Z.-VLAANDEREN
ALLE GEVAAR GEWEKEN
De dood langs Brabants Westrand
DIJK BIJ ZWINGELSPAAN BEHOUDEN
ZES POLDERS IN FIJNAART
ONDERGELOPEN
Noodhospitaal in de pastorie
SPOORWEGEN ZULLEN AANPAKKEN!
19 DODEN
GEBORGEN
Heel de vissersvloot naar
Zeeland
Reddingswerk op Schouwen en
Duiveland in volle gang
Noodgebied W.-Brabant en Z.-Holland
NOODGEBIED ZEELAND
De ramp van Stavenisse
Noodgebied Maasmonding
Met Rijkspolitieboot de Amer in
Geen catastrofe in de BIESBOSCH
Boer en twee zoons spoelden van kade
Gunstig nieuws
uit Westhoek
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953
(Van onze redacteur)
FIJNAART-HEININGEN, DINSDAG. Zeven polders in de
gemeente Fijnaart-Heiningen liepen onder water. Eén polder kon
worden gered door de fantastische inspanningen van de Wage-
ningse studenten en de militairen, die tientallen uren achter el
kaar in de nabijheid van Zwingelspaan zandzakken wierpen in
een dijkgat, dat Zondag reeds werd geslagen-
Maandagavond om zeven uur, het stond Maandag in de krant
uitvoerig te lezen, werd de toestand critiek. De vloed immers
kwam weer opdagen. Het water spatte tegen de zandzakken. Het
kroop langzaam door de opening waaraan werd voortgewerkt.
De dijk weerstond het nieuwe gevaar. Een zucht van verlichting
ging door de soldaten toen de waterhoogte afnam.
Zo was het ook Dinsdagmorgen en Dinsdagavond. Door het
werken van de soldaten was het gat afdoende gedicht Waak
zaamheid bleef echter geboden.
Enorme bedrijvigheid
Liet behouden van deze dijk was van
het grootste belang voor het cen
trum van Fijnaart. dat nog steeds
werd bedreigd. In het geëvacueerde
dorp heerste er een enorme bedrijvig
heid. Destructors reden aan om het
gedoodde vee te vervoeren. Met man
en macht we'd er gewerkt om de ca
davers weg te krijgen.
Inmiddels kon een vrij goed over
zicht van Fijnaart-Heiningen worden
opgemaakt. Zeven van de acht polders
liepen onder water. Het waren de Sa-
binapolder. de Her.drika. Beaumond.
Oude Heiningen, Juffrouwen. Oude
Appelaar en Nieuwe Fijnaartpolder.
Gespaard bleef de polder Oude Fij
naart.
BIJ DE FORTEN
Dij Fort Oranje was er nog geen en-
kei lichtpunt aan te geven. Nog
troosteloos was daar de bevolking, die
nog steeds lijken had te bergen. Auto's
reden af en aan om de cadavers te
vervoeren. De opruimingswerkzaam
heden begonnen. Tussen de puinhopen
zochten de mensen naar vernielde
huiselijke voorwerpen. Velen gaven
dit op en tuurden maar naar de gaten
in de dijken, die een angstwekkend
en troosteloos beeld gaven.
„We kunnen ons nu wel erg druk
maken, maar we zijn toch verloren",
zei een inwoner die een schreiende
moeder zag komen aanwandelen. De
moeder begaf zich naar haar „huis".
Zij opende de deur, hield haar armen
voor haar ogen en trok terug naar
Fijnaart.
Nog hulpelozer was de toestand bjj
Fort de Hel. Daar waren een aantal
mensen samengestroomd, die een ex
peditie begonnen naar de hofstede
van de verdronken mevrouw de we
duwe Punt-Bos. Zij konden van het
buis van de weduwe, die met haar
broer Arie Bos, in de diepte verdween,
niets meer vinden. Dc schuur, iets
hoger gelegen dan het huis, was vrij
goed intact.
De mannen zwaaiden met vlaggen
naar de dük, waarop personen ston
den te wachten. Er waren nog leven
de koeien aangetroffen in de stal van
de weduwe Punt.
Vanzelfsprekend werden onmiddel
lijk maatregelen genomen om deze
dieren te redden.
Dergelijke maatregelen troffen de
soldaten ook in Zwingelspaan, waar
niet alleen de strijd bij het gat in de
dijk werd geleverd, maar waar de
militairen zich uitsloofden om vee in
Ook ir den Hollander kwam kijken
/'NOK de president-directeur van de i op weg was om de situaties te Ber-
A' vpfierinndsf» Snnnrwps*pn. Ir. F. gen op Zoom, Rilland Bath en Krui-
Nederlandse Spoorwegen,
Q. den Hollander heeft het waters-
noodgebied in IVest-Brabant in ogen-
schouw genomen; hij was vergezeld
van een aantal hoofdingenieurs en
was zeer onder de indruk, toen wy
hem te Zevenbergschenhoek. ter hoog
te van hotel Brabant op de snelweg
BredaMoerdijk ontmoetten.
Zo juist was de heer den Hollan
der van een inspectietocht uit het ge
bied .gelegen ten Zuiden van de Moer-
dijkbrug 'spoorweg), dat daar geheel
onder water ligt, teruggekeerd.
De situatie op deze plaats .aldus de
president N.S.. is veel erger dan aan
de Noordzijde van de brug waar werk
ploegen van de Spoorwegen deze
Dinsdag reeds met de eerste herstel
werkzaamheden waren begonnen.
Heden. Woensdag, is de bedoeling
om ook het aan de Zuidkant gelegen
gedeelte onder handen te nemen. Dit
lijkt op het oog misschien vreemd,
vervolgde de heer den Hollander,
maar U kunt er van op aan, dat het
inderdaad gebeurt.
Natuurlijk wordt het hard aanpak
ken. maar dat moet op het ogenblik
iedereen in Nederland, dus dat is niets
bijzonders.
Het is inderdaad heel erg, besloot
hij met ernstig, maar zeer energiek
gezicht en na met een kijker het ge
hele ten Zuiden van de Moerdijkbrug
gelegen troosteloze gebied te hebben
bekeken, besloot de heer den Hollan
der met de mededeling ,dat hij ook
op weg was om de situaties te Ber
gen op Zoom, Rilland Batb
ningen te gaan bezichtigen.
Het zal aan de leiding van de N.S.
niet liggen, als in de kortst mogeiyke
tijd de verbinding BredaDordrecht
weer zal zijn hersteld. Waartoe uiter
aard de omstand'gheden zullen moe
ten meewerken .Maar de daad stellen
n u is ln elk geval reeds zeer belang-
In Halsteren;
T TIT HET RAMPGEBIED Halsteren
zijn thans 19 doden geborgen. Nog
altijd snoeien er sla-h'offers aar.,
maar hun aantal is vrij gering, wan
neer m'-n het petal der vermisten in
aanmerking néémt. Men moet ver
onderstellen, dat veel mensen nog on
der het puin der ingestorte huizen
liggen.
Wij geven hieronder de officiële
lijst van de slachtoffers, die totnutoe
gevonden zijn:
Petrus Maas. ee'o. 23 Juni 1951; Maria
Wilh. Kaats-v. regelen geb. 24 April
Cornelia Maria Wüh. Raats geb.
20 Jan 1950; Petrus Joh Raahs geb.
7 Aug. 1945: Phüomena v. cl. Elzakker
gei». 17 Sept. 1918: Adnana M. v.
Mecr-Schillemans, geb. 25 Juni 1914;
Cornelia M. de Krom-Castelein geb.
4 Oc! 1911; Antonius A. J. Hoetel-
mans. ge'o 2 October 1933: Adnana
M. v. Eekelen geb. 6 Juli 1933; Corne-
!is van O sta. geb 24 Oct. 3368: Pe-
tronelia v. Osta. geb. 11 April 1901
«LepelstraatiHelena cie Kock-v.
Schilt, geb 7 Sept. 189g; Maria H.
v t1 lo-Schivenaars geb 13 Dec. 1926
Anna H M v. Tillo. geb. 23 Juni
1949; Antonius Laanen geb 16 Sept.
1899; Cornells H. J. M. Laanen, geb
29 juni 1937: Bernardus L. M. Rclcs,
geb 18 Juni 1352; Cornells H. S. v.
Meer geb 14 Augustus 1951: Petro-
nella e. D. v. Meer. geb 15 Juli 1951.
Advertentie)
veiligheid te brengen. Het water was
vrij kalm er. dus lukten de tientallen
expedities.
ARBEID IN FIJNAART
Ï7r heerste een getemperde vreugde
in Fijnaart, toen de eerste berich
ten binnenkwamen uit Willemstad.
Daar was alles goed! Generaal Opso-
mer wandelde het gemeentehuis bin
nen en kwam zich op de hoogte stel
len van de toestand.
Hij vernam van majoor Terbruggen,
de man, die de militaire leiding in
Fijnaart in handen heeft, de staaltjes
heldenmoed, gepleegd door de com
mando's van Roosendaal en zoveel an
dere soldaten, die bij het redden van
de mensen op de boerderijen hun
eigen leven in de waagschaal stelden.
Inmiddels waren er ambtena
ren van de burgerlijke stand
belast met de registratie van de
slachtoffers. Eenentwintig
slachtoffers van de ramp kon
den worden geïdentificeerd.
Van tientallen vermisten kon
niets anders worden gezegd,
dan dat zij vermist waren en
hoogstwaarschijnlijk niet meer
in leven.
9 Het totaal aantal slachtoffers
in Fijnaart zal de zestig zeker
benaderen, indien het getal niet
wordt overschreden
Een noodhospitaal werd ingericht in
de pastorie van pastoor de Wit. De
pastoor had zijn kapelaans naar de
vluchtelingencentra gezonden in
Oudenbosch en Roosendaal. De gees
telijken zullen de eerste dagen voor
lopig daar verblijven.
Nieuwe dijkdoorbraken werden niet
meer gemeld. De berichten van Zwin
gelspaan bleven gunstig. Om zes uur
in de avond kon worden gezegd, dat
in Fijnaart de situatie werd -eheerst.
De nieuw ookomende vloed zou in
deze gunstige omstandigheden (de
wind) zeker geen nieuwe schade aan
richten.
Schade
Was de ramp niet groot genoeg
Liepen door Fijnaarts straten niet
tientallen mensen, die alles hadden
Limburg viert geen
carnaval
t Tn heel Limburg zal dit jaar geen
1 Carnaval worden gevierd in
t verband met de watersnoodramp.
t Unaniem en zonder er veel over
te praten zijn <3e betreffende ver-
J enigingen tot dit besluit gekomen.
Ochouwen-Duiveland is één water-
vlakte Er is eigenlijk niet veel
verschil meer tussen het land binnen
de dijken en de zee er buiten. Er zijn
nog enkele hooggelegen delen, waar
mensen samengepakt zitten, maar voor
de rest is het water, water, water..
Slechts een hulppoging op zeer grote
schaal kon hier redding brengen en
hiermee is men gisteren in de vroege
-ochtend begonnen.
Vijfenzeventig schepen telde onze
verslaggever gistermiddag voor Zlerik-
zee: kustvaartuigen, marineschepen,
tankschepen, particuliere jachten en
vissersschepen De hele vissersvloot
van Nederland zit nu practisch in Zee
land. sommige schepen met de vis
nog aan boord, de gehele vangst, ver
speler d om hulp te kunnen bieden.
Rond Haamstede Bruinisse, de Flau-
wers, Dreischor en andere plaatsen
was het hetzelfde beeld. Honderden
schepen voor de kust om de duizen
den op te nemen, die het eiland
moesten verlaten.
Prachtig werk hebben de hellcoptères
gedaan, die tientallen mensen uit hun
benarde posities verlost hebben en de
gehele dag boven de eilanden zweef
den
Voor een groot deel worden de be
woners nu naar Yerseke gebracht,
waar ze opgevangen worden, onderdak
krijgen en geregistreerd worden, waar
na ze per boot naar Bergen op Zoom
gaan. Daar staat de evacuatiedierst
klaar om ze over te nemen en ze te
distribuéren over die gebieden, die
daarvoor zijn aangewezen.
Het aantal doden, totnutoe gemeld,
Is nog niet groot. Bij Bruinisse moet
de toestand echter nog kritiek zijn.
Prinses Wllhelmina bracht gister
middag een bezoek aan Zlerikzee.
Consolidatie voltrekt zich verder
Hoofdplaat blijkt het zwaarst getroffen
Hoofdplaat heeft van de
gemeenten in Z.-Vlaande-
ren wel het meest geleden. Op
onze rondreis door deze streek
zagen we, hoe erg de woedende
Westerschelde heeft - huisgehou
den bij de Spuisluis te Hoofd
plaat Toen de dijk doorbrak,
hadden de bewoners van enkele
huizen ten Westen van het dorp
zich nog maar net uit de voe
ten gemaakt, toen hun wonin
gen werden weggesleurd. Er is
niets meer van de huizen te
zien.
Belgische militairen waren gisteren
nog steeds bezig duizenden zakken
zarid in het gat by de Spuisluis te
stapelen. De nieuwe wijk van het
dorp heeft het meest geleden. Giste
renmiddag waren reeds de meeste be
woners teruggekeerd en men was be
zig de huizen schoon te maken. Een
bijna 10 cm. dikke modderlaag lag in
de straten.
WANORDE IN BRESKEN5.
TN OOSTBURG heerst grote drukte
op het Ledelplein, waar de mili
taire hulpverlening haar centrale post
heeft. Het getroffen Breskens biedt
een wanordelijk beeld. Een splinter
nieuw restaurant is zodanig verzwakt
dat het grotendeels afgebroken moet
worden en op de kade staan drie vis
sersschepen, die door het water uit
de haven op de keien geslingerd zijn.
De enige veerdienst die nog stag
neert is die van Perkpolder-Kruinin-
gen. De bootdienst Temeuzen-Hoede-
kenskerke is hervat. Dit veer vaart
alleen bij daglicht.
De consolidatie van de toestand in
Zecnwsch-Vlaanderen heeft zich, dank
zy het werk van duizenden mensen,
verder voltrokken. Alle gevaar is nu
1 geweken.
Reportage door gebied des doods
(Van onze redacteur).
J^E ACTIVITEITEN tot redding en hulpverlening van
land- en luchtmacht zijn Dinsdag voor een groot deel
gericht geweest op het eiland Tholen en op het rampge'
bied Schouwen-DuivelandMaandagavond konden voor het
eerst behoorlijke contacten met het eiland worden gelegd
en de verschrikkelijke vermoedensdie tot dan toe niet
méér dan vermoedens warenblijken nog optimistisch
geweest te zijn.
Het plaatsje Stavenisse is voor meer dan de helft weggevaagd!
Meer dan driehonderd doden moeten hier te betreuren zijn; het
grootste aantal dus van alle getroffen gemeenten. De dijk hier is
zo snel bezweken, dat veel huizen, in de laagte, het onmiddellijk
hebben begeven. De mensen die op de zolders en daken van an
dere woningen hun toevlucht hadden gezocht, konden eerst zo
Iaat worden benaderd, dat ook van hen, bij nieuwe instortingen,
zijn omgekomen.
Ook de andere plaatsen op het eiland, behalve het stadje Tholen en
Oud-Vossemeer, zijn aan de vloed ten prooi gevallen. Daar de overstro
ming zich hier echter minder snel voltrok, is het aantal slachtoffers ge
lukkig gering.
(Vervolg van pag 1).
A LLEEN met kleine boten kon men
tot Maandagavond met Tholen
contact krijgen. Eerst toen ook wer
den de eerste bewoners van Stave
nisse geëvacueerd. In de loop van
Dinsdag werd het reddingswerk voort
gezet en men mag aannemen, dat in
de avonduren de laatste overlevenden
in veiligheid zijn gebracht.
Het stadje Tholen. dat als de enige
veilige burcht van het eiland buiten
gevaar is, wekt de indruk van dén
groot hulpcentrum. Zevenhonderd
mensen uit de geïnundeerde gemeen
ten zijn hier bij particulieren onder
gebracht en in de grote zalen, waar
over men kan beschikken, wordt al
les gedaan om de onbeschrijflijke nood
zoveel mogelijk te lenigen.
Vliegtuigen opereren de gehele dag
boven het eiland. Het regiment Prins
Frederik en Franse hulptroepen doen
al het mogelijke om mensen af en aan
te voeren, levensmiddelen worden in
grote hoeveelheden uïtgeworoen. Want
de stad Tholen zelf, hoewel 'onbescha
digd, is geheel door het water om
ringd.
ACHTERGROND VAN
LEED
(~)OK hier weer: prachtig werk van
de militairen. Op de Thoolsewcg,
bij Vogelenzang, kon men daarvan een
indruk kryger.. Bighspeeds daverden
af en aan. Zij baanden zich, over de
verdronken rybaan, langs ingestorte
huizen en gekantelde paien ,een weg
naar het stadje.
De hoge wagens op rupsbanden
hielden by die tochten hun cabine „o...
juist boven de waterlijn, zodat, snel houden.
niet anders, de mensen die hier zijn
omgekomen.
De Highspeeds duwen het water nij
dig opzij. Onder hun banden vóélt
men het harde wegdek. Als de bomen,
er niet stonden zou niemand hier een
rijbaan vermoeden. Op die bomen
moet men zich oriënteren, want zou
men van de weg afraken, dan was
het onvermijdelijke gevolg een abrupt
einde van de tocht in modder en dras.
Na enkele kilometers klimmen de
wagens uit het water. Zij rijden de
Thoolse brug op. Mensen uit het stad
je groeten de mannen met een glim
lach. Een bereidvaardig politieman
wijst de weg naar het hulpcentruyi.
Zakken worden afgeladen .om onmid
dellijk te worden gevuld. En daar, in
een smalle straat, is het lokaal dat als
centrum voor de hulpverlening fun
geert.
DE RAMP
TAAAR horen we ook bijzonderheden
over de ramp in het achterland.
Over Stavenisse. dat door het water
verzwolgen is. Over de mensen die
nu hier aankomen en nu bij hulpvaar
dige bewoners van het stadje worden
ondergebracht. Over het reddings
werk, dal. 's middags weer even moest
worden gestaakt vanwege de te lage
waterstand.
Bij Sint Annaland is nog groot ge
vaar voor een dijkdoorbraak. Het
dorp staat al onder water, maar als
de dijk breekt zal het nog verder ver
zwelgen Worden. Militairen zitten in
de toren van het dorp om radiogra
fisch contact met andere plaatsen te
en veilig zieken en gewonden konden
worden vervoerd. Op de heenweg
werden zoveel mogelijk lege zakken
meegenomen, die men op het eiland
nodig had voor de versterking der dij
ken.
De eerste wagens, die over de hoge
Thoolse burg kwamen we konden
een tocht meemaken werden met
grote vreugde begroet. Tegen de zwar
te achtergrond van het leed straalde
even, kort en fel. de blijdschap om
de redding. Levensmiddelen zouden
in grotere hoeveelheden kunne.i wor
den aangevoerd; de zieken konden
worden weggereden
TROOSTELOOS
'TROOSTELOOS is het beeld, dat
A zich tydens de tocht naar Tholen
voor ons ontvouwt. Het rampgebied
HalsterenOveral ingestorte en
zwaar vernielde huizen, trieste puin
hopen .roerloos in het golvende wa
ter .En onder die puinhopen, het kan
De mensen van Stavenisse spreken
niet veel. Zij kunnen het nog niet ver
werken. Geen familie is er of cr zijn
slachtoffers. Van een gezin van twaalf
mensen bleef alleen de man over. De
vrouw die dat vertelt heeft zelf haar
vader en moeder verloren....
OOK FRANSEN
Overal vindt men langs de nog
droogliggende wegen de aange
spoelde kadavers van het vee. Deze
troosteloze foto werd genomen na
bij Fort Oranje, niet ver van
Fijnaart.
De „Zeven van Breda"
Minister ontstemd
over publicatie
TN ANTWOORD op vragen van het
Kamerlid van Rijckevorsel, heeft
minister Donker gezegd, dat in
derdaad in het weekblad „De Spie
gel" twee veroordeelden in een publi
catie over het gevangeniswezen met
name waren genoemd. Vóór de publi
catie was ze echter niet ter inzage
voorgelegd. Dit was in strijd met de
gestelde voorwaarde. Aan de redac-
(Van onze redacteur).
AAN BOORD VAN DE BOOT van de Rijkspolitie te water gromt de
motor tegen de sterke stroom in van de Amerrivier. Het haventje
van Drimmelen uit. Zo juist is er een oude vrouw van zeventig jaar op
een brancard door mannen van het Rode Kruis en de politiemannen aan
wal gebracht. Vanuit Hank. Van Zondagnacht heeft zij en haar dochter
op een zolder gezeten. „En zo gaat het maar door", zegt de kapitein, die
met zijn makkers al vanaf Zondag in de weer is geweest en al die tijd
geen bed heeft gezien. De boot werkt tegen de stroom op de Biesbosch
in. Zo gaat dat maar door, steeds maar door. Maar de kapitein weet ons
te vertellen: het valt in de Biesbosch mee, voor zover zo'n ramp kan
meevallen dan altijd. Het is nog niet precies te zeggen, hoeveel doden
er in de hele Biesbosch zullen zijn, maar hun aantal zal in ieder geval
heel gering zijn.
UAat was het droevigste, dat wij op
deze boottocht door het verdron
ken land van de Biesbosch te horen
kregen naast alle ellende, die wij er
zagen, zondag heeft het zich afge
speeld in de omgeving van de boerde
rij Boerenverdriet". Wat een toepas
selijke naam voor de droefheid, die
op deze onvergetelijke Zondag over
dii land kwam.
Boer van Wijk kwam met zijn vee
op zijn boerderij in nood. Zijn boer
derij ligt laag. Met zijn twee zoons
ging hij op weg naar een andere hoger
gelegen boerderij om zijn vee in vei
ligheid te brengen. Hij noch zijn
twee zoons hebben de boerderij ooit
bereikt. Een geweldige vloedgolf sloeg
hen met het vee van de kade. Ze von
den de dood ln het woedende water.
Hun lijken werden geborgen.
Met kracht stroomt het water. Het
schuurt door de kreken terug op weg
naar zee. Water uit leegstromende
polders.
Want dat is toch wel wonderlijk, zo
snel het water hier wegvloeit. Er zijn
zelfs al kleinere polders die zo
goed als droog liggen. Straks met de
vloed gaan ze weer onder. Dat duurt
zo voort totdat de gaten in de dijken
weer gedicht zullen zijn en dat is iets,
waaraan nu nog niet kan worden ge
dacht. Dat komt later.
HET BEGIN
A ls ge de kapitein vraagt, welke toe-
standen hij bij de eerste reddings
pogingen in de Biesbosch aantrof, dan
vertelt hij je ellendige verhalen. Ge
kunt ze niet allen verwerken. ..We
zijn op een boerderij gekomen, waar
drie gezinnen bijeen zaten op een zol
der. Twaalf kleine kinderen waxen er.
Ik ben heus geen kind. Maar toen ik
de toestand zag huilde ik mee met de
mensen, die o zo gelukkig waren, dat
er hulp kwam opdagen."
Er ligt een kapotgeslagen roeiboot
tegen de dijk. Er drijven cadavers van
koeien voorbij. Ergens in een fruit
boom hangt een halve stromijt, die
wie weet waar vandaan komt. Tussen
het griendhout liggen cadavers van
varkens Tegen een kade hangt een
wasmachine half ln het water. Al de
dingen, die ge hier ziet, zijn evenzovele
stille getuigen van de woede van het
water in de Biesbosch.
.„Het is erg gelukkig, dat de boer
derijen hier hoog liggen, waardoor de
mensen het hebben kunnen redden.
Als we deze ramp op een doorde
weekse dag hadden gekregen, waren
de slachtoffers velen geweest. Nu was
er gelukkig geen mens in de werkke-
ten en aken. Daar was geen redden
aan geweest. Die dingen zijn allemaal
weggeslagen".
ENKELE GEZINNEN
T~\e mensen op de boerderijen van
de Biesbosch wuiven, als we voor
bij varen. Ze hebben tapijten, matten
buiten op de lijn hangen. De wind
speelt ermee. Er vaart een bootje
voorbij om aan de vaste wal brood te
gaan halen.
..Vrouwen en kinderen zijn bijna
allemaal uit de Biesbosch weg. Enkele
gezinnen zijn gebleven. Ze lopen geen
gevaar meer als het weer zo blijft."
De telefoonpalen, die dwars door de
Biesbosch zijn gezet, spelen dronken-
mannetje. Maar ze zijn goeddeels
overeind gebleven. Langs de draden
zijn de noodkreten gegaan naar de
wal in de eerste uren van de nood.
„Je hebt er geen idee van met hoe
veel kracht het water hier te keer' is
gegaan In de Dordtse Biesbosch is
een kustvaarder over de dijk geslagen.
Je zou zeggen het is onmogelijk, maar
ik heb hem zelf zien liggen." De kapi
tein vertelt maar. Er is zoveel, dat ge
zoudt willen noteren, maar het is te
veel. Teveel verwoesting, teveel ellen
de.
TEVEEL ELLENDE
"Teveel ellende ja. We waren op onze
tochi door de Biesbosch nog even
in Nieuwer,dijk. De Gereformeerde
kerk is er ingericht als nood-liospitaaL
Ouden van dagen, zieken worden er
verpleegd. De dominé is dagen en
nachten in de weer voor zijn mensen.
Hij heeft geen tijd voor een praatje.
.Er is nog zoveel te doen", ja. er is
nog veel te doen. Enorm is de schade
ook in dit dorpje.
Bijna alle gevels zijn aan de achter
zijde van de huisjes langs de dijk ge
slagen. De weg is een ïavage. Maar
het water zakt. Er komen al tuintjes
boven. De mensen lopen doelloos door
de straten. „Hier vers brood", staat er
bij een bakkerswinkel te lezen. Het is
er druk in de winkel. De kapper heeft
maar gesloten. De mannen laten hun
baarden staan. Ze hebben geen tijd
om zich te laten scheren. Trouwens
de kapper zelf heeft ook wel wat an
ders te doen.
Er staat een groot graan- en kunst-
mestbedrijf. De eigenaar, een grijze
wat kromgebogen man. staat het hui
len nader dan het lachen. „Vreselijk,
vreselijk", vertelt ie, „250 ton kali is
uit de opslagplaats weggespoeld. De
hele kelder zat vol stikstof. Alles weg.
Ruw geschat heb ik ƒ300.000 schade.
Hoe dat ooit goed te maken zal zijn,
weet ik niet. Maa-r ik leef nog."
Hij zwoegt weer verder. Wij varen
terug door de Biesbosch. De kapitein
moet gaan zien of er nog orders zijn.
Dat kan nu w:eer. „Tot dusver Ls er
veel op eigen initiatief moeten gebeu
ren. We hebben een 100-tal mensen
met deze boot aan de wal gebracht.
We hebben een vrouw aan boord ge
had die ieder moment zou kunnen
bevallen, ze heeft gelukkig de wal
kunnen halen."
In de kajuit ligt nog een vergeten
kinderschoentje.
VIEKEN en enkele ouden van dagen
worden in de Highspeed geladen.
En donderend neemt de wagen zijn
aanloop, om opnieuw meer dan een
meter in het water te duiken. Terug
naar Halsteren gaat het en dan naar
Bergen op Zoom, waar alle mensen
bijeen komen. Op de terugweg ont
moeten we een boot van de Franse
hulptroepen. Moeizaam roeiend zoe
ken de jongens zich een weg over de
watervlakte. Een touw wordt naar de
Highspeed geworpen en even later
razen de kettingen opnieuw over de
verdronken weg. De boot wordt mee
getrokken
Ginds cirkelt een hélicoptère, daar
zwenkt een Douglas laag over het
eiland. Een kleine Piper-Cup vliegt
achteraan.
Verder is alles water Alleen het ho-
2 stadje, daar in de verte, en enkele
muren van steviger boerderijen heb-
bben de stroom kunnen weerstaan.
Bij Vogelenzang wachten honü-rden
op de komst van de Highspeeds. Tien
tallen militairen draven over de weg
en maken hun voertuigen voor nieu
we tochten gereed. Een amphibievaar-
tuig gaat te water en even verder
staan vrachtauto's, volgeladen met
rubberboten ,die de Fransen hebben
meegebracht
V'RUISLAND was gisteravond om
10 uur practisch verlaten. Sinds
5 uur was het water nog geen centi
meter gesteeen. De foes'and was
niet ongunstig. Kruislanriers. heinde
en ver verspreid, kunnen gerust zijn.
Mannen bleven in hel dorp achterom
hef te bewaken.
In Dinteloord werd een schip met
600 vluchtelingen verwacht uit Brui
nisse. Er is voorbeeldig Roode Kruis
en EHBO-werk verricht. Voldoende
auto's en brancards zijn aanwezig om
vluchtelingen en gewonden te ver
voeren.
Nog altijd wordt gewerkt aan de
d«ken ten westen vfï-n
Fr bestaat goede hoon dat ze behou
den bliiven. Het water zakte.
Da dijk bil Zwingelspaan is nog
s'eeds behouden. MFitaïren werken
voort. Gevaar voor nieuwe rtnorivank
is gering geworden. Hulde aan de
werkers 1
Willemstad krijgt Donderdag, zo
mogelijk, bezoek van burgemeester
Bloemers van Deventer, Deze -ritste
gemeente wil Willemstad adopteren.
