Radiorede van min.-president
Drees over nationale ramp
Vliegtuigen werpen voedsel
medicamenten
en
uit
Al meer dan driehonderd doden
in Engeland en België
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Royaal gebaar ten bate
van NeerSands gebitsverzorging
Dinsdag 3 Februari 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Tweede blad
Ik worstel en kom boven
Verheugende voorbeelden van opoffering van
gehele Nederlandse volk
DEN HAAG. De minister-president dr W. Drees heeft gisteravond de
volgende radiorede gehouden:
Waarde luisteraars, twee dagen lang heeft een beangstigend aanzwellende
stroom van berichten, ons doen beseffen welk een ramp over Nederland
is gekomen, door het samentreffen van een springvloed en van een
orkaan uit ongunstige richting. Ik behoef u de droevige bijzonderheden niet
opnieuw te schetsen. Het zal allen duidelijk zijn geworden, dat heel onze
westkust, van Texel tot Zeeuwsch-Vlaanderen, geteisterd is, en dat in het
bijzonder de Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden, West-Brabant en ook enkele
delen van het vasteland van Zuid-Holland zwaar getroffen zijn.
Groot zijn helaas de verliezen aan mensenlevens. De volle omvang daarvan
is nog niet bekend, maar zeker zijn honderden omgekomen, onder wie velen
bij pogingen om anderen te redden. We herdenken hen met diepe eerbied
en onze gevoelens van medeleven gaan uit naar de nabestaanden van die
slachtoffer werden van het watergeweld.
Vandaag mededelingen
ifi Staten-Generaal
Er is veel geleden, ook door die ont
snapt zijn aan de dood in de golven.
Het is een beklemmende gedachte,
hoevelen alles hebben moeten prijs
geven, die, na uren op zolders of zelfs
op de daken temidden van de woe
dende storm, tenslotte, op het nipper
tje slechts, het vege lijf hebben kun
nen redden.
Nog beklemmender is het feit, dat
anderen wellicht nu nog in angstige
afwachting uitzien of redding komt
opdagen. Met alle middelen van de
moderne techniek wordt het menselijk
mogelijke gedaan om hen op te spo
ren, te bereiken en te redden. Maar
reeds staan in de overstroomde gebie
den weer talloze boerderijen en hui
zen verlaten, als eens op Walcheren
en in de Wieringermeer.
Wij weten niet wat er van zal blij
ven staan. En wij weten nog niet bij
benadering, hoe groot de schade ten
slotte zal blijken te zijn, maar zeker
is zij buitengewoon ernstig. Het ge
beurde betekent een zware terugslag
in de opgang van ons volk na de oor
log, een opgang, die zich juist duide
lijker begon af te tekenen.
Toch nog verheugenis.
Verheugend temidden van deze ellen
de is de geest, waarmee ons volk dit
aücs tegemoet treedt en dc daadwer
kelijke sympathie, die wij van alie
zij Jen, ook uit dc overzeese rijksdelen
en uit het buitenland, mogen onder
vinden.
1-ïet ging en gaat er voor het ogen
blik in de eerste plaats om mensen
in veiligheid te brengen, onderdak cn
verdere hulp te verschaffen.
Daarnaast om alle krachten in te
spannen waar nog afweer van het
water mogelijk is en waar vee en
voorraden kunnen worden geborgen.
Uit de berichten zult gij, vertrouw
ik, hebben begrepen, dal. gemeente
lijke-, provinciale en rijksorganen zich
daarvoor onmiddellijk ten voile heb
ben ingezet, Prachtig is daarnaast de
geestdriftige bereidwilligheid van
zeer velen om zich persoonlijk voor
alle arbeid en alle steunverlening be
schikbaar te stellen. Prachtig ook de
krachtdadige medewerking van vele
organisaties. Overstelpend zijn de toe
zeggingen en aanbiedingen van mede
werking, die ons toestromen. Er zal
in dezen gehandeld worden in nauw
overleg lussen de regering en het na-
HET WEER IN EUROPA
Weerrapporten van hedenmorgen 1 o.
Wind Max, temp.
Sleden Weer m, s. en neersl,
(mm)
Oslo onbew. n 2 -10 0
Stockh. geh. bew. nno '5-4 5
Kopenh. sneeuw n 11 -2 0.4
Londen regen nno 4 2 0
Amsterdam regen no 4 11
Brussel geh. bew. no 3 0 2
Parijs geh. bew. nno 5 12
Bordeaux onbew. n 1-4 0
Nice onbew. nnw 3 4 0
Warschau nevel no 4-6 2
Berlijn sneeuw nnw 5 11
Frankfort zw. bew. nno 5 0 0.3
München nevel w 3-3 2
Zurich sneeuw windstil -3 3
Wenen sneeuw w 6 0 2
VERWACHTING
Tot
Woensdagavond:
WEINIG WIND
Zwaar bewolkt met later ver
spreide opklaringen. Overwegend
droog weer. Matige tot zwakke
wind in hoofdzaak tussen Noord-
Oost en Noord. Temperaturen even
boven het vriespunt, maar van
nacht en morgenochtend plaatse
lijk lichte vorst.
4 FEBRUARI.
Zon op 8.16, onder 17.33.
Maan op 23.58, onder 9.35.
tionale rampenfonds, dat de particu
liere steun bundelt.
Speoiale commissie.
Van regeringswege is een inter
departementale commissie ingesteld,
die de werkzaamheden van de ver
schillende rijksorganen coördineert en
het contact met het rampenfonds zal
onderhouden. In de Staten-Generaal
hoop ik nadere mededelingen te doen
over de toestand en over de verdere
voornemens ten aanzien van de hulp
verlening, de financiering van het
herstel en de voor de giften te ver
lenen belastingfacilitelten enz.
Thans moet ik mij bepalen tot een
zeer kort algemeen woord. Maar de
betrokkenen kunnen rekenen op een
krachtige aanpak, waarbij de regering
zich gesteund weet door u allen. Ons
volk heeft in de worsteling met het
water, dat in menig opzicht onze
vriend is, maar telkens ook weer een
ons bedreigende vijand, voor het ogen
blik een ernstige nederlaag 'geleden.
Wij weten echter, dat het op den duur
in de 'worsteling telkens weer de over
hand weet te verkrijgen en dat ons
land daarbij is gegroeid en sterker
geworden.
De wapenspreuk van de provincie
Zeeland, nu weer een van de ergste
noodgebieden, is „Luctor et Emergo''
(Ik worstel en kom boven), ook boven
uit de zee. De mededelingen, die ons
van alle kanten bereiken, getuigen
hoezeer dit woord thans weer de leuze
ïs van heel ons volk.
De tijding omtrent het ongeluk, Tiat
aan zovele landgenoten overkomen is
en dat zijn weerslag heeft op onze
algemene toestand, heeft bij velen de
beste karaktereigenschappen aan de
dag doen treden,
Er is een vaste wil om gezamenlijk
de slachtoffers te helpen, om geza
menlijk weer de dijk te sluiten en
wat verwoest werd opnieuw te her
stellen. Blijve deze wil u allen bezie
len als ook verder op uw medewer
king en uw offervaardigheid een be
roep wordt gedaan.
Zoeken naar een plekje om de
voorraden te deponeren
(Van onze speciale verslaggever)
Het vliegveld Valkenburg Is het ravitaillcringsccntrum van de geteisterde
gebieden. In een der grote vliegtuigloodsen zfo'n willige manschappen van onze
luchtmacht dag cn nacht aan het werk om pakketten levensmiddelen klaar te
maken, die gedropped worden boven volkomen geïsoleerde plaatsen in de over
stroomde gewesten van ons land. Grote voorraden brood en hele maaltijden in
blik. alsmede blikken drinkwater worden hier verzameld en gebundeld tot
pakketten, die gedragen zullen kunnen worden door de vederlichte witzijden
parachutes, die wij ons nog zo goed herinneren uit de dagen voor onze
bevrijding.
Het is een koortsachtige bedrijvigheid, daar op Valkenburg. Want iedereen
hoog en laag zou graag nog meer willen doen, dan met vereende krachten
gedaan kan worden. Maar het aantal vliegtuigen, dat ingezet kan worden is
maar beperkt, al is het dan ook al het transportmatcrieel, waarover de lucht
macht beschikt,, en al werden ons bovendien van Engelse en Amerikaanse zijde
nog enkele toestellen meer ter beschikking gesteld.
Niet alleen levensmiddelen worden intussen op deze manier naar de
bedreigde gebieden gebracht. Ook rubberboten, zakkcnmateriaal, waarin het
zand ter plaatse gedaan kan worden, waar dijkversterking of -reparatie nodig
is en medicamenten gaan er heen.
op het strand en diep in het zand weg
gedoken de eerder gestrande coaster.
Stampend baande ons vliegtuig zich
vervolgens een weg door een zware
hagelbui, die zich boven het Westland
ontlastte, Hoek van Holland en de
brede Waterweg trokken onder de
X I door, Rozenburg, Het Brielse Gat
en Voorne en Putten. De eerste teke
nen van de ramp, die ons land ge
troffen heeft, ontvouwden zich onder
ons. Grote gedeelten staan blank,
maar hoog uit de lucht vandaan
krijgt men hier niet het juiste beeld
van de ernst van het gebeuren. Dat
ontvouwt zich pas goed, wanneer men
het Haringvliet heeft overgestoken en
Goeree en Overflakkee onder zich ziet
wegglijden. Hier water en nog eens
water met dijkstukken, waarin grote
gaten geslagen zijn. Dijkstukken, die
nog maar juist boven het wateropper
vlak uitsteken.
Vuilgrauw ziet het rimpeluend wa
ter, waarin hout, stro en cadavers op
gemerkt kunnen worden; zwaar be
schadigde dorpjes als onwezenlijke
monumenten omhoog rijzen. Er is in
die dorpjes geen spoor van leven te
bekennen in de flits, die men ervan
te zien krijgt, terwijl men erover heen
vliegt.
Het is onmogelijk langer de juiste
koers te volgen, die het vliegtuig zich
gekozen heeft. Water en nog eens
water, hier en daar doorsneden door
kaarsrechte strepen van wat eens pol
derdijken waren, is al wat men ziet.
En dan de verspreide boerenplaatsen,
waarvan men alleen nog een rood
pannendak kan ontwaren.
EINDELOZE WATERPLAS.
Op de kaart proberen we ons te
oriënteren. Het is uiterst moeilijk. We
kennen de richting die gekozen is. De
richtihg Stavenisse op het Zeeuwse
eiland Tholen, maar, wanneer men
even het oog heeft losgemaakt van het
beeld, dat, men te zien krijgt door de
kleine vliegtuigvensters, vraagt men
Trieste „lilm" van
wanhoop en leed
In de deurloze leger-Dakota X I
hebben we zo'n „operationele vlucht"
onder leiding van' majoor S. de Jong
mee gemaakt. Dertig pakken van vijf
en twintig kilo jute-zakken lagen in
het kille lijf van het vliegtuig gesta
peld. Vijf en zeventighonderd zak
ken, waarvoor geen kostbare parachu
tes nodig wai'en om te voorkomen, dat
ze beschadigd op de grond zouden
komen. Ze konden wel tegen een
stootje. De helft van deze voorraad
bestemd voor Vlissingen of het kleine
plaatsje Souburg even ten Noord-
Oosten van deze Scheldestad, de an
dere helft voor het zwaar geteisterde
dorpje Stavenisse op het Zeeuwse
eiland Tholen.
Juist vóór twee kleine met rubber
boten geladen Beechcrafts van de
Rijksluchtvaartschool en achter dë met
levensmiddelen geladen X 4 stegen we
van Valkenburg op. Een koude wind
gierde langs de huidopening, waarbij
vastgesjord aan haken in de tegen
over de opening gelegen vliegtuig-
wand de L.S.K.-dienstplichtige
Van de Water uit Laren en de be
roepsmilitair Crama uit Leiden zich
genesteld hadden, Luitenant Haakman
uit Bergen (N.H.) en sergeant Smak
man uit Amsterdam stonden naast
hen, om hen straks te assisteren bij
het aansjouwen der pakken, die het
tweetal met een fikse trap buiten het
vliegtuig moesten werken.
ALLEEN EEN DUINRAND.
Onmiddellijk na het vertrek van
Valkenburg zocht de X I de kust
strook op. De steil afgekalfde duin
rand teltende zich als een scherpe
lijn onder ons af. Bij Scheveningen
zagen we het deze morgen gestrande
Franse s.s. „Carthage" enige tiental
len meters uit het strand liggen, ter
hoogte van Terheide, in de lengte-as
Evenals in Nederland, heeft het nood
weer ook Engeland geteisterd en staan
grote delen land onder water. Nog
steeds kan men geen overzicht ver
krijgen van de ware afmeLing van de
ramp. Onze foto geeft een overzicht
van de Jaywick bij Clacton, waar tien
tallen vaartuigen zich een weg banen
door het water, op zoek naar slacht
offers.
Filmreportage van de
nationale ramp
AMSTERDAM. Polygoon-Profilty, zal
van heden af in de Nederlandse bios
copen een uitgebreide filmreportage
doen vertonen van de watersnood die
ons land hééft getroffen. Acht volledig
uitgeruste équipes zijn gisteren en
vannacht onafgebroken in de weer ge
weest om voor binnen- en buitenland
deze reportage te maken, vandaag zijn
opnieuw zes équipes uitgestuurd om
de gevolgen van de nationale ramp ook
vanuit de lucht op de film vast te
leggen.
zich af, wat is nu vaarwater en wat is
ondergelopen land. We weten het niet
meer. Het is niet meer te volgen voor
het ongeoefende oog. Dwars over de
Grevelingen moeten we getrokken
zijn, en toen over de Noord-Oostpunt
van Duiveland. Het is een eindeloze
waterplas, waar men overheen trekt.
Van St Philipsland dat links opge
merkt had moeten worden, ontwaart
men weinig of niets meer. En dan
Tholen. Opnieuw gaat het op deze dag
dubbel milde zonnetje achter een wolk
schuil. Een zware hagelbui ontlast
zich andermaal. Zo hevig, dat de pi
loot van onze X I ons slechts een blik
gunt op het' gezochte Stavenisse en
doorkoerst over het nog goeddeels
boven water liggende Walcheren naar
het vrijwel onbeschadigde Middelburg
en vervolgens naar Vlissingen, waar
duidelijk de kapotgeslagen boulevard
zich aftekent en vaag de onder water
staande stadsgedeelten te onderschei
den zijn. Twee belletjes in ons vlieg
tuig waarschuwen de manschappen
zich gereed te houden om de eerste
zakkenpakken uit het vliegtuig te
stoten. Bij Souburg ten Noord-Oosten
van Vlissingen is een geschikt drop-
pingsveld met witte vlaggen gemar
keerd.
VERKENNEN.
Enige malen cirkelen we er o.ver
heen om de situatie goed te verken
nen. Dan weer kermt het schelle bei-
geluid door de vliegtuigruimle. Uit
alle macht trappen de mannen tegen
de stapel zakken voor de opening.
Zonder geruis vallen ze naar buiten.
Waarnemers constateerden, dat ze
goéd terecht kwamen. Behalve een
pak, dat in een sloot terecht kwam.
Vier, vijf maal wordt de manoeuvre
herhaald. Terug ging het toen naar
Stavenisse. Dwars over het ook zwaar
getroffen Zuid-Beveland.' De> spoor
verbinding over het Sloe tussen Wal
cheren en Zuid-Beveland zien we ver
broken. De dijk ïs kapotgeslagen, zoals
er zovele dijken aangevreten en ka
potgeslagen zijn, de kracht van het
aanstormende water niet hebben kun
nen weerstaan. En dan komen we
boven Stavenisse. Een trieste wan
hoop dit volkomen geïsoleerde dorpje.
Geen huis is, zo lijkt het, onbeschadigd.
Het lijkt alsof het oorlogsgeweld
erover heen gegaan is. Ontstellend.
Het is moeilijk een plekje te vinden
om de resterende zakken uit het vlieg
tuig te deponeren. Even moeilijk als
het voor de ons volgende X 4 is om
de mondvoorraad voor de geïsoleerde
bewoners van dit dorpje te lossen.
Een smal dijkje wordt uitgekozen.
Reeds hebben er enkele mensen post
gevat.
Enige malen cirkelen we er laag
over heen. Dan ratelt weer het bel
teken, dat gelost moet worden. Ge
lukkig, er blijkt goed gegooid te zijn.
Over Willemstad, Dordrecht en de
Alblasserwaard zijn we vervolgens
huistoe gegaan. Steeds maar weer
waren er de oneindige watervlakten,
waarboven dorpjes uitstaken. Een
trieste film van alleen maar wanhoop
en leed.
De Noordwesterstorm, welke tegelijk
samenviel met springvloed heeft In
Groot-Briltannië en België al meer
dan driehonderd doden gekost. Het
dodencijfer in Engeland is om en
nabjj de driehonderd. In België be
draagt het aantal slachtoffers bijna
twintig. De politie heeft in bepaalde
streken onwillige inwoners moeten
dwingen hun huizen te verlaten.
Twee van de grootste olieraffinade
rijen op de Noordelijke oever van de
Theems zijn ondergelopen en buiten
bedrijf gesteld.
In de geïsoleerde plaatsen bereiden
bewoners zich voor op een beleg, zon
der electriciteit, verstopte afvoerbui
zen en besmet drinkwater.
Premier Churchill heeft in het
Lagerhuis medegedeeld, dat de totale
omvang niet te schatten is, maar dat
duidelijk blijkt, dat de rampspoed
moet worden bestreden en als natio
nale verantwoordelijkheid gedragen.
Koningin Elisabeth heeft de over
stroomde gebieden in het Graafschap
Norfolk bezocht met haar gemaal, de
hertog van Edinburgh.
Een armada van kleine bootjes voer
gisteren naar Foulness in de Theems-
monding, waar vijfhonderd mensen
sinds Zaterdag waren afgesneden van
de buitenwereld. Enkele mensen wor
den nog vermist.
Heel erg is het op hét eilandje
Zuivelfonds schenkt
een millioen gulden
DEN HAAG. De voorzitter van
de stichting voor de landbouw, de
heer H. D. Louwes, heeft gistermiddag
voor de Hilversumse zender enige me
dedelingen gedaan met betrekking tot
de steun, die door de stichting ver
leend kan worden t.a.v. de door de
stormramp getroffenen.
In de eerste plaats heeft de heer
Louwes het medeleven van alle be-
drijfsgenoten uitgesproken met de
achterblijvenden van hen, die het le
ven verloren, nadat hij deze slacht
offers had herdacht. Daarna deelde hij
méde, dat de stichting de nodige maat
regelen heeft getroffen om haar taak
te midden van de nationale ramp zo
goed mogelijk te volbrengen. Hij ver
zocht spontaan mede te werken aan
de inzamelingen voor geld en kleren:
geld, kleding en dekking is het meest
nodige.
Voorts vertelde de heer Louwes, dat
in overleg met de Koninklijke Neder
landse Zuivelbond zal worden voorge
steld,-uit dë middelen van het Zuivel
fonds III, dat geld van de boeren is,
een bedrag van een millioen gulden in
het rampenfonds te storten tot leniging
van de eerste nood. Voor het verder
te verrichten werk zal daarvan nog
een beroep worden gedaan zowel op
personen als organisaties.
Koninklijk jacht als
hospitaalschip
DEN HELDEH. Op Koninklijk be-
vel wordt het Koninklijke jacht Piet
Hein, op de Rijkswerf te Den Helder
met man en macht vaarklaar gemaakt.
Vandaag vertrekt het schip naar
Amsterdam, waar het tot noodhospi
taalschip zal worden ingericht.
Zo spoedig mogelijk zal dit drijvende
Koninklijke hospitaal naar de rampge
bieden vertrekken.
f Postverkeer ondervindt
grote vertraging
DEN HAAG. P.T.T, deelt mede, dat
de postverbindingen met de eilanden
'Beijerland, Rozenburg, Goeree en
Overflakkee, Schouwen en Duiveland
en Noord-Beveland nog geheel ver
broken zijn en dat met. de overige ge
troffen gebieden het postverkeer aan
grote vertraging onderhevig is Het
uiterst mogelijke wordt gedaan de
verbroken verbindingen te herstellen.
Canvey, dat geheel onder de zeespie
gel ligt. Er woonden ruim dertien
duizend mensen, van wie meer dan
honderd zijn verdronken. Ook de
Britse luchtmacht is onafgebroken in
de weer. Op de meest bedreigde pun
ten worden zandzakken afgeworpen,
De toestand in België is nog het
meest bevredigend. De schade wordt
voorlopig op meer dan twee milliard
Belgische francs geschat.
Koning Boudewijn is naar. de ge
teisterde gebieden rondom Ostende
vertrokken. Deze stad staat nog ge
deeltelijk onder water. Het Belgische
Rode Kruis werkt op volle kracht om
de getroffen gezinnen te helpen.
INGEZONDEN MEDEDELINGEN
EEN KLEINE INFECTIE
is dikwijls het begin van langdurige
narigheden. Zuivert open huidplekken
met de desinfecterende r~--
en snel genezende l~nor>derstp.,Zl
DEBRAIINE
(heldere v/peislof)
Mijn smaak is
Hunter
Navy Cut
En beiden hebben gelijk als ze
zeggen: Haiw HUMIERJtedijk!
D lolt 's morgens „Itiplsktss"
alt bed soringen.
Elke dag moet uw lever een liter gal in
uw ingewanden doen stromen, anders ver
teert uw voedsel niet, het bederft. U raakt
verstopt, wordt humeurig en loom. Neem
de plantaardige CARTER'S LEVERPIL-
LETJES om die liter gal op te wekken en
uw spijsvertering en stoelgang op natuur
lijke wijze te regelen. Een plantaardig zacht
middel, onovertroffen om de gal te doen
etromen. Eist Carter's Leverpilletjes.
DRIE WEKEN GRATIS
TANDEN POETSEN
Er is in Nederland een tandpasta,
die U wittere tanden geeft reeds na
één enkele maal poetsen. Dat Is:
Castella Tandpasta. De fabrikanten
hebben de gelukkige gedachte ge
had, om Nederland massaal en gratis
te latert kennismaken met deze unie
ke tandpasta.
Gedurende korte tijd zullen zij een
kennismakingstube Castella Tand
pasta verpakken bij ieder stuk van
de nieuwe Castella-Spéclal Schoon
heidszeep.
Castella-Spécial, gemaakt op een
nieuwe Amerikaansl installatie (dc
enige in West-Europa!), munt uit
door een schier onuitputtelijke
schuimvormlng'.en door een romig,
naar lentebloesems geurend schuim.
De prijs van Castella-Spécial is 32 ct.
Voor dit bedrag ontvangt men dus
een stuk heerlijke, nieuwe schoon-
heldazeepen een tube Castella
Tandpasta, genoeg voor drie weken.
Het mag verstandig heten, zo spoedig
mogelijk van dit aanbod- gebruik te
maken... de fabrikanten kunnen dit
slechts zeer tijdelijk doen!
