Iets meer zekerheid Goeree en Overflakkee is ontzield stuk grond Doorbraak bij 's Gravendeel redt Zwijndrecht van overstroming Kolkende zee kerft diep in vruchtbaar eiland Alblasserwaard verkeert nu ook in groot gevaar Mijnen zullen Zaterdag 2 uur extra werken Vernielde spoorbanen ten dele weer in gebruik *9 MIDDELHARNIS. Verraderlijk vriendelijk glimlachte het Haringvliet toen Maandagmorgen om half elf de veerboot ..Stad Zierikzee" de haven van Hellevoetsluis uitvoer om het eerste officiële contact na de vloed van Zondagnacht met Goeree en. Overflakkee te herstellen. De gul stralende zon en het kalme watervlak verlichtten het gemoed. De tred van de ner veuze familieleden, vrienden en kennissen, die deze gelegenheid gebruikten om de helpende hand te bieden, werd iets lichter. Misschien viel het toch wel mee. Misschien waren de verhalen over water en dood overdreven, misschienDe eerste stap op de getroffen grond sloeg alle hoop weg. Het was geen gang op een levend eiland maar op een vermoord en ontzield stuk grond. te voet en per boot maakten, en die ruim tien uren in beslag nam, heb ben we kunnen vaststellen, dat er drie gebieden zijn te onderscheiden. Geheel Noord Westelijk Goeree, dat. hoewel 't eveneens voor het grootste deel onder water kwam. niet zo ge teisterd leek en in ieder geval geen doden te betreuren heeft. Dan. van het uiterste Zuid-Oosten tot. Melissant, een gebied, waar het water met grote kracht de meeste polders veroverde. Slechts enkele dorpen, zoals Melissant en Dirksland, bleven droog. Tussen deze twee ge bieden een strook, eens land, nu kol kende zee, vol ellende wanhoop en dood. Hier en daar is nog iets te zien van de daken van machtige boerde rijen, wier stallen rijkelijk gevuld waren met vee. Dat vee ligt nu tegen de nog overgebleven binnendijken geslagen. Tussen kinderstoelen, ledi kanten, raamhorren. strijkplanken, bedden, babyboxen, stukken van da ken, evenals de vele mensen, die door de vloed werden meegesleurd. Stellendam lag in het midden van deze poel. Het grootste deel van de slachtoffers werd naar alle waar schijnlijkheid direct overmeesterd door de kracht van het water en an deren boden heldhaftig tegenstand. Zij verloren en zij overwonnen. Een dramatische strijd leverde de familie Kroessen. Vader, moeder zoon en dochter werden Zondagnacht in de polder aan de Kraaienesserdijk overvallen. Kroessen greep een dikke balk en wist met een onmenselijke inspanning zijn vrouw en kinderen Waar eens prachtige grote boer derijen in de vette polder stonden, waar eens duizenden koeien graas den, waar eens honderden boeren met noeste ijver de bodem bewerk ten, is nu niets meer dan water, wa ter overal. Een niets ontziende vloed golf wierp zich op het eiland, pakte het op en wierp het geheel ontred derd en hulpeloos neer. Hij bedekte daarna met zijn watermassa in Stellendam acht meter diep ver woesting en dood. Het water zakt slechts met millimeters. Na een tocht, die wij per truck, daarop te tillen. De stroom greep de balk en stuwde hem met opvarenden naar de Sasdijk. In de eerste kolk loerde de dood voor het dochtertje. Kroessen was geslagen maar niet verslagen, Hij vocht door tot de dijk en daarmede kwam de redding in zicht. Nog slechts enkele meters scheidden de drie mensen van de vaste grond toen een tweede kolk toesloeg. Dit keer verdween de zoon in de diepte. Urenlang stond Kroessen. verslapt door leed. te staren naar het water dat zijn twee kinderen nam. De stoffelijke overschotten moeten in dezelfde hoek zijn terecht geko men. waar tien leden van het der tien man sterke gezin Boshaven om kwamen. Dit relaas is slechts een fragment van het ontstellend leed dat over dit gebied kwam. We zou den het aan kunnen vullen met de bevindingen van een reddingsploeg, die in Battenoord. een gehucht op de Zuid-Oost punt van het eiland, stiet op drie auto's afgestampt met vluch telingen. Zij deden een vergeefse po ging om het water te ontlopen en kwamen om. We zouden het ook aan kunnen vullen met het verhaal van de 73-jarige Piet van Est, een iniwoner van Stellendam, die na vele bange uren op de zolder te hebben doorgebracht werd gered. Het water stond een meter hoog op die zolder. Piet vond een grote steun in zijn ge loof en bad voor Leendert van Driel, die twee huizen verder niet meer te gen de angst opkon. Het water steeg snel. een doodskreet spleet de nacht. Dat was tot voor zijn redding het laatste wat Van Est hoorde van Leendert. Gelukkig kwam de Marine nog op tijd. Leendert bracht het le ven er af. evenals Frans Nijland, die zich in zijn wanhoop vastgreep aan het dak van zijn huis. Urenlang dreef hij rond. Kolken wijzigden steeds zijn richting. Ook hij werd gered. Het reddingswerk duurt nog steeds voort. De geredden worden in Melis sant in de Christelijke school ge bracht. Daar wachten zij in spanning op de resultaten van de redders en worden slechts door één vraag be zield: wie werden opgeëist door de vloedgolf? Zij beseffen maar al te goed. dat pas een definitief antwoord erop gegeven kan worden wanneer het water weer is teruggetrokken. Wanneer zal dat zijn? Nog verscheidene andere polders worden met overstroming bedreigd BLESKEN'SGRAAF, Maandag- De reddingen gaan vaak niet de grootste moeilijkheden gepaard. Vrijwilligers brengen een zieke vrouw in veiligheid. (Stellendam) NOG altijd is het onmogelijk, de omvang van de ramp, die in de nacht van Zaterdag op Zon dag over een deel van ons land is gekomen, precies te bepalen. De do denlijst is weer aanzienlijk langer geworden en er moet helaas worden gevreesd, dat er ook nu nog geen streep onder kan worden gezet. Intus sen weet men momenteel zo ten naas tenbij welke gebieden onder water staan en wat gespaard is gebleven. De hulpverlening is in volle gang. En het gevoel van machteloosheid, dat zich steeds na grote rampen pleegt voor te doen, is wijkende. Een opwekking tot hulp is nauwe lijks meer nodig. Deze hulp wordt spontaan en op de meest grootscheep- se wijze geboden van overal in het land. Zij bestaat in geld en goed en persoonlijke medewerking bij het red den van mens en dier en het dichten van dijken. Ook het buitenland laat zich niet onbetuigd. Van alle kanten wordt steun verleend, op de meest uiteenlopende wijze. Dankbaarheid hierover is op haar plaats. Het ge voel, niet alleen te staan bij nood en dood, is sterkend en verheffend. Het betreft hier alles hulp op korte afstand, voor het. ogenblik ook de enige, die nodig en mogelijk is. Ho pelijk zullen wij echter spoedig iets horen over plannen tot beveiliging van het Zuidwesten des lands op andere wijze en in groter stijl, dan tot nu toe is geschied. Misschien zou er sprake kunnen zijn van aanleg van een tweede Afsluitdijk, die alleen de zeegaten naar Rotterdam en Antwer pen open laat. De les van de eerste Februarinacht mag niet worden mis kend. Op langere afstand staat het zijn of niet zijn van een onmisbaar landsdeel op het spel. j-. j j I zou het water hun de weg afsny- Dag en nacht zwoegden doornatte mannen jj™; raen kon slechts smiuk te hebben gestaan want geen en kele wanklank werd daaromtrent vernomen. Wa; de mensen bezig houdt is de angstige vraag of het gevaar voorbij is o: niet. Zoals reeds in de aanhet gezegd vrezen wij van niet. Ook de bewoners van plaatsen als Ottoland, Groot Ammers etc. zijn Maandag avond op evacuatie voorbereid. Men ziet inderdaad de eerste 24 uren voor deze street met zorg tegemoet. Het zal voor velen de tweede ver plaatsing binnen enkele dagen bete kenen bij en op de dijken (Van een onzer verslaggevers) ZWIJNDRECHT. Zeven, acht huizen op een groepje bij elkaar in de polder tussen Zwijndrecht en Rijsoord. somber en donker wegge doken voor de storm. Achter de ramen een klein pitje van een pe troleumlamp of een kaars, soms ook een bewegend lichtje met een schim, die door het huis dwaalde, een paar mannen, die met elkaar op een bruggetje voor een der hui zen stonden te praten, vrouwen met hoofddoeken, dikke mantels en wa terlaarzen aan angstig vragend bij de deur. Zo vond ik het Zondagmorgen om half zes, toen de noodklokken nog nadreunden over het dorp. Nie mand wist precies hoe het met de dijken stond. Men sprak over door braken. maar wachtte op een paar jonge mannen, die naar de bedreig de punten waren gestuurd om de situatie op te nemen. Nu was er al leen de kille spanning, de angst voor het water dat zou komen, de storm, die bleef doorbeuken en de koude, snijdende regen. Men wist. dat het gevaar dreigde, maar men begreep niet dat het een ramp zou kunnen worden. Niemand kon zich voorstellen dat het water in de polder zou rijzen tot boven de daken der huizen. Men kon het niet geloven en eerst later zou men gaan begrijpen aan welke ramp men was ontsnapt. Van het, be dreigde punt aan de Lindtsedijk. ter hoogte van Puttershoek, kwam iemand terug, somber en koud. Het water sloeg over de dijk heen, de reddingsploegen werden georgani seerd door de dijkgraven; mannen met lieslaarzen en dikke jekkers probeerden met grond en graszoden de bedreigde plaatsen te versterken maar het water sloeg ze weg. De golven sloegen tegen de muren van de boerderij, waarin de koeien, in stinctief het gevaar voelend, angs tig loeiden. Ook de man. die naar het dorp was geweest kwam terug. Daar ook liep het water over de dijk en vrat die aan de binnenkant af. Toen vond die kleine gemeenschap elkaar. Een deel van de mannen greep een schop en ging naar de dijk, de an deren bleven thuis, bij de vrouwen en kinderen. De dijkwacht had goed gezien. Hij concentreerde al zijn be- Spontane acties in verscheidene grote bedrijven voor hulp aan slachtoffers HEERLEN. Dc Mijnindustrie- raad heeft medegedeeld, dat hy zal bevorderen, dat op Zaterdag 7 Fe bruari in de mijnen twee uur extra zal worden gewerkt. Het loon en de meerproductie over dcz.c uren zal geheel worden afgestaan aan de getroffen landgenoten. Dc orga nisaties van arbeiders en beamb ten. werkzaam in de mijn-industrie, evenals de mijnondernemingen, hebben volledige medewerking toe gezegd. wetende aldus te handelen in de geest van het gehele per soneel der mijnbedrijven. Philips heeft aan het Nationaal Rampenfonds een bedrag van 100.000— geschonken. Bovendien heeft het personeel, dat 25.000 mensen omvat, het besluit geno men om in de komende week twee uren over te werken ten behoeve van de slachtoffers van de ramp. Dit extra loon zal door Philips worden aangevuld met de resul taten, verkregen uit deze extra arbeid. Ook de directie van de Algemene Kunstzijde Unie in Arnhem stelt een bedrag van honderdduizend gulden ter beschikking. De Onder nemingsraad van de A.K.U. besloot aan de werknemers aan te bevelen, ten behoeve van het Rampenfonds afstand te doen van acht uur loon of vier pet van het maandsalaris. De directie van de Hoogovens heeft een bedrag van vijftigduizend gulden aangeboden. Onder het per soneel wordt een lijstactie gehou den. Gesuggereerd wordt vier uur loon of twee pet van het maand salaris af te staan. Het personeel van Van der Heem N.V. heeft zich bereid ver klaard een dag loon af te staan. De directie legt er een even groot bedrag bij. nemen, wanneer het water de pol der binnenstroomde. Die middag bleef er geen man thuis, alles was bij de dijk. Dui- fi- mensen op het werk aan zenden, tienduizenden zandzakken werden volgeschept en door de mannen met doorweekte kleren te gen en op de dijk gelegd. Op één punt begon het water onder de dijk de dijk tegenover Puttershoek. het water in het dorp moest men niet als het grootste gevaar zien. De huizen vormden daar gelukkig een tk UCSU11 v bescherming, maar in het Westen d00r te komen. Twintig, dertig la» alleen de dijk. waar het water mannen „.ierpcn ,jch cr op Tonnen omstreeks zes uur nu op vele plaat- zanc| werden die dai door één man sen reeds centimeters hoog over- versjouwd en weer scheen een door- braak zeker. De politie kwam reeds spoelden. Enkele mannen waren om vijf uur en soms nog vroeger de strijd alleen begonnen, stil en verbeten, maar in de loop van die donkere ochtenduren groeide hun getal. Expediteurs uit het dorp kwamen met hun zware wagens, nog vol met lege jute zakken. Men vond langs de dijk een veilig punt, waar zand kon worden geschept. Terwijl de storm en de regen de mensen striemden hielp alles wat maar hel pen kon om die zakken te vullen. Dan raasden de zware auto's vol geladen weg over de donkere dijk. Links het water, midden soms een droge kruin van een meter of een halve meter breed, rechts de bin nenkant van de dijk, die door het water werd weggevreten en waar zich loodrechte kuilen vormden van soms meer dan drie meter diep. De strijd scheen vruchteloos: werd er een stuk van vijftig meter gestopt, dan spoelde het water een paar honderd meter verder weer over de dijk. Op het gevaarlijkste punt namen de golven een arbei derswoning, die buitendijks stond op waarschuwen. Toen zakte het water: de dijk bij Papendrecht had het begeven en het water dat nu de Alblasserwaard instroomde bracht de redding. Een bittere redding, want de Zwijndrechtchs polder lag nu als een landtong, wel enigszins gehavend, tussen de overstroomde gebieden van 's Gravendeel. Papen drecht en Dordrecht. De gehele avond en nacht bleef men op zijn hoede. De dijk was verzakt, een instorting was niet uit gesloten. Er werden nachtronden georganiseerd, maar er waren geen verontrustende berichten. Om half zeven begonnen de sirenes te loeien, weer stond iedereen klaar, de man nen gereed voor de strijd tegen het water, de vrouwen en kinderen klaar om naar de hoogste punten te gaan. Het bleek van de andere zijde van de Noord te komen, de wind had het geluid meegebracht over de luttele kilometers. die Papendrecht van ons scheidden. Het hoogste water bij de vloed van half negen bleef anderhalve meter beneden de kruin van de dijk. De Zwijndrechtse polder was „_a+ i behouden, de mannen reden weg en slingerden haar aan de voet i naa[. dg Alblasserwaard. mannen in van de dijk neer. Het huisraad dreef reeds de polder in. En het was nog pas half zeven, terwiji om zeven uur het hoogste punt werd verwacht. Steeds meer verbeten werden de mannen, die op de dijk vochten, drei gender de ramp. De mannen, die het wisten, schudden hun hoofd. Practisch gesproken was een door braak zeker; er was eigenlijk niets meer aan te doen. Beneden lag de polder in de eerste morgenscheme ring als het ware ademloos te wachten op de watervloed, die zou komen. Op de maatlatten, die uit stonden. werden de centimeters verslonden. Omstreeks zeven uur was er geen stijging meer. het water daalde zelfs. „Er is ergens een dijk gebroken," werd er gezegd. Een uur later hoorden we dat het 's-Gravendeel was. Het water had daar zijn weg gevonden. Het zakte enigszins, juist voldoende om de zwakkp plekken afdoend te ver sterken. 's-Gravendeel redde Zwijn drecht voor een totale overstro ming, zoals 's middags de verdere doorbraak van de dijk bij Papen drecht een nieuwe redding zou brengen. Want het water bleef hoog, het bleef vreten aan de dijk. de be volking sleepte haar huisgoederen naar de zolder, men had na die ochtenduren tijd gekregen om zich gereed te maken voor de volgende slag. die in de loop van de mid dag zou vallen. Een doorbraak in de ochtend uren zou voor de Zwijndrechtse polder een ramp hebben betekend, die met zekerheid tientallen men sen het leven zou hebben gekost. Nu was men klaar, een verrassing was uitgesloten. De kleine buurt in de polder organiseerde zijn eigen waarschuwingssysteem, iedere man maakte een ronde langs de punten, waar het water het eerst, moest komen bij de doorbraak. Van de dijken kwam van tijd tot tijd een bericht: het water steeg weer. De chauffeurs joegen hun zware au to's met levensgevaar over de tril lende dijk. die langzamerhand ver anderde in een modderige massa. Om twee uur was de toestand al weer kritiek, de bevolking klaar om op het eerste teken de vlucht te nemen. Maar waarheen? Overal jekkers, met waterlaarzen en schep pen. Een nieuwe strijd wachtte te gen het daar nog opdringende wa ter. avond. De algemene toestand in de Alblasserwaard wordt met dc minuut ongunstiger. Enkele uren geleden zagen wü de eerste golven over de Damseweg bij Giessen Oudekerk heenkomen en helaas moeten wy de vrees van de bewo ners van de Bovenkerkse polder delen, dat binnen een etmaal ook deze blank zal staan. Bovendien werd het bij het ver volgen van de tocht over de nog onbegaanbare Alblasserwaardse we gen Westwaarts duidelijk, dat ei weinig gvend bestaat voor de ver onderstelling, dat het ondergelopen gedeelte van de Alblaserwaard zich zal beperken tot het gedeelte oe- grensd door Merwede. de Noord, de binnenwatertjes de Alblas en de Damseweg, de verbindingsweg van Vuilendam tot GiessenOudekerk De noordelijker hiervan gelegen polders lopen wel degelijk gevaar, ook de Bloklandse polder, de reeds genoemde Bovenkerkse polder e het verdere Noordoostelijk gedeelte van deze streek, waar de veeteelt de hoofdbron van bestaan vormt. Het dorpje Wijngaarden is hele maal afgesloten. Van enige afstand was het kleine kerktorentje nog zichtbaar, ook de daken van de huizen. De hoogst gelegen boerde rijen staan nog altijd naar schatting V/- m in het water. Vrijwel alle bewoners hebben het dorp kunnen verlaten, mede dank zij de voor treffelijke hulp. Gevreesd wordt, dat daar zeer veel vee is omgeko men. Alle mensen zijn evenwel nog niet weg. Maandagmiddag kwam een grote veehouder met een roeiboot in Bleskensgraaf aan om te smeken aan de weinige daar nog aanwezige bewoners om toch met een vlet assistentie te komen bie den. want men kon het daar niet meer harden. Hoevelen er zo no» rijn. weet niemand met zekerheid te zeggen. Alleen bestaat er zeker heid dat een nog mensen midden in het water op zolders ritten. Het algemene beeld is in vrijwel ieder dorp hetzelfde. Enkele men senlevens zijn te betreuren. De eva cuatie schijnt onder goede leiding (Advertentie LM.) Cineasten maken film van noodgebieden voor de hulpactie AMSTERDAM. De Cinetone heeft in samenwerking met de Mutual Security Agency te Parijs de cineasten Herman v. d. Horst, Bert Haanstra, Ytze Brusse en Van Haren Noman naar de noodgebie den gestuurd met gemotoriseerde jollen en een eigen voedselpakket om een groot aantal filmshots op te nemen Daaruit zal een film worden samengesteld, die men hoopt te gebruiken in de grote hulpactie voor de slachtoffers in deze gebieden. Grootte en samenstelling koopvaardijvloot AMSTERDAM. Op 1 Januari 1953 bestond de Nederlandse koop vaardijvloot uit 1288 schepen, me tende 3.233.569 b.r.t tegen 1221 schepen met 3.142.575 b.r.t op 1 Januari 1952. Het aantal stoom schepen is met 12 verminderd tot 260 De tonnage van deze schepen kwam van 1.507.191 b.r.t. per 1 Januari 1952 op 1.496.549 b.r.t. per 1 Januari 1953. Het aantal motor schepen nam in 1952 met 80 toe tot 978. De tonnage vermeerder de met 102.000 b.r.t. tot 1.730.861 b.r.t. Het aantal overige schepen bedroeg 50 stuks met 6.159 b.r.t. Bureau Watersnood van het Roode Kruis Het hoofdbestuur van het Neder landse Rode Kruis heeft een speciaal bureau „Watersnood" ingesteld, dat gevestigd is op de Princessegracht 27 te Den Haag. De leiding berust bij de heer J. C. Japikse. oud-directeur van het voormalige Centraat-Distributie kantoor. die de verschillende activi teiten van het Nederlandse Rode Kruis ten behoeve van de waters nood coördineert. Alle aanvragen voor materiële hulpverlening komen by dit bureau binnen en worden ten spoedigste door de verschillende diensten uitgevoerd. Aanbiedingen voor materiële hulp verlening komen eveneens bi?" dit bu reau binnen en worden daar geco ördineerd. De telefoonnummers zijn 184790. 184791 en 184782. Enkele honderden meters over de Spijkenisserbrug krioelen in een stuk opgespoten land hon derden vrijwilligers. Uit het hele land worden duizenden lege zak ken aangevoerd, die op deze plaats worden gevuld en snel af gevoerd naar bedreigde punten op Voorne en Putten. Treinverkeer Rotterdam DPDordrecht vanmorgen volledig hervat UTRECHT. De Nederlandse Spoorwegen hebben het herstel van d® vernielde of beschadigde baanvakken met kracht ter hand genomen en hebben daarmee goede vorderingen gemaakt. Maandagmiddag omstreeks 3 uur is de dienst RotterdamGouda volgens de normale dienstregeling hervat in beide richtingen. Maandagmorgen om 11 uur begon men met een pendeldienst tussen Rotterdam DP en Zwijndrecht over enkel spoor. Van morgen is het spoorwegverkeer van Rotterdam DP naar Dordrecht volledig hervat. Voorlopig echter zullen de reizigers te Rotterdam DP moeten overstappen. (Advertentie J.M.) DUIZELIG D00RZ0RGEN? drink nieuwe kracht uit Pleegzuster Bloedwijn Om kwart over vier Maandagmid dag had men de spoorbaan Maas sluisHoek van Holland vrijge maakt. Zy werd voorlopig alleen voor binnenlandse treinen gebruikt. De buitenlandse D-treinen gingen naar Den Haag en de reizigers daar van werden ook gisteravond nog met bussen naar en van Hoek van Hol land vervoerd. Ook de buitenlandse treinen, die vanmorgen vroeg ver trokken begonnen hun reis in Den Haag. Hedenavond echter zullen ook de internationale treinen weer naar Hoek van Holland rijden en morgen ochtend vroeg zullen zij ook weer vandaar vertrekken. Ten westen van Geertruidenberg is een versperring opgeruimd op de lijn -Lage ZwaluweDen Bosch, die echter alleen voor het goederenver voer wordt gebruikt. In de spoorlijn Bergen op Zoom— Vlissingen is ten Zuiden van Woens- drecht het spoor over twee kilome ter weggeslagen. Het staat daar zelfs met eb onder water. Bij Rilland Bath staat het spoor over een afstand van vier kilometer onder water. Tussen Vlissingen en Goes wordt met bussen gereden. Bij de Sloedam moeten de reizigers een kwartier lopen. Onmiddellijk ten Noorden van de Moerdijkbrug is drie kilometer spoorbaan vrijwel weggeslagen. Ten zuiden van de spoorbrug is een gat van 700 meter in de spoordijk aan getroffen. Men neemt aan. dat het herstel weken in beslag zal nemen. Het emplacement Lage Zwaluw® staat onder water. Communisten in V S voor keus: Rusland of gevangenis NEW YORK. De dertien Ame rikaanse communistische leiders, die veroordeeld zijn wegens samen zwering om de Amerikaanse staat op gewelddadige wijze omver te werpen, zijn Maa"da" voor de kens gesteld öf naar de Sow jet-Unie. óf m de gevangenis ie gaan. De ver dedigers der veroordeelden ver wierpen echter prompt het aanbod, om hun cliënten naar de Sowjet- Unie te laten vertrekken. Vijf der beschuldigden zijn van Russische afkomst, twee van Poolse en een van Hongaarse. LUDWIG5BURG. Bij het sta- i tion Heutingsheim nabij Ludwigs- burg in Noord-Württemberg zijn I Maandagavond twee personentrei- nen in botsing gekomen. Dinsdag 3 Februari 1953

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 1