Hulp per auto, per boot en uit de lucht Eensgezinde actie krijgt georganiseerde vorm Aangrijpende tonelen in polders bij 's-Gravendeel Ook Rilland Bath wordt geëvacueerd Schade aan afsluitdijk 1 millioen Water, voorzover het oog reikt t&cSt2 Waarschijnlijk geen belasting op overwerk WILLEMSTAD dichtbij en ver weg Redding- vletten slaan om Spoorrails tussen Brabant en Zeeland weggespoeld HET VRIJE VOLK DINSDAG 3 FEBRUARI 1953 PAGINA 6 (Van onze verslaggevers) Vaartuigen, vliegtuigen en auto's nemen deel aan het reddingswerk in de ondergestroom- de gebieden. De marine heeft een grote hoeveelheid vaartuigen in actie: er zijn reddingboten in de getroffen streken, kotters zijn onderweg en tal van roeiboten zijn ingeschakeld. Naar schat ting honderd schepen passeerden de Oranjesluizen op weg naar Zeeland. Zij komen uit de IJselmeersteden. I it de lucht worden voedselpakketten, medicamenten, rubberboten en zandzakken afgeworpen. Vier Engelse helicoptères zijn al ingeschakeld; twintig Ameri kaanse (uit Duitsland) zijn onderweg. Een Scheveningse hulpcolonne heeft zeven honderd mensen van het eiland Putten ge haald. De evacuatie van Zuid-Beveland is aan de gang. Het hospitaalkerkschip De Hoop zou vannacht naar Helle- voetsluis vertrekken, 40 vissersschepen zijn, zwaar bemand en geproviandeerd, uit IJmuiden op weg naar Zierikzee. Meer schepen worden gereedgemaakt. Het zeewaardig jacht Victoria is uit Amsterdam naar Helle- voetsluis vertrokken; de kottervissers op Texel hebben hun schepen beschikbaar gesteld. Verschillende motorboten van Rotterdamse rederijen zijn eveneens gestart. Het koninklijk jacht Piet Hein wordt als noodhospitaalschip ingericht en zal zo snel mogelijk naar de rampgebieden ver trekken. Met hulpzenders is een radiotelefonisch net opge bouwd. dat contact houdt met enkele plaatsen in Zeeland. Rode-Kruiscolonnes zijn voortdurend in actie; zestien duizend militairen zijn al ingeschakeld bij de bulpvezlening; 20.000 man worden in reserve Met twintig sloepen hebben een milit airen om de vrijwilligers ter zijde aanlal Seheveningers de hele Maan dag gewerkt om de mensen uit het verdronken land rondom Abbenlirock en Zuidvliet op het eiland Putten weg te halen. Zevenhonderd zijn al in veiligheid. De Seheveningers zouden de hel nacht doorwerken om meer men sen te evacueren. Een bus met een aflossingsploeg is onderweg, want de roeiers, die sinds Zondagavond in tuow zijn, zijn uitgeput. zakelijk was, is Zondagnacht door gewerkt. Het gevaar bij Veerc, waar De moeilijkheden waren zeer groot. De stroomversnellingen wa ren zo sterk, dat men soms bijna drie uur nodig had om een afstand van twee kilometer te roeien. Er zijn dringend buitenboordmotoren nodig. In' Abbenbroek worden de vluchte lingen in een café neergezet, van waar ze per auto verder worden ver voerd De Seheveningers hebben driehonderd mensen uit een molen gered. Daarvoor moesten ze de zware sloepen over een dijk heentrekken. De dijk brak later op vier plaatsen door. Daardoor sloeg een sloep om. maar de mensen werden gered. Wel was eerder een man verdronken, die in een kolk terecht kwam Twee tomboten van de Haagse Reddingbrigade met zeventien erva ren roeiers hebben tijdens hevig stormweer, regen, hagel en sneeuw buien 28 mensen onder wie een babv van drie maanden, uit een be narde positie in de Nieuwenhoornse polder gered. Zuid-Bevelandveel doden De evacuatie van Kruiningcn, Oostdijke en Rilland-Bath. drie dor pen in het smalle deel van Zuid- Bevelaiwl. is in volle gang. Nu eerst wordt duidelijk, hoeveel slachtoffers daar gevallen zijn. Uit verklaringen van geredden valt af te leiden, dat rond Kruiningen. waar onafzienbare complexen blank staan, minstens zes tien doden zijn gevallen, in Oostdijke zes en in Rilland twee. Iedereen verwacht echter, dat deze getallen nog zullen stijgen. Het water bereikte na de doorbraak van verschillende dijken in dit noodge- bied binnen korte tijd zulk een hoogte, dat vluchten onmogelijk was. De vloedstroom heeft de on dergelopen dorpen zwaar doen lijdén. Honderden stuks vee liggen dood langs de dijken: boerderijen zijn in gestort. Gebrek aan mensen en boten be lemmerde aanvankelijk het redden van de slachtoffers, die in Kruinin gen. Oostdijke en- Rilland geïsoleerd waren geraakt. In de loop van Maandag zijn echter boten aangevoerd en arriveerden millLt te st, Zowel van de kant van Brabant als van Goes uit is men begonnen met het sturen van boten, die voedsel aan voeren en mensen afvoeren. Roei boten. die bij Kruiningen waren in gezet. brachten de slachtoffers, soms in striemende hagelbuien, naar het kruispunt van de weg naar lerseke en de rijksweg. In de loop van Maandagmiddag kwam het water zo laag. dat boeren wagens cn auto's het centrum van het dorp konden bereiken. Op enkele mensen na, die huizen bewonen op hoger gelegen delen, zijn alle inwoners in veiligheid gesteld. Verstijfde mensen Tientallen moesten per brancard naar de auto's van de hulpcolonnes worden vervoerd, daar zij verstijfd waren van de koude. Zij hadden een nacht en een dag op de daken gezeten of in huizen, die trilden van de aan- gierende vloedstroom. Slechts met grote moeite was het mogelijk om langs het noodgebied Kruiningen naar Oostdijke en Ril land-Bath te komen en verder naai de weg, die aansluiting geeft op Ber gen op Zoom. Omgekomen paarden cn koeien lagen met opgezwollen lichamen aan de voet van de waterkeringen. Hei is onmogelijk, het omgekomen vee af te voeren. In het midden van het overstroomde land staat de toren van Kruiningen. temidden van bomen, die nooit meer groen zullen worden. Over een droog gedeelte van de provinciale weg en langs Krabben- dijkc. dat niet is ondergelopen, kon men de twee plaatsen bereiken, waar met behulp van boten de geïsoleerde inwoners van Rilland zijn gered. Via een gedeelte van de spoor baan. dat bij laag water droog kwam te liggen, was het mogelijk, de kem van Rilland tot op ongeveer twee kilometer te benaderen. Motorboten voeren af en aan Op de weg ston den tientallen auto's klaar om de geredden naar Bergen op Zoom te vervoeren. Vanwege de grote afstanden, die de boten moesten afleggen, vorder de hot werk slechts langzaam. Ook in de zak van Zuid-Beve- land bleef de noodtoestand voort duren: de evacuatie van een groot aantal dorpen gaat onverminderd door.. BIJ Driewegen zou Maandag alsnog weer een dijk onder <lc druk van liet water bezweken zijn. Walcheren: niet slechter De situatie op Walcheren is niet verslechterd. Waar dat maar nood- Hei cat bij Rammekcns is volge- gooid- en laai geen water meer door. Hieidoor is dé kans op het onder- lopcn van Walcheren menselijker wijs gesproken minimaal geworden. Het water uil de binnenstad van Vlissingen. dat Zondagmiddag nog anderhalve meter hoog stond, verdwenen. Hei DUW-kamp bij Vlissingen •ordt ingericht als opvangcentrum voor evacués uit de Bevelanrien. die nu in Goes voorlopig bij honderden worden ondergebracht. Geëvacueer- den uil Kruinihgen zijn vol lof over het werk. dat de Goesenaren doen. Aan eten en kleding wordt, gegeven, wat men maar kan missen. Trieste laak In He grote kerk te Goes is een identificatie-ploeg druk bezig met het registreren lan aangespoelde lijken. Tot nu toe heeft men aan de kust an Zuid-Beveland dertien lichamen geborgen. Van de slachtoffers worden foto's gemaakt en deze foto's worden bij de bundel kleren gepakt, zodat even- tuele familieleden later hun verwan- i ten zuilen kunnen herkennen. Tot nu toe heeft men één kindje kunnen identificeren. Het kind kwam van Noord-Beveland. Daarmee is liet aantal slachtoffers van Kortgene tot 36 gestegen. Hiermede is tevens de veronderstel ling bewezen, dal er meer dan 35 slachtoffers op Noord-Bevcland te be treuren zijn. Burgemeester Ten Kate vertelde ons. dat er mag worden aangenomen, dat de andere slachtoffers van die eilanden komen waarmede geen ver binding is te krijgen. Aangezien de begrafenis van de slachtoffers niet op zich kan laten wachten, worden deze maatregelen genomen. (Van onze parlemcntóredactie) De leiding van de dienst Zuider zeewerken heeft Zondag en Maan dag onmiddellijk een onderzoek in gesteld op de Afsluitdijk. Ofschoon die schade niet onbetekenend kan worden genoemd de herstelkosten zullen waarschijnlijk in totaal tegen het millioen lopen is men niet ontevreden over de weerstand die dit kunstwerk de natuurkrachten heeft geboden. Er is volstrekt geen aanleiding de berekeningen te herzien ol wijzigin gen in de constructie aan te bren gen. aldus verzekerde men ons van bevoegde zijde De meeste schade evenwel kreeg de Balgzanddijk, die de verbinding vormt tussen Ewijcksiuis cn de kust. De constructie van deze dijk is. ge zien de ligging, minder zwaar dr.n die van de eigenlijke Afsluitdijk. Ook al omdat er oen tweede waterkering achter ligt. namelijk de Amsteldiep- dijk. Toch zal de Balgzanddijk worden verstevigd. De Afsluitdijk heeft ove rigens nog niet de maximale storm waarop hij is berekend gekregen De waterstand bleef naar voorlopige schatting nog vijf centimeter bene den dit maximum. (Van een onzer verslaggevers) De evacuatie van Rilland Bath op de oostelijke punt van Zuid-Beveland een volkomen geïsoleerd gebied is begonnen. Reeds gisteren schijnt een aantal inwoners naar het droge Krabbendijke te zijn ontkomen. Vanmorgen kwam ook een roeiboot-verbinding tot stand met de Brabantse kust. Wagens stonden in overvloed klaar, soldaten ondersteunden de natte, ver kleumde Zeeuwen en gingen als moeders mei de in dekens gewikkelde baby's om. Vandaar ging het naar het onivangslcentrum Bergen up Zoom. Ook daar klopte alles: soep. een vriendelijk woord, en een snelle afvoer per luxe-auto naar een adres, dat onderdak biedt. Werkers, auto's, gastvrijheid dat alles is hier in overmaat aanwezig. Dijkwerker A. Weststrate uit Ril land zat met vrouw (in kleder dracht i, gro.e zoon Thijs, grote doch ter Liza en de achtjarige Adrie. -.(-it - Het lamst, heeft rr stilzwijgen geheerst over Schouwen Duivcland. Toen er eindelijk nieuws kwam. was het slecht. Het grootste deel van het eiland is onder het water verdwenen. Dit rijtje huizen bleef ergens eenzaam staan, De bewoners zitten op de zolders, wachtend op hulp(Luchtfoto A.N.P.) (Van een onzer verslaggevers) Een ontzaglijke watermassa, die zich uitstrekt acht kilometer ten noorden van de Moerdijk, is Zondagmiddag enige uren het toneel geweest van aangrijpende scènes. Vier polders, Oude en Nieuwe Beerpolder, de Prinsenpolder en de Lekpoldcr, zijn alle ondergelopen ten gevolge van dijkdoorbraken in de Kildijk. De bewoners in dit gebied hebben zich in veiligheid kunnen stellen, dank zij twee motorvletten. die door de Koninklijke Marine en de genietroepen de dienst met veiliger oorden onderhielden. Nu de eerste foto's en berichten ov°r Schouwen Duiveland binnen komen. blijkt de omvang van de ramp nog groter te zijn, dan gevreesd wérd. Evenals in 1945 is het grootste deel van het eiland, op de westelijke StSSgTki. - duinen na. onder de golven verdwe nen. Nog is de ver zilt in g van de zwaardere stukken grond niet ver dwenen, of opnieuw werd het eiland blootgesteld aan een overstroming met zeewater, dte de grond volkomen bederft. Een foto door het A.N.P. uit een vliegtuig genomen, in dc omge ving van Brouwershaven, toont hoe omvangrijk de ramp is, die het eiland voor de tweede maal heeft getroffen. Hartverscheurende tonelen hebben zich echter afgespeeld toen twee der vletten, aan boord waarvan zich twaalf man bevond, onder wie en kele vrouwen en kinderen, vol water liepen en tegen de dijk smakten. Dc mensen hebben zich met behulp van militairen zonder ongelukken in vei ligheid kunnen stellen. In het huisje van de heer Kaycn aan de tweede tol bij dc Rijks straatweg en de Wielarechtsezeedijk hebben wij een onderhoud gehad met een van de geredden, de heer G. Kayen. die met verscheidene an dere geredden uit het noodgebied gastvrij zijn opgenomen. De burge- meester van Dubbeldam, de heer Beelaerts van Emmighoven. heeft Zondagmiddag een bezoek gebracht aan deze gebieden. Voor de veiligheid van de Wiel- drechtsezeedljk werd gezorgd. Over een afstand van tien kilometer is al het mogelijke gedaan om te voorko men dat het water uit dc vier on dergelopen polders zou doorbreken. Er wordt gemeld, dat ln Willems dorp 25 ménsen zich veilig en wel op de zolder van de politiekazerne bevinden. In het huis aan dc tweede tol was het een drukte van belang. De vrouw des huizes zorgde voor warme cho colademelk en de aanwezigen deden al het mogelijke om elkaar te helper. De samenwerking is dan ook prima Allerwegen is er mets dan lof voor de hulp. Men hoort geen onvertogen woord, men beseft volkomen de ernst van de situatie en van paniek is geen sprake. De spoordijk tussen Dordrecht en de Moerdijk is deerlijk gehavend. Op verscheidene plaatsen zijn grote ga len in de dijk door het meedogenloos opdringende water geslagen. Het aantal stuks vee. dat verloren is ge gaan in deze kolkende waterzee, is ontelbaar. Zo waren er alleen al van de heer Vervelde 250 kippen verdron ken. Van de heer Schoonerwoerd zijn zeventig varkens verloren gegaan. Zo zou men kunnen doorgaan. Het i.s een lange, lange lijst van leed, een leed dat slechts wordt verzacht dooi de wetenschap dat er allerwegen hulp wordt geboden Er wordt gedaan wat men kan doen. Niettemin was het een triest gezicht in 's-Gravcndeel. Aan de andere kant van de Kil waren koeien, die ten dode opgeschreven waren, te zien. 's-Gravendeel. dat van gas. water leiding en elcctricïteit verstoken is. is nagenoeg geheel ondergelopen. De bewoners zijn allen geëvacu eerd, waarbij, naar men meldde, el' zeven zouden zijn overleden. In Wieldrecht is alleen nog de waterleiding intact. De electricïteits- voorziening heeft verstek laten gaan. De in de radiotoespraak van minis ter-president Drces aangekondigde belasting tegemoetkomingen zullen waarschijnlijk onder meer betrekking hebben op rle loonbelasting, de in komstenbelasting en dc vennoot schapsbelasting. Aangenomen mag worden, dat de regering zich zal aansluiten bij het door de Raad van Vakccntralen ge nomen initiatief en zal bepalen, dat. overwerk gedaan ten bate van het Nationaal Rampenfonds, zal zijn vrij gesteld van loonbelasting. Geld. met overwerk verdiend, zou dus onver kort aan het Rampenfonds ten goede komen. Daarnaast ligt het voor de hand. dat aftrek zal worden verleend voor de inkomstenbelasting en vennoot schapsbelasting in verband met gif ten aan het Nationaal Rampenfonds Onder meer zou voorts worden ge dacht aan het verlenen van even tueel uitstel in de betaling van belas tingschuld in verband mét giften. Al dagenlang werd er gepoogd een verbinding met Tholen tot stand te brengen. Gisteravond is men daar eindelijk in geslaagd. Want de mili tairen. die dit werk aangepakt heb ben, hebben onvermoeid doorgezet, Toen de duisternis inviel, deden zij hun werk bij grote schijnwerpers. Want Tholen móést bereikt worden; de situatie is daar nog steeds zeer ernstig. Een donkere nacht bij Pij na art. Een zwak schijnsel komt. door de gor dijnen van een huis op de dijk op de plaats waar de weg naar Willem stad naar beneden in het water voert. Daarginds, 2.5 km verder, ligt Willemstad Maar ondanks deze ge ringe afstand weet niemand in het huis. het café van Strundel, hoe het daarginds is. De bewoners zitten op de zolders Enige oude huizen staan op instor ten, doch de mensen daarvan zijn voorlopig in veiligheid gebracht bij anderen. Dit. hebben twee jonge man nen verklaard, die vanmiddag door het water wadend aan kwamen lo pen Maar dat is dan ook hef enige wat men van Strundel weet uit het stadje, dat reeds zo vele malen zwaar Is getroffen ..Zijn de pontons daar aangeko men?" Men kan het slechts hopen, maar men moet zich met angst in het hart afvragen, wat in deze stik donkere nacht een convooi van acht pontons in het Hollandsch Diep kan uitrichten. Om 7 uur vanvond was het tij weer hoog en langzaam kroop het wal er tegen de binnendijk ten noorden van Fijnaart. Misschien moeten wij hier ook nog weg. zegt Van Strundel. maar voor lopig blijft hij hier nog zitten, zoals zo velen gedaan hebben in de vorige nacht, doch die thans hun verknocht heid aan huis en haard duur moeten bekopen Want voor de tweede maal gaan zij thans de nacht in. die angstiger is dan elke nacht, die zij zich kunnen herinneren. De 73-.iarlge Van de Bogcrt uit Zwingelstaan heeft liet nog de nacht van Zaterdag op Zondag volgehou den. doch toen morst hij weg. Zijn vee had hij naar een hoger gelegen gedeelte vervoerd, maar toen hij ver trok. stond het water al in de boer derij. „Het vee zal wel verloren zijn", is zijn oordeel. En ook" van zijn winter tarwe en zijn aardappelen zal hij geen profijt, meer hebben. Evenzo staat net. met de oude Endcpocl. die met vrouw en drie kinderen en zijn stokoude schoonmoeder na een barre tocht veilig in Roosendaal is aange land. H. Schreuders uit Khmdert werd des nachts om drie uur gealarmeerd, doch toen stond het water al voor zijn deur. Met. vrouw en kinderen is hij over haast, vertrokken en een uur later slond het water al twee meter hoog. De kinderen zijn vol over het avon tuur. Voor hen was hol grote evene ment dat het schip „Tien Gemeten" over de dijk in de polder is gesmeten cn terwijl hun ouders droevig lachend knikken storten zij hun hart uit over hei „veule waterdat zo plotseling het land overtroomde. vicden in h-t Patronaatsgebouw ach ter zijn soepkom alsof hij niets had meegemaakt. Toen in de nacht van 1 Februari de stormklok m Rilland luidde, be gaf hij zich naar de dijk Hij was nog geen uur op pad. i,oen het water kwam. Hij vluchtte op de zolder van een huis, zijn vrouw en kinderen op hun eigen zolder, dachten onderwijl dat vader was verdronken. De Zondag verliep, maar niemand zag iets anders dan het venijnig klot sende water. Om vier uur in de mid dag stapte Weststrate het water :n. dat ter plaatse slechts tot zijn nndd^I reikte, maar hij keerde terug, toen hij bijna ln een gat was gevallen. Toen kwam er een bootje, dat hem naar Krabbendijke bracht. Vanochtend liep hij over de dijk half door het water tot waar hol dorpje Rilland ligt. Het eerste wat hij zag was een roeiboot, met moeder en de kinderen. Hij zwaaide en schreeuwde... en werd opgepikt. Hij glunderde Hij heeft, behalve zijn ge zin. alles verloren, maar dat verdriet komt later pas De gpieddenen komen tot nu toe allen uit de buurt van het station van Rilland Bath Over een ander grool deel van het dorp is weinig bekend Dramatische tonelen hebben zich afgespeeld in de overstroomde polder ten Zuiden van de Wieldrechtse zee dijk. Motorvletten van de Marine cn dc Genie deden daar reddingpogingen en trachtten mannen, vrouwen cn kinderen van zolders en daken af te halen. Dc woeste golven sloegen echter steeds meer water in de vletten en ten slotte was er geen hozen mi aan. Men slaagde er nog net in de v woeste spoorbaan tussen Dordrecht en Breda te bereiken en men was er amper, of de vletten sloegen om en zonken. Redders en geredden hebben toen een zware tocht gehad over de biel zen cn de verwrongen rails van de spoorbaan. Van Wieldrecht uit is een hulp colonne de worstelende mensen tege moet g 'komen met lijnen en stokken. Na drie uur vechten had men ein delijk de droge grond bereikt. (Van een onzer verslaggevers) Ook rondom Bergen op Zoom heelt het water ernstige schade aangericht. In de Borgvlletse Polder is de dijk ook over enige honderden meters weg geslagen. Dit had Int gevolg dat de spoorwegverbinding tussen Bergen op Zoom en Zuid-Beveland werd weggespoeld. Ook het wegverkeer ondervindt hierdoor grote moeilijkheden. In de polders rond Ossendreeht en Wocnsdreeht stonden dc boerderijen midden in het water. Zo is de dijk rond de Geertruidapoldcr over honderden meters weggeslagen, waardoor deze polder onderliep en de machinefabriek Holland midden in hel wassende water kwam te staan. De gemeentelijke bad- en zweminrichting werd overspoeld en nagenoeg volkomen vernield. De bewoners, die vrijwel allen vol komen door het water verrast wer den konden met zeer veel moeite ge red worden. Het vee is grotendeels verloren gegaan. Het ergste is het wel in Halsteren. Hier sloeg de Tholcnse dijk weg over enige honderden meters waardoor ongeveer vijftig woningen werden overstroomd en vele huizen instort ten. De slachtoffers die zich in deze woningen bevinden, konden nog mei gered worden. Het water kwam er zo onverwacht en met zulk een grote snel heid aan dat men slechts het vege lijf kon redden door de wijk te ne men naar de zolders. Voor zover be kend zijn reeds een tiental slacht offers geborgen. Een boot met een vijftiental men sen sloeg om Enigen wisten zich zwemmende te redden maar ver- scheidenen verdronken. In een kast die wam aandrijven vond men het stoffelijk overschot van een vrouw. Tn takken van een drijvende boom zat een man verward, die eveneens verdronken was Verder valt dc verdrinkingsdood tc betreuren van een gezin bestaande uit m vrouw en twee kinderen, terwijl bovendien nog enkele kinde ren het slachtoffer van de ramp zijn geworden. Het water slond honderd meter van het gehucht Vogelenzang, zodat de verbinding met Tholen volkomen verbroken is.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 4