Machteloze blik
ellende
op een
zee van
feil
EBHP
DR.EES kondigt
krachtige hulp
van regering aan
Watersnood
Twee verscheurde provincies
smeken om redding
Mêv m
De goede buur China
Een vraag
ft?
air-wick
neemt
die
rooklucht
weg
"TT VRIJE VOLK
DINSDAG 3 FEBRUARI 1953
PAGINA 2
Het Is een zeldzame gebeurtenis, dat springvloed en storm tegelijker
tijd op onze kust aanlopen. Een springvloed alleen is een bekend
verschijnsel Onze waterkering is er op berekend. Een razende storm
richt schade aan en kan ergens een zwakke plek vinden, waar een dijk
bezwijkt. Maar een storm van ongekende kracht en een springvloed
te zamen ontketenen een geweld, dat in de geschiedenis van ons water
land slechts zeer zelden is voorgekomen.
We moeten teruggaan tot 1825 om een ramp van vergelijkbare om
vang te vinden. In dat jaar zijn rond 800 mensen door het water om
gekomen. Het aantal slachtoffers van 1953 zal, naar wij mogen hopen,
deze verschrikkelijke hoogte niet bereiken, maar het is indrukwekkend
hoog en het juiste getal was op het ogenblik, waarop dit artikel werd
geschreven, nog niet bekend.
Toen de weerberichten van Vrijdag een regenfront aankondigden,
dat Zaterdag ons land zou passeren, werd tevens gewaarschuwd voor
zeer hoog water. Het regenfront passeerde, zoals voorspeld was. Achter
het regenfront kwam de storm, onverwacht heftig. Het water werd
opgestuwd tot een ongekende hoogte en het liep met de onweerstaan
bare kracht van een orkaan op onze waterkeringen aan. De kokende
massa's gingen over de dijken heen, zelfs over de Afsluitdijk, die op
zeer hoge vloeden berekend is. Het grote aantal dijkdoorbraken wijst
er op, dat op vele plaatsen overspoelend water het dijklichaam heeft
doorweekt en weggevreten.
Op tal van plaatsen zijn de bewoners van het land achter de dijken
verrast door het water. Zij hadden op de dijk vertrouwd en er geen
ogenblik aan gedacht, dat ook een sterke dijk bezwijkt als het water
over de kruin slaat. Dat gebeurde immers nooit.
Deze keer is het gebeurd.
Er rijzen nu vanzelfsprekend vragen omtrent de toestand van de
waterkeringen en de mogelijkheid om bij de aankondiging van
zeer hoog water voorzorgsmaatregelen te nemen ter beveiliging van
mensen en vee. Wellicht zal de regering heden in de Tweede Kamer
enig licht op deze vragen hebben doen vallen. Voorlopig moeten wij,
in afwachting van een antwoord, volstaan met vast te stellen, dat de
elementen sterker zijn geweest dan wij En al onze aandacht behoort
thans gericht te zijn op de leniging van de nood en het herstel van de
schade op de kortst mogelijke termijn.
Ons gehele volk heeft nu de plicht eensgezind te doen wat het kan
om de landgenoten, die door de waterwolf verjaagd zijn van huis en
haard, bij te staan. Het is een troostrijke gedachte, dat onmiddellijk de
hulp is toegestroomd van alle kanten, spontaan en krachtig. De nood
is groot. Bijna een gehele provincie en grote gebieden in andere pro
vincies staan onder water. Er zal ontzaglijk veel gevergd worden van
overheid en volk om de aangerichte verwoestingen te herstellen. Het
moet voor ons allen een erezaak zijn dit herstel snel en volledig te vol
tooien.
Vorige week zijn in Jhdo-China verkiezingen voor de gemeenteraden
gehouden. Gedetailleerde uitslagen zijn niet bekendgemaakt; er
zijn trouwens geen nationale partijen in het onder Franse invloed
staande gebied van Indo-China, waarvan men de aanhang in stad
en platteland van de drie federale staten zou kunnen vergelijken.
Maar aan de andere kant lijkt het toch ook wel alsof van Franse
officiële zijde weinig gedaan is om de wereld zo uitvoerig mogelijk op
de hoogte te stellen van de uitslag der raadsverkiezingen. Wij moeten
het doen met de vage mededeling, dat ten plattelande meestal
regeringsgezinde raadsleden gekozen zijn, terwijl in de steden en In
het noorden vooral „attentistes", „afwachters", in de gemeenteraden
zullen zetelen.
In de stad Hanoi, voornaamste doel van de aanvallen der Viet Minh-
opstandelingen in de noordelijke provincie Tonkin, behoren nu alle
raadsleden op één na tot de groep der „attentistes". Zij zijn zowel
anti-communist als anti-Bao Dai zij willen „afwachten".
Het heeft er alle schijn van dat nog meer geïnteresseerde „atten
tistes" de situatie in Indo-China beschouwen. Er zijn de laatste tijd
verschillende betrouwbare mededelingen uit het Viet Minh-gebied
van Indo-China gekomen, die erop wijzen dat ook de communistische
regering in Peking ten aanzien van haar broeders In het zuiden een
afwachtende houding aanneemt.
Een vroegere financiële adviseur van Ho Tsji Minh. de man die In
naam nog leider van de Viet Minh is doch in feite al sedert jaren
door de „betere" communist Truong Tsjinh is overvleugeld, is naar
Saigon gevlucht met interessante gegevens over de houding van de
Chinezen in het conflict.
Zijn belangrijkste onthulling was wel. dat de Chinezen duidelijk
hebben gemaakt alleen dan rechtstreeks ten gunste van de Viet Minh
te zullen interveniëren als Ho Tsji Minh met ondergang wordt be
dreigd. Zolang Ho nog niet met de rug tegen de muur staat en
daar ziet het thans zeker niet naar uit krijgt hij uit het noorden
alleen economische hulp en steun In de vorm van militaire training en
een beperkte hoeveelheid wapens.
Na het uitbreken van de oorlog in Korea is de Chinese steun aan
de Viet Minh tijdelijk vergroot. Maar zodra in Korea de strijd was
verstard, verminderde de hulp aan Ho Tsji Minh weer. China keerde
terug tot de politiek van het „welwillend afwachten".
Wat kan de reden zijn dat Peking zijn geestverwanten in het zuiden
maar mondjesmaat helpt (al is die mondjesmaat ruimschoots
voldoende om het de Fransen extra moeilijk te maken) Ongetwijfeld
zal zijn eigen militaire productie, noch de Russische aanvulling daar
van China in staat stellen onbeperkt steun aan de Viet Minh te geven.
Maar toch kan het China niet veel moeite kosten een voor Indo-
Chinese begrippen flinke legermacht in het veld te sturen.
Juister lijkt ons dan ook de conclusie dat China er geen prijs op
stelt als de Viet Minh de Fransen werkelijk zou verslaan. Een drei
gende overwinning van de Viet Minh-communisten zou immers in de
niet-communistische landen, met name Amerika, grote weerslag
vinden.
Als deze overwinning bovendien met duidelijke Chinese steun in de
vorm van troepen en bijv. vliegtuigen tot stand zou komen, zou er ln
Indo-China een tweede Korea kunnen ontstaan. Voor Peking is de
huidige situatie van verwarring en onrust in Indo-China strategisch
én politiek veel gunstiger. Op uitbreiding van de oorlog wil Mao Tse-
toeng het blijkbaar niet lacen aankomen.
Truman heeft als ambteloos burger een verklaring afgelegd, die in
heel Amerika groot opzien heeft teweeggebracht. Hij, die enkele
dagen geleden nog beschikken kon over alle gegevens, die zijn departe
menten hem verschaften, zeide niet te geloven, dat Rusland over een
atoombom beschikt. Ten minste, zo luidden de persberichten.
Zij konden niet juist zijn. Heeft Truman niet zelf in een even opzien
barende verklaring meegedeeld, dat de ontploffing van een atoombom
op Russisch territorium geconstateerd was? Dat geschiedde op 23 Sep
tember 1949. En Wisjinski antwoordde: „Wij hebben de atoombom al
sinds 1947"
Maurice Ferro, de Amerikaanse correspondent van „Le Monde", heeft
nu aan zijn blad meegedeeld wat de ambteloze Truman w e 1 gezegd
heeft. Hij gelooft niet dat de Russen een „detonateur" bezitten, die de
bom op iedere gewenste tijd en plaats tot ontploffing kan brengen. En
zonder zulk een Instrument is de bom. militair beschouwd, niet veel
waard.
De Franse journalist schrijft de consternatie, die deze mededeling in
Amerikaanse militaire kringen heeft teweeggebracht, vooral toe aan
het feit dat zij de trage export van moderne wapenen naar West-
Europa steeds hebben gemotiveerd met de vrees van Europa's kwets
baarheid voor de Russische atoombom! En de Fransen vragen nu met
verdubbelde aandrang: „Wat baat het of we meer divisies op de been
brengen als we ze niet van hedendaagse defensie-middelen kunnen
voorzien?" Een vraag waarop Foster Dulles en Stassen een bevredigend
antwoord mogen bedenken, vóór ze straks in Londen, Parijs en Bonn
het klimaat komen verkennen.
(Van onze speciale verslaggever)
DTT KAN ALLEEN EEN TRIEST VERHAAL ZIJN. Een verhaal van diepe ellende,
waarin duizenden landgenoten zijn gestort. Een verhaal van mensen, die leven in de af
grond tussen hoop op redding en een afschuwelijke verdrinkingsdood.
Een verhaal ook van oneindige machteloosheid van de vijftien in de cabine van de
Dakota PH-TDU.
We vliegen boven hun land. Maar we kunnen niets doen. We kunnen alleen kijken
naar de wanhopigen, die rond de kerk en in de toren van Stellendam zijn samengekro-
pen. Naar de mannen, die in het verdronken Zierikzee, lijf en goed trachten te bergen.
i<* A
■4L -Ja#..
-r "-Lx--*?- t
ft-sft-- ftLSLL:??? ft: :ft:ft;ft;:.ft-ft ft.-'ft '"'•ftftft-.' .ft'Lx-L ftftïft 'vft
We vliegen over een land, dat geen land meer is, waar de grenzen
tussen land en water niet meer te onderscheiden zijn.
We cirkelen over een geslagen wereld, waaruit de ellende en angst opbor
relen. Een wereld met slechts enkele lichtpunten. Wateren is zo'n licht
punt. Dat machtige brok, ontworsteld bij herhaling aan de grijparmen
van een vernietigende zee, leeft. De teruggewonnen' akkers blinken in de
bedrieglijke goudgele zon. Zijn dijk heeft het gehouden. De witte golven
beuken er op deze Maandagmiddag nóg tegen aan. Maar hij wijkt niet.
Het is slechts een van de weinige overwinningen van techniek en mensen
handen.
Verscheurd en gebroken liggen twee
provincies onder de vleugels van de
KLM-vogel. Zuid-Holland en Zeeland
zijn ineen geslagen. Dood en verderf
huizen er.
Laten we pogen iets weer te geven
van alles, wat wij zagen uit de kleine
raampjes. Het kan slechts een
schuchtere poging zijn, omdat het
leed niet te beschrijven is.
De mensen in de A1 b 1 a s s e r-
waard zijn er bovendien niet mee
geholpen. Wij kunnen die flarden
in de dijk, waardoor het water nu
nog ziedend naar binnen stroomt, niet
goed maken. Mensen, mannen en
vrouwen, in kleine dorpen, omspoeld
door water, richten hun armen naar
ons omhoog. Zij rennen over wegen,
die nauwelijks wegen meer zijn, ach
ter het cirkelende toestel aan. Wat
verwachten ze van ons? We kunnen
niet helpen. Tranen schieten in de
ogen van gezagvoerder Aarts...
Vuurrode daken steken boven de
golven uit. Een schip ligt op de
helling van De Noord. Half in het
water Koeien zijn samengebracht
rond een boerderij, waarin de men
sen kennelijk nog wonen kunnen.
Golven klotsen tegen de witte muren
Roeibootjes drijven tussen de hui
zen door op de plaats, waar eens een
begaanbare weg was. Bootjes vol
geladen met mensen. Duidelijk kun
nen we hen onderscheiden. Meer niet.
Sliedrecht ligt 600 meter onder
ons. Verdronken land. waarin de
palen van de electrische leiding om
hoogsteken en vertellen, dat hier
werkelijk land moet zijn. Niemand
kan het precies vertellen. Alle kaar
ten, waarover we de beschikking heb
ben, zijn waardeloos. In die asfalt-
laag daar lijkt de licht gerimpelde
vlakte het meest op wroeten mede
mensen om hun bestaan. Dat is het
enige wat we wél met zekerheid
weten.
Die streep daar moet de Bergse
Maas zijn. Laten we het aannemen
In deze water-wereld is geen onder
scheid mogelijk tussen wat land was
en als rivier of kanaal te boek staat
Schepen drijven er. Koers Zuid. Naar
het noodgebied. Tientallen vaar
tuigjes zijn op weg. Om hulp te
bieden. Ze zullen nooit te vroeg
komen.
Een gunstig teken: het water
stroomt uit de polders de rivier in.
Over de dijk. Dat betekent: het water
zakt. Duizenden wachten er op. "">at
alleen kan hen redden.
Stad zonder straten
Dordrecht... Een schrijnend
mozaïek. Een stad zonder straten
Tussen de woningen op het eiland
varen bootjes. Toch: het is nog eer.
gunstig beeld in vergelijking met
de schets, die zich als 's-Graven-
deel onder ons uitspreidt. Een ver
loren klein dorp, dat weggevaagd
schijnt te zijn.
Eenzaam fietst een man in de
richting van de huisjes Maar dit zijn
geen héle huizen meer Enkele daken
in de omgeving van de kerk. Ze
moeten vastzitten aan muren. Het
lijkt er meer op of ze drijven. Hoe
veel doden liggen er onder die pan
nen-dekken? God mag het weten. De
weg. waarlangs men hulp zou kunnen
bieden, glijdt weg in het water.
I Het Hollandsch Diep
1 Twee fonkelende bruggen naast
elkaar. Ze moeten Noord- en Zuid-
Nederland met elkaar verbinden.
Maar ze hebben vandaag geen waar
de meer. Ja, ze liggen er nog. Kenne
lijk ongeschonden. Die sieraden van
Hollands bouwkunst bij onze Moer
dijk hebben zich gehandhaafd. Tegen
alle stormen en vloeden in. En toch
hebben ze niets meer te betekenen in
deze zee. die de aanvoerwegen ver
zwolgen heeft.
„Land in zicht!"
Een vreemde uitdrukking in nor
male dagen. In deze tijd klinkt die
roep boven deze wereld als een ver
ademing. Een stuk ongeschonden land
i s wat bijzonders. Het ligt ten zuiden
van de Moerdijkbrug. Even snel als
hij gekomen is verdwijnt de bron
voor een beetje optimisme.
Het dorp Moerdijk ligt midden in
een grote vijver. Klunderts hui
zen schijnen te drijven. Als brokjes
hout in een emmer met water. De
contouren vervagen in een wazig
heeial. dat nauwelijks grenzen kent
lussen lucht en aarde. Ergens moet
een horizon zijn. Waar? Water en
lucht vloeien ineen, schijnen zich in
elkaar op te lossen.
Tomeloos stuwen de golven in de
richting van een nauwelijks be
schermd Wilemstad. Door gaten
in de dijk, die zich vanuit de lucht
niet laten meten. Zijn het openingen
van tien of honderd meter breed?
Werken kunnen de dorpelingen er
niet. Hier valt niets meer te dichten
Een verslaggever en een
tekenaar hebben met een
Dakota uur boven het
verdronken land aan onze
kusten gecirkeld. Onder de
vleugels van de KLM-
machine ontrolde zich het
hartverscheurendste beeld
dat men zich denken kan.
Een beeld van mensen, die
in doodsnood wachten op
de redding, die zelfs na
eindeloze dagen en nachten
nog op zich moest laten
wachten. Hoevelen zullen
het leven behouden? Zal de
hulp voor hen niet te laat
komen.
Op een droge hoek in het stadje
staan een paar auto's.
We denken niet meer aan Willem
stad. De Zuidhollandse eilanden lig
gen links van ons. Zo moet het zijn
volgens diezelfde kaarten. Maar waar
zijn ze? Waar zijn de kustlijnen,
waaraan je anders elk eiland kunt
herkennen? Die lijnen zijn niet te
vinden. Eén onherbergzame water
woestijn strekt zich daar uit.
Over het oostelijk deel van Goeree-
Ovcrflakkee draait onze Dakota. Het
is écn enorme plas met een boerde
rijtje en een paar huizen er midden
in. Angstige vragen bestormen ons.
We durven ze niet uit te spreken.
Ver onder ons toestel werken een
helicoptère en een vliegtuig van de
marine. We kunnen niet zien. wat ze
doen. maar we begrijpen: de gele vlo
van de Sabena probeert mensen op
Advertentie I.M.
Tabakslucht is geen probleem meer. Evenmin
als keukengeüren. de lucht van ziekenkamers en
van huisdieren. Kortom, alle luchtjes kunt
U prompt verbannen, dank zij Air-Wiek.
Want Air-Wiek bevat o.a. chlorophyl en houdt
Uw woning
altijd fris.
W\ET EEN f//kiF
mens*4 *ET EEN f'JHi
Vraag uitsluitend de originele flacon Air-Wick a f. 2.40
I wereld, waarin geen troost schijnt
kunnen aarden Ze proberen het
Misschien zeggen ze. dat het hun
plicht is. Dat is het ook. maar hei
vraagt moed.
St Philipsland witte golven
scheren langs eenzame, woninkjes
Een verdronken land. Land zonder
hoop? Wie zal het weten.
Eindelijk weer een stukje land'
een brok van Zuid-Beveland strekt
zich uit als een droge oase rond het
scherp getekende kanaal. Maar waar
om is het slechts een bescheiden
deel? Kruiningen ligt verscholen
in een moeras. Zijn torens en zijn
huizen staan in begerige golven.
In de diepte schuift'een mannetle
over een stuk half droge, half on
dergelopen weg. Hij is op weg naar
Rilland-Bath. Wat zal hij er vin
den? Ellende, droefheid en versla
genheid.
Walcheren: ontkomen
Juichend cirkelen we over Wal
cheren. Waarachtig, die dijk van
Vlissingen naar Westkapelle is heel!
Achter de basalten muur staan de
huizen en kleine boerderijen onge
schonden in een land. dat straks
koren aan een volk kan geven.
We zijn geneigd te vergeten, dat
Vlissingen midden in een delta ligt.
dat zijn kaden en straten wél over
stroomd zijn. dat ook daar slacht
offers zijn gevallen omdat. Wal-
cherens zwarte grond, doortrokken
met sloten als voren ontkomen is
aan die alles wegmaaiende spring
vloed van één bange nacht.
Er is geen plaats meer voor gun
stige opmerkingen en blijde uitroe
pen. Eén behouden akker mag geen
vreugde wekken. Kijk. wat daar
verder is gebeurd. En... huil. Om
het drama, dat zich op Schou-
w e n-D u i v e 1 a n d heeft geworpen.
Schouwen is vandaag geen land
nicer. Schouwen is verzwolgen.
Schouwen heeft verloren. Alles? Of
is er nog hoop voor de duizenden
op dit verzonken eiland zonder een
droog plekje?
Het water uit het Grevelinger en
Krammer Volkerak vindt geen
kering. Het stort zich door de nau
welijks zichtbare openingen in niet
terug te vinden dijken over de woon
streken. Vloedgolven kennen schijn
baar geen pauze.
„Dat is Zierikzee" vertelt de
piloot. Hij weet het. Niet dank zij
zijn kaarten, die hij op de knieën
houdt. Aarts heeft hier gevlogen in
de eerste maanden van 1945 als
post besteller. Toen moest hij zijn
koers kiezen op grond .an zijn per
soonlijke kennis van de steden en
dorpen. Vandaag heeft hij die ken
nis en ervaring weer hard nodig
Omdat alle aanknopingspunten zijn
verdwenen. In de golven.
Egelstelling
Zierikzee De stad staat er nog.
Tien duizend mensen moeten er nog
wonen. In de huizen, in de torens,
in de kerken. Je kunt even goed zeg
gen: in het water, dat alles omspoelt.
Dat alles moet ondermijnen. Dat de
straten reeds voor zicli heeft opge
ëist. Waar geen plaats meer is voor
auto's. Alleen voor bootjes.
Vaag slechts laten de handelingen
in het stadje zich vanuit de lucht
onderscheiden. Wat doen deze
-uwen? Ze kunnen niet veel doen.
Ze moeten bijeen zijn in de grote
Kerk. een egelstelling in een zee
zonder kusten Alleen daar zijn teke
nen van leven waar te nemen Van
wenkende mensen in doodsnood en
een handjevol koeien
We cirkelen rond Over de gasfa
briek. half verdwenen onder de gol
ven. En we realiseren ons: hier kent
men geen licht meer. geen waterlei
ding, geen gas hier zijn de voedsel
voorraden onbruikbaar geworden. Er
is weinig begrip nodig om vast te
stellen, dat heel Zierikzee ln nood
Net als die andere dorpen en ge
huchten op Schouwen en Duiveland
samen. Misschien is Bruinisse een
gelukkige uitzondering. Misschien.
Land...
G o e r e e-O v"e r f 1 a k k e e mag
er voorlopig niet toe gerekend wor
den. De twee-eenheid ligt weer ge
spleten als in een ver verleden.
Gebroken is de smalle hals. Het
water heeft ze gedeeld. Op de plek,
die de minste weerstand kon bieden.
Arm Stellendam! Het fikse
dorp aan de noordkust van de kwets
bare hals schijnt nog slechts een
ruïne te zijn van daken.
Een kwartier lang blijven we boven
het plaatsje. Wij kunnen weer nLts
doen voor de mensen, die op de
daken geklommen zijn en in de bo
men het hoofd boven het hoog opge
lopen water proberen te houden.
Voor de Stellendammers. die nog
niet omgekomen zijn en hun laatste
krachten aanspreken om het leven
te behouden.
Verlaten drijft een rubberboot op
een kilometer van het dorp. Onbe
reikbaar voor de bevolking. Niemand
kan er bijkomen, cmdat er geen
enkel begaanbaar pad is.
In de bomen hangt wijduit een
witte parachute. Zojuist afgeworpen
door een marine-toestel. Het is het
enige wit in een donkere en sombere
wereld. Is het voedselpakket, dat
aan dezx parachute heeft gezeten,
niet in de golven terecht gekomen?
Heeft het de Stellendammers in hun
hel bereikt? Vraagtekens.
De mannen van de twee vliegtui
gen onder ons denken er niet over
na. Ze gaan door Uit de open deu
ren laten ze rubberboten én leeftocht
vallen. Honderden inwoners steken
hun handen in het dorp smekend
omhoog. Ze roepen. Ze schreeuwen
om hulp. Alles hebben ze nodig.
Allés!
Het water blijft komen. Het
heeft vrij spel. Het vloeit over
een land, dat eigenlijk geen
land meer is.
Er is een volk in nood. Op de
Zuidhollandse Eilanden, in
Zeeland, in Brabant
Nood! Nood! Nood heerst
overal.
Hij is groter dan wij denken.
Een van de beste delen van
ons land is aan het verdrin
ken.
DAT WIJ HELPEN!
De minister-president dr W. Drees
heeft Maandagavond de volgende
radiorede gehouden:
Twee dagen lang beeft een beang
stigend aanzwellende stroom van be
richten ons doen beseffen, welk een
ramp over Nederland is gekomen
door het samentreffen van een
springvloed en van een orkaan uit
ongunstige richting. Ik behoef u de
droevige bijzonderheden niet opnieuw
te schetsen. Het zal allen duidelijk
zijn geworden, dat heel onze west
kust, van Texel tot Zecuwsch-VIaan-
deren, geteisterd is, en dat in het
bijzonder de Zeeuwse en Zuid-Hol
landse eilanden, West-Brabant en
ook enkele delen van het vasteland
van Zuid-Holland zwaar getroffen
zijn.
Groot zijn helaas de verliezen aan
mensenlevens. De volle omvang daar
van is nog niet bekend, maar zeker
zijn honderden omgekomen Daar
onder velen bij pogingen om anderen
te redden. Wij herdenken hen met
diepe eerbied en onze gevoelens van
medeleven gaan uit naar de nabe
staanden van hen die slachtoffer
werden van het watergeweld.
Er is veel geleden. Ook door hen, die
ontsnapt zijn aan de dood in de
golven. Het is een beklemmende ge
dachte hoevelen alles hebben moeten
prijsgeven, die, na uren op zolders of
zelfs op de daken te midden van de
woedende storm, ten slotte, op het
nippertje slechts, het vege lijf heb
ben kunnen redden.
Met alle middelen
Nog beklemmender is het feit. dat
anderen wellicht nu nog in angstige
afwachting uitzien of redding komt
opdagen. Met alle middelen van de
moderne techniek wordt het men
selijk mogelijke gedaan om hen op
(e sporen, te bereiken en te redden.
Maar reeds staan in de overstroom
de gebieden weer talloze boerderijen
en huizen verlaten als eens op Wal
cheren en in de Wieringcrmeer.
Wij weten niet wat ervan zal blij
ven staan. En wij weten nog niet bij
benadering hoe groot de schade ten
slotte zal blijken te zijn. Maar zeker
is zij buitengewoon ernstig Het ge
beurde betekent een zware terugslag
in de opgang van ons volk na de
oorlog. Een opgang die zich juist
duidelijker begon af te tekenen.
Verheugend te midden van deze
ellende is de geest waarmee ons volk
dit alles tegemoet treedt en de daad
werkelijke sympathie die wij van alle
zijden ook uit de overzeese rijksdelen
en uit het buitenland mogen onder
vinden.
Het ging en gaat er voor het ogen
blik in de eerste plaats om mensen
in veiligheid te brengen en verder
hulp te verschaffen en daarnaast alle
krachten ln te spannen waar nog
afweer van het water mogelijk is en
waar vee en voorraden kunnen wor
den geborgen.
Overstelpend
Uit de berichten zult gij, vertrouw
ik, hebben begrepen dat gemeente
lijke, provinciale en rijksorganen zich
daarvoor onmiddellijk ten volle heb
ben ingezet. Prachtig is daarnaast de
geestdriftige bereidwilligheid van
zeer velen om zich persoonlijk voor
alle arbeid en alle steunverlening
beschikbaar te stellen.
Prachtig ook de krachtdadige me
dewerking van vele organisaties.
Overstelpend zijn de toezeggingenen
aanbiedingen van medewerking, die
ons toestromen. Er zal in dezen ge
handeld worden in nauw overleg tus
sen de regering en het Nationale
Rampenfonds, dat de particuliere
steun bundelt.
Van regeringswege is een interde
partementale commissie ingesteld, die
de werkzaamheden van de verschil
lende rijksorganen coördineert en
het contact met het Rampenfonds
zal onderhouden.
In de Staten-Gencraal hoop ik
Dinsdag nadere mededelingen te doen
over de toestand en over de verdere
voornemens ten aanzien van de
hulpverlening, de financiering van
het herstel en de voor de giften te
verlenen belastingfaciliteiten enzo
voorts.
Thans moet ik mij bepalen tot een
zeer kort algemeen woord, maar de
betrokkenen kunnen rekenen op een
krachtige aanpak, waarbij de rege
ring zich gesteund weet door u allen.
Luctor et emergo"
Ons volk heeft in de worsteling
met het water, dat in menig opzicht
onze vriend is maar telkens ook weer
eens ons bedreigende vijand, voor het
ogenblik een ernstige nederlaag ge
leden. Wij weten echter, dat, het op
den duur in de worsteling telkens
weer de overhand weet te verkrijgen
en dat ons land daarbij is gegroeid
en sterker geworden.
De wapenspreuk van de provincie
Zeeland, nu weer een van de ergste
noodgebieden, is „Luctor et Emergo",
„Ik worstel en kom boven". Boven
uit de zee. De mededelingen die ons
van alle kanten bereiken getuigen
hoezeer dit woord thans weer de
leuze is van heel ons volk.
De tijding omtrent het ongeluk,
dat aan zovele landgenoten overko
men is en dat zijn weerslag heeft od
onze algemene toestand, heeft bij
velen de beste karaktereigenschappen
aan de dag doen treden.
Er is een vaste wil om gezamenlijk
de slachtoffers te helpen, om geza
menlijk weer de dijk te sluiten en
wat verwoest werd opnieuw te her
stellen. Blijve deze wil u allen bezie
len als ook verder op uw medewer
king en uw offervaardigheid een be
roep wordt gedaan.