Gisteren slaagden de hulptroepen erin
het verdronken eiland binnen te dringen
Koningin en haar moeder toefden
ook gisteren in geteisterd land
WAAR ZIJ
VIELEN
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
SCHOUWEN-DUIVELAND HET DUINKERKEN VAN NEDERLAND
Schouwen-Duiveland is één watervlakte. Er is eigenlijk niet veel verschil
ineer tussen het land binnen de dijken en de zee er buiten. Er zijn nog
enkele hooggelegen delen, waar mensen samengepakt zitten, maar voor de
lest is het water, water, water....
Slechts een hulppoging op zeer grote schaal kon hier redding brengen en
hiermee is men gisteren in de vroege ochtend begonnen. Honderden vaar
tuigen lagen gistermiddag voor de kust van het eiland, waar de duinenrij
up verschillende plaatsen onderbroken wordt door grote gaten, waar het
water klokkend doorstroomt. Schouwen-Duiveland is het „Duinkerken van
Nederland" geworden, met dit verschil, dat thans de vijana niet de mili
taire overweldiger was, maar het meedogenloze geweld, dat de natuur
Leeft losgelaten.
Wij weten weinig van de andere ren wij, door wat eens de toegang
dorpen van liet eiland, alleen werd het aorpje was geweest,
ons nadrukkelijk verzekerd, dat de I stil was het overal. Op
het dak van een schuurtje blatte een
toestand op Zienkzee minder alar-h0nd ons toe, het enige teken van
merenu is geweest dan men aanvan
kelijk heelt gedacht, maar aat het in
Brumisse uiterst critiek.
boten om de dijk.
De onzekerheid waarin men dagen 1
lieert vemeeru ten aanzien van net
lot van ait eLana, is thans echter
veruwenen, en daarvoor in ae p.aats
is gekeeru een realiteit, die velen i
ae schrik om het hart heelt doen 1
slaan.
Doch, laten wij het verhaal van de
aanvang al verteller en beginnen om
5 uur Dinsdagmorgen in Yerseke,
toen wy op net vissersscheepje,
v/aar op zes stormboten waren gela
den, in gezelscnap van zes Belgische
militairen, een Nederlandse kapitein
en een paar burgers de haven ver
lieten, om in de donkere nacht koers
te zetten naar het eiland.
Na bijna twee uren passerden wy
Zie.waur nog enkele lichten
a en waar het groene licht
cn rode licht van de havenuitgang
.uog scaeen. Der. hall uur later liep
oib scheepje een noodliaventje bin
nen, vlak tegen de duinen. Daar zat
een aantal mensen, dat kans gezien
had naar de dijk te komen en daar
de nacht zonder licht of warmte in
het café had doorgebracht. Snel wer
den de boten uitgeladen en naar de
overkant van de dijk getild. „Vier
man in elke boot, elk met een ped
del", luidde het commando. De bo
ten werden 2 aan 2 aan elkaar vast
gemaakt en een boer, die daar plaat
selijk bekend was ging mee als
gids. Drie „dubbele boten kozen elk
een andere richting, en in het sche
merdonker trokken ze de eindeloze
watervlakte tegemoet, waar daken
van boerderijen boven het water uit
staken.
500 meter per uur.
leven wat wij zagen Geleiaelijk aan
werd het water lager en tenslotte
schuurde de landings boot over de
keien, en kon men met watei laar
zen aan land gaan, vlak bij het
kerkje.
tegemoet: „Hoe Is het op Renesse?
vroeg hij bezorgd, „daar zitten mijn
vrouw en kinderen".
Wij moesten hem het antwoord
schuldig blijven.
REDDING UIT HET RAAM.
Gistermorgen hebben tiental
len boten, bemand door verbe
ten mensen, een poging gedaan
om op het eiland Schouwen-Dui
veland door te dringen. Geleid
door vliegtuigen hebben de klei
ne vaartuigen ten slotte het
plaatsje Serooskerke kunnen be
reiken en daar enige tientallen
mensen gevonden, die zij geëva
cueerd hebben.
Een verslaggever maakte de
tocht in een van de eerste boten
mee en zijn ervaring vindt U in
dit artikel opgetekend.
DIEREN IN NOOD.
In twee andere huizen was geen
Een agent van politie kwam ons leven meer te bespeuren en men kon
in geen verhouding tot de primair
nog meer noodzakelijke kleine schuit
jes om mensen uit huizen te halen
en naar de dijken te brengen.
RUBBERBOTEN VOLDEDEN NIET.
Prachtig werk hebben de helicop
ters gedaan, die tientallen mensen
uit hun benarde posities verlost heb
ben en de gehele dag boven de eilan
den zweefden. Het. uitgooien van
rubberboten is niet zo'n groot succes
geweest. Het was een toeval als zo n
boot terecht kwam tegen een ge-
isoleerde boerderij en enkele hebben
wij als verloren en lek geslagen te
gen de dijken zien liggen. Een twee
de lacune, die zich wel zeer sterk
heeft doen gevoelen, is het ontbre
ken van radiocontact, waardoor men vangen worden, onder dak kunnen en
b.v. van Schouwen-Duiveland lange geregistreerd worden, waarna ze per
tijd niets heeft gehoord. Ook zouden boot naar Bergen op Zoom gaan.
in de roeibootjes draagbare zender- Daar staat de evacuatiedienst klaar
tjes meegenomen moeten worden, om ze over te nemen en ze te distri-
die contact hebben met de vliegtui- bueren over die gebieden, die daar-
gen, die op hun beurt de bedreigde voor zijn aangewezen. Direct na aan
punten kunnen aangeven. Nu was komst in Bergen op Zoom worden
Thans zijn de eerste foto's aangekomen van de overstromingen op Walche
ren, in het bijzonder uit Vlissingen. Deze foto Iaat ons de Kleinemarkt in
Vlissingen zien op Zondagochtend. Rechts het bureau en de drukkerij van
de Provinciale Zeeuwse Courant.
stadhuis van Roosendaal betrad de
koningin in de laatste plaats de ont
vangstcentra voor de evacué's. Lang
sprak zij daar met de slachtoffers,
waaronder zich vele Zeeuwen bevin
den. Op weg naar Den Bosch haalde
de koningin de auto va.i de Franse
ambassadeur in. Zij liet haar wagen
slechts, hopen, dat de bewoners ge-
red waren.
In het dorpje waren middelerwijl
nog een roeiooot en een motorvlet
aangekomen, die ook reeds enige men
sen hadden opgepikt. Het schaarse
beddegoed ging mee in de boten en
met de motorvlet voorop begon de
tocht.
„Moet de hond niet mee?", riep
iemand.
puuicii ruimen tauigcïcu. nu wao Irnmst in xJerSeu OP ZiOOIU wuiucji j i - u
?fï,7°0r-fe "ein® geëvacuecrden een centraal ïAgei-
zoeken op goed geluk, terwijl men punt gebracht. Degenen, die op be-
mocht aannemen, dat de boven hen zoek Zeeland verrast werden en
cirkelende vliegtuigen meer zagen thans terugkeren naar htm woon
dan de mensen op het water. 1 -
met de heer Garnier, van de gelegen
heid gebruik makend, de ambassa
deur haar warme dank te betuigen
voor de hulp van de Franse genie.
plaatsen, worden onmiddellijk naar
het station gebracht, waar ze de De terugweg werd weer met het
GROOT AANTAL SLACHTOFFERS 1 trein naar hun haardsteden kunnen
„Hij hoort nergens bij", zei er een, ons vergeten had of dat men het bij
„laat hem maar bij de paarden blij- 0ns niet zo erg vond. Het ergste was,
ven, of schiet hem anders dood". dat wij niet konden laten weten hoe
De agent had zijn revolver reeds het bij ons gesteld was."
getrokken om het dier een ellendig
einde te besparen, toen een man uit
een van de boter, sprong, door het
water waa de d hond in het nek
vel greep en hem in de boot slin
gerde. Paarden bleven ons nastaren
Hoeveel mensen zitten nog hier?"
vroegen wij.
„Ongeveer 20, kom maar mee in
in de kerk".
Daar zaten de twinti0 om een gro
te tafel, voorzien van brood, koek,
boter en melk. Een primus zorgde
voor warme koffie, en zo gezien kon
den de mensen het nog wel even
volhouden; wat ze zelf ook toega
ven.
„Ga eerst maar mee een paar hui
zen langs", zei de agent, „daar zitten
er nog een P^ar van het grasveldje, onbewust van het
De twee boten werden ontkoppeld ]ot da, |en waohttoi
en elk ging naar een huis verder het
water in. I m°torvlet als kracht ging
I de terugreis heel wat vlotter en in
Een oude man keek uit het dak- andel.ha^( uur waren we allemaal op
TMWerkomenaer"aan" rieu de aeent de dlJlt' waar raidde!erwW fienieiroe-
„We komen ei aan nep ae agent, n en marsmannen arriveerden
ga maar naar de achterkant naar Qm de vluchtelingcn over te nemen
net raam en op een van de vele schuitjes te
Aan de achterkant stonden de twee I zetten, richting Yerseke.
oudjes: een man, met grote grijze
snor, en zijn oude. zachtjes huilende j VISSERSBOOT BRACHT HULP.
vrouw, die zoals de man zei, niet zo
goed meer uit de voelen kon. Een Vijfenzeventig schepen telden wij
jonge kerel hees zich met behulp Dinsdagmiddag voor Zierikzec: kust-
van een touw uit de boot naar boven, vaartuigen, marineschepen, tanksche-
„Wij hoorden Zondagavond de
radio", vertelde ons een inwoner van
Serooskerke, ,,maar wij hoorden niets
over Schouwen en dachten dat men
Gezien onze ervaringen op Schou-
.ven-Duiveland geloven wij te mogen
Militair bij redding
om het leven gekomen
TWEE VERMISTEN
Tijdens de hulpverlening aan
aannemen, dat het aantal slachtoffers slachtoffers van de watersnood is op
nog belangrijk uit zal gaan boven 1 Februari soldaat E. Hasan van het
f regiment zware lucntdoelartillerie
liet tluuis genoemde officiële cuïer. wfa,haven nabij Klundert tengevol-
Yerseke is thans een van de een- ge Van verdrinking om het leven ge-
J trale punten voor de hulpverlening komen. Hij was afkomstig uit Am-
in Zeeland. Het is vrijwel het enige sterdam.
1 plaatsje, dat niet heeft geleden, al is
Een harde wind woei van de land
zijde. Peddelen was opder deze om
standigheden zwaar werk.
„Tot aan de molens is iedereen
van de boerdrijen af", zei onze gids, j
„wat daarachter nog zit weet ik i boven
niet".
Daarachter, dat betekende een on
afzienbare watervlakte met tiental
len daken, telefoonpalen, die de weg
markeerden en in de verte enkele
hoge punten met bomen en een kerk
torentje. In een uur waren we naar
schatting ongeveer 500 meter ge
vorderd, optornend tegen de harde
wind en tegen de golven, die hij
opzweepte.
Wc passeerden de molen „De Mo
riaan", en toen begon het zoeken
op goed geluk in elk huis, dat er
nog maar enigszins bewoonbaar uit
zag. Plotseling een scheeuw over het
water. Uit de bovenverdieping van
een boerderij gebaarde een jonge
boer. „Daar ginds", schreeuwde hij,
„daar hangt een witte vlag uit, ga
daar eerst maar heen".
Na drie kwartier waren we er, om
te ontdekken wat het een wit gor- j
dijn was, dat woest uit een kapotte
ruit fladderde. Van de bewoners
geen spoor. Even verder weer een
boerderij, gedeeltelijk reeds inge
stort.
„Niet meer nodig, daar kunnen I
geen mensen meer zijn". Dan maar
bakboord uit, voorbij het gat in de
richting Serooskerke. Het voorbijko-
men van dat 75 meter brede gat j
heeft meer moeite gekocht, dan de
gehele tocht.
Maandag was e.- een vlot doorge-1
sleurd naar zee, waarop zes mensen
van een boerderij zich hadden trach
ten te redden. Twee er van brachten
er het leven af, zoals later bleek. De
zuiging was merkbaar tot op 2 km.
land inwaarts.
Wij passeerden het op ongeveer
80C m. afstand, doch die 75 meter j
kostten ons anderhalf uur. Toen was
Serooskerke niet zover meer. Mid
delerwijl was het in de lucht vol met j
vliegtuigen geworden. Drie helicop
ters cirkelden rond, hingen soms een
tijd boven een boerderij en in de
verte zag men dan een stipje naar
boven hijsen, wat weer een gered
mensenleven betekende.
SEROOSKERKE BEREIKT.
„Waarheen eerst?" was de vraag, j
Een helicopter kwam ons te hulp.
Nadrukkelijk bleef hij stilstaan naast
de toren van Serooskerke, waar nog
de vlag uithing, die Zaterdag ter ge
legenheid van de verjaardag van
Prinses Beatrix was gehesen. Toen
v.-ij vlakbij waren, zwaaide de heli-,
copter af, op zoek naar andere slacht-
„Het touw onder de oksel van je
vrouw", zei hij tegen de oude baas.
Zielige geluidjes kwamen uit dc
mond van het oude mensje, toen zij
buiten het raam bungelde, waar
hoog reikende handen haar grepen
en in de boot zetten. Snikkend leunde
ze tegen een van de mannen aan, te nen bieden,
moe, om enig initiatief te tonen. Haar
pen, particuliere jachten en vi&sprs-
schepen. De hele vissersvloot van
Nederland zit nu practisch in Zee
land, spontaan te hulp gesneld op de
practisch de gehele mosselcultuur
verloren gegaan, wat op zichzelf al
een schade van honderdduizenden
is. De bewoners van Schouwen wor
den voor een groot deel thans naar
dit plaatsje vervoerd, waar ze opge-
Bij dit ongeval zijn twee militairen
van hetzelfde onderdeel vermist.
Het zijn de dpi. soldaat N. F. Berg
afkomstig uit 's-Gravenhage en dpi.
soldaat A. Zwarts, afkomstig uit
Delft.
Gistermorgen om 9 uur verliet I Het dorpje Fijnaart, adt nu droog
- - - - ;H.M. de Koningin Soestdijk om zich is, maar nog midden in het water
dringende noodkreet. Sommigen met 0pnjeuw naar de geteisterde gebieden ligt en slechts één toegangsweg heeft,
ae vis nog «a-1 boord, de gehele te begeven. In Soesterberg nam HJM. was het volgende doel. Hier heeft
vangst verspelend om hulp te kun- in een müitair vliegtuig plaats voor H.M. de koningin zich met velen on
een vlucht boven de geteisterde ge-1 derhouden en met bewondering
bieden van Zuid-Holland, Zeeland en gadegeslagen hoe door gezamenlijke
militaire vliegtuig gemaakt, dat om
half negen gisteravond op Soester
berg aankwam.
Prinses Wilhelmina op Zeeland.
Van gistermorgen af bracht H.K.H.
prinses Wilhelmina een bezoek aan
Noord-Beveland, Schouwen-Duive
land en Tholen. Aan boord van een
marechaussee-vaartuig ging H.K.H
van Kortgene op Noord-Beveland
naar Zierikzee en vandaar naar Tho
len. Ooggetuigen vertelden, dat wat
de prinses deed, groots was. Met een
bestelwagen reed zy Zierikzee bin
nen, vergezeld door de commissaris
van de koningin jhr. mr. De Casem-
broot. Op .het Havenplein van Zie
rikzee drong de bevolking rondom
de wagen en mannen en vrouwen
schreiden als kinderen en drukten
woordeloos de handen van de prin
ses. Zacht zei H.K.H.: „Ik kan niet
anders zeggen dan: Mijn innige deel
neming".
Ontroerend waren ook de korte
momenten, zoals vlak voor Stave-
nisse, waar een Amsterdamse rond
vaartboot passeerde met tientallen
vluchtelingen. Onmiddellijk ver
scheen de prinses aan het dek, wind
en regen trotserend. De vluchtelin
gen zagen haar, mannen rukten de
hoofddeksels af en vrouwen riepen.
In Stavenisse ging de prinses na
een kort bezoek aan boord van een
ander vaartuig, dat haar naar Ber
gen op Zoom bracht.
man, een stoere oue Zeeuw, sloeg Rond Haamstede, Bruinisse, de j \oord-Brabant. Daarna landde het
zelf zijn benen over het kozijn en Flauwers, Dreischor en andere plaat- I toestel op Gilze-Rijen, waar de ko-
werd eveneens gegrepen. De man j sen was het hetzelfdebeeld. Honder- njngiji zich door verscheidene auto-
Vwwon gooide snel wat beddegoed den schepen voor de kust om de dui- 1 riteiten liet voorlichten. Zij ver-
na en toen ging de tocht verder.
zenden op te nemen, die het eiland
„We hebben twee nachten op zol- moesten verlaten. Een groot bezwaar
der gezeten", vertelde de oude, bij de reddingspogingen is echter het
„meestal onder de deken. Eten had- in onvoldoende mate aanwezig zijn
den we nog gen.ieg, en we konden j van roeiboten met buitenboordmo-
ook wat warms maken, want we tor en platboom vaartuigen, die de
hadden een vergasser, maar het gaten door kunnen of over de dijken
drinkwatr begon aardig krap te gedragen kunnen worden. Zodoen-
worden". de staat het aantal grotere schepen
klaarde bijzonder getroffen te zijn
door het perfecte „teamwork" van
alle samenwerkende instanties.
Vergezeld van de commissaris der
koningin in Noord-Brabant begaf
H.M. zich per auto naar Breda voor
een bezoek aan het ontvangstcen
trum voor evacué's.
krachtsinspanning van militairen en
burgers het dreigende gevaar, dat de
aangrenzende polder onder zou lo
pen, gekeerd werd. Verder ging de
tocht naar Halsteren, waar de ko
ningin met vele evacué's en met
leden van land- en zeemacht ge
sprekken voerde en ook daar was zij
getroffen door het uitstekende werk
van militairen en burgers.
Na een kort bezoek aan het stad
huis van Bergen op Zoom en het
Twee paarden, ergens op een weg op Walcheren, temidden van de vloed, verlaten en waarschijnlijk verloren. Deze opname werd uit de lucht gemaakt
offers. Tussen kapotte huizen voe-1 door een Engelse fotograaf, die met een vliegtuig uit Londen voor een vlucht over Walcheren was opgestegen.
(LUCHTFOTO A.N.P.).
Het onderstaande staatje geeft
een overzicht van dc plaatsen
en de daarin omgekomen slacht
offers van het rampgebied.
De opgave vermeldt slechts de
officieel geregisteerde slachtof
fers, zodat helaas niet kan wor
den aangenomen, dat deze cij
fers overal de werkelijke om
vang van de ramp weergeven,
Abbenbroek l
Anvernege Theodoruspl. 17
Brandwijk 2
Brouwerhaven 3
Bruinisse 1
Burg (Schouwen) 10
Burgsluis 10
Capelle 3
Dinteloord 3
Fijnaart 46
Geersdijk 1
Goeree Overflakkee 40
Goese Sas 7
's-Gravendeel 55
Halsteren 17
Heijningen 25
Hellevoetsluis 5
Hoedekenskerke 1
Hoekschewaard 7
Hondsbosschezeewering 1
Hontenisse 8
Iereeke 10
Kloosterzande 9
Kortgene 5
Krabbendijke 4
Kruiningen ll
Kruispolder 8
Maassluis 1
Moerdijk 13
Nw. Neuzepolderl
Nw. Vossemeer50
Numansdorp 67
Oosterschei de 4
Ossenisse 1
Ouddorp i
Oudekerk a. d, IJssel 2
Oudelande 2
Oude Tongc 190
Papendrecht l
Raamsdonksveer 2
Rilland l
Rotterdam l
St. Maartsensdijk 1
St. Philipsland 1
Stavenisse (minstens) 200
Steenbergen 13
Stellendam 2"
Stormpolder 6
Strijen 2S
Sliedrecht 1
Terneuzen 3
Texel 4
Veere 2
Vlissingen 3
Willemstad 12
Wolfaartsdijk 6
IJsselmonde 3
Zierikzee 19
Zuidland 20
