Woe de Alblasserwaard werd getroffen
MANIFEST VAN
RAMPENFONDS
Hopeloze toestand in Sliedrecht
Het leger ingeschakeld
Grijsbruin is het water, dat bezit heeft genomen van de Alblasser
waard. Het heeft eerst de düken aangevreten met een onhoorbaar ge
weld en legt zich thans kalm en tergend over de polders. Het water
heeft van alles met zich meegevoerd. Een antiek tafeltje met gekrulde
poten, en het kleine, zielige lijk van een kat, met stijve poten. Zo zag
het de verslaggever van het V.V
Waar nog slechts een etmaal geleden een nijvere bevolking woonde,
heersen nu kille tonelen der ontzetting, water, stijgend water, en
mensen, die met de doodsschrik in de ogen gestreden hebben voor de
redding van het naakte bestaan. Mensen, die in één nacht van al hun
bezittingen werden beroofd. En die thans, na een leven van hard wer
ken, opnieuw zullen moeten beginnen.
„ER UIT"
Wij staan in een lokaal van de
Christelijke school van Hendrik Ido
Ambacht. En luisteren naar
vrouw, die met een zachte, maar
merkwaardige duidelijke stem ver
haalt van haar wedervaren: „Het
was vannacht ineens „Er uit". De
dyk was doorgebroken en de golven
sloegen in de laag gelegen straten.
Nu is ons huis overspoeld. Wij heb
ben niets meer."
Die vrouw staat bij de kachel. Zij
staat bij de kachel en rilt van kou.
Haar kleding is doorweekt van het
water. Zij heet vrouw Leeuwis
een moeder van tien kinderen. Zij
houdt zich flink. Maar de kleintjes
staan met betraande gezichten om
haar rokken geschaard. Alleen de 8
maanden oude baby, die zij met
moederlijke vastbeslotenheid in de
armen houdt, schijnt zien volko
men rustig te voelen. De baby
slaapt.
Er komen enkele mensen van de
hulpcolonnes de gehele weerbare
bevolking, met de burgemeester
aan het hoofd, is in touw en zij
delen dampende koffie uit. Gretig
strekken de vluchtelingen er de
handen naar uit. Maar dan
schreeuwt plotseling de oudste
dochter van vrouw Leeuwis (17
jaar) het uit: „Ik ben hier ook
bang. Als de dijk 't maar houdt..."
De dijkUrenlang reeds zijn
de mannen bezig om dat gat van
70 meter in de dijk van de Noord
te dichten. Zij staan in de stortre
gen, de wind giert door hun ver
waaide kleren. Het water, die vuil
bruine vijand van de Alblasser
waard, blijft voortstromen.
Duizenden zwoegers
Terwyl zy hier zwoegen, zwoegen
overal elders duizenden mannen op
dezelfde manier. Boeren, kantoor
bedienden, soldaten, studenten. Zij
werken maar door. Er drijven boe
kenkasten, stoven, dode koeien,
ontwortelde bomen en uit de heng
sels geslagen deuren mee op de
harde, snelle stroom. Het is alsof
zij het niet zien. Zij'hebben immers
geen tijd om rond zich te kyken.
Vlak bij Papendrecht, waar de ri
vieren De Merwede en De Noord
samenstromen, hebben wij het gat
in de dijk gezien. Een gat van min
stens honderd meter, waardoorheen
het water in enorme stromen de
Alblasserwaard binnenjaagt. Een
rampspoedige dijkdoorbraak, recht
tegenover Dordrecht. Over de opge
zweepte watermassa's huilt de
wind.
Ook bjj Sliedrecht, aan de kant
van Giessendam, is de dijk bezwe-
Ls wel 50 meter breed, en wat baat
ken. Men wil het gat maar bet
dan nog? dichten, door er een
of meer schepen in tot zinken te
brengen. De mens wil zoveel als hij
in opperste nood verkeert En
de mens heeft niet kunnen belet
ten, dat dit Sliedrecht waar
reeds vroeg op de dag een boeren
vrouw door verdrinking om het le
ven kwam vrywel geheel door
het'vuilbruine water werd geïso
leerd: Een smalle strook grond
stond nog slechts droog althans
Zondag In de namiddag.
SliedrechtHopeloos
„De toestand in Sliedrecht is na
genoeg hopeloos", zegt de burge
meester van deze gemeente. Hij
schat, dat er twaalfhonderd huizen
geheel onder water zullen komen
te staan. En hij denkt aan het vee
Er is véél vee in dit gebied verdron
ken. En ook is er veel vee, dat op
andere plaatsen in veiligheid kon
worden gebracht, maar waarvoor
men nu melkers tekort komt. De
koeien hoort men klagend loeien.
Een naargeestig, jammerlijk geluid,
een klaagzang.
Een derde deel van Sliedrecht,
dat laag gelegen is, liep al vrij
spoedig onder water. De bewoners
moesten een onderkomen op de zol
ders zoeken. En toen de vloed tot
aan de zolders was gestegen, moest
men de bewoners redden via het
dak.
Terwijl rondom de gemeente het
water der rivieren zijn spel van ver
woesting speelt, dreigt er in de ge
meente tekort aan drinkwater te
ontstaan. Men moet het stellen met
de helft van de gewone hoeveelheid,
maar van die helft moet men
ook veel afstaan aan Papendrecht,
dat geheel van zijn normale drink
watervoorziening is afgesneden,
dat trouwens ook niet meer over
electriciteit beschikt.
Ellende en verwarring
Overal, waar men ook komt, de
zelfde taferelen van ellende en ver
warring In Ridderkerk zijn de
koffiehuizen vol met uitgewekenen,
en die geen plaats vonden in de ca-
fé's, zijn thuis bij de bewoners. Zij
kwamen bij honderden aan, nadat
de polders bij Slikkerveer en Oos-
tendam waren ondergelopen, en het
water steeg tot aan de dakranden.
De vluchtelingen vertellen, hoe
het water de gehele nacht door over
de dijk spoelde hoezeer men ook
in Slikkerveer een doorbraak vrees-
en hoe zij zich in boten in
veiligheid moesten brengen over de
steeds groter wordende meren van
water.
In en om Sleeuwijk, vlak bij Gor-
kum aan de Merwede, is de toe
stand al even vervuld van onheil. De
dijk van De Bakkerskil is doorge
broken, precies als overal elders
Geluidloos en onontkoombaar. En
ook alweer net als overal elders,
begon de bevolking met man en
macht de zo vaak hopeloze strijd
tegen het wassende water, dat aan
de dijken knaagt met een gretige
muil. Ook in dit gebied vielen reeds
vrij vroeg op de dag enkele doden
te betreuren.
Natuurlijk uit het bedreigde
gebied werd de bevolking zo vroeg
mogelijk geëvacueerd. Met bussen,
vrachtwagens, militaire auto's en
luxe auto's. Honderden vluchtelin
gen, met strakke gezichten, rillend
van kou, en een paar koffers of een
plunjezak met de laatste bezittin
gen. Vluchtelingen uit Werken
dam uit Almkerk uit alle
haatsen, waar op deze verschrik-
telijke Zondag 1 Februari het wa
ter toesloeg.
Alles overspoeld
Ook in de Krimpenerwaard wer
den de waterstromen opgezweept.
Als eerste prooi vielen de schuren
in de uiterwaarden van de Lek, die
als kinderspeelgoed werden meege
sleurd- Men liep schade op, die nog
niet eens valt te schatten. De ma
chines op de scheepswerven weiden
overspoeld, het graan in de pakhui
zen ging voor zover de hardwer
kende bevolking er niet in slaagde
de kostbare voorraden in veiligheid
te brengen verloren.
Zwaar beukte de wilde stroom
op de stenen waterkering van Lek-
kerkerk. De huizen aan de dijk,
waar vele kelders onderliepen, kre
gen het hard te verduren. Bij Krim
pen aan de Lek vielen op verschil
lende plaatsen aan binnen- èn bui
tenzijde, gaten in de waterwering
ter lengte van enkele tientallen me
ters Op één plaats was weldra
nog maar een stuk van iets meer
dan 1 meter over van de toch zo
brede dijk.
Ook Ouderkerk aan de IJsel viel
gedeeltelijk ten offer. Op verschei
dene punten brak de dijk door. En
terwijl de boeren poogden, zoveel
mogelijk van hun vee over te bren
gen naar het iets hoger gelegen
Lekkerkerk, stroomde de Krimpe
nerwaard langzaam maar zeker
verder vol. Het reddingswerk werd
bemoeilijkt, omdat een belangrijk
stuk van de dijk niet meer geschikt
was voor autovervoer. Desondanks
poogden al vroeg op de dag om
streeks 150 militairen het transport
der bedreigde bevolking naar veili
ge haven te verzekeren.
Aan Schoonhoven is de noodtoe
stand evenmin onopgemerkt voor
bij gegaan. Reeds in het begin van
de Zaterdagnacht moest de veer
dienst over de Lek wegens het hoge
water gestaakt worden. In de ge
lagkamer van café „Het Veerhuis
stond het water weldra een halve
meter hoog. Zwaar werd de glasfa
briek „De Lek" geteisterd De
vloed veroorzaakte een ravage in 't
fabrieksgebouw.
En aan de rand van de stad klot
ste de stroom onheilspellend tegen
de vloedplanken, die het water bui
ten de gemeente moeten houden
„Het wordt tijd, dat het water
valt", zei men in Schoonhoven.
Jawel, en datzelfde werd
gehéél Nederland.
Hoog de solidariteit
Giro no. 9 5 7 5
Nationaal Rampenfonds
Franse hulp voor getroffen
gebied
De regering René Mayer heeft bij
monde van minister Bidault spon
taan twee bataljons Franse genie
troepen ter beschikking van het ge
teisterde Nederland gesteld. Neder
landse organisaties en verenigingen
in Parys komen verder byeen om te
zien wat er te doen ts o»n de ge
gen van de ramp te verlichten. Men
denkt aan een inzameling op grote
schaal.
Dit zijn de twee eerste reacties
van medeleven in Parijs op de he
chten van de watersnood, waar
van men daar alleen kennis kon ne
men door de radio en het enige Zon
dagavondblad, dat er uitkomt.
Frankrijk nam meteen de nodige
maatregelen om zijn genietroepen
zonder verwijl naar Nederland op
transport te stellen. De colonne
stond marsklaar. De commandant
iemand, die Nederland en zijn
specifieke problemen op zijn duimp
je kent. Hij wacht slechts op het
sein uit Den Haag.
Prinses Wilhelmina naar
Zeeland
Namens de Koningin brengt prin-
es Wilhelmina Maandag en Dins
dag een bezoek aan de door de wa
tersnood getroffen gebieden in Zee
land.
Een beeld van de overstromings
ramp in ons land: een opname
uit Maassluis. Uit een der be
dreigde hulzen wordt met grote
spoed kleding en noodzakelijke
bezittingen gered. De gevel heeft
het al begeven.
NOOD IS NEERGEDAALD OVER ONS VADERLAND.
HELP, HELP DIRECT. Krachten, machtiger dan welke men
selijke machtsconcentraties ook, hebben in enkele uren tijds
grote delen van ons land in rouw gedompeld. Duizenden mensen
werden in nachtelijke uren door het wrede water van huis en
haard verjaagd. Werk van eeuwen werd in luttele ogenblikken
te niet gedaan.
Onbeschrijfelijk is het leed. dat mensen en dieren heeft ge
troffen. Met geen mogelijkheid te overzien de materiële schade,
die met name het Westen van ons land is toegebracht.
HULP IS PLICHT
Onder deze tragische omstandigheden is hulp aan de getrof
fen gebieden plicht van iedere Nederlander. Hulp in goederen,
maar ook en vooral, hulp in geld.
Veel geld, zeer veel geld om de geteisterde bronnen van onze
welvaart, die ook uw welvaart is. met de grootst mogelijke spoed
te herstellen.
Tast diép in uw buidel ook als dit een offer voor u mocht
betekenen. Offer in het diepe besef, dat het gaat om uw mede
mensen, om uw vaderland en uiteindelijk om uw eigen belang.
DOE. HÏÏX DIRECT. Stort uw bijdragen op posttriro 9 5 7 5
van hét Nationale Rampenfonds Den Haag of stuur een post
wissel naar het secretariaat Statenlaan 81.
Ten Zuiden van Dordrecht werd
ook de grote Rijksweg naar de
Moerdyk overstroomd. Ook de
spoorlijn werd hier door het wa
ter verzwolgen.
Opname van de watervlakte met
richtingsaanwijzers naar Dor
drecht en Rotterdam voor de
onzichtbare weg, die anders zo
druk bereden wordt.
OUDERS ZAGEN KIN
DEREN VERDRINKEN
Uit de lawine van berichten
over de overstromingsramp komen
twee dramatische, schrijnende ge
beurtenissen naar voren.
In Ossenisse (Zeeuwsch-Vlaande-
ren) bracht mevrouw Vosstaart
haar baby in veiligheid, waarbij zij
tot haar borst door het water
moest waden. Plotseling nikte het
water haar het kind uit de armen.
Het verdronk voor de ogen van de
moeder.
In de nieuwe Neuzenpolder sliep
een echtpaar op de bovenverdie
ping van hun woning en ae baby
beneden. Toen het water het HuIS'
binnendrong, snelden zy naar' De-
neden om hun. kind te redden. Zij
kwamen te laat. De wieg was door
de vloed omgeworpen en de ouders
zagen hun baby verdrinken.
Afsluitdijk hield stand
De Afsluitdijk heeft zich goed
gehouden in de storm. De ge
hele nacht is het personeel van de
Rijkswaterstaat waakzaam ge
weest om by eventuele beschadi
ging direct te kunnen ingrijpen.
Het verkeer over de Afsloitdyk
wordt bemoeilijkt door de over
slaande watermassa's, waarin stuk
ken hout, tonnen enz. worden mee
gesleurd.
Een beeld uit de overstromings
ramp in ons land. Op het stati
onsemplacement van Dordrecht
is een groot gedeelte van het
spoorweglichaam ten Westen van
het station in de nacht van Za
terdag op Zondag weggeslagen.
Een groot gedeelte van het dyk-
lichaam is geheel weggespoeld,
zodat de rails in de lucht zijn ko
men te hangen, de betonnen voet
stukken van de bovenleiding hier
en daar in de lucht hangen, de
hoogspanningspalen scheef zijn
gaan hangen, zodat het treinver
keer hier volkomen gestremd is.
Volgens tot Maandagochtend ontvangen berichten heeft de storm
vloed reeds 250 mensenlevens geëist. Achttien slachtoffers vielen in het
ondergelopen polderland rond Halsteren in West-Brabant. Het naburige
Willemstad betreurt twaalf doden. Hontenisse in Zeeuws-Vlaanderen
acht, Poortugaal bij Rotterdam zeven, Texel vier. In 's-Gravendeel zyn
minstens 55 personen omgekomen, hier stortte een huis in, waar 20
mensen een toevlucht hadden gezocht; allen verdronken; by Middel-
harnis op Goeree vier, in Stellendam drie. In Moerdijk verdronken op
hun bed vier kinderen van de landbouwer Romme. Veere telt twee
dodelijke slachtoffers en Elstdijk op Zuid-Beveland vier. In tal
van andere plaatsen kwamen veelal ook bij het reddingswerk
mensen om het leven. Het aantal vermisten overtreft dat der doden
zeer ver. Alleen reeds in en om Halsteren beloopt dit ongeveer zestig
personen. Doden op Goeree totaal veertig.
OVERSTROMINGEN worden gemeld uit: delen van alle Zeeuwse
eilanden. Zeeuws-Vlaanderen, de Zuid-Hollandse eilanden, de Biesbos,
Vlaardingen, Maassluis, de Krimpenerwaard, de polders onder Lekker
kerk, de Hogezandse, Molen- en Torensteepolder op de Zuidhollandse
eilanden, de Alblasserwaard, de stad Rotterdam, polders bij Hoek van
Holland, Scheveningen. Willemstad, een gedeelte van het Westland,
Zwijndrec.ht, Hendrik Ido Ambacht, Ridderkerk en Bolnes, Numansdorp,
Sleeuwjjk en Pernis.
