Ramp in Engeland ook van
grote omvang
AMERIKAANS CREDIET AAN
SPANJE UITGEKEERD
BRITS LAGERHUIS OEFENT
CRITIEK OP ZICH ZELF
TOESTAND in BELGIE
is minder zorgwekkend
Op de Boekenplank
LONDENSE MIST ERGER
DAN CHOLERA
HE
Het
Stroomrichting van rivieren omgedraaid
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DINSDAG 3 FEBRUARI 1953
Men houdt rekening met 600 tot 1000 doden
Churchill vormt coördinatie-commissie
T~)E berichten uit Engeland over de overstromingsramp aldaar gelijken
in zeer vele opzichten op die, welke ons uit onze vaderlandse ramp
gebieden bereiken. Ook in Engeland lopen de aantallen slachtoffers tot
in de honderden, ook daar worden in allerijl hulpacties georganiseerd, ook
daar toont het gehele volk een bewonderenswaardige offervaardigheid.
Officiële cijfers over het aantal doden en vermisten kunnen nog niet
worden verstrekt, doch men vreest dat het tussen de 600 en 1000 zal
bedragen. Men weet niet welke streek het ernstigst is getroffen; waar
schijnlijk is het 't schiereiland Canvey in de Theemsmonding, waar vele
vermisten zyn. Bijna 10.000 bewoners konden worden geëvacueerd,
doch er waren hedenochtend nog 3800 personen op het eiland, van wie
er velen weigeren hun woning te verlaten. In totaal zouden 35.000 mensen
dakloos zijn geworden en staan er 100.000 ha. grond onder water.
Het overstroomde schiereiland Foulness
in de monding van de Theems: een
zelfde droevig beeld als ons land op tal
van plaatsen biedt...
Duizenden burgers, manschappen van
de genie, de luchtmacht en de marine
zijn bezig de gaten in ,de dijken te stop
pen. Ook Amerikaanse piloten, die in de
getroffen streken zijn gestationneerd,
werken mee. Het leger alleen heeft reeds
vier millioen zandzakken geleverd. Er
xjjn in tal van plaatsen noodmaatrege
len afgekondigd „op volledige oorlogs
basis".
De speciale coördinatie-commissie
voor de hulpverlening, die door de pre
mier Churchill is gevormd, staat onder
leiding van de minister van Binnen
landse Zaken, Sir David Maxwell Fyfe.
Heden is een spoedzitting van het kabi
net gehouden. In het Lagerhuis heeft
Churchill toegezegd dat van regerings
wege alles wat in het menselijk vermo
gen ligt zal worden gedaan om de ge
volgen van de catastrofe te verzachten.
De premier was zijn ontroering nauwe
lijks meester toen hij zeide dat de Britse
troepen, die in de oorlog ook voor hete
vuren hebben gestaan, thans naar de
getroffen gebieden zijn gezonden om de
bres, die in de Britse „zee-verdediging"
is geslagen, te dichten en de veiligheid
van het Britse volk te verdedigen.
Koningin Elizabeth maakte gisteren
en vandaag wederom een tocht door een
deel van de geteisterde gewesten.
De 16.000 inwoners van de stad
Sheerness, een belangrijke marinebasis,
zijn van de buitenwereld afgesloten en
bereiden zich op een langdurige isolatie
voor. Er is schaarste aan voedsel, de
electriciteitsvoorziening is gestaakt; on
geveer 60 van de stad staat onder
KONINGIN ELIZABETH II en de her
tog van Edinburgh brachten gisteren
een bezoek aan de geteisterde streken in
Norfolk; w\j zien hen hier te Hunstanton.
IN Engeland is grote onrust gewekt
door de eerste voorbeelden van de
nieuwe dynamische Amerikaanse po
litiek vooral omdat Londen in de koers
wijziging niet is gekend. Wat de verhou
ding aangaat tot Tsjiang Kai-sjek en-
tot Peking, daarover zijn de V.S. en
Engeland het nooit eens geweest. Ern
stiger nog is waarschijnlijk de aankon
diging, dat de V.S. bepaalde clausules
van de overeenkomsten van Jalta en
Potsdam zullen opzeggen. Die overeen
komsten betroffen in feite een verdeling
van Oost-Europa en van het Verre Oos
ten in invloedssferen. Zo waren de gren-
Dagelijks commentaar
zen der bezettingszone vastgesteld, die
natuurlijk beslissend waren voor ieders
politieke invloed. Daardoor viel Tsjecho-
slowakije bijv. binnen, Griekenland bui
ten de Sowjetsfeer. In het Verre Oosten
kon Rusland rekenen op invloed in
Mantsjoerije en in Korea (ten Noorden
van de 38ste breedtegraad) en wist het,
dat Zuid-Sacha'in en de Koerillen ge
annexeerd konden worden. Men vergete
niet, dat toenmaals Japan nog niet was
verslagen! Sindsdien hebben de Russen
getracht, die vastgestelde grenzen te
overschrijden: in Noord-Perzië, in Grie
kenland, in Berlijn en vooral... in Korea.
Doordat geen algemene vredesverdragen
zijn gesloten met Duitsland en Japan, is
de Poolse annexatie van Duits gebied
en de Russische van Zuid-Sachalin en de
Koerillen nooit bekrachtigd. Zij werden
evenwel, ondanks de met moeite beteu
gelde Russische expansiedrang, als con
crete feiten beschouwd.
DEZE afspraken nadrukkelijk te be
twisten betekent, dat men het debat
heropent over de afloop van de
tweede wereldoorlog. De gevolgen daar
van zijn zo ónoverzichtelrjk, dat de een
zijdige stap van de V.S. met voorbij-
GASTON BURSSENS
In de lite
ratuurge
schiedenis zal Gaston Burssens waar
schijnlijk in de eerste plaats bekend blij
ven als trouw discipel van Paul van Os-
tayen. Van de experimentele en speelse
allure, die de beweging van omstreeks
1918 kenmerkte, heeft Burssens steeds
iets behouden. Vandaar dat deze thans
57-jarige Vlaming een bundel kan publi
ceren („Pegasos van Troja", uitg. De
Sikkel, Antwerpen, en U. M. Holland,
Amsterdam), waarvan de jeugdige, ja
dikwijls baldadige toon treft. In merk
waardig contrast hiermee is het feit,
dat de geestelijke achtergrond van deze
gedichten wel degelijk die van een man
van ervaring is meer beschouwelijk
dan lyrisch terwijl Burssens ook een
zekere breedsprakigheid aan de dag
legt, die eerder bij iemand van rype leef
tijd dan bij de jeugd past. Burssens, die
een vrij omvangrijk oeuvre op zijn
naam heeft staan, is steeds een figuur
van het tweede plan gebleven en komt
daar ook met deze bundel niet bovenuit.
Waarschijnlijk heeft zijn trouw aan zijn
jeugdidealen hem belet verschillende
kwaliteiten, die in hem sluimeren, tot
ontwikkeling te brengen. Toch stuit men
telkens op fragmenten, waaruit Burs
sens' onmiskenbaar dichterschap blijkt.
Zijn vasthouden aan een eenmaal aan
vaard ideaal heeft zijn evolutie gelukkig
niet geheel belemmex-d. Burssens' geluid
is donkerder, gedragener geworden, de
stem van een mens, die zich alleen nog
met enkele essentiële dingen wil bezig
houden, een tussen bekoring en ontgoo
cheling heen en weer geslingerde, die
zijn ernst vooral niet te ernstig wenst te
presenteren. Hetgeen dan soms boeiende
resultaten oplevert, andere keren echter
tot het reedfe gesignaleerde baldadige ef
fect leidt, tot schade van de poëzie.
M. M.
gaan van de derde partner, Engeland
een blunder kan worden genoemd. Het
geval-Formosa was in Juni 1950 nog
te beschouwen als een apart geval, om
dat China noch Tsjiang aan de strijd in
Korea deelnam. Sindsdien raakt de
verhouding tot China alle deelnemers
aan de strijd in Korea en de V.N. Nu
komt daarbij de mogelijkheid, dat de
V.S. de Russische invloed betwisten in
voorheen afgebakende gebieden, en
volgens Dulles' stelling die invloed
daar willen ondermijnen. Het is moge
lijk, dat zulk een druk de Sowjetstaten
tot concessies beweegt, maar waar
schijnlijk, dat voorlopig de internatio
nale situatie zich verscherpt. Wat van
Jalta en Potsdam een dode letter is ge
bleven, blijve begraven. Nog meer op
losse schroeven te zetten dan al zwevend
was, is het begin van een krachtmeting,
waarbij West-Europa nauw is betrok
ken. Men moet helaas constateren, dat
binnenlandse overwegingen Washington
hebben verleid tot het uit het oog ver
liezen van wijsheid in het buitenlandse
beleid, toen het eenzijdig deze beslissing
nam.
(Van onze correspondent)
Madrid, Januari
1MAAR de „diplomatieke informatiedienst" van het Spaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft medegedeeld, hebben thans ook de laatste
dollars van de door de Amerikaanse „Import- en Exportbank" aan Spanje
toegestane lening, (in totaal 62,5 millioen) hun bestemming gekregen.
Zoals bekend, staat de „Import- en Exportbank" dergelijke leningen slechts
toe met goedkeuring van de Amerikaanse regering, die ook over de aan
wending van het geopende crediet medezeggenschap blijft uitoefenen.
In September 1950 werd het crediet
geopend, maar de Spaanse projecten,
voor welker tenuitvoerlegging de ge
leende dollars moesten dienen, beston
den nog niet in concrete vorm, of bleken
de Amerikaanse geldschieters niet van
voldoende belang of niet renderend.
Spanje is gestuit op twee moeilijkheden
1) de Amerikaanse geldschieter had in
1950 uit de elders in West-Európa op
gedane ervaring het inzicht geput, dat
het noodzakelijk was, nauwlettend op de
besteding van de Amerikaanse gelden
toe te zien; 2) de reputatie, die Spanje
nu eenmaal vanouds „geniet", op orga-
water. De duikboot Sirdar is door de
kracht der golven uit het droogdok ge
sleurd en volkomen uit elkaar geslagen.
Evenals in ons land hebben zich ook in
Engeland gruwelijke tonelen afgespeeld.
De bevolking van het schiereiland
Canvey o.a, werd volkomen door de ge
beurtenissen verrast en moest in allerijl
vluchten. Zij kon maar weinig van haar
bezittingen meenemen. De geredde men
sen zijn in enkele dorpen en steden on
dergebracht en lopen thans doelloos
rond, van al hun eigendommen beroofd.
Elf leden van het Amerikaanse lucht-
machtpersoneel, die in Hunstanton, Nor
folk, zijn gestationneerd, zijn omgeko
men, tezamen met drie Amerikaanse
vrouwen en vijf kinderen.
Tal van Britse vissersvaartuigen worden
vermist. De eigenaren van meer dan 230
zich on zee bevindende schepen, wachten
op tijding. Ongeveer 60 schepen uit
Lowestoft, aan de Oostkust, zijn behou
den teruggekeerd. Bijna al deze schepen
hadden hun masten en reddingboten ver
loren.
Een vliegtuig, dat een verkennings
vlucht over Foulness, eveneens een
eiland in de Theemsmonding, heeft ge
maakt, heeft daar geen teken van leven
waargenomen. Over het lot van de 350
inwoners bestaat grote ongerustheid.
Het eiland, dat het Britse leger voor
geheime experimenten gebruikt, was ten
dele geëvacueerd.
Medisch rapport toont ontstellende cijfers
(Van onze correspondent)
Londen, Februari
TAEZE week zal de Londense gemeenteraad een rapport bespreken, waarin
wordt aangetoond hoeveel mensenlevens de mist, welke verleden maand
een week lang over de hoofdstad heeft gehangen, heeft geëist. Er zijn
die week 745 personen overleden; het normale sterftecijfer is 300, dus de mist
heeft 445 mensenlevens geëist. Dit is meer dan de cholera-epidemie van 1866,
die per week 426 slachtoffers maakte (876 doden per week bij een gemiddeld
normaal cijfer van 450 doden per week). Alleen de venijnige influenza-epidemie
van 1918 edste meer doden: 785 per week (1085 sterftegevallen van wie
300 normaal).
Het ergst hadden kinderen onder een jaar oud en personen boven de 55 van
de mist te lijden. In beide categorieën overleden driemaal zoveel mensen als
normaal. Alle sterfgevallen waren te wijten aan aantasting van de ademhalings
organen, met stoornissen van hart en bloedsomloop als gevolg. Het dodelijkst
element in de mist was zwaveldioxyde, afkomstig van verbranding van steenkool
in huiselijke haarden en fabrieksovens.
Verouderde toestanden, misbruiken en tekort
komingen, doch geen betere werkmethode
te vinden
Zware sneeuwval in de Ardennen
(Van onze correspondent)
Brussel, 3 Februari.
fJET aantal slachtoffers van de overstromingen in België, die gelukkig niet
zo ernstig zijn als die in Nederland, is thans tot 22 gestegen. Van alle
getroffen Belgische gebieden lijkt Oostende het zxoaarst te zijn geteisterd.
De villa's en dijken van de „Koningin der Belgische badplaatsen", zijn ern
stig beschadigd. De stad zit volledig in het duister, zonder electriciteit, gas
en water. De heer Van Glabbeke, oud-minister van Justitie, thans burge
meester, leidt de opruimingswerken persoonlijk. De dringendste taak op het
ogenblik is het voorkomen van epidemieën, want het stadsvuil stroomt door
de stralen en uit de ondergelopen villa's is de zware stookolie van de ver
warming sinstallaties weggevloeid, hetgeen brandgevaar oplevert. Medica
menten en entstoffen, o.a. tegen typhus, worden door de gemeentelijke dien
sten verdeeld. Het brood voor Oostende wordt te Brussel gebakken, om
iedere besmetting onmogelijk te maken. De badplaats, die zich pas had her
steld van de Duitse bombardementen, is dus zwaar gehandicapt voor het a.s.
toeristenseizoen. Men venoacht echter, dat met enig geluk met ingang van
heden de verlichting wederom zal kunnen worden ingeschakeld.
Bastogne geïsoleerd
Het gebied van de polders rondom
Antwerpen ls eveneens zwaar getroffen,
ofsohoon de situatie nergens zo drama
tisch ls als in de ondergelopen gebieden
in Nederland. Te Llllo en Kallo zijn in
het poldergebied ongeveer duizend per
sonen geïsoleerd. Antwerpen zelf is
droog. E>e tunnel was in een paar uur
leeggepompt.
Volgens nadere gegevens is de schade
in de havens veel minder ernstig dan
eerst was gemeld. Morgen zullen de slui
zen en doHoken weer normaal werken Te
Knokke, waar men het ergste vreest
voor het toeristenseizoen, is het strand
volledig weggespoeld en werd de dijk
gisteravond opnieuw door het opkomend
getij stukgeslagen.
Koning Boudewijn bezocht giste
ren de getroffen gebieden van Nieuw-
poort, Oostende en Antwerpen, en
keerde pas tegen middernacht naar
Laeken terug. Zijn bezoek aan de
Ardennen diende echter te worden
uitgesteld, daar de situatie aldaar
diooir nieuwe sneeuwstormen, welke
ook Eupen en Malmedy hebben ge-
(Van onze correspondent)
Londen, 31 Januari.
ET Britse Lagerhuis pleegt „de beste club van Europa" te worden
genoemd, maar die bijnaam doet enigszins ouderwets aan in deze
tijd van „gestroomlijnde" moderne zakelijkheid. Ook in het dagelijks
leven in Engeland begint de eens zo typische „club" uit de tijd te raken
er is onlangs onder de rubriek Van Overal weer eens op gewezen en
de meer progressieve Britse parlementsleden zouden „de beste parlemen
taire werkplaats van Europa" een begeerlijker bijnaam voor het Lager
huis vinden. De werkmethode van het Lagerhuis is de laatste tijd nogal
eens onder vuur genomen door de populaire pers, en een deel van de
openbare mening in dit land is eveneens critiscb gestemd geworden wegens
enige incidenten die zich hebben voorgedaan. Het lijdt b.v. geen twijfel
dat het humeur van een aantal parlementariërs niet bestand ie tegen
langdurige vergaderingen en dat de oppositie sinds de oorlog uit is geweest
op het slaan van politieke munt uit voorvallen, die met de parlementaire
plicht niets meer uitstaande hadden.
Voor een deel zijn de tekortkomingen
van het Lagerhuis te wijten aan het
keurslijf van traditie, waarin deze „Moe
der van alle parlementen" is geprangd.
Men pleegt in dit land wellicht meer
dan in enig ander trots te zijn op tradi
tie, alleen maar omdat het traditie is,
doch het valt niet te ontkennen dat aan
passing aan de eisen van de tijd daar
door wordt belemmerd. Onlangs is er
dan ook een initiatief-ontwerp Ingediend
om een commissie te benoemen, die her
vorming van de werkmethode van het
Huis zou moeten bestuderen. Het ont
werp is met 70 tegen 50 stemmen ver
worpen. maar het debat, dat eraan, voor
afging. was bijzonder interessant, omdat
het weinig voorgekomen zal zijn dat
parlementariërs zo openlijk over de
klachten hebben gesproken, die het de
mocratisch stelsel In discrediet brengen.
Over het voornaamste bezwaar van
het moderne Britse Lagerhuis is echter
lang niet voldoende gezegd, ofschoon
erkend moet worden, dat de bestaande
toestand door geen stroom van woorden
te veranderen is: de tegenwoordige ma
chinale partij-discipline maakt van elk
parlementslid een gekooide vogel. Zelfs
niet door de meest welsprekende en mee
slepende speech zijn de cijfers van de
stemming te veranderen: „Onafhanke
lijke" leden zijn er niet meer. Parle
mentsleden. dié uit de partij treden of
uit de partij worden gezet, hebben geen
schjjn van kans meer indien zij zich als
„onafhankelijke" verkiesbaar stellen in
„hun" kies-districtde stoomwals van
de locale partij-organisatie verplettert
elke individualiteit. Geen wonder dat
men ln politieke kringen niet meer zo
afzijdig staat tegenover het liberale
voorstel een hervorming teweeg te bren
gen in het kiesstelsel. Het liberale voor
stel gaat wel lang niet zover de invoe
ring van het Ujstensysteem aan te raden,
zoals ln ons land bestaat, maar zoekt
het door combinatie van kiesdistricten
en „alternatieve" stemmen toch wel in
die richting. Binnenkort zal de premier
Churchill het liberale voorstel weer eens
in studie nemen, op grond van het feit.
dat de 2J millioen of meer liberalen in
dit land volkomen onvoldoende in het
parlement zijn vertegenwoordigd, alleen
maar als gevolg van liet zonderlinge
kies-districts-systeem. dat hier wordt
gevolgd.
troffen, te slecht is. De grote rijks
wegen van Luik en van Namen naar
Bastogne zijn door 3 a 4 meter hoge
sneeuwlawines geblokkeerd. In het
gehele gebied der Ardennen zijn vele
vrachtwagens en auto's onderge
sneeuwd.
Hst ls overigens moeilijk contact te
krijgen met het ingesloten Bastogne en
vele dorpjes in de Ardennen waar we
gens een defect aan de hoogspannings
lijnen geen electriciteit kan worden ge
leverd en de telefoonverbindingen onmo
gelijk zijn.
Het ministerie van Binnenlandse Za
ken heeft medegedeeld, dat het nog geen
cijfers kan geven over de door dé over
stromingen aangerichte schade. In Oost-
Vlaanderen staat een gebied van 12 vier
kante kilometer onder water.
Het ministerie van Economische Za
ken moest gisteren optreden tegen on
geoorloofde opdrijving van de prijs van
jutezakiken, welke met zand worden
gevuld om de gaten in de dijken dicht te
maken. Eén firma berekende frs. 35,
terwijl de normale prijs frs 8 10 was.
Enkele gevallen van evacuatlebedrijfjes,
welke te Oostende frs 20 per vaart vroe
gen, zijn gemeld).
„snapdivisions" meer toe te staan: dat
zjjn volkomen onverwachte stemmingen,
meestal door de oppositie voorgesteld
om de regering een nederlaag toe te
brengen als zij op een gegeven ogenblik
niet voldoende aanhangers in het Huis
heeft. Deze snap-divisions" zijn typi
sche voorbeelden van holle, „politieke'
stunts, want zij hebben nooit practisch
gevolg: de regering zorgt ervoor de vol
gende dag voldoende aanhangers te ver
zamelen en maakt de snap-division''
weer ongedaan. Er was in het Huis wel
licht enige sympathie voor het voorstel
de tijdsduur van alle speeches te stellen
op tien minuten!
Zo waren er nog veel meer suggesties.
Een principiële opmerking was de
vraag of een modern Lagerhuislid zijn
parlementaire taak moest zien als een
.full-time job" of niet. Een grote meer
derheid was er scherp tegen van het
Lagerhuislid een beroeps-politicus te
maken. Men erkende dat Lagerhuisleden
naast hun parlementaire werk slechts
enige speciale andere werkkringen kon
den hebben (journalistiek, advocatuur,
directoraat, enz.), wat zeer onrechtvaar
dig is tegenover andere Lagerhuisleden,
die b.v. geen handwerkbedrijf kunnen
blijven aanhouden (mijnwerker, fa
brieksarbeider, boer, enz.), maar de
grote meerderheid der sprekers wenste
het contact met de buitemcereld te
handhaven, dat beroepspolitici in hun
parlementaire isolatie zouden verliezen.
Eveneens was men tegen afwentelen van
werk op voorbereidende commissies.
Leden van commissies, aldus het argu
ment, plegen hoe langer hoe meer des
kundigen en specialisten te worden. Het
is juist de bedoeling van de behandeling
van een onderwerp in het Lctgerhuis, dat
iedereen zijn facet kan bijdragen aan
deze „spiegel der openbare mening", zo
dat de zaak aan alle kanten wordt be
licht. Bovendien (een rake opmerking!)
kan een minister gemakkelijker liet
kleine comité van leden naar zijn hand
zetten dan het hele Lagerhuis. Er werd
niet uitgeweid over het interessante
voorstel om na te gaan of niet meer
werk van het Lagerhuis overgedragen
zou kunnen worden op het Hogerhuis.
Stemmingen geschieden in het Lager
huis op ouderwetse en tijdrovende wijze.
Alle leden moeten persoonlijk, door de
.lobby", d.w.z. er zijn twee kamertjes,
vaarin de tellers zitten, één „lobby"
voor de voor- en het andere voor de
tegenstemmers. Het duurt altijd wel een
kwartier voordat de stemmen zijn ge
teld, en het feit dat alle leden persoon
lijk moeten stemmen, kan tot de zonder
lingste consequenties leiden: zieken
strompelen door de „lobby", parlemen-
f )VER deze quaestle is niet gesproken
in het debat van vorige week Vrij
dag: kiesrechthervorming werd
zeker een te drastisch onderwerp geoor
deeld! Er werd op aangedrongen de
vergaderingen ln elk geval te midder
nacht te beëindigen, en niet meer tot
de volgende ochtend te blijven doorpra
ten. Er werd voorgesteld reeds 's och
tends te beginnen waartegen het be
zwaar bestaat dat de Lagerhuis-com
missies dan niet meer kunnen vergade
ren. (Deze degen 's ochtends bijeen te
komen). Er werd voorgesteld geen
nisatorisch en economisch gebied is niet
erg gunstig. Daarbij komt dan, dat gene
raal Franco's regiem bijzonder gevoelig
is voor wat het nationale en soevereine
„point d'honneur" betreft. Het is dus
niet verwonderlijk, dat de gemeenschap
pelijke goedkeuring en vaststelling van
de te financieren projecten, nogal met
wat haken en ogen gepaard zijn gegaan.
Omtrent de besteding van het crediet
zijn de volgende gegevens verstrekt:
18.250.000 dollar dienen voor het aan
kopen van koren, katoen, kunstmest, tin
en steenkool; 16 millioen voor verbete
ringen bij de Spaanse spoorwegen en
voor de bouw en uitbreiding van
electrische centralen, 12.500.000 is ten
goede gekomen aan de landbouw (trak-
toren en andere landbouwwerktuigen);
8 millioen aan de verbetering van diverse
mijninstallaties en 7.200".000 aan andere
industriële projecten, waarvan 6 mil
lioen aan hit hoogovenbedrijf van Sa-
gunte.
De Spaanse regering staat voor de
terugbetaling van het geleende bedrag
garant, dat uiterst bescheiden is. Het is
begrijpelijk, dat Franco's regiem er prat
op gaat, het enige land in West-Europa
te zijn, dat zich niet „met de hoed in de
hand" tegenover Uncle Sam hoeft uit te
putten in dankbetuigingen. Men vergeet
te Madrid, dat de bondgenoten van de
Ver. Staten zekere morele aanspraken
hadden, die Franco-Spanje moeilijk kon
doen gelden. Ondertussen blijft het be
langrijkste aspect van de hier bespro-
Vriendschappelijk
vlaotbesoek
ken lening, dat zij een keerpunt inluidde
in de betrekkingen tussen Spanje en de
Ver. Staten en indirect tussen Spanje en
de overige Westelijke wereld.
Evenals het vorige jaar is de Zesde
Amerikaanse vloot in deze dagen weer
ten anker gegaan in een aantal Spaanse
havens, voor vriendschapsbezoek. Vier
en veertigduizend Amerikanen, officie
ren en manschappen, passagierden ge
durende vijf dagen in Barcelona, Valen
cia. Tarragona, Castellón, Malaga, Se-
villa, en Palma de Mallorea. Tevoren
heeft een aantal hoge Spaanse marine
officieren aan boord van het vlagge-
schip de manoeuvres der vloot bijge
woond. In een en ander kan men ge
voeglijk een bevestiging zien, dat de
parafering van de Spaans-Amerikaanse
accoorden van wederkerige bijstand
thans inderdaad op handen is. „Spanje,"
aldus verklaarde aan boord van het ad
miraalschip, de zware kruiser „Colum
bus", admiraal Cassady, „is thans een
defensie-bastion en een vitale schakel
het geheel van het vrijheidlievend en
vredeminnend Europa."
Om deze brief prozaïsch te besluiten
met „dollars", zoals hg begon: de
tariërs uit alle delen van het land, ja
zelfs wel eens in het buitenland, moeten
worden teruggeroepen naar Westmin
ster voor elke belangrijke stemming...
en wegens het uiterst geringe verschil
in aantal stemmen van regerings- en
oppositie-partij gebeurt dit telkens weer.
.Pairing", d.w.z. de afspraak van een
voor- en een tegenstemmer om niet te
komen, zodat de partij geen nadeel on
dervindt van het wegblijven der parle
mentariërs, mag tegenwoordig ook al
niet of nauwelijks meer! Men ziet: dit
is geen „beste-club"-leven meer!
Begrijpelijkerwijs is brj het
debat voorgesteld de handeling van
het stemmen mechanisch te maken,
d.w.z. op een knop te drukken. Dit is
onmiddellijk verworpen, want dan zou
het Lagerhuis zó groot moeten zijn, dat
er plaats zou zijn voor alle leden. Dat
is er, zoals men weet, bij lange na niet.
Op drukke vergaderingen krioelt de helft
of meer der leden waar maar een beetje
plaats is, en er kan alleen gestemd wor
den doordat een queue wordt gemaakt
voor de stem-,,lobbies". Toen het Lager
huis na de oorlog moest worden her
bouwd het was door een Duitse bom
verwoest is er over gediscussieerd
of de zaal groter gemaakt zou worden
of niet. Er is besloten van niet, „om de
intieme sfeer niet teloor te laten gaan,
die het spreken in debat de juiste toon
geeft". Ook werd toen besloten de in
deling van de zetels in twee afdelingen
tegenover elkaar, met een breed midden
pad. te handhaven. „Een ronde zaal leidt
ertoe, dat partijen compromissen met
elkaar aangaan, wat zou kunnen leiden
tot coalitie-regeringen, zoals op het vas
teland. Engeland wenst geen coalitie
regeringen, omdat de basis van die re
geringen niet betrouwbaar genoeg ls."
En zo is dus het tegenwoordige La
gerhuis toch een „club" gebleven en is
het debat om er een „werkplaats" van
te maken, op niets uitgelopen. Zoals ln
het debat ettelijke malen is gezegd, ls
het Lagerhuis al 700 jaar lang kalm
aan geëvolueerd, en er is geen reden
voor. nu opeens overhaast een reorgani
satie teweeg te brengen. Dat zou tegen
de traditie in gaan.
Spaanse persverslagen gaan niet voorbij
aan het détail, dat op de dag van aan
komst van het te Barcelona gestatio
neerde vlootonderdeel, een agent van de
„Bank van Spanje" aan boord van het
vlaggeschip ging en daar voor veertig
duizend dollar aan peseta's verkocht!
boek
VERZEN VAN
LOUISE MOOR
Louise Moor, die
enige jaren gele
den met de bundel
Toonladder heeft
gedebuteerd, volgt thans met de bundel
Con Moto (Van Loghum Slaterus. Arn
hem). De mededeling op het omslag,
dat Louise Moor nu haar eerste bewo
gen melodieën laat horen, lijkt niet
rechtvaardig tegenover een dichteres,
wie het ook ln haar eerste bundel niet
aan bewogenhe-id ontbrak. Indien er
verschil tussen beide bundels bestaat,
dan berust dit hierop, dat de stem. die
deze verzen draagt, vaster en helderder
is geworden. De voornaamste bestand
delen van Louise Moors dichterschap
zijn een diep religieus gevoel, een per
soonlijke verbeeldingskracht en een on
bevangenheid, die voor dit dichterschap
essentieel is, omdat zij er zowel de ster
ke als de zwakke kanten van bepaalt.
Het maakt soms de indruk of Louise
Moor zo verheugd is met haar ver
mogen om zich in verzen te uiten, dat
zij zich niet tot de enige, onvervangbare
expressie dwingt, maar genoegen
neemt met een vers, dat naar structuur
en terminologie improviserend aandoet.
Nu is improvisatie lang niet altijd ver
werpelijk. maar ook zij moet om ge
slaagd te heten een definitief, onver
vangbaar karakter dragen. Anderzijds
geeft tuist deze onbevangenheid Louise
Moor menigmaal zeer zuivere en ont
roerende gedichten in de pen. Hoewel
deze twee gebieden elkaar hier niet ge
heel uitsluiten, kan men de bundel toch
scheiden in verzen, die een mstaphy-
sische hunkering of ervaring tot «mh-
tergrond hebben en die, welke oen
weerslag vormen op iets, dat direct be
leefd of aanschouwd werd. Deze laatste
groep wordt gekenmerkt door de deer
nis, die deze dichteres bezielt, de sociale
bewogenheid, en meer speciaal het moe
derlijke gevoel, dat in Louise Moor zo
sterk leeft. Misschien zou zij bij grotere
aesthetische gaafheid veel van de on
bevangenheid verliezen, die thans zulk
een bekoring aan haar werk geeft. Van
daar dat men haar. althans voorlopig,
maar moet nemen zoals ziï is: een vrou
welijke stem met een zeer eigen ge
luid. M. M.
NAPOLEONTISCHE ?e derde af-
_,_T_levering van
STUDIËN de publica-
ties van het
Den Haag gevestigde Genootschap
voor Napoleontische Studiën (Uitg.
Srjthoff N.V.) bevat wederom tal
van belangwekkende bijdragen omtrent
het Napoleontische tijdperk en wat er
mede verband houdt. Zoals wij vroeger
reeds vertelden, onthouden de Publica
ties zich van anecdotische mededelingen
en bepalen zij zich tot zuiver histori
sche, politieke, economische en sociale
aspecten. Dit keer kan men er een be
schouwing in vinden over het kerkelijk
leven in Nederland in de Franse Tijd,
in het bijzonder in de Ned. Herv. Kerk,
van prof. dr J. Lindeboom te Gronin
gen; voorts een beschrijving van Na
poleon als veldheer voor onze tijd, van
lult-generaal M. R. H. Calmeyer. Mr dr
J- H. R. Sinninghe Damstc vertelt het
een en ander over het belastingwezen
ten tijde van Napoleon, en dr J. Groen,
verbonden aan het Wilhelminagasthuis
te Amsterdam, bespreekt de laatste
ziekte en de doodsoorzaak van de Kei
zer, waarin hij aan de hand van tal van
Interessante gegevens de vroeger aan
genomen thesis bestrijdt als zou Na
poleon aan kanker zijn overleden. Ten
slotte droeg de redacteur, mr dr K. J.
Frederiks, twee artikelen bij: De schep
pende kracht van de Eerste Consul, cn
apoleons oordeel over grote histori
sche figuren uit de oudheid. L. A.
Jan wordt soldaat
Jan wordt soldaat, zo noemt majoor
J. G. Raatgever een boekje, da: niet
alleen voor Jan, maar voor alle Jannen,
Pieten, Keesen, kortom voor alle jonge
mannen is bestemd, die binnen afzien
bare tijd de wapenrok zullen moeten
aantrekken. Hij vertelt daarin, wat dat
aantrekken van de wapenrok allemaal
voor gevolgen zal hebben en laat er nog
een geruststellend woord tot de ouders
aan voorafgaan.
De heer Raatgever, zelf verbonden
aan de Legervoorlichtingsdienst, vertelt
in een vlot verhaal vele dingen, die aiii-
len maken da.t de jonge recruut zich
straks wat minder als een kat in een
vreemd pakhuis zal gevoelen. Ook zet
hij uiteen, welke mogelijkheden de re
cruut heeft, om in de onderofficiers- of
officiersrangen te worden opgenomen.
Een nuttig boekje, waar toekomstige
krijgslieden veel aan zullen hebben.
J. J. Z.
Dr J. ten Kate overleden
Na een langdurige ziekte is gister
avond te Den Haag dr J. ten Kate,
chirurg aan het r.k. ziekenhuis An-
toniushove te Voorburg, overleden, 44
jaar oud. Hij was een medicus van grote
naam, en heeft vele Initiatieven ont
plooid, in het bijzonder voor chirur
gische behandeling van kleine kinderen
Hij nam ook een levendig aandeel aan
de Europese organisatie van prot.-chr.
medici.
HET Ingrijpen van de waarts. Deze rivier wordt geweldige ondergrondde Canadees-En»else maat-
mens ln de loop der thans afgedamd, waardoor ruimt* niaat-
ET Ingrijpen van
mens in de loop der
dingen is aan de orde
van de dag. Geweldige
stuwdammen doen kunst
matige meren ontstaan, die
zowel voor de levering van
energie aan hydrocentrales
als voor irrigatie en het
tegengaan van overstro
mingen van de allergroot
ste betekenis zijn.
In Rusland heeft men
reeds een deel van het wa
ter. dat vroeger naar de
Wolga vloeide, eenvoudig
naar de westelijke rivieren
geleld: tot nut van de
landbouw en met gevolg,
dat het niveau van de Kas-
plscha zee ls gedaald.
In Canada hebben de In
genieurs echter de loop van
een heel rivierenstelsel
radicaal omgedraaid. In
Brltsch Columbia stroomt
de Nechako met tal van zij
rivieren door een vrijwel
geheel woest gebied Oost
waarts. Deze rivier wordt
thans afgedamd, waardoor
zich een meer van onge
veer 900 km2 zal vormen.
Dit water, door regens en
gletschers gevoed, zal een
uitweg zoeken.
Daarvoor ls thans ge
zorgd. Een tunnel ls dwars
door het kustgebergte ge-
geweldige ondergrondse
ruimte geschapen, vol
komen bomvrij, waar de
stroom zal worden opge
wekt voor de grootste alu-
mlniumfabriek ter wereld.
Aan de kust van Alaska,
bij Br. Columbia, te Kiti-
mat, wordt namelijk een
aluminlumfabrlek gebouwd
TECHNISCHE SNUFJES
boord, dat tot nu toe de
natuurlijke waterscheiding
heeft gevormd. Aan het
einde van deze 44 km lange
tunnel ligt het kustgebied
ongeveer 800 meter onder
het niveau van het kunst
matige meer. Dit verval zal
practisch worden gebruikt
en de enorme waterturbines
van een electrische centrale
aan het werk zetten.
Verder heeft men aan het
einde van die tunnel een
die jaarlijks ongeveer
500.000 ton van dit me
taal kan leveren, een derde
van de wereldproductie in
1950, tevens een derde van
de sterk vergrote Ameri
kaanse capaciteit op het
einde van 1953.
DIT gehele project Is dit
maal eens niet. Ameri
kaans, doch Canadees-
Engels. Immers het zijn
Canadees-Engelse maat
schappijen, die daartoe de
„Aluminium United Ltd"
hebben opgericht, die de
groodfabrikaten van alu
minium over de hele wereld
aflevert en research labo
ratoria bezit, die productie
en verwerking verbeteren
en tevens naar nieuwe toe
passingen en afzetgebieden
speuren.
Het concern zorgt ook
voor de winning en het
transport van de benodigde
bauxiet, het ruwe erts voor
aluminium. Dit wordt tot
dusver duizenden kilo
meters ver van de vervcr-
klngsplaatsen aangetroffen,
o.a. in Suriname.
Alleen ln Noorwegen en
aan de Goudkust liggen
deze ertsen ln gebieden,
waar men over voldoende
waterkracht beschikt om
op goedkope manier de ver
eiste electrische stroom op
te wekken.
