Niemand op ruwe reageert vloeken Wellicht 60 doelen te Oude-Tonge Het D geld stroomt binnen Dringend beroep op werknemers en werkgevers Spontane hulp uit het buitenland Dinsdag 3 Februari 1953 FRIESE KOERIER 5 Vervolg van pagina 4 De groene baretten begonnen aan een moeilijk karwei. Ze vonden ergens een boot, bonden er touwen aan en lieten zich op de stroom naar de over kant gieren. Net als de ponten dat doen op de grote rivieren. Dat was even na na twee uur. Van kwart over twee tot zes'uur toe voe ren ze heen en weer. Drie groenbaret- ten in de boot en zes vluchtelingen uit Nieuw Vossemeer. I-Iet ging niet snel genoeg er moest nog een bodt komen. Ergens in Nieuw Vossemeer was nog die roeiboot zonder riemen: Er werden touwen aan gebonden, Meer dan vier man konden er niet in. De stroom was te sterk. Het was een riskant bedrijf. Niet allen konden meer uit de huizen komen. Meer dan honderd soldaten staken over. Ze haalden de mensen uit de huizen. Ze moesten tot over hun schouders door het water. Toen ze te rugkwamen vertelden ze. dat een van hun kameraden verdronken was. Ze hadden hem niet meer kunnen vinden. Ruwe taal H,; a' ET werk gebeurde zwijgend. Al- 8leen 'n sergeant schreeuwde de be velen boven de wind uit. Hij vloekte er bij, om het duidelijk te maken. Het klonk niet vreemd. Ruwe taal sprak die sergeant. Maar niemand reageerde er op. De oude, ziekelijke pastoor niet, die zijn soutane over het hoofd gesla gen had. Ook niet de nonnen, die in twee rijen naar de vrachtauto liepen, die overste Beets naar het gat gediri geerd had. Dc mensen zwegen. Zij hadden elkaar niets meer te vertellen, want iedereen in Nieuw Vossemeer wist, \vat% niemand daarbuiten nog had vernomen: er waren doden. Veer tig doden, of vijftig oi' zestig, men telde ze bij tientallen. Er waren zolders ingezakt en mensen op die zolders waren voor de ogen van de anderen verdronken. Er waren huizen ingestort en mensen lagen onder het puin en in het water. De vrouw van Oostingh, die in bed lag van haar tweede kind, was ver dwenen. Het land was gevonden door een van de buren. Oostingh was weg. Niemand had hem zien vertrekken. Een vreemde kwam met de zuigeling bij het veer. Een vrouw nam haar om slagdoek af en legde die over het kind. Het jongetje huilde. Ze kwamen, langzaam en in groep jes van zes tot tien over het gat. ,Ze liepen de twee kilometer naar de hoek van de Scjienkdijk, waar ovèrstë BêètS te vloeken stond, „omdat die verdom de K.M.A.-kcrels er nog niet waren met hun verdomde rofboten." Hij hield bussen aan, maakte een particuliere wagen open en zei: „Hela, daar, zor gen jullie er eens even voor, dat die mannen van mij ketels koffie krijgen! Ze barsten in de koffie daar in Steen bergen, maar ik moet het hier heb ben. Kan niet schelen hoe en kan niet schelen wanneer." De overste Beets hield zijn hersens bij elkaar. Hij liet de bussen stallen aan de rechterkant van de weg, stuur de twee jeeps en twee lorries naar Nieuw Vosemeer om de slachtoffers te halen in een pendeldienst en hij gaf de mannen v.an de artillerie uit Arn hem, die met zoeklichten kwamen aan rijden, de opdracht „het hele soepie netjes uit te stallen en de lampjes maat vast eventjes te proberen. Ze konden ze vannacht wel nodig hebben." Tus sen de bedrijven door ljep hij in de bagger te sjouwen met koffers .van slachtoffers. Zeshonderd R waren die Maandagmiddag nog -"-'zeshonderd man in Nieuw Vosse meer. Ei"- kwamen er meer dan vijf- honderdvijl'tig naar de overkant, via de pendeldienst door het stroomgat. Die andere veertig waren zelf al op weg gegaan, de andere kant van het d'- uit, langs de Annadijk.' Daar werden ze met een roeiboot overgezet. Twee i bleven er achter. „Zwijger drie", de sigarenhandelaar, die onder geen voorwaarde weg wilde. Niemand wist waarom. Misschien was hij bang voor plunderaars. Dat waren er meer. Misschien hoopte hij dat het, water zou zakken. Die kans was er wel Maai de kans was klein. En de andere die bleef was burge meester Jansen. I-Iij had zichzelf be loofd, dat hij, zoals het een goed ka pitein betaamt, zou blijven tot de laat ste ziel gered was. Hij bleef, met Zwij ger drie, hoewel hij het verkeerd vond en gevaarlijk om te blijven. Om zes uur Maandagavond was heel' Vossemeer geëvacueerd. De mensen waren naar de I-I.K.I. gebracht, waar zij net de drieduizend vluchtelingen volmaakten. als een kind. Hij had zijn zoon zien verdrinken. Frans Jozef Ooms had overal lopen zoeken. De hele dag door. Ieder, die hij tegenkwam in de hal van de H.K.I. had hij gevraagd: wat weten jullie van mijn familie? Niemand had het durven zeggen Tenslotte had iemand, die hem niet kende, het hem verteld: „Heb je dat gehoord, van die familie Ooms? De oudste zoon zat in Steenbergen, de ge luksvogel. Alle andere', vijf, zijn ver dronken". De jonge Ooms, die in Steenber gen zat. zit nu tegen de muur van de H.K.I.-hal. Hij staart voor zich uit. Hi;j reageert niet, als dc kape laan bij hem komt. Niemand kan meer iets met hem beginnen. Hy zit daar cn zit en kijkt en kijkt Een vrouw zit bij haar man aan tafel en schreit. Dc man houdt haar zachtjes bii de hand cn kijkt een an dere kant uit. Zijn gezicht, staat nors En de helpster van hel Rode Kruis probeert de vrouw te troosten. „Alles is weg", snikt ze. „Alles is weg. Ailes is weg. En het kleedje, dat. ik gehaakt had". Alles is weg. Alles van Nieuw Vos semeer. Alles, waar ze van hielden, waar ze mee werkten, waar zo voor vochten. Alles. Het gehaakte kleedje en dc sigaren van Zwijters drie. De auto van dc boer van Sint Annalar.d. De koeien. De varkens. De kleren en de dekens. Het geld, dc huizen, dc wegen, hel land, de polder. De kerk. Het aller heiligste. Het offerkleed. De misboeken van de nonnen en het brevier van de pastoor. Alles is weg in Nieuw Vosse meer. Het dorp is binnen twee dagen dood gegaan. De mensen zijn doodgegaan. Men mist ze niet, want niemand weet wie het zijn. De overlevenden zijn op gevangen in Steenbergen en daarna ver spreid, vanavond naar Roosendaal, Til burg, Breda en Den Bosch. De dorpsgemeenschap is er niet meer. Van der Ende zal niet aanlopen bij Oostingh. Oostingh kan niet bij de nonnen vragen om even te helpen met- zijn vrouw. Het kind is ondergebracht bij vreemden, die niet weten van het advies van dc dokter. Voshol zit met zijn vrouw en drie meisjes te wachten op de broer uit Bel gië, die nu toch wel zal komen om hen mee te nemen. Anders moeten ze naar een kamp en ze willen niet naar een kamp. Van Steenderen zal zijn Bor deaux-rode Ford wel niet meer kun nen gebruiken. Zijn vee is dood. Dat is erg. Maar zij zelf leven nog en dat is winst. Dat is hoop. Zo is liet geweest, in Nieuw Vossemeer, een kleine zwarte stip op de autokaart van Nederland. Een vooruitgeschoven post van ellende. De huizen zullen onder- mijnd worden en omvallen. De gote, slanke katholieke kerk zal instorten en het Allerheiligste be delven. Het leed van die uit Nieuw Vos semeer kan niet geteld en niet be schreven worden. Maar de nuch tere feiten liegen er niet om. De mensen weten er van. Zij zijn op weg door Brabant, naar dè ver vulling van liun lot. Zo is het ver haal over de ondergang van Meuw Vossemeer. Het eiland Goeree-Overflakkee is in Zuid-Holland wel het zwaarst getroffen gebied. Dit besef was gisteren al doorgedrongen, doch het werd nog eens bevestigd door berichten van de Belgische Sabena- piloot kapitein Tremerie, die met een hefschroefvliegtuig tal van vluchten van Brussel uit over de verdronken landen heeft gemaakt en verscheidene zieken, alsmede ouden van dagen heeft gered. De Nederlandse kapitein-vlieger Derks heeft hem daarin bijgestaan. Zo maakte het tweetal o.a. een vlucht naar Oude-Tonge op Goeree, waar Tremerie op een stukje slijkerige grond van enkele vierkante meters omvang een landing maakte. Hij nam post in en gaf voedsel af. De burgemeester van Oude-Tonge deelde de vliegers mede, dat er in zijn gemeente vermoedelijk 60 doden te betreuren zijn. De slachtoffers zouden in hun bedden door het woest kolkende water, dat plotseling door de dijken was gebroken, zijn verrast. Ongeveer 400 mensen zitten hiér nog dicht1 opeen gepakt te wachten tot men een schip ter redding zendt, want over land is alle verbinding onmo gelijk. Urker vissers zullen hier vermoedelijk uitkomst brengen. Zij zijn met hun vissersschepen op weg naar het eiland. Overigens wordt de toestand op Goe ree-Overflakkee uitermate bedenkelijk genoemd. Slechts 2 gebieden, nl. rond Dirksland en nabij Ouddorp, zijn nog niet overstroomd. In de andere dorpen heeft de bevolking zich in allerijl op de dijken en de zolders van woningen te ruggetrokken. Een zeer groot bezwaar bij de hulpverlening is, dat tal van plaatsen nagenoeg onbereikbaar zijn. Vliegtuigen kunnen hier alleen uitkomst brengen. Evacuatie op grote schaal is hier onvermijdelijk. Gelukkig, dat men allerwegen in den lande begrip voor de vreselijke situatie toont door spontaan Huilen O ET noodpersoneel van de fabriek A-"-en de vrijwilligers waren toen bij na 36 uur in touw. Het was bijna niet vol te houden. De bedrijfsleider, die overal tegelijk moest zijn, was 's mor gens flauw gevallen. Hij had een paar uur geslapen en was weer teruggeko men. I-l'ij kon niet vertellen van wat hij had gezien. Toen hij de eerste zinnen had gezegd, barstte hij in een huilbui uit. Niet zoals een man kuit huilen, achter de hand en denkend dat nie mand hem ziet. Deze man, die volko men over zijn toeren was, gierde als een hysterische vrouw. Ze hadden intussen kleren gekregen in de H.K.I. Om vijf uur waren twee grote vrachtwagens 'gekomen met kle ren uit Dinxperlo, Vreemde kleren: witte wollen broeken voor de mannen en jakken voör de vrouwen. Alle.-, stonk naar de kamfer. Jjfcu roan van bijna zestig jaar huilde Een Nationaal Rampenfonds millioen uit liet Zuivelfonds e georganiseerde landbouw en zuivelbereiding in Nederland heeft een bedrag van een millioen gulden beschikbaar gesteld voor leniging van de eerste nood in de getroffen gebieden. Voorlopig komt deze bijdrage uit het Zuivelfonds III, dat door de boeren uit eigen middelen wordt bijeengebracht. Maandagmiddag kondigde de heer H. D. Louwes, voorzitter van de Stich ting voor de Landbouw, voor de radio aan, dat in overleg met de Kon. Neder landse Zuivelbond zou worden voorge steld 'uit de middelen van het Zuivel fonds f 1,000.000 te storten in het Ram penfonds. 'Later op de dag kon dat bedrag de finitief worden toegezegd. De Stichting voor de Landbouw heeft de heer Franke, plaatsvervangend di recteur-generaal van de Voedselvoor ziening, een urgëntieprogram aangebo den. Daarin wordt naar voren gebracht, dat dc Stichting landelijk, provinciaal en regionaal klaar is alle nodige hulp te verlenen. Gedacht wordt o.a. aan het inventariseren van de beschikbare stalruimte. In het statige herenhuis aan de Sta- tenlaan te Den Haag, waarin het hoofd kwartier van het Nationaal Rampen fonds is gevestigd, staat de bel niet stil en rinkelen, constant de telefoons. De bijdragen stromen binnen en aan biedingen in de meest uiteenlopende vorm lot hulp aan de getroffenen wor den gedaan. Een spontane reactie op dc oproep tot steun. Het Nederlandse volk heeft begrepen, dat er geholpen moet worden. Direct en met milde hand. Maandagmiddag om vijf uur was er al meer dan twee millioen gul den binnen. In dat bedrag zijn niet inbegrepen de vele stortingen per giro. Bij het Rode Kruis worden duizenden en nog eens duizenden kledingstukken ingeleverd. Het dagelijks bestuur van het NVV (f 25.000), de bij het NVV aangesloten bonden (f 75.000), de Centrale Arbei ders Verzekeringsbank te Den Haag (50.000). de N.V. De Arbeiderspers dag blad het Vrije Volk (f 30.000), het par tijbestuur van de Partij van de Arbeid (f 10.000), het hoofdbestuur van de VARA C 10.000), hebben in totaal een bedrag van 200.000 ter beschikking gesteld. De Katholieke arbeidersvereniging besloot f 75.000 bijeen te brengen. Hot Christelijk Nationaal Vakverbond stelt f 80.000 beschikbaar- De Algemene Ne derlandse Bouw Bedrijfsbond staat f 10.000 af. Ook verschillende grote bedrijven komen goed voor de dag. De Unilever schonk een kwart millioen gulden. Verder kwamen o.a. nog de volgende bedragen binnen: Hoogovens 50.000, Nederlandse Bioscoopbond f 100,000, N.V. Philips te Eindhoven f 100.000 en de Algemene Kunstzijde Unie N.V, te Arnhem f 100.000. Iemand die onbe kend wenst te blijven schonk ook een ton. In lal van bedrijven staan de arbei ders een gedeelte van hun loon af. Of zij laten het loon voor overuren staan voor de slachtoffers van de overstro mingen. De vakraad voor de textielindustrie heeft allé werknemers in de textielbe drijven geadviseerd een vacantie- of snipperdag af te staan. Het hierdoor ter beschikking gekomen bedrag zal door de werkgevers verdubbeld worden. Op die manier hoopt men f 650.000 bijeen te brengen. In alle steden en dorpen worden col lectes gehouden. Almelo kon reeds een prachtig resultaat van f 110.000 mel den. Op de-Maandagbeurs te Rotter dam is f 68.750 bijeen gebracht. De bioscopen brengen het eerste film- nrêuws over de ramp. Tot en met 12 Februari wordt in alle bioscopen ge collecteerd. ruimte beschikbaar te stellen voor het onderbrengen van vluchtelingen. Uit al le delen van het land komen tevens aan biedingen binnen voor het stallen van vee uit de verdronken gebieden. Zware strijd op Voor ne-Put ten Hoewel ook van Voorne en Putten een groot deel is overstroomd, wordt hier om het behoud van een groter gebied dan op Overflakkee gevochten. In sommige ge vallen heeft de bevolking zich achter verder teruggelegen zeeweringen nloe ten terugtrekken. Waar het water hier tenslotte bedwongen zal worden, staat nog geenszins vast. Het dichten van de dijken is echter met kracht aangepakt. Ook de Hoekse Waard is zwaar ge troffen. Op verscheidene plaatsen zijn de dyken doorgebroken met het gevolg, dat het grootste deel van het eiland is overstroomd. Het in deze polder lig gende Numansdorp is zwaar bezocht. Het aantal slachtoffers bedraagt hier volgens de jongste berichten niet min der dan 67. Een droog gebied wordt nog aange troffen rond Oud-Beijerland en Klaas waal. Voor het overige verschilt de si tuatie hier maar weinig van die op Goe ree-Overflakkee. Van de Alblasserwaard is het zuid westelijk deel ondergelopen. Het Oosten en Noorden van de polder is nog droog, maar wordt door overstroming bedreigd. Veel hangt ervan af of het gat in dé dijk tussen Papendrecht en Alblasserdam ge dicht zal kunnen worden, aan welk kar wei met man en macht wordt gewerkt. Honderden geniesoldaten bieden hierby zeer gewaardeerde hulp. In Alblasserdam heeft het water gro te schade toegebracht aan de scheeps- industrie. Grootscheepse hulpverlening Aan de beweging van schepen en auto's in en rond de verdronken gebie den van Zuid-Holland kan men zien hoe intens er overal geholpen wordt, Op de stromen zwoegen tal va,n grote en kleine schepen. Vliegtuigen van de marine, de luchtmacht en de K.L.M. snorren ruste loos af en aan, duiken hier en daar zo diep mogelijk naar beneden en werpen dan rubberboten, vlotten, zakken brood of andere onmisbare zaken af. Kleine pleziervaartuigen maken zich verdien stelijk bij de afvoer van cvacué's en soms ziet men zo'n nietig ding grote reddings vlotten of rubberboten naar veilige ha ven slepen. Snelle hulp is overal dringend gebo den, want door het omslaan vail het weer lijden de mensen, die in de felle hagel- en sneeuwbuien op daken en in bomen zitten, meer dan met een pen valt te beschrijven. De ellende, die deze men sen meemaken is voor ons nauwelijks of liever gezegd in het geheel niet te peilen. Gelukkig melden zich dagelyks duizenden mensen, die gaarne de behulp zame hand bij het reddings- en herstel werk willen bieden, hulp die alom dank baar wordt aanvaard. Verscheidene plaatsen in het Zuiden van Zuid-Holland zijn ingesteld op het ontvangen van honderden vluchtelingen. Het is op de wegen in de polders van Voorne en Putten en Rozenburg vrese lijk druk. Talloze auto's, autobussen, wa gens van het Rode Kruis en andere voer tuigen rijden af en aan. Daartussendoor rijden de zware voertuigen en amphibie- tanks, die grondstoffen aanvoeren voor het herstel van de dijken. Ook dat werk dringt, want al is de storm nu gaan lig gen en al is het geen springtij meer, toch dreigt steeds weer nieuw onheil, doordat het woelige water de minder sterke bin nendijken dreigt te ondermijnen. Er wordt dan ook rusteloos en dag en nacht aan de versterking van de dijken ge werkt. Moeilijk werk Fï E vliegtuigen, die ononderbroken en in grote getale over de onder gelopen landen razen, hebben lang geen gemakkelijke taak. De rubervlotten en -boten, die zy uitwerpen, op plaatsen, waar mensen temidden van de grauwe, troosteloze watervlakten op redding wachten, worden maar al te vaak door het razend snel stromende water ge grepen voordat de mensen gelegenheid hebben gehad ze te grijpen. Niet alleen bij de dorpen, doch meer nog op plaatsen in het land zitten de mensen dicht opeen te wachten tot red ding voor hen daagt, redding welke door het gebrek aan verbinding alleen uit de lucht mogelijk is. Daarbij ontmoeten de vliegers vaak onverwachte hindernissen, heus niet alleen bestaande in de stro ming. Soms immers zijn ze een boerde rij al heel dicht genaderd voordat blijkt, dat hier nog mensen in verblijven, die door het uitsteken van een vlag of door het zwaaien met doeken proberen de aandacht van de bemanning te trekken. Vaak moet deze mensen dan een teleur stelling worden bereid, omdat de vliegers verderop al een gezin hadden ontdekt, dat er nog hopelozer aan toe is dan het pas ontdekte, omdat die mensen in de koude wind op het dak of in de bomen rond de boerderij op redding zaten te wachten. Op Ooltgensplaat is het water tot aan de. dakgoot gevezen (Luchtopname ANP-foto). Mijnen werken over Het bestuur van de Stichting van de Arbeid heeft besloten een dringend bê- roep te doen op alle Nederlandse werk gevers en werknemers om als eerste bijdrage in de nood, die over zóvéle tienduizenden is gekomen, de vólgende maatregelen uit te voeren: 1. Alle werknemers storten nog dezé week via hun werkgever een bij drage in het Nationaal Rampen fonds ten bedrage van ten minste een uur loon of salaris. De werkge vers verhogen deze bijdrage met een gelijk bedrag. 2. Op een nog nader te regelen wijze werken alle werknemers tenminste acht uur over. Hetgeen daarmee wordt verdiend, zal, verhoogd met een gelijk bedrag van de zijde van de werkgever, eveneens worden af gestaan aan het Nationaal Rampen fonds. Het bestuur van de stichting is er zich van bewust, dat het op deze wijze bij een te brengen bedrag slechts in zeer beperkte mate aan de werkelijke nood tegemoet komt. De mijnindustrieraad heeft meege deeld, dat hij heeft besloten te bevor deren, dat op Zaterdag aanstaande in de mijnen twee uur extra zal worden gewerkt. Het loon en de meerproductie over deze uren zal geheel worden afge staan aan de getroffen landgenoten. Hit de hele wereld stromen de aan biedingen van hulp en betuigingen van deelneming ons land binnen. DUITSLAND. De stad Dortmund heeft 10.000 Mark beschikbaar gesteld voor de slachtoffers van de overstro ming. In vele Duitse steden worden inzamelingen gehouden van geld en goederen. Keulen, Düsseldorf, Duis burg en Homberg hebben in het bij zonder Rotterdam hulp aangeboden. De regering van Noordrijn-Westfalen heeft hulp'aangeboden in de vorm van arbeidskrachten, pompen, bouwmate rialen en graafmachines. FRANKRIJK. De Franse regering heeft 2 compagnieën genie naar Ne derland gezonden. Tevens zullen spoor weg-materiaal en andere essentiële goederen naar ons land worden gediri geerd. BELGIë. Ook België heeft twee com pagnieën genie naar Terneuzen ge stuurd. Zes motorboten helpen bij het wegbrengen van de slachtoffers van Rilland. ENGELAND. Een .vloot van landings vaartuigen en motorbarkassen met Britse en Belgische bemanning is van Duitsland naar de overstroomde gebie den hier te lange gestuurd. Twee regimenten genie met uitrus ting van het Britse Rijnleger zijn aan geboden. In Londen is door de Ned. Ver. het „Rampen-Comité Londen" opgericht met het doel geld en kleding te verza melen voor Nederland. VER. STATEN. In opdracht van de Amerikaanse generaal M. S. Eddy, zijn waterzuiveringsinstallaties, evacuatie materiaal met amphibievaartüigen en helicoptères onmiddellijk uit Duits- land naar de Nederlandse rampgebie den gedirigeerd. Behalve twee compagnieën met am phibievaartüigen rukt ook een deel van de aanvoerafdeling van het Ameri kaanse hoofdkwartier in Duitsland uit. Een Amerikaanse afdeling is van het hoofdkwartier van de geallieerde strijdkrachten te Fontainebleau ver trokken om de telefoon- en telegraaf verbindingen tussen Antwerpen en Den Haag, die door de overstromingen vernield zijn, te herstellen. CANADA. De 27ste Canadese infan- teriè-brigade te Hannover heeft aan geboden drie afdelingen genie te zen den. In Ottawa is een hulpactie begon nen onder de Canadezen van Neder landse afkomst. Het Canadese Huis van Afgevaardigden heeft een resolu tie aangenomen om materiële hulp naar de rampgebieden van Nederland, Engeland en België te zenden. NED.. ANTILLEN. In Willemstad is een hulpcomité gevormd, evenals op Bonaire. In eerstgenoemde stad werd tevens een fonds „Overstromingsramp Nederland 1953" gesticht. INDONESIë. De waarnemend hoge Commissaris van de Republiek Indo nesia de heer Susanto Tirtoprodjo, heeft aan de Minister-President, dr Drees een telegram gestuurd waarin hij namens de regering en het volk van Indonesië zijn deelneming betuigt met de ramp die Nederland getroffen heeft. Tevens heeft de waarnemend. Hoge Commissaris „Huize Voorhout" (het logeergebouw voor de Indonesi sche studenten in Den Haag) ter be schikking gesteld om onderdak te ver lenen aan slachtoffers van de ramp. De Pauselijke Internuntius in Den Haag, Mgr Paolo Giobbe, heeft namens Paus Pius XII aan de Nederlandse re gering zijn deelneming betuigd. De ambassadeur van de Sovjet-Unie heeft uitdrukking gegeven van zijn diep medeleven met de ramp die oom land getroffen heeft.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3