Overal hulp en medeleven
Prins Bernhard vraagt te New York
voorbede voor getroffen Nederland
Vandaag mededeling regeringsmaairegelen
Coördinatie in de hulpverlening
Garderobe op Soestdijk uitgedund
Koningin Juliana en Prinses Wilhelmina (afzonderlijk)
naar geteisterde gebieden
Reeds om seven uur gistermorgen hééft H.M. cle Koningin paleis Soestdijk
verlaten voor een hernieuwd bezoek aan de geteisterde gebieden. Zij - was zeer
vroeg opgestaan en heeft eerst Haar eigen garderobe en die van Haar vier kinde
ren nagegaan om te zien hoeveel zij voor de noodgebieden beschikbaar kan stel
len. Een enorm pak en een wieg is op r't intendance van het Nederlandse Rode
Kruis ontvangen. De goederen wordenr-tussèn" de andere ter beschikking gesteld
van de commissarissen van de Koningin in getroffen gebieden, die als leiders van
het hulpverleningswerk in .hun gebieden de verdeling naar behoefte zullen ver
zorgen. Intussen zijn de auto's van de Koninklijke stallen dag en nacht in de weer
voor het vervoeren van de slachtoffers van de ramp. Ook een gedeelte van de
evacuatie van het vee zal-door het materi eel der Kon. stallen worden verzorgd.
De Koningin reisde over Den Haag naar
Dordrecht waar Zij zich op een 'vaartuig
van de Rijkswaterstaat inscheepte- Het
eerste doel was- 's-Gravendeel, waar de
Koningin de evacuatie aanschouwde en
gesprekken weerdé met de burgemeester,
een aantal dokters en de bevolking. Per
boot ging de tocht verder naar Numans-
dorp, waar H.M. zich onderhield met vele
evacuees, die ra een café waren onderge-
bracht.
In Middelharnis waadde de Koningin
met waterlaarzen door het water om het
gemeentehuis te bereiken, waar zij zich
Het voorlichten over de situatie. H.M. had
de bedoeling verder te varen naar Stel
lendam, maar moest door tijdgebrek daar
van afzien. De kapitein van -het vaartuig
wilde geen verantwoordelijkheid op zich
nemen in het donker een haven binnen
te varen, waar voortdurend boten in en
uitgingen-
De Koningin die vergezeld was van één
hofdame, keerde om 19-00 in Dordrecht te
rug en reed vandaar naar Rotterdam.
Even over zeven uur trad H.M. de lo
kalen van het Feijenoordstadion binnen,
waar nog steeds uit verschillende ge
meenten evacuees aankomen, die angstige
uren hebben doorgemaakt. Later begaf de
Koningin zich naar de grote Ahoyhal,
waar reeds honderden een tijdelijk on
derdak hebben gevonden. H.M. toonde
zich zeer bewogen met het leed. dat deze
mensen getroffen heeft en zij onderhield
zich met verschillende slachtoffers van de
ramp-
Omstreeks negen uur gisteravond kwam
H. M. od Soestdijk terug. Naar alle waar
schijnlijkheid zal zij vandaag opnieuw de
geteisterde gebieden bezoeken.
Het bezoek van Prinses Wilhelmina
Om kwart voor twaalf gistermorgen
heeft Prinses Wilhelmina onverwachts 'n
bezoek gebracht aan het zo zwaar door de
overstromingen getroffen plaatsje Kloos-
terzande, waar negen personen het leven
lieten.
De Prinses Was per trein paar Antwer-
•pen gereisd, vanwaar''zij..jterVauto,..naar
Zeeuws Vlaanderen reed. Hiér wérd zij
o.a. vergezeld door de Commissaris der
Koningin, jonkheer mr. A. F. C. de Ca-
sembroot
Het was een zeer ontroerend ogenblik,
toen Prinses Wilhelmina, nadat het ge
meentebestuur aan haar was voorgesteld,
de gevoelens van deelneming'van Konin
gin Juliana overbracht aan mevrouw De
Smet, waarvan vier familieleden bij Dui-
vewhoek, na de doorbraak van de dijk,
de dood vonden in de golven. De Prinses
onderhield zich eveneens met het 80-jarig
echtpaar Van Huffel uit Baalhoek, dat op.
d4 dag dat het zijn gouden bruiloft dacht
te kunnen vieren, door het water uit zijn
Haardstede werd verdreven. De comman
dant van het garnizoen Weert (Limburg),
kapitein Könings en- luitenant Schreu-
dérs, die het detachement van de kader
stool uit Weert leidden, dat hier he
dennacht de gaten in de binnendijken
heeft helpen dichten, werden eveneens
aan Prinses Wilhelmina voorgesteld. Zij
stélde zich op de hoogte van de door de
kaderschool verrichte werkzaamheden en
verzocht kapitein Könings haar grote be-
wondering aan zijn manschappen te willen
overbrengen. Nadat Prinses Wilhelmina
een kopje thee had gedronken, vertrok
zij naar Terneuzcn, vanwaar zij per boot
naar Hoedekenskerke in Zuid-Beveland
overstak.
Vervolgens begaf zij zich naar Krui-
ningen, Hansweert-Oost. Goes. Wol-
ftfiaartsdijk. 's Gravenpolder, Kwaden-
damme, Driewegen, Oudelande, 's Hee-
renhoek en Leeuwendorp. Via de Sloe-
polder ging zij naar Walcheren. Om half
zes arriveerde zij in Vlissingen. Via Kou-
d-gkerke ging zij naar Middelburg, waar
zij de naoht heeft doorgebracht In alle
gemeenten onderhield zij zich met nabe
staanden van de slachtoffers, met autori
teiten en met werklieden, die bezig zijn de
dijken te dichten of te herstellen.
Vandaag gaat Prinses Wilhelmina via
Veere en Kamperland naar Noord-Beve
land. Ook zal zij een bezoek aan Zierik-
zee en aan andere gemeenten op Schou
wen -Duiveland brengen.
Nog vele vermisten
In tegenstelling tot eerdere berichten,
die meldden, dat in de buurt van Steen
bergen 16 doden zouden zijn aangespoeld,
'meent de burgemeester van deze gemeen
te niet zekerheid te kunnen zeggen, dat
dit er 7 zijn 4 deden, afkomstig uit Nw-
Vossemeer. 2 uit St. Philipsland en 1 uit
Steenbergen.
De eerste vluchtelingen, die Steenber
gen Zondagmorgen via de Slaakdam be
reikten, kwamen uit St. Philipsland, dat
thans geheel blank staat. Er is uiteraard
niets gered. Zij werden allen tijdelijk on
dergebracht in het opvangcentrum, doch
zijn intussen met bussen weggebracht
naar Roosendaal en Breda.
St. Philipsland telt officieel 2194 inwo
ners, doch hoogstens 1300 van hen zijn
Steenbergen binnengekomen en thans
naar het achterland gebracht. Wat er met
de andere 800 tot 900 bewoners is ge
beurd, is niet bekend. Men hoort er „dc
meest tegenstrijdige berichten over".
Terwijl de vluchtelingen uit St. Phi
lipsland reeds doorgevoerd werden, arri
veerden Maandag militaire, eenheden uit
Den Bosch en commandotroepen uit Roo
sendaal. Steenbergen kreeg de. beschik
king over een motorboot. Met vereende
krachten slaagde men er zo in gisteren
..het overgrote deel" van de bevolking
uit Nieuw Vossemeer over het water naar
Steenbergen te brengen en af te leveren
in het opvangcentrum. Officieel telt het
plaatsje 1670 inwoners. Van hen zo
schat men zijn ongeveer 1300 door de
militairen uit hun benarde positie be
vrijd. Nog dezelfde dag, dus gisteren, zijn
ook deze mensen per bus doorgevoerd
naar veiliger oorden.
In de loop van vandaag zullen de mi
litairen ir, hun boten eveneens trachten
in de buurt van. Nieuw Vossemeer nog
achtergebleven inwoners te redden.
Rede van Prins Bernhard te New York
Tijdens de lunch die Maandag j.l. aange
boden werd door de New Yrkse Kamer van
Koophandel, heeft Prins Bernhard een rede
uitgesproken, waarin hij gewag maakte van
^gjjNederÜfe'd getj-óffen hééft Jet)
waarin Hij vervolgens het zogenaamde
„Dollargap"-problcem (het tekort aan dol
lars op de Ned. betalingsbalans) van Ne
derland besprak. Het noodlot heeft gewild,
aldus de Prins, .dat juist' op de dag waarop
ik in dit land aankwam om de viering van
New Yovks driehonderdjarig bestaan als
gemeente bij te wonen het moederland van
deze stad door de grootste catastrophe ge
troffen is. die in vredstijd ooit sinds de
middeleeuwen .daar heeft, plaats gevonden.
„Ik weet niet meer over de rampspoed,
die ons land ten deel is geworden, dan
uzelf uit de nieuwsberichten hebt verno
men. Dat is reden waarom ik besloten heb
mijn bezoek aan New York te bekorten en
naar mijn land terug te keren, teneinde te
helpen bi.i de redding en tot herstel van de
getroffen gebieden, voor zover mij dat mo
gelijk is.
Intussen zou ik u en het Amerikaanse
volk willen vragen te bidden voor uw Ne
derlandse bondgenoten in hun uur van be
proeving.
Door een ironisch toeval is deze ramp
over mijn land gekomen in dezelfde week,
waarin zijn regering verklaard had ,.dat
Nederland niet langer Amerikaanse econo
mische hulp van node had".,. Deze beslis
sing is een gelukkige", vervolgde Prins
Bernhard. „niet alleen omdat zij een tast
baar bewijs was van de -wijsheid van de
Amerikaanse naoorlogse politiek jegens
Europa, maar ook. omdat zij de verhouding
tussen onze beide landen op een grondslag
plaatst die in overeenstemming is met het
zelfrespect, dat het wezen is van elk onaf
hankelijk volk".
Y'
H.M de Koningin bezocht het zwaar getroffen 's-Gravcndeel. Hier spoedt
zij zich langs een nog droge straat terug naar de motorboot van de Rijks
waterstaat om volgende noodgebieden te bezoeken, na een gesprek met
burgemeester Van Heschen van 's-Gravendeel, door wie zij zich uitvoerig
<DV£E--d,eè^tu3&e 9p.de hoogte liet brengen
.Na oorzaken van het algemene Westeuro-
pese probleem van „Dollar-gap" besproken
te hebben, wees de Prins op het belang
voor Nederland van handel met het buiten
land.-welks totale volume van importen en
.exporten ongeveer gelijke is aan zijn matio-
.•naai-.-inkomen-,terwijl vor>l\rfe. V.S. "dit totaal
minder,dan. tien procent- uitmaakt. Snelle
bevolkingsaanwas maakt zowel industria
lisatie als emigratie noodzakelijk. Prins
Bernhard noemde het een gelukkige om
standigheid, dat in de laatste jaren meer
en meer Amerikaanse industrieën fabrieken
in Nederland hebben gevestigd.
„De voornaamste betekenis van het afzien
van het verzoek om hulp voor de defensie
ligt in het feit, dat we liever ons bestaan
verdienen dan afhankelijk zijn vaan liefda
digheid.
Oplossing van het dollarproblcem is een
taak zowel voor Europa als Amerika. Of
schoon naar mijn mening Europa meer kan
en moét doen dan zij reeds doet ter oplos
sing van hét dollarprobleem kunnen de
V. S. ook verschillende dingen doen om bi.i
te dragen tot het doen verdwijnen van de
nu beroemd geworden dollargap". aldus de
Prins.
Rede Mini sier-Presideni
Belastingfaciliteiten voor gevers aan noodfonds
De Minister-President, dr W. Drees, heeft gisteravond de volgende radiorede
gehouden:
„Twee dagen lang heeft een beangstigend aanzwellende stroom van berich
ten ons doen beseffen, welk een ramp over Nederland is gekomen door het
samentreffen van een springvloed en een orkaan uit ongunstige richting. Ik behoef
U de droevige bijzonderheden niet opnieuw te schetsen. Het zal allen duidelijk
zijn geworden, dat heel onze Westkust, van Texel tot Zeeuwsch-Vlaanderen, ge
teisterd is, en dat in het bijzonder de Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden, West-
Brabant en ook enkele delen van het vaste land van Zuidholland zwaar getroffen
zijn.
Groot zijn helaas dc verliezen aan mensenlevens. De volle omvang daarvan is
nog niet bekend, maar zeker zijn honderden omgekomen. Daaronder velen bij
pogingen.om anderen te redden, Wij herdenken hen met diepe eerbied en onze
gevoelens van medeleven gaan uit naar de nabestaanden van hen, die slachtoffer
werden van het watergeweld.
Beklemmend
Er is veel geleden, ook door die ont
snapt zijn aan de dood in de golven. Het
is een beklemmende gedachte hoevelen
alles hebben moeten prijsgeven, die, na
uren op zolders.-of zelfs op de daken te
midden van de woedende storm, tenslot
te. op-Jiet ruppe.rtje--slecht?,„het; -vege lijf
;>el>l5fh.
Êfii>g .hëlHepamoftaer- is-.hét, feit,, dat-an-
derenwellicht nu nog in angstige af
wachting uitzien of redding komt opda-
.gen. Met alle 'middelen van de moderne
techniek*wordt het menselijk mogelijke
gedaan om hen op te sporen, te bereiken
en te redden. Maar reeds staan in de
overstroomde gebieden weer talloze boer
derijen en. huizen /erlaten, als eens op
Walcheren .en, in de .Wieringermeer,
Wij weten niet wat .ervan zal blijven
staan. En wij weten nog niét bij bena
dering, noe groot de schade tenslotte zal
.blijken te zijn. Maar zeker is zij buiten
gewoon. ernstig. Het gebeurde 'betekent
een zware, terugslag in de opgang van
ons volk na .de oorlog. Een opgang, die
zich juist duidelijker-begon af le tekenen.
Sympathie
Verheugend temidden van deze ellende
is de geest, waarmee ons volk dit alles te-
Overzicht van de ingeschakelde instanties
Met de ervaring van nauwelijks een dag hard werken aan de hulpverlening
voor de door de overstromingen getroffen gebieden en dank zij voortdurend over
leg en nauwe samenwerking tussen de particuliere en overheidsinstanties is er in
de organisatie van de bijstand, welke op allerlei gebied wordt verleend, reeds een
soepel werkende coördnatie gebracht
Vanzelfsprekend kon m de eerste uren van de ramp alleen maar worden ge
sproken van een chaotische toestand, waarin, hoe snel ook ieder, die helpen kon,
reageerde, geen lijn viel te ontdekken en waarover in de verste verte geen over
zicht was te krijgen.
Overal waar men maar dacht van dienst te kunnen zijn, meldden zich behulp
zame lieden aan. die met auto's, vaartuigen, ja zelfs met fietsen er op uit wilden
trekken om de zo zwaai* getroffen landgenoten met have en goed naar veiliger
oorden te brengen.
Gisteravond nam de stroom van aan
meldingen zo zeer toe, dat het wenselijk
bleek tot coördinatie over te gaan. Na een
bespreking op het Departement van Bin
nenlandse Zaken werd besloten de' vol
gende regeling te treffen; die hedenoch
tend zou gelden:
Financiële en materiële hulp loopt over
het Rode Kruis. De intendance aan de
Fluwelen Burgwal te Den Haag regelt
de inzameling en distributie van kleding
enz.
De Nederlandse territoriaal bevelheb
ber regelt de militaire bijstand.
Gezien de grote moeilijkheden van het
waterverkeer in de rampgebieden, waar
bij samenwerking onder leiding van de
Marine onvermijdelijk is, blijft de be
schikbaarstelling van vaartuigen in han
den van de Nederlandse Territoriaal Be
velhebber.
Huisvesting is in de eerste plaats een
gemeentelijke aangelegenheid,- waarbij de
plaatselijke evacuatie commissie en zo
nodig de provinciale evacuatiecommissaris
het centrale punt is. Het Rode Kruis of
Oranje Kruis heeft met cle huisvesting
geen rechtstreekse bemoeienis.
De Rijksverkeersinspectie regelt het
wegvervoer.
Militaire vervoersbijstand loopt over de
Territoriale bevelhebbers, te 's Hertogen
bosch voor Noord-Brabant, te Den Haag
voor Zuid-Holland en te Middelburg voor
Zeeland-
De voedselvoorziening ressorteert uiter
aard onder het Ministerie van L.. V. en
V. Acute hulp worclt'door het. Rode Kruis
verleend met zonodig de bijstand van
zgn. voedselteams van de landmacht.
In nauwe samenwerking met cle Gene
rale Staf behandeldt de Rijkswaterstaat
cle werkzaamheden aan waterkeringen
met de daarbij behorende mankracht.
Veevervoer is voorlopig een zaak, die
plaatselijk wordt geregeld. Zonodig zal
de provinciale voedselcommissaris leiding
geven in overleg met de Minister van L-,
V. en V.
Aanbiedingen van persoonlijke hulp
worden genoteerd opdat, bij gebleken be
hoefte kan worden gewaarschuwd. Ge
gevens ten aanzien van huisvesting wor
den verwerkt cloor de centrale evacuatie
commissie.
Nieuw laboratorium landmeet
kunde Wageningen
"Vandaag wordt 't nieuwe laboratorium
voor landmeetkunde van de landoouw-
hogeschool officieel geopend. Het gebouw
werd reeds een half jaar geleden zo goed
als voltooid, zodat hier zelfs het ..inter
national summer seminar" kon worden
gehouden in Juli j.l. maar de wetenschap
pelijke inrichting kwam eerst deze da
gen gereed.
gemoet treedt en de daadwerkelijke sym
pathie, die wij van alle zijden ook uit de
overzeese rijksdelen en uit het buitenland
mogen ondervinden.
Het ging en gaat er voor het ogenblik
in de eerste plaats om mensen in veilig
heid te brengen, onderdak en verdere hulp
te verschaffen,
-.'-En daarnaast -alle .krachten in te span
nen 'waar nog afweer yan het Water mo
gelijk is-en- waar het vee en voorraden
kunnen worden geborgen.
Uit de berichten zult gij, vertrouw ik,
hebben begrepen dat gemeentelijke-, pro
vinciale- en rijksorganen zich daarvoor
onmiddellijk tenvolle hebben ingezet.
Prachtig is daarnaast de geestdriftige be
reidwilligheid van zeer velen, om zich
persoonlijk voor alle arbeid en alle steun
verlening beschikbaar te stellen. Prachtig
ook de krachtdadige medewerking van ve
le organisaties. Overstelpend zijn de toe
zeggingen en aanbiedingen van medewer
king die ons toestromen. Er zal in deze
gehandeld worden in nauw overleg tus
sen de Regering-en het Nationale Ram
penfonds, dat de particuliere steun bun
delt. -
Regeringsmaatregelen
Van regeringswege is een inter-,
departementale commissie i ngesleld,
die de werkzaamheden yan de ver
schillende rijksorganen coördineert en
het contact met het Rampenfonds zal on
derhouden. In de Staten-Generaal hoop
ik morgen nadere mededelingen te doen
over de toestand en over de verdere
voornemens ten aanzien van de hulpver
lening, de financiering van het herstel en
de voor de giften te' verlenen belasting
faciliteiten enzovoorts.
Thans moet ik mij bepalen tot een zeer
kort algemeen woord. Maar de betrokke
nen kunnen rekenen op 'n krachtige aan
pak, waarbij de Regering zich gesteund
weet door u allen. Ons volk heeft in de
worsteling met het water, dat in menig
opzicht onze-vriend is, maar telkens ook
weer een ons bedreigende vijand, voor
het ogenblik een ernstige nederlaag ge
leden. Wij weten echter dat het op den
duur in de worsteling telkens weer de
overhand weet te verkrijgen en dat ons
land daarbij is gegroeid en sterker ge
worden.
De wapenspreuk van de provincie
Zeeland, nu weer één van de ergste nood
gebieden, is „Luctor et Emergo", „ik wor
stel en kom boven", boven uit de zee. De
mededelingen die ons van alle kanten
bereiken, getuigen hoezeer dit woord
thans weer de leuze is van heel ons volk.
De tijding omtrent het ongeluk dat aan
zovele landgenoten overkomen is en dat
zijn weerslag heeft op onze algemene
toestand, heeft bij velen de beste karak
tereigenschappen aan de dag doen tre
den.
Er is een vaste wil om gezamenlijk de
slachtoffers te helpen, om gezamenlijk
weer de dijk te sluiten en wat verwoest
werd opnieuw te herstellen. Blijve deze
wil U allen bezielen als ook verder op
uw medewerking en uw offervaardigheid
een beroep wórdt gedaan.
Belastingfaciliteiten
T)«- in cle rede van Minister Drees aan
gekondigde belastingfaciliteiten zullen
waarschijnlijk o.m. betreffen een verrui
ming van de vrijstelling van loonbelas
ting, inkomstenbelasting en vennoot
schapsbelasting voor giften aan het Na-
tiöüale Rampeafondgj
