Schouwen-Duiveland schijnt
weggevaagd te zijn
Rampenfonds
9575
giro
Zierikzee heeft
dringend vletten
nodig
Toestand op Rozenburg stabiel
Schouwen en Duiveland, het
Duinkerken van Nederland
Nieuwe verbeteringen
bij de Spoorwegen
In Hellevoetsluis kwam het water
hoger dan ooit tevoren
Onverwacht hoge
waterstand
6
NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953
6
DE TOESTAND IN ZEELAND
De burgemeesters van Ooster-
land en Bruinisse hebben gis
termiddag meegedeeld, dat, als er niet
direct hulp zou komen, het aantal
slachtoffers in die plaatsen zeer groot
zal zijn. Alleen met hefschroefvlieg-
tuigen en amphibie-voertuigen zou
hier hulp kunnen worden geboden
zo seinden zij er bij
Zodra men op het vliegveld bij Woens-
drecht dit bericht had ontvangen zijn
enkele hefschroefvliegtuigen opgestegen
met medicamenten aan boord. Deze toe
stellen zouden trachten de mensen in ge
noemde plaatsen op te halen en hen dan
naar Zierikzee vervoeren. Ook een
tal Scheveningse vissersschepen is
weg naar Bruinisse.
Motorsloepen zijn aan het zoeken naar
ongeveer 1500 mensen, die in de buurt
van Laurenspolder, ten Noordwesten
van Zierikzee. op hulp wachten. Men
heeft de boven het terrein rondcirkelen
de vliegtuigen verzocht aanwijzingen
aan de sloepen te geven, opdat zij deze
mensen kunnen vinden.
De bewoners van Dreischor en
Zonnemaire zijn via Bruinisse afge
voerd.
Uit Zierikzee wordt gemeld, dal
men daar voorlopig voldoende voedsel
heeft. De haven ligt vol met schepen.
Van de honderd straten in deze stad zijn
er maar vijf droog gebleven.
Behalve het reeds genoemde Dreischor
zijn ook Nieuwerkerk, Scharen-
dijke, Ellemeet en Kerk w erve
zeer zwaar getroffenBruinisse
moet vrijwel verwoest zijn. Haamste
de, Renesse en Burgh zijn er vrij
goed afgekomen.
Van de 24.000 bewoners van het eiland
verkeren er 3300 in veiligheid. De ov
gen verkeren dermate in gevaar, dat zij
naar elders zullen moeten worden weg
gevoerd. De evacuatie van het eiland is
in volle gang.
Te Bruinisse bestaat dringend be
hoefte aan reddingvlotten. Men heeft
per radio gevraagd een transportvlieg
tuig naar Duitsland te zenden, om hen
daar te gaan halen bij de bezettings
troepen. Zij zouden Woensdagmorgen zo
vroeg mogelijk moeten worden afgewor
pen. Visserschepen zouden dan voor net
verdere transport zorg dragen. Voor de
Noordwestpunt van Schouwen is drin
gend voedsel gevraagd voor ongeveer
10.000 personen. Dit voedsel zal door
vliegtuigen moeten worden neergewor
pen.
Gistermiddag heeft Prinses
W ilhelmin a een bezoek aan
Zierikzee gebracht. Aangezien het
juist laag water was kon zij een
aantal plaatsen in de stad te voet
bezoeken. Daarna is zij naar Veere
en Kortgene doorgereisd.
Gisteravond zijn te Bergen op
Zoom 120 patiënten aangekomen, die
per schip uit Zierikzee waren afgevoerd.
Serooskerke is geheel geëvacueerd.
Onze correspondent te Goes heeft
enige tijd op Schouwen en Duiveland
vertoefd. Van zijn ervaringen heeft hij
het volgende relaas gegeven:
Behalve het duingebied en het Noord
westelijk deel staat globaal geheel Schou
wen en Duiveland onder water. Vanmid
dag hebben we een bezoek gebracht aan
Zierikzee. De wijken om de haven zagen
er uit alof de stad juist was getroffen
door een zwaar bombardement. Bijna
geen huis is hier meer bewoonbaar. Al
de bewoners, en de evacué's, die nog niet
zijn overgebracht naar Brabant, zitten op
eengepakt in het hogere stadsgedeelte.
De bestratingen zijn soms twee drie
meter door het bruisende water ultge-
schuurd. De vloedplanken zijn als luci
fershoutjes afgeknapt. Zo geweldig is de
kracht van het water geweest, dat wij
een zware tien tons-auto rechtop tegen
een muur zagen staan. Op sommige plaat
sen bereikte het water een hoogte van
3 m. Officieel zijn te Zierikzee negentien
doden geregistreerd. De hulpverlening is
in volle gang. Catalina-vliegboten scheer
den over de ondergelopen polders, helï-
coptères redden de zieken en gewonden
en vletten, waarvan er veel te weinig
waren, brachten de eersten uit de ver
dronken dorpen weg.
De eerste getroffenen uit Nieuwerkerk
kwamen gistermiddag aan. De verhalen,
die deze mensen vertelden tarten de wild
ste geruchten. Van het dorp is slechts een
derde gedeelte van de huizen blijven
staan. Verreweg het grootste deel is weg
gevaagd. Vijfhonderd mensen worden ver
mist. Wij hebben alle moeite gedaan om
gunstiger berichten uit dit dorp te ver
nemen, maar anderen hoorden wij het
getal zeshonderd noemen. Dit zijn. wij
vermelden dit uitdrukkelijk geen officiële
cijfers. Eindeloos waren de verhalen van
dé eerste geredden. Men vertelde van
de moedige houding van de overleven
den, van moeders, die hun kinderen za
gen verdrinken, van mensen, die stier
ven op de zolders van de huizen, van
zeldzame opofferingsgezindheid en dief
stalHet uitwisselen wam namen van
overlevenden hield niet op. Het past ons
niet om iets te vertellen van de reac
ties van hen. die hoorden, dat zoon,
broer, vader of moeder niet meer leef
de.
Het aantal doden in Oosterland is
moeilijk te schatten. Ook hier is de toe
stand zeer ernstig. Bij Brouwershaven
zijn drie lijken gevonden en bij Capelle
meldt men drie verdronkenen. Dit zijn
officiële cijfers.
Geredden uit Dreischor meldden 53
doden. Dit is niet officieel. Noordgouwe
en Kerkwerve schijnen er niet zo ern
stig aan toe te zijn. Kerkwerve zag Zon
dagmorgen het gevaar tijdig naderen en
de bewoners vluchtten op tijd naar Zie
rikzee. Ook moet de ramp erg geweest
zijn rond Brugse Sluis en Serooskerke,
Tot nu toe is het niet gelukt enigszins
betrouwbare gegevens over deze streek
te verzamelen.
Voor een verslag van een speciale cor
respondent van het A.N.P. zie men elders
in deze courant.
Vijfenzeventig schepen telden wij voor
Zierikzee: kustvaartuigen, marinesche
pen. tankschepen, particuliere jachten
en vissersschepen. De hele vissersvloot
van Nederland zit nu vrijwel in Zee
land, spontaan te hulp gesneld op de
dringende noodkreet. Sommige met de
vis nog aan boord, de gehele vangst
verspelend om hulp te kunnen bieden.
Rond Haamstede, Bruinisse, de Flau-
wers, Dreischor en andere plaatsen was
het hetzelfde beeld. Honderden schepen
voor de kust om de duizenden op te
nemen, die het eiland moeten verlaten.
Een groot bezwaar bij de reddingspo
gingen is echter het in onvoldoende ma
te aanwezig zijn van roeiboten met bui
tenboordmotor en platboomde vaartui
gen, die de gaten door kunnen of over
de dijken gedragen kunnen worden. Zo
doende staat het aantal grotere schepen
in geen verhouding tot de primair nog
meer noodzakelijke kleine schuitjes om
mensen uit huizen te halen en naar de
dijken te brengen.
Prachtig werk hebben de hef
schroefvliegtuigen gedaan, die tien
tallen mensen uit hun benarde posi
ties verlost hebben en de gehele dag
boven de eilanden zweefden. Het uit
gooien van rubberboten is niet zo'n
groot succes geweest. Het was een
toeval als zo'n boot terecht kivam
tegen een geïsoleerde boerderij en
enkele hebben wij als verloren en
lek geslagen tegen de dijken zien lig
gen. Een tweede lacune, die zich wel
zeer sterk heeft doen gevoelen, is het
ontbreken van radiocontact, dat bv.
tot gevolg had dat men van Schou-
wen-Duiveland lange tijd niets heeft
gehoord. Ook zouden in de roeiboot
jes draagbare zendertjes meegeno
men moeten worden die contact heb
ben met de vliegtuigen, die op hun
beurt de bedreigde punten kunnen
aangeven. Nu was het voor de kleine
bootjes veelal een zoeken op goed
geluk, terwijl men mocht aannemen,
dat de boven hen cirkelende vlieg
tuigen meer zagen dan de mensen op
het water.
Gezien onze ervaringen op Schouwen-
Duiveland geloven wij te mogen aan
nemen. dat het aantal slachtoffers nog
belangrijk uit zal gaan boven het thans
genoemde officiële cijfer.
Tholen
Van de correspondent op Tholen is het
volgende telegram ontvangen:
Tot Maandagavond heb ik geen be
trouwbare gegevens kunnen krijgen over
de toestand op het eiland Tholen.
De algehele toestand is thans wal
tavenisse betreft desastreus. Aan
tal verdronken personen ruim tweehon
derd.
Stavenisse is geheel ontruimd, de be
volking heeft nagenoeg alles verloren.
In de 9tad Tholen, de dorpen Oud-
Vossemeer en Sint-Annaland Ls de schade
niet zo groot. In Poortvliet en
Scherpenisse is geringe schade.
In Sint Maartensdijk zijn enige
huizenrijen zwaar beschadigd.
Verkeer met Bergen op Zoom alleen
gedeeltelijk via Brabantse polders per
vaartuig tot Halsteren mogelijk.
Het eiland Tholen is verstoken van
eleotriciteit en water.
Tot zover deze correspondent.
Van Schiphol zijn twee vrachtauto's
van de K.L.M. beide toegerust met een
zend- en ontvangiDstallatie, naar Tholen
vertrokken, zij gaan via Antwerpen.
Een lichtaggiregaat van de K.L.M. is
per boot onderweg naar Tiengemeten.
Een onzer Zeeuwse correspondenten
telefoneerde ons vandaag:
Uit Tholen zijn gelukkig geen verdere
alarmerende berichten gekomen. De
situatie blijkt zich daar nu min of meer
te stabiliseren. De stad Tholen en Oud-
Vossemeer zijn onbeschadigd gebleven.
Scherpenisse, Poortvliet en St. Annaland
zijn wel beschadigd maar staan nu weer
droog. St. Maartensdijk is geheel over
stroomd geweest, maar hier zijn geen
slachtoffers te betreuren. Te Stavenisse
heeft zich in de stormnacht een afschu
welijk drama voltrokken. De dijk is
doorgebroken juist op een punt, waar
achter zich tal van pas gebouwde huizen
bevonden. Door de watervloed zijn deze
huizen weggevaagd en de brokstukken
sloegen tegen verderop gelegen wonin
gen aan, met het gevolg, dat ook deze
werden vernield. Hoe groot het aantal
slachtoffers is, kan nog steeds niet met
zekerheid worden gezegd, maar wel
staat vast, dat het er tenminste 200 zijn.
Men moet echter rekening houden met
de mogelijkheid, dat dit aantal 300 kan
blijken te zijn. Men weet immers niet
hoevelen toch nog een goed heenkomen
hebben kunnen vinden en waarheen zij
zijn gegaan. Tengevolge van de gebrek
kige onderlinge communicatiemiddelen
is nog steeds geen goed inzicht te krijgen,
waar zich zo al overlevenden van de
ramp bevinden.
Op het eiland Tholen bedraagt het aan
tal verdronken stuks vee ongeveer 400.
Het gat in de Molendijk bij St. Anna
land is niet op de gewone wijze te dich
ten. Hier zijn dringend zinkstukken en
bakken met klei nodig. St. Annaland
is verstoken van 'electriciteit. De aanvoer
van drinkwater lijkt thans wel ver
zekerd te zijn.
Bij St. Annaland zijn zeven lijken aan
gespoeld. vermoedelijk zijn dit slacht
offers van de ramp van Stavenisse.
St. Philipsland
Naar de correspondent van het
A.N.P. te Tholen meldt moet St. Phi
lipsland dermate door de ramp zijn
geteisterd dat men moet aannemen,
dat een groot gedeelte van dit voor
malige eiland niet meer bestaat.
Zeeuwsch- V laanderen
Naar te Brussel telefonisch uit Cad-
z a n d wordt vernomen, is men de toe
stand daar thans meester. Aanvankelijk
was de situatie door een breuk in de
dijk van de Herdijkse Zwarte polder
zeer precair; deze polder is geheel over
stroomd geweest. Ook in een dijk van
de aangrenzende Tienhonderdpolder is
een gat geslagen van 50 meter breedte.
Verder heeft zioh bij Cadzand veel duin
afbraak voorgedaan. Het gemeentelijke
zeebad is geheel vernield. Slachtoffers
zijn er in Cadzand niet te betreuren.
De zeesluis heeft de springvloed over
leefd, maar zij lekt hevig. De dam in
de monding van het natuurreservaat
Het Zwin is vernield en de nieuw-ge-
vormde duinenrij op Nederlands gebied
is weggespoeld.
Te Breskens is veel schade aan
gericht. Hotel Roest bij de haven is
vrijwel weggespoeld. De toestand is
echter ook in deze plaats thans niet ge
vaarlijk meer. De dijken worden her
steld en versterkt. Te Breskens is een
coördinatiecommissie opgericht voor de
distributie van arbeidskrachten en ma
teriaal. In het nabijgelegen Hoofd
plaat was de toestand aanvankelijk
zeer precair en de bevolking moest
worden weggevoerd. Op het ogenblik is
men de toestand ook daar meester en
het water trekt zich langzaam terug.
Temeuzen, Dinsdagavond
Vanavond tegen half twaalf zijn de
rste vluchtelingen van Schouwen en
Duiveland in Zeeuwsch-Vlaanderen aan
gekomen. In Oostdora is in allerijl een
evacuatiecentrum ingericht Oostdorp
zelf kon de eerste bus met vluchtelingen,
die vatn de overkant naar Breskens was
gekomen, onderbrengen. Een tweede bus
moest nog eerst verder naar Aardenburg,
waar r.e middernacht een groepje van
dertig mensen, uitgeput en versuft, met
weinig meer bij zich dan de kleren die
zij aan hadden, om de grote kachel in
de huishoudschool zaten.
De medische verzorging in Zierik-
Zierikzee heeft dringend be
hoefte aan zes vletten, met een
maximale diepgang van 80 cm.
Met deze vaartuigen zouden nog
vele mensen kunnen worden ge
red. Ook heeft men tien buiten
boord-motoren nodig, welke op
aanvalsboten kunnen worden ge
monteerd. Op de zolderverdiepin
gen van tal van afgelegen wonin
gen op het eiland bevinden zich nog
tal van mensen in nood. Zij ver
toeven reeds sedert de nacht van
Zaterdag op Zondag in deze zeer
hachelijke toestand. Slechts snelle
hulp kan hier nog uitkomst bren
gen.
zee is goed; het aantal dokters is vol
doende en ook beschikt men daar
thans over voldoende medicamenten.
Zuid-Beveland
Te Krabbend ij ke vertoeven thans
8 a 900 evacué's uit O o s t d ij k, G a -
gewegen en Waarde. Er is in dit
gebied hulp van Belgische militairen.
De kom van Baarland is thans
droog. Hier staan 300 stuks vee bij
een. Zij zullen per vlot weggevoerd
moeten worden.
Ellewoutsdyk is omgeven door
binnenzeeën. De marine zal de bewoners
naar Heinkenszand vervoeren.
De dijk bij K a 11 e n d ij k e, die bij
het begin van de vloed zoveel gevaar
opleverde, is nu versterkt en tamelijk
veilig. In totaal zijn bij deze dijk 13
lijken aangespoeld, meest van Nieu
werkerk en Ou werker k.
Te Middelburg zijn via België 25
trucks met opleggers en trailers met
aanhangwagens aangekomen. De wagens
zijn beladen met levensmiddelen en goe
deren. Van deze auto's vertrokken er
gisteravond laat 13 naar Goes.
Rozenburg, Dinsdagmiddag.
Op het eiland Rozenburg kan de toestand stabiel worden genoemd. Het
water in de ondergelopen polders is niet verder gestegen. Eerder valt, doordat
er op volle kracht wordt gemalen, op sommige punten al weer enige val te
bespeuren. Hoewel op het eiland ongeveer 1600 ha grond onder water zijn
gelopen, prijst men zich gelukkig, dat dit verder geen directe, noodlottige ge
volgen heeft gehad. Mensenlevens zijn niet verloren gegaan en ook het vee,
althans de grote dieren, heeft men in veiligheid kunnen brengen.
Spannende dagen en
nachten
Leden van de Rijkspolitie uit Hillegom houden zich bezig met de redding van vee.
Schapen uit de Alblasserwaard arriveren onder veilig geleide te Papendrecht.
Het heeft er anders geducht gespan-
en, zo hebben wij begrepen uit het
verhaal van de burgemeester, jhr. L. G.
Just de la Paisière. Vooral in de nacht
van Zaterdag op Zondag is het bar ge
weest. In de dijk langs de Waterweg
zijn op verscheidene plaatsen grote ga
ten gevallen. Om te beginnen is er een
gat ter breedte van ongeveer zestig me
ter op 1% km ten Westen van de Oos
telijke punt van het eiland. Naar het
Westen toe is er ter hoogte van Maas
sluis een grote „overslag" geweest. En
weer ten Westen daarvan is er een dijk-
gedeelte, waaruit op ongeregelde af
standen hele stukken zijn verdwenen.
Hier ontmoet men eerst een gat van
nauwelijks 300 meter drie gaten van 20
50 meter, vervolgens een gat van 100
meter en dan over een afstand van
nauwelijks 300 meter drie gaten van 20
en twee van 50 meter breedte. Tenslot
te is er juist ten Westen van het kanaal
door Rozenburg nog een zeer ernstige
„overslag" geweest.
Door een en ander zijn de volgende
polders geheel onder water gelopen: de
polder Ruige Plaat, de Polder Goud
mijn, de Graspolder, de Krabbepolder,
de God zij Dankpolder, de Grote Polder
Krabbe en de Zeehondenpolder. Door
dat Zondag en Maandag ook nog de bin
nendijken van de Ruige Plaatpolder en
de Goudmijnpolder zijn doorbroken, is
het water van deze polders uit doorge
drongen naar de polder Blankenburg en
de polder Nieuw Rozenburg. Veel water
is voorts binnengedrongen in de Jantjes
polder en de Noordmanpolder. Misschien
zeggen al die namen de lezer niet zo
heel veel. Daarom zij ter andere infor
matie aangeduid, dat ongeveer 1600 ha
onder water zijn gelopen. Intussen zijn
de poldergemalen op volle toeren aan
het draaien gegaan, zodat hier en daar
het water al merkbaar is gedaald.
Met dit werk zal echter pas volledig
effect worden gesorteerd, wanneer het
gelukt zal zijn de gaten in de dijk al
is het dan maar provisorisch, te dichten.
Hiernaar wordt dan ook naarstig ge
streefd, Het mannelijke deel van de ei
landbevolking, voor zover het hiervoor
kan worden gemist, spant alle krachten
in om de dijkschaden te herstellen.
Daarbij wordt waardevolle steun onder
vonden van omstreeks honderd militai
ren. Sommige kwetsbare plaatsen zijn
Voor twee millioen schade
te Scheveningen
B. *n W. van 's-Gravenhage vragen de
gemeenteraad een crediet beschikbaar
te stellen van 2.000.000 voor herstel
van de schade, ontstaan aan de Sche
veningse boulevard, de havenhoofden, de
binnenhavens, de werken van het af
voerkanaal naar zee, de afgangen naar
het strand en het badstrand bij Kijk
duin, tengevolge van de storm. Het cre
diet is gebaseerd op een zeer globale
schatting van de schade.
Schouwen-Duiveland is één wa
tervlakte. Er is eigenlijk niet veel
verschil meer tussen het land
binnen de dijken en de zee er bui
ten. Er zijn nog enkele hooggelegen
delen, waar mensen samengepakt
zitten, maar voor de rest is het
water, water, water
Slechts een hulppoging op zeer grote
schaal kan hier redding brengen en
hiermee is men Dinsdag, aldus een spe
ciale verslaggever van het A.N.P., in
de vroge ochtend begonnen. Honderden
vaartuigen lagen voor de kust van het
eiland, waar de duinenrij op verscheidene
plaatsen onderbroken wordt door grote
gaten, waar het water kolkend door
stroomt. Schouwen-Duiveland is het
Duinkerken van Nederland geworden,
met dit verschil, dat thans de vijand niet
de militaire overweldiger is, maar het
meedogenloze geweld, dat de natuur heeft
losgelaten. En wat er beter is. zouden
wij, na vandaag, niet durven zeggen,
Soms kan een plotseling dood een gunst
zijn, als men hem plaatst tegen de rade
loze angst van hen. die het water hoger
en hoger zagen komen en er tenslotte
voor moesten buigen,
Wij weten weinig van de andere dor
pen van het eiland; alleen werd ons
nadrukkelijk verzekerd, dat de toestand
op Zierikzee minder alarmerend is ge
weest dan men aanvankelijk heeft ge
dacht. maar dat het te Bruinisse uiterst
kritiek is.
De onzekerheid waarin men dagen
heeft verkeerd ten aanzien van bet lot
van dit eiland, is thans echter verdwe
nen. en daarvoor in de plaats is ge
komen een realiteit, die allen de schrik
om het hart heeft doen slaan,
De verslaggever vervolgt dan:
Een harde wind woei van de land-
i zijde. Peddelen was onder deze omstan
digheden zwaar werk. „Tot aan de mo
lens Is iedereen van de boerderijen
af", zei onze gids, „wat daarachter nog
zit weet ik niet".
Daarachter, dat betekende een onaf
zienbare watervlakte met tientallen da
ken, telefoonpalen, die de weg markeer
den en in de verte enkele hoge punten
met bomen en een kerktorentje. In één
uur waren we, naar schatting ongeveer
500 meter gevorderd, optornend tegen
de harde wind en tegen de golven.
De reportage was door de journalist
reeds lang vergeten. Hier golden be-'
langen, die verre uitgingen boven die
der berichtgeving. We passeerden de
molen De Moriaan, en toen begon het
zoeken op goed geluk in elk huis, dat
er nog maar enigszins bewoonbaar uit
zag. Plotseling een schreeuw over het
water. Uit de bovenverdieping van een
boerderij gebaarde een jonge boer.
Daar ginds, schreeuwde hij. daar hangt
een witte vlag uit, ga daar eerst maar
heen.
Na drie kwartier waren we er. om te
ontdekken dat het een wit gordijn was,
dat uit een kapot raam fladderde. Van
de bewoners geen spoor, Even verder
weer een boerderij, gedeeltelijk reeds
ingestort. Niet meer nodig, daar kunnen
geen mensen meer zijn. Dan maar bak
boord uit, voorbij het gat In de richting
Serooskerke. Het voorbijkomen van dat
75 meter brede gat heeft meer moeite
gekost, dan de hele tocht. Gisteren was
er een vlot doorgesleurd naar zee. waar
op zes mensen van een boerderij zich
hadden trachten te redden. Twee ervan
brachten er het leven af, zoals later
bleek. De zuiging was merkbaar tot op
2 km landinwaarts. Wij passeerden het
op ongeveer 800 m afstand, maar die
75 meter kostten ons anderhalf uur.
Toen was Serooskerke niet zo ver meer.
Middelerwijl was de lucht vol met vlieg
tuigen. Drie helicopters cirkelden rond,
hingen soms een tijd boven een boerderij
en in de verte zag men dan een stipje
naar boven hijsen, wat weer een gered
mensenleven betekende. Tussen kapotte
huizen voeren wij. door wat eens de toe
gangsweg tot het dorpje was geweest.
Angstig stil was het overal. Op een dak
van een schuurtje blafte een hond ons
toe. het enige teken van leven dat wij
hoorden. Geleidelijk aan werd het water
lager en tenslotte schuurde de landings
boot over de keien, en kon men met
waterlaarzen aan land gaan, vlak bij
het kerkje.
De twee boten werden ontkoppeld
elk ging naar een huis verder het wa
ter in, Een oude man keek uit het dak
venster en zwaaide. Aan de achterkant
stonden twee oudjes: een man, met een
grote grijze snor, en zijn oude, zachtjes
huilende vrouw, die zoals de man zei,
niet zo goed meer uit de voeten kon,
Een jonge kerel hees zich met behulp
van een touw uit de boot naar boven.
Het touw onder de oksel van je vrouw,
zei hij tegen de oude baas. Zielige ge
luidjes kwamen uit de mond van het
oude mensje, toen zij buiten het raam
bungelde, waar hoog reikende handen
haar grepen en in de boot zetten. Snik
kend leunde ze tegen een van de man
nen aan, te moe. om enig initiatief te
tonen. Haar man,'een stoere oude Zeeuw
sloeg zelf zijn benen over het kozijn
en werd eveneens gegrepen. De jonge
man boven gooide snel wat beddegoed
na en toen ging de tocht verder.
We hebben twee nachten op zolder
gezeten,- vertelde de oude, meestal on
der de dekens. Eten hadden we nog ge
noeg. en we konden ook wat warms
makeh, want. we hadden een vergasser,
maar het drinkwater begon aardig krap
te worden.
In het dorpje waren middelerwijl nog
een roeiboot en een motorvlet aangeko
men, die ook reeds enige mensen had
den opgepikt. Het schaarse beddegoed
ging mee in de' boten.
Een paar paarden bleven ons nastaren,
onbewust van bet lot. dat hen wachtte.
Met de motorvlet als trekkracht ging
de terugreis heel wat vlotter, en in an
derhalf uur waren we op de dijk. waar
middelerwijl genietroepen en marine
mannen arriveerden om de vluchtelin
gen oyer te nemen.
uitermate moeilijk te bereiken. Maar
de burgemeester heeft ons de verzeke
ring gegeven, dat men zich hierdoor
niet zal laten afschrikken.
Oojr op Rozenburg is gebleken, hoe
zeeonze "waterkeringen verzwakt zijn
door kunstwerken, die de Duitsers in
de bezettingstijd hebben laten aanleg
gen. Zo hebben zij op het eiland een
verkeersweg gebouwd, die evenwijdig
loopt aan de Waterweg en die in de
nabijheid van het kanaal een dijk
kruist. Juist op dit kruispunt is een gat
in het dijklichaam ontstaan met een
breedte van ongeveer 60 en een diepte
van zes meter.
De redding van mensen
en dieren
Uiteraard was de burgemeester zeer
verheugd over het feit, dat de over
stromingen geen mensenlevens hebben
geëist. Men heeft de mensen uit de on
dergelopen polders tijdig naar het hoger
gelegen gedeelte van de gemeente Ro
zenburg kunnen overbrengen. In enkele
gevallen hebben zich daarbij dramatische
tonelen afgespeeld, omdat de bedreigde
boerengezinnen er aanvankelijk met
geen mogelijkheid toe te bewegen wa
ren hun bezittingen te verlaten. Maar
omdat de toestand hoe langer hoe nij
pender werd, hebben zij tenslotte toch
maar toegegeven aan de op hen uitge
oefende aandrang. Alle vluchtelingen
hebben een gastvrij onderdak gevonden
bij mede-eilandbewoners. Slechts twee
gezinnen hebben het eiland tijdelijk ver
laten. Het ene is naar Brielle het an
dere naar familie op de Welplaat ge
gaan.
Met de redding van het vee is men
in een iets later stadium begonnen. Voor
een deel is dit met behulp van boten
moeten geschieden. Ook deze hulpactie
is met succes bekroond Aangenomen
wordt, dat maar weinig dieren in het
water zijn omgekomen en dat zijn dan
nog in hoofdzaak kippen en konijnen.
Het geredde vee is eveneens op de droog
gebleven plaatsen van het eiland on
dergebracht.
Bijzonder gespannen heeft het Zon
dagmiddag ook in de bocht van de nieu
we dam in het Brielse Gat. tussen Oost-
voome en Rozenburg. Aan de boven
kant van de dam werd die middag bet
begin van een gat geconstateerd en ook
onderaan bleek veel grond te zijn weg
gespoeld. Aangezien de gevolgen niet te
overzien zouden zijn geweest, wanneer
de dam het had begeven, is men hier
terstond met man en macht aan
werk getogen. Door de bedreigde plek
met rijshout en zand te vullen heeft
men de dam weten te behouden.
Het ligt voor de hand, dat burgemees
ter Just de la Paisière zich hooglijk in
genomen toonde voor de hulp, die hij
in de kritieke dagen en nachten onder
vonden heeft van de eigen bevolking en
mensen uit andere contreien. Enige zorg
maakt hij zich over de drinkwatervoor
ziening. Wat dit betreft is de gehele
bevolking aangewezen op het water in
regenputten en -tonnen. Doordat in de
droog gebleven gebieden op het ogenblik
zo veel meer mensen en dieren gebruik
maken van de beschikbare watervoor
raad, moet rekening worden gehouden
dat er vroeg of laat een tekort aan
drinkwater zal ontstaan. En hoe het
straks moet gaan, wanneer de onder
gelopen polders zijn drooggevallen en
de vluchtelingen hun behuizingen aldaar
weer zullen hebben betrokken, is hele
maal nog een probleem. De regenput
ten in die gebieden zijn immers grondig
bedorven door het zoute water, dat er
in is doorgedrongen. Maar dit is een
zaak van latere zorg. En daar zal, de
burgemeester twijfelde er niet aan, ook
wel weer een oplossing voor worden ge
vonden.
De toestand op Tiengemeten
Bijna alle bewoners van Ttemgemeiten
zijn thans weggevoerd. Twee mannen
worden vermist. De materiële schade
is zeer aanzienlijk. Van de slaperdijk,
die tussen de polders Eendracht (die
vol water staat) en Groot Zuid-Beijer-
land ligt, waren door de druk van het
water de deuren uit de sluis geslagen.
Hert is gelukt, hert gat te stoppen, waar
door de schade in Groot Zuid-Beijer-
laiid nieit bijzonder groot is.
Van onze correspondent
UTRECHT, 3 Febr. Het is begrij
pelijk, dat na de reeds aangekondig
de verbeteringen van het bedrijf, die
waarlijk niet moeten worden onder
schat, het verdere herstel in langza
mer tempo volgt. Toch vallen er weer
enige feiten te vermelden, die voor de
betrokken streken van veel waarde
zijn. Zo heeft men vandaag tussen
Vlissingen en Arnemuiden op Wal
cheren weer een uurdienst met trei
nen gereden. Tussen Roosendaal en
Zevenbergen is een pendeldienst,
eveneens met treinen, in het leven
geroepen.
Op het traject Zwijndrecht—Dordrecht
zijn beide sporen vrijgemaakt, hetgeen
betekent dat het baanvak Rotterdam D.P.
Dordrecht weer in twee richtingen kan
worden gebruikt. Men tracht op laatst,
genoemde route de normale dienst t«
rijden, doch men dient er rekening mee
te houden, dat deze wel enkele onder
brekingen kan ondervinden, doordat de
scheepvaart naar de bedreigde gebieden
het openhouden van sommige bruggen
langer dan normaal, noodzakelijk maakt
Tenslotte vermelden wij, dat ook de
N.S. een mooie financiële bijdrage in da
nood hebben geleverd, daar het perso
neel één dag betaald verlof heeft opge
offerd, waarmee 300.000 werd verkre
gen. De directie heeft, van de zijde der
onderneming een dergelijk bedrag toege
zegd, zodat 600.000 aan het Nationale
Rampenfonds kan worden overgemaakt
Honderden vrijwilligers uit alle delen
des lands werken met man en macht
om het 85 meter brede gat in de dijk bij
Papendrecht te dichten, met welk werk
reeds goede vorderingen worden
gemaakt.
Veel vee verdronken
Volgens voorlopige ramingen is 90 pet.
van het vee op Goeree-Overflakkee ver
dronken, oftewel 9000 stuks. In het ove
rige gedeelte van Zuid-Holland zijn on
geveer 1000 stuks vee verdronken. Men
schat het aantal verdronken dieren in
Brabant op vijfduizend. Te Drimmelen
hebben honderden koeien en paarden de
overstromingen tot nu toe overleefd,
maar de dieren zijn niet te bereiken.
Men moet aannemen dat al het vee op
Schouwen en Duiveland is omgekomen.
Er zijn nog geen berichten over de vee
stapel op Tholen, maar ook hier worden
grote verliezen gevreesd. Uit Zeeland is
geen vee naar veiliger oorden overge
bracht.
Hoewel op vele plaatsen veevoer is
gebruikt om te trachten gaten in dijken
te dichten, zijn er over het algemeen
nog voldoende voorraden beschikbaar.
Uit alle delen van het land worden
voorraden veevoeder aangeboden.
Nog meer plunderaars
De politie te Abbenbroek heeft gis
teren twee personen gearresteerd die
zich schuldig hebben gemaakt aan dief
stal van goederen uit de verlaten huizen
in het verdronken gebied.
Wagen ingse lustrumviering
afgelast
De lustrumviering van de Wageningse
Vrouwelijke Studenten Vereniging, die
op 4 en 5 Februari zou worden gehouden,
gaat nlo» docw.
Hellevoetsluis, Dinsdagmiddag-
Economisch bekeken schijnt Hellevoetsluis van de ene tegenslag in de
andere te moeten vallen. In de periode tussen de beide wereldoorlogen heeft
het stadje een gevoelig verlies geleden door de verplaatsing van de rijksdien
sten. Nauwelijks had het zich hiervan enigszins hersteld of in de bezettingstijd
moest in opdracht van het Duitse militaire apparaat ongeveer de helft van het
aantal huizen worden afgebroken. Ook deze slag zou de voormalige marine-
basis wel weer te boven zijn gekomen. Maar nu zijn de pogingen tot herstel
weer doorkruist door een watersnood, zoals Hellevoetsluis nog nooit tevoren
heeft meegemaakt. De aangerichte schade is zeer aanzienlijk, al is zij dan
nog niet in nauwkeurige cijfers aan te geven. Bovendien heeft de over
stroming vijf mensenlevens gekost.
was après tout nog niet eens het erg
ste. Tragischer was, dat vijf mensen het
leven bij de ramp hebben verloren. Vier
van hen, allen op vrij hoge leeftijd, zijn
in hun woningen door het water verrast.
De vijfde, een man in de kracht van zijn
leven, is omgekomen toen hij pogingen
in het werk stelde een vrouw te red
den. Hij is daarbij verward geraakt in
onder water staand prikkeldraad en jam
merlijk verdronken. De vrouw, die hij
te hulp was gesneld, heeft op de een of
andere manier het leven er van afge
bracht.
Het hulp- en herstelwerk is onmiddel
lijk ter hand genomen. Het gat, dat naast
de sluis in het Voornse kanaal was ont
staan, is Zondagmiddag al weer dicht
gemaakt, o.a. door er een boot en zak
ken zand in te stapelen. Bij het hoge
water van Zondagavond echter bleek
deze plek zo poreus, dat er opnieuw on
heilen dreigden. Daarom is men Maan
dag en ook vandaag nog met man en
macht bezig geweest het zwakke punt
verder te versterken.
Bij het hulpwerk heeft Hellevoetsluis
veel steun mogen onder-vinden van vrij
willige krachten van buitenaf. Militairen
met zwaar materieel en verder ook veel
burgers hebben zich zeer ingespannen
om de nood te helpen lenigen. Uiteraard
was burgemeester Van Eysinga hier zeer
dankbaar voor.
Op het ogenblik kan men zeggen, dat
het ergste leed zo'n beetje geleden is.
Maar er blijven toch altijd nog wel erii-
te zorgen. Om te beginnen functionneert
e eleetriciteitsvoorziening, die aanvan
kelijk helemaal was uitgevallen, nog
maar ten dele. Aangezien Hellevoetsluis
ook in normale tijden niet op een gas
bedrijf is aangesloten, gebruiken de huis
vrouwen voor het bereiden van de maal
tijden bijna allemaal electrische kook-
toestellen. Men kan zich dus voorstel
len, hoe veel ongerief het uitvallen van
de electrische stroom ook in dit opzicht
heeft veroorzaakt. Er is dan ook van
gemeentewege een centrale post inge
richt, waar de burgerij zich, indien no
dig, van warm eten kan laten voorzien.
De drinkwatervoorziening, die van Rot
terdam uit geschiedt, is gelukkig intact
gebleven en dat achtte de burgemeester
begrijpelijkerwijs een groot geluk.
Intussen heeft Hellevoetsluis sind*
Maandag ook bemoeienis gekregen met
de ontvangst en de doorzending van
vluchtelingen uit Stellendam en Mid-
delharms, plaatsen die aan de overkant
van het Haringvliet zijn gelegen. Dit
brengt nieuwe zorgen met zich mee.
Maar die worden graag aanvaard in het
besef, dat de bewoners van Goeree en
Overflakkee in nog heviger mate van
de watersnood te lijden hebben gehad.
Over de gebeurtenissen in de nacht
van Zaterdag op Zondag hebben wij een
onderhoud gehad met de burgemeester
van Hellevoetsluis, jhr T. A. J. van Eysin
ga. Een onderhoud tussen twee haak
jes, dat onophoudelijk gestoord werd,
doordat allerlei gemeente-functionaris
sen en mensen van de militaire en bur
gerlijke hulpdiensten voor de meest uit
eenlopende kwesties zijn advies kwamen
vragen. In aanmerking genomen, dat de
burgemeester de laatste dagen vrijwel
geen bed had gezien, moest de intervie
wer grote bewondering voelen voor de
welwillende en hoffelijke, van een schier
eindeloos geduld getuigende manier,
waarop hij al die vragende mensen te
woord stond. En dan vond hij tussen
de bedrijven door nog gelegenheid die
kwelgeest van een journalist rijkelijk stof
voor een verhaal te geven.
Welnu, de burgemeester vertelde ons,
dat hij Zaterdagnacht om kwart voor
één was gewaarschuwd, dat hoog water
te verwachten was. Hij heeft toen on
middellijk opdracht gegeven op de daar
voor aangewezen plaatsen de vloedplan
ken te laten uitzetten. Er woedde toen
al een vliegende storm. Maar wie kon
vermoeden, dat de watersnood zulk een
omvang zou gaan aannemen? Goed, om
half drie kreeg de burgemeester be
richt, dat het water in de straten van
zijn gemeente begon te stromen. Hij is
er toen als een goed burgervader op uit
getogen en sindsdien is bij alleen maar
voor korte momenten in zijn eigen wo
ning terug geweest.
Geleidelijk aan bleek hem, dat Helle
voetsluis in een toestand verkeerde als
nooit te. voren. Het water bereikte een
stand, die nog vijf centimeter hoger lag
dan het hoogste, ooit geregistreerde peil.
In de eigen waterkering van Hellevoet
sluis, binnen het gebied van de vesting,
zijn weliswaar geen breuken ontstaan,
maar het water is met grote kracht over
de sluisdeuren de bebouwde kom bin
nengedrongen. Bovendien is het water
over en langs de sluis van de Rijkswa
terstaat In het Voornse kanaal gestroomd.
Het gevolg van een en ander is geweest,
dat in de straten en de benedenhuizen
van het stadje het water tot 2'/t meter
hoog is komen te staan. En verder, dat
de polder „Nieuw Helvoet" is onderge
lopen.
Het water heeft in de huizen natuur
lijk veel schade aangericht. Maar dat