Schouwen-Duiveland geheel door water verzwolgen '11 Rotterdamse agent vond zijn ouders terug Wij dachtendat men ons vergeten had ISiemand had gedacht aan dijkdoorbraak Dr. Drees: „Geen belasting op schenkingen" WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953 PAGINA 3 Met een stormboot door het „Duinkerken van Nederland" ,-r r In Serooskerke hing de feestvlag nog uit (Van een speciale verslaggever) YERSEKE, 3 Febr. Schouwen-Duiveland is één watervlakte. Er is eigenlijk niet veel verschil meer tussen het land binnen de dijken en de zee er buiten. Er zijn nog enkele hooggelegen delen, waar mensen samengepakt zitten, maar voor de rest is het water, water, waterSlechts een Hulppoging op zeer grote schaal kon hier redding brengen en hiermee is men intussen begonnen. Honderden vaartuigen lagen vanmiddag voor de kust van het eiland, waar de duinenrij op verschil lende plaatsen onderbroken wordt door grote gaten, waar het water kolkend doorstroomt. Schouwen-Duiveland is van daag het ..Duinkerken van Nederland" geworden, met dit verschil, dat thans de vijand niet de militaire overweldiger was, maar het meedogenloze geweld, dat de natuur heeft losgelaten. Overal heerste een angstige stilte Wat r beter is zouden, wij. na vandaag, niet durven zeggen. Soms kan een plotselinge dood een gunst zijn. als men hem plaatst tegen de radeloze angst van hen. die het wa ter hoger en hoger zagen komen en er tenslotte voor moesten buigen. Wij weten weinig van de andere dorpen van het eiland, alleen werd ons nadrukkelijk verzekerd, dat de toestand op Zicrikzee minder alar merend is geweest, dan men aanvan kelijk heelt gedacht, maar dat het in Bruinisse uiterst kritiek is. De onzekerheid waarin men dagen heeft verkeerd ten aanzien van het lot van dit eiland, is thans echter verdwenen, en daarvoor in dc plaats is gekomen een realiteit, die, velen de schrik 0111 het hart heeft doen slaan. Wat wü uit eigen ervaring weten, is, dat Serooskerke geheel ontruimd is en dat van het gras veldje voor de dorpskerk, dc enige droge plek in het plaatsje, twee paarden ons bedroefd hebben nage keken, toen wij met de enige tien tallen overgebleven inwoners van het dorpje, omstreeks half een van middag wegvoeren naar de duinen, om de mensen over te zetten op een van de vissersschepen, die daar voor anker lagen. Doch. laten wij het verhaal van de aanvang af vertellen en begin nen om 5 uur vanmorgen in Verse- kfe, toen wij op het vissersscheepje, waarop zes stormboten waren gela den, in gezelschap van zes Belgische militairen, een Nederlandse kapitein en een paar burgers de haven ver lieten, om in de donkere nacht koers te zetten naar het eiland. Na bijna twee uren passeerden wij Zierikzce, waar nog enkele lichten aan waren en waar het groene licht en rode licht van de havcnuitgang nog schenen. Een half uur later liep ons scheepje een noodhaventje bij de zg. Flauwers binnen, vlak tegen de duinen. Daar zat een aantal men sen, dat kans gezien had naar de dijk te komen en daar de nacht zon der licht of warmte in het café had doorgebracht. Snel werden de boten uitgeladen en naar de overkant van de dijk getild. „Vier man in elke boot, olk met een peddel", luidde het commando. De boten werden twee aan twee aan elkaar vast ge maakt en een boer, die daar plaat selijk bekend was ging mee als gids. Drie „dubbele" boten kozen elk een andere richting, en in 4iet sche merdonker trokken ze de eindeloze watervlakte tegemoet, waar daken van boerderijen boven het water uit staken. EEN WITTE VLAG Een harde wind woei van de land zijde. Peddelen was onder deze om standigheden zwaar werk. „Tot aan de molens is iedereen van de boer derijen af", zei onze gids. „wat daar achter nog zit weet ik niet." Daarachter, dat betekende een on afzienbare watervlakte met tiental len daken, telefoonpalen, die de weg markeerden cn in de verte enkele hoge punten met bomen en een kerktorentje. In een uur waren wc naar schatting ongeveer 500 meter gevorderd, optornend tegen de har de wind en tegen de opgezweepte golven. In een speciaal bijeen geroepen zitting legde de minister-pre sident dr Drees, voor de Twee de Kamer een regeringsverkla ring af. V.I.n.r.: staatssecr. Moorman, min. Beyen, min. Beel (half zichtbaar), dr Drees. min. Staf, min. Algera, min. De Bruyn. De reportage was door de journa list reeds lang vergeten. Hier golden belangen, die ver uitgingen boven die der berichtgeving. We passeer den de molen „De Moriaan", en toen begon het zoeken op goed gelui: in elk huis. dat er nog maar enigszins bewoonbaar uitzag. Plotseling een schreeuw over het water. Uit de bo venverdieping van een boerderij ge baarde een jonge boer. „Daar ginds", schreeuwde hij. „daar hangt een witte vlag uit, ga daar eerst maar heen". Na drie kwartier waren we er. om te ontdekken dat het een wit gordijn was, dat woest uit een ka potte ruit fladderde. Van dc bewo ners geen spoor. Even verder weer een boerderij, gedeeltelijk reeds in gestort. „Niet meer nodig, daar kun nen geen mensen meer zijn". Dan maar bakboord uit, voorbij het gat 111 de richting Serposkerke. MOEIZAME TOCHT Het voorbij komen van dat 75 me ter brede gat heeft meer moeite ge kost. dan de hele tocht. Gisteren was er een vlot doorgesleurd naar zee. waarop zes mensen van een boerderij zich hadden trachten te redden. Twee ervan brachten er het af. zoals later bleek. De zui ging was merkbaar tot op 2 km land inwaarts. Wij passeerden hel op ongeveer 800 meter alstand. doch die 75 meter kostten ons anderhalf uur. Toen was Serooskerke niet zo ver meer. Intussen was het in de lucht vol met vliegtuigen geworden. Drie hcli- opters cirkelden rond, hingen soms een tijd boven een boerderij cn in erte zag men dan ccn stipje boven hijsen, wat weer een gered mensenleven betekende. „Meteors" joegen yoorbiï „Austers" een Grummoh Amphibie-vliegtuig, ..Harvards" en een Flying „Boxcar" van de Amerikaanse luchtmacht. „Waarheen eerst?" was de vraag. Een helicopter kwam ons te hulp. Nadrukkelijk bleef hy stilstaan naast de toren van Serooskerke, waar nog de vlag uithing, die Za terdag ter gelegenheid van de ver jaardag van prinses Beatrix was gehesen. Toen wij vlakbü waren, zwaaide de helicopter af, op zoek naar andere slachtoffers. Tussen kapotte huizen voeren wü. door wat eens de toegangsweg tot het dorpje was geweest. Overal heerste een angstige stilte. Op het dak van een schuurtje blafte een hond ons toe, het enige teken van leven wat wü zagen. Geleidelük aan werd het water lager en tenslotte schuur, de de landingsboot over de keien, en kon men met waterlaarzen aan land gaan, vlak bü het kerkje. Een agent van politie kwam ons tege moet: „Hoe is het op Renesse"? .roeg hü bezorgd, „daar zitten mün vrouw en kinderen". Wü moesten hem het antwoord schuldig blüven. IX DE KERK „Hoeveel mensen zitten nog hi«'i roegen wij. „Ongeveer 20. kom maar mee in de kerk". Daar zaten de twintig om een grote tafel, voor zien van brood, koek. boter melk. Een primus zorgde voor w me koffie, en zo gezien konden de mensen het: nog wel even volhou den, wat ze zelf ook toegaven. „Ga eerst maar mee een paar huizen langs", zei de agent, „daar zitten er nog een paar". De twee boten werden ontkop peld er, elk ging naar een huis ver der het water in. Een oude man keek uit het dakvenster en zwaaide. „We komen eraan", riep de agent, „ga maar naar de achterkant naar 1 het raam". Aan de achterkant ston den de twee oudjes; een man. met grote grijze snor, en zijn oude, zachtjes huilende vrouw, die zoals de man zei. niet zo goed meer uit de voeten kon. Een jonge kerel hees zich met behulp van een touw uit de boot, naar boven. „Het touw on der de oksel van de vrouw", zei hg tegen de oude baas. Zielige geluid jes kwamen uit de mond van het oude mensje, toen zü buiten het raam bungelde, waar hoog reiken de handen haar grepen en in de boot zetten. Snikkend leunde ze te gen een van de mannen aan. te moe. om enig initiatief te tonen. Haar man. een stoere oude Zeeuw, sloeg zelf zijn benen over het ko- ZÜn en werd eveneens gegrepen. De man boven gooide snei wat beddo- goed na en toen ging de tocht ver der. ..We hebben twee nachten op zol der gezeten", vertelde de oude, „meestal onder de dekens. Eten hadden we nog genoeg, en we kon den ook wat warms maken, want we hadden oen vergasser, maar het drinkwater begon aardig krap te worden". T11 twee andere huizen was geen leven meer te bespeuren en men kon slechts hopen, dat de bewoners gered waren. In hel dorpje waren intussen nog een roeiboot, en een motorvlet aan gekomen, die ook reeds enige men sen hadden opgepikt. Het schaar se beddegoed ging mee in de boten c-ii met de motorvlet voorop begon de tocht. .Moet de hond niet. mee?" riep iemand, „hi.i hoort nergens bij", zei er een. „I-aat hem maar bü de paarden blijven, of schiet hem an ders dood". De agent had zün re volver reeds getrokken, om het dier een ellendig einde te besparen, toen een man uit een van de" boten sprong, door hel water waadde, de hond in het nekvel greep en hem in de boot bracht.. Paarden bleven ons nastaren van het grasveldje, onbewust het lol, dat hen wachtte. Met de motorvlet ging de terug reis heel wal vlotter, en in ander half uur waren we allemaal op da dijk. waar intussen genietroepen en Marinemannen arriveerden, om de vluchtelingen over te nemen en op een van de vele schuitjes te zetten, richtng Yerseke. Spoor week voor scheepvaart De Nederlandse Spoorwe gen hebben het spoorweg verkeer AmsterdamHaar lem cn AmsterdamZaan dam enige malen ongeveer één uur stilgelegd om een groot aantal van het IJssel- meev afkomstige botters door- te laten, waartoe de Singel- grachtbrug nabij 't Centraal Station te Amsterdam moest worden geopend. De botters waren onderweg naar de ge troffen gebieden. Deze boer tracht zijn paard, achter de roeiboot meetrekkend, van de verdrinkingsdood te red den. In de Rotterdamse Ahoy-hal vinden vele vluchtelingen een voorlopig onderkomen. De eva- cué's zijn hier in veiligheid, doch realiseren zich eerst nu goed, wat men aan have en goed heeft verloren. Radio-contart ontbrak Prachtig werk van helicopters YERSEKE, 3 Febr. Vyf en ze- •entig schepen telden wjj vanmiddag oor Zierikzee: kustvaartuigen, ma rineschepen. tankschepen, particu- ontbreken van radiocontact, dat. b.v. tot gvolg had, dat men van Schou wen-Duiveland lange tijd niets heeft gehoord. Ook zouden in de roei bootjes draagbare zendertjes meege nomen moeten worden, die contact hebben met de vliegtuigen, die op hun beurt de bedreigde punten kun- aangeven. Nu was het voor de Here jachten en vissersschepen. De kfèine"bootjes veelal een zoeken op hele vissersvloot van Nederland zit t eoGcj ge)uk. terw 11I men mocht aan- nu practisch in Zeeland, spontaan nemen. dal de boven hen cirkel-mie te hulp gesneld op de dringende vliegtuigen meer zagen, dan de men- noodkreet. Sommige met de vis ,p >.n hP. „-ater nog aan boord, de gehele vangst verspelend, om hulp tc kunnen bic- j Wy hoorden Zondagavond de "en- radio", vertelde ons een inwoner Rond Haamstede, Bruinisse, de van Serooskerke, „maar w-jj hoorden Flauwers. Dreisehor en andere plaat- niets over Schouwen en dachten dat sen was het hetzelfde beeld. Honder- men ons vergeten had, of dat men den schepen voor de kust om de het bij ons niet zo erg vond. Het duizenden op te nemen, die liet j ergste w as, dat wij niet konden la- eiland moesten verlaten. Een groot ten weten, hoe het bij ons gesteld bezwaar bij de reddingspogingen is echter het in onvoldoende mate aan wezig zün van roeiboten met buiten boordmotor cn platboomde vaartui gen, die de gaten door kunnen of over de dijken gedragen kunnen w-orden. Prachtig werk hebben de helicop ters gedaan, die tientallen mensen uit hun benarde posities verlost heb- ben en de gehele dag boven dc plaatsje, dat niet heelt geleden al eilanden zweefden. Het uitgooien is practisch dc gehele mosselcultuur van rubberboten is niet zo'n groot j verloren gegaan, wat op zichzelf al succes geweest. Het was een toeval eer. schade van honderdduizenöer is. als zo'n boot terecht kwam tegen J De bewoners van Schouwen worden een geïsoleerde boerderij en enkele voor een groot deel thans naar dit hebben wij als verloren en lek ge-1 plaatsje vervoerd, waar ze opge- Gezien onze ervaringen op Schou wen-Duiveland geloven wü te mo gen aannemen, dat het aantal slacht offers nog belangrijk uit zal gaan boven het thans genoemde officiële cijfer. Yerseke is thans een van de cen trale punten voor a hulpverlening in Zeeland. Het is vrijwel het enige slagen tegen de dijken zien liggen. Een tw-eede lacune, die zicb wel zeer sterk heeft doen gevoelen, is het Vluchtelingen in Ahoy-hal ROTTERDAM, 4 Febr. „Waar is de Ahoyhal?", vroeg ons een hummel an oen jaar of aclrt, in haar armen als een kostbare schat enige kledingstukken. Ook zij was een van de tienduizenden landgenoten, die ldeding afstonden en afstaan voor de slachtoffers tan de geteisterde gebieden. De drukte in en om het ontvangstcentruni gevestigd in de Ahoyhal, is enorm. Vrijwilligers uit alle lagen tan de bevolking en van alle gezindten staan dag en nacht, klaar om <fc vluchtelingen de behulpzame hand te bieden. Direct na aankomst is ir w arm eten voor hen en de Ahoyhal verschaft kleding uit de grote 'oorraad. De hal is gevuld met veldbedden, die ton dele in gebruik zijnen ten dele staan te wachten op de evacuc's, die binnen omen. Zevenvrouwen zijn naar Rotterdamse ziekenhuizen vervoerd, waar zij het k'Vn aan een nieuwe wereldburger schonken. Eerste evacué's in Utrecht Van de mensen, die in Rotterdam blijven, wordt ten behoeve van de gemeente-administratie een zgn. emigratiekaart gemaakt. De aankomst van deze mensen te Rotterdam was een triest schouw spel. Een vrouw op krukken, een oud moedertje met een Zeeuwse muts, oude mannen, jonge mannen vrouwen, kideren en zuigelin gen. Sommigen adden moeite over eind te blijven u moesten gesteund worden toen z< voetje voor voetje het schip verlien. Opeens oen toet van een vrouw: „Je moeder is - bij!" Dit gold een Rotterdamse agit. die meenielp de vluchtelingen t ontschepen en die door velen wer herkend. „Je vader -'it vóór in heschip," vertrouwde et.n ander hetrtoc. Echter voor fct een ieder was 'n dergelijke gelukkige boodschap weg gelegd. Aan boord van de „Crescendo" waren vele pakken opgeslagen, die dekens en kleren van evacué s be vatten. Ook zagen we kinderwagens bij de bagage. Op dek de stonden ambulance wagens, die de mensen, die niet meer lopen konden, vervoerden. Dc anderen werden per bus vervoerd naar de Ahoy-hal, evenals een aan tal vluchtelingen, dat even na de aankomst van de „Crescendo" met schepen uit Middelharnis, Dirksland, Zijpe en Den Bommel aankwam. In St Annaland zouden geen do den zün, vertelde ons Jan Hink uit Oud-Karspel, die voor vogelstudie in Stavcnisse was bij mensen, die in de oorlog by zyn ouders onderdak hadden gekregen. Hij vertelde ons van de vele weg gespoelde huizen, kapotgeslagen dij ken, verhalen, die deze dagen steeds terugkeerden, aangevuld met trieste bijzonderheden: een vrouw die uur aan een lantaarnpaal had ge hangen, vóórdat een roeiboot haar verloste. Het was een droeve last, de „Stellendam 16" gisteravond de haven van Scheveningen binnen voer. Twee-en-twintig personen, ou der wie zes kinderen, had schipper Pieter van Es uit Stellendam in dc piek van zyn schip, een ongewone lading voor een 30-tons botter uit hel vriendelijke 2000 inwoners tel lende plaatsje Op de Dam tussen Goerec cn Ovcrflakkce. Met de angst nog in de ogen, met slechts een in de haast gegrepen jas aan, op klompen en pantoffels, kro pen" de mensen uit het luikje van het vooronder, waarna gastvrije handen zich direct over hen ont fermden. Met gecharterde particu liere personenauto's zijn de'getrof fenen snel naar woningen van Ha genaars vervoerd. „Een goede honderd mensen uit Stellendam zijn nog zoek." zo ver telde de schipper ons. „Van wie er zeker zestig dood zijn. We zijn vol komen door het water overvallen, want aan de mogelykheid van een dijkdoorbraak had geen van ons ge dacht. Met mijn hele familie, mijn 65-jarige ouders en mijn drie kinde ren incluis, zyn we in mijn bootje gevlucht." IN UTRECHT De eerste evacué's zijn gister avond om 9 uur in Utrecht aange komen. Het waren 280 vluchtelin gen, die in 7 autobussen uit Rotter dam waren gekomen. Zij sliepen in de daarvoor gereed gebrachte ver blijfplaatsen aan de Croeselaan en gaan vandaag door naar de evacua tie-adressen in de provincie. vangen worden, onder dak kunnen en geregistreerd worden waarna ze per booi naar Bergen op Zoom gaan. Daar slaat de evacuatiedicnst klaar om ze over te nemen. „SLUIT ZEEGATEN AF!" De Nederlandse Vereniging voor Landaanwinning heeft een telegram gestuurd aan de president, van de raad van Ministers, waarvan een af schrift is gezonden aan hut Ministe rie van Verkeer en Waterstaat. De inhoud luidt: „De Nederlandse Vereniging voor Landaanwinning, rekening houdend met de mogelijk heid. dat de omvang van waters noodrampen als dc huidige aanmer kelijk beperkt kan worden door af sluiting van zeegaten in het Zuid westen des lands en door landaan winning op grote schaal in dr Wad denzee en elders in het noorden des lands, dringt er bij de reeering op aan, de besluitvorming hiertoe en de noodzakelijke voorstudie zoveel mo gelijk te bespoedigen. „Het telegram is ondertekend namens het dage lijks bestuur door ir A. Plate, voor zitter en mr N. M. Zijp, secretaris. Rotterdam bereikbaar voor zeeschepen Uit telefoongesprekken, die Rot terdamse rederskilngen met Zwe den. Noorwegen cn Wcst-Duitsland hebben gevoerd, is gebleken dat men van mening is. dat Rotterdam door de watersnood niet bereikbaar is. Dit is onjuist. Rotterdam is voor zeeschepen normaal bereikbaar en de goederen kunnen er op de nor male wijze behandeld worden. Schatkist zal moeten bijspringen In een regeringsverklaring welke minister-president dr Drees gister middag in de Tweede Kamer afleg de deelde hij mede, dat byzondcre omstandigheden de regering deden besluiten voor giften ten gunste van 't Nationaal Rampenfonds verschil lende belastingfaciliteiten toe te staan." Met name zullen zowel na tuurlijke personen als lichamen voor de inkomstenbelasting, de loonbelasting en de vennootschaps belasting giften in geld aan liet Na tionaal Rampenfonds tot elk bedrag, mits schriftelijk bewezen, van het inkomen of de winst mogen aftrek ken. Dc wettelüke beperkingen op bet gebied van aftrek van giften zyn hier niet van toepassing. OOK DOLLARHULP? Over bedragen, die ten behoeve van het Nationaal Rampenfonds van het loon worden afgestaan (waaron der begrepen loon uit overwerk) be- hoGft «een loonbelasting te worden betaald. Goederen, die uit bedi yfsvoorra- den ten behoeve van de watersnood- slachtoffers aan het Nedcrlandsche Roode Kruis en eventuele andere daartoe aangewezen instanties wor den geschonken, komen ten laste van de fiscale winst. Van deze goe deren wordt geen omzetbelasting geheven. Aan fabrikanten en impor teurs van tabaksartikelen wordt in dat geval vrijstelling van accijns vei leend. Van schenkingen in geld aan 'net Nationaal Rampenfondsen van goe deren aan het Nedcrlandsche Roodc Kruis eventuele andere daartoe aangewezen instanties zal geen schenkingsrecht worden geheven. Voorts ts terstond aan de ontvan gers opgedragen verzoeken om uit stel van belasting van hen. die door watersnood zyn getroffen, op ruime schaal in ie willigen. NOODUITKERINGEN' In samenwerking met het Natio naal Rampenfonds zal worden be gonnen met. dc verstrekking van nooduitkeringen aan de getroffenen. De betrokken gemeentebesturen zal nog beden worden gevraagd zich met de uitvoering te belasten. Ver volgens zal het herstel van de scha de de volle aandacht moeten heb ben. De bijzondere kosten, die water schappen en andere lagere publiek rechtelijke lichamen voor het her stel van dijken, waterkeringen, we-, gen e.d. te dragen zouden krijgen, zullen ongetwyfeld hun draagkracht te boven gaan. De Staten-Generaal zullen met de regering van oordeel zijn, dat hier het Rijk te hulp zal hebben te komen. Voor het herstel van landbouw gronden.' boerderijen en bedrijfsin richtingen zullen dezelfde organen werkzaam zyn als in 1945, Voor de privaatrechtelijke scha den zal een regeling zyn te treffen in de geest van dc wet op de mate riële oorlogsschaden. Zal dus voor lenigiug van de di- recte nood en voor vergoeding van verloren kleding en andere particu liere liezilliiigeii in de eerste plaats een Geroep op het Nederlandse volk worden gedaan, aanzienlijke posten zullen echter ook voor rekening van de schatkist komen. Te verwachten is. dal daarvoor mede zal kunnen worden geput uit de tegenwaarde- rekening. verkregen uil de dollar- hulp. Zodra de regering beschikt over vollediger gegevens omtrent de om vang en de gevolgen van de ramp. zal zy de Staten-Generaal nader inlich ten. ook -.vat betreft de te treffen maatregelen. Corps Diplomatique maakt rondvlucht Op uitnodiging van het Departe ment van Buitenlandse Zaken zal Woensdag het Corps Diplomatique met een vliegtuig van de K.L.M. een rondvlucht maken over het overstroomde gebied.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2