Daar aan de overkant is het heel erg
zeggen ze in lerseke
Amerikanen moeten meer kaas eten
Overwerk ten behoeve van de
noodgebieden
Slachtoffers kunnen rekenen
op krachtige aanpak
Dinsdag 3 Febrnari 1953
Pagina
NOODTOESTAND ROND ZIERIKZEE
Op Walcheren heeft men toestand
in de hand
De gemeentesecretaris van Zierikzee schetste de toestand op Schouwen-
Duiveland om twee uur vannacht als volgt: de algemene situatie zeer ver
ward. Zierikzee, als centrum van Schouwen-Duiveland, doet al het moge
lijke om in verbinding te komen met de kleinere gemeenten in de polders,
die totaal zijn geïsoleerd. Het aantal doden is niet te benaderen. Er is
thans hoog water. In de woningen te Zierikzee heeft het water een hoogte
bereikt van één tot anderhalve meter. Men hoopt dat een Zuid-Oostelijke
•wind liet water Ml doen zakken.
In Brouwershaven is de toestand zeer kritiek. De dijk is bezweken of
zal het spoedig begeven.
Volgens de zender „Maybe", aan boord van een jacht, dat bij Helle-
voetsiuis ligt, bedraagt het aantal doden in Zierikzee thans 18. Ongeveer
50 pet van de boerderijen is verwoest.
In de loop van de dag zal tot evacuatie van Zierikzee worden overgegaan.
Volgens de meeste berichten is de toestand op Schouwen-Duiveland hoogst
ernstig. Talrijke huizen zijn ondergelopen en weggeslagen.
dat hij met behulp van een wegen
kaart en het tellen van kerktorens kon
bereiken. Hij landde daar op een stukje
slijkerige grond van enige vierkante
meters, bleef er de nacht over en vloog
met post van dit dorp naar Woens-
drecht.
De Zeeuwse hoofd-inspecteur van de
volksgezondheid heeft met de helicop
ter een verkenningsvlucht over Schou-
den-Duiveland gemaakt. Een poging om
op de markt van Zierikzee te landen
mislukte, omdat daar te veel mensen
opeengehoopt stonden. Vlak bij het
ziekenhuis van Noordgoüwe kon men.
landen. Ale valide mensen zijn daar
aan de dijk bezig. De straten worden
er opgebroken om het dijklichaam te
versterken.
Naar de mèning van kapitein Treme-
rie 'zouden twintig hefschroefvliegtui-
gen gedurende zéker veertien dageh
druk werk hebben om de dringendste
behoefte aan transport te lenigen.
Duizend verkleumde
mensen
In lerseke op Zuid-Beveland zitten
thans ongeveer duizend vluchtelingen
uit Bruinisse, Schouwen en Duiveland,
Noord-Beveland en Tholen. Duizend
verkleumde mensen, die ternauwer
nood aan de dood zijn ontsnapt, dank
zij het dag en nacht in touw zijn van
de vissers van lerseke. Zij worden in
gekwartierd by de burgers van dit
dorp en het kleine stadhuisje is gelijk
een bijenkorf waar honderden in- en
uitlopen.
„Daar aan de overkant in Zierikzee,
daar is het erg", zeggen ze in lerseke
en ze kunnen het weten, want enkele
vissers zijn er in de buurt geweest en
ze spreken van tientallen doden, huizen
die op instorten staan, geen licht, geen
verwarming, en weinig voedsel. Zeven
duizend mensen zitten daar nog te
wachten, ongeteld de andere veertien
duizend van het eiland Schouwen en
Duiveland, die afhankelijk zijn van
snelle hulp van de rest van het land.
Belgische vlieger redde
mensenlevens
De Belgische Sabenapiloot kapitein
Gerard Tremerie heeft met zijn hef-
schroefvliegtuig tal van tochten over
de verdronken Zeéuwse eilanden ge
maakt en in de loop van Maandag
enige tientallen slachtoffers, onder wie
zieken, naar de vliegbasis Woensdrecht
'gebracht. Hij werd vergezeld door de
Nederlandse kapitein-vlieger Derks.
Zondag maakte kapitein Tremerie een
vlucht van Brussel naar Oude Tonge,
URK HELPT
Een groot deel van de Urker vis
sersvloot is vertrokken met bestem
ming Zierikzee.
De inzameling van goederen
neemt op het oude eiland een ge
weldige omvang aan.
Men herinnert zich nog, dat in
1916 de watervloed Urk voor twee
derde overtroomde. Nu, na de af
sluiting der Zuiderzee, heeft men
er geen last meer van water. Uit
dankbaarheid wil de bevolking alle
medewerking verlenen. Zo is gis
teravond besloten de vissersge
meente Stellendam te adopteren.
Middelburg zonder drinkwater
Op Walcheren heeft men de toestand
nu vrijwel geheel in de hand. Ook by
Rammekens is het dijkgat afgedicht.
In de omgeving van Arnemuiden
staan enkele polders blank. Hier is een
aantal landbouwgezinnen geëvacueerd.
Het gat in de dijk bij Veere, waardoor
de Kattenpolder is ondergelopen, is
gedicht en men werpt thans een ver-
sterkingsdam op van klei. Het water
leidinggebied van de gemeente Mid
delburg in de duinen bij Oranjezon is
volkomen uitgeschakeld en daar het
ook niet mogelijk is drinkwater aan
te voeren van de zijde van Beveland,
zit Middelburg zonder drinkwater. Uit
'n reserve-voorraad heeft de gemeente
echter met behulp van 'n tankwagen
alle gezinnen in het bezit van een ge
ringe hoeveelheid drinkwater gesteld.
De duinen bij Oostkapelie zijn sterk
afgeslagen. Ditzelfde is het geval bij
Domburg. De Westkappelse zeedijk,
waaraan in November jl. reeds grote
schade is aangebracht, heeft als gevolg
van het noodweer en de springvloed
opnieuw zeer geleden. Op het ogenblik
is er echter geen reden meer tot onge
rustheid. Sinds Maandagochtend wer
ken de gemalen op Walcheren weer op
volle kracht. Vlissingen is weer geheel
droog. De schade in de stad is zeer aan
zienlijk.
Sinds gisterinïddag is er v>ce? een
üurdienst tussen Vlissingen en Bres-
kens. Prinses Wilhelmina, die gisteren
een rondtocht door Zeeuws-Vlaar.deren
en Zuid-Beveland maakte, heeft ook
een bezoek gebracht aan Vlissingen.
Daarna begaf zij zich naar Middelburg,
waar zij ten huize van de commissaris
der koningin de nacht zou doorbren
gen.
Somber nieuws
De burgemeester van Oude Ton
ge op Overflakkee deelde aan de
Belgische vlieger kapitein Gerard
Tremerie mede, dat Oude Tonge
vermoedelijk zestig doden te be
treuren heeft De slachtoffers zou
den in hun bedden door het water
verrast zijn. Ongeveer vierhonderd
mensen zitten nog in het dorp 6p-
eengepakt.
De toestand op Goeree-Overflak-
kee is nog uiterst critiek. Volgens
nog niet bevestigde gegevens zou
den er reeds zeventig doden te
betreuren zijn in Stellendam, waar
de mensen nog in de bomen zitten.
De toestand in Middelharnis is, hoe
wel critiek, niet hopeloos. De schade
DE OVERSTROMINGEN TE
OOLTGENSPLAAT - De over
stromingen te Ooltgensplaat; de
huizen staan tot aan de dakgoot
onder water.
Luchtopname ANP-foto.
op het eiland loopt in de millioenen.
Honderden mensen in de gemeente
Ooltgensplaat (Overflakkee) zitten op
de dijken en op de bovenverdiepingen
van woningen. Zij hebben geen ver
binding kunnen krijgen sinds Zaterdag
en hebben vooral dringend behoefte
aan levensmiddelen en medicamenten,
vooral melk voor de zuigelingen. Di
recte hulpverlening met motorboten of
uitgeworpen rubberboten van Dintel-
oord is gevraagd.
van ons volk
Wij weten niet wat er van zal blij
ven staan. En wij weten nog niet bij
benadering, hoe groot de schade ten
slotte zal blijken te zijn. Maar zeker
is zij buitengewoon ernstig. Het ge
beurde betekent een zware terugslag
in de opgang van ons vclk na de oor
log. Een opgang, die zich juist duide
lijker begon af te tekenen.
Uit de berichten zult gij, vertrouw
ik, hebben begrepen dat gemeente
lijke-, provinciale- en Rijksorganen
zich daarvoor onmiddellijk ten volle
hebben ingezet. Prachtig is daarnaast
de geestdriftige bereidwilligheid van
zeer velen, om zich persoonlijk voor
alle arbeid en alle steunverlening be
schikbaar te stellen. Prachtig ook de
Prins Bernhard te New York:
t- WrJAfim rfxrr aïntpre
invoer uit Europa
Tijdens de lunch die Maandag aan
geboden werd door de New Yorkse
Kamer van Koophandel, heeft prins
Bernhard een rede uitgesproken, waar
in hij gewag maakte van de ramp die
Nederland getroffen heeft en waarin
hij vervolgens het zogenaamde „dollar-
gap" probleem van Nederland besprak.
Het noodlot heeft gewild, aldus de
prins, dat juist op de dag, waarop ik
in dit land aankwam om de viering
van New Yorks driehonderd jarig be
staan als gemeente bij te wonen het
moederland van deze stad door de
.grootste catastrophe getroffen is, die in
vredestijd ooit sinds de middeleeuwen
daar heeft plaats gevonden.
„De .voornaamste betekenis van het
afzien van het verzoek om hulp voor
de defensie ligt in het feit, dat we lie
ver ons bestaan verdienen dan afhan
kelijk zijn van liefdadigheid. Oplossing
van het dollarprobleem is een taak zo
wel voor Europa als Amerika.
Ofschoon Europa meer kan en moet
doen dan het reeds doet ter oplossing
van het dollarprobleem, kunnen de
Ver. Staten ook verschillende dingen
doen onr bij te' cfragen tot liet uoen
verdwijnen van de nu beroemd gewor
den dollargap", aldus de prins.
Hij noemde in dit verband de hoge
Amerikaanse invoerrechten op sigaren
(130 pet.) en wollen dekens (50 pet.),
voor welke typisch Nederlandse pro
ducten in de V.S. een markt zou kun
nen worden geschapen.
Prins Bernhard zeide, niet te gelo
ven, dat de V.S. behoeven te vrezen
voor concurrentie op grote schaal met
Amerikaanse producenten en hij gaf
als voorbeeld, dat „dit grote land meer
kaas kan consumeren dan het thans
doet en dat daarom zowel binnen
landse als buitenlandse kaasproducen
ten gebaat zouden zijn bij een ruimere
markt. De totale Amerikaanse import
van alle zogenaamde Marshall-plan-
landen was in 1951 ongeveer 0,6 pet.
van de totale bruto nationale produc
tie der V.S. Verdubbeling van deze in
voer zou enerzijds het einde van de
dollar-gap betekenen, maar anderzijds
zouden importen uit Europa toch nog
tot een zeer gering percentage van
bruto Amerikaanse productie blijven",
aldus besloot prins Bernhard.
ALGEMENE VERGUNNING:
Stichting v. d. Arbeid vraagt:
één uur loon
Het ministerie van Socialq Zaken en
Volksgezondheid maakt in verband piet
de nationale ramp het ytfgende bé
kend: r
Ingevolge de arbeidswet 1919 is Voor
arbeiders van 16 jaar en ouder vergun
ning verleend om in ondernemingen,
waarin werkzaamheden worden ver
richt ter voorziening in de behoeften
der getroffen gebieden eventuele
steunacties hieronder begrepen lan
ger te werken en wel tot het maximum
aantal uren, dat krachtens de arbeids
wet bij vergunning kan worden toege
staan.
Deze algemene vergunning geldt tot
en^eiet Zaterdag 14 Februari a.s.
Het bestuur van de Stichting van de
I^Arbeid heeft een dringend beroep ge-
Haan" op alle Nederlandse werkgevers
en werknemers, om als eerste bijdrage
in de nood, die over zovele tienduizen
den is gekomen, de navolgende maat
regelen te nemen:
1. Alle werknemers zullen nog deze
week via hun werkgever een bijdrage
storten in het Nationaal Rampenfonds
ten bedrage van ten minste één uur
loon of salaris, welke bijdrage door de
werkgevers met een gelijk bedrag
wordt verhoogd;
2. Op een bedrijfstaks- of onderne
mingsgewijze te regelen manier zal op
korte termijn zo mogelijk door alle
werknemers ten minste acht uur wor
den overgewerkt. Hetgeen daarmede
verdiend wordt, zal, verhoogd met een
gelijk bedrag van de zijde van de
werkgever, eveens worden afgestaan
aan het Nationaal Rampenfonds.
Ingeval overwerk niet mogelijk is,
dient er naar te worden gestreefd op
andere wijze door een offer een gelde
lijke bijdrage van ongeveer gelijke
grootte aan dit fonds af te staan.
Het bestuur van de Stichting is er
zich van bewust, dat het op deze wijze
bijeen te brengen bedrag slechts in
zeer beperkte mate aan de werkelijke
nood tegemoet komt. Het besloot der
halve zich te zijner tijd nader te bera
den over eventuele verdere maatrege
len.
Over een gedeelte van een los
hangende spoorlijn brengen de
evacué's zichna per boot uit de
huizen te zijn gehaald, in
veiligheid.
Australië gaat Indonesië
„in het oog houden"
Australië zal een militaire waarne
mingspost in Nieuw Guinea vestigen,
vanwaar men uitzicht heeft op de ter
ritoriale grens van Nederlands-Nieuw-
Guinea, zo heeft de Australische minis
ter van Oorlog Josiah Francis, medege
deeld. De minister zeide. dat zij geves
tigd zou worden in Wanimo aan de
Noordkust. 30 km van de grens en 60 km
van Hollandia.
De Australische bladen noemden deze
post een middel „om Indonesië in het
oog te houden"
Dr Drees voor de radio:
Belastingfaci lileiten
Kinderwagen brandde
reeds: baby gered
Brand in Buitensocieteit
te Hattem
(Van onze correspondent)
In de Buitensocieteit buiten de Dijk-
poort in Hattem brak Maandagochtend
op de eerste verdieping brand uit in het
woongedeelte van de familie M. De
overige bewoners begonnen ook onmid
dellijk met de ontruiming van hun
woongedeelten. Een der buren slaagde
er in een baby van de familie uit een
reeds brandende kinderwagen te halen.
De kleine had enkele brandwonden op
gelopen en moest in een ziekenhuis wor
den opgenomen. De inboedel van de fa
milie M. kon gedeeltelijk in veiligheid
worden gebracht. Door- het snel en ef
fectief ingrijpen van de Hattemer brand
weer. kon de brand beperkt blijven tot
het woongedeelte van de familie. De er
onder liggende kamers kregen echter
zeer veel schade van het bluswater, hoe
wel ook hiervan de inboedel in veilig
heid kon worden gebracht.
Radio en film er bij
Dat de radio een onmisbaar hulp
middel is geworden in onze samen
leving blijkt duidelijk uit de voorname
rol die door hem in deze dagen van
nationalerampspoed wordt vervuld.
Volledig is de radio ingeschakeld in de
diensten van hulpverlening door het
omroepen van oproepen en mededelin
gen voor de getroffen gebieden en het
aanbieden van hulp.
De omroepverenigingen hebbenjiun
taak in deze volledig begrepen en zo
verzorgden zij gisteravond van 7.15 uur
af een gezamenlijk programma over
beide zenders in samenwerking met
Radio Nieuwsdienst en R.V.D. in Den
Haag. Hierdoor werd het Nederlandse
volk geconfronteerd met het verschrik
kelijke gebeuren in de noodgebieden.
Dit laatste werd nog duidelijker door
directe reportages uit N.-Brabant en
Zeeland, vanuit een vliegtuig, die een
ontroerend klank-„beeld" gaven van
,de grote nood.
Van minuut tot minuut kon men de
situatie zien veranderen. Een ver
schrikkelijk wezenlijk hoorspel!
De journaals.
Ook Polygoon-Profilti heeft zijn taak
begrepen en zond zes film-équipes de
door de stormvloed getroffen gebieden
in. Een triest beeld van de lijder.de
mensen en dieren en 't haast groteske
machteloze mensenwerk tegen het
woedend binnenstromende water is het
wat men ziet in de eerste journaal
opnamen, die van gisteren af in de
bioscopen draaien. Vluchtende mensen
en vluchtend vee en water, ingestorte
i huizen en kapotte dijken zijn de
stomme getuigen van de grote ramp.
voor giften
De minister-president dr W.
Drees heeft gisteravond een radio
rede gehouden, waarin hij o.a.
zeide:
Groot zijn helaas de verliezen
aan mensenlevens. De volle om
vang daarvan is nog niet bekend,
maar zeker zijn honderden omge
komen. Daaronder velen bij po
gingen om anderen te redden. Wij
herdenken hen met diepe eerbeid
en onze gevoelens van medeleven
gaan uit naar de nabestaanden
van hen die slachtoffer werden
van het watergeweld.
Er is veel geleden, ook door die ont
snapt zijn aan de dood in de golven.
Het is een beklemmende gedachte hoe-
velen alles hebben moeten prijsgeven,
die, na uren op zolders of zelfs op de
daken temidden van de woedende
storm, tenslotte, op het nippertje,
slechts het vege lijf hebben kunnen
redden.
Nog beklemmender is het feit dat
anderen wellicht nu nog in angstige
afwachting uitzien of redding komt
opdagen. Met alle middelen van de
moderne techniek wordt het menselijk
mogelijke gedaan om hen op te spo
ren, te bereiken en te redden. Maar
reeds staan in de overstroomde gebie
den weer talloze boerderijen en hui
zen verlaten, als eens op Walcheren en
in de Wieringermeer.
Zware terugslag in opgang
krachtdadige medewerking van vele
organisaties. Overstelpend zijn de
toezeggingen en aanbiedingen van
medewerking die ons toestromen. Er
zal in deze gehandeld worden in nauw
overleg tussen de regering en her Na
tionale Rampenfonds dat de particu
liere steun bundelt.
Van regeringswege is een interde
partementale commissie ingesteld die
de werkzaamheden van de verschil
lende rijksorganen coördineert en het
contact met het Rampenfonds zal on
derhouden. In de Staten-Generaal hoop
ik morgen nadere mededeiingen te
doen over de toestand en over de ver
dere voornemens ten aanzien van de
hulpverlening, de financiering van het
herstel en de voor de giften te verle
nen belastingfaciliteiten enzovoorts.
Thans moet ik mij bepaien tot een
zeer kort algemeen woord. Maar de
betrokkenen kunnen rekenen op een
krachtige aanpak waarbij de regering
zich gesteund weet door u allen. Ons
volk heeft in de worsteling met het
water, dat in menig opzicht onze vriend
is maar telkens ook weer een ons be
dreigende vijand, voor het ogenblik
een ernstige nederlaag geleden. Wij
weten echter dat het op den <luur in de
worsteling telkens weer de overhand
v/eet te verkrijgen en dat ons land
daarbij is gegroeid en sterker gewor
den.
Er is een vaste wil om gezamenlijk
de slachtoffers te helpen, om geza
menlijk weer de dijk te sluiten en wat
verwoest werd opnieuw te herstellen.
Blijve deze wil u allen bezielen als ook
verder op uw medewerking en uw of
fervaardigheid een beroep wordt ge
daan.
(De in de rede van minister Drees
aangekondigde -belastingfaciliteiten
-adieu - waarschijnlijk c-.ni..'betroffen
een verruiming van de-vrijstelling-van
loonbelasting, inkomsten-belasting en
vennootschapsbelasting voor giften aan
het Nationale Rampenfonds. Red.).