Overzichtstentoonstelling
Herman Kruyder
50 Jaar geleden
DE EERSTE KAMER WERKT
RUSTIG VOORT
n
|H1
HÉ
nl
Ét
I
Ï1
6
CITY
ODEON
TINI VAN RIJN-SPRUYT
DE NIEUWE
HAARMODE LIJNEN
Sfimovtf
HET VADERLAND
2
WOENSDAG-4 FEBRUARI 1953
Eert magnifiek colorist:
Toen Herman Kruyder in 1935 stierf,
xvaren er niet zovelen die zijn betekenis
zagen. Het is mij bekend, dat een onzer
beste toenmalige kunsttijdschriften een
paar jaar tevoren een artikel over hem
had geweigerd, met dc motivering dat
het werk pathologisch was en derhalve
geen kunstwaarde kon hebben. Inmid
dels schreef Plassaert enkele malen over
hem in de Groene; Wiessing liet zich
bewonderend uit in een artikel in het
Maandblad voor Beeldende Kunsten; S.
P. Abas erkende meer dan eens ten volle
zijn betekenis in de N.R.C., zoals onder
getekende het ook deed in deze courant.
Daarnaast was er dan echter veel on
verschilligheid, veel onbegrip, waren er
zelfs ook van schilder-collega's vaak
insinuerende misprijzingen. Voor zover
mij bekend, werd vóór de laatste oorlog
niets van hem aangekocht door onze
musea.
Sedert de bevrijding is hierin gelukkig
verandering gekomen en men spreekt
zelfs wel van een „Kruyder-cultus", hoe
wel het mij niet duidelijk is waarin deze
dan eigenlijk zou bestaan. Dat men thans.
17 jaren na zijn tragisch einde, voor .het
eerst een overzichtstentoonstelling van
zijn oeuvre heeft georganiseerd, 'als laat
ste van een reeks van vier exposities
de drie andere waren van Charley
Toorop, Chabot en Sluijters wijst
zeker nog niet op een cultus, maar moet
slechts een late plicht heten. En in de
musea kon zijn vertegenwoordiging nog
altijd ruimer zijn.
Generaliserend gesproken is Kruyder
ook thans eerder onderschat dan over
schat. Hij heeft in de kwart eeuw dat
hij schilderde, relatief weinig gemaakt
en dat weinige is ongelijk van niveau.
Zijn Bennebroekse en de latere Blan-
cumse jaren zijn het belangrijkst en
zelfs dan zijn er stijgingen en dalingen.
Maar het gaat niet om de hoeveelheid.
Het gaat altijd om enkele hoogtepunten.
Naar die hoogtepunten beschouwd komt
Kruyder- mij een magnifiek colorist voor
en onze belangrijkste „expressionist" van
deze eeuw. Men zou hem eens naast
buitenlanders als Permeke, Kokoschka
e.d. moeten zien om hem te toetsen in
een internationale zin, maar in het Hol
landse kader is hij stellig een der uit
zonderlijksten. Weinige schilders hebben
ons zo fel en tegelijk zo poëtisch de
achtergronden en ondergronden van hét
leven geopenbaard, het raadsel van het
zijn, een wereld van droom en van drift,
van angst en verrukking.
Dinsdagavond heeft de criticus P. C. J.
Reyne, schrijver van het enige bestaan
de boekje van de schilder, in de aula
van het Gemeentemuseum Kruyders be
tekenis in een uitvoerige rede uiteen
gezet. De heer Reyne wees er op dat het
gemakkelijker is thans, nu dat de storm
der „ismen" is geluwd, Kruyders plaats
vast te stellen dan tijdens zijn leven. Het
expressionnisme was niet slechts emotio
nele ontlading en het betekende niet
slechts „de revolutie der schilderkunst
tegen overgeleverde waarden, ingegeven
door het besef, dat de Westerse cultuur
;en impasse was geraakt", maar het
hield evenzeer „de extatische vereenzel
viging met de dingen van de buiten
wereld" in alsmee het zoeken naar de
aanvankelijke, primitieve uitingsvorm.
Spreker ging nader in op Kruyders
dichterlijkheid en zijn zeer bijzondere
coloristische begaafdheid. „Zijn kleur
heeft een gloed en een orkestratie, die
hier niet meer aan de orde is geweest
sinds Verster". Zowel in zijn beleving
van het wonder als van de verschrikking
keerde Kruyder terug tot de* zuivere
kinderlijke staat; hij was de meest in
dividuele, niet de meest individualisti
sche van onze schilders. De heer Reyne
noemde zijn kunst „een machtige bij
drage tot het aanvankelijke en reddende,
dat zich als wending voltrok in het be
gin dezer eeuw".
Wethouder J. van Zwijndregt heeft
vervolgens de expositie geopend en de
gelegenheid te baat genomen, het stand
punt van de Overheid tegenover kunst
uiteen te zetten. Door de veelheid der
moderne stromingen in de kunst is de
juiste waardebepaling vrijwel onmoge
lijk geworden.. De Overheid liet zich
voorlichten," zij diende zich te stellen
achter elk werk waaruit de drift der
begaafdheid sprak, maar het is niet haar
taak te oordelen, laat staan te veroor
delen ook al wenst een deel van het
publiek, dat in de krant een plaatje ziet
van een bekroond schilderij, deze ver
oordeling. De huidige toestand moest
men verbeteren, niet door de kunst dich
ter bij het volk te brengen, maar, in het
algemeen, het volk dichter bij de kunst.
Daarom was het wenselijk het museum-
bezoek te stimuleren en in het bijzonder
het bezoek aan tentoonstellingen zoals
deze.
„Mijn oprechte wens", aldus wethou
der Van Zwijndregt, „is dat dot werk
van Herman Kruyder tot zoveel moge
lijk mensen mag spreken."
De Gr.
HET VADERLAND
4 Februari -1903
-Naar wij uit' hoogst betrouwbare bron
•vernamen, kan in den loop-der 'week,
waarschijnlijk Zaterdag, een hernieuwing
der campagne ten gunste van Dreyfus'
rehabilitatie tegemoet worden gezien.
a *6.
Berichten aan militairen
overzee
In verband met de ongerustheid on
der de Nederlandse militairen overzee
over hun familie in Nederland, wordt aan
alle families van deze militairen in
getroffen gebieden verzocht zo spoedig
mogelijk bericht van hun omstandighe
den te geven aan de Sectie welzijnszorg
ministerie van oorlog, Van Stolklaan 3,
Den Haag, telefoon K 1700 - 553356.
Deze berichten worden telegrafisch
aan de commandanten in Korea, Nieuw-
Guinea en Suriname doorgegeven ter
mededeling aan de betrokkenen.
Inwoners en geëvacueerden uit de
getroffen gebieden, die verwanten, die
nend bij de Koninklijke Marine, buiten
Nederland, in kennis willen stellen van
hun omstandigheden, kunnen zich daar
voor wenden tot het Bureau personeels-
publiciteit van de Koninklijke Marine,
Koninginnegracht 12, Den Haag, tele
foon K 1700 183155 en 183156.
De berichten zullen ten spoedigste
zonder kosten worden doorgegeven aan
het overzee diénende personeel der Ko
ninklijke Marine.
Kanaal in Zeeland
(Luchtopname ANP-joto)
HET (yy) VADERLAND
NIEUWE COURANT
Anno 1S09
ADER LAND JV.F.I
I 25-27 't-Gravenhof»
1S4.340 Giro lt2T$0
Residentie Orkest
Verpozingsconcert
Piet Sohijf, de eerste hoornist van ons.
orkest, speelde als nouveauteit op dit
Verpozingsconcert het tweede Hoorn
concert (evenals het eerste in Es dur)
van Richard Strauss. Tussen beide con
certen zullen ongeveer zestig, jaren lig
gen en dit tweede concert bewijst, dat,
toen de grote componist op zijn oude dag
nog eens terugdacht aan zijn vader, de
oude hofhoornist-van München, hij tame
lijk breedsprakerig was geworden.
Natuurlijk is ook dit concert prima
vakwerk, natuurlijk ook zit het vol
reminiscenties aan vroegere Strauss-
werken, even vanzelfsprekend treffen
hier en daar muzikanteske passages, die
de oude meesier weer verraden, maar
het tweede deel slaat de rest van het
lange stuk dood door de lengte en de
eindeloze herhalingen. Piet Schijf blies
het werk 'met overtuiging en in de boek
delen met kennelijke virtuose vreugde.
Jammer dat even op 't eind van 't tweede
deel een ontsporing dreigde, maar diri
gent en solist zijn ten slotte zulke routi
niers, dat er heel wat meer nodig is om
tot een déraillement te geraken.
Het concert begon met een grandioze
en virtuoze uitvoering van de ouverture
van De Verkochte Bruid van Smetana
en eindigde met een reprise van de be
werking door van Otterloo van Schu
berts auafre-mams-fantaisie, die wij de
vorige week reeds bespraken. Het Ge
bouw was deze keer lang niet vol een
bewijs, dat vele werkers in deze dagen
van nood en ellende geen tijd kunnen
vinden voor verpozing. En ook deze con
statering dóet goed.
C. v. B.
Jean Pierre Marty
Heeft men in de Nederlandse pers het
vorig jaar de jonge Franse pianist Jean
Pierre Marty te mild behandeld of waren
wij gisteravond in Diligentia getuige van
een typische off-day?
In ieder geval: zoals Jean Pierre
Marty gisteravond speelde was het
en ver beneden de maat. Een Moza.rt- -2 T •--- --
i t, i_ v Belangen des^Boekhandels zal op korte
Z ?Jjg Brahms-^"i termijn een Ifcgave het licht doen zien,-
grijpt hq geen enkele maat en voor de„d de over6trommgsramp. die
Sonate Opus 101 van Beethoven heeft Und heeft getroffen. De uitgave
hij de geestelijke kracht met om er een zal fëVdto's'een 'sober relaas geven van
Uitgave ten bate van het
Rampenfonds
De VerenigirÜ' ter Behartiging van de
geheel van te maken. Hij ziet de archi
tectonische lijnen niet en doör rhyth-
mische en agogische fouten valt het wer
ken als in scherven uiteen.
Blijft over de Sonate uit 1940 van
Aaron Copland, een afschuwelijk klin
kend, hol en zelfs hier en daar infantiel
stuk muziek. Kennelijk voelde de jonge
pianist zich in deze demonstratie van
geestelijke armoede het best thuis en dat
is een veeg teken.
C. v. B.
de ernstige gevolgen dezer catastrophe.
De Vereniging heeft voor de verzorging
en de verspreiding dezer uitgave de be
langeloze medewerking verkregen zo
wel van de' uitgevers als van de boek
handel in het gehele land. Verwacht
wordt, dat ook de papierhandel en de
drukkers belangeloos hun diensten aan
deze opzet zullen verlenen. Op deze'
wijze zal het de Vereniging mogelijk
zijn de gehele opbrengst van de uit
gave aan het "Nationaal Rampenfonds
af te dragen.
Staatssecretaris v. d. Berge hield maidenspeech
(Van onze parlementaire redacteur)
paald en het object der wet met de wet
zelf onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Daar kan ook de staatssecretaris niet
onderuit, vond hij. Er valt niets meer
te verlengen als de wet vervallen is. Hij
zou, met zijn politieke vrienden, tegen
stemmen.
De heer Regout (KVP) bracht een
nieuw element in het geding door er op
te wijzen, dat de verlate behandeling van
het ontwerp waardoor de minister in
deze onaangename situatie is gekomen
het gevolg was van een verzoek van
enkele leden van de Kamer. Wat niet
wegnam dat hij zijn stem niet aan het
ontwerp zou geven. Mr Cammelfoeek
(PvdA) steunde het betoog van de-staats
secretaris, d^e-daarna de geopperde be
zwaren trachtte te weerleggen, toege
vend, dat de considerans iiiet, gelukkig
was. Minister v. d. Kieft zei tenslotte
geen gevolg te kunnen geven aan de
aandrang van vérschillende leden om
het ontwerp in te trekken. Hij behoefde
inderdaad geen concessies te doen. Het
stond wel vast dat de voorstanders tal
rijker waren dan de tegenstanders. Met
31 tegen 15 tsemmen werd het ontwerp
aangenomen. Tegen stemden de WD,
CH, de KVP-leden Mertens, Van Velt-
hoven, Regout en Sassen en het A.R.-lid
prof. Hellema.
De Tweede en Eerste Kamer zijn gis
teren gescheiden wegen gegaan. De Ka
mer van honderd kreeg, na de rede van
de min.-president, dr W. Drees, een week
vacantie, de Eerste ging, nadat minister
Beel in haar midden gesproken had, ver
der met de afwerking van -de agenda.
Hetgeen niet klopte met de motivering
van de voorzitter der Tweede met be
trekking tot de opschorting der werk
zaamheden, nl. dat de ministers tijd
moest worden gegeven voor de extra ar
beid, welke de watersnood voor hen
meebrengt, ook voor Kamerleden die
werkzaamheden in verband met de hulp
verlening op zich hebben genomen, ter
wijl andere Kamerleden, wonend in de
getroffen gebieden, in sommige geval
len in het geheel niet in staat zijn Den
Haag te bereiken. Motieven, welke ten
dele ook de Eerste Kamer had kunnen
laten gelden. Zij gaf er evenwel voorkeur
aan, door te werken. Juist gezien, lijkt
ons: het normale leven moet, waar mo
gelijk voortgang hebben.
De enigen, die het onnodig vonden dat
de ministers enig respijt kregen, waren
de communisten in d; Tweede Kamer,
maar him woordvoerder, de heer
Gortzak, kreeg geen voet aan de grond,
al bedacht hij vernuftig een weg om de
barrière van de voorzitter te omzeilen:
Hij zei slechts enige vragen te willen
stellen. Van welke aard-die zouden zijn
had hij echter reeds ve.rraden toen hij
zei. de regeringsverklaring onbevredi
gend te vinden. De voorzitter zette hem
volkomen buiten spel.
De publieke belangstelling concen
treerde zich uitsluitend om en in de
Tweede Kamer. Zonder te kort te lyillen
doen aan de belangrijkheid van de rede
van dr Drees, die een overzicht gaf van
de situatie in de «ootejbWen en een
uitvoerig beeld'van de "julp- organisatie:
Piano-recital ten hate van het
Rampenfonds
De pianiste Maria Elena Pallemaerts,
die Donderdagavond een recital geeft in
Ddligentia, heeft de bruto-ontvang.sé van
deze avond ter beschikking gesteld van
het Nationaal Rampenfonds.
Hendrik Hagenaars Hoek
Zelf vind ik meestal de hoekjesschrij
verij een goede stiel. Ge zegt wat op
's harten bodem lelt en tracht daaraan
"de vorm te geven waar ge zelf genoegen
aan hebben kunt. Niet dat dit altijd ge
lukt en niet dat ge er immer weerklank
door vindt in de harten der anderen.
Maar soms gelukt het wèL Ge hebt daar
dan zelf enige voldoening van. En soms
laten anderen er, op een of andere wijze,
bemerken, dat ge naar hun hart geschre
ven hebt en dan is, daardoor, die vol
doening groter.
Dit alles de mislukkig zowel als het
slagen maken deze bescheiden schrij
verij tot een arbeid die waard is ver
richt te worden.
Maar een enkele keer krijgt dit dage
lijkse werk een zéér bittere smaak.
Zoals nü.
Zoals nü, dat alle harten van alle
mensen-met-harten, alleen maar de
weerklank hebben van het verschrikke
lijke dat met het vaderland is geschied.
Nu nog immer de verschrikkelijke be
richten uit de geteisterde gebieden in
onophoudelijke stromen over ons komen
en wij verbijsterd en machteloos erbij
néérzitten en niet weten welke woorden
er nü nog te zeggen zouden zijn voor
alle ellende.
Wat moet ge, in zo'n hoekje van de
krant, dan nog te berde brengen?
De eigenwijsheid van uw standpunten
is al lang weggedreven op de eindeloze
stroom van alle onbéschrijfelijke verdriet.
De parmantigheid van uw oordelen is
lachwekkend bij het onverklaax-bare ge
weld van de elementen.
Er is niets, dat nog waard is ge
hoord te worden in de orkaan van deze
onpeilbare menselijke ellende.
Wat zoudt ge nu nog babbelen, bab
belen, babbelen?
Er is nu een machteloosheid in de
meesten van ons die helemaal stil en
werkeloos maakt.
De verlamming van het onvermijdelijk-
vreselijke.
Ge zijt nu met uw hart bij de anderen:
bij wie neergeslagen zijn en bij wie
alleen maar zwijgend zwoegen en zwoe
gen past om er nog iets van terecht
te brengen.
Dan zwijgt ge immers beschaamd?
Subsidie Nederlands volks-toneel
Huldiging Cees Laseur
uitgesteld
Zoals bekend worden voorbereidingen
getroffen voor de feestelijke viering van
het 35-jarig toneeljubileum van de toneel
speler en directeur van de Haagsche
Comedie, Cees Laseur, in de loop van
Februari.
Op verzoek van de jubilaris is besloten
B. en W. van Amsterdam hebben aanverband met de ramp die ons land
de gemeenteraad een voorstel doen toe- getroffen heeft, de viering van dit jubi-
komen om, onder nader vast te stellen j leum enige tijd uit testellen,
voorwaarden, een subsidie te verlenen j Te zijner tijd zullen nadere bijzonder-
van ten hoogste f 15.000 aan de stichting heden over de jubileumviering
„Het Nederlands Volks-toneel". I bekend gemaakt.
verlening mag worden geconstateerd dat
hetgeen daaraan voorafging, rilt de Uit
eenzetting van de voorzitter, ontroerde
door haar diepe menselijkheid, het
warm gevoel van mededogen, het krach
tig beroep op naastenliefde en Christen
plicht. Staande heeft de Kamer deze
woorden beluisterd, stil en zichtbaar ge
troffen.
Verlenging dividendstop
aanvaard
In de Eerste Kamer trachtte minister
d. Kieft zijn dividendstop te deblok
keren. Hij had hiervoor de hulp inge
roepen van de nieuwe staatssecretaris,
mr v. d. Berge, die een diepgaand juri
disch betoog had opgesteld dat hij met
grote overtuiging voordroeg, en waarvan
de conclusie was. dat de wet op cie divi-
dendbeperking niet vervallen is, omdat
zij geen bepaling bevat van die aard.
Voor het overige trachtte de spreker het
standpunt van de minister doo>- juridi
sche argumenten te versterken.
Verschillende sprekers stelden hun
zienswijze daar tegenover. Om niet in
herhaling te vervallen moeten wij kort
zijn bij de weergave van hun vertogen.
Prof. Molenaar (V.V.D.) wees op de con
siderans van het wetsvoorstel, welke zich
niet verdraagt met de mening, dat de
oude wet springlevend zou zijn. Hij voer
de o.a., arresten van het Hof en de Hoge
Raad aan over het algehieen vorderings-
besluit en de toepassing van de ont
eigeningswet. Spr. zei tenslotte te be
treuren dat de minister het ontwerp niet
intrekt. Dr Rip (AR) bepleitte eveneens
terugneming van het ontwerp, waarna
mr Teulings (KVP) zich achter de mi
nister plaatste en de „specieuse" opmer
kingen van de vorige sprekers bestreed.
De heer Pollema (CH) hchtte het_ einde
van de wetstoepassing yvêl degelijk be-
Wijziging wet op bedrijfs
organisatie "W
's Avonds zat minister De Bruijn ach
ter de groene tafel en kwam de wijziging
van de wet £p de bedrijfAjganisatie in
behandeling. Er was slecl-Pyëén^i^ker
die bedenkingen opperde;! nlfl
(AR) die namens zijn fraóèie]
het spijtig vinden dat dit'
■aarmee hÉTbestaan van de;
t.-flmet een jaan woi
moeLworderribehandeld.) Hij informeerde
naar het aantal overgebleven vakgroe
pen, toonde wonderlijk genoeg spe
ciale belangstelling voor de modisterij en
schoonheidsinstituten, vroeg of niet de
zetelvastheid van de leiders der vakgroe
pen oorzaak is, dat het opheffingsproces
zo traag werkt. Er is een secretaris met
een wachtgeld van f 23.000, veel geld is
ondergebracht in stichtingen waar men
niet aan kan komen, in een bepaald ge
val werd een geweldige som uitgegeven
voor een afscheidsvergadering van schei
dende functionarissen. Overnemen van
personeel van de vakgroepen in de
P.B.O. leek hem niet in alle opzichten
aanbevelenswaard. Tenslotte vroeg deze
spreker de minister een nota met allerlei
;egevens aan de Kamer over te leggen.
De minister zei, dat het hem aange
namer zou zijn geweest als hij dit ont
werp achterwege had kunnen laten. 654
Vakgroepen zijn reeds opgeheven, 84
zullen binnen enkele dagen volgen. Ove
rigens hebben verschillende organisaties,
ook uit de kring van geestverwanten van
dr Rip, aan het voortbestaan van de
Woltersomorganisaties meegedaan. Hoe
spoediger zij verdwijnen, hoe liever het
spr. is, Enkele klachten over het finan
cieel beleid bleken juist. Tegen het over
nemen van geschikte functionarissen zag
spr. geen bezwaar. De gevraagde nota
zal de minister t.z.t. aan de Kamer doen
toekomen.
Toen mr Rip daarop preciseerde, dat
zijn bezwaar tegen de leidinggevende
functionarissen gaat, die in sommige ge
vallen 3 a 4 vakgroepen leiden en nog
een advocatenpractijk daarbij hebben,
zei de minister dat door de medewerking
van de vrije organisaties iemand, die
vroeger een belangrijke functie in een
Woltersom-organisatie bekleedde, thans
een eerste functionaris in de S.E.R. is.
Het ontwerp werd tenslotte zJi.s. aan
genomen.
Oorlog en Marine
Om 9 uur marcheerde de minister van
Oorlog en Marine, geflankeerd door de
staatssecretarissen Kranenburg en Moor
man de Kamer binnen.
Twee uren heeft de Kamer aandacht
besteed aan de begrotingen van deze
departementen De heer Ruys deBeeren-
brouck (K.V.P.) nam het leeuwen
deel van deze tijd, zich concentrerend
op en fulminerend tegen het humanisme.
Niet van Thomas Moore, in wie de
katholieke kerk allerminst een vijand
zag, doch wel van het Humanistisch
Verbond. De kerk moet haar zeer bij
zondere positie ook tegenover de buiten
kerkelijken behouden. Minister Staf is,
vond spr., te toegefelijk geweest voor
het Humanistisch Verbond. De marine
wordt enigszins stiefmoederlijk behan
deld, een harmonische ontwikkeling van
alle onderdelen der krijgsmacht is ge-
wen^Spr. informeerde o.a. wanneer de
«Kjrg Do°V4an"; we^^jiivv de vaart.j 1
De heer De Dreu(P.v.d.A.) vond de
achterstand in de munitievoorraad ver
ontrustend, bepleitte gemakkelijker
voorwaarden voor toelating bij de op
leiding Van Heutsz had ook geen
H.B.S. 5 jaar en zei dat de Ned. Mil.
Missie niet zonder overleg met de Indon.
regering teruggeroepen moet worden.
Het nieuwe geluid was dat deze spre
kers, evenals de heer Vixseboxse (C H.)
hulde brachten aan de militairen van
alle wapens die in de noodgebieden hulp
boden, waarmee zij de dank van het
Nederlandse volk verdienen.
Parkstra
Telefoon
Directeur: TH. D. STRUICK
Hoofdredacteur •- Dr IV. VA N WIJS
ABONNEMENTSPRIJZENf24.60
per kalenderjaar, f6.25 per kwartaal en
f2.15 per maand. Loste nummers S centi
's Zaterdags 15 cent
ADVERTENTIE PRIJZEN-32 cent pes
rnilhrn eferregel, op contract van 26 cent af.
Advertenties in de tekst 2 maal de f*
wane prijs
Korte Metten
BINNENLAND
Het Zweedse schip „Racken", dat
zoek was, is beschadigd en wordt door
de sleepboot „Holland" naar IJmulden
gesleept. Het eveneens vermiste Zweedse
schip „Ranes" is beloodst en bevindt
zich thans in de omgeving van Gent.
In verband met de tragische gevol
gen van de watersnood hebben de car
navalsverenigingen te 's-Hertogenbosch,
Maastricht, Heerlen, Weert, Venlo, Roer
mond. Sittard en Kerkrade besloten dit
jaar geen carnaval te vieren.
De NCRV en de VARA zenden van
daag de gehele dag een noodprogramma
uit. Hierin zal voorrang worden gegeven
aan mededelingen, die do hulpverlening
ten goede kunnen komen.
Bij K.B. is aangewezen de „Prof.
A. E. J. Moddermanstichting" voor de be
studering van het strafrecht e«» zijn hulp
wetenschappen, verbonden aan de rijks
universiteit te Leiden, als bevoegd tot
het vestigen van een bijzondere leerstoel
in de natuurwetenschappelijke crimi
nalistiek.
Van een fotografisch atelier te Am
sterdam is vermoedelijk door kinderen
een hoeveelheid sulfocyanide weggeno
men. Daar dit zwaar vergif op geklon
terde suiker lijkt, heeft de Amsterdamse
politie alle ouders gewaarschuwd extra
op hun kinderen te letten.
Op Voorne werden 2 noodhospita
len door dr Soesman, van de medische
afdeling van het Rode Kruis in samen
werking met de Kon. Marine ingericht;
één in Oostvoorne en één in Rockanje.
Wegens diefstal en heling van goe
deren uit een vergezelde wagon werden
twee ex-machinisten van de Ned. Spoor
wegen uit Utrecht tot resp. 8 en 4 maan
den gev.straf veroordeeld, waarvan de
helft voorwaardelijk.
Van 11 t.e.m. 18 September 1954
wordt te Amsterdam in het Kon. Insti
tuut voor de Tropen door de Int. Fede
ratie van Spiritualisten een wereldcon
gres gehouden, waaraan personen uit 52
landen zullen deelnemen.
De landelijke conferentie van de
Oecumenische jeugdraad zal worden ge
houden op 7 en 8 Februari in het Her
vormd Lyceum te Amsterdam,
Zaterdag wordt in Krasnapolsky een
studiedag gehouden, georganiseerd door
de stichting „Commissie voor huishou
delijke en gezinsvoorUchting".
BUITENLAND
De gearresteerde Indonesiërs
De raadsman van de op 24 Novem
ber j.l. gearresteerde Indonesiërs Go
Gien Tjwan en Soenito, heeft bij de
rechtbank te Amsterdam een verzoek
ingediend voor hun invrijheidstelling.
Daarin wordt een beroep gedaan op de
formele grond, dat de vastzetting on
rechtmatig is en dat deze niet op grond
van landsbelang dringend geboden is.
De raadsman" deelde mede, dat op het
request van zijn cliënten aan de minis
ter van justitie om hen, in afwachting
van een definitieve uitwijzing, vrij te
laten geen antwoord is ontvangen.
Koninklijke onderscheidingen
Tot riddél* in de Orde van Oranje-
Nassau is benoemd ds J. Louw, predi
kant van de Baptisten gemeente.
De eremedaille, verbonden aan de
Orde van Oranje-Nassau in zilver is ver
leend aan: B. C. P. Jaspers, administra
tief ambtenaar C le klasse bij de politie-
technische dienst en aan W L. van der
Holst, koster van de parochiekerk van
het Heilig Hart.
de Guaharibo's te kunnen spreken zónder
dat de Maquiritares het in de gaten had
den. Ik was juist tot dezelfde slotsom
gekomen. Ik antwoordde:
,Dat vraag ik me ook af."
helemaal zaten, maar dat ze er zitten,
lijdt geen twijfel. We bevinden ons op
het grondgebied van de Gua-ha-ri-bo's!"
Hij spoog woedend op de grond en
wendde zich tot Marguerite. Er ontspon
Op dit moment bleef José plotseling j zich een heftig debat tussen hen Ik
U.: or> noonhpirl PPhrillk een
dat ze literatuur maakten van hun oer
woud-ervaringen vermocht ons niet
te imponeren, integendeel: we voelden
er ons door gerust gesteld! Dit was
niet onze enige onlogische reactie tij
dens deze tocht. Maar het was wel één
Eindelijk bereikten wij weer een vlak
gedeelte, mijn hart begon langzaam om
laag te zakken en ik kon weer wat lucht
krijgen.
We bevonden ons op een min of meer
open plek. Voor ons rezen vier kleine
vervallen rancho's op. Hun vorm was iets
nieuws voor ons. Ze warén driehoekig,
terwijl de klassieke rancho van de Ma
quiritares vierkant is, en de dikke tak
ken. die hun geraamte vormden, waren
voor zover wij konden zien niet met een
mes afgekapt. Hun uiteinden waren splin-
terig, niet glad,
Gaisseau liep achter mij. Sedert wij op begreep het. Pierre en ik hadden het bij
met een schok stilstaan, alsof hij tegen
een onzichtbare muur was opgebotst. Zijn
machete glinsterde in een zonnestraal,
terwijl hij het wapen in zijn uitgestrekte
arm op en neer bewoog. Hij draaide zich
om en keek me aan. Zijn gezicht was
gespannen.
„Guaharibo, m'n waarde!" riep hij uit.
Met de punt van zijn machete wees hij
naar de grond. Ik keek en zag alleen
een palmtak, die hij zojuist had afge
kapt. Maar het was het uiteinde, dat hij
mij aanwees. En nu ontdekte ik het: deze
tak was helemaal niet afgekapt, maar
afgebroken, door een draaiende handbe
weging los losgewrongen! De breuk was
nog vers en vochtig, het kon niet langer
dan een paar uur geleden gebeurd zijn! Ik
pad waren gegaan, had hij
woord gezegd.
„Wat zou dat zijn?" vroeg hij nu plot
seling in het Frans en op gedempte toon.
„Zou dat niet een Guaharibo-kamp kun
nen wezen? De Maquiritares maken hun
rancho's heel anders. Ik heb de indruk,
dat José niet de goede weg gevonden
heeft. Ik vermoed dat we een Guaharibo-
spoor hebben gevolgd."
Hij sprak overigens het woord „Guaha
ribo" niet uit. In plaats daarvan zei hij
„pools" Dat hadden wij zo afgesproken,
gedachtig aan Alfred Jarry („de scène
speelt in Polen"), om onder elkaar over
nog geen het rechte eind gehad. Het was hier Gua-
haribo-gebied! Deze afgescheurde palm
tak was een merk van hun spoor zij
bezaten immers geen ijzeren gebruiks
voorwerpen! Ze moesten vlak in de buurt
zijn.
„Maar dan zijn we dus niet op het
spoor van de Maquiritares?" vroeg ik, met
geveinsd onbegrip.
„Om de drommel niet, we zijn ver
dwaald," "antwoordde Catire. „God mag
weten waar het pad van die verduivelde
neven van mij uithangt Wat we hier
te pakken hebben is een spoor van die
wilde zwijnen; ik wist niet,' dat ze hier
maakte van deze gelegenheid gebruik een
woordje met Pierre te wisselen. Om eer
lijk te zijn: óns vervulde dit onvoorziene
voorval eerder met enthousiasme dan
met ongerustheid. Niet dat het ons aan
werkelijkheidszin ontbrak, maar we wa
ren ervan overtuigd voornamelijk als
reactie op alles wat we gehoord hadden
dat het mogelijk moest zijn een vreed
zaam contact met de Guaharibo's tot
stand te brengen en het geschikte mo
ment daartoe leek nu al bijzonder nabij.
Per slot had onze expeditie geen ander
doel dan het leven van onbekende wilde
stammen bloot te leggen. En wij waren
nu op hun terrein! We nadden ons on
geduld al zo lang opgekropt en eindelijk
roken wij actie. Zouden we hen ook even
bedaard tegemoet 'kunnen treden als wij
van plan waren? Wij meenden van wel.
Vandaar dat elk nieuw blijk van onge
rustheid van de kant van onze gidsen
onze geestdrift alleen maar stimuleerde..
Daarbij wensten wij niets liever dan
dat onze eerste wilden ook echte wil
den zouden blijken. De blanken en mes
tiezen uit het. Orinoco-gebied hadden
ons té veel lelijks over de Guaharibo's
verteld. We waren over de verschrik
kelijke wreedheid en wildheid van deze
stam dermate doorgezaagd, dat we er
aan waren gaan twijfelen. En zelfs de
kennelijke ongerustheid van José Catire
en Marguerite kerels die je er toch
i waarachtig niet van kon verdenken,
Het scheen dat Catire en Marguerite
waren uitgepraat. Ze legden hun ma
chetes neer, grepen elk een dikke li
aan beet en trokken zich daaraan op.
In minder dan geen tijd' zaten ze boven
op het bladerdak, een meter of vijftig
boven ons hoofd. Vijf minuten latei-
kwamen ze weer naar beneden.
„Er is rook daar," zei Catire, „maar
ik weet niet of het van Maquiritares
of van Guaharibo's afkomstig is!"
„Latèn we er dan heen gaan, dan ko
men we er vanzelf achter," stelde Pierre
voor.
José verzette zich nooit ergens tegen,
hij was een diplomaat. Hij wilde niet
dat we iets van zijn angst voor de Gu
aharibo's zouden merken.
„Het is nu te laat." antwoordde hij.
„Over een uurtje is het al donker. La
ten we een geschikte kampeerplaats
zoeken, dan kunnen we morgenochtend
op pad gaan."
We kampeerden op een paar kilome
ter afstand van de driekantige rancho's,
aan de andere kant van de bergrug, die
we juist beklommen hadden. Er was
een klein beekje met helder water. We
namen allemaal een bad.
„Waar loopt dit beekje heen?" vroeg
ik aan Catire.
„Ik weet er niets van," antwoordde
hij knorrig.
(Wordt vervolgd
brengt U
in haar Salons
Gepresenteerd te Parijs op
1 Februari '53 door he-fc
Syndicat Je la Haute Coiffure
Den Haag Heulstraat 19
Telef. 11S187
VAM oe DAG
No. 12.
Omschrijving.
Horizontaal: 1. boerderij. 3. onbruikbaa:
beschadigd. 5.streling 7. gereedschap. 9. ver
heven gedicht 11. nachtroofvogel. 13. gem,
a/d Veluweraad. 14 vlaktemaat, 15. hui. 17.
tijdrekening. 19. wandeldreef, 22. handvat. 23.
werkplaats. 2i. zich voortbewegen.
Verticaal: L kiekje. 2. zoon (Schots). 3.
vragend vnw. 4. uitholling. 6. zijtakje v. d.
Rijn. 7. zwartbruin. 8. moes. 10. rivier in En
geland. 12. mestvocht. 15, roofvogel. 16. lastig
insect. 13. gretig verlangen. 20 eerbetuiging.
21. danig.
1
2
m
3
4-
"n
6
6
m
e
9
/O
111
A2
'J
m
lllllllj
Mi
/b
'7
/ff
'9
2 O
2/
m
22.
AA
Het Italiaanse tankschip „Miriella",
dat met 5.000 ton Perzische olie geladen,
tracht de Britse blokkade te doorbreken,
naderde Dinsdagavond de haven van
Suez, aldus is in te Suez ontvangen be
richten gemeld.
- Door de Westduitse minister v^n
Verkeer, dr Seebohm, is omtrent de op
de internationale verkeersconferentie te
Parijs bereikte resultaten nog medege
deeld, dat ook een internationale finan
ciering van de aankoop van spoorweg-
materieel en een electrificatie van de
spoorwegen in de bedoeling ligt.
De raad van de Duitse Evangelische
Kerk die oorspronkelijk op 12 en 13
Febr. te München bijeen zou komen, zal
in W.-Berlijn vergaderen, teneinde ver
tegenwoordigers uit O.-Duitsland in staat
te stellen deel te nemen. De Oostduitse
autoriteiten hadden twee Oostduitse
geestelijken geen vergunning verstrekt
voor een reis naar München,.
Achtendertig Duitse krijgsgevange
nen die sedert 1943 in een Russisch kamp
werden vastgehouden, zijn in het ont-
vangcentrum van Friedland bij Göttingen
(W.-Duitsland) aangekomen.
De Griekse minister van Buitenl.
Zaken is in Belgrado aangekomen om
besprekingen te voeren over een defen
siepact tussen Griekenland, Turkije en
Joegoslavië.
Hongarije heeft de Israëlische cul
turele attaché te Boedapest gelast „on
middellijk" Hongarije te verlaten. De
attaché is reeds vertrokken.
Als gevolg van president Eisen
hower's beslüit om een S^ndete maken
aan het toezicht op de lonen efT
is aan de 2.010 ambtenaren van de Fe
derale Raad voor de Stabilisatie van
Lonen en Salarissen per 5 Maart ont
slag aangezegd. Meer ontslagen zullen
volgen.
Zeven van de 13 Amerikaanse com
munistische leiders zijn tot drie jaar ge
vangenisstraf en een boete van 6.000
dollar elk veroordeeld, wegens samen
zwering tot omverwerping der Ameri
kaanse regering. Vijf andere leiders zijn
veroordeeld tot twee jaar en 4.000 dollar
boete; één beschuldigde kreeg een jaar
en 2,000 dollar boete.
Uit officiële bron is te Lima ver
nomen, dat de Peruaanse politie op ver
scheidene plaatsen in het land razzia's
heeft uitgevoerd en een aantal comm.
arbeidsleiders heeft gearresteerd, die een
staatsgreep voorbereidden.
Na 24 uur gesloten te zijn geweest
is de autotunnel bij Antwerpen weèr
voor het verkeer opengesteld.
In de nabijheid van de Israëlisch-
Jordaanse grenr buiten Kalkiliyeh, 25
km ten N.O. van Tel Aviv, is een spoor
brug opgeblazen en een goederentrein
ontspoord. De ontploffing werd veroor
zaakt door i electrische mijn van
zwaar kaliber en op net --enblik van
de ontploffing werd op het treinperso
neel geschoten. Niemand is echter ge
troffen. Jordaanse strijdkrachten zouden
verantwoordelijk zijn voor het opblazen
1 de brug.
Oplossing van de vorige puzzle.
Horizontaal: 2. Lethe. 6. ree 3 gal. 10. drab.
12. molm. 13. eg. 14. opa. 16. Pa 17. Cr?ta. 18.
e.a. 20. are. 21. I.Z. 23. Styx. 25. rede. 27, tea.
29. Ta-u 30. krans-
Verticaal; 1. orde. 2. Lea. 3. te. 4. ego. 5.
Alma. 7 erg. 9. alp. 11. Borax, 12. Mater. 15.
per 18. Este 19. Ate. 21. Ida. 22. Zeus. 24.
yak. 26. ets 28 Fa
De morgenstond heeft goud ln de mond.
Hulp aan de getroffenen.
Wij moeten helpen, niet uit bereke
ning, maar uit deugd, d.w.z. om acht
baar te worden, niet in de ogen van
anderen, maar in onze eigen ogen.
Montaigne.
