s» NIEUWE APELDOORNSE
Men begint nu enig overzicht van
de watersnoodramp te krijgen
Koningin Juliana bezocht
rampgebied
Reeds meer dan twee millioen
Abonn. 47 ct p.w., 6.10 p.kw. Losse nmrnn. 15 ct. Advert.: p. mm.
regel 18 ct. „Kleine" adv. van huishoudelijke aard van 15 regels
f 2.25 cont., elke reg. meer 45 ct. Ingez. med. 3 maal het tarief.
Uitgave Wegener's Couranten Concern N.V. - Dir. J. G. C. Wegener
Redactie-raad: J. C. Rugaart en G. Spanhaak. Bur.: Kanaalstr. 8,
Apeldoorn, Telefoon: Dir., Red. en Adm. 6944 .(4 lijnen)Giro 1418
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG. Nu de elementen, die Nederland een
ramp hebben toegebracht, zoals in eeuwen niet is voor
gekomen, weer bedaard zijn, komen langzaam de be
richten binnen van de omvang van het leed, dat ontel-
bai'en in rouw heeft gedompeld of van have en goed
heeft beroofd en van de verwoestingen die zijn
aangericht Veel is nog verward, doordat verbindingen
verbroken zijn en gehele streken geïsoleerd zijn,
maar toch had men Maandag in de namiddag in Den
Haag een globaal overzicht van de mate, waarin het
door een orkaan opgezweepte water heeft huis
gehouden.
Het zwaarst zijn getroffen Zuid-Holland langs de zee
armen en aansluitend langs de grote rivieren, Zeeland
en het wester van Noord-Brabant. Doch ook andere
streken, vooral de gehele kuststreek en Texel hebben
veel geleden. Wat dat laatste betreft, kan gemeld wor
den, dat tussen Den Burg en Oudeschild grote gebieden
zijn geïnundeerd.
De afsluitdijk heeft stormschade opgelopen aan de
glooiingen, doch hij heeft het overigens uitstekend
gehouden. Aan de dijken van de nieuwe IJsselmeer-
poldcrs is geen noemenswaardige schade ontstaan. Dit
is in hoofdzaak aan het bestaan van de afsluitdijk te
danken.
De waterstand op het IJsselmeer is laag gebleven,
waardoor geen springtij is opgetreden. De IJsselmeer-
Tegen de door storm opgejaagde
springvloed kan geen dijk bestand zijn
dijken zijn dientengevolge niet aan de verenigde on
tembare krachten van de storm en het water ten prooi
gevallen.
Langs de rechter oever aan de Nieuwe Waterweg
zijn tussen Hoek van Holland en Rotterdam verschil
lende buitenpolders ondergelopen. De spoorweg, die
deze twee plaatsen verbindt is op enkele plaatsen
ondermijnd.
Maassluis stond Maandag nog gedeeltelijk onder
water. Als gevolg van enige dijkdoorbraken zijn ook
tïe polders op het eiland Rozenburg in een zee her
schapen.
De afsluitdijk in de Brielse Maas is aan de zeezijde
ernstig beschadigd. Zondag en Maandag zijn reeds op
grote schaal herstelwerkzaamheden verricht.
De hoge zeedijk van Schieland toont enkele gevaar
lijke beschadigingen, o.a. een gat van tien meter breed.
Provisorisch zijn herstellingen aangebracht. Met de
afwerking gaat men door.
De Krhnpenerwaard is volgelopen door een door
braak bij Ouderkerk. Hier is het gat voorlopig gedicht.
De Alblasscrwaard heeft zeer veel te lijden gehad,
doordat de dijken het begaven bij Sliedrecht en bij
Papendrêcht. Het gat bij Sliedrecht is provisorisch ge
dicht. Zo ver heeft men het bij Papendrecht echter
nog niet kunnen brengen, want hier is de dijkopenïng
honderd meter breed. Men is druk bezig om de schade
te herstellen.
Op rubberlaarzen
Gedeelte Koninklijke garderobe voor
getroffenen
Luchtverkenningen doen
weinig goeds hopen
•In het zuidelijk deel van IJsselmonde
zijn de polders ondergelopen. Daar
door kwam Dordrecht onder water te
staan. Hier heeft men de zaken thans
wel onder de knie.
Het Eiland van Dordrecht is bezui
den de Wieldrechtse zeedijk geïnun
deerd. De wegverbinding van Dor
drecht naar de Moerdijkbrug is naar
het zuiden verbroken. De hier lopende
spoorlijn is ondermijnd.
De Hoeksewaard staat geheel blank.
De zwaar getroffen plaatsen 's-Gra-
ven^eel, Numansdorp en Strijen zijn
nog altijd geïnundeerd.
Van'Voórne.en Putten is het ooste-
lijk-deel zwaar getroffen. Tiengemeten
is 'geheel overstroomd.
Op Goeree en Overflakkee was de
toestand Maandag zeer ernstig. Stel
lendam is geheel geïsoleerd.
Volgens berichten, die in Den Haag
niet te controleren waren, zou de
toestand op Schouwen en Duiveland
bijzonder hachelijk zijn. Er zijn lucht
verkenningen uitgevoerd, die weinig
goeds doen hopen.
Behalve, de noordkant staat Noord-
Beveland geheel onder water.
Op Walcheren, waar de dijk bij
Rammekens is doorgebroken ongeveer
op dezelfde plaats als hij het door het
bombardement in de oorlog moest
ontgelden, is het een en al ellende.
Tengevolge van duinafslag ontstond
een doorbraak bij Oranjezon. De dijk
bij Westkapelle is op verschillende
plaatsen ernstig beschadigd.
In de boulevard in Vlissingen zijn
grote gaten geslagen. De stad staat
nog gedeeltelijk onder water. De
spoorlijn over Walcheren is gedeelte
lijk ondermijnd.
Zuid-Beveland.
Zeer zwaar is Zuid-Beveland getrof
fen. Bij Wolfaartsdijk is een groot gat
in de dijk geslagen. De polder Krui-
ningen staat volledig onder water.
Hier wachten nog talrijke mensen op
redding. De plaats Kruiningen is thans
geëvacueerd.
In Rilland Bath en Hansweert is de
situalie ernstig. De Kreekrakdam de
verbinding tussen Zuid-Beveland en
het vasteland van Noord-Brabant
staat onder water. Het verkeer over
de weg en per spoor is onderbroken.
In Zeeuws Vlaanderen is de toestand
op vele plaatsen kritiek. Langs de
Westerschelde staat een groot aantal
polders onder water en Ossenisse is
geheel geïsoleerd.
Aanvankelijk werden drie veren
buiten gebruik gesteld. Maandagmid
dag is het veer Vlissingen-Breskens
weer normaal gaan varen.
De veerdienst Terneuzen-Hoedekens-
kerke is alleen overdag in gebruik en
het veer Kruiningen-Perkpolder blijft
nog gestremd.
In Westelijk en Noordwestelijk
Noord-Brabant- staan nog steeds grote
oppervlakten onder water.
De moeilijk bereikbare Brabantse
Biesbos zou vrijwel geheel onder wa
ter staan. Een duidelijk beeld daarvan
had men Maandagmiddag nog niet in
Den Haag verkregen.
Het Land van Altena is geheel ge-
inundeerd en de Langstraat is gedeel
telijk ondergelopen. Raamsdonkveer
en Lage en Hoge Zwaluwe zijn ge
ëvacueerd.
Ter weerszijden van de Moerdijk-
brug zijn grote galen in de dijk ge
slagen, waardoor de Rijksweg van
Moerdijk in zuidelijke richting on
bruikbaar is.
Het dorp Moerdijk is geheel geïso
leerd. Men nam Maandagmiddag aan,
MOERDIJK: Een overzichtelijke lucht
opname van de omgeving van Moer
dijk, waar, zoals de foto te zien geeft
de woonwijken omgeven zijn door het
water.
dat het reeds geëvacueerd was. Juiste
mededelingen waren daaromtrent nog
niet ontvangen.
Ook Willemstad ligt geïsoleerd.
AlZes blank.
Ten westen van Halsteren tot Ber
gen op Zoom staat alles blank. De
spoorlijn van Bergen op Zoom naar
Zuid-Beveland is stuk.
Ziehier een nuchter overzicht van
de situatie op Maandag, gebaseerd op
gegevens, die men van polder- en
waterschapsbesturen en van gemeente
en provinciale besturen ontvangen had.
Achter deze opsomming gaat een
onnoemelijk leed verborgen. Op de
oproepen om vrijwillige werkkrachten
hebben zich tienduizenden aangemeld
in ver van de ramp gelegen streken
heeft men de werving zelfs moeten
stopzetten en met man en macht is
men thans bezig om de allernoodzake
lijkste werken werken, die verhin
deren moeten, dat de ramp zich nog
uitbreidt uit te voeren.
Het is moeilijk te overzien, wat er
allemaal gebeuren moet, doch één
ding beseft men goed: de eerste taak
blijft de zeer velen in veiligheid te
brengen, die in geïsoleerde streken op
zolders huizen en die jammerlijk zul
len omkomen, als het verraderlijke
water, aan ^de funderingen der huizén
blijft vreten, waardoor die woningen
mét instorten bedréigd worden. Op
déze redding is alle aandacht gericht.
Doch tegelijkertijd is reeds begonnen
met het dichten van gaten in dijken en
met het versterken van de dijken. Pas
later zal blijken, hoe groot de schade
is, die is aangericht. Zoveel staat wel
vast, dat ons land zich, wat het nodige
materieel betreft, moeilijk geheel zelf
zal kunnen helpen en dat buitenlandse
hulp daarom dankbaar aanvaard zal
worden.
De eerste maatregelen zijn getroffen
door de waterschappen en de polder
besturen, die in voortdurend contact
staan met de gemeente- en provinciale
besturen.
De Rijksverkeersinspectie en de be
vrachtingscommissies zijn druk bezig
een organisatie op te bouwen voor
het vervoer van mensen, vee, huisraad
en voorraden. Talrijke vracht- en per
sonenauto's worden beschikbaar ge
steld, doch men heeft ook boten nodig,
veel boten, om de geïsoleerde gebie
den te kunnen bereiken.
Men heeft zich afgevraagd, of de
dijken en waterkeringen wel sterk
genoeg waren en voldoende berekend
waren op stormvloeden als die, welke
ons land in de nacht van 31 Januari
op 1 Februari geteisterd hebben. Op
vallend is het, dat de in de laatste
jaren aangelegde dijken het beukend
geweld van de golven en tomeloze
stromen de baas zijn gebleven. De
Prins Bernhard in
ons land terug
NEW YORK. Prins Bernhard heeft,
in verband met de overstromingen,
die Nederland hebben geteisterd, be
sloten zijn reis door de Verenigde
Staten te onderbreken en naar Neder
land terug te keren. De prins zal van
morgen op Schiphol aankomen.
oude dijken boden minder weerstand.
Een aantal ingenieurs is van oordeel,
dat de dijken sterker hadden moeten
zijn, maar daar staat tegenover, dat
tegen de onmetelijkekrachten, als in
de stormnacht waren losgebroken,
bijna niets bestand is.
Natuur machtiger
Op het waterloopkundig laboratorium
heeft een professor ons eens verteld,
dat men in het buitenland bij de aan
leg van waterkeringen meestal reke
ning houdt met ,de sterkste krachten,
die zich in een luttel aantal achter
ons liggende jaren geopenbaard heb
ben. De Nederlandse waterbouwkundi
gen kijken verder terug en daardoor
ook verder vooruit. Zij kennen het ge
weld van het water in vroeger eeuwen
en verschaffen de dijken de sterkte,
die daartegen bestand is.
Maar als springtij, orkaan, windrich
ting en door regenval overvolle rivie
ren samenspannen, dan staat de mens
met al zijn; kennis en al zijn technisch
vernuft machteloos.
In 1421 eiste de St Elizabethsvloed
duizenden en duizenden doden. Als ons
land in 1953 even weinig tegen het
water beschermd was als vijf eeuwen
geleden, dan zouden nu misschien mil-
lioerien doden te betreuren geweest
zijn.
Ook over het IJsselmeer raasde de
orkaan. Daar bleef het springtij ach
terwege, dank zij o.a. de Afsluitdijk.
De oude dijken hielden stand. Maar
in het westen des lands zijn orkaan
en springtij tezamen als een stoomwals
over landen gegaan
DEN HAAG. H.M. de Koningin
verliet gistermorgen om zeven uur
Soestdük voor een bezoek aan de ge
teisterde gebieden. Na een kort opont
houd in Den Haag heeft H.M. zich in
Dordrecht ingescheept op een vaar
tuig van de rijkswaterstaat. Het eerste
doel was 's-Gravendeel, waar de Ko-
ninigin de evacuatie aanschouwde en
gesprekken voerde met de burgemees
ter, een aantal dokters en de getrof
fen bevolking. Per boot ging de tocht
verder naar Numansdorp, waar H.M.
zich onderhield met vele evacué's, die
in een café waren ondergebracht.
In Middelharnïs liep de Koningin
met waterlaarzen naar het gemeente
huis, waar zij zich liet voorlichten
over de situatie. H.M. had de bedoeling
verder te varen naar Stellendam,
maar moest door tijdgebrek daarvan
afzien. De kapitein van het vaartuig
wilde de verantwoordelijkheid niet op
zich nemen in" het donker een haven
binnen te varen, waar voortdurend
bóten in en uit gingen.
De Koningin keerde om zeven uur
in Dordrecht terug en reed vandaar
Onze dijken worden geregeld onder
houden, maar een zwak schakeltje
blijft hier en daar wel eens zitten.
Zij zijn ons noodlottig geworden. Het
zou verkeerd zijn nu verwijten te rich
ten tot wie ook en van schuld te
spreken. De natuur is machtiger dan
wij, al voelen we ons ook nog zo
groot
naar Rotterdam, waar zij achtereen
volgens de evacuatiecentra in het
Feyenoord-stadion en de Ahoy'-hallen
bezocht. In de Ahoy-hallen sprak zij
o.a. met vluchtelingen van Schouwen
en Duiveland.
Om negen uur gisteravond kwam
H.M. op Soestdijk terug. Naar alle
waarschijnlijkheid zal H.M. vandaag
opnieuw de geteisterde gebieden be
zoeken.
Garderobe nagekeken.
Voordat H.M. de Koningin naar de
noodgebicden vertrok, heeft zjj eerst
haar eigen garderobe en die van haar
vier kinderen nagegaan om te zien
hoeveel zij voor de noodgebieden be
schikbaar kon stellen. Een enorm pak
is op de intendance van het Neder-
landsche Roode Kruis ontvangen.
De goederen worden tussen de an
dere ter beschikking gesteld van de
Commissarissen van de Koningin in
de getroffen gebieden, die als leiders
van het hulpverleningswerk in hun
gebied de verdeling naar behoefte
zullen verzorgen.
Prinses Wilhelmina
in rampgebied
KLOOSTERZANDE. Om kwart
voor twaalf gisteren heeft Prinses
Wilhelmina, onverwachts bezoek ge
bracht aan het zo zwaar door de over
stromingen getroffen plaatsje Kloos-
terzande, waar negen personen het
leven lieten in de vloedgolf. Zij werd
onder andere vergezeld door de Com
missaris der Koningin in de provincie
Zeeland, jonkheer mr A. F. C. de
Casembroot en door haar rentmeester
van het Kroondomein H. A. A. Baron
Collot d'Escury.
Het was een zeer ontroerend ogen
blik toen de Prinses nadat het ge
meentebestuur aan haar was voorge
steld, de gevoelens van deelneming
van Koningin Juliana overbracht aan
mevrouw De Smet, van wie vier
familieleden bij Duivenhoek, na de
doorbraak van de dijk, de dood von
den in de golven. De Prinses onder
hield zich eveneens met het 80-jarig
echtpaar Van Huffel uit Baalhoek, dat
op de d^g dat het zijn gouden bruiloft
dacht te kunnen vieren, door het wa- -
ter uit zijn haardstede werd verdre
ven. De commandant van het garni
zoen Weert (Limburg), kapitein
Könïngs en luitenant Schreuders, die
het detachement van de kaderschool
uit Weert leidden, dat hier de gaten
in de binnendijken heeft helpen dich
ten, werden eveneens voorgesteld. Zij
stelde zich op de hoogte van de door
de kaderschool verrichte werkzaam
heden en verzocht kapitein Könings
haar grote bewondering aan zijn man
schappen te willen overbrengen. I'a-
dat Prinses Wilhelmina een kopje
thee had gedronken, vertrok zij naar
Tei neuzen, vanwaar zij per boot naar
Hoedekenskerke in Zuid-Beveland zal
1 oversteken. Bij het verlaten van het
gemeentehuis te Kloosterzande werd.
Prinses Wilhelmina door de toege
stroomde bevolking hartelijk toege
juicht.
Moerdijkbrug
Drie km spoorbaan
weggeslagen
UTRECHT. Gisteren is een nauw
keurig onderzoek ingesteld naar de
situatie bij de Moerdijkbrug. Daarbij
is gebleken, dat tussen Dordrecht en
de Moerdijkbrug, onmiddellijk ten
Noorden van de brug, drie kilometer
spoorbaan vrijwel is weggeslagen. Ten
Zuiden van de brug is een gat van
700 meter in de spoordijk ontdek:.
De Spoorwegen verwachten dat de
herstelwerkzaamheden aan de spoor
baan bij de Moerdijkbrug een kwestie
van ten minste weken zal worden.
Alle verkeer van hetZuiden naar
het Noorden, dat van deze verbinding
gebruik placht te maken, wordt voor
lopig via Utrecht, Den Bosch afge
wikkeld.
De Spoorwegen verwachten vandaag
het baanvak Rotterdam—Dordrecht
geheel hersteld te hebben. Als dit ge
lukt, dan hopen de Spoorwegen de
half-uur-dienst op de lijn Dordrecht-
Rotterdam, Den Haag, Haarlem, Am
sterdam te hervatten.
Uit Engeland is bericht ontvangen,
dat de spoorwegverbinding Harwich
Londen die op enkele plaatsen onder
water stond, waarschijnlijk Woensdag
weer in orde is.
DEN HAAG. In het statige herenhuis op de Statenlaan 81 in Den Haag
staat sinds Zondagochtend, enkele uren nadat het vreselijke nieuws over de
ramp, die zich langzaam maar zeker over Nederland aan het voltrekken was,
bekend was geworden, de bel niet stil en rinkelen vrijwel constant de telefoons,
Daar, op het hoofdkwartier van het Nationaal Rampenfonds, stromen van alle
zijden de bijdragen binnen en worden aanbiedingen in de meest uiteenlopende
vorm tot hulp van de getroffenen gedaan, een spontane reactie op de oproep
tot steun van het rampenfonds.
Hoezeer het Nederlandse volk met de slachtoffers meeleeft en getroffen is
door de ontzettende gevolgen van de watersnood, blijkt duidelijk uit de tot
nu-toe binnengekomen gaven. Dinsdagmiddag omstreeks 17 uur was een bedrag
van ruim twee millioen gulden uitgezonderd de vele stortingen per giro,
die nog niet binnen zijn ontvangen, terwijl daarnaast duizenden en nog eens
duizenden kledingstukken aan de Rode-Kruispost in Den Haag waren
ingeleverd.
