Veel vee is verloren gegaan
Vliegtuigen van groot nut
bij hulpverlening
SCHERPE HOEST
ABDIJSIROOP
Zeeuwse bevolking dankbaar
voor Friese hulp
Verzorging stromen evacué's
vraagt machtige organisatie
coc&elStodt
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953
LEEUWARDER COURANT
3
De evacuatie van het vee uit de
getroffen gebieden in Zuid-
Holland is zo goed als voltooid.
Volgens voorlopige ramingen is
van het vee op Goeree-Over-
flakkec 90 pet. verdronken. Dit
betekent dat op dit eiland onge
veer 9000 stuks vee verloren zijn
gegaan.
In het overige gedeelte van Zuid-
Holland zijn naar schatting 1000 dieren
verdronken. In de Alblasserwaard
moesten door verdere stijging van het
water, de gebieden, waaruit vee wordt
afgevoerd, worden uitgebreid.
De verliezen van de veestapel in
N.W.-Brabant worden geraamd op
5000 stuks. De evacuatie van de vee
stapel in dit gebied is nog aan de
gang. In Drimmelen hebben honderden
koeien en paarden de overstromingen
overleefd. Zij zijn echter onbereikbaar
en konden tot nu toe niet in veiligheid
worden gebracht. Aangenomen moet
worden dat al het vee op Schouwen en
Duiveland is omgekomen. Er zijn nog
geen berichten over de veestapel op
Tholen, maar ook hier worden grote
verliezen gevreesd. Uit Zeeland is
geen vee geëvacueerd.
Hoewel op vele plaatsen vee
voer ls gebruikt om te trachten
gaten in dijken te dichten, zijn er
over het algemeen nog voldoende
voorraden beschikbaar. Uit alle
LOSSE NUMMERS
van de LEEUWARDER COURANT
zijn k 10 ct. per ex. verkrijgbaar bij:
KL Haanstra, Sigarenmagazijn,
Willemskade, hoek Snekerkade
J. Rusticus, Sigarenmagazijn,
Oosterkade, hoek Oosterstraat
S. v. d. Schaaf, Kapper,
Emmakade N.Z 147
Advertentie I.M.,
delen van het land worden voor
raden veevoeder aangeboden.
Over het gehele land worden echter
inzamelingen voorbereid van hooi en
andere ruwvoeder ten behoeve van bet
geëvacueerde vee. Naar het ministerie
van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening mededeelt, zullen spoedig
regelingen worden getroffen om de
over het gehele land voor het geëvacu
eerde vee aangeboden hoeveelheden
ruwvoeder, hooi, voederbieten enz. op
georganiseerde wijze ter beschikking te
stellen van hen die het vee hebben
opgenomen.
's-GRAVENDEEL: Zo mogelijk doet
men zijn uiterste best om ook het be
dreigde vee van de verdrinkingsdood te
redden. Hier worden enkele kalveren met
een platte boot in veiligheid gebracht.
Verkeerde indruk in buitenland
over havensituatie Rotterdam
Uit telefoongesprekken, die Rotter
damse rederskringen met Zweden,
Noorwegen en West-Duitsland hebben
gevoerd, is gebleken dat men daar
voor Rotterdam bestemde schepen naar
andere havens dirigeert, omdat men
van mening is, dat Rotterdam door de
watersnood niet bereikbaar is. Dit is
onjuist. Rotterdam is voor zeeschepen
normaal bereikbaar en de goederen
kunnen er op de normale wijze behan
deld worden.
Luchtstrijdkrachten zijn volledig
ingezet om te helpen
(Van een speciale verslaggever)
ÏTet vliegveld Valkenburg is het ravitailleringscentrum van de geteisterde ge-
1 1 bieden. In een der grote vliegtuigloodsen zijn willige manschappen van
onze luchtmacht dag en nacht aan het werk om pakketten levensmiddelen klaar
te maken, die gedropped worden boven volkomen geïsoleerde plaatsen in de
overstroomde gewesten van ons land. Grote voorraden brood en hele maaltijden
in blik, alsmede blikken drinkwater worden hier verzameld en gebundeld tot
pakketten, die gedragen zullen kunnen worden door de vederlichte witzijden
parachutes, die wij ons nog zo goed herinneren uit de dagen voor onze bevrijding.
Het is een koortsachtige bedrijvigheid, daar op Valkenburg. Want iedereen
hoog en laag zou graag nog meer willen doen, dan met vereende krachten
gedaan kan worden. Maar het aantal vliegtuigen, dat ingezet kan worden is
maar beperkt, al is het dan ook al het transportmateriaal, waarover de lucht
macht beschikt, en al werden ons bovendien van Engelse en Amerikaanse zijde
nog enkele toestellen meer ter beschikking gesteld.
maakt U doodmoe en
ondermijnt Uw/ gestel.
Help Uw/ geprikkelde en
ontstoken luchtpïipen
en zuiver Uw/ adem
halingsorganen met de
geneeskrachtige, slijm-
oplossende
AKKERS
-'s Werelds beste hoestsiroop-
(Advertentie l. Af.)
Niet alleen levensmiddelen wor
den intussen op deze manier naar
de bedreigde gebieden gebracht.
Ook rubberboten, zakkenmateriaal,
waarin het zand ter plaatse gedaan
kan worden, waar dijkversterking
of -reparatie nodig is en medicamen
ten gaan erheen.
In de deurloze leger-Dakota X I heb
ben we zo'n „operationele vlucht" onder
leiding van majoor S. de Jong meege
maakt. Dertig pakken van vijf-en-
twintig kilo jutezakken lagen in het
kille lijf van het vliegtuig gestapeld.
Vijf-en-zeventig-honderd zakken waar
voor geen kostbare parachutes nodig
waren om te voorkomen, dat ze be
schadigd op de grond zouden komen. Ze
konden wel tegen een stootje. De helft
van deze voorraad was bestemd voor
Vlissingen of het kleine plaatsje Sou
burg even ten Noordoosten van deze
Scheldestad. de andere helft voor het
zwaar geteisterde dorpje Stavenisse op
het Zeeuwse eiland Tholen.
Juist vóór twee kleine met rubber
boten geladen Beechcrafts van de Rijks
luchtvaartschool en achter de met
levensmiddelen geladen X 4 stegen we.
van Valkenburg op. Een koude wind
gierde langs de huidopening, waarbij
vastgesjord aan haken in de tegenover
de opening gelegen vliegtuigwand de
L.S.K.-dienstplichtige Van de Water uit
Laren en de beroepsmilitair Crama uit
Leiden zich genesteld hadden. Luitenant
Haakman uit Bergen (N.-H.) en sergeant
Smakman uit Amsterdam stonden naast
hen. om hen straks te assisteren bij het
aansjouwen van de pakken, die het
tweetal met een fikse strap buiten het
vliegtuig moesten werken.
Onmiddellijk na het vertrek van Val
kenburg zocht de X I de kuststrook op.
De steil afgehalfde duinrand tekende
zich als een scherpe lijn onder ons af.
Stampend baande het vliegtuig zich een
weg door een zware hagelbui, die zich
boven het Westland ontlastte. Hoek van
Holland en de brede Waterweg trokken
onder de X I door. Rozenburg Het
Brielse Gat en Voorne en Putten. De
erste tekenen van de ramp, die ons land
getroffen heeft, ontvouwden zich onder
ons. Grote gedeelten staan blank, maar
hoog uit de lucht vandaan krijgt men
hier niet het juiste beeld van de ernst
van het gebeuren. Dat ontvouwt zich pas
goed. wanneer men het Haringvliet heeft
overgestoken en Goeree en Overflakkee
ohder zich ziet wegglijden. Hier water
en nog eens water met dijkstukken,
waarin grote gaten geslagen zijn. Dijk
stukken. die nog maar juist boven het
wateroopervlak uitsteken.
Vuilgrauw ziet het rimpelend water:
waarin hout. stro en cadavers opgemerkt
kunnen worden en zwaar beschadigde
dorpjes als onwezenlijke monumenten
omhoog rijzen.
St. Philipsland, Tholen. Walcheren.
Over het onbeschadigde Middelburg
en vervolgens naar Vlissingen. waar
duidelijk de kapotgeslagen boulevard
zich aftekent en vaag de onder water
staande stadsgedeelten te onderscheiden
zijn. Twee belletjes waarschuwen de
manschappen zich gereed te houden om
de eerste zakkenpakken uit het vlieg
tuig te stoten. Bij Souburg ten Noord
oosten van Vlissingen is een geschikt
droppingveld met witte vlaggen gemar
keerd.
Enige malen cirkelen we er over heen om
de situatie goed te verkennen. Dan weer
kermt het schelle belgeluid door de vlieg
tuigruimte. Uit alle macht trappen de man
nen tegen de stapel zakken voor de opening.
Zonder geruis vallen ze naar buiten. Waar
nemers constateerden, dat ze goed terecht
kwamen. Behalve een pak. dat in een sloot
terecht kwam.
Vier, vjjf maal wordt de manoeuvre
herhaald. Terug ging het toen naar
Stavenisse. Dwars over het ook zwaar
getroffen Zuid-Beveland. De spoorver
binding over het Sloe tussen Walcheren
en Zuid-Beveland zien we verbroken.
De dijk is kapotgeslagen, zoals er zovele
dijken aangevreten en kapotgeslagen
zijn, de kracht van het aanstormende
water niet hebben kunnen weerstaan.
In Stavenisse is het moeilijk een plekje
te vinden om de resterende zakken uit
het vliegtuig te deponeren. Even moei
lijk als het voor de ons volgende X 4
is om de mondvoorraad voor de geïso
leerde bewoners van dit dorpje te los
sen. Een smal dijkje wordt uitgekozen.
Reeds hebben er enkele mensen post
gevat. Enige malen cirkelen we er laag
over heen. Dan ratelt weer het belteken,
dat gelost moet worden. Gelukkig, er
blijkt goed gegooid te zijn.
Luchtbrug met noodgebied
Sinds gistermorgen vroeg vliegen
ontelbare toestellen van de Marine-
luchtvaartdienst, de luchtstrijdkrach
ten, de K.L.M. zonder onderbreking af
en aan tussen Valkenburg. Schiphol en
de geteisterde gebieden Met soms
slechts enkele minuten tussenpoos
achter elkaar snellen de machines op
de heenweg met de wind in de rug
over de scheiding tussen zee en land
naar het zuiden. Terugkerende vlieg
tuigen nemen hun route een p
honderd meter landinwaarts.
Gistermiddag bedroeg het aantal
luchtmaohtvliegtuigen dat aan
reddingspogingen deelneemt honderd
vier en twintig, benevens „Meteor1
en „Thunderjef'-straaljagers voor ver
kenningsvluchten en toestellen van
de Marine luchtvaartdienst, waaronder
„Harpoons".
Prins Bernhard heeft vier vlieg
tuigen ter beschikking gesteld en
de Nationale Luchtvaartschool
tien. Prins Bernhard zal zich van
daag met een „Dakota" naar Val
kenburg begeven en zich ter be
schikking stellen van de com
mandant van de „Transoa", de
transportvliegtuigenafdeling van
de luchtmacht.
Duizenden en nog eens duizen
den geëvacueerden uit de getrof
fen gebieden moeten kleding,
dekking en voeding hebben en in
de opvang- en doorgangscentra is
een enorme organisatie-drukte.
Zestigduizend broden. 10.000 pakjes
margarine, 2000 kg. kaas, 5000 blikjes
melk, 2000 kg. worst. 5000 pakjes
kindermeel, 2000 blikken stamppot
met vlees: zie hier een greep uit de
indrukwekkende lijst van levensmid
delen, die door bemiddeling van het
directoraat Voedselvoorziening tot
dusverre op het vliegveld Valkenburg
zijn afgeleverd om de eerste nood van
de slachtoffers in de geïsoleerde ge
bieden uit de lucht te lenigen.
Het directoraat Voedselvoorziening
behoudt de zorg voor de geïsoleerde
gebieden en voor die gevallen, waar
onmiddellijk hulp is geboden. Het
ministerie van Binnenlandse Zaken
voorziet in de behoeften van de centra,
waar evacué's zijn ondergebracht, zoals
in Rotterdam. Breda en Bergen op
Zoom.
Niet alleen door de lucht wordt
voedsel aangevoerd. Er zijn ook vele
voorraden verscheept naar de eilan
den.
Drukte in Rotterdam
De drukte in en om het ontvangst
centrum, gevestigd in de Ahoyhal te
Rotterdam is enorm. Vrijwilligers staan
dag en nacht klaar om de vluchtelin
gen de behulpzame hand te bieden.
Direct na aankomst is er warm eten
voor hen en de Ahoyhal verschaft
kleding uit de grote voorraad.
De hal is gevuld met veldbedden,
die ten dele in gebruik zijn en ten
dele staan te wachten op de evacué's,
die binnenkomen. Hier en daar staat
een kinderledikantje. en een kinder
wagen bij de luttele bezittingen, die
meegenomen zijn.
De aankomst van deze mensen te
Rotterdam was een triest schouwspel.
Een vrouw op krukken, een oud
moedertje met een Zeeuwse witte muts,
oude mannen, jonge mannen en
vrouwen, kinderen en zuigelingen.
Sommigen hadden moeite overeind te
blijven en moesten gesteund worden
toen ze voetje voor voetje het schip
verlieten.
Opeens een kreet van een vrouw:
„je moeder is erbij". Dit gold een
Rotterdamse agent, die meehielp
de vluchtelingen te ontschepen en
die door velen werd herkend. „Je
vader zit voor in het schip", ver
trouwde een ander hem toe.
Echter voor niet een ieder was een
dergelijke gelukkige boodschap weg
gelegd. Onder de toeschouwers, die de
droeve stoet aanschouwden, bevonden
zich ook die familieleden verwachten te
zien, doch die te horen kregen, dat men
van het lot hunner bloedverwanten
niets wist.
Zeven vrouwen zijn naar Rotter
damse ziekenhuizen vervoerd, waar zij
het leven schonken aan een kind.
Utrecht doorgangscentrum
Utrecht is bestemd als doorgangs
centrum van de provincie, wat betreft
evacué's en het distribueren van de
voor de noodgebieden bestemde bin
nenkomende goederen. Gisteravond
werden de eersten van een grote
stroom geëvacueerden, die voor het
merendeel uit Goeree en - Overflakkee
met schepen onderweg zijn. in Utrecht
verwacht.
De Jaarbeurs heeft een aantal
hallen op het Croeselaanterrein
beschikbaar gesteld, waar ruimte
is voor 40.000 mensen. Stro en
beddegoed zijn voldoende aan
wezig, terwijl ook de gemeente
lijke centrale keuken is inge
schakeld. Het is de bedoeling de
vluchtelingen maar kort in de
hallen te laten verblijven en na
registratie door te geven aan de
verschillende plaatsen in de pro
vincie.
In de Jaarbeursgebouwen aan het
Vredenburg, waar gelijkvloers wordt
gewerkt aan de inrichting van de
meubelbeurs, zijn verder in de stands
op alle verdiepingen vrij'willigers druk
doende, de stroom binnenkomende
goederen te sorteren, voor doorzending
in de richting Sliedrecht. Voorts staan
op het veemarktterrein circa 4000
stuks naar Utrecht overgebracht vee.
Er is voldoende ruimte om dit aantal
aanzienlijk uit te breiden.
Hye
I
Iemand uit de Friese Wouden, die met
een ledige veeauto naar het noodgebied
was gereden om daar de helpende hand
te bieden, ontdekte, dat in een eveneens
te hulp geschoten Friese veeauto behalve
de chauffeur ook twee Friese veekoop
lui en een Friese boer waren gezeten,
die zonder voorkennis van het comité
dat de autohulp had georganiseerd,
waren meegereden.
Het doel van de heren? Ze dachten,
dat de getroffen boeren wel bereid zou
den zijn voor een krats hun vee, waar
voor geen onderdak aanwezig was, van
de hand te doen. „In moai hanneltsie
sjoch!" Het zal wel niet zijn doorgegaan
De politie te Abbenbroek heeft
gisteren twee personen gearresteerd
die zich schuldig hebben gemaakt
aan diefstal van goederen uit de ver
laten huizen in het verdronken ge
bied.
ROTTERDAM: In de Ahoij-hal van
Rotterdam vinden vele vluchtelingen een
voorlopig onderkomen. De evacué's zijn
hier in veiligheid, doch realiseren zich
eerst nu goed wat men aan have en goed
heeft verloren.
Water op Zeeuws-VIaanderen
trekt zich terug
Uit Cadzand wordt vernomen, dat
men de toestand daar thans meester is
Aanvankelijk was de situatie door een
breuk in de dijk van de Herdijkse
zwarte polder zeer precair en deze
polder is geheel overstroomd geweest.
Ook in een dijk van de aangrenzende
tienhonderdpolder is een gat geslagen
van 50 meter breedte. Verder heeft
zich in Cadzand veel duinafbraak
voorgedaan.
In Breskens is veel schade aange
richt. De toestand is ook hier thans
niet gevaarlijk meer. De dijken worden
hersteld en versterkt. Tri Rreskens is
een coördinatiecomm:-c: ongericht
voor de distributie van ■b^-'-iskrach-
ten en materiaal. In het nabijgelegen
Hoofdplaat was de toestand aanvanke
lijk zeer precair en de bevolking moest
worden geëvacueerd. Op het ogenblik
is men de toestand ook daar meester
en het water trekt zich langzaam terug
Eerste slachtoffers te
Dubbeldam begraven
De stoffelijke overschotten van vier
slachtoffers van de watersnood, inwo
ners van het zo zwaar geteisterde 's Gra
vendeel, zijn gistermorgen in ruw hou
ten kisten op het kerkhof in Dubbel
dam voorlopig ter aarde besteld. Het
zijn de eersten van de ramp, die West-
Nederland trof, wier lijken geborgen
konden worden.
De trieste plechtigheid droeg een zeer
sober karakter. De burgemeester van
Dubbeldam, de heer J. P. M. Beelaerts
van Emmiohoven, sprak bewogen woor
den, waarmede hij de gevoelens van de
bevolking van het eiland van Dordt tot
uitdrukking bracht. Ds A. J. van
Heuven, Ned. Herv. predikant van
's Gravendeel, sprak woorden van troost
tot de enkele nabestaanden, die aanwe
zig waren.
De burgemeester van Ooltgensplaat
'heeft meegedeeld, dat de ergste nood in
zijn gemeente voorlopig is geleden. De
evacuatie duurt voort. Er is behoefte
aan typhus- en paratyphusvaccine voor
300 mensen.
Naar ruwe schatting
175.000 ha overstroomd
Hoewel exacte cijfers moeilijk te
geven zijn, schatten deskundigen de
oppervlakte van het overstroomde ge
bied in Zuid-Holland, Zeeland en West-
Brabant op ongeveer 175.000 hectare.
In Zeeland heeft zeker tweevijfde van
de totale bevolking, dat is ten naastebij
honderdduizend mensen, ernstig van de
overstroming te lijden. Op de Zuid-Hol
landse eilanden en in de waarden zal
dit aantal 125.000 en in het West-Bra
bantse gebied ongeveer 60.000 bedragen,
zodat het totale aantal ernstig door de
watersnood getroffenen ruw geschat op
300.000 kan worden gesteld. Het aantal
minder ernstig getroffenen is minstens
zo groot.
Van het overstroomde gebied is onge
veer tweederde weideland en een derde
akkerbouwland. Ongeacht de schade aan
de opstallen moet er rekening mee wor
den gehouden, dat grote aantallen trac
toren en landbouwwagens, landbouw
machines en werktuigen verloren zijn.
De in de overstroomde gebieden uit
gezaaide granen, suikerbieten enz. moe
ten worden afgeschreven. Veel zal af
hangen van de snelheid .waarmede hel
water zal verdwijnen, of in het akker
bouwland nog zomergraan of aardappe
len zullen kunnen worden verbouwd.
Indien het water lang blijft staan zal de
verzilting van vele gronden te ernstig
worden om nog dit jaar vrucht voort te
kunnen brengen.
Chauffeur: uiet u, maar wij moeten
dankbaar zijn, dat we dit mochten doen
(Van onze eigen verslaggever)
Om halfacht zijn gisteravond de 24
Friese vrachtauto's met goederen voor
geteisterd Zeeland aangekomen in Mid
delburg, dat in het geheel niet van de
watersnood te lijden heeft gehad. Een
van de auto's is gestrand in 's Hertogen
bosch met lichte averij en later doorge
reden naar Den Haag.
Langs de straten, in de tuinen, en voor
de vensters zagen duizenden inwoners
van Vlissingen en Middelburg het grote
konvooi het eerste dat Zeeland heeft
bereikt door hun straten dreunen.
Van tien wagens is de inhoud gelost in
Middelburg, veertien zijn om half elf
's avonds langs een smalle polderdijk
doorgereden naar Goes, waar vele han
den de wagens hebben gelost. Goes is
onbeschadigd en herbergt een groot aan
tal evacué's.
In de kerk liggen 28 lijken opgebaard.
De goederen liggen tot drie meter
hoogte opgestapeld in de Koren
beurs. De vreugde over de spontane,
snel geboden hulp is in Zeeland
groot.
De chauffeurs werden na een vlotte
tocht door België, waarbij aan de grens
geen enkele moeilijkheid werd onder
vonden aan de Nederlandse grens in
Eede door de bevolking met koffie en
brood ontvangen.
In de kazerne in Middelburg wer
den zij toegesproken door de echtge
note van de Commissaris dei-
Koningin van Zeeland mevrouw de
Casembrootbaronesse Van der Feltz,
die het gehele Friese volk dankte
voor de prachtige hulpverlening. Een
der chauffeurs antwoordde: „Niet
U maar wij moeten dankbaar zijn,
dat wij dit mochten doen".
De chauffeurs kregen 's avonds een
warme maaltijd in een hotel in Middel
burg en zijn later bij burgers onderge
bracht. De expeditie van Goes keerde
ver na middernacht in Middelburg terug.
De gehele colonne keert vandaag via
België naar Friesland terug.
(Advertentie I. Af.)
N AAl'W 12 - LEEUWARDEN
