Schouwen-Duiveland schijnt weggevaagd te zijn Rampenfonds 9575 giro Zierikzee heeft dringend vletten nodig Toestand op Rozenburg stabiel Schouwen en Duiveland, het Duinkerken van Nederland Nieuwe verbeteringen bij de Spoorwegen In Hellevoetsluis kwam het water hoger dan ooit tevoren Onverwacht hoge waterstand 6 NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953 6 DE TOESTAND IN ZEELAND De burgemeesters van Ooster- land en Bruinisse hebben gis termiddag meegedeeld, dat, als er niet direct hulp zou komen, het aantal slachtoffers in die plaatsen zeer groot zal zijn. Alleen met hefschroefvlieg- tuigen en amphibie-voertuigen zou hier hulp kunnen worden geboden zo seinden zij er bij Zodra men op het vliegveld bij Woens- drecht dit bericht had ontvangen zijn enkele hefschroefvliegtuigen opgestegen met medicamenten aan boord. Deze toe stellen zouden trachten de mensen in ge noemde plaatsen op te halen en hen dan naar Zierikzee vervoeren. Ook een tal Scheveningse vissersschepen is weg naar Bruinisse. Motorsloepen zijn aan het zoeken naar ongeveer 1500 mensen, die in de buurt van Laurenspolder, ten Noordwesten van Zierikzee. op hulp wachten. Men heeft de boven het terrein rondcirkelen de vliegtuigen verzocht aanwijzingen aan de sloepen te geven, opdat zij deze mensen kunnen vinden. De bewoners van Dreischor en Zonnemaire zijn via Bruinisse afge voerd. Uit Zierikzee wordt gemeld, dal men daar voorlopig voldoende voedsel heeft. De haven ligt vol met schepen. Van de honderd straten in deze stad zijn er maar vijf droog gebleven. Behalve het reeds genoemde Dreischor zijn ook Nieuwerkerk, Scharen- dijke, Ellemeet en Kerk w erve zeer zwaar getroffenBruinisse moet vrijwel verwoest zijn. Haamste de, Renesse en Burgh zijn er vrij goed afgekomen. Van de 24.000 bewoners van het eiland verkeren er 3300 in veiligheid. De ov gen verkeren dermate in gevaar, dat zij naar elders zullen moeten worden weg gevoerd. De evacuatie van het eiland is in volle gang. Te Bruinisse bestaat dringend be hoefte aan reddingvlotten. Men heeft per radio gevraagd een transportvlieg tuig naar Duitsland te zenden, om hen daar te gaan halen bij de bezettings troepen. Zij zouden Woensdagmorgen zo vroeg mogelijk moeten worden afgewor pen. Visserschepen zouden dan voor net verdere transport zorg dragen. Voor de Noordwestpunt van Schouwen is drin gend voedsel gevraagd voor ongeveer 10.000 personen. Dit voedsel zal door vliegtuigen moeten worden neergewor pen. Gistermiddag heeft Prinses W ilhelmin a een bezoek aan Zierikzee gebracht. Aangezien het juist laag water was kon zij een aantal plaatsen in de stad te voet bezoeken. Daarna is zij naar Veere en Kortgene doorgereisd. Gisteravond zijn te Bergen op Zoom 120 patiënten aangekomen, die per schip uit Zierikzee waren afgevoerd. Serooskerke is geheel geëvacueerd. Onze correspondent te Goes heeft enige tijd op Schouwen en Duiveland vertoefd. Van zijn ervaringen heeft hij het volgende relaas gegeven: Behalve het duingebied en het Noord westelijk deel staat globaal geheel Schou wen en Duiveland onder water. Vanmid dag hebben we een bezoek gebracht aan Zierikzee. De wijken om de haven zagen er uit alof de stad juist was getroffen door een zwaar bombardement. Bijna geen huis is hier meer bewoonbaar. Al de bewoners, en de evacué's, die nog niet zijn overgebracht naar Brabant, zitten op eengepakt in het hogere stadsgedeelte. De bestratingen zijn soms twee drie meter door het bruisende water ultge- schuurd. De vloedplanken zijn als luci fershoutjes afgeknapt. Zo geweldig is de kracht van het water geweest, dat wij een zware tien tons-auto rechtop tegen een muur zagen staan. Op sommige plaat sen bereikte het water een hoogte van 3 m. Officieel zijn te Zierikzee negentien doden geregistreerd. De hulpverlening is in volle gang. Catalina-vliegboten scheer den over de ondergelopen polders, helï- coptères redden de zieken en gewonden en vletten, waarvan er veel te weinig waren, brachten de eersten uit de ver dronken dorpen weg. De eerste getroffenen uit Nieuwerkerk kwamen gistermiddag aan. De verhalen, die deze mensen vertelden tarten de wild ste geruchten. Van het dorp is slechts een derde gedeelte van de huizen blijven staan. Verreweg het grootste deel is weg gevaagd. Vijfhonderd mensen worden ver mist. Wij hebben alle moeite gedaan om gunstiger berichten uit dit dorp te ver nemen, maar anderen hoorden wij het getal zeshonderd noemen. Dit zijn. wij vermelden dit uitdrukkelijk geen officiële cijfers. Eindeloos waren de verhalen van dé eerste geredden. Men vertelde van de moedige houding van de overleven den, van moeders, die hun kinderen za gen verdrinken, van mensen, die stier ven op de zolders van de huizen, van zeldzame opofferingsgezindheid en dief stalHet uitwisselen wam namen van overlevenden hield niet op. Het past ons niet om iets te vertellen van de reac ties van hen. die hoorden, dat zoon, broer, vader of moeder niet meer leef de. Het aantal doden in Oosterland is moeilijk te schatten. Ook hier is de toe stand zeer ernstig. Bij Brouwershaven zijn drie lijken gevonden en bij Capelle meldt men drie verdronkenen. Dit zijn officiële cijfers. Geredden uit Dreischor meldden 53 doden. Dit is niet officieel. Noordgouwe en Kerkwerve schijnen er niet zo ern stig aan toe te zijn. Kerkwerve zag Zon dagmorgen het gevaar tijdig naderen en de bewoners vluchtten op tijd naar Zie rikzee. Ook moet de ramp erg geweest zijn rond Brugse Sluis en Serooskerke, Tot nu toe is het niet gelukt enigszins betrouwbare gegevens over deze streek te verzamelen. Voor een verslag van een speciale cor respondent van het A.N.P. zie men elders in deze courant. Vijfenzeventig schepen telden wij voor Zierikzee: kustvaartuigen, marinesche pen. tankschepen, particuliere jachten en vissersschepen. De hele vissersvloot van Nederland zit nu vrijwel in Zee land, spontaan te hulp gesneld op de dringende noodkreet. Sommige met de vis nog aan boord, de gehele vangst verspelend om hulp te kunnen bieden. Rond Haamstede, Bruinisse, de Flau- wers, Dreischor en andere plaatsen was het hetzelfde beeld. Honderden schepen voor de kust om de duizenden op te nemen, die het eiland moeten verlaten. Een groot bezwaar bij de reddingspo gingen is echter het in onvoldoende ma te aanwezig zijn van roeiboten met bui tenboordmotor en platboomde vaartui gen, die de gaten door kunnen of over de dijken gedragen kunnen worden. Zo doende staat het aantal grotere schepen in geen verhouding tot de primair nog meer noodzakelijke kleine schuitjes om mensen uit huizen te halen en naar de dijken te brengen. Prachtig werk hebben de hef schroefvliegtuigen gedaan, die tien tallen mensen uit hun benarde posi ties verlost hebben en de gehele dag boven de eilanden zweefden. Het uit gooien van rubberboten is niet zo'n groot succes geweest. Het was een toeval als zo'n boot terecht kivam tegen een geïsoleerde boerderij en enkele hebben wij als verloren en lek geslagen tegen de dijken zien lig gen. Een tweede lacune, die zich wel zeer sterk heeft doen gevoelen, is het ontbreken van radiocontact, dat bv. tot gevolg had dat men van Schou- wen-Duiveland lange tijd niets heeft gehoord. Ook zouden in de roeiboot jes draagbare zendertjes meegeno men moeten worden die contact heb ben met de vliegtuigen, die op hun beurt de bedreigde punten kunnen aangeven. Nu was het voor de kleine bootjes veelal een zoeken op goed geluk, terwijl men mocht aannemen, dat de boven hen cirkelende vlieg tuigen meer zagen dan de mensen op het water. Gezien onze ervaringen op Schouwen- Duiveland geloven wij te mogen aan nemen. dat het aantal slachtoffers nog belangrijk uit zal gaan boven het thans genoemde officiële cijfer. Tholen Van de correspondent op Tholen is het volgende telegram ontvangen: Tot Maandagavond heb ik geen be trouwbare gegevens kunnen krijgen over de toestand op het eiland Tholen. De algehele toestand is thans wal tavenisse betreft desastreus. Aan tal verdronken personen ruim tweehon derd. Stavenisse is geheel ontruimd, de be volking heeft nagenoeg alles verloren. In de 9tad Tholen, de dorpen Oud- Vossemeer en Sint-Annaland Ls de schade niet zo groot. In Poortvliet en Scherpenisse is geringe schade. In Sint Maartensdijk zijn enige huizenrijen zwaar beschadigd. Verkeer met Bergen op Zoom alleen gedeeltelijk via Brabantse polders per vaartuig tot Halsteren mogelijk. Het eiland Tholen is verstoken van eleotriciteit en water. Tot zover deze correspondent. Van Schiphol zijn twee vrachtauto's van de K.L.M. beide toegerust met een zend- en ontvangiDstallatie, naar Tholen vertrokken, zij gaan via Antwerpen. Een lichtaggiregaat van de K.L.M. is per boot onderweg naar Tiengemeten. Een onzer Zeeuwse correspondenten telefoneerde ons vandaag: Uit Tholen zijn gelukkig geen verdere alarmerende berichten gekomen. De situatie blijkt zich daar nu min of meer te stabiliseren. De stad Tholen en Oud- Vossemeer zijn onbeschadigd gebleven. Scherpenisse, Poortvliet en St. Annaland zijn wel beschadigd maar staan nu weer droog. St. Maartensdijk is geheel over stroomd geweest, maar hier zijn geen slachtoffers te betreuren. Te Stavenisse heeft zich in de stormnacht een afschu welijk drama voltrokken. De dijk is doorgebroken juist op een punt, waar achter zich tal van pas gebouwde huizen bevonden. Door de watervloed zijn deze huizen weggevaagd en de brokstukken sloegen tegen verderop gelegen wonin gen aan, met het gevolg, dat ook deze werden vernield. Hoe groot het aantal slachtoffers is, kan nog steeds niet met zekerheid worden gezegd, maar wel staat vast, dat het er tenminste 200 zijn. Men moet echter rekening houden met de mogelijkheid, dat dit aantal 300 kan blijken te zijn. Men weet immers niet hoevelen toch nog een goed heenkomen hebben kunnen vinden en waarheen zij zijn gegaan. Tengevolge van de gebrek kige onderlinge communicatiemiddelen is nog steeds geen goed inzicht te krijgen, waar zich zo al overlevenden van de ramp bevinden. Op het eiland Tholen bedraagt het aan tal verdronken stuks vee ongeveer 400. Het gat in de Molendijk bij St. Anna land is niet op de gewone wijze te dich ten. Hier zijn dringend zinkstukken en bakken met klei nodig. St. Annaland is verstoken van 'electriciteit. De aanvoer van drinkwater lijkt thans wel ver zekerd te zijn. Bij St. Annaland zijn zeven lijken aan gespoeld. vermoedelijk zijn dit slacht offers van de ramp van Stavenisse. St. Philipsland Naar de correspondent van het A.N.P. te Tholen meldt moet St. Phi lipsland dermate door de ramp zijn geteisterd dat men moet aannemen, dat een groot gedeelte van dit voor malige eiland niet meer bestaat. Zeeuwsch- V laanderen Naar te Brussel telefonisch uit Cad- z a n d wordt vernomen, is men de toe stand daar thans meester. Aanvankelijk was de situatie door een breuk in de dijk van de Herdijkse Zwarte polder zeer precair; deze polder is geheel over stroomd geweest. Ook in een dijk van de aangrenzende Tienhonderdpolder is een gat geslagen van 50 meter breedte. Verder heeft zioh bij Cadzand veel duin afbraak voorgedaan. Het gemeentelijke zeebad is geheel vernield. Slachtoffers zijn er in Cadzand niet te betreuren. De zeesluis heeft de springvloed over leefd, maar zij lekt hevig. De dam in de monding van het natuurreservaat Het Zwin is vernield en de nieuw-ge- vormde duinenrij op Nederlands gebied is weggespoeld. Te Breskens is veel schade aan gericht. Hotel Roest bij de haven is vrijwel weggespoeld. De toestand is echter ook in deze plaats thans niet ge vaarlijk meer. De dijken worden her steld en versterkt. Te Breskens is een coördinatiecommissie opgericht voor de distributie van arbeidskrachten en ma teriaal. In het nabijgelegen Hoofd plaat was de toestand aanvankelijk zeer precair en de bevolking moest worden weggevoerd. Op het ogenblik is men de toestand ook daar meester en het water trekt zich langzaam terug. Temeuzen, Dinsdagavond Vanavond tegen half twaalf zijn de rste vluchtelingen van Schouwen en Duiveland in Zeeuwsch-Vlaanderen aan gekomen. In Oostdora is in allerijl een evacuatiecentrum ingericht Oostdorp zelf kon de eerste bus met vluchtelingen, die vatn de overkant naar Breskens was gekomen, onderbrengen. Een tweede bus moest nog eerst verder naar Aardenburg, waar r.e middernacht een groepje van dertig mensen, uitgeput en versuft, met weinig meer bij zich dan de kleren die zij aan hadden, om de grote kachel in de huishoudschool zaten. De medische verzorging in Zierik- Zierikzee heeft dringend be hoefte aan zes vletten, met een maximale diepgang van 80 cm. Met deze vaartuigen zouden nog vele mensen kunnen worden ge red. Ook heeft men tien buiten boord-motoren nodig, welke op aanvalsboten kunnen worden ge monteerd. Op de zolderverdiepin gen van tal van afgelegen wonin gen op het eiland bevinden zich nog tal van mensen in nood. Zij ver toeven reeds sedert de nacht van Zaterdag op Zondag in deze zeer hachelijke toestand. Slechts snelle hulp kan hier nog uitkomst bren gen. zee is goed; het aantal dokters is vol doende en ook beschikt men daar thans over voldoende medicamenten. Zuid-Beveland Te Krabbend ij ke vertoeven thans 8 a 900 evacué's uit O o s t d ij k, G a - gewegen en Waarde. Er is in dit gebied hulp van Belgische militairen. De kom van Baarland is thans droog. Hier staan 300 stuks vee bij een. Zij zullen per vlot weggevoerd moeten worden. Ellewoutsdyk is omgeven door binnenzeeën. De marine zal de bewoners naar Heinkenszand vervoeren. De dijk bij K a 11 e n d ij k e, die bij het begin van de vloed zoveel gevaar opleverde, is nu versterkt en tamelijk veilig. In totaal zijn bij deze dijk 13 lijken aangespoeld, meest van Nieu werkerk en Ou werker k. Te Middelburg zijn via België 25 trucks met opleggers en trailers met aanhangwagens aangekomen. De wagens zijn beladen met levensmiddelen en goe deren. Van deze auto's vertrokken er gisteravond laat 13 naar Goes. Rozenburg, Dinsdagmiddag. Op het eiland Rozenburg kan de toestand stabiel worden genoemd. Het water in de ondergelopen polders is niet verder gestegen. Eerder valt, doordat er op volle kracht wordt gemalen, op sommige punten al weer enige val te bespeuren. Hoewel op het eiland ongeveer 1600 ha grond onder water zijn gelopen, prijst men zich gelukkig, dat dit verder geen directe, noodlottige ge volgen heeft gehad. Mensenlevens zijn niet verloren gegaan en ook het vee, althans de grote dieren, heeft men in veiligheid kunnen brengen. Spannende dagen en nachten Leden van de Rijkspolitie uit Hillegom houden zich bezig met de redding van vee. Schapen uit de Alblasserwaard arriveren onder veilig geleide te Papendrecht. Het heeft er anders geducht gespan- en, zo hebben wij begrepen uit het verhaal van de burgemeester, jhr. L. G. Just de la Paisière. Vooral in de nacht van Zaterdag op Zondag is het bar ge weest. In de dijk langs de Waterweg zijn op verscheidene plaatsen grote ga ten gevallen. Om te beginnen is er een gat ter breedte van ongeveer zestig me ter op 1% km ten Westen van de Oos telijke punt van het eiland. Naar het Westen toe is er ter hoogte van Maas sluis een grote „overslag" geweest. En weer ten Westen daarvan is er een dijk- gedeelte, waaruit op ongeregelde af standen hele stukken zijn verdwenen. Hier ontmoet men eerst een gat van nauwelijks 300 meter drie gaten van 20 50 meter, vervolgens een gat van 100 meter en dan over een afstand van nauwelijks 300 meter drie gaten van 20 en twee van 50 meter breedte. Tenslot te is er juist ten Westen van het kanaal door Rozenburg nog een zeer ernstige „overslag" geweest. Door een en ander zijn de volgende polders geheel onder water gelopen: de polder Ruige Plaat, de Polder Goud mijn, de Graspolder, de Krabbepolder, de God zij Dankpolder, de Grote Polder Krabbe en de Zeehondenpolder. Door dat Zondag en Maandag ook nog de bin nendijken van de Ruige Plaatpolder en de Goudmijnpolder zijn doorbroken, is het water van deze polders uit doorge drongen naar de polder Blankenburg en de polder Nieuw Rozenburg. Veel water is voorts binnengedrongen in de Jantjes polder en de Noordmanpolder. Misschien zeggen al die namen de lezer niet zo heel veel. Daarom zij ter andere infor matie aangeduid, dat ongeveer 1600 ha onder water zijn gelopen. Intussen zijn de poldergemalen op volle toeren aan het draaien gegaan, zodat hier en daar het water al merkbaar is gedaald. Met dit werk zal echter pas volledig effect worden gesorteerd, wanneer het gelukt zal zijn de gaten in de dijk al is het dan maar provisorisch, te dichten. Hiernaar wordt dan ook naarstig ge streefd, Het mannelijke deel van de ei landbevolking, voor zover het hiervoor kan worden gemist, spant alle krachten in om de dijkschaden te herstellen. Daarbij wordt waardevolle steun onder vonden van omstreeks honderd militai ren. Sommige kwetsbare plaatsen zijn Voor twee millioen schade te Scheveningen B. *n W. van 's-Gravenhage vragen de gemeenteraad een crediet beschikbaar te stellen van 2.000.000 voor herstel van de schade, ontstaan aan de Sche veningse boulevard, de havenhoofden, de binnenhavens, de werken van het af voerkanaal naar zee, de afgangen naar het strand en het badstrand bij Kijk duin, tengevolge van de storm. Het cre diet is gebaseerd op een zeer globale schatting van de schade. Schouwen-Duiveland is één wa tervlakte. Er is eigenlijk niet veel verschil meer tussen het land binnen de dijken en de zee er bui ten. Er zijn nog enkele hooggelegen delen, waar mensen samengepakt zitten, maar voor de rest is het water, water, water Slechts een hulppoging op zeer grote schaal kan hier redding brengen en hiermee is men Dinsdag, aldus een spe ciale verslaggever van het A.N.P., in de vroge ochtend begonnen. Honderden vaartuigen lagen voor de kust van het eiland, waar de duinenrij op verscheidene plaatsen onderbroken wordt door grote gaten, waar het water kolkend door stroomt. Schouwen-Duiveland is het Duinkerken van Nederland geworden, met dit verschil, dat thans de vijand niet de militaire overweldiger is, maar het meedogenloze geweld, dat de natuur heeft losgelaten. En wat er beter is. zouden wij, na vandaag, niet durven zeggen, Soms kan een plotseling dood een gunst zijn, als men hem plaatst tegen de rade loze angst van hen. die het water hoger en hoger zagen komen en er tenslotte voor moesten buigen, Wij weten weinig van de andere dor pen van het eiland; alleen werd ons nadrukkelijk verzekerd, dat de toestand op Zierikzee minder alarmerend is ge weest dan men aanvankelijk heeft ge dacht. maar dat het te Bruinisse uiterst kritiek is. De onzekerheid waarin men dagen heeft verkeerd ten aanzien van bet lot van dit eiland, is thans echter verdwe nen. en daarvoor in de plaats is ge komen een realiteit, die allen de schrik om het hart heeft doen slaan, De verslaggever vervolgt dan: Een harde wind woei van de land- i zijde. Peddelen was onder deze omstan digheden zwaar werk. „Tot aan de mo lens Is iedereen van de boerderijen af", zei onze gids, „wat daarachter nog zit weet ik niet". Daarachter, dat betekende een onaf zienbare watervlakte met tientallen da ken, telefoonpalen, die de weg markeer den en in de verte enkele hoge punten met bomen en een kerktorentje. In één uur waren we, naar schatting ongeveer 500 meter gevorderd, optornend tegen de harde wind en tegen de golven. De reportage was door de journalist reeds lang vergeten. Hier golden be-' langen, die verre uitgingen boven die der berichtgeving. We passeerden de molen De Moriaan, en toen begon het zoeken op goed geluk in elk huis, dat er nog maar enigszins bewoonbaar uit zag. Plotseling een schreeuw over het water. Uit de bovenverdieping van een boerderij gebaarde een jonge boer. Daar ginds, schreeuwde hij. daar hangt een witte vlag uit, ga daar eerst maar heen. Na drie kwartier waren we er. om te ontdekken dat het een wit gordijn was, dat uit een kapot raam fladderde. Van de bewoners geen spoor, Even verder weer een boerderij, gedeeltelijk reeds ingestort. Niet meer nodig, daar kunnen geen mensen meer zijn. Dan maar bak boord uit, voorbij het gat In de richting Serooskerke. Het voorbijkomen van dat 75 meter brede gat heeft meer moeite gekost, dan de hele tocht. Gisteren was er een vlot doorgesleurd naar zee. waar op zes mensen van een boerderij zich hadden trachten te redden. Twee ervan brachten er het leven af, zoals later bleek. De zuiging was merkbaar tot op 2 km landinwaarts. Wij passeerden het op ongeveer 800 m afstand, maar die 75 meter kostten ons anderhalf uur. Toen was Serooskerke niet zo ver meer. Middelerwijl was de lucht vol met vlieg tuigen. Drie helicopters cirkelden rond, hingen soms een tijd boven een boerderij en in de verte zag men dan een stipje naar boven hijsen, wat weer een gered mensenleven betekende. Tussen kapotte huizen voeren wij. door wat eens de toe gangsweg tot het dorpje was geweest. Angstig stil was het overal. Op een dak van een schuurtje blafte een hond ons toe. het enige teken van leven dat wij hoorden. Geleidelijk aan werd het water lager en tenslotte schuurde de landings boot over de keien, en kon men met waterlaarzen aan land gaan, vlak bij het kerkje. De twee boten werden ontkoppeld elk ging naar een huis verder het wa ter in, Een oude man keek uit het dak venster en zwaaide. Aan de achterkant stonden twee oudjes: een man, met een grote grijze snor, en zijn oude, zachtjes huilende vrouw, die zoals de man zei, niet zo goed meer uit de voeten kon, Een jonge kerel hees zich met behulp van een touw uit de boot naar boven. Het touw onder de oksel van je vrouw, zei hij tegen de oude baas. Zielige ge luidjes kwamen uit de mond van het oude mensje, toen zij buiten het raam bungelde, waar hoog reikende handen haar grepen en in de boot zetten. Snik kend leunde ze tegen een van de man nen aan, te moe. om enig initiatief te tonen. Haar man,'een stoere oude Zeeuw sloeg zelf zijn benen over het kozijn en werd eveneens gegrepen. De jonge man boven gooide snel wat beddegoed na en toen ging de tocht verder. We hebben twee nachten op zolder gezeten,- vertelde de oude, meestal on der de dekens. Eten hadden we nog ge noeg. en we konden ook wat warms makeh, want. we hadden een vergasser, maar het drinkwater begon aardig krap te worden. In het dorpje waren middelerwijl nog een roeiboot en een motorvlet aangeko men, die ook reeds enige mensen had den opgepikt. Het schaarse beddegoed ging mee in de' boten. Een paar paarden bleven ons nastaren, onbewust van bet lot. dat hen wachtte. Met de motorvlet als trekkracht ging de terugreis heel wat vlotter, en in an derhalf uur waren we op de dijk. waar middelerwijl genietroepen en marine mannen arriveerden om de vluchtelin gen oyer te nemen. uitermate moeilijk te bereiken. Maar de burgemeester heeft ons de verzeke ring gegeven, dat men zich hierdoor niet zal laten afschrikken. Oojr op Rozenburg is gebleken, hoe zeeonze "waterkeringen verzwakt zijn door kunstwerken, die de Duitsers in de bezettingstijd hebben laten aanleg gen. Zo hebben zij op het eiland een verkeersweg gebouwd, die evenwijdig loopt aan de Waterweg en die in de nabijheid van het kanaal een dijk kruist. Juist op dit kruispunt is een gat in het dijklichaam ontstaan met een breedte van ongeveer 60 en een diepte van zes meter. De redding van mensen en dieren Uiteraard was de burgemeester zeer verheugd over het feit, dat de over stromingen geen mensenlevens hebben geëist. Men heeft de mensen uit de on dergelopen polders tijdig naar het hoger gelegen gedeelte van de gemeente Ro zenburg kunnen overbrengen. In enkele gevallen hebben zich daarbij dramatische tonelen afgespeeld, omdat de bedreigde boerengezinnen er aanvankelijk met geen mogelijkheid toe te bewegen wa ren hun bezittingen te verlaten. Maar omdat de toestand hoe langer hoe nij pender werd, hebben zij tenslotte toch maar toegegeven aan de op hen uitge oefende aandrang. Alle vluchtelingen hebben een gastvrij onderdak gevonden bij mede-eilandbewoners. Slechts twee gezinnen hebben het eiland tijdelijk ver laten. Het ene is naar Brielle het an dere naar familie op de Welplaat ge gaan. Met de redding van het vee is men in een iets later stadium begonnen. Voor een deel is dit met behulp van boten moeten geschieden. Ook deze hulpactie is met succes bekroond Aangenomen wordt, dat maar weinig dieren in het water zijn omgekomen en dat zijn dan nog in hoofdzaak kippen en konijnen. Het geredde vee is eveneens op de droog gebleven plaatsen van het eiland on dergebracht. Bijzonder gespannen heeft het Zon dagmiddag ook in de bocht van de nieu we dam in het Brielse Gat. tussen Oost- voome en Rozenburg. Aan de boven kant van de dam werd die middag bet begin van een gat geconstateerd en ook onderaan bleek veel grond te zijn weg gespoeld. Aangezien de gevolgen niet te overzien zouden zijn geweest, wanneer de dam het had begeven, is men hier terstond met man en macht aan werk getogen. Door de bedreigde plek met rijshout en zand te vullen heeft men de dam weten te behouden. Het ligt voor de hand, dat burgemees ter Just de la Paisière zich hooglijk in genomen toonde voor de hulp, die hij in de kritieke dagen en nachten onder vonden heeft van de eigen bevolking en mensen uit andere contreien. Enige zorg maakt hij zich over de drinkwatervoor ziening. Wat dit betreft is de gehele bevolking aangewezen op het water in regenputten en -tonnen. Doordat in de droog gebleven gebieden op het ogenblik zo veel meer mensen en dieren gebruik maken van de beschikbare watervoor raad, moet rekening worden gehouden dat er vroeg of laat een tekort aan drinkwater zal ontstaan. En hoe het straks moet gaan, wanneer de onder gelopen polders zijn drooggevallen en de vluchtelingen hun behuizingen aldaar weer zullen hebben betrokken, is hele maal nog een probleem. De regenput ten in die gebieden zijn immers grondig bedorven door het zoute water, dat er in is doorgedrongen. Maar dit is een zaak van latere zorg. En daar zal, de burgemeester twijfelde er niet aan, ook wel weer een oplossing voor worden ge vonden. De toestand op Tiengemeten Bijna alle bewoners van Ttemgemeiten zijn thans weggevoerd. Twee mannen worden vermist. De materiële schade is zeer aanzienlijk. Van de slaperdijk, die tussen de polders Eendracht (die vol water staat) en Groot Zuid-Beijer- land ligt, waren door de druk van het water de deuren uit de sluis geslagen. Hert is gelukt, hert gat te stoppen, waar door de schade in Groot Zuid-Beijer- laiid nieit bijzonder groot is. Van onze correspondent UTRECHT, 3 Febr. Het is begrij pelijk, dat na de reeds aangekondig de verbeteringen van het bedrijf, die waarlijk niet moeten worden onder schat, het verdere herstel in langza mer tempo volgt. Toch vallen er weer enige feiten te vermelden, die voor de betrokken streken van veel waarde zijn. Zo heeft men vandaag tussen Vlissingen en Arnemuiden op Wal cheren weer een uurdienst met trei nen gereden. Tussen Roosendaal en Zevenbergen is een pendeldienst, eveneens met treinen, in het leven geroepen. Op het traject Zwijndrecht—Dordrecht zijn beide sporen vrijgemaakt, hetgeen betekent dat het baanvak Rotterdam D.P. Dordrecht weer in twee richtingen kan worden gebruikt. Men tracht op laatst, genoemde route de normale dienst t« rijden, doch men dient er rekening mee te houden, dat deze wel enkele onder brekingen kan ondervinden, doordat de scheepvaart naar de bedreigde gebieden het openhouden van sommige bruggen langer dan normaal, noodzakelijk maakt Tenslotte vermelden wij, dat ook de N.S. een mooie financiële bijdrage in da nood hebben geleverd, daar het perso neel één dag betaald verlof heeft opge offerd, waarmee 300.000 werd verkre gen. De directie heeft, van de zijde der onderneming een dergelijk bedrag toege zegd, zodat 600.000 aan het Nationale Rampenfonds kan worden overgemaakt Honderden vrijwilligers uit alle delen des lands werken met man en macht om het 85 meter brede gat in de dijk bij Papendrecht te dichten, met welk werk reeds goede vorderingen worden gemaakt. Veel vee verdronken Volgens voorlopige ramingen is 90 pet. van het vee op Goeree-Overflakkee ver dronken, oftewel 9000 stuks. In het ove rige gedeelte van Zuid-Holland zijn on geveer 1000 stuks vee verdronken. Men schat het aantal verdronken dieren in Brabant op vijfduizend. Te Drimmelen hebben honderden koeien en paarden de overstromingen tot nu toe overleefd, maar de dieren zijn niet te bereiken. Men moet aannemen dat al het vee op Schouwen en Duiveland is omgekomen. Er zijn nog geen berichten over de vee stapel op Tholen, maar ook hier worden grote verliezen gevreesd. Uit Zeeland is geen vee naar veiliger oorden overge bracht. Hoewel op vele plaatsen veevoer is gebruikt om te trachten gaten in dijken te dichten, zijn er over het algemeen nog voldoende voorraden beschikbaar. Uit alle delen van het land worden voorraden veevoeder aangeboden. Nog meer plunderaars De politie te Abbenbroek heeft gis teren twee personen gearresteerd die zich schuldig hebben gemaakt aan dief stal van goederen uit de verlaten huizen in het verdronken gebied. Wagen ingse lustrumviering afgelast De lustrumviering van de Wageningse Vrouwelijke Studenten Vereniging, die op 4 en 5 Februari zou worden gehouden, gaat nlo» docw. Hellevoetsluis, Dinsdagmiddag- Economisch bekeken schijnt Hellevoetsluis van de ene tegenslag in de andere te moeten vallen. In de periode tussen de beide wereldoorlogen heeft het stadje een gevoelig verlies geleden door de verplaatsing van de rijksdien sten. Nauwelijks had het zich hiervan enigszins hersteld of in de bezettingstijd moest in opdracht van het Duitse militaire apparaat ongeveer de helft van het aantal huizen worden afgebroken. Ook deze slag zou de voormalige marine- basis wel weer te boven zijn gekomen. Maar nu zijn de pogingen tot herstel weer doorkruist door een watersnood, zoals Hellevoetsluis nog nooit tevoren heeft meegemaakt. De aangerichte schade is zeer aanzienlijk, al is zij dan nog niet in nauwkeurige cijfers aan te geven. Bovendien heeft de over stroming vijf mensenlevens gekost. was après tout nog niet eens het erg ste. Tragischer was, dat vijf mensen het leven bij de ramp hebben verloren. Vier van hen, allen op vrij hoge leeftijd, zijn in hun woningen door het water verrast. De vijfde, een man in de kracht van zijn leven, is omgekomen toen hij pogingen in het werk stelde een vrouw te red den. Hij is daarbij verward geraakt in onder water staand prikkeldraad en jam merlijk verdronken. De vrouw, die hij te hulp was gesneld, heeft op de een of andere manier het leven er van afge bracht. Het hulp- en herstelwerk is onmiddel lijk ter hand genomen. Het gat, dat naast de sluis in het Voornse kanaal was ont staan, is Zondagmiddag al weer dicht gemaakt, o.a. door er een boot en zak ken zand in te stapelen. Bij het hoge water van Zondagavond echter bleek deze plek zo poreus, dat er opnieuw on heilen dreigden. Daarom is men Maan dag en ook vandaag nog met man en macht bezig geweest het zwakke punt verder te versterken. Bij het hulpwerk heeft Hellevoetsluis veel steun mogen onder-vinden van vrij willige krachten van buitenaf. Militairen met zwaar materieel en verder ook veel burgers hebben zich zeer ingespannen om de nood te helpen lenigen. Uiteraard was burgemeester Van Eysinga hier zeer dankbaar voor. Op het ogenblik kan men zeggen, dat het ergste leed zo'n beetje geleden is. Maar er blijven toch altijd nog wel erii- te zorgen. Om te beginnen functionneert e eleetriciteitsvoorziening, die aanvan kelijk helemaal was uitgevallen, nog maar ten dele. Aangezien Hellevoetsluis ook in normale tijden niet op een gas bedrijf is aangesloten, gebruiken de huis vrouwen voor het bereiden van de maal tijden bijna allemaal electrische kook- toestellen. Men kan zich dus voorstel len, hoe veel ongerief het uitvallen van de electrische stroom ook in dit opzicht heeft veroorzaakt. Er is dan ook van gemeentewege een centrale post inge richt, waar de burgerij zich, indien no dig, van warm eten kan laten voorzien. De drinkwatervoorziening, die van Rot terdam uit geschiedt, is gelukkig intact gebleven en dat achtte de burgemeester begrijpelijkerwijs een groot geluk. Intussen heeft Hellevoetsluis sind* Maandag ook bemoeienis gekregen met de ontvangst en de doorzending van vluchtelingen uit Stellendam en Mid- delharms, plaatsen die aan de overkant van het Haringvliet zijn gelegen. Dit brengt nieuwe zorgen met zich mee. Maar die worden graag aanvaard in het besef, dat de bewoners van Goeree en Overflakkee in nog heviger mate van de watersnood te lijden hebben gehad. Over de gebeurtenissen in de nacht van Zaterdag op Zondag hebben wij een onderhoud gehad met de burgemeester van Hellevoetsluis, jhr T. A. J. van Eysin ga. Een onderhoud tussen twee haak jes, dat onophoudelijk gestoord werd, doordat allerlei gemeente-functionaris sen en mensen van de militaire en bur gerlijke hulpdiensten voor de meest uit eenlopende kwesties zijn advies kwamen vragen. In aanmerking genomen, dat de burgemeester de laatste dagen vrijwel geen bed had gezien, moest de intervie wer grote bewondering voelen voor de welwillende en hoffelijke, van een schier eindeloos geduld getuigende manier, waarop hij al die vragende mensen te woord stond. En dan vond hij tussen de bedrijven door nog gelegenheid die kwelgeest van een journalist rijkelijk stof voor een verhaal te geven. Welnu, de burgemeester vertelde ons, dat hij Zaterdagnacht om kwart voor één was gewaarschuwd, dat hoog water te verwachten was. Hij heeft toen on middellijk opdracht gegeven op de daar voor aangewezen plaatsen de vloedplan ken te laten uitzetten. Er woedde toen al een vliegende storm. Maar wie kon vermoeden, dat de watersnood zulk een omvang zou gaan aannemen? Goed, om half drie kreeg de burgemeester be richt, dat het water in de straten van zijn gemeente begon te stromen. Hij is er toen als een goed burgervader op uit getogen en sindsdien is bij alleen maar voor korte momenten in zijn eigen wo ning terug geweest. Geleidelijk aan bleek hem, dat Helle voetsluis in een toestand verkeerde als nooit te. voren. Het water bereikte een stand, die nog vijf centimeter hoger lag dan het hoogste, ooit geregistreerde peil. In de eigen waterkering van Hellevoet sluis, binnen het gebied van de vesting, zijn weliswaar geen breuken ontstaan, maar het water is met grote kracht over de sluisdeuren de bebouwde kom bin nengedrongen. Bovendien is het water over en langs de sluis van de Rijkswa terstaat In het Voornse kanaal gestroomd. Het gevolg van een en ander is geweest, dat in de straten en de benedenhuizen van het stadje het water tot 2'/t meter hoog is komen te staan. En verder, dat de polder „Nieuw Helvoet" is onderge lopen. Het water heeft in de huizen natuur lijk veel schade aangericht. Maar dat

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 4