Met REDDINGBOOT bij de slachtoffers op Schouwen-Duiveland „Ergens" een NOOD-ONDERDAK voor 50*000 personen Geld stroomt uit gehele Zaanstreek Zaanse zending in Zeeland D Zaanse burqcrij aaf f 132*850 ^elê1e\ tikl» Dagblad voor de Zaanstreek „De Typhoon" van Woensdag 4 Fgbruari 1953 5 HET DUINKERKEN VAN NEDERLAND (Van een speciale verslaggever) Cchouwen-Dui- veland is n watervlakte. Er is eigenlijk niet veel verschil meer tus sen hei land bin- nen de dijken en de zee er buiten. Er zijn nog enke le hooggelegen delen, waar men sen samengepakt zitten, maar voor de rest is het wa ter, water, water. Slechts een hulp poging op zeer grote schaal kan hier redding bren gen en hiermee is men gisteren be gonnen. Honder den vaartuigen lagen gistermid dag voor de kust van het eiland, waar de duinenrij op verschillende plaatsen onderbroken wordt door grote gaten, waar het water klokkend doorstroomt. Schouwen-Duiveland is het „Duinkerken van Nederland" geworden, met dit verschil, dat thans de vijand niet de militaire overweldiger was, maar het meedogenloze geweld, dat de natuur heeft losgelaten. En wat er beter is, zouden wij niet durven zeggen. Soms kan een plotselinge dood een gunst zijn, als men hem plaatst tegen de radeloze angst van hen, die het water hoger en hoger zagen komen en er tenslotte voor moesten buigen. Dag vol trieste tonelen Tie onzekerheid, waarin men dagen heeft verkeerd ten aanzien van het lot van Schouwen-Duiveland, is thans verdwenen. Daarvoor in de plaats is ge keerd een realiteit, die velen de schrik om het hart heeft doen staan. Wat wij uit eigen ervaring weten, is dat Serooskerke geheel ontruimd is en dat van het gras veldje voor de dorpskerk, de enige droge plek in het plaatsje, twee paarden ons bedroefd hebben nagekeken, toen wij met de enige tientallen overgebleven inwo ners van het dorpje omstreeks half een gistermiddag wegvoeren naar de duinen, om de mensen over te zetten op een van de vissersschepen, die daar voor anker lagen. Doch, laten wij het verhaal van de aan vang af vertellen en beginnen om 5 uur 's morgens in Ierseke, toen wij op het vissersscheepje, waarop zes stormboten wa ren geladen, in gezelschap van zes Belgische militairen, een Nederlandse kapitein en een paar burgers de haven verlieten, om in de donkere nacht koers te zetten naar het eiland. Na twee en een half uur liep het scheepje een noodhaventje bij de z.g. Flauwers bin nen, vlak tegen de duinen. Daar zat een aan tal mensen, dat kans gezien had naar de dijk te komen en daar de nacht zonder licht of warmte in het café had doorgebracht. Snel werden de boten uitgeladen en naar de over kant van de dijk getild. „Vier man in elke boot, elk met een peddel", luidde het com mando. De boten werden twee aan twee aan elkaar vast gemaakt en een boer, die plaat selijk bekend was, ging mee als gids. Drie „dubbele" boten kozen elk een andere rich ting. In het schemerdonker trokken zij de eindeloze watervlakte tegemoet, waar daken van boerderijen boven het water uit staken. De reportage was door de journalist reeds lang vergeten. Hier golden belangen, die verre uitgingen boven die der berichtgeving. We passeerden de molen „De Moriaan", en toen begon het zoeken op goed geluk in elk huis, dat er nog maar enigszins bewoonbaar uitzag. Plotseling een schreeuw over het wa ter. Uit de bovenverdieping van een boer derij gebaarde een jonge boer. „Daar ginds", schreeuwde hij, „daar hangt een witte vlag uit. ga daar maar eerst heen". Na drie kwartier waren we er. om te ont dekken dat het een wit gordijn was, dat woest uit een kapotte ruit fladderde. Van de bewoners geen spoor. Even verder weer een boerderij, gedeeltelijk reeds ingestort. „Niet meer nodig, daar kunnen geen mensen meer zijn". Dan maar bakboord uit, voorbij het gat in de richting Serooskerke. Het voorbijkomen van dat 75 meter brede gat heeft meer moeite gekost, dan de hele tocht. Gisteren was er een vlot doorgesleurd naar zee, waarop zes men sen van een boerderij zich hadden trachten te redden. Twee ervan brach ten er het leven af, zoals later bleek. De zuiging was merkbaar tot op 2 km. land inwaarts. Wij passeerden het op onge veer 800 m. afstand, doch die 75 meter kostten ons anderhalf uur. Toen was Se- HELICOPTERS ZIJN ONBETAALBAAR Prachtig werk hebben de helicop ters gedaan, die tientallen mensen uit hun benarde posities verlost hebben en de gehele dag boven de eilanden zweefden. Het uitgooien van rubberboten is niet zo'n groot succes geweest. Het was een toeval als zo'n boot terecht kwam tegen een geïsoleerde boerderij en enke le hebben wij als verloren en lek geslagen tegen de dijken zien lig gen. Een tweede lacune, die zich wel zeer sterk heeft doen gevoelen, is het ontbreken van radiocontact, dat bijv. tot gevolg had dat men van Schouwen-Duiveland lange tijd niets heeft gehoord. Ook zouden in de roeibootjes draagbare zendertjes meegenomen moeten worden die contact hebben met de vliegtuigen, die op hun beurt de bedreigde pun ten kunnen aangeven. Nu was het voor de kleine bootjes veelal een zoeken op goed geluk, terwijl men mocht aannemen, dat de boven hen cirkelende vliegtuigen meer zagen dan de mensen op het water. Gezien onze ervaringen op Schou wen-Duiveland geloven wij te mo gen aannemen, dat het aantal slachtoffers nog belangrijk uit zal gaan boven het thans genoemde officiële cijfer. rooskerke niet zo ver meer. Middeler wijl was liet in de lucht vol met vlieg tuigen geworden. Drie helicopters cir kelden rond, hingen soms een tijd boven een boerderij en in de verte zag men dan een stipje naar boven hijsen, wat weer een gered mensenleven betekende. „Meteors" joegen voorbij, „Austers". een Grummon amphibievliegtuig, „Harvards" en een „Flying Boxcar" van de Amerikaanse luchtmacht. Waarheen eerst? was de vraag. Een helicopter kwam ons te hulp. Nadruk kelijk bleef hij stilstaan naast de toren van Serooskerke, waar nog de vlag uithing, die Zaterdag ter gelegenheid van de verjaardag van Prinses Beatrix was gehesen. Toen wij vlakbij Waren, zwaaide de helicopter af, op zoek naar andere slachtoffers. Tussen kapot te huizen voeren wij, door wat eens de toe gangsweg tot het dorpje was geweest. Ang stig stil was het overal. Op het dak van een schuurtje blafte een hond ons toe, het enige teken van leven dat wij hoorden. Geleidelijk aan werd 't water lager en tenslotte schuur de de landingsboot over de keien, en kon men met waterlaarzen aan land gaan, vlak' bij het kerkje. Een agent van politie kwam ons tegemoet: „Hoe is .het op Renesse"? vroeg hij bezorgd, „daar zitten mijn vrouw en kinderen". Wij moesten hem het antwoord schuldig blijven. In de kerk van Serooskerke .Hoeveel mensen zitten nog hier?" vroegen wij. „Ongeveer 20. kom maar mee in de kerk". Daar zaten de twintig om een grote tafel, voorzien van brood, koek, boter en melk. Een primus zorgde voor warme koffie, en zo gezien konden de mensen het nog wel even volhouden, wat ze zelf ook toegaven. -.GEBREK AAN KLEINE SCHUITJES Vijfenzeventig schepen lagen gis termiddag voor Zierikzee: kust vaartuigen, marineschepen, tank schepen, particuliere jachten en visserschepen. De hele vissersvloot van Nederland zit nu practisch in Zeeland, spontaan te hulp gesneld op de dringende noodkreet. Som migen met de vis nog aan boord, de gehele vangst verspelend om hulp te kunnen bieden. Rond Haamstede, Bruinisse, De Flauwers, Dreischor en andere plaatsen was het hetzelfde beeld. Honderden schepen voor de kust om de duizenden op te nemen, die het eiland moesten verlaten. Een groot bezwaar bij de reddingspo gingen is echter het in onvoldoende mate aanwezig zijn van roeiboten met buitenboordmotor en plat boomde vaartuigen, die de gaten door kunnen of over de dijken kunnen worden gedragen. Zodoen de staat het aantal grotere schepen in geen verhouding tot de primair nog meer noodzakelijke kleine schuitjes om mensen uit huizen te halen en naar de dijken te brengen. „Ga eerst maar mee een paar huizen langs", zei de agent, „daar zitten er nog een paar". De twee boten werden ontkoppeld en elk ging naar een huis verder het water in. Een oude man keek uit het dakvenster en zwaai de. „We komen eraan", riep de agent, „Ga maar naar de achterkant naar het raam". Aan de achterkant stonden de twee oudjes: een man. met grote grijze snor, en zijn oude, zachtjes huilende vrouw, die zoals de man zei. niet zo goed meer uit de voeten kon. Een jonge kerel hees zich met behulp van een touw uit de boot naar boven. „Het touw onder de oksels van je vrouw", zei hij tegen de oude baas. Zielige geluidjes kwamen uit de mond van het oude mensje, toen zij bui ten het raam bungelde, waar hoog reikende handen haar grepen en in de boot zetten. Snikkend leunde ze tegen een van de man nen aan, te moe, om enig initiatief te tonen. Haar man, een stoere oude Zeeuw, sloeg zelf zfjn benen over het kozijn en werd eveneens gegrepen. De man boven gooide snel wat beddegoed na en toen ging de tocht verder. „We hebben twee nachten op zolder geze ten", vertelde de oude, „meestal onder de dekens". In twee andere huizen was geen leven meer te bespeuren en men kon slechts ho pen, dat de bewoners gered waren. In het dorpje waren middelerwijl nog een roeiboot en een motorvlet aangekomen, die ook reeds enige mensen hadden opgepikt. „Moet de hond niet mee?" riep iemand. „Hij hoort ner gens bij", zei er een. „Laat hem maar bij de paarden blijven, of schiet hem anders dood." De agent had zijn revolver reeds getrokken om het dier een ellendig einde te besparen, toen een man uit een van de boten sprong, door het water waadde, de hond in het nek vel greep en hem in de boot slingerde. Paar den bleven ons naslareu. GEEN SOBERHEID IN TWEEDE KAMER (Van onze parlementaire redacteur) Een stampvolle, door schijnwerpers fel verlichte Tweede Kamer vanwege de filmopnamen hoorde gistermiddag staande de redevoeringen aan, die eerst de voorzitter, mr. Kortenhorst en daarna de premier, dr. Drees, hield om de ont zetting te vertolken en het diepe mede leven, namens volksvertegenwoordiging en regering, te betuigen met de nog steeds onoverzienbare ramp, die ons va derland getroffen heeft. Het Kabinet flan keerde de minister-president. Het moet ons van het hart, dat de mo derne techniek met zijn film en televisie, die een vloed van licht vereisen, aan zul-: ke manifestaties van nationale rouw gro-j te afbreuk doen. De stralende lichtbun dels, bedrijvige bediening der apparaten geven een geheel ongewilde suggestie van feestelijkheid, waardoor men moeiijk onder de indruk kan komen van woor den, die in schrille tegenspraak zijn met de kwistige verlichting en met de daar door gewekte glans op alles en allen De somberheid van het gebeuren ver wordt zo tot iets als een groteske verto ning. Ook aan de sprekers was het te merken, dat zij moeite hadden met de goede „toon", bij deze afwezigheid van elke sfeer. Het lijkt ons, dat in dergelijke omstan digheden toch wel wat evenwicht dient te worden gezocht tussen hetgeen een de monstratieve betuiging van officiële rouw onverbiddelijk nodig maakt,.en de „eisen" van de moderne publiciteit. Ruim 30.- per gezin De gemeente Bergambacht (3900 inwo ners) heeft in een spontane actie ten bate van het Nationaal Rampenfonds f 25.000 bijeengebracht, dat betekent ge middeld 30 per gezin. Advertentie TM. ZAANSTREEK ZIET DE - WATERSNOOD STREEK. Polygoon-Profilti's eerste filmreportage van de omzettende overstromingsramp, die ons land heeft getroffen, draait thans in de meeste Zaanse bioscopen: een^serie verbijsterend-realistische beelden, waarvan de toeschouwer diep on der de indruk komt. Moge ook deze filmreportage het publiek sti muleren alles te doen wat maar enigszins mogelijk is om de eerste nood te lenigen. Dr. Drees in Tweede Kamer Het gehele personeel van de N.V. Ver-, enigde Blikfabrieken werkt, met ingang van gisteren en voorlopig voor vier da den, een half uur per dag over. Het per soneel zal het geld van dit overwerk be schikbaar stellen voor het Nationaal Rampenfonds. Van eventuele verzoeken van over heidswege voor werkkrachten in de ge teisterde gebieden hebben de bedrijfsdi recties toegezegd hieraan te zullen vol doen. Het personeel van de Fa. Avis Verf- fabrieken te Westzaan offert een snip perdag voor de getroffen gebieden en de directie doet er een dag bij. Personeel van Coöp. Zaanstreek 150 man bracht f 930 bij elkaar. Van chocoladefabriek Nic. Wit N.V. te Zaandijk staat het personeel 10 uur loon af. Het personeel van Drukkerij Huig te Zaandam stelde Maandagmorgen al f 100 beschikbaar. De employe's doen er nu nog het loon van 5 overuren bij en de directie vult het aldus verkregen bedrag aan tot f 1000. Een hele week overwerk offert het per soneel van N.V. Wakker's Verfindustrie te Wormerveer. Daarbij komt nog de te genwaarde van een dag vacantie. Voetbalvereniging VVZ te Zaandam heeft besloten f 25 af te staan. Van de N.V. Houthandel en Zagerij v.h. Remmert Aten te Zaandam is een vlet op een trailer van de N.V. Wed. Stadlander en Middelhoven naar Helle- voetsluis verzonden. Twee vertegenwoordigers van Cacao fabriek De Zaan N.V. te Koog-Zaandijk hebben de directie bericht, ieder f 500 be schikbaar te stellen voor het N.R.F. Beide heren zijn Zweden. De bij Bruynzeel ingezette actie tot1 hulp zal f 40.000 a f 50.000 opbrengen. De leerlingen van o.l. school B te Koog hebben f 126 bijeengebracht. Het Polderbestuur van Oostzaan heeft f 10.000 gestort op de girorekening van het N.R.F. De Coöp. Bakkersver. Zaanland heeft f 500 voor het N.R.F. gestort. Van de N.V. Bruynzeel's Fabrieken is hedenmorgen een sleepboot naar de Zeeuwse eilanden onder commando van kapitein Ent. Met hem varen vier leden van het personeel van het bedrijf mee alsmede een vrijwiliger. Het pei'soneel van N.V. Gerlcens Olie raffinaderij te Wormer staat 4 weken lang 2% van het loon af. De directie zal dit bedrag nog verdubbelen. Bovendien heeft de personeelsvereniging van dit be drijf f 50 gestort. De toneelavond van ZFC gaat vandaag niet door. Ook de bijeenkomst van de Friese vereniging is uitgesteld. (Eigen bericht) De „Stong" (vol Zaanse goederen) is hedenmorgen 11.40 in de haven van Vlissingen aangekomen. Het schip moet binnen drie uren lossen want de kapitein kan niet langer wachten. De heren Voorthuizen en Rigter van de Zaandamse Gemeenschap doen alles om een snelle lossing te bevorderen- Wet of geen voetbal? K.N.V.B. NEEMT MORGEN EEN BESLISSING Het bestuur van de K.N.V.B. komt morgen a.s. in een bijzondere vergadering bijeen teneinde zich te beraden over het organiseren van een steunactie voor de getroffen gebieden alsmede over het al of niet doorgaan van het wedstrijdpro gramma voor Zaterdag 7 en Zondag 8 Februari a.s. Enkele buien Weersverwachting, geldig van Woensdagavond tot Donderdag avond: Veranderlijke bewolking met en kele regen-, hagel- of sneeuwbui en. Matige tot krachtige en in de kustprovincies tijdelijk harde toind. aanvankelijk Noord-Westelijk latei ruimend naar Noord tot Noord- Oost. Minder koud 's nachts. Mor gen overdag ongeveer dezelfde tem peraturen als vandaag. Het weer in de Zaanstreek: Neerslag 0 Max. temp. gisteren2 CC. Min. temp. afgel. nacht -3 °C. Grondvorst -6 eC. Geldschenkingen vrij van belasting (Van onze parlementaire redacteur) ie minister-president, dr. Drees,^ gaf gistermiddag b0 de Tweede Kamer een overzicht van de toestand, zoals die zich toen voordeed. Hij vreesde, dat to' taal wel een 50.000 personen ergens een nood-onderdak zullen moeten vinden. Voor een vlotte samenwei*king tussen de overheidsdiensten, die bij de hulpverle ning en het herstel betrokken zijn, komt er een Coördinatiecommissie-Watersnood 1953, onder leiding van minister Beel. Prins Bernhard zal het voorzitterschap van het Nationaal Rampenfonds op zich nemen. De regering heeft tot leniging van de grote nood, een aantal maatregelen ont worpen, die in het kort hierop neerko men: Geldschenkingen aan het Nat. Ram penfonds zijn vrij van elke belasting; af gestaan loon valt buiten de loonbelasting; afgestane goederen komen ten laste van de fiscale winst; schenkingen zijn vrij van schenkingsrecht; grote soepelheid met uitstel van belastingbetaling voor getroffenen; nooduitkeringen aan ge troffenen gelijk die voor oorlogsslacht offers; rijkshulp aan de Waterschappen; herstel van landbouwgronden op de ba sis van 1945; privaatrechtelijke schade vergoeding als in de wet op de mat. oor logsschade; verdere maatregelen na het verkrijgen van vollediger gegevens. Ook in de Eerste Kamer heeft de re gering bij monde van de vice-premier, prof. Beel ,de woorden van de premier in de Tweede Kamer herhaald, nadat de voorzitter, mr. Jonkman, het innige me deleven van hem en zijn medeleden had betuigd. Urenlang -heeft men nog gesproken over het opnieuw aan de orde gekomen HULP VAN ALLE KANTEN (Vervolg van pag. 1) men. Deense boeren willen vee «turea. Uit Zwitserland kwamen vannacht 500 de kens aan. Een Zweedse staalfabriek heeft 50000 Zweedse kronen geschonken. Uit Noorwegen zijn onderweg: 500 paar kinder schoenen. duizenden dekens en lakens en 1000 paar rubberlaarzen, De Paus heeft f30.000 geschonken. Een collecte in Lau sanne bracht 450.000 francs op. Velsen adopteert Stellendam en schenkt meteen £50.000 aan deze zwaar getroffen gemeente. De grote Nederlandse rederijen hebben gezamenlijk fl.Q00.00O geofferd. De be manning van twee Amerikaanse torpedo- bootjagers in de haven Amsterdam bracht f4560 bij elkaar. Wenen schenkt 30.000 schilling. De bevolking gaat geld en kleding inzamelen. Aan de Rivièra zullen va- cantiekampen worden ingericht voor dui zend Nederlandse kinderen. Olst bracht f31.320 op (f20 per gezin). Pijnacker f20.000 (f 11 per gezin) cn Ede schonk al meer dan f 100.000. leden van de Vereniging van Tandheelkundigen bieden belangeloos hun diensten aan geëvacueerden aan. Israël zendt 5000 kisten sinaasappelen. Neder landse immigranten in Nieuw-Zeeland stich ten een hulpfonds. MARKTBERICHTEN Purmerend 3 Februari 1953 Veemarkt: Aangevoerd werden 250 runde ren, waaronder 185 vette koeien f 2.15f 2.90 per kg., vrij vlug; 25 gelde koeien f 540 f 700, kalm; 40 melk- en kalfkoeien f 675— f 1100, stil; 5 vette kalveren i 160—f 325, kalm; 635 nuchtere kalveren voor de slacht f 32—f 80 goed: 285 vette varkens voor de slacht f 1.76—f 3.80 per kg., kalm; voor de zouterij f 1.78—f 1.84 per leg., goed; vette zeugen f 152—f 160, stug: 487 biggen f 42— f 75, stug; 450 vette schapen f 75—f 135. kalm; lammeren f 65—f 100, kalm; 17 bok ken en geiten f 10f 50 stug; 33 paarden f 650—f 950,stug; totaal aangevoerd 2172 dieren. Pluimveemarkt: 1800 oude kippen en ha nen (witte en rodé) f 2.10—f 2.30 per kg.; 100 oude kippen en hanen (blauwe) f 2.30— f 2.45 per Kg.; 250 Jónge hanen (blauwe) f 2.40—f 2.50 per kg.; 200 eenden f 1.25— f 2.50 per stuk; 400 konijnen f 3f 6 per st. Eierenmarkt: 7000 kippeneieren f 13.50— f 14.50 per 100 st.; 1000 eendeneieren f 12 per 100 st. ontwerp je aangaande verlenging van de dividend-limitering, waarover men im mers de vorige week niet tot een accoord kon komen ,o.a. vanwege het feit, dat dit wetje tot verlenging van de „stop" 27 da gen te laat behandeld werd. De nieuwe staatssecretaris van Financiën verweer de zich dapper tegen de mening van mr. Pollema (C.H.), dat het wetje geen rechts kracht meer kon hebben. De meerderheid der Kamer geloofde tenslotte ook dat de bezwaren niet zo erg waren en aldus werd de verlenging tot 31 Dec. 1953 van de zg. dividendstop met 31—15 stemmen aangenomen. W/at de burgerij van de Zaange- meenten tot nu toe door col lectes en spontane bijdragen bij eenbracht voor het Nationale Ram- penfonds is totaal f 132.850 Hier volgt wat de Zaangemeen- ten afzonderlijk gaven: Zaandam 47.000 Koog „11.620 Zaandijk 13.430 Wormerveer 20.000 Krommenie 7.500 Westzaan „19.760 Wormer 2.600 Oostzaan 9.100 Jisp 1.840 Hierbij zij vermeld, dat Assen delft vandaag een collecte houdt. Wormer morgen. Die f 2.600 uit Wormer is ongevraagd bijeenge bracht. Het cüfer van Wormerveer is nog officieus, omdat de telling nog niet was beëindigd. In verband met de tragische gevolgen van de watersnood hebben de carnavals verenigingen besloten dit jaar van de viering af te zien. Bij de Rijkspost spaarbank werd in Januari f8 millioen gespaard. Een electriciteitsbedrijf te Rotterdam heeft weer een machine in bedrijf, die echter met beperkte capaci teit werkt. Het bedrag aan Marshall hulp bedroeg voor Nederland per 1 Fe bruari f 3.091.4 millioen. Tengevolge van de plotselinge dooi staan in vele Oost-Duitse gebieden verscheidene dor pen onder water. De Oder, Elbe en Neis- se staan twee tot vijf kilometer buiten hun oevers. De Groninger kustvaarder Breva, met 8 man aan boord, wordt se dert Zaterdag vermist. Het schip was op weg van Antwerpen naar Bazel. Ook over de Nederlandse schepen „Salland" en „Jan Kreumer" met bestemming Noorwegen heeft men niets meer verno men. Schip met evacué's in moeilijkheden In het Haringvliet is een schip met evacucs in moeilijkheden. Onmiddellijk zijn door Valkenburg twee sea-otters en een helicopter van de marine-luchtvaart- dienst, die van Woensdreclit vla het nood- gebied naar Valkenburg onderweg waren naar de ongcluksplaats gedirigeerd. SNEL RECHT Op Walcheren hebben een beroeps sergeant-majoor en twee beroepssergean ten zich met grove veronachtzaming van hun plicht onttrokken aan de hulpverle ningswerkzaamheden, waarvoor zij waren ingezet. Zij zijn onmiddellijk gedegra deerd.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3