Hulpverlening In zwaarst
getroffen gebied
Volksvertegenwoordiging leefde stijl
vol mee met de nationale ramp
Grote ongerustheid over honderden
op Goeree-Overflakkee
H M. de Koningin reisde twaalf uur
lang door rampgebieden
Franse reddingsploeg op zoek naar overlevenden
(Van onze Utrechtse correspondent)
Langs de weg naar Halsteren davert een zware kolonne militaire wagens. Aan
de achterzijde zijn ze voorzien van een rood-wit-blauw embleem met het opschrift:
genie militaire. Het Franse leger snelt met enkele genie bataljons het zo zeer benarde
Zeeland te hulp. De chauffeur naast me in de cabine van de zware oplegger, die ge
demonteerde boter vervoert, is m Noord-Afrika gweest. Hij heeft geen idee van de
omvang van de ramp en denkt, dat hjj een pleziertocht tegemoet gaat. „Van het
hete zand naar het koele water," zegt hij. Maar de ernst van de situatie wordt hem
spoedig duidelijk.
Plotseling houdt de weg op. Hij zakt als
het ware weg in het water. En daar voor
ons strekt zich een troosteloze water
vlakte uit op de plaats, waar eens dc pol
der van Halsteren lag. Hier en daar steekt
de ruïne van een dak boven het water uit
een massa takken duiden de plaats aan
waar een boomgaard werd verzwolgen. In
de verte rijst de toren van Tholen op en
het lijkt, alsof de spits op het water drijft.
De commandant van de kolonne, pas
terug van het front in Indo-China, spring'
energiek uit zijn jeep en commandeert
„Boten monteren en in het water. Vlug
vlug, er zijn mensenlevens te redden."
Maar Halsteren's burgemeester, die met
een groep militairen en Rode Kruisman
nen druk bezig is op deze uiterste punt
van zijn verdronken gebied, laat een pes
simistisch geluid horen. De levenden zijn
al in veiligheid. Er worden nog 63 mensen
vermist en er zyn 12 ljjken geborgen; er
bestaat practisch geen hoop dat de vermis
ten nog levend zullen worden aangetroffen.
Slachtoffers.
Een roeiboot, die juist aan komt varen,
vormt de droeve bevestiging van dit he-
richt. Twee lichamen liggen op de bodem
van de boot. Weer .wordt de lijst der ver
misten kleiner, maar de dodenlijst ia op
nieuw met twee namen aangevuld. De pot
ten gaan af als de ljjken in de bestel
wagen worden gedragen, die tijdelijk voor
het venoer van de doden is ingericht. Twee
mannen zijn het, die daar worden wegge
bracht. De een heeft de waterlaarzen nog
aan, de ander draagt sleehts sokken en
werd blijkbaar geheel onverwacht door het
water verrast.
Gisteravond stonden op' deze plaats mi
litaire wagens met schijnwerpers opge?
steld en in de lichtbundel, die over het
water gleed, zag men dè lichamen van
andere slachtoffers drijven, die zo geborgen
konden worden. „Ik heb de laatste dagen
veel meegemaakt, maar zo iets verschrik
kelijks had ik joch nog niet gezien." Zo.ver
telt een jonge korporaaf, die bij dit droeve
werk geholpen heeft.
Naar Tholen
Terwijl enkele Friese vaartuigen de
polder invaren om op hoop tegen hoop
naar overlevenden te zoeken, zet een an
der koers naar Tholen. Vlot gaat het niet,
want de buitenboordmotor wil niet aan
slaan en als deze ten slótte-knallend be
gint te draaien, loopt de ':b'ó6t:'elk ógén-
"TSlik bonkig" ó;p "boomkruinen,-" reVtsiflten
"van schuurtjes en hekpalen.
Eindelijk varen we boven wat eens de
weg was en dan gaat het er met een
-vaart van bijna 50 km. overheen met dit
zeer snelle materiaal, De grijze toren van
Tholen komt snel naderbijde Eendracht
wordt overgestoken, waar een sterke
stroom bewijst dat we hier eindelijk in
diep water zijn, en het dorp is bereikt.
De dorpskern blijkt nog droog te zijn
en vele evacué's van het eiland Tholen
helbben hier een onderkomen gevonden.
Over de situatie in de polders heeft men
geen duidelijk beeld. Alles staat onder
'water, nog steeds brengen kleine vaar
tuigen vluchtelingen binnen, die van da
ken en uit boomtoppen zijn gered. Voor
evacuatie voelt men niets. Hier is het nog
veilig en wanneer zal men het eiland
terugzien als men eenmaal in de stroom
van vluchtelingen is beland?
Hoge nood
Alle aandacht in Zeeland is thans ge
richt op Noord-Beveland en Schouwen en
Duiveland, waar de situatie hopeloos is.
Op het laatste eiland is 2000 ha. onder
gelopen en in de buurt van Zierikzee kon
men op tien plaatsen door grote gaten in
de dijk zó het eiland binnenvaren.
Tientallen helicoptères -zweven boven
de Ooster Schelde om vlotten en rubber
boten af te werpen. Maar het laat zich
aanzien, dat deze hulp voor velen te laat
zal komen.
Dinsdag werd een echtpaar op dit eiland
gered en naar Zuid-Beveland 'overge
bracht: van Zondagnacht tot Dinsdag
morgen hadden deze mensen zich vast
geklemd aan het dak van hun woning,,
in striemende regen en verstijvende kou.
De man was alleen in pyama gekleed en
de vrouw droeg over haar nachtgewaad
de winterjas van haar echtgenoot. Zij hiel
den het vol tot redding'kwam opdagen.
Maar nu valt weer de nacht en wie zal
dit nog 12 uur kunnen dragen? Als de
verstijvende vingers maar even het. laat
ste houvast loslaten, grijpt het water
zijn prooi.
Hulp
Hartversterkend is het te zien hoe hier
in Zeeland hulp wordt geboden in de grote
r\ood. De haven van Zierikzee ligt vol
met schepén van allerlei soort, die gehoor
gaven aan de dringende radio-oproep van
de burgemeester en die kwamen om Voed
sel en medicamenten te brengen en eva
cué's te halen.
Twee Amsterdamse jongens arriveer
den in Bergen op Zoom met een klein
motorvaartuig op een truck. Met dit hulk-
je varen zij onvervaard cle wijde Ooster-
Schelde op om in de polder rond Brui-
nisse op Schouwen en Duiveland- red
dingswerk te gaan doen. Amerikaanse,
Engelse en Belgische vliegtuigen kruisen
met. materiaal over het noedgebied.
Onze jongens in uniform doen prachtig
werk. Velen zijn al 43 uur in touw, maar
zij geven geen krimp.
Van St. Filipsland af organiseerden zij
een reddingsploeg met hoge trucks en
een eigen veerdienst over de Zij.pe. Zo
dringen zij Schouwen en Duiveland van-,
uit het Oosten binnen en talloze vluchte
lingen zijn langs deze route naar veiliger
oorden gebracht.
De grootscheepse evacuatie uit Zierik
zee is- inmiddels begonnen en bij de aan-
komst van deze van alles beroofde men
sen in West-Brabant bewijzen de grote
pakken ingezonden kledingstukken van
het Rode Kruisuitstekende disnsten.
Ja, er is hulp en activiteit aan alle kan
ten, maar helaas, in deze grote nood is
zelfs deze gezamenlijke krachtsinspan
ning onvoldoende. In deze verschrikking
schiet al het menselijk kunnen tekort.
Tijdens de toespraak-van Minister Drees over de watersnood; juist achter hem Minister Beek verder van links naar
rechts de Ministers Staf. Algera en De Bruyn. 'Op de achtergrond een kaart van de getoffen gebieden in ZW-Nedcrland-
Tweede Kamer -staakte haar werkzaamheden
(Va* onze parlementaire redacteur)
Op aangrijpende wijze heeft de Nederlandse volksvertegenwoordiging blijk
gegeven met de grote ramp die over onze lage landen is gegaan, mee 'te leven.
Zowel in de Tweede als in de Eerste Kamer wérden de verklaringen van de Mi
nisters Dre.es en Beel. onder doodse stilte aangehoord.
•In de Tweede Kamer Waren' ondanks
de zeer slechte verbindingen nog 86 le
den aanwezig. Film- ért televisie-opéra
teurs deden op stille wijfcé hufi werk om
dit historisch moment te vereeuwigen.
Afchter de regeringstafel had bijna het
gehele Kabinetplaatsgenomen. .Alleen
de Minister van 'Economische Zaken,
prof. Zijlstra, ontbrak. Hij vertoeft bui
tenslands en is door de .onbegaanbare we
gen, nog niet in staat'naar zijn departe
ment terug te keren. Hij woonde de K.
S.G.-conferentie te Luxemburg bij.
Onder dé rede van Minister-President
Juist aantal slachtoffers nog Onbekend
maar steeds stijgende
"ïri or ïfbSieri'eijsSV-liWveia-èHi--
veland, is de toestand in éën"woord verschrikkelijk. Op ffilrlaatstê'
eiland is.behalve de westelijke duinstropk, alles ondergelopen.
Gister kwamen er plotseling uiterst alarmerende berichten
over Bruinisse, Oosteïland en Ouwersluis. Gevreesd'wordt, dat op
dit eiland'honderden doden te betreuren zijn. Op Tholen schat
men het aantal verdronkenen'in Stavenisse op '230.' Hiér zijn de
overlevenden afgevoerd. Ook St. Annaland is geëvacueerd; hier
zijn waarschijnlijk geen slachtoffers gevallen, - evenmin als in
Scherpenisse.
Over het juiste aantal slachtoffers op
Schouwen-Duiveland is nog niets bekend,
maar dat de ramp hier vreselijk huisge
houden heeft is volstrekt duidelijk gewor
den.
Groot alarm
Gister kwamen er plotseling zeer alar
merende berichten binnen over Bruinisse
en Oostcrland, terwijl vuren gezien werden
op de dijken van Ouwersluis. Onmiddellijk
stegen cataline-vliegboten en helicipters op,
terwijl de Koninklijke Marine met veel
schepen onderweg was naar dit gebied.
Schepen met levensmiddelen enz. waren al
in Zierikzee of kwamen daar later op de
dag aan. Maar het was buitengewoon moei
lijk om de getroffen plaatsen te bereiken,
zoals kan blijken uit een reportage elders
in dit blad.
Het is uiterst moeilijk voor de schepen
om in deze troosteloze watervlakte de 1
te vinden, daar zij gevaar lopen te stoten
op onder water verborgen bouwwerken,
die buitengewoon gevaarlijk zijn. Zo zoch
ten motorsloepen naar 1500 mensen, die in
de buurt van de Flaurierspolder, ten noord
westen van Zierikzee, op hulp wachtten.
Of zij al gevonden en geholpen zijn, is ons
Thans zijn de eerste foto's aangekomen van de overstromingen op Walche
ren, in het bijzonder u-t Vlissinger Deze foto laat ons. de kt in
VJjssingen zien op Zondagochtend. Rechts hel bureau en de drukkerij van
de Provinciale Zeeuwse Courant.'
op dit ogenblik nog niet bekend Gelukkig
doen vliegtuigen (ook de K. L. M, .stelt die
ter; beschikking) - wat zij kunnen, am aan
de schepen de weg te wijzen en overleven
den op te sporen. - -
In Bruinisse is men inmiddels begonnen
met de evacuatie, die men op. korte termijn
hoopt te voltooien. De evacuatie van Burch
en Brouwershaven is volop aan de gang en
misschien al voltooid. Op de hogere grond
bij Haamstede is een nnod-hospitaal inge
richt en rode kruishelpsters ónder leiding
van Dr. M. P. van der Loo uit Geldrop,
chirurg, helpen wie medisch geholpen moet
worden. Ook zijn er nog boten met een rode
kruiscolonne uit Arnemuiden vertrokken.
De boten hoopten vierhonderd overleven
den te evacueren. Vele oude mensen en ook
jongeren gaven er echter de voorkeur aan
in dit gebied te blijven. Een klein aantal is
afgevoèrd.
Elders op het eiland
In Zierikzee is het een drukte van be
lang. Hoewel hier hele huizenblokken ver
dwenen zijn en de meeste straten 2 a 3 mtr.
uitgeschuurd zijn. wordt hier de hele hulp
actie van Schouwen-Duiveland geleid. Of-
Drees begaf. Minister Beel zich naar de
Eerste' Kamer om dezelfde verklaring uit
te spreken.
Geen debat
Voorzitter Korténhorst gaf in overwe
ging om over de maatregelen van de Re
gering niet te debatteren. De situatie is
nog zo onoverzichtelijk, dat het uitgeslo
ten is om eemgoed debat te voeren. Mi
nister Drèes lïeeft belobfd om zo mógelijk
volgende week nadere mededelingen te
doen". Misschien is het, aldus' voorzitter
Korténhorst, dan mogelijk om het-debat
te hóuden. De communisten verzetten zich
tegen hst voorstel van de voorzitter,' op
een wijze, die iedereen ergerde. Er was
nog een hoofdelijke stemming nodig om
het voorstel,'om nog niet te debatteren,
aangenomen te krijgen.
Eerste hulp
De Tweede Kamer stelde zich op het
standpunt, dat de Regering en het ambte
lijk apparaat huii tijd hard nodig heb
ben in- verband met de hulpverlening.
Zij vond het daarom minder juist in deze
zorgelijke tijd dc Ministers te binden.
'Da'a'rom' wé'rtl Óp vwbrstcCvtfiS tffeP Voórzitr
terbèsloféh -Óm cléze wéék Wét te" ver
gaderen -en de lange 'agenda eerst Vól
gende'weck af te-handelen.
Op. 10 Februari komt- de Tweede Ka
mer weer bijeen. Verschillende Kamer
leden hebben de wens te kennen gege
ven zich persoonlijk.op de hoogte te stel
len van de omvang van de ramp, voordat
het debat plaats vindt. De Regering heeft
daartegen geen enkel bezwaar^maar stel
de zich zeer terecht op het standpunt, dat
deze bezoeken-het reddingswerk niet mo
gen belemmeren. In zeer kleine groepjes
zullen de Kamerleden daarom verdeeld
worden.
fideel wordt "opgegéven, dat er in Zierik
zee 18 doden zijn.
De haven ligt vol schépen met allèrlej
benodigdheden. Zo druk was het daarvoor,
dat bij een aanvaring een schip zonk. Alle'
zes opvarenden konden echter gered wor
den.
Ouwerkerk is geheel ondergelopen.
Twee derde deel van de huizen is weg
geslagen. De evacuatie is begonnen,
deels naar Goes en deels naar Brabant.
De geëvacueerden zijn bevreesd, dat er
honderden doden te betreuren zü".
In Oosterland is de toestand zeer ern
stig, doch hoeveel doden er te betreu
ren zijn is nog niet bekend. De geëva
cueerden spreken van zeer veel vermis
ten.
Xoordgouwe en Drieschor: De toestand is
hier niet zo ernstig als op de rest van het
eiland. Wel zouden er tientallen doden zijn.
In Brouwershaven en Capclle worden offi
cieel drie doden voor elke plaats opgege-
Prinses Wilhelmina bezochi Zierikzee
Om 9.00 verliet H.M. de Koningin gister
morgen Soestdijk om zich opnieuw naar de
ge'eistcrde gebieden te begeven. In Soester-
berg nam H.M. in eenwlicgtuig plaats voor
een vlucht boven de geteisterde*gebieden
van Zuidholland, Zeeland en Noord-Bra
bant. Daarna landde het toestel op Gilze-
Rijen, waar de koningin zich door verschei
dene autoriteiten, o.w. luitenant-vlieger
A'er, Over de hulpverlening liet voorlichten.
Z'ij verklaarde bijzonder getroffen te zijn
door het perfecte „teamwork" van alle sa
menwerkende instanties.
Vergezeld van de commissaris der konin-
iin in Noord-Brabant, prof. De Quay, begaf
H M. zich per auto naar Breda voor een be
zoek aan het ontvangsteen!i urn voor evacué's
i het gebouw van de K.M.A.
Het dorpje Fijnaart. dat nU droog is, maar
nog midden in het water ligt en slechts één
toegangsweg heeft, was het volgende; doel.
Hier heeft H.kJ.de Koningin zich met vejen
onderhouden en; -$&t bejydqdeij-og v.gjdfge-
slagen hoe door gezamenlijke krachtsinspan
ning van militairen en burgers het dreigende
gevaar, dat de aangrenzende polder onder zou
lopen, gekeerd werd. Verder ging de toch;
naar Halsteren, waar de konirieiri met vele
evacué's en met leden van land- en zee
macht gesprekken voerde en ook daar was
zij getroffen door het uitstekende werk van
militairen en burgers.
Na een kort bezoek aan het stadhuis van
Bergen op Zoom en het stadhuis vin Roosen
daal. betrad de koningin- tenslotte de ont
vangstcentra voor de- evacué's. Lang sprak
zij daar met slachtoffers." ó.w. *zich vele
Zeeuwen bevinden. Op weg naar -Den Bosch
haalde de koningin de auto van de Franse
ambassadeur in. Zij liét haar wagen stoppen
en onderhield zich enige tijd met de heer
Gamier. Zij maakte van de gelegenheid ge
bruik de ambassadeur haar warme dank te
betuigen voor de hulp van de ranse genie. De
terugweg werd weer niet hel miliinirc vlieg
tuig.gemaakt, dat .om half négen gisteravond
op.'-ëoef terberg aaakjAtaixu'
Eerste Kamer
De Eerste Kamer vergaderde normaal
door' op verzoek van de Ministers. Er was
na het uitspreken van de Regeringsvér-
klaring een kleine pauze.van vijf minu
ten. Minister v. d. Kieft en staatssecreta
ris v. d. Berge (zijn eerste optreden)
wensten echter zo spoedig mogelijk de
verlènging van de dividendstop te laten
aannemen. Het standpunt Pollema (c.h.)
dat de wet op de dividendbeperking niet
'meer bestaat, vond na de uiteenzetting
van de staatssecretaris haast geen bijval
meer. Hij noemde de wet nog springle
vend en het gehele probleem van zeer
academische aard, daar in de practijk nog
geen dividenden over het boekjaar 1952
zijn uitgekeerd.
De heer Rip (a.r.), die verleden week
het voorstel tot uitstel had gedaan, be
pleitte thans intrekking van het ontwerp
en nader beraad van de S.E.R. Het ver-
lengingsontwerp had naar zijn mening
geen betekenis. De heer Pollema (c.h.)
handhaafde zijn bezwaren.
Minister v. d. Kieft wenste het ontwerp
echter in stemming te laten brengen,
waarop het met 3155 stemmen werd
aangenomen. Tegen waren de c.h. (uit
juridische overwegingen), de v.v.d. en de
heer Hellema (a.r.), alsmede vier k.v.p.-
ers.
Woltersomorganisatie verlengd
Het ontwerp om de bestaande Wolter
somorganisatie nog met een jaar te ver
lengen, gaf de heer Rip (a.r.) aanleiding
om felle critiek uit te oefenen op de gang
van zaken bij sommige vak- en onder
vakgroepen. De Minister was bevreesd
dat er door het opheffen van bestaande
vakgroepen een vacuum zou ontstaan. Is
dat ook het geval als de vakgroep mo-
?clistgrij 'en schoonheidss-peeialisten wordt
'Opgeheven? z<y vroeg de heci-Rip, die zich
erover beklaagde dat-sómmige secretaris
sen en. voorzitters willen blijven zitten
en hun organisatie geruisloos in de P.B.O.
willen opnemen. Daar verzette de a.r. af
gevaardigde zich tegen. „Laat zitten wat
zit", is hun leus. Tal van misstanden bij
de bestaande vakgroepen somde de heer
Rip op. Daarnaast wees hij erop, dat in
Prot. Christelijke kringen in 1942 grote
bezwaren waren om aan deze organisatie
mee te werken. De mensen, die dat prin
cipieel geweigerd hebben, zouden door
deze houding nu geen leidende positie
in de P.B.O -organen kunnen bekleden.
Minister De Bruyn beloofde een nota
aan de Eerste Kamer te overleggen, waar
in mededelingen zullen worden gedaan
"over de gang van zaken. Zo zal een op
gave gemaakt worden, waarin de bezit
tingen en de begrotingen van de vak
groepen, die na 15 Febr. nog blijven be
staan. worden vermeld. De bewindsman
deelde verder mede, dat per 30 Januari
j.l. 654 vak- en ondervakgroepen zijn op
geheven, terwijl 84 beschikkingen klaar
liggen voor de opheffing van anderen.
Met spoed zal getracht worden een einde
te maken aan de bestaande vakgroepen.
Hijvertrowde dat het vacuum zal wor
den opgevuld doordat er bedrijfschappen
komen in gevolge de bepalingen van de
wet op de P.B.O. De vrije organisaties
zullen zelf moeten beslissen of zij perso
neel hoog of laag willen overnemen
óf niet.
.De Eerste Kamer heeft een telegram
ontvangen van de Belgische Senaat, waar
in deelneming wordt betuigd met de zwa
re rouw van het Nederl. volk. Het Bel
gische volk staat dicht naast zijn Noor
derburen op deze nieuwe lijdensweg, zo
telegrafeerde de Senaatsvoorzitter, Struye
Prinses Wilhelmina in Zeeland
Van gistermorgen af bracht H.K.H.
Prinses Wilhelmina een bezoek aan Noord
Beveland. Schouwen-Duiveland en Tholen-
Aan boord van een mareschaussee-vaar-
tuig ging H.K.H. van Kortgene op Noord-
Beveland naar Zierikzee en vandaar naar
Tholen* Ooggetuigen vertelden, dat wat de
Prinses deed, groots was. Met een bestel
wagen reed zij Zierikzee binnen, Verge
zeld door de commissaris van de Koningin
jhr. mr Casembroot- Op het havenpléin
Zierikzee drong de bevolking rond
om de wagen en mannen en vrouwen
schreiden als kinderen en drukten woor
deloos de handen van de Prinses Zacht
zei H.K.H.: ,.Ik kan" niet anders zeggen
dan: mijn innige deelneming".
Ontroerend waren ook de korte momen
ten, zoals vlak voor Stavenisse, waar een
Amsterdamse rondvaartboot passeerde
met tientallen vluchtelingen. Onmiddellijk
verscheen de Prinses aan dek, wind en
regen trotserend. De vluchtelingen zagen
haar: mannen rukten de hoofddeksels af
en een vrouw riep: „Prinses dank". Meer
kon ze niet zeggen, maar ieder voelde
zo vertelde men ons dat deze woorden
welsprekender waren dan menige rede
voering.
In Stavenisse ging de Prinses na een
kort bezoek aan boord van een ander vaar
tuig, dat haar naar-Bergen, op Zoom brachls
