Berichtgeving over noodtoestand
en watersnood...f
Aantal slachtoffers gestegen
tot tweehonderd zestig
Koningin en prinses maakten
tocht naar rampgebied
Per hefschroefvliegtuig naar
eiland Overflakkee
Oppervlakte geteisterd gebied
ongeveer 175.000 hectare
Woensdag 4 Februari 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Derde blad
Verhoogde krachtsinspanning en prestaties
van tal van organisaties
HAAG. De ramp, welke Nederland en in het bijzonder de overstroomde
gebieden heeft getroffen, vereist een verhoogde krachtsinspanning van over
heidsdiensten, rijksinstellingen, hulpverleningsorganisaties, en ook van vele niet-
officiële instellingen, die elk op hun wijze hun bijdrage leveren tot het totaal
beeld. Deze krachtsinspanning betekent voor vele dier instellingen tevens een
vuurproef, waarbij mensen en materiaal een verhoogde prestatie moeten leveren.
Een belangrijke rol bij dit alles spelen mede dank zij de voortreffelijke tech
nische middelen die het PTT-bedrijf hun sinds jaar en dag ter beschikking
stelden, en de hulpvoorzieningen welke voor dit bedrijf werden en worden
geïmproviseerd, de organen van informatie en voorlichting, de persbüreau's,
de dagbladen, de radio, de regeringsvoorlichtingsdienst. Via al deze kanalen
werd en wordt het publiek in binnen- en buitenland geïnformeerd, werden
instanties ten dele gealarmeerd, werd in de kortst mogelijke tijd het besef
gewekt, dat zich over Nederland een drama had voltrokken, dat een inspanning
van alle bruikbare krachten noodzakelijk maakte. Besef ook in het buitenland,
dat Nederland na zijn aanvankelijk zo gunstig herstel, opnieuw een slag heeft
getroffen, die veel van hetgeen werd gewonnen opnieuw teloor doet gaan.
Het A.N.P. ontving het eerste alar
merende bericht in de vroege morgen
var. Zondag 1 Februari kort na vier
uur van zijn correspondent in Dord
recht. De noodklok werd daar geluid
en sirene.- loeiden
De verspreiding van een dergelijk
bericht brengt grote verantwoordelijk
heid mede. Daarom werd het niet
direct verspreid doch werden eerst
snel telefonisch twee of drie gesprek
ken met andere adressen in Dordrecht
en Zwyndrecht gevoerd. Het bericht
bleek juist, helaasHet begin van
een ramp scheen zich aan te kondigen.
Zij het naar men aanvankelijk
mocht veronderstellen toch slechts
van beperkte plaatselijke, hoogstens
strekelijke omvang.
Om 4.22 uur precies werd het be
richt op dubbele regel over het telex-
net naar de dagbladen uitgeseind, ter
wijl tevens via een bijzonder alarm
systeem de redacteuren van de dag
bladen uit hun slaap werden gewekt
met de mededeling, dat een „alarm-
bericht" was uitgegeven
Met grote snelheid volgden de be
richten elkaar toen op.
Wat aanvankaelijk een plaatselijke
of strekelijke ramp bleek te zijn,
groeide in luttele uren tijds uit tot het
beeld van een ramp van niet voorzie
ne omvang
Radionieuws op Zondag.
En terwijl in de noodgebieden men
sen worstelden om te trachten hun
leven, vee en gezin te redden, dijkdoor
braak trachtten te voorkomen, auto
riteiten poogden de eerste maatregelen
te organiseren, verspreidde de radio
nieuwsdienst van het' ANP Zondag
morgen om 8.00 de eerste berichten in
ie aether. Een groot deel van Neder-
and lag nog in rustige slaap, niet we-
end van de ramp, die zich afspeelde..
De radio-nieuwsdienst heeft dien
Zondag veertien uitzendingen gegeven
ten dele van ongewoon lange duur.
Het is bij de berichtenstroom op deze
Zondag niet gebleven.
Duizenden realiseerden zich welke
ramp zich had voltrokken.
Spontaan werd hulp geboden in de
meest uiteenlopende vorm. Om be
reidverklaringen ter kennis te bren
gen van instanties uitgaande van de
veronderstelling, dat hier en daar in
het noodgebied nog naar de radio zou
kunnen worden geluisterd ook van
hen, die daar dringend behoefte kon
den hebben aan de aangeboden dien
sten en goederen, werd in overstelpen
de mate een beroep gedaan op pers en
radio. In een aantal gevallen moest
men ongetwijfeld tot afwijzing beslui-
Prijsregeling voor
aardappelen
Export stopgezet
DEN HAAG. Thans zijn maximum
prijzen voor aardappelen vastgesteld,
welke ten doel hebben een ongemoti
veerde prijsopdrijving waarvoor
naar de mening van deskundigen geen
aanleiding bestaat te voorkomen.
Met ingang van vandaag gelden
maximumverkoopprijzen voor verkoop
door telers, landhandelaren, grossiers
en kleinhandelaren. De maximumprij
zen bij verkoop aan de consument,
waaronder niet alleen gewone ver
bruikers, doch ook hotels, restaurants
en ziekenhuizen worden gerekend, be
draagt voor kleiaardappelen achttien
cent per kg en'voor zandaardappelen
zestien cent per kg. Voor de Wadden
eilanden gelden maximumverkoopprij
zen die één cent per kg hoger liggen.
Voor thuisbezorgen mag één cent per
'g extra worden berekend. De klein-
"indel is verplicht de aardappelen te
torzien van een duidelijke aandui-
ig, betreffende de verkoopprijs en
soort der aardappelen naar de on-
•rscheiding zand- en kleiaardappe-
■n. De marge voor de kleinhandel is
Irie cent, voor grossiers 2.75 cent en
/oor de landhandel 0.75 cent per kg.
in de door de watersnood getroffen
gebieden zijn veel kleiaardappelen
verloren gegaan. De export is stop
gezet.
Het exportverbod geldt voor alle
aardappelen, ook voor die waarvoor
afleveringscontracten zijn gesloten.
Uitgezonderd zijn echter de aardap
pelen, die blijkens de verzendirtgs-
documenten vóór 1 Februari 1953 var
de eerste laadplaats zijn vertrokken.
Deze maatregel geldt totdat een
ten omdat inwilliging daarvan de
functionnering der eigen apparatuur in
gevaar zou hebben gebracht en de
capaciteit overtroffen, doch in even-
zovele gevallen werd, waar mogelijk,
bemiddeling verleend.
Al wordt dan nog steeds onder hoog
spanning en met extra-bezetting dag
en nacht gewerkt aan de bericht
geving, naarmate de organisatie van
de hulpverlening, beter op dreef komt,
kan het accent weer meer komen te
liggen op de eigenlijke taak van pers
en radio.
„Getroffen door perfect
teamwork"
DEN HAAG. Koningin Juliana heeft
zich gisteren opnieuw naar de geteis
terde gebieden begeven. Des morgens
nam H.M. in Soesterberg in een mili
tair vliegtuig plaats voor een vlucht
boven de geteisterde gebieden van
Zuid-Holland, Zeeland en Noord-
Brabant. Daarna landde het toestel op
Gilze-Rüen, waar de Koningin zich
door verscheidene autoriteiten, onder
wie luitenant-generaal vlieger Aler
over de hulpverlening liet voorlich
ten. ZU verklaarde bijzonder getroffen
te zijn door het perfecte „teamwork"
van allo samenwerkende organen.
Vergezeld van de commissaris der
Koningin in Noord-Brabant, prof De
Quay, begaf H.M. zich per auto naar
Breda voor een bezoek aan het ont
vangstcentrum voor evacué's in het
gebouw van de K.M.A.
Het dorpje Fijnaart, dat nu droog is,
maar nog midden in het water ligt
en slechts een toegangsweg heeft, was
het volgende doel. Hier heeft H.M.
de Koningin zich met velen onder
houden en met bewondering gade
geslagen hoe door gezamenlijke
krachtsinspanning van militairen en
burgers het dreigende gevaar, dat de
aangrenzende polder onder zou lopen,
werd gekeerd. Verder ging de tocht
naar Halsteren, waar de Koningin met
vele evacué's en met leden van land
en zeemacht gesprekken voerde en
ook daar was zij getroffen door het
uitstekende werk van militairen en
burgers. Na een kort bezoek aan het
stadhuis van Bergen op Zoom en het
stadhuis van Roosendaal betrad de
Koningin in de laatste plaats de ont
vangstcentra voor de evacué's. Lang
sprak zij daar met de slachtoffers, on
der wie zich vele Zeeuwen bevinden.
De terugweg werd weer met het
volledig overzicht van de situatie zal
zijn verkregen. Er is voorshands ech
ter geen reden om aan te nemen, dat
de beschikbare voorraden aardappe
len niet toereikend zullen zijn, al zal
gedeeltelijk moeten worden overge-
schakel op zandaardappelen.
Dividend beperking
verlengd
(Van onze parlementaire redacteur)
's-GRAVENHAGE. Anders dan de
Tweede Kamer heeft de Eerste Kamer
Dinsdagmiddag na de regeringsverkla
ring haar werkzaamheden volgens
agenda voortgezet. Met 31 tegen 15
(V.V.D., C.H., prof. Hellema (A.R.), en
enkele K.V.P.) nam zij het wetsont
werp tot verlenging van de dividend
beperking alsmede een tweetal begro
tingshoofdstukken aan. In de avond
vergadering hechtte de Kamer voorts
nog haar goedkeuring aan enkele wij
zigingen van de wet op de bedrijfs
organisatie.
Tweede Kamer vergadert
deze week niet
(Van onze parlementaire redacteur)
's-GRAVENHAGE. Teneinde geen
beslag te leggen op de zo kostbare tijd
van de regering heeft de Tweede Ka
mer Dinsdagmiddag besloten deze week
niet te vergaderen. Dit zal bovendien
de Kamerleden de gelegenheid geven
de door de watersnood getroffen ge
bieden te bezoeken.
De Kamervoorzitter zal de Kamer de
volgende week Dinsdag opnieuw bij
eenroepen. Wellicht zullen dan naar
aanleiding van een nadere regerings
verklaring de genomen en nog te
nemen maatregelen ter bestrijding van
de nationale ramp en haar gevolgen
kunnen worden besproken. Met 80 te
gen 6 communistische stemmen besloot
de Kamer dat een onmiddellijke be
raadslaging zonder zin zou zijn.
militaire vliegtuig gemaakt, dat
's avonds half negen op Soesterberg
aankwam.
Prinses naar Zierikzee.
Prinses Wilhelmina heeft gistermid
dag een bezoek gebracht aan Zierik
zee. Ongeveer te drie uur kwam zij in
de stad aan. Doordat het centrum van
de stad droog was, kon zij te voet ver
schillende plaatsen bezoeken.
De toestand in Zierikzee is de laat
ste uren niet verslechterd. De stad
wordt in snel tempo geëvacueerd. In
de haven heerst grote bedrijvigheid
van af- en aanvarende schepen.
Geen carnaval in Brabant
en Limburg
DEN HAAG. In verband met de
tragische gevolgen van de watersnood,
hebben de carnavalsverenigingen te
's-Hertogenbosch, Maastricht, Heer
len, Aarle-Rixtel, Weert, Venlo, Roer
mond, Sittard en Kerkrade besloten,
dit jaar geen carnaval te vieren.
„Proces-Oradour"
BORDEAUX. Bjj de voortzetting
der behandeling van het proces tegen
de moordenaars van Oradour, heeft het
militaire tribunaal besloten, met in
gang van heden de berechting van de
aangeklaagde Duitsers en Fransen te
splitsen.
Voorts besloot het tribunaal, dat de
conventie van het collectieve schuldig
zjjn voor de toekomst en niet voor dc
afgelopen tweede wereldoorlog was
bedoeld.
Bij de verdere behandeling van het
proces zullen eerst voor de Duitsers
het requisitoir en de pleidooien worden
gehouden en daarna voor de Franse
beklaagden.
Ook de uitspraak zal voor de Fran
sen en Duitsers afzonderlijk ge
schieden.
Voor het stadhuis van Limoges, waar
een "katafalk ter nagedachtenis van de
slachtoffers van Oradour stond opge
steld, hebben gisteravond duizenden
personen geprotesteerd tegen de her
ziening van de wet van September
1948, waardoor de berechting van Duit
se en Franse beklaagden is gescheiden.
Op vele plaatsen in hel verdronken
land staan koeien samengedrongen op
de enige droge plek, die ze hebben
kunnen vinden. In vele gevallen staat
het vee zelfs gedeeltelijk in het water
op de hoogste plek temidden van de
onoverzienbare watervlakten.
Brand in schoenfabriek te
Dongen
DONGEN (N.-B.) Door tot nu toe
onbekende oorzaak ontstond gister
avond omstreeks half twaalf, brand
in de schoenfabriek van de firma Ge
broeders L., aan de Hoge Ham te
Dongen. De brandweer kon door snel
en krachtig optreden met veel moeite
de belendende gebouwen, waaronder
hotel Musis Sacrum, behouden, "an
de fabriek werd weinig behouden. De
schade wordt geraamd op drie honderd
duizend gulden. De fabriek was op
beurspolis verzekerd.
Ruw geschat 300.000
ernstig getroffenen
DEN HAAG. Hoewel exacte cijfers
moeilijk te geven zijn, schatten des
kundigen de oppervlakte van het
overstroomde gebied in Zuid-Holland.
Zeeland en West-Brabant op ongeveer
175.000 hectare.
In Zeeland heeft zeker tweevijfde
van de totale bevolking, dat is ten
naastebjj honderd duizend mensen,
ernstig van de overstroming te ljjden.
Op de Zuidhollandse eilanden en in
de Waarden zal dit aantal 125.000 en
in het Westbrabantse gebied ongeveer
60.000 bedragen, zodat het totale aan
tal ernstig door dc watersnood ge
troffenen ruw geschat op 300.000 kan
worden gesteld. Het aantal minder
ernstig getroffenen is minstens zo
groot.
De omvang van de schade aan het
veebeslag en aan het akkerbouwland
is nog niet bij benadering vast te
stellen. Duizenden koeien en varkens
en tienduizenden kippen hebben de
dood gevonden.
Van het overstroomde gebied is on
geveer tweederde weiland en een
derde akkerbouwland. Ongeacht de
„Wanhoop was pijnlijk
om aan te zien"
BRUSSEL. Kapitein Tremerie vau
dc Belgische luchtvaartmaatschappij
Sabena, die zich na een dringende op
roep uit Amsterdam onmiddellijk met
een hefschroef vliegtuig naar het
eiland Overflakkee begaf, heeft in
Brussel een relaas van zjjn tocht ge
geven.
Hp was met zijn helicoptère neer
gestreken in Oude Tonge op een stuk
nog boven het water uitstekende dflk,
die in verbinding stond met een der
tigtal geheel door water omringde
woningen. Hier hadden 400 personen
een toevlucht op zolders en daken
gezocht.
Op zijn tocht naar Overflakkee had
de vlieger grote moeite zich te oriën
teren, omdat vrijwel alles onder hem
blank stond. Onderweg zag hij in deze
watermassa talrijke mensen van de
daken hunner huizen wanhopige teker.s
naar zijn vliegtuig geven. Het hef-
schroeftoestel werd met grote geest
drift ontvangen. Bijna al deze lieden
hadden Maandagmorgen om vier uur
plotseling, verrast als zij waren door
de springvloed, hun huizen in de om
geving moeten verlaten. De aanvoer
van gas, electriciteit en water werd
geheel afgesneden. Naar schatting zijn
in deze gemeente reeds zestig perso
nen om het leven gekomen. De piloot
deelde mede, dat hij de volgende
morgen vroeg zou vertrekken en dan
de post van het dorp mee zou nemen.
Onmiddellijk zette het gehele dorp
zich koortsachtig aan het schrijven.
De kapitein begon een pendeldienst
tussen Oude Tonge en Woensdrecht.
Hij bracht medicamenten, kleding en
levensmiddelen en keerde met vluch
telingen terug. De wanhoop, waarin
dezen dikwijls verkeerden, was pijnlijk
om aan te zien, zo vertelde hij. Kin
deren zochten naar hun verdwenen
ouders en ouders zochten naar hun
kinderen. Van een familie met
twaalf kinderen werden allen de vader
en een jongen gered.
Versterking.
In Woensdrecht kreeg de Belgische
helicoptère vérsterking van een Ne
derlands marinetoestel. De hulp van
deze beide hefschroefvliegtuigen was
van onschatbare waarde, daar zij tot
Maandag vijf uur de enige communi
catiemiddelen met Overflakkee bete-
schade aan de opstallen moet er re
kening mee worden gehouden, dat
grole aantallen tractoren en land-
bouwwagens, landbouwmachines en
werktuigen verloren zijn.
De in de overstroomde gebieden uit
gezaaide granen, suikerbieten enz.
moeten worden afgeschreven. Veel zal
afhangen van de snelheid, waarmede
het water zal verdwijnen, of in het
akkerbouwland nog zomergraan of
aar.dappelen zullen kunnen worden
verbouwd. Indien het water lang
blijft staan, zal de verziltlng van vele
gronden te ernstig worden om nog dit
jaar vrucht voort te kunnen brengen.
De grote verliezen aan vee zullen
wellicht remmend op de uitvoer van
zuivelproducten en vleeswaren kunnen
werken. De binnenlandse voorziening
van deze producten wordt door des
kundigen voorshands niet in enig ge
vaar geacht.
Pauselijk hulpcomité
VATICAANSTAD. Een pauselijk
hulpcomité is reeds begonnen met het
mobiliseren van zijn internationale or
ganisatie voor hulpverlening aan de
bewoners van de geteisterde gebieden.
kenden. Dank zij de hulp, die het
Nederlandse toestel bood, kon. :n
overleg met een Nederlandse officier,
een hulpprogramma worden opgesteld.
Nauwkeurige gegevens konden ook
worden overgemaakt aan de twee-
motorige bommenwerpers, die des
middags op de plaatsen, waar de nood
het hoogst was, pneumatische vlotten
afwierpen.
Vanuit de lucht gezien was de aan
blik adembeklemmend. In de delta,
die zijn toestel heeft overgevlogen,
was nog slechts een honderdste ge
deelte der weilanden boven water-.
Overal dreven de cadavers rond van
koeien, schapen en paarden.
Kapitein Tremerie had veel lof voor
de daden van de bestuurder van het
Nederlandse hefschroefvliegtuig, dat
door middel van een lier niet minder
dan 35 volwassenen en zeven kinderen
van gevaarlijke plekken kon redden.
„Men heeft echter in Nederland niet
één of twee, doch 20 hefschroefvlieg
tuigen nodig en die hebben er wel
voor twee weken werk", zo besloot de
flinke Sabenapiloot zijn verhaal.
Hulpverlening wordt
gecoördineerd
DEN HAAG. De minister van
Maatschappelijk Werk heeft, na over
leg met de minister van Binnenlandse
Zaken en het hoofdbestuur van het
Nederlandsche Roode Kruis, in een
mededeling aan de commissarissen der
Koningin gewezen op de noodzakelijk
heid van coördinatie van de hulpver
lening, op het terrein van maatschap
pelijk werk en de verzorging der
slachtoffers. De minister acht de pro
vinciale stichtingen voor maatschappe
lijk werk (opbouworganen), hetzij als
sectie van de reeds door de commissa
ris der Koningin van de desbetreffende
provincie, hetzij zelfstandig optredend,
doch in elk geval onder diens algemene
leiding en overigens in samenwerking
met de hoofden van provinciale bu
reau's van het departement van Maat
schappelijk Werk, de daarvoor aan
gewezen organen.
In België 3 milliard
francs schade
OSTENDE. In Ostende, de Bel
gische stad die het meest van de over
stromingen te l(jdcn heeft gehad, heb
ben brandweerlieden uit alle delen van
België gewerkt aan het leegpompen
van de souterrains. Grote hoeveelhe
den bedorven voedsel en kapotte voor
werpen werden op stapels geworpen
en met kalk bedekt. Vanwege de aan
wezigheid van ratten is men zeer op
zjjn hoede.
De politie hield iedereen buiten de
stad om plunderingen te voorkomen.
In de haven van Ostende werden de
gewone werkzaamheden hervat.
Een.van de wethouders van Ostende
schatte de schade in België op drie
milliard francs.
Oproep voor familieleden
van militairen overzee
DEN HAAG. In verband met de
ongrustheid onder de Nederlandse mi
litairen overzee, over hun families in
Nederland, wordt aan alle families van
deze militairen In de getroffen gebie
den verzocht, zo spoedig mogelijk be
richt van hun omstandigheden te ge
ven aan de sectie Welzijnszorg Minis
terie van Oorlog, Van Stolklaan 3, Den
Haag, telefoon K 1700—553356.
Deze berichten wórden dan telegra
fisch aan de commandanten in Korea.
Nieuw-Guinea en Suriname doorge
geven ter mededeling aan de betrok
kenen.
Voor de Kon. Marine, buiten Neder
land kan men zich wenden tot het Bu
reau Personeelspubliciteit Koninklijke
Marine, Koninginnegracht 12, Den
Haag, tel. K 1700—183155 en 183156.
Overstroming in Engeland
Wieg met baby bleef aan een huis hangen
in de vroege ochtenduren bedroeg, volgens niet-officiële
aantal slachtoffers van de overstroming in Engeland,
LONDEN. Heden i
gegevens, het totaal
tweehonderd zestig.
Te Kings Lynn werd de toestand opnieuw gevaarlijk doordat de rivier de
Ouse buiten haar oevers is getreden. Ruim veertig huizen te Watlington en
St Germans moesten worden ontruimd. In dc vroege ochtend van heden steeg
het water verder en het dreigde Kings Lynn af te snijden.
wieg, met een slapende zuigeling van
acht weken. De wieg was blijven han
gen aan een huis, dat nog slechts voor
een deel boven het water uitstak.
De Britse autoriteiten hebben mid
dernacht bekendgemaakt, dat het
grootste deel van het eiland Sheppey
bij de zuidelijke oever van de Theems,
als voorgoed verloren moet worden be
schouwd. Alle pogingen om dit deel
van het eiland terug te winnen, zijn
gestaakt
Eiland in Theemsmonding
verloren beschouwd
Op het eiland Canvey, in de Theems
monding werden, nu het water hier
langzaam zakt, door de politie maatre
gelen getroffen om plunderingen tegen
te gaan. De politie controleerde alle
voertuigen en voetgangers die het
eiland wilden betreden.
In de door de overstroming geteis
terde gebieden vroeg men zich af,
waarom er geen waarschuwing ge
geven was. Een lid van de raad van
het graafschap East Suffolk zei, dat,
indien er een waarschuwing gegeven
was, misschien minder mensen zou
den zijn verdronken.
Het water in Zuid-Oost-Engeland
daalt langzaam. Alleen in Lincolnshire
dat het eerst werd getroffen, blijft het
peil hetzelfde.
Op het eiland Canvey, vonden leden
van een reddingsploeg een drijvende
Regeringsverklaring
over watersnood
(Van onze parlementaire redacteur)
■s-GRAVENHAGE. De tribunes van
de Tweede Kamer waren schier over
bezet, toen de minister-president, dr
W. Drees, Dinsdagmiddag in aanwezig
heid van vrijwel de voltallige minister
raad het woord kreeg om namens de
regering een verklaring af te leggen
over de nationale ramp, die ons land
en volk heeft getroffen. Het begin van
zijn verklaring werd evenals het sobere
en bewogen woord van de Kamer
voorzitter, dr L. G. Kortenhorst, staan
de door de in groten getale naar Den
Haag gekomen Kamerleden aange
hoord. In de officiële loges hadden
onder meer de directeur van het Ka
binet der Koningin, mevrouw rar M.
A. Tellegen en mr J. H. R. van Schaik,
lid van de Raad van State, plaatsge
nomen. De vice-minister-president,
prof. dr L. J. M. Beel, verliet na korte
tijd de vergadering om in de Eerste
Kamer namens de regering een ver
klaring van gelijke inhoud als die van
dr Drees te gaan afleggen.
Belgische vlieger geeft relaas van zijn
tocht
