Smokkelaars-cavalcade voor
Zutphense rechter
Geldelijke steun voor
rampslachtoffers
OVERWERKEN VOOR
DE SLACHTOFFERS
Honger gestild
AVONDKLOK IN LAND VAN
HEUSDEN EN ALTENA
32.000 kg koffie, honderden
mantels en 47.000 shawls
Leider verdiende
tonnen
GIRO 9575
Tien gulden
per inwoner!
BEA
Aanslag op trein
René Mayer naar
Eisenhower
Leniging van
eerste nood
Verlenging dividendbeperking
door Senaat goedgekeurd
Maxwell Taylor
op Korea
Vrijman trekt
boetekleed aan
Eén uur loon ol salaris
Wuivende armen in grijpend water
Met een bootje in straten
van 's-Gravendeel
PARAAT UTRECHT ivachtte
vergeefs op evacué's
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953
DE COURANT—NIEUWS VAN DE DAG
7
De dorpen staan droog, maar er is
gebrek aan ivater en geen stroom
(Van onze speciale verslaggever)
WERKENDAM, 3 Febr. In
het land van Heusden en Altena
is de toestand weinig hoopgevend.
Werkendam. Sleeuwijk en Alm.
kerk staan gedeeltelijk onder wa
ter en burgemeester J. de Bruine
heeft een avondklok ingesteld.
Het is de geëvacueerden verboden
zich tussen halfzeven des avonds
en zeven uur des morgens in het
overstromingsgebied te begeven
met het oog op het gevaar. Op
biljetten, die overal in de gemeen,
te zijn aangepakt, staat, dat over.
(Van onze speciale verslaggever)
ZUTPHEN, 3 Febr. „De grensbomen van de Nederlands-Duitse
grens gingen voor deze verdachte wel heel vlot open." Dit consta
teerde de substituut-officier van Justitie bij de rechtbank te Zutphen,
mr. Messchaert, in zijn requisitoir tegen de 51-jarige Enscliedeër
G. H., de voornaamste figuur van een omvangrijke smokkelorgani
satie, die een clandestiene export naar Duitsland onderhield. Zij
zette daarbij zeker 32.000 kg koffie om en enkele honderden mantels.
Tevens voerde zij 47.000 shawls uit Duitsland in Nederland in.
hoofdverdachte II. en in nood ge
raakt door moeilijkheden met zijn
fabriek, tot medewerking aan de
organisatie en handel in de ge
smokkelde goederen verviel.
Toen in Nederland nog koffie-
distributie was. smokkelde hij. in
opdracht van H., koffie uit Bel
gië naar hier, waarbij hij ten
slotte tegen de lamp liep. Terug
gekeerd uit de gevangenis, wilde
hij zich niet meer met dergelijke
zaken inlaten, maar onder druk
van H. en van zijn echtgenote be
zweek hij spoedig.
In zijn huis werd veel koffie
opgeslagen, die dan meestal via
Oldenzaal en omgeving werd ..uit
gevoerd". Hij handelde in de
damesmantels en in de shawls.
Eerst poogde hij nog staande te
houden, dat hij herkomst en be
stemming der waren niet kende,
maar, even aan de tand gevoeld,
gaf hij zwakjes, met toonloze
stem, een apathische trek op zijn
bleek, ingevallen gezicht, toe.
De eis tegen G. H., die naar
schatting drie ton kan hebben
verdiend, luidde één jaar en drie
maanden zonder aftrek van voor
arrest, benevens een geldboete
van 10.000 subs, zes maanden,
alsook verbeurdverklaring van
zijn twee auto's.
„De koffie was klaar" bij dp
rechtbank te Zutphen, die zich
Dinsdag de gehele dag met deze
zaak heeft beziggehouden. In een
Augustusnacht van 1952 stak de
douane-recherche haar neus in
de balen, die door enkele gehaaste
figuren op Duits grondgebied wa
ren gebracht: een krachtige kof-
fiegeur kwam haar tegemoet.
15 verdachten
Dit betekende niet alleen, dat
de cliënten in Duitsland hun kom
metje troost zouden moeten mis
sen, maar wel belangrijker
dat de gehele smokkelgroep op de
koffie kwam en successievelijk
kon worden opgerold. Dientenge
volge verscheen thans een bonte
stoet van niet minder dan 15 ver
dachten voor de meervoudige
economische kamer, onder presi
dium van mr. R. H. Bichon van
IJsselmonde.
Een trieste cavalcade van ofwel
louche ofwel armzalige figuren,
die allen een of andere functie bij
het onderhouden van de „lijnen"
der organisatie hadden vervuld
De meesten waren bewoners van
het grensgebied in de omgeving
van Winterswijk en Eibergen.
Zij waren vrij vlot ingegaan op
de voorstellen van de contactman
nen der organisatie, hetgeen zo
wel de president als de officier
aanleiding gaf op te merken, dat
sommigen in de grensstreek de
smokkelarij nog-altijd als „niet zo
erg" opvatten.
De koffieprïnses
Een van de contactleggers was
een vrouw, de 31-jarige mej. N.
uit Eibergen. „De koffieprinses
uit Eibergen. Als je koffie naar
Duitsland wilde smokkelen, kon
je bij haar terecht." Zij wist „dra
gers" en geschikte opslagplaatsen.
Zij hield van avontuur, geld en
koffie. Nochtans een figuur van
het tweede plan (eis zes weken).
Zoals ook de 52-jarige bakker
O. uit Winterswijk. Een keurig
geklede middenstander, aan wie
niemand neigingen zou toeschrij
ven om in het holst van de nacht
langs slinkse paden Duitsland
troost te brengen. Dat had hij dan
ook niet gedaan.
Hij had slechts zijn bakkerij als
opslagplaats laten gebruiken
uit vriendschap, zei hij. Vriend
schap jegens zijn zwager, die bij
de smokkelarij betrokken was en
om opslagruimte verlegen zat.
waar de koffie voorlopig kon wor
den gebracht, om later over de
grens te worden geëxpedieerd.
De bakker kreeg f 200 beloning.
Eis: een maand.
Daar waren de gebroeders S. uit
Eibergen, resp. 19, 20 en 24 jaar
oud, net uitziende, zwijgzame
boerse jongelieden. De oudsten
hadden dienst gedaan als „dra
gers", de jongste was eenmaal
meegegaan als „voorrijder". Hij
kwam er met een eis van geldboete
af, tegen de anderen „het wa
ren maar zo weinig kilo's. Edel
achtbare" werd een week ge
vangenisstraf geëist.
Koffie-kolen
De steenkolenhandelaar L. had
in zijn vrachtwagen balen koffie
vervoerd en deze onder zijn ko-
lenlading gestopt. Toch probeerde
hij nog even vol te houden, in de
mening te hebben verkeerd, dat
de verscholen balen ook kolen in
hielden. In elk geval zat hij nu
op hete kolen. Eis: een maand.
De „kleine mannetjes" hadden
aan hun werk geen sommen ver
diend. De kolenman kreeg f 40
per rit, de dragers hadden voor
hun enkele nachtelijke tochten
misschien een paar honderd gul
den gehad.
Maar er waren anderen. De
welgedane landbouwer A., die
tijdens zijn voorarrest de blos op
het bolwangige gelaat niet had
verloren, had tijdens de werk
zaamheden maar vast een auto
gekocht, hoewel hij nog lang niet
aan een rijbewijs toe was. Hij had
niet bepaald het leven eens ge-
rusten landmans geleid.
Uit zijn schuur was heel wat
koffie naar de Oosterburen ver
huisd. Nu was. zoals de verdediger
schetste, de verleiding voor hem
wel heel groot. Als hij de deuren
aan de achterzijde van zijn schuur
openwierp en een fikse stap deed,
was hij in Duitsland. En daar
stond dan dadelijk een gastvrije
Duitse schuur.Eis: acht maan
den met aftrek.
Van kwaad tot erger
Een belangrijker verdachte is
H.P.A.M.L., een 40-jarige textiel
fabrikant uit Enschede. Belang
rijk? Eeri zielige, geknakte man
die zich, onder invloed van de
Trieste verschijning
Trieste verschijning. Van zeer
goede familie, een uitstekende op
leiding, een scherp verstand
uitstekende toekomstkansen sche
nen voor hem te zijn weggelegd.
Eis: tien maanden met aftrek, en
verbeurdverklaring van zijn auto.
Zijn echtgenote, mevr. L.B.
verscheen ook in de verdachten-
ban'k. Zij trachtte vroegere verkla
ringen omtrent de connecties met
H„ en diens activiteiten, al of niet
per auto, te herroepen of gedeel
telijk terug te nemen. Deze zou
den haar onder pressie en door
suggestieve vragen fcijn ontlokt.
De officier geloofde er niet in, gaf
integendeel de ambtenaren van de
douane-recherchedienst een pluim
voor de wijze, waarop zij het on
derzoek hadden verricht.
De hoofdfiguur
Dat H., koopman te Enschede,
de hoofdfiguur moest zijn. bleek
al dadelijk uit zijn optreden ter
rsohtzitting. De anderen moe.
ontgoocheld en apathisch, hij
strijdbaar, energiek en klaarblij
kelijk haast verheugd, dat hij
weer eens in actie kon komen.
Een rijzige man met sluik haar,
de ogen glanzend van zelfvertrou
wen en soms haast van spot, bleek,
maar vastberaden. Onuitputtelijk
in verklaringen.
Had hij damesmantels verkocht
in Duitsland? Ja, kwam verdachte
vlot, maar hij had ze ook j
kocht in Duitsland.
Voor de affaire met de duizen
den shawls had hij ook een om
standig, doch met flair gedaan
verhaal. Het hield verband met
Duitse zakenrelaties, met wier
vertegenwoordiger in Nederland
hij een „legale" transactie had.
Naam? De man heette Bennecke.
Hij woonde in Den Haag, maar
tja, zijn adres was hem niet be
kend.
„En wat hebt u met al die
koffie gedaan?"
„Verkocht," antwoordde ver
dachte vlot.
„Aan wie?"
„Verkocht aan Jan..."
„Aan Jan....!" was de laconie
ke oplossing van verdachte. Et
hij bleef bij „Jan", een geheim
zinnige persoonlijkheid, wiens
identiteit niet uit de doeken
kwam, maar van wie in elk geval
kwam vast te staan, dat hij een
sterke voorkeur voor koffis moet
hebben gehad. En wellicht nóg
heeft.
Een andere mysterieuze figuur
„Hans". Als deze een telefoon
tje uit Duitsland richtte naar het
huis van L., waarbij H. aanwezig
was, dan snelde H. ogenblikkelijk
in een van zijn auto's weg. In de
richting van Duitsland.
L., nu als getuige gehoord,
kwam, met de ogen van zijn voor
malige „chsf" in de rug. aarze
lend en stamelend verklaren, dat
H. vaak wegreed in de richting
van de Duitse grens met goede
ren in zijn wagen. Ook, dat hij,
L., damesmantels in Duitsland te
koop had gezien, die tevoren in
H.'s bezit waren.
H., die daarvoor al soms half
lachend en met een verbaasd ge
zicht op allerlei verklaringen „Dat
bestaat niet" en „Dat kan niet,
nee, dat kan echt niet bestaan"
had gezegd, bleef groot in de ont
kenningen.
Ten aanzien van de shawls
werkte hij ook met facturen. Doch
het hoofd vermeldde een adres
in Amsterdam, dat niet bestond.
Een Duitse deskundige, die in zyn
land betrokken is bij het onder
zoek tegen de aldaar gegrepen
leden van de organisatie en wiens
tong in ernstige moeilijkheden
kwam bij het nazeggen van de
eed in het Nederlands, verklaar
de, dat de facturen moesten zijn
getypt op de schrijfmachine van
een van H.'s medewerkers. Uit
een typische letterfout viel dit
z.i. duidelijk af te leiden.
Onmiddellijk viel H.. de ver-
dachtenbank verlatend, de Duitse
expert met vragen aan, onder
streept met levendige gebaren.
Deze bleef echter bij zijn vaststel
ling.
Twee vrouwen kwamen in H.'s
zaak als getuigen a décharge op
treden. De ene was zijn eigen
echtgenote, die zei de legenda
rische Bennecke wel eens te heb
ben ontmoet. De andere was de
echtgenote van L.
Toen namde Officier requisi
toir tegen deze Macchiavelli van
de koffie. H. hoorde koeltjes toe
en keek vervolgens rustig-uitno-
digend naar zijn beide advocaten,
voor een uitvoerig pleidooi.
Uitspraken in alle zaken 17 Fe
bruari.
DEN HAAG, 3 Febr.
In de kleinste gemeenten
blijken soms de grootste be
dragen te worden ingeza
meld voor het Rampen
fonds- Blankenham (O.), dat
532 inwoners telt, heeft
f 5.519 geofferd, dus ruim
tien gulden per inwoner, of
46 gulden per gezin.
Utingeradeel (Fr.) met
5.200 inwoners zamelde
f 37.400 ii„ of f 7.20 per in-
Advertentie)
Boek via Uw reisbureau
of bij de BEA, Leidse-
plein 29 - Amsterdam,
telefoon 64848 (3 lijnen).
Yen fl7
BRITISH EUROPEAN AIRWAYS
*~~a
Links de gebroeders S., die koffie
over de grens brachten. Vervol
gens, van links naar rechts, mevr.
L. B., die koffie bewaarde, hoofd
verdachte H., getuige L., verdach
te H. (met rijksveldwachter)de
verdediger mr. E. A. James Jr.,
verdachte Q., verdachte H. en ten
slote verdachte L.
TEL AVIV. 3 Febr. Het spoor
wegverkeer tussen Haifa en Tel
Aviv is verbroken ten gevolge van
het ontploffen van een mijn onder
een Israëlische goederentrein na
bij de grens met Jordanië. Door de
explosie derailleerde een vijftal
wagons en vloog een kleine brug
in de lucht. Mensenlevens zijn
echter niet te betreuren. Onmid
dellijk na de ontploffing werden
schoten op de trein gelost.
Israël zal bij de Israëlisch-Jor-
daanse wapenstilstandscommissie
in verband met dit incident een
protest indienen. (Reuter)
PARIJS, 3 Febr. De Franse
minister-president René Mayer
zal in Maart een bezoek aan
Eisenhower brengen. De uitnodi
ging hiertoe ontving hij uit han
den van de Amerikaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken,
Dulles. (Reuter.)
DEN HAAG 60.000 broden,
10.000 pakjes margarine, 2000 kg
kaas, 5000 blikjes melk, 2000 kg
worst, 5000 pakjes kindermeel,
2000 blikken stamppot met vlees,
vormen slechts een greép uit de
indrukwekkende lijst van levens
middelen, die door bemiddeling
van het Directoraat Voedsclvoor.
ziening tot dusverre op het vlieg
veld Valkenburg zijn afgeleverd
om de eerste nood van de slacht
offers in de geïsoleerde gebieden
uit de lucht te lenigen.
Niet alleen door de lucht wordt
voedsel aangevoerd. Maandag
avond is een schip naar Bruinisse
gevaren met brood en margarine.
Er zijn schepen gezonden naar
Ouddorp en vandaag worden
voorraden verscheept naar de
Zeeuwse eilanden: voornamelijk
zakken (o.a. voor het afvoeren
van aardappelen) en brood. Naar
Middelharnis is hooi gezonden.
Middelharnis heeft ook 2500 de
kens gekregen.
Grote hoeveelheden suiker,
kaas, margarine en gecondenseer
de melk zijn opgeslagen in Den
Haag en Rotterdam.
Voor het vervoer hiervan zijn
vele vissersvaartuigen gecharterd.
Naar Middelharnis zijn er reeds
23 vertrokken. 50 naar Zierikzee
en 80 naar Noord-Beverland.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 4 Febr- De
Eerste Kamer heeft Dinsdagmid
dag het wetsontwerp tot verlen
ging van de dividendbeperking
goedgekeurd. Tegen stemden de
fracties van dc V.V.D. en C.H. en
voorts van de K.V.P.-fractie de
heren dr. H. J. J- van Velthoven,
mr. L. F. H. Regout, mr. E. M. J.
A. Sassen en C- G. A. Mertens en
prof. dr. H. J. Hellema van de
A.R..fractic.
Bij de debatten over dit wets
ontwerp. die op 27 Januari waren
onderbroken, heeft voor het eerst
de nieuwe staatssecretaris voor
Financiën, dr. W. H. van den
Berge, het woord gevoerd, die
verklaarde, dat. de wet niet is
vervallen, zoals sommige senato
ren hadden betoogd, maar nog
springlevend is. Het betoog van
mr- Pollema. die meende dat de
wet, die tot 31 December 1952
loopt, niet verlengd kan worden,
kon hij niet onderschrijven. In een
welsprekende rede trachtte hij de
vele bezwaren te ondervangen.
In derde termijn werd nog het
woord gevoerd door de heren
prof. mr. A. N. Molenaar (VVDl.
mr. dr. W. Rip (AR1. mr. F. G.
C J. M. Teulines (KVP). mr. L.
F. H. Regout (KVP) en de heer
G. J. P. Cammelbeeck (PvdA).
Eerstgenoemde raadde de rege
ring aan voorzichtig te zijn met
de juridische puzzle, want de wet
is niet springlevend, zoals de
staatssecretaris meent, maar is in
liouidatie. Spr. betreurde, dat de
minister van de week respijt, die
hij gehad heeft, geen ge-
heeft gemaakt om de wet in te
trekken.
Ook mr. R. Pollema (CH) was
niet bevredigd door het antwoord
van de staatssecretaris. Daaren
tegen meende mr- dr. W. Rip (ARï
dat de wet niet is geëxpireerd
omdat er nog verschillende ge
vallen onder deze wet blijven
vallen. Hij adviseerde echter het
wetsontwerp terug te nemen en
de S.E.R. om advies te vragen.
In zijn antwoord verklaarde de
staatssecretaris, dr. Van den Ber
ge. dat de considerans van de wet
inderdaad niet gelukkig is te
achten, maar het komt op de
tekst van de wet aan en die is
bindend. Het betoog van prof.
Molenaar had hem niet overtuigd.
Al is de wet niet misschien spring
levend. zti is toch in ieder gevai
halflevend.
Nadat ook de minister van Fi
nanciën. de heer J. van de Kieft.
nog kort had gesproken en ver
klaard. dat er geen aanleiding
was voor hem om de wet terug
te nemen, werd er tot stemming
overgegaan en het wetsontwerp
met 3115 stemmen -aangenomen.
SEOEL, 3 Febr. Generaal
Maxwell Taylor, die generaal
Van Fleet als commandant van
het Achtste Leger zal vervangen,
is vandaag in gezelschap van ge
neraal Mark Clark (opperbevel
hebber van de troepen der Ver
enigde Naties) op Korea aange
komen. Zij werden op het vlieg
veld van Seoel door generaal
Van Fleet begroet-
Aan het front sloegen Zuid-
koreaanse troepen vanmorgen
een van de zwaarste communis
tische aanvallen van dit jaar af.
De aanval was gericht op de
„Luke the Gooks Catle"-heuvel-
De Noord-Koreanen lieten 55 do
den achter. (Reuter).
EERSTE NOOD WORDT GELENIGD
DEN HAAG, 3 Febr. De mi
nister van Maatschappelijk Werk
heeft alle burgemeesters en wet
houders gemachtigd aan de slacht
offers van de watersnood, voorzo
ver deze niet of onvoldoende ir.
staat zyn om in hun eigen levens
onderhoud te voorzien, voorlopig
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. 3 Feb. In de
Eerste Kamer heeft hedenmiddag
de heer W. C. Wendelaar (VVD)
als voorzitter voor de commissie
van de verzoekschriften voorle
zing gedaan van een ingekomen
schrijven van de oud-rijksbouw
meester de beer J. A. W. Vrijman
uit Den Haag, wiens zaak onlang-
in de Eerste Kamer aan de orde
was gesteld.
De heer Vrijman verklaart hier
in dat de Eerste Kamer volkomen
terecht aanmerkingen had ge
maakt over zijn optreden in de
oorlogsjaren en hij erkende de
Kamer op dit punt misleid te
hebben.
Hij achtte dit een gevolg van de
schande en het leed die hem on
schuldig waren aangebracht in de
jaren 1923 tot 1940, zodat op het
tijdstip van het uitbreken van de
oorlog, toen hij 76 jaar oud was,
zijn normaal denkvermogen vol
komen in de .war was geraakt.
Hij verzocht de Kamer een min
der gestreng oordeel over hem te
willen vellen. Nadat mr. Wende-
laar nog gezegd had dat deze brief
de schrijver eert, werd hiermede
het punt als afgedaan beschouwd.
een uitkering ter voorziening in de
noodzakelijke kosten toe te ken
nen. overeenkomstig de regeling
hulpverlening oorlogsslachtoffers
(19401945). De hoofden van de
bureaux van het betrokken depar
tement in de provincies zullen
voorlichting geven.
Deze geldelijke hulpverlenings
regeling ten behoeve van de
slachtoffers van de ramp wordt
geacht te zijn ingegaan op 1 Fe
bruari en werd na overleg tussen
regering en Nationaal Rampen
fonds ingesteld. Nadere uitvoe
ringsvoorschriften op de getroffen
regeling zullen binnen korte tya
zodra het inzicht in de omvang
en in de verschillende aspecten
van de te lenigen nood is verkre
gen aan B. en W. worden toe
gezonden.
In verband met de Nationale
Ramp is het grote Amsterdamse
Klaverjastournooi van de K.J.C.
„De Eik" dat op Woensdag 4 Fe
bruari zou aanvangen, uitgesteld
tot Woensdag 22 April.
tredingen zwaar zullen worden
gestraft.
Er is geen water en electriciteit
in Werkendam en Sleeuwijk. Op
het gemeentehuis in Werkendam
luistert men naar een radio die
door middel van een accu van
stroom wordt voorzien. De dorpen
zelf staan niet meer geheel onder
water. Dat is wel het geval ge
weest. Nu zijn het slechts alleen
de huizen in de polder die door
het water worden geteisterd.
Woudrichem is nog droog, maar
ook daar nadert het water de pol-
derwïjken. De watervoorziening
is kritiek en in het stadje zijn tal
van geëvacueerden onderge
bracht.
De Rijksweg SleeuwijkRaams-
donksveer is haast geheel over
stroomd. Ongeveer een kilometer
kan men uit de richting Gorin.
chem de weg oprijden. Dan stuit
men op het water, dat op sommige
plaatsen 1.15 meter hoog staat, r
Vanmorgen is er een z.g Duck
de weg uit de richting Breda ko
men afrijden. De wagen moest
naar Woudrichem om medica
menten te halen voor een ziek
vrouwtje in Almkerk. De beman
ning van deze wagen heeft de be
woners verteld over Almkerk. Di*.
plaatsje ligt nog geen 7 kilometer
van Sleeuwijk verwijderd maar is
niet te bereiken. Er is daar ook
geen stroom. Eén plaats in dit
hoekje land bij Gorinchem is ge
lukkig in bezit van electriciteit.
Dat is Woudrichem, dat via Tïel
van licht wordt voorzien.
Onbetrouwbaar water
In Werkendam en Sleeuwijk is
vanmiddag weer een officiële be
kendmaking uitgegaan. Al het wa
ter dat als drinkwater wordt ge
bruikt moet worden gekookt. Er
is een „wel" aangeboord, maar het
water dat daar door de brandweer
wordt uitgepompt is niet te ver
trouwen. Ér zijn gebieden in het
Land van Heusden en Altena waar
de bewoners niet in de gelegen
heid zijn het water te koken en
daarom is deze mensen de gele
genheid geboden zich tegen
typhus te laten inenten.
AMSTERDAM, 3 Febr. De
Stichting van de Arbeid doet een
dringend beroep op de Neder^
landse werknemers nog deze
week tenminste één uur loon of
ER staat een groepje mannen
op de smalle dijk. Hun schou
ders zijn gebogen. Dat is niet al
leen door de striemende vlagen,
die een meedogenloze sneeuw
storm op hen neer geselt. Zij
turen naar een verre overkant,
waar een pluk huisjes verloren
staat in de barre eenzaamheid van
water- Heftig stromend water
over wat eens vruchtbare polders
waren- Op het dak van een dier
huisjes wuift een arm. Meer zien
we niet- Alleen die arm, die als
maar zwaait, alsmaar wuift. Uren
en uren. Zonder ophouden. Kre
ten horen we niet in het geloei
van de storm.maar niemand twij
felt of zij zijn er. Want het water
stijgt. Het joelt reeds om de dak
goot, met kleine. venijnige
schuimkopjes. Boosaardig. Al
grijpend
De mannen zwijgen. Vóór hen
mensen in doodsnood, een boeren
gezin, dat eens rustig leefde in
de mateloze wijdheid van de
groene polder- Achter hen, een
paar honderd meter de dijk af,
óók over water, 's-Gravendeel
Deze mannen zijn van 's-Graven-
deel. Tussen jagende, inktzwarte
wolken schiet de zon soms valse
lichtschampen over de rode daken.
's-Gravendeel is een vriendelijk
dorp. Was een vriendelijk dorp.
laag gehurkt aan de voet van de
dijk langs de Dordtsohe Kil. Dat
werd zijn noodlot. Scherp turend
zie ik tussen de daken roeibootjes.
Dobberend op het water, dat als
een woedende vuist door de dijk
brak.
De mannen praten er niet over
Maar zij denken aan niets anders
dan aan die gruwelijke nacht, toen
de zwarte golven met oorverdo
vend geraas hun huisjes bespron
gen. Tafels, stoelen, bedden weg
spoelden. tegen plafonds beukten,
joelend vernielden wat in haar
weg kwam. Over dit tempeest
bonkten de klokken haar onheils
zang. overstemden het gegil van
radeloze mensen, die "werden
weggezogen in de kolken;i>e wate
ren-
p\EZE mannen behielden het plonst in het water. Een sprong
u leven- Méér. niet. Zij hebben
de rust van hen, wie niets is over
gebleven. Veel liever waren zij
nu ook in het dorp, waar behulp
zame handen door zoldervensters
reiken voor een vrouw, een kind,
een zieke. Veel liever zouden zij
in hun kleine bootjes gaan zoe
ken naar wat huisraad, dat nu
van dakgoot tot dakgoot deint.
Maar deze mannen helpen an
deren. Er kwam een noodkreet,
te midden van het rumoer van
een haastige evacuatie, een snelle
vlucht uit huizen, welker funda
menten begonnen te kreunen en
'e kraken. Een noodkreet yan
mensen, die het water om zich
heen zagen stijgen. En de mannen
lieten 's-Gravendeel achter zich
en repten zich over de smalle dijk
om te helpen.
Zij willen niet praten over hun
leed. Maar in de gezichten kerven
lijnen, die anders zyn dan die van
de harde arbeid van een boer.
een dagloner. Het zijn de groeven
van een Deilloze ellende een
ellende, die alleen maar zwijgend
maakt, geen woorden vinden kan
Een grijze boer stopt zijn pijpje
met zwarte tabak. Op zyn borste
lige wenkbrauwen vlekt sneeuw
Hij heeft de pet'over de oren ge
trokken tegen de fluitende storm,
die aanloeit over de polder. „We
moeten opschieten." bromt hij
..Met hoog tij wordt het niks."
Over het smalle sDoor van de
dijk nadert, gevaarlijk zwaaiend,
een vrachtauto. Uit de bak steekt
zwiepend een boot. De mannen
komen tot actie. Snelle handen
sjorren de boot op de dijk. Schu
rend glijdt zij de steile helling af,
en we varen al. De stroom, die
kolkend door het gat in de dijk
spoelt, grijpt begerig het wankele
bootje, maar deze mannen zijn
taai. Zij zullen altijd blijven vech
ten-
PIEPEND in de dolboorden
slaan de riemen in het vuile
water, 'waarover de storm een
mist van sneeuw striemt. Maar
we vorderen. Schuren langs wil
gen, die hun stakerige takken
hulpeloos uit het water omhoog
steken. Botsen tegen voorwerpen.
Een stoeltje. Een bank, een buf
fet, pas nog glimmend gewreven
door een zorgzame vrouwenhand
Bossen stro. Balen hooi. Vloer
planken. Een linnenkast, met
openzwaaiende deuren, een hand
doek meesleurend aan een spijker
En een kat. Deinend op de gol
ven, met uitgestrekte poten- Dood.
Een varken. Grotesk waaieren de
poten heen en weer op de golf
slag. Het Hikt. af het dier zwemt,
met rustige slagen. Maar het is
dood. Alles is dood
„Ik ben twaalf koeien kwijt."
zegt een van de roeiers. „In de
stal verdronken. Ik dacht dat ik
gek werd. Dat gebrul-"
De anderen zwijgen. Hijgend
rukken zij de riemen door het
water.. Naar die arm. di.e nnar
bli.jft zwaaien, een geluidloos
krijten om hulp- Deze mannen
oraten ook déar niet over. Zij
hebben mensen voor hun ogen
zien verdrinken. Zien wegsleuren
in het zwart van die rampzalige t is verdronken. De watervloed
nacht. Een schreeuw, gesmoordsnoeide haar door het venster,
door het schuimende water Een van de tallozen, wier grij-
een arm als een laatst vaarwel, pende handen geen dak meer
vóór de golven haar prooi grom-1 konden vinden.
mend verzwolgen.
Deze ene arm zegt hun niet zo
veel. Maar zij vechten. En zij
winnen. Kreten breken door de
storm- Over het strooien dak
handen drie mensen. Hun benen
tussen het riet gewoeld. De han
den gekrampt over de nok. Maar
één arm blijft zwaaien- Uit drie
monden gilt de kreet om hulp.
Dan stoot de boot tegen het
dak. Drie mensen laten zich wil
loos omlaag glijden. We trekken
een zeil over hen heen. Ze zijn
paars. De vrouw kreunt. Haar
handen grijpen in het zeil als om
het nooit meer los te laten. De
boer en zyn knecht staren met
lege ogen over het grauwe water,
dat steeds breder wordt tussen de
boot en hun boerderij- Hun leven.
Er zit bloed aan hun handen.
Handen, die voor immer gekromd
ziin, omdat zij twee nachten en
byna twee dagen hebben ge
klauwd om de nok van een dak.
Twee etmalen, waarin de Noord
wester zijn ijzige vlagen over
hun verstijvende lichamen joeg
Geen voedsel. Dorst. Een
zwaaiende boerderij, waaraan het
schuimende water knaagde.
Scheurende muren. Wurgende
angst.
Behulpzame handen trekken de
drie mensen tegen de dijk op. Drie
geredden. De roeiers tillen hen in
de vrachtauto, die over de smalle
dyk weg schommelt. Naar het
binnenland, achter de wal van
water, waar dampende koffie is-
En warmte. En een bed.
Drie geredden- De lampen van
nnze auto zwaaien haar lichtbun
dels over de weg. waar sbms het
water met korte golfjes overheen
moeit. Voor ons uit sjokt traag
een oude boer. Aan een touwtje
trekt hii een vlot. Er ligt een kus
sensloop op, met wat spulletjes er
in. Hii looot maar. zonder te we
ten waarheen. Want zyn vrouw
KAN Zaterdagnacht af had
den deze kinderen zonder
warmte en zonder eten op
een zolderkamer gezeten op
Tholen. Met een vlot werden
zij naar Halsteren gebracht,
waar dikke boterhammen de
hongerige maagjes vullen.
salaris af te staan aan het Ram
penfonds. Van de werkgevers
wordt gevraagd de bydrage van
de werknemers met een zelfde
bedrag te verhogen.
Om de nood, die over zovele
tienduizenden landgenoten is ge
komen, verder te lenigen, wordt
voorgesteld, dat alle werknemers
zo spoedig mogelijk tenminste
acht uur zullen overwerken. Het
geld, dat hiermede wordt ver
diend, wordt dan met een gelijk
bedrag verhoogd en eveneens
aan het Rampenfonds afgestaan.
v\2ar overwerk onmogelijk is,
dient, aldus de Stichting, te
worden gestreefd naar het af
staan van een bedrag, ongeveer
gelijk aan dat. wat met overwerk
zou ziin verdiend
De Stichting heeft op de werk
gevers, wier ondernemingen
door ae overstromingen ziin stil
gelegd. een beroeo gedaan, in
dien mogelijk, het dienstverband
met hun werknemers te laten
voortbestaan.
MARINEDUIKERS ZOEKEN
HARINGVATEN
-rU^an onze Haagse redactie)
DEN HAAG. 3 Febr. Een af
deling duikers der Marine is
sedert gistermorgen in de Scheve-
ningse vissershaven bezig met het
j l^Lnaar en het ophalen van
de 4000 haringvaten, welke door
de springvloed in de buitenhaven
terecht zijn gekomen. Reeds vel?1
honderden vaten zijn onbescha
digd aan land gebracht.
Frits Rothgiesser wordt
Nederlander
(Van onze Haagss redactie.)
DEN HAAG, 4 Febr. De be
kende auteur van hoorspelen van
de Nordwestdeutsche Rundfunk,
letterkundige en journalist Ru
dolph Ludwig Fritz Rothgiesser,
die sedert 1936 ts Amsterdam
woonachtig is, komt voor op de
lijst van te naturaliseren perso
nen, wie minister mr. L. A.
Donker de Tweede Kamer voor
stelt het Nederlanderschap te ver
lenen.
Schoenmakers lapten 900 paar zolen
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT. 3 Febr. Voor de
tweede avond wacht heden een
leger vrijwilligers, onder leiding
van de Provinciale Evacuatie
commissaris, Rode-Kruisautori-
teiten, leden der Utrechtse Vrou
welijke Vrijwilligers, in de hallen
der Bloemenveiling aan de
Croeselaan. Men staat daar ge
reed om de voorhoede van 40.000
Zeeuwse evacué's te ontvangen,
die per schip Goeree en Over-
flakkee zou hebben verlaten.
Maar dit zijn dagen, waarin het
gerucht vleugels heeft. Om tien
uur staan de kolen van de vuur
potten nog zacht te gloeien in
een lege hall. En van de sluis te
Vreeswijk is nog altijd geen
voor-alarm gekomen. Van de
zevenduizend mensen die men
verwacht en die vroeg in de och
tend van Hellevoetsluis zijn ver
trokken. altyd volgens onbeves
tigde berichten, zullen er dui
zend in de stad Utrecht worden
ondergebracht.
De Genie heeft Dinsdag in de
Bloemenhal wasgelegenheden
gebouwd. En in de nabije Groen-
tenhal, alsook in het Jaarbeurs
gebouw liggen hoog opgetast,
enorme voorraden kleding,
meubels, tot zelfs splinternieuwe
kinderwagens.
„Er is royaal gegeven, door
Utrecht en wijde omgeving.
Maar dekens, lakens en slooen
ziin nog steeds dringend nodig",
verzekert men ons. De medewer
king der bevolking is treffend.
De Utrechtse schoenmaker»
hebben 400 paar geschonken
schoenen gratis hersteld; morgen
doen ze hetzelfde met 500 paar
andere. De Bond van Meubelma
kers repareert goederen: alles
gaat gaaf de deur uit, verpakt
door speciale embaLleurs.
De evacué's zullen uit de voor
raden kunnen passen wat zij
nodig hebben, alsof zij in win
kels kopen.
Burgemeester Molendijk van
Amersfoort is persoonlijk geko
men, om de duizend mensen, die
zijn gemeente zal herbergen,
naar de Markthal te begeleiden.
Maar de bussen blijven voorlopig
ledig staan. Alles wacht af.
KRACHTIGER OPTREDEN
TEGEN BENDEN
DJAKARTA, 3 Febr. Het In
donesische kabinet is vandaag bij
een geweest, om de veiligheids
problemen te bespreken. Na af
loop van de zitting zei de woord
voerder van het kabinet, Roeslan
Abdoelgani, dat men na het rap
port, dat premier Wilopo hier
over uitbracht, niet al te optimis
tisch kan zijn.
De regering zou echter niet van
plan zijn, een nieuwe veiligheids
organisatie in het leven te roepen,
doch willen volstaan met het ne
men van krachtiger en meer doel
treffender maatregelen
(Aneta)
