Nood op Schouwen en Duiveland het grootst
Enige duizenden nog
onbereikbaar
Harde strijd in het Duinkerkenvan Nederland
Vandaag gezamenlijke actie
van marine en luchtmacht
„Vaak bekruipt mij
de angst"
r
Aantal slachtoffers stijgt nog,
thans reeds 1223 doden
1000 DODEN
OP SCHOUWEN?
Geen storm op komst,
wel harde wind
50ste Jaargang No. 14113
Bureaux: Witte de Withstraat 90, Telefoon
27490. Klachtendienst abonnementen 6.30
7.30 uur. Zat 56 uur.
Bijkantoren: Rotterdam-Zuid: Bree 59 b,
tel. 77365; Schiedam: Lange Kerkstraat 24 b,
teL 67882.
Abonnementsprijzen: per week f 0.47; pee
maand 2.per kwartaal 6.
Adv.-prijs 40 ct. per m.m. (Bij contract kor
ting). Familieberichten 20 ct. per m.m.
Giro 39639. Tel.-adres: DERODA, Postbus 948
Df3ioümïitnunrr
Ktedeuts fflOEBERECER
Hoofdredacteurs <Q.r. E.
Chxistelijk-Natiamial Dagblad
mijn Ijert in tpgbenspoet-
Woensdag 4 Februari 1953
Steunt het Nationale
Rampenfonds
Giro 9575
1 *11
f) UIZENDEN MENSEN verkeren nog in nood op Schouwen en
Duiveland. Wat eens een prachtig eiland was, is thans slechts
water, water en nog eens water. Er is eigenlijk niet veel verschil
meer tussen het land binnen de dijken en de zee er huiten. Wel zijn
er nog enkele hooggelegen delen, waar mensen samengepakt zitten,
maar voor de rest staat alles onder water. In de huurt van de
Flaurerspolder ten Noordwesten van Zierikzee wachten ongeveer
1500 mensen met angstige spanning op het ogenblik, dat zij uit de
verschrikkelijke toestand, waarin zij al vier nachten en drie dagen
moesten leven, verlost zullen worden. Tot dusver wachtten zij
echter tevergeefs, want hoe ontzettend! de reddingsploegen
kunnen deze ongelukkigen niet vinden.
Met man en macht hebben de bemanningen van de motorsloepen
gewerkt en met koortsachtige spanning hebben zij uitgezien naar het
ogenblik, dat zij de vermisten zouden ontdekken. Het moet wel
vreselijk teleurstellend voor deze mannen zijn geweest, dat al hun
zoeken vergeefs was. Vanmorgen bij het krieken van de dag zou
men trachten, in een gezamenlijke actie van marine en luchtmacht,
de stakkerds te hereiken. De rondcirkelende vliegtuigen moeten de
bemanningen van de motorsloepen naar de plaatsen dirigeren, waar
van zij vermoeden, dat er zich mensen bevinden.
HET DUINKERKEN VAN NE
DERLAND. Zo wordt Schouwen en
Duiveland op het ogenblik ge
noemd. En geen wonder. Slechts
hulpverlening op grote schaal kon
]*1 HE weken voor de ramp. waaron-
der ons volk thans zucht, ontvin-
gen wij van een lezer het volgende
schrijven. Wij meenden er goed aan te
doen, het in breder kring bekendheid
teverschaffen en namen het in een
groot deel onzer oplage op in de ru
briek der ingezonden stukken. De schrij
ver van deze brief had nagenoeg zijn
ganse leven op het water doorgebracht
en thans, in deze jaren van zijn rust,
woonde hij aan een van Hollands dijk-
dorpen. Hij kende het water, hield er
van, maar kende er ook de gevaren
van. Hij kende die gevaren door en
door.
Toen deze lezer ons zijn brief zelf
kwam bezorgen, hebben wij hem aan
geraden. zich in verbinding te stellen
met het departement en in het alge
meen met de instanties, die bij dit on
derwerp betrokken zijn.
Stond deze man alleen? Was hij al
léén de mening toegedaan, die hij in
zijn brief onder woorden bracht? Wij
menen van niet. Hij maakte in het ge
heel niet de indruk, een uitzonderlijk
man te zijn. Hij was een man. zoals
er in ons goede land duizenden en dui
zenden wonen, kenners van het water.
Helaas, hij heeft met zijn brief maar
al te zeer gelijk gekregen.
WAT schreef hij ons dan? Men leze:
„Als schipper heb ik mijn hele le
ven op het water doorgebracht en ik
mag dan ook zonder overdrijving wel!
zeggen, dat ik de gevaren van dit na
tuurelement grondig ken. Ik heb het
water leren liefhebben, maar ook leren
vrezen. Als de Noordwesterstorm zijn
donderende stem laat horen, beseft men
weer, hoe klein en afhankelijk de mens
is.
'„Ute- ^nze Vaderlandse Geschiedenis
weten we. welk een catastrofe de St.
Elisabethsvloed voor ons land is ge
weest. Vaak bekruipt mij de angst, dat
op een gegeven moment een dergelijke
ramp opnieuw zou plaats vinden. Naar
mijn mening zijn de meeste van onze
dijken niet berekend op een werkelijk
grote springvloed. Wanneer wij op alle
gebeurlijkheden voorbereid zouden wil
len zijn, moeten onze dijken ten minste
60 tot 75 cm hoger gemaakt worden.
Ongetwijfeld zal dit hoge kosten met zich
brengen, maar wanneer men bedenkt
welk een enorme schade een overstro
ming kan teweegbrengen, is mijns in
ziens dit geld goed besteed".
DIT was het, wat onze briefschrijver
ons schreef. Of liever, hij voegde
er nog iets aan toe. en wel het vol
gende: „Op nog een ander probleem
wil ik de aandacht vestigen. De huidi
ge woningbouw-politiek doet veel kost
bare landbouwgrond verloren gaan. Nu
kunnen we volgens mij twee vliegen in
één klap slaan.- Na de verzwaring der
dijken zijn deze zeer geschikt om er
huizen op te bouwen. Ook vroeger pas
te men deze methode toe.
Op deze manier sparen we de kool
en" de geil: de dijken worden versterkt
en er komt bouwterrein beschikbaar.
Daarbij komt dan nog het voordeel,
dat hier voor tallozen een werkgelegen
heid wordt geschapen. Uiteraard zul
len ingenieurs dit plan op zijn uitvoer
baarheid moeten toetsen. Ook de cultu
rele en sociale problemen die er mee
samenhangen zullen nader bestudeerd
moeten worden. Het plan zal een lange
en grondige voorbereiding eisen, maar
ik geloof, dat het te verwerkelijken is"
hier redding bieden. Gisterochtend
is men daarmee begonnen. Honder
den vaartuigen lagen gistermiddag
voor de kust van het eiland, 'waar
de duinenrij op verschillende plaat
sen onderbroken wordt door grote
gaten, waar het water kolkend
door stroomt. De onzekerheid,
waarin men dagen lang heeft ver
keerd omtrent het lot van het
eiland, is thans verdwenen,
Maar zij heeft plaats gemaakt
IWTEN zal het kunnen billijken, dat wij
deze brief juist nu nog eens wil
den afdrukken. Want de vrees van
ze kenner van het water is nu wel op
een zeer verschrikkelijke wijze bewaar
heid: Er hééft zich een nieuwe ramp
voorgedaan, die .zich met de St. Elisa
bethsvloed gemakkelijk laat vergelij
ken. En het is gebleken, dat tal van
dijken het niet hebben kunnen houden.
Nog is de redding in volle gang. Nog
zelfs blijkt de ramp telkens weer van
groter omvang te zijn dan we al had
den vernomen. Maar is het wonder, dat
velen reeds nu zich afvragen, of het
menselijk-mogelijke was gedaan om
zulk een onheil te voorkomen? Is het
vreemd, dat velen wel willen weten,-
wat ons als volk te doen staat?
Het water is machtig gebleken,
men met storm en wind heeft het ge
toond, sterker te zijn dan schier ieder
had vermoed. Men kan eerbied hebben
voor de arbeid, de onafgebroken arbeid
van de er bij betrokkenen in het be
waken en het afweren van het water,
en toch van oordeel zijn, dat *hier een
probleem, een vraagstuk ligt, dat moet
worden aangegrepen. De ramp moet in
tweeërlei opzicht worden bestreden: In
een leniging van de gevolgen en in een
wegnemen, voor zoveel mogelijk, van
oorzaken.
voor een realiteit, die velen de
schrik om het hart heeft doen
slaan. Geredden verklaarden, dat
een plotselinge dood een
gunst kan zijn, als men deze plaatst
tegenover de radeloze angst van
hen, die het water hoger en hoger
zagen komen en er tenslotte voor
moesten buigen.
Noodkreet
De burgemeesters van Oosterland en
Bruinisse lieten gistermiddag zoals
:n een groot deel van onze oplage
konden melden weten dat het'
aantal slachtoffers in de omgeving van
deze plaatsen zeer groot zou zijn, indien
niet direct hulp zou worden verleend.
Slechts met helicopters en amphibie-
vliegtuigen kcm hulp worden verleend.
Later meldde de burgemeester van Brui
nisse, dat vooral Oosterland dringend
om hulp verlegen zat.
Onmiddellijk, nadat men op het
vliegveld Woensdrecht de noodkreet
van de burgemeesters had vernomen,
stegen helicopters, geladen met medi
camenten. op om zich naar de be
dreigde plaatsen te begeven. Geredde
personen zouden met de toestellen
worden overgebracht naar de markt
van Zierikzee. Met de toestellen zijn
vele mensen gered. En bij het krieken
van de dag zijn de bemanningen van
de helicopters verder gegaan met hun
prachtige reddingswerkzaamheden.
Lol
Inderdaad, prachtig werk heb
ben die helicopter-bemanningen
gedaan. Tiehtallen mensen hebben
zij uit hun benarde posities gered
en de gehele dag zweefden zij
boven Schouwen en Duiveland.
Het uitgooien van rubberboten is
niet zo'n groot succes geweest.
Het was een toeval, als zo'n boot
terecht kwam tegen een geïsoleer
de boerderij en enkele lagen als
verloren en lek geslagen tegen de
dijken. Een tweede lacune, die
zich wel zeer sterk heeft doen
gevoelen, is het ontbreken van
radio-contact, dat bijv. tot gevolg
had, dat men van Schouwen en
Duiveland lange tijd niets gehoord
heeft. Ook zouden in de roei
bootjes draagbare zendertjes mee
genomen moeten worden, die
contact hebben met de vlieg
tuigen, die op him beurt de be
dreigde punten kunnen aangeven.
Nu was het voor de kleine bootjes
veelal een zoeken op goed geluk,
terwijl men mocht aannemen, dat
de boven hen cirkelende vlieg
tuigen meer zagen dan de mensen
op het water.
Een groot bezwaar bij de reddings
pogingen is ook, dat er in onvoldoende
mate roeiboten met buitenboordmotor
en platboomde vaartuigen zijn, die de
gaten door kunnen of over de dijken
gedragen kunnen worden. Daardoor
liggen de grote schepen eigenlijk
werkeloos voor de kust. Er zijn veel
te weinig kleine schuitjes, waarmede
de mensen uit huizen en bomen ge
haald en naar de dijken gebracht
kunnen worden.
Een droevig beeld van St.
PhilipslandHet woedende water
sleurde hier in zijn woeste vaart
vijftig huizen meeslechts een
kale watervlakte achter zich
latend.
Rubbervlotten
De zender „Maybe" heeft .gemeld, dat
In Bruinisse zeer dringend behoefte be
staat aan rubbervlotten. Gevraagd werd,
of een transportvliegtuig >ar de bezet
tingstroepen in Dui'sla."? '.ion igaap «wn
ze daar te halen, indien ni'gelijk moesten
de vlotten vanochtend heel vroeg in de
haven van Bruinisse worden uitge
worpen. Vissersschepen zouden dan voor
het verdere transport zorgen. De vlotten
zijn naar alle waarschijnlijkheid bestemd
voor de gebieden buiten Bruinisse. De
bewoners van Dreisohor en Zonnemaire
worden eveneens via Bruinisse afgevoerd.
Vooral in de polder Oosterland
is de toestand hachelijk.
Ongeveer vijf mijl ten Zuidoosten van
Zierikzee nabij het tweede gat in de
dijk, werd gisteravond dringend om
assistentie verzocht. Twintig roeivletten
en ander reddingsmateriaal heeft men er
nodig. Ook naar Zierikzee worden vele
evacué's vervoerd. Men heeft er op aan
gedrongen, deze mensen naar Rotterdam
of elders op het vasteland te zenden.
Zierikzee heeft ook dringend behoefte
aan buitenboordmotoren, die op aanvals-
boten gemonteerd kunnen worden. De
medische verzorging in Zierikzee is goed.
het aantal dokters voldoende. Gister
avond arriveerde in Bergen op Zoom een
boot met 120 patiënten, afkomstig uit de
omgeving van Zierikzee.
„De Hoop'
Het hospitaal-kerkschip „De Hoop",
dat in het Zijpe is aangekomen, is naar
de rede van Brouwershaven gedirigeerd.
Het werd daar vanochtend om 10 uur
verwacht. Het schip zal ongeveer
patiënten halen uit het hospitaal te
Noordgouwe. Een mijnenveger met aan
boord kapitein ter zee F. W. van Duim
en diens staf, bevindt zioh bij Zierikzee.
Kapt. Van Duim is voor de Kon. Marine
belast met de hulpverlening bij rampen.
De marine heeft daar ook vier sleep
boten en negen motorvletten en het 500
ton metende opleidingsschip „Abraham
van der Hulst'.
HET aantal slachtoffers van de
watersnood, die een catastro-
phale omvang heeft aangenomen,
stijgt nog steeds. Volgens de offi
ciële gegevens van hedenmiddag
twee uur bedraagt het aantal do
den 1223. Gezien de angstige ge
ruchten die over Schouwen en
Duiveland de ronde doen en die
niet ontkend zijn, valt helaas te
vrezen dat dit aantal nog aanzien
lijk zal toenemen.
In het overige gedeelte van Zee
land schijnt de toestand wat gun
stiger te zijn. Op andere plaatsen
buiten deze provincie, is men be
gonnen of er reeds in geslaagd, de
gaten in de dijken te dichten.
De vissersschepen Br. 9, Br. 11
Br. 24 voorzien het gebied Burgsluis
Zierikzee Bruinisse Brouwershaven
thans van drinkwater. Men hoopt op
deze wijze een organisatie voor de water-
distributie tot stand te brengen.
In Burgh, Haamstede en Renesse
op Schouwen is de toestand thans
redelijk goed. In het gebied van
Nieuwerkerk bevinden zich nog
ongeveer 100 mensen, die geïso
leerd zijn. Men hoopt hen vandaag
met schepen of sloepen van gerin
ge diepgang te kunnen redden.
NfttS&KN&lAi fewèü-' A
WftL
MET man en macht wordt het
reddingswerk in de nood-
gebieden voortgezet. Leden van
de rijkspolitie uit Hillegom
brengen in Papendrecht scha
pen aan de waldie ze in de
Alblasserwaard ven d.e verdrin-
kingsdood hebben gered.
De kom van Baarland op Zuid-Beve
land is nu droog. Hier staan 300 stuks
vee bijeen. Zij zullen per vlot moeten
worden weggehaald. Ellewoutsdijk is
droog, maar omgeven door binnenzeeën.
De marine zal de bewoners evacueren
naar Heinekenszand.
De dijk bij Kattendijke, welke bij het
begin van de vloed zoveel gevaar op
leverde, is nu versterkt en nagenoeg
veilig. In totaal zijn bij deze dijk 13
slachtoffers aangespoeld. Zij zijn vrijwel
allen afkomstig uit Ouwerkerk
Nieuwerkerk.
Op Tholen wordt de toestand beter,
met uitzondering van Stavenisse. De
burgerij van Stavenisse is geëvacueerd
op 50 mannen na. De inwoners van
Scherpenisse zijn, dank zij het goede
werk van arbeidsploegen, ontsnapt aar.
overstromingsgevaar. De Wcstkerkse dijk
kon nl. worden behouden. Wel ligt de
gemeente rondom in het water.
De overstroomde punt van het eiland
is geheel geëvacueerd. Uit het dorp Sint
Annaland loopt het water thans weg,
zodat het gevaar is geweken. Blijft het
weer gunstig, dan zal het aantal verloren
stuks vee beperkt blijven tot 400. In de
Molendijk van de gemeente is een gat
gedicht; een ander gevaarlijk gat kan
echter niet worden geheeld zonder zink-
stukken en klei, welke moeten worden
aangevoerd.
De toestand van Zierikzee op Schou
wen is niet erger geworden. De bevol
king wordt snel geëvacueerd. In de haven
heerst grote bedrijvigheid van af- en
aanvarende schepen.
Op Zeeuws-Vlaanderen trekt het water
zich nu definitief terug. Er wordt hard
Volgens nog niet bevestigde
berichten zou het aan/.al
slachtoiiers op Schouwen en
Duiveland reeds 1000 bedra
gen. De bevoegde instanties
wilden deze geruchten noch
bevestigen noch ontkennen.
Over het eiland Goeree en
Overtlakkee gaat een zelide
gerucht. Laten we hopen dat
het slechts geruchten zijnw
gewerkt aan het herstel van de dijken.
In de Nieuwe "biesbos is het water
geheel verdwenen. De bewoners keren
weer naar hun boerderijen terug.
(Van een onzer verslaggevers)
NAAR aanleiding van de geruchten,
dat er opnieuw een storm op
komst zou zijn in de kustgebieden,
hebben we ons gewend tot het Kon.
Ned. Meteorologisch Instituut te De
Bilt waar men ons het volgende mede
deelde:
De harde Westelijke wind, die men
vanmiddag reeds in het Noorden van
Heden vierde Dakota
ingeschakeld
De K.L.M. heeft een vierde Dakota
vrijgemaakt voor de luchtbrug naar de
geteisterde gebieden. Het toestel is al
van Schiphol naar Valkenburg vertrok
ken om vandaar aan de hulpactie deel
te nemen.
Het Canadese Rode Kruis heeft o.m.
1000 kg. goederen met een K.L.M. lijn-
vliegtuig naai- Nederland gezonden,
welk toestel morgenochtend op Schiphol
wordt verwacht.
ions land had, zou in de loop van de
dag ruimen naar het Zuiden, zodat
tegen de avond langs de gehele kust
een harde Westenwind zou waaien. In
de loop van deze avond zou de wind
langzamerhand draaien naar het Noord
westen en vannacht en morgen verder
naai- het Noorden en mogelijk naar het
Noordoosten.
Het weerbericht voor heden luidde.
Over het algemeen zwaar bewolkt met
enige regen, eerst in het Noorden later
ook elders. Matige tot krachtige, langs de
Waddenkust tijdelijk harde Westelijke
wind.
De verwachting tot morgenavond is:
Veranderlijke bewolking, regen-, hagel-
of sneeuwbuien, matige tot krachtige en
voornamelijk in het kustgebied-tijdelijk
harde wind, aanvankelijk Noordwestelijk,
later ruimend naar het Noorden en het
Noordoosten.
Er is dus geen storm op komst, zo
deelde men ons van de zijde van'het
K.N.M.I. mede.
Voor Rampenfonds
f 2.6 millioen
Wij ontvingen gisteravond bericht
van het Rampenfonds, dat er op de gi
rorekening van dit fonds is gestort
een bedrag van f 800.000 en op bank
rekeningen f 39.000.
Bezorgd werd door diverse instan
ties in Den Haag f 21.000.
Het totaalbedrag waarover het Ram
penfonds op dat moment de beschik
king had beliep de som van 2.6 mil
lioen.
Overwerk voor Rampen
fonds
In de dagbladen is een publicatie op-
en omen betreffende het verzoek van de
tichting van de Arbeid aan de werkne
mers om zo spoedig mogelijk ten' min
ste 8 uren overwerk te verrichten en de
verdiensten uit dien hoofde af te staan
aan het Nationaal Rampenfonds. De fe
deratie van bedrijfsverenigingen, de
rijksverzekeringsbank, de Vereniging van
raden van arbeid en de ziekenfondsraad
stellen zich op het standpunt, dat over
deze verdiensten geen premie ingevolge
de sociale verzekeringswetten is ver
schuldigd en dat zij ook niet voor de
berekening van uitkeringen ingevolge
deze wetten in aanmerking komen.
