon
ken.
In Utrecht stonden 's avonds duizenden vrijwilligers gereed on
de 40.000 Zeeuwse evacué's, die men hier verwacht, op te vangen in
de Bloemenveiling, de Groentehal en de Jaarbeursgebouwen.
KONINKLIJK MEDELEVEN
1I.M koningin Juliana heeft per vliegtuig een tocht boven het ge-
teisterde gebied gemaakt en bezocht verschillende noodgebieden.
Z.K.H prins Bernhard is in Nederland teruggekeerd en stelt zich
Woensdag met een Dakota ter beschikking van de commandant van
de 'ransportvliegtingenafdeling van de luchtmacht op het vliegveld
Valkenburg. H.K.H. prinses Wilhelmina bezocht Zierikzee en Vere.
Zij wandelde door het droge centrum van Zierikzee.
De spontane hulp van de Nederlandse bevolking blijft voortduren.
Het Rampenfonds had Dinsdagavond 2.6 millioen gulden ontvangen.
De toevloed van kleding, schoeisel en andere goederen is hier en daar
zo groot dat men er geen raad meer mee weet en dat de inzameling
tot nader order moest worden gestaakt.
Sedert Dinsdagmiddag 5 uur is er op Walcheren weer spoorweg
verkeer, men rijdt een uurdienst tussen Vlissingen en Arnemuiden.
Tussen Roosendaal en Zevenbergen is een pendeldienst met treinen
ingesteld.
VLOEDGOLF VAAGDE MENSEN,
VEE EN HUIZEN WEG
(Van onze speciale verslaggevers)
STAVENISSE, 3 Febr. Het kleine Zeeuwse stadje Sta
venisse op de Westelijkste punt van het eiland Tholen is
het zwaarst geteisterde plaatsje in het gehele rampengebied
van West-Europa. In geen enkele gemeente heeft de dood zo
snel en meedogenloos toegeslagen: aan 275 tot 300 van de
ruim 1700 inwoners heeft het noodlot zich voltrokken. Ner
gens is het percentage totaal vernielde woningen zo hoog.
Gehele straten zijn door het aanstormende water met een
slag tot op de funderingen weggevaagd. Een verwoest dorp;
Een vergeten dorp. Op een vergeten eiland.
Zestig uur na de catastrophe was
er in Stavenisse nog steeds geen
drinkwater, waren er geen medi
camenten en geen hulpcolonnes.
Slechts enkele Tholense vissers
hier anderhalve meter hoog op de
gevels getekend. Nu is deze straat,
een der hoogste punten van het
dorp, veranderd in een smalle
weg van slib en modder. Een weg
van nauwelijks 200 meter lengte,
die aan de voet van de Ned. Her
vormde Kerk weer in het water
verdwijnt. Achter deze kerk de
ruïnes van de Kerkstraat. Eens
een dubbele rij van tientallen keu
rige huizen. Nu een reusachtige
plattegrond, waarop magere recht
hoeken van brokken steen aange
ven waar eens woningen stonden
en gezinnen leefden. Binnen en
kele minuten is deze wijk met de
grond gelijk gemaakt.
L. A. VERBURG
burgemeester van Stavenisse.
hielpen de eerste paar dagen een
isolement verbreken, dat Stave
nisse terugplaatste in een mid
deleeuwse toestand.
Een dag in Stavenisse. Een dag
in een verwoest dorp. Men kan in
Zeeland in vele verwoeste dorpen
een dag doorbrengen, maar geen
plaats, die zulk een troosteloze
aanblik biedt als deze verloren
stad in de kop van Tholen.
De hoofdstraat van Stavenisse
is vanmorgen drooggevallen. Het
vloedmerk van het water staat
Op het water boven de Kerk
straat roeit in een vlet de 51-ja-
rige Jan Potappel. Te bergen valt
er niets meer voor hem. Hij heeft
geen boerderij meer. Huis en
schuren zijn weg. Oe koeien zijn
dood zoals vrijwel de gehele vee
stapel van Stavenisse. Krap 20
van de vele duizenden stuks vee
zijn nog over.
„Ik hoorde Zondagnacht de si
rene gaan, die bovenop de kerk
staat. Eerst dacht ik, dat er brand
was. Er leek maar weinig wind
te staan. Toen ik buiten kwam
wist ik wel beter. Het stormde!
Met mijn moeder ging ik naar
buiten, liep de Kerkstraat af. Het
lopen werd rennen. Op het mo-
Zie verder pag. 2, le kol.
AMSTERDAM. 3 Febr.
Een Amerikaan stapt op
Schiphol uit het vliegtuig,
dat afkomstig is van New
York. De eerste K.L.M.-em-
ployé, die hij op onze lucht
haven ontmoet, krijgt een
cheque tot een aanzienlijk
bedrag in handen gestopt
voor de ramp.
DEZE EERSTE FOTO van
het zwaar geteisterde Stave
nisse, op Tholen, geeft een
duidelijk beeld van de cata
strophe, die zich daar in
enkele minuten voltrok. Dit
is de Kerkstraat. Het water
kwam van rechts en de hui
zen werden tot op de funda
menten wegvlogen. Deze foto
werd door* onze speciale
verslaggever genomen ran,
de kerktoren van het dorp.j
DOESBURG, 4 Febr. Uit
Doesburg meldt de burgemeester
dat Zondagmorgen in zijn ge
meente direct contact is opgeno
men met de Doesburgse Zeilver
eniging, die ogenblikkelijk een
paar vletten met buitenboordmo
toren heeft afgestaan. Deze zijn
onmiddellijk op een vrachtwagen
geladen en vergezeld van een bus
vol mensen, naar Bergen op Zoom
gestuurd, waar zij de eerste daad
werkelijke hulp verleenden. De
jongens hebben tot Dinsdagavond
het genoegen mogen smaken 266
mensen het leven te redden.
Dinsdag zijn zij weer ingezet in
Steenbergen.
PRINS BERNHARD
ONDERWEG
NEW YORK, 4 F-ebr. Prins
Bei'nhard is gisteren per K.L.M.
naar Nederland vertrokken.
Hij heeft zijn dankbaarheid voor
de door Amerika gegeven en be
loofde hulp tot uitdrukking ge
bracht en zei zeer veel dank ver
schuldigd te zijn aan generaal
Manton S. Eddy en zijn leger in
Europa.
BERGEN OP ZOOM, 3 Febr.
Massala evacuaties vinden op
het ogenblik plaats. Vrijwel
alle inwoners van Rilland-Bath
zijn overgeplaatst naar Bra
bant o.m. naar Ossendrecht
waar nu 2000 evacué's uit deze
streek verblijven.
In Bergen op Zoom zijn honder
den wagens uit alle delen des
lands aangekomen. Zij hebben
zeer veel voedsel, kleding en
dekens bij zich, waaraan ech
ter op dit ogenblik in Bergen
op Zoom en omgeving nog
geen behoefte bestaat. Ook zijn
hier vele lange Rode-Kruis-
colonnes gearriveerd.
Voor de vele verpleegsters is
edhter niets te doen. Een hon-
f 3.000.000.— Dit is het ij€_
drag dat het Nationaal Ram
penfonds (gironummer 9575)
tot gisteravond uit alle delen
van het land had ontvangen.
f 1.000.000. De rederijen
die de grote vaart beoefenen
hebben gezamenlijk een be
drag van 1 millioen gulden
beschikbaar gesteld voor de
hulpverlening.
f 600.000.De Ihedft van
dit bedrag werd bijeenge
bracht door het personeel
van de Nederlandse Spoor
wegen, door opoffering van
een dag betaald verlof. De
directie van de N. S. sup
pleerde de andere helft.
f 400.000. Voor 't zwaar
getroffen moederland brach
ten de Nederlandse Antillen
in twee dagen vier ton bij
een.
f 241.000. N0g maar het
begin van de actie in Twente,
schrijft onze correspondent,
die tevens melding maakt
van de verzending naar het
rampgebied van 17.500 de
kens.
f 200.000.—
De gift van
gemeente, bedrijven, instel
lingen en organisaties te Am-
hem beloopt al meer dan
twee ton.
f 150.000. De voorzitter
van de Provinciale Staten
van Noord-Holland, dr. J. E.
Baron de Vos van Steen-wijk,
stelde in de gisteren gehou
den vergadering voor dit be
drag uit de provinciale kas
ter beschikking te stellen
van het Nationaal Rampen
fonds.
f 110.000.— Mcde namens
zustermaatschappijen en
overzeese vestigingen schonk
een grote verzekeringsmaat
schappij een ton. Het perso
neel past tien mille bij.
f 101.840.Bezoekers van
de Rotterdamse beurs hebben
in twee dagen meer dan een
ton bijeengebracht.
Zw. fr. 100.000.pe Zwit
serse federale regering stel
de als een der eerste be
vriende naties bijna een ton
beschikbaar voor hulp aan
Nederlandse slachtoffers,
f 80.000.Bijeengebracht
door het Chr. Nat. Vakver
bond en aangesloten, organi
saties.
f 60.000.Deze som
werd beschikbaar gesteld uit
het fonds voor bijzondere
noden van de Nederlandse
ZaohthoutBond.
f 58.000.De spontane
eerste hulp van enkele
b loemibollenbedrjjven.
Bovenstaande opgave is nog
maar een greep uit de stroom
van giften die voor de getrof
fenen 'binnenvloeien.
derdtal studenten uit Amster
dam is reeds vanochtend op
enkele bedreigde plaatsen in
gezet.
(Van onze speciale
verslaggever)
DEN BOMMEL, 4 Febr.
Op het eiland Overflakkee
heeft zich nog weer een nieu
we dijkdoorbraak voorgedaan.
Reeds in de vroege middag,
uren had de burgemeester van
het plaatsje Den Bommel, gele
gen in het N.O.-deel van dit
eiland, de kritieke toestand ge
signaleerd in een telegram aan
het Arbeidsbureau in Rotterdam.
Enkele
opklaringen
Het KN.MI. te De Bilt
verwacht tot Woensdag
avond-
Zwaar Bewolkt met en
kele opklaringen Aan
vankelijk zwakke wind
uit Noordelijke richtin
gen, later krimpend naar
Noordwest en tot matig
toenemend Aanvankelijk
plaatselijk lichte vorst,
overigens tempera ui ren
even boven het vriespunt
DONDERDAG:
Zon op 8 14. onder 17 35.
Maan op onder 9.48.
Voertuigen licht op van
18.05 tot 7,44.
Weer
Max
temp c
Station
Oohtend
Middag
Eer
gist
Gis- c
teren
Helsinki
zonnig
opklar
—7
—11
Oslo
1. bew.
zw. bew
3
0
Moskou
zonnig
zonnig
—9
—19
Warschau
zonnig
zonnig
1
—2
Berlijn
zw bew.
1 sneeuw 3
3
Amsterdam
zw bew
5
2
Londen
zw. bew
6
4
Parijs
zw bew
zw bew
5
4
Luxemburg
1. bew
zw bew
1
—1
G Parienk
sneeuw
sneeuw
3
—1
Wenen
sneeuw
sneeuw
3
1
Innsbruck
sneeuw
zw bew
3
1
Luzern
sneeuw
opklar
2
1
Interlaken
1. bew.
—0
—0
Nice
1. bew.
opklar.
14
14
Rome
zonnig
zonnig
12
11
Algiers
opklar.
1. bew
15
17
Hij verzocht daarbij, snel zwaar
materiaal en arbeiders ter be
schikking te stellen. Enkele uren
daarna bereikte hem van deze in
stantie de vraag, welk soort mate
riaal het moest zijn en welke vak.
lieden hij wenste.
Voordat deze bemiddeling ge
heel was afgewerkt, bleek hoe
zeer de burgemeester van het
plaatsje Den Bommel reden had
voor zi,in vrees. Dinsdagavond
omstreeks 9 uur deelde hij mede,
dat er een groot gat in de dijk
geslagen was ter lengte van 35
meter in het verlengde van de
haven van Den Bommel. Het gat
was 5 meter diep en het water
stroomde er met grote kracht
doorheen. Enkele in de buurt
staande huizen stortten in en nog
een aantal andere huizen dreigt
eveneens in te storten.
De burgemeester heeft assisten.
tie gevraagd van genietroepen, en
ook heeft hij dringend behoefte
aan zinkstukken om te trachten,
het gat in de dijk enigszins te
dichten.
De haven van Den Bommel is
alleen toegankelijk voor schepen
met krachtige motoren. Deze
mededeling deed de burgemeester
er bij om aan te geven, met welke
schepen de dringend gewenste
hulp moet worden gebracht.
AVONDKLOK IN
NOODGERIED
BERGEN OP ZOOM, 3 Febr.
In het Westbr^ibantse noodgebied
is een verbod uitgevaardigd om
zich een uur na zonsondergang tot
een uur vóór zonsopgang op straat
te bevinden zonder schriftelijke
toestemming. Voor een bezoek
aan het noodgebied is bovendien
een doorlatingsbewijs nodig, dat
op de betreffende gemeentesecre
tarieën wordt afgegeven.
KONINGIN JULIANA heeft
Dinsdag een bezoek ge
bracht aan het noodgebied
in West-Brabant, waar zij
zich persoonlijk bp de hoog
te stelde van de nameloze
ellende, die de springvloed
daar heeft veroorzaakt. Elf
slachtoffers waren in Hal
steren opgebaard in een
chapelle ardente. Sprakeloos
toefde zij enkele ogenblik
ken bij de slachtoffers en
geheel ontdaan ziet men hier
de Koningin de dodenkamer
in Halsteren verlaten.
(Van een speciale verslaggever)
BERGEN OP ZOOM, 4 Febr.
In Bergen op Zoom wordt op het
ogenblik alles geconcentreerd
voor een massale evacuatie van de
bevolking van Schouwen en Dui
veland, die vanochtend in de
vroegte zal beginnen.
