FRIESE
KOERIER
Op Schouwen-Duiveland zijn nog
1500 mensen geïsoleerd
STRIJD MET HET WATER DUURT VOORT
Aantal doden
nu reeds tot
873 gestegen
N
Bewoners
krijgen
van de rampgebieden
alle mogelijke hulp
r
Ons dagelijks
weeroverzicht
UUR DER
BEPROEVING
Uitgeefster:
Stichting „Je Main tien drai-Friesland".
Directeur: L. R. Stallinga.
Hoofdredactie: F. Schurer.
Onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953 9e JAARGANG Nr 29
Bureau: Heerenveen, Heideburen 11
Telefoon: Adm. 2696 Redactie 2231 (K 5130)
Bijk. Gorredijk, Hoofdstraat 290, telef. 319 (K 5133)
Abonnementsprijs f 5,45 per kwartaal, f 1,85 per
maand of 42 cent per week. Giro 272334.
OG houdt in Zuid-Holland en Zee
land het watermonster zijn prooi
vast. Het zijn thans vooral de eilanden
Schouwen-Duiveland, Goeree-Overflak-
kee en Tholen, waarop zich de blik in
angstige spanning richt. Het reddings
werk is in volle actie, maar het getal der
slachtoffers stijgt onrustbarend; het of
ficiële cijfer, dat de werkelijkheid nog
niet benadert, is reeds 873.
Stavenisse op Tholen heeft aan dit ge
tal een droevige bijdrage geleverd. Deze
gemeente, die 1700 inwoners telt, heeft
naar schatting 200 doden te betreuren.
Maar de strijd met het water gaat verbeten
voort. Een voortdurend groeiende vloot door
breekt de isolatie om de ingesloten bevolking
van het hoognodige te voorzien en hen die in
levensgevaar zijn op te nemen. Gister werden
reeds vele honderden in veiligheid gebracht.
En behalve de schépen zijn er.de vliegtuigen
.en helicopters, die pakketten met voedsel en
medicijnen uitwerpen en behulpzaam zijn bij
het reddingswerk.
Soms kunnen cijfers welspreken
der zijn dan woorden. Het aantal
mensen dat ernstig door de ramp is
getroffen, wordt geschat op 300.000;
voor het aantal der minder ernstig
getroffenen kan men dit getal ver
dubbelen. Er zijn zeker duizenden
koeien verdronken, waarvan de ca
davers op de watervlakte ronddrij
ven.. Als men bovendien weet, dat
in Zeeland, Zuid-Holland en West-
Brabant 175.000 hectare land over
stroomd is, krijgt men een flauw
idee van de enorme schade, die de
landbouw heeftgeleden.
Clarence Hunter, het hoofd van
de Amerikaanse MSA-missie, die
gister West-Brabant bezocht, schat
te de kosten voor herstel van dij
ken en huizen op honderden mil-
lioenen guldens.
De vloot voor
Schouwen-Duiveland
Reeds zijn mper dan tweeduizend
vaartuigen met het reddingswerk
bezig. Voor Schouwen-Duiveland lag
Barometerstand hedenmorgen 8 uur 1023
mb 77 mm). Tendenz dalend. Tempa-
ratuur max. 0.7 C (3.2), min. 2.2 C (0.2).
Aan de grond 3.5 C. Geen neerslag.
Weer haröe wind
Later hagel en sneeuwbuien
In de afgelopen nacht heeft het op ver
schillende plaatsen 1-3 gr. gevroren. Een
vorstperiode van betekenis is echter niet
in zicht, omdat de koude lucht uit Rus
land tot staan is gekomen. Dit als gevolg
van een depressie-actie. Een lage druk-
gebïed trok van Jan Mayen naar Finland
en vandaar verder naar het Oostzeege
bied. Koude luchtmassa's uit de Poolzee
worden nu tussen deze depressie en een
langgerekt stationnair maximum op de
oceaan naar West-Europa getranspor
teerd, waardoor er de komende dagen
weer winterse buien te verwachten zijn.
Voor het zover is zal het tijdelijk bij
flink aanwakkerende Westenwind iets
minder koud zijn.
HOE HET WORDT.
(Vanmiddag tot morgenavond).
Zwaar tot wisselend bewolkt met eni
ge neerslag, later in de vorm van hagel-
of sneeuwbuien. Krachtige, tijdelijk har-
dé Westelijke wind, later draaiend naar
Noordelijke richtingen. Tijdelijk iets ho
gere temperaturen.
Temidden van de onafzienbare
watervlakte staan twee -paar
denVerlaten en waarschijnlijk
verloren. Het redden van men
sen gaat voor(ANP-foto).
gister een vloot van 500. Schouwen-
Duiveland men herkent het eiland
niet meer; het is één watervlakte ge
worden, waarboven enkele hooggele
gen gedeelten uitsteken. Hier zitten de
mensen opeengedreven, van alle kanten
door de zee omringd.
Men heeft thans meer zekerheid over
de toestand; niaar de werkelijkheid
overtreft veler angstige fantasie.
Zierikzee heeft beter stand ge
houden dan men aanvankelijk vreesde;
maar in B r u i n i s s e is de toestand
uiterst kritiek.
In Serooskerke zaten nog twin
tig mensen in de kerk, de enige droge
plek die was overgebleven. Maar de
woningen tussen de dorpen, de daken
die nog hier en daar boven de water
vlakte uitsteken wat is er van hun
bewoners geworden? Hier en daar zit
ten nog mensen op de zolders; de vlet
ten varen van huis tot huis om te on
derzoeken of er levens te redden zijn.
De hele vissersvloot van Nederland
heeft zich naar Zeeland gespoed, som
mige schepen met de vis nog aan boord;
wie denkt er om vis, waar mensen te
vangen zijn?
Vooral de helicopters doen hier
prachtig werk; ze hebben reeds tien
tallen mensen uit dodelijke posities ge
red.
Veel slachtoffers op
Goeree-Overflakkee
Een inwoner van Dordrecht, die per
helicopter naar Goeree is geweest, gaf
een somber beeld van de toestand op
dit eiland. Honderden inwoners van
Oude Tonge zaten opeengedron
gen op een stuk dijk van 300 meter
lengte, zonder voedsel of drinkwater.
In een loods aldaar waren zeker twee
honderd doden geborgen. En in Bom
mel en Ooltgensplaat zou het
er minstens even slecht voorstaan. Men
zegt dat de burgemeester van Nieu
we Tonge verdronken is. In Oud
dorp is de bevolking op hoge duin
toppen en op de daken geklommen
Met de eerste voedselvoorziening en
evacuatie van dit zwaarbeproefde
eiland is thans een begin gemaakt.
Een later bericht meldt, dat bij Den
Bommel de dijk is doorgebroken;
door het schurende water storten de
huizen in.
In Bruinisse en omgeving zou
den nog 1500 mensen op zolders zitten.
De tragedie van
Stavenisse
Het eiland T h o 1 cn is voor de helft
ondergelopen cn geheel verstoken van
electriciteit en drinkwater. Stave
nisse heeft wel het ergst geleden; er
«8
Dr Drees in Tweede Kamer
M
INISTER-PRESIDENT dr W. Drees deed gistermid
dag in de Tweede Kamer enige mededelingen over
de hulpverlening aan de bevolking van de gebieden,
die door de watersnood zijn getroffen. Nadat de
premier een overzicht van de ramp had gegeven,
deelde hij o.m. mee, dat een zeer nauwe samenwerking
van waterschappen, provinciale waterstaatsdiensten
en de Rijkswaterstaat geboden is. In feite wordt reeds
geheel overeenkomstig deze gedachte gewerkt.
Alles wat mógelijk is wordt gedaan om het lot van de
mensen, die het slachtoffer van deze ramp zijn ge
worden, te verzachten.
Onmiddellijk na de ramp, aldus dr Drees, is een aan
vang gemaakt met de evacuatie van de getroffenen.
Provinciale evacuatiecommissarissen hebben alle mo
gelijke maatregelen genomen. Te vrezen valt, dat in
totaal 50.000 personen elders moeten worden onderge
bracht. De regering doet een dringend beroep op
allen, die ondanks de woningnood nog in staat zijn
slachtoffers op te nemen, zich daartoe beschikbaar
te stellen.
GOEDE en vlotte samenwerking tussen de overheids
diensten, die bij de hulpverlening en het herstel
betrokken zijn, zal worden bevorderd door de instel
ling van een coördinatiecommissie Watersnood 1953.
Minister Beel zal de leiding daarvan op zich nemen.
Prins Bernhard is bereid gevonden het voorzitter
schap van het Nationaal Rampenfonds op zich te ne
men. Dit fonds wordt bij de uitvoering van zijn taak
gesteund door het apparaat van de nationale com
missie voor vluchtelingenhulp.
De regering heeft besloten voor giften te gunste van
het. Rampenfonds verschillende belastingfaciliteiten
toe te staan. Met name zullen zowel natuurlijke per
sonen als lichamen voor de inkomstenbelasting, de
loonbelasting en de vennootschapsbelasting giften in
geld aan het Nationaal Rampenfonds tot elk bedrag,
mits schriftelijk bewezen, van het inkomen of de
winst mogen aftrekken. De wettelijke beperkingen op
het gebied van aftrek van giften zijn hier niet van
toepassing.
r~|VER bedragen, die ten behoeve van het Nationaal
Rampenfonds van het loon worden afgestaan
(waaronder begrepen loon uit overwerk) behoeft geen
loonbelasting te worden betaald. Goederen, die uit
bedrijfsvoorraden worden geschonken komen ten laste
van de fiscale winst. Van deze goederen wordt geen
omzetbelasting geheven.
Van schenkingen in geld en goederen zal geen schen
kingsrecht worden geheven. Voorts is terstond aan de
ontvangers opgedragen verzoeken om uitstel van be
lasting van hen, die door de watersnood zijn getrof
fen, op ruime schaal in te willigen.
Voor leniging van de nood zal in de eerste plaats een
beroep worden gedaan op de offerzin van het Neder
landse volk in al zijn geledingen. De omvang van de
ramp is echter zo groot, dat ook aanzienlijke bedragen
voor herstel en schadevergoeding voor rekening van
de schatkist zullen komen. Te verwachten is, dat
daarvoor mede zal kunnen worden geput uit de tegen
waarderekening, verkregen uit de dollarhulp.
De minister-president werd ingeleid door de voor
zitter van de Kamer, dr Kortenhorst, die in bewogen
woorden de toestand in de rampgebieden schetste.
zijn 200 doden. De plaats, die 1700 in
woners telde, is thans geheel ontruimd.
Het kustvaartuig „Crescendo" heeft
470 mensen naar Rotterdam gebracht,
waaronder vele ongelukkige» die niet
meer lopen konden. Ze werden met am
bulance wagens vervoerd.
Er was een vrouw, die 31/i uur in een
lantaarnpaal had gehangen, toen einde
lijk een roeiboot haar opnam.
Sint-Philipsland bestaat niet meer.
Over het lot van vierhonderd mensen
hier is niets bekend.
Andere streken
In Vlissingen wordt de toestand
beter. Er is nog geen gas en waterlei
ding, maar wel electrisch licht. De
spoorwegen onderhouden weer een
uurdienst met Arnemuiden.
Middelburg is droog.
Op Z u i cl - E' e v e 1 a n d heeft men
thans de toestand in handen.
Ierseke is opvangcentrum van
evacué's. Ook Zeeuws-Vlalnpleren be
heerst nu de situatie, en op Voorne-
Putten is verbetering te constateren;
het water begint te vallen.
In West-Brabant is men bezig met
een reddingsactie voor N i e u w-V o s-
semeer; daar moeten nog 370 van
de 1670 inwoners geëvacueerd worden.
Eerste slachtoffers
begraven
Gisterochtend zijn de eerste slacht
offers van de overstroming op het
kerkhof in Dubbeldam voorlopig in ruw
houten kisten ter aarde besteld. Het
waren vier inwoners van het zwaar
beproefde 's Gravendeel; de eersten,
wier lijken konden worden geborgen.
Het was een sobere plechtigheid. De
burgemeester van Dubbeldam en de
Hervormde predikant, van 's. Graven
deel spraken enkele bewogen woorden
bij het graf.
Zendt postwissel aan
Nat. Rampenfonds
Statenlaan - Den Haag
Sinds de middeleeuwen heeft Neder
land niet zulk een ramp gekend als
die thans over ons is gekomen. Zondag
avond beseften we dat nog niet in die
mate, dachten we nog, ondanks een aan
tal te betreuren slachtoffers, dat er een
zeker evenwicht zou kunnen bestaan
tussen de nood en de poging tot leni
ging. Maar nu in machteloze ontzet
ting moeten we aanzien dat honderden
mensen omkomen voor onze ogen, maar
buiten het hereik van onze handen. O,
zij die gered zijn zullen wel geholpen
worden ook, maar al die anderen, die
niet gered konden worden en waarvan
we eigenlijk nog niets weten. Dat is zo
onbegrijpelijk gruwelijk in een tijd die
over alle wonderen beschikt, dat nie
mand hij benadering kan weten wat het
lot van Schouwen is, en hoe het op
Goeree-Overflakkee staat, dat we hier
alleen maar kunnen afgaan op geruch
ten en vreselijke vermoedens.
Bij dit grote leed worden in deze da
gen alle andere dingen onbelangrijk.
Zelfs op de krant kijkt men de buiten
landse politiek aan als een onwezenlijk
ding, dat ons op het ogenblik niet aan-
gaat.
Ons kijken alleen die dode ogen aan,
wij horen alleen de kreten van sterven
den en in nood verkerenden, en in onze
dromen drijven lijken en dierencada-
vers. En zij die terugkomen uit het ge
troffen gebied kunnen niet vertellen van
hun ervaringen en ontmoetingen zonder
dat hun stem stokt. Het werken uit alle
macht lijkt nog vechten op een verloren
stelling, want de overmacht is te groot.
Maar het gevecht moet doorgaan; het
is het enige wat overblijft, al zou heel
Nederland gemobiliseerd moeten wor
den om één kind te redden.
Dat de hulpverlening, zoals zij werkt,
niet allen kan bevredigen spreekt
bij een ramp van zulke afmetingen van
zelf. Het komt hier aan op góede lei
ding, óp discipline oók. Maar niét
iedereen kent het verschil tussen autori
teit en prestige, tyEsèn gèzag eh ge-
wichtïgheidsvertoon. Onze verslaggever
heeft er ons iets van verteld in zijn ver
haal over medaljes en doeltreffende ar
beid. En wat het Parool gisteravond
meedeelde over een vliegveld in Bra
bant, waar twintig toestellen ongebruikt
in de hangars staan, alleen omdat er
geen „bevel" komt om op te stijgen, ter
wijl op nog geen halfuur vliegafstand
mensen in doodsnood wachten, dat is
waarlijk verbijsterend. Het Amsterdam
se blad zegt niet teveel, wanneer het
hier van een godgeklaagd schandaal
spreekt. Natuurlijk is hier geen opzet in
het spelhet is slechts gebrek aan aan
passing in de situatie, in de grond der
zaak persoonlijke onbekwaamheid/Een
onbekwaamheid, die hier onduldbaar is,
omdat ze mensenlevens kost, en de ener
gie van anderen lam legt.
De vraag komt op, hoe deze ramp
zulk een omvang kon aannemen. Waren
de zeeweringen niet deugdelijk? Maar
in Engeland en in België heeft de storm
zij het niet op dezelfde schaal, dan toch
op dezelfde wijze gezegevierd. Het
schijnt uiterst moeilijk te zijn, kunst-
wérken te bouwen die gegarandeerd Be
stand zijn tegen een amokmakende na
tuur.
De Waarheid, het communistische or
gaan, maakt ook hierin een uitzon
dering op de overige pers, dat het de
allure aanneemt dit alles wel geweten te
hebben. In 1947 hebben deskundigen
gewaarschuwd, maar de regering hééft
niet willen luisteren. Zij had het geld
nodig voor oorlogsvoorbereiding. Alles
wat er aan de hulpverlening mankeert,
wordt „de regering Drees" als schuld
aangerekend. Overigens herinneren wij
ons niet, dat de C.P.N.-fractïe in de Ka
mer herhaaldelijk heeft aangedron
gen op versterking der zeeweringen.
Bovendien zou een poging der regering
in die richting zeker zijn uitgelegd als
bescherming van de landerijen der
Zeeuwse koelakken. Men heeft hier nu
een comité Volkshulp opgericht, welks
taak o.a. zal zijn „druk uit te oefenen"
op de regering, opdat er hulp worde
verleend zonder onderscheid van arm
of rijk. Alsof die „druk" daarbij nodig
is. Tevens acht men hier.de hulp der'
Amerikanen niet nodig; sedert Korea
vertrouwt men hun menslievendheid
niet.
Tegenover deze politieke propaganda,
die niet schroomt over lijken te gaan,
steekt gunstig af de geweldige stroom
van sympathie en hulp uit alle bevol
kingsgroepen en uit alle landen. Het
leed is te groot om het te bevatten.
Maar deze warme harten en open han
den doen ontzaglijk goed.
