FRIES
KOERIER
Dorpen in getroffen gebied zijn
van de aardbodem weggevaagd
Aantal doden reeds
tot 605 gestegen
Ramp neemt thans verbijsterende vormen aan
Op Tholen
zeer ernstig
blijkt de situatie
te zijn
—JJ)
Ons dagelijks
weeroverzicht
lerseke vol vluchtelingen
De droeve lijst
VOLDONGEN
FEIT
Uitgeefster:
Stichting „Je Maintiendrai-Friesland".
Directeur: L. R. Stallinga.
Hoofdredactie: F. Schurer.
Bureau: Heerenveen, Heideburen 11
Onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden
Bureau: Heerenveen, Heideburen 11
Telefoon: Adm. 2696 - Redactie 2231 <K 5130)
Bijk. Gorredijk, Hoofdstraat 290, telef. 319 (K 5133)
Abonnementsprijs f 5,45 per kwartaal, f 1,85 per
maand of 42 cent per week- Giro
DINSDAG 3 FEBRUARI 1953
9e JAARGANG Nr 28
KAMP, welke ons land in de nacht van Zaterdag op
Zondag heeft getroffen, is wel de ergste van deze
aard, die in onze geschiedenis valt te vermelden. Er heeft
zich daar in het Zuidwesten van Nederland een drama vol
trokken, waarvan men zich nauwelijks een voorstelling
vermag te maken. Nu, twee dagen nadat de waterwolf dat
gebied besprong, komt nog altijd de ene rampmare na de
andere op onze redactie binnen. Tezamen geven deze be
richten de zekerheid, dat reeds 605 landgenoten de dood
in de woeste zee hebben gevonden, dat hele dorpen van de
aardbodem zijn verdwenen, duizenden stuks vee het leven
hebben verloren en onherstelbare schade is toegebracht
aan eens zo vruchtbare polders.
Helaas moet gevreesd worden, dat aan de Jobstijdingen nog geen
sinde is gekomen. Nog steeds is niet met zekerheid te.zeggen hoe
swaar de bevolking van Schouwen-Duiveland en van Noord-Beve
land geteisterd is, twee eilanden, waarvan men practisch niets an
ders meer kan zien dan een duinerij en enkele op hoge punten ge
legen dorpen. Het zijn die eilanden, waarvandaan ook nu nog
berichten komen, dat de dijken door de kolkende wateren al maar
verder worden ondermijnd en instorten. Dit doet het ergste vrezen
voor een uiteindelijk herstel
In de grote lial op de eerste verdieping van de
Hollandse Kunstzijde Industrie te Steenbergen
zaten Maandagmiddag zeshonderd evacué's uit
evacuatie.
Nieuw Vossemeer, een dorp in Westelijk Brabant.
Zij kregen daar eten en kleren. Op pagina's drie
en volgende vertéllen wij het verhaal over die
(Eigen foto).
Gr oen-baretten zijn niet voor één
gat gevangen. Zelfs niet voor
één geit. Als sik niet lopen wil,
dan moet hij roei gedragen icor-
den. Op de Schenkdijk bij Nieuw
Vossemeer.
(Van onze weerkundige medewerker)
Barometerstand hedenmorgen 8 uur 971
mb, tendenz stijgend. Temperatuur max.
3.2.0. (3.8); min. 0.2 (1.3).
Geleidelijk kouder
Voorlopig nog lichte vorst
Het weer in onze omgeving komt on
der invloed van een van het Zuiden be
wegende rug van hogedruk van Schot
land tot Midden Scandinavië, die in ver
binding staat met een ander (geweldig)
maximum van 1060 mb in Siberië, Koude
lucht uit Rusland is in beweging geko
men en heeft Oost-Duitsland bereikt. In
Nederland stroomt lucht uit Zweden bin
nen, die boven de Oostzee is verwarmd
van -5 tot om het vriespunt. De wind
krachten nemen langzaam verder af, ter
wijl nog enkele sneeuwbuitjes te ver
wachten zijn.
HOK HET WORDT.
Aanvankelijk zwaar bewolkt, later mo
gelijk opklaringen met nog enkele
.«neeuwbuitjes. Matige tot zwakke Noord-
Oosten tot Oosten wind. 's. Nachts lichte
vorstj overdag temperatuur om het vrïes-
puut.
DE ONDERGANG VAN
NIEUW-VOSSEMEER
Op pagina drie publiceren
wij vandaag een speciale repor
tage over de ondergang van
het dorp Nieuw-Vossemeer, in
het uiterste hoekje van West-
Brabant, vlak bij Tholen.
Bijna veertienhonderd per
sonen werden daar Maandag
middag geëvacueerd.
Wat in eeuwenlange strijd op de zee was veroverd, is in één enkele
noodlotsnacht verloren gegaan. „Luctor ët, Emergo" de trotse
wapenspreuk van Zeeland zal dé Zeeuwse, Zpidhollandse en West
brabantse bevolking de moed moeten geven T>rrt de welhaast hopeloos
lijkende strijd tot het herwinnen v:.a hetgeen thans verloren is ge
gaan, te beginnen.
Onze landgenoten daar kunnen ervan verzekerd zijn, dat zij bij
die strijd de grootst mogelijke steun van alle Nederlanders zullen
ondervinden. Dat hebben de spontane acties overal in het land wel
bewezen; hartverheffend is het te ervaren, dat heel ons volk gul en
spontaan in de bres is gesprongen voor hen, die alles verloren. Moge
deze ontzagwekkende stroom van liefdadigheid en meegevoel met de
dag aanzwellen! Het is nodig, want weet, dat het hier niet zo maar
een natuurramp betreft, doch wel degelijk een nationale ramp!
Met angstige spanning wachtte gisteren het gehele land op be
richten van Zeelands noordelijkste eiland: Schouwen-Duiveland.
Zondag had men weinig anders vernomen, dan dat ook dit gebied
zwaar getroffen was door de watersnood. De verbindingen waren
verbroken; alleen was communicatie mogelijk door middel van een
amateurzender in Zierikzee, doch deze gaf uiteraard weinig nieuws
over de rest van het eiland. Vliegtuigen st,egen van Valkenburg op
om te proberen een enigszins duidelijk beeld van de toestand daar te
krijgen, doch zij konden weinig anders rapporteren dan dat het
eiland als door het water verzwolgen leek. Slechts hier en daar stak
een dak van een boerderij boven water uit en alleen op plaatsen
waar het land wat hoger lag, stonden de huizen niet al te diep in
de vloed
Geeil vaartuigen bericht doorgaf met gebruikmaking
van een radio-installatie, welke van
het dezer dagen daar gestrande Finse
schip „Bore 6" was gehaald. Later
seinde men:
In allerijl werden maatregelen ge
troffen om schepen naar Zierikzee te
sturen, doch ook hier kampte men
aanvankelijk met het probleem: waar
halen we de vaartuigen vandaan nu
die overal zo broodnodig zijn? De
hulp kwam van hen, die maar al te
goed weten welk een wreed monster
hier bestreden moet worden: de Ne
derlandse vissersbevolking. Uit Sche-
veningen, uit Maassluis zelf zo
zwaar getroffen uit Vlaardingen,
ja zelfs uit Urk voeren de vissersbo
ten uit om in de Zeeuwse stromen
menslievend werk te verrichten.
Hierdoor is het mogelijk geweest
korte golfzenders en mobilofooninstal
laties te brengen naar Zierikzee en
toen deze eenmaal werkten kon een
beeld worden verkregen van de om
vang van de ramp.
Eerste berichten
Scheveningen-Radio ving al
spoedig een bericht op, waarin
werd gemeld:
Dijken op verschillende
plaatsen doorgebroken. Toestand
zeer kritiek. Hulp verzocht na
mens burgemeesters.
Dat was het eerste contact met
Schouwen-Duiveland. Het was de
In Burcli zijn 10 tot 12 doden
gevallen en in Zierikzee 18. Ook
op de rest van het eiland zijn
doden gemeld, doch het juiste
aantal is niet bekend. De situatie
is betrekkelijk hopeloos. Alle mo
gelijke hulp is nodig.
Telkens nog dijkval
Het bleek al spoedig, dat behoudens
de westrand de duinenrij dus
het gehele eiland onder water stond.
De ene dijkval na de andere deed zich
voor, als gevolg van de geweldige
stroming in het water, dat zich met
ontzettende kracht door de gaten in
de dijken wierp. Met deze omstandig
heid hadden ook zij, die hulp brach
ten, rekening te houden. Zo dreven
bijv. de rubberboten en reddingsvlot
ten, welke door middel van vliegtui
gen boven dc dorpen werden afge
worpen, in de snelle stroom weg, Met
lede ogen moesten de zo zwaar ge
troffen mensen aanzien, hoe hun kans
op redding daardoor afnam.
Uit Zierikzee kwamen later vrij
kustwacht in Westschouwen. die dit gunstige berichten Daar bleken, ge
zien de omvang der ovei'stroming,
betrekkelijk weinig slachtoffers te
zijn gevallen en bovendien kon deze
plaats vrij snel met boten worden be
reikt. Vele inwoners evacueren vrij
willig naar andere Zeeuwse eilanden,
vooral naar Zuid-Beveland.
Uit berichten, die later binnenkwa
men, blijkt, dat ook in Noord-Gouwe
de toestand kritiek was. De mensen
hadden zich daar op de zolders van
de gespaard gebleven woningen moe
ten verzamelen en zagen geen kans
naar het zes km verder gelegen Zie
rikzee te komen.
Toestand twee uur
Om twee uur in de afgelopen nacht
was de toestand aldus:
Algemene situatie zeer verward.
Zierikzee doet al het mogelijke om
met de kleinere dorpen op het eiland
die volkomen geisoleerd zijn in ver
binding te komen. Het aantal doden
is niet te benaderen. Het water staat
in de woningen van Zierikzee ander
halve meter hoog. Men hoopt op zuid
oostenwind; deze zal het water doen
zakken.
Brouwershaven: toestand zeer kri
tiek, daar de dijk bij het dorp het wel
spoedig zou begeven.
Ouddorp: nog geen bericht. "Mili
tairen zijn naar dit dorp onderweg,
zullen er een zender afgeven en maat
regelen voor evacuatie nemen.
Deels verzwolgen
Gisteren pas heeft men een
enigszins juiste indruk kunnen
krijgen van de omvang der ramp
op Noord-Beveland. Vliegtuig
waarnemingen wezen uit, dat het
eiland voor het grootste deel door
het water is verzwolgen.
Terwijl een militair toestel over
Kortgene vloog, zag de waarnemer,
dat de dijken even buiten het dorp zo
hevig door de golven werden be
stookt, dat ze als zandhopen door de
vloed werden meegesleurd.
Toch kwam het water op het eiland
niet zo heel hoog, gevolg waarschijn
lijk van het feit, dat Noord-Beveland
dicht tegen de zandplaat ligt, welke
zich voor de Zeeuwse kustlijn uit
strekt. Van sommige huizen kon men
duidelijk de voordeuren onderschei
den. De toestand is het ergste bij
Kortgene en Geersdijk. De rest van
het eiland is matig getroffen.
Volgens de iongste berichten is er
Uit de berichten, die tot he
denmorgen 9 uur bij ons wa
ren binnengekomen, blijkt, -dat
het aantal slachtoffers reeds
tot boven de 600 gestegen is.
Doordat nog steeds berichten
bij de officiële instanties bin
nenkomen over vermiste perso
nen, moet helaas verwacht
worden, dat het dodencijfer
nog aanmerkelijk zal stijgen.
Volgens de jongste opgave ziet
de droeve lijst van doden er als
volgt uit:
Willemstad 12, Moerdijk 13,
Hontenisse 8, Krabbendijke 4,
's-Gravendeel 55, Dinteloord 3,
Terneuzen 4, Vlissingen 3,
Hoedenskerke 1, Hondsbosse
Zeewering 1, Sliedrecht 1, Hal
steren 17, Maassluis 1, Kruis
polder 8, Rotterdam 1, Nieuw-
Neuzenpolder 1, Heijningen 25,
Numansdorp 12, Hellevoets-
sluis 5, Auvergne Theodorus-
polder 17, Texel 4. St. Philips-
land 1, Veere 2, Kortgene 35,
Raamsdonkveer 2, Hoeksche
Waard 7, Oosterschelde 4,
Kruiningen 11, IJselmonde 3,
Brandwijk 2, Goeree-Overflak-
kee 40, Abbenbroek 1, Oude-
lande 2, Ouddorp 1, Rilland 1,
Stormpolder 4, Burch 10, Zie
rikzee 18, Kloosterzand 8, Fijn
aart 46, Stormpolder nog 2,
Goese Sas 7, Ouderkerk a.d.
IJsel 2, Zierikzee nog 1, Kort
gene nog 5, Papenrb'ocht i,
Wolfaertsdijk 6, Geersdijk 1,
Numansdorp 55, lerseke 10,
Nieuw-Vossemeer 50 Oude-
Tonge 60 en Burchsluis 10.
te Geersdijk één dode te betreuren,
doch te Kortgene, dat het eerst door
de watervloed werd overweldigd, ver
moedelijk 35 tot 40. Het is echter zeer
wel mogelijk, dat zich in verscheide
ne ingestorte huizen nog mensen heb
ben bevonden. Er is nu een verbin
ding tot stand gekomen tussen Noord-
Beveland en Walcheren.
Tholen: ernstig
Waren de berichten omtrent de si
tuatie op Tholen gisteren niet alarme
rend, nu de burgemeester vr.n Tholen
door middel van een mobilofooninstal
latie contact met het vasteland heeft
kunnen opnemen, blijkt, dat ook daar
de nood hoog is gestegen. Gisteravond
7 uur deelde de burgemeester mee:
Vannacht kwam wederom een be
richt binnen, waaruit bleek, dat in de
gemeenten Tholen, Poortvliet, Scher-
penisse, Oud-Vossemeer en St. Anna-
land in totaal 10 doden zij te betreuren
en te St. Maartensdijk 4. Ook in Sta-
venisse zouden vele doden zijn geval
len, doch hier vandaan zijn nog geen
definitieve berichten ontvangen.
Toen generaal Eisenhower hij zijn
verkiezing tot president aankondig
de een snel einde aan de Koreaanse oor
log te zullen maken, heeft men zich in
Amerika ep 'in Europa afgevraagd, wat
de generaal daar precies mee bedoelde.
Aanvankelijk kon men er niet veel meer
uit opmaken dan versterking van de
economische en militaire kracht, en ver
steviging van het Atlantisch bondge
nootschap.
Het optreden van Foster Dulles als
staatssecretaris wettigde al spoedig het
vermoeden, dat de Amerikaanse poli
tiek zich vooral zou richten op het Oos
ten, voor Dulles een haard van commu
nisme, die allereerst moet worden ge
doofd. Niet, dat hij zou aansturen op
een formele oorlogstoestand met het
China van Mao Tse Toeng. De brand
fakkel, die hij in het huis van Mao wil
de slingeren, zou een Chinese brand
fakkel zijn.
In de' rede, die president Eisenhower
gister heeft gehouden, is een en ander
duidelijk genoeg aangegeven: de dé-
neutralisatie van Formosa wordt aange
kondigd, wat zeggen wil, dat Tsjang
Kai Sjek zijn handen vrij krijgt tegen
'Mao Tse Toeng. Amerika zal niet on-
trbuw worden aan zijn oude bondgeno
ten, zo verklaarde Eisenhower, en na-
Ikmalistïsch China kon deze passage
kennelijk op zich toepassen.
Overigens is Tsjang een bondgenoot,
waarvan Amerika weinig plezier
heeft beleefd. De steun, die hij in geld
en wapenen rijkelijk van de V. S. ont
ving,. heeft zijn rente niet kunnen op
brengen. Sn het was zeker niet alleen
het rode geweld, maar ook de innerlijke
corruptie die in 1949 de Kwo Min Tang
ineen deed storten. Het enige wat
Tsjang Kai Sjek toen overbleef, was
het eiland Formosa, waarop hij zich
met de rest van zijn macht terug trok.
Waarschijnlijk zou hij ook uit deze
laatste schans door de communisten
verdreven zijn, wanneer Truman het
eiland- niet onder bescherming van de
Amerikaanse vloot had gesteld. Deze be
scherming hield echter tevens de voor
waarde in, dat Tsjang Kal Sjek verbo
den was de communistische republiek
aan te vallen. Formosa was „geneutrali
seerd".
Eisenhower meent nu, dat daaraan
maar eens een einde moet komen. Rood
China heeft zeker geen enkele faciliteit
aan Amerika verdiend. Het heeft zich
met zijn „vrijwilligers" aan de zijde van
Amerika's vijanden geschaard, en Ame
rika heeft zeker geen reden om gezwo
ren tegenstanders der roden, de Chinese
nationalisten, in toom te houden.
Wat zal nu het practïsche gevolg zijn
van deze dé-naturalisatie van Korea?
Deelneming van Tsjang Kai Sjek aan
de oorlog in het Oosten. Chinezen tegen
Chinezen.
TA zit aan deze mededeling van Eisen-
TJ hower een bedenkelijke kant. Deze,
dat zij de Atlantische bondgenoten, in
dit geval de hele V. N., eenvoudig voor
een voldongen feit plaatst.
Engeland b.v. heeft in 1950 de Chi
nese republiek erkend. En het zijn niet
alleen Engelsen, het is ook Pandit
Nehru met zijn Aziatisch blok, die Ame
rika altijd een verkeerde politiek ten
opzichte van China heeft verweten. Dat
Amerika die politiek thans verscherpt
doorzet, is niet alleen zijn zaak. De
bondgenoten hebben daarmee iets te
maken, want ook hun positie in het
Oostelijk conflict wordt er mede door -
bepaald. Zelfs wanneer verwacht kon
worden dat zij zich volkomen akkoord
zouden verklaren met de Amerikaanse
opvattingen, zou het juister geweest
zijn hun eerst deze opvattingen voor te
leggen.
Hoeveel temeer zou dat aanbevelens
waardig zijn geweest bij vermoedelijk
verschil van inzicht. Bij bondgenoot
schappen op basis van gelijkwaardig
heid stelt men dergelijke vragen ter dis
cussie.
Eisenhower heeft dat niet nodig ge
oordeeld; hij deelt eenvoudig mee wat
hij van plan is. Daar zit ongetwijfeld
deze winst in, dat zijn plan doorgaat.
Maar de schaduwzijde is een verzwak
king van het Atlantisch bondgenoot
schap. Niet technisch, zelfs niet politiek
misschien, maar moreel wel.
Een Amerikaanse bommenwerper
van het type B-50 is Vrijdag bij het
opstijgen van een basis in de staat
Georgia omlaag gestort en in brand
gevlogen. Vier van de zeven inzitten
den zijn gedood.
Tengevolge van de mist, waarin
Londen een week voor Kerstmis 1952
was gehuld, zijn 2.484 personen over
leden. In sommige gevallen duurde
het tien dagen, voor overlevenden kon
den worden begraven.