Toestand nog onoverzichtelijk
Zuidhollandse eilanden, Noord-Zeeland
en W.-Brabant het zwaarst getroffen
Nationale en internationale hulp
Catastrofe te Stavenisse
CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
Vermoedelijk meer dan duizend doden
DINSDAG 3 FEBRUARI 1'333
Commissie van Redactie: H. Algra (hoofd-
red.), Ir L. Eringa en E. B. Folkertsma.
Directie: R. Boomgaardt, a,d.
Bureaus: Leeuwarden, Galileër Kerkstr. 17
Telefoon Redactie 509S: Dir. en Adm. 5088
Bijkantoren: Sneek, tel. 28-1; Dokkum, tel,
854; Drachten, tel. 2195; H'veen, tel. 2010.
Abonn. prijs f 1,82 per maand. Giro 18418.
Dit nummer bestaat uit tien pagina's
ffriesrl] Daciblaö
4B5ts Jaargang
No. 28
^lationaal
^Rampenfond*
giro 9575
Ondanks alle nationale inspanning, ondanks alle internatio
nale hulpmiddelen, ondanks hard werken bij dag en bij nacht van
duizenden vrijwilligers, ondanks alle pogingen te land, ter zee en
in de lucht om alle mensen in nood te redden, is dit nog steeds
niet geheel gelukt. Er zijn zelfs nog plaatsen, waarmee nog geen
of zeer slechte verbinding is geweest, zodat de omvang van de
ramp daar nog niet bekend is. Het spreekt dus wel vanzelf, dat
van een eenigszins volledig overzicht, van een tussentijdse balans
zelfs, nog in 't geheel geen sprake kan zijn.
Toch valt er wel iets te zeggen. Vast
staat, dat liet aantal slachtoffers schrik
barend hoog is. Honderden mensen zyn
verdronken. En al bestaat er de kans, dat
straks nog enkele vermisten terecht blij
ken te zijn, toch moet er rekening gehou
den worden dat het cijfer dat wij in dit
nummer van ons blad zullen noemen, nog
slechts een zeer voorlopig is en straks nog
belangrijk zal stijgen. Want ook indirect
zullen er nog slachtoffers vallen. Terwijl
hier en daar de zwaar beproefde lands
lieden op dijken, op zolderkamertjes, op
de dalcen van huizen en zelfs in de bomen
hangen, gedeeltelijk nog in het water hier
en daar, is de wind gedraaid naar liet
Noordoosten en vlei do sneeuw. -Neder
land wordt wel zwaar beproefd.
Nationale hulp.
Er is bij dit alles slechts één lichtpunt.
De Nederlanders voelen zieli in deze dagen
weer echt een volk. Dc nationale nood
overheerst de nationale geschil lep en als
één man staat ieder achter de hulpver
lening die noodzakelijk is. Het is, alsof de
tijd tan de bezetting weer herleefd is. De
herbergzaamheid wordt overal betracht en
door heel het land staan mensen gereed
om op het eerste sein over te komen en
te doen datgene, waar zij bijzonder ge
schikt voor zijn. In een afzonderlijk arti
kel zullen wy hiervan melding maken en
wjj betreuren het alleen maar, dat wij niet
alle spontane hulp van alle rangen en
standen, leeftijden en sexen kunnen ver
melden. Want het is één grote demonstra
tie van nationale eenheid.
Het ergst getroffen.
Verschrikkelijk zijn de gevolgen in het
Noorden van Zeeland, op ,de Zuidhollandse
eilanden en de Westzijde van Brabant.
Het grootste deel van dit gebied staat on
der water en hier zijn de meeste slacht
offers te betreuren. Koningin Juliana heeft
deze gebieden bezocht. Onze fotograaf, die
mét hulpverlening saüto's naai' Rotterdam
was getogen en toen verderop ging, foto-
grafeerdé haar in 's Gravendeel, toen zij
de bevolking daar door woord en daad haar
deelneming betuigd had.
Ook onze Utrechtse correspondent slaag
de er in, tot dit gebied door tc dringen
en geeft een beschrijving van dc nood die
daar heerst.
Onze stadsredacteur, die eveneens op
pad gegaan was, heeft eveneens een over
zicht van de toestand gegeven, n.l. van
West-Brabant. Hij bezocht het hospitaal in
Rozcndaal, waar slachtoffers uit de bur
gerij en van de hulverlenende militairen
verpleegd worden.
Op sommige plaatsen. Zuid-Zeeland cn
rond Dordrecht, schijnt de -tóestand zich
te stabiliseren en gaat men onder leiding
van Rijkswaterstaat tot de tegenaanval
over. Inmiddels is de Biesbos nog onder
gelopen. doch gelukkig' hoorden wij uii
die hoek niet van slachtoffers.
Regeringsmaatregelen.
In zjjn toespraak van gisteravond heeft
Minister-President Dr. W. Drees aange
kondigd, dat hij vandaag in dc Tweede
Kamer een overzicht van de toestand zal
geven (voorzover mogelijk) cn mededelin
gen zal doen over de voornemens van de
Regering.
Over de materiële schade valt nog
niets -bij benadering te zeggen. Er is
veel v,ee verdronken, veel opgeslagen
voedsel voor mens cn dier verspoeld cn
vernietigd, duizenden woningen zijn in-
gestort en tienduizenden beschadigd.
Uiteraard hebben de dijken zwaar gc-
leden en zijn er vele en diepe galen in
geslagen, Toch is er een groot vertrou
wen bij en in de Waterstaat, dat geen
blyvend landverlies van enige beteke
nis het gevolg van deze ramp zal zijn
Internationaal meelever-
Naast liet nationale meeleven, waarin dc
Koninklijke Familie zulk een prachtig voor
beeld heeft gegeAen, is eveneens verheu
gend de buitenlandse meeleving, die niet
bij woorden alleen blijft. In de nood leert
men vrienden kennen, inzonderheid uit de
spontane hulpverlening. Dat Amerika hier
bij vooraan gaai. nas tc verwachten. Even
als na de bezetting heeft dit land ogen
blikkelijk militaire hulp beschikbaar ge
steld, waarbij vooral het prachtige mate
rieel uitstekend van pas kwam.
Maar andere landen bleven niet achter.
Engeland", dat zelf ook ernstig getroffen
is door dezelfde orkaan en grote water
massa's, stuurde onmiddellijk hulp. België,
veel minder, maar toch ook getroffen, was
onmiddellijk bereid om ons bij te staan en
heeft geholpen.
Voor een volledig overzicht zie men el
ders in dit blad.
Onze hulp.
Inmiddels is de financiële hulpactie nog
maar nauwelijks begonnen. Er zyn nog
maar enkele grote giften binnen en wy zul
len niet in staat zyn, alles te vermelden.
Maar de schade loopt in de honderden mil-
lioenen. Hier is hulp op grote schaal nodig.
En het is een verplichting aan onze na-
"WAf Pt Ö'JKt-N VOOR ONS M-TtKLW&T,
Een luchtopname van de overstroming
te Ooltgensplaat; de huizen staat tot
de dakgoot onder watert
ticmale eer, dat iedereen, arm en ryk, naar
de mate van zyn vermogen, een offer
brengt voor oBzc geslagen en grotendeels
verslagen landgenoten. Alleen de materiële
schade kunnen wjj vergoeden; dit moet dan
ook volledig gebeuren. En Iaat onze bede
tot God zijn. dat Iiy de nabestaanden van
de slachtoffers troost met Zyn ryke ge
nade, die alle menselijk roeeleven te boven
gaat, omdat zy volmaakt is.
Nederlandse Antillen schenken
een half millioen
Eeii eerste actie op de Nederlandse
Antillen om steun voor de in Nederland
getroffen gebieden, had dit prachtige re
sultaat:
Personeel olie-gemeenschap 137.200
Pletterij Nederhorsl - 25.000
Een der directeuren - 100.000
Verpleegsters Ziekenhuis - 1.000
Vrijmetselaarsloge - 500
c. 263.700
Dit zijn Curasaose guldens en dit is
aan Nederlandse guldens zeker een half
millioen.
Goeree-Overflakkee zeer zwaar getroffen
Hieronder geven wij een staatje van
hei aantal doden op verschillende plaat
sen. Wij geven ze met het grootste voor
behoud door.
Willemstad 12: .Moerdijk IS; Honle-
nisse S; Krabendijke 4; 's-Gravendeel
55: Dinteloord 3: Terneuzen 4; Vlissin-
gen 3; Hoedekenskerke 1; Hulsbos
zeewering 1; Sliedreclit 1; Maassluis 1;
Halsteren 17; Kruispolder S; Rotter
dam 1; Nieuwneuzenpolder 1; Heijnin-
gen 25; Numansdorp 67; Anv. Tbod.pl.
17; Hellevoetsluis 5; Texel 2; Sint Phi-
lipsland 1; Yeère 2; Kortgene 40:
Raamsdoukveer 2; Hocksewaard 7;
Oosterschelde 4: Kruiningen 11; IJs-
selmonde 3; Brandwijk 2; Goeree Over-
flakkee 101, plus waarschijnlijk 180
,-Vbbenbroek 4; Oudelande 2; Rilland 1;
Stormpolder 6; Bïireli 10; Zierikzee 19;
Kloosterzande 9; Pijn aart 46; Stellen
dam (vermoedelijk) 70; Nw. Vossemeer
(vermoedelijk) 50; Burgsluis 10; Goese
Sas 7; Ouderkerk a.d. IJssel 2; Papen-
drecht 1; Wolphaertsdijk 6; Geerdijk 1;
Provincuvbestuur vraagt
naar omvang schade
Het Provinciaal bestuur* heeft aan de
burgemeesters van de Friese eilanden en
van de Friese Waddenkust-gemeenten
een telegram -gericht met het verzoek, zo
spoedig mogemjk een globale opgave te
mogen ontvangen van de schade, die de
watervloeden aan de eigendommen van
particulieren cn Overheid hebben aan
gebracht.
„Piet Hein" wordt nood
hospitaalschip
Op Koninklijk bevel wordt het Ko
ninklijke jacht „Piet Hein" op de Rijks
werf tc Den Helder met man en'macht
vaarklaar gemaakt. Vandaag vertrekt -het
schip naar Amsterdam, waar het snel tot
nood-hospitaalschip zal worden ingericht.
Zo spoedig mogelijk zal dit drijvende ko
ninklijke hospitaalschip naar de ramp
gebieden vertrekken.
Stavenisse (vermoedelijk) 200; Ouder
kerk (vermoedelijk) 50.
Vermoedelijk totaal 1093. (Zie ook
onder „Laatste Nieuws")
Laatste nieuws
Vandaag spreekt regering over de ramp
Honderdsn deden op Goeree-
Oveniakkee
Volgens êen speciale verslaggever van
„De Volkskrant" heeft een koerier van
de burgemeester van Oude Tonge op
Woensdrecht meegedeeld, dat in 'n schuur
op Goeree en Overflakkee nog honderd
tachtig doden liggen opgestapeld.
Hieraan wordt toegevoegd: De dokter
van de vliegbasis Woensdrecht kon niet
anders verklaren dan dat dit gruwelijk
toneel door de ooggetuigeverklaringen
der twee lieliecpter-bestuurders van de
vliegbasis werd bevestigd. In dezelfde
reportage wordt verteld van een man, die
werd gered, terwijl zijn vrouw en twaalf
kinderen in de golven omkwamen.
In Öuwerkerk (Schouwen en Duive-
land) zouden volgens genoemd blad 50
doden te betreuren zijn.
Dijk brak door waar honderden
mensen verzameld waren
In Stavenisse, op het eiland Tholen, werd Maadagmiddag om
één uur de klok geluid. De bewoners waren zich toen nog van
geen gevaar bewust en gingen nieuwsgierig kijken op de dijk. Daar
spoelde water overheen, doch dit gebeurde wel meer. Doordat het
klokgelui aanhield, werd de belangstelling buitengewoon groot.
Plotseling sloeg er een groot gat in de dijk. Het water stroomde
met zó'n kracht naar binnen, dat de meeste mensen werden weg
gespoeld. Naar men ons vertelde, houdt men er te Stavenisse
rekening mee, dat er tweehonderd doden te betreuren zijn. Ook
werden er tachtig h ;k.u.: vegg cspoe'ld. Zij, die zich nog konden
redden, of zich niet op de dijk bevonden, klommen op de daken en
werden of worden met bootjes naar het hoger gelegen gemeente
huis gevaren. Schepen uit Ierseke en Bergen op Zoom helpen om de
drenkelingen uit hun hopeloze positie te redden.
De rest van het eiland is tamelijk droog gebleven. Nu het
water wat kalmeert, spoelen de stoffelijke overschotten van de
slachtoffers aan. Overal in Zeeland worden berichten ontvangen
van aangespoelde lijken. In Goes kon men negen verdronken vrou
wen bergen, alle nog in nachtgewaad. En wat er aan kadavers van
dieren aanspoelt, is niet te beschrijven. Sommige koeien zijn nog
verbonden aan de schuttingen uit de stal.
Onze collega uit Goes, die ons deze feiten telefonisch mede
deelde (er was speciale toestemming van de regerings-instanties
voor nodig) vertelde, dat de toestand op Noord-Beveland, de om
standigheden in acht genomen, uiteindelijk nog meevalt, al ziet
Kortten er uit, alsof het gebombardeerd is.
*9*
'ttl
1
