Gevaar van infiltratie ongewenste
elementen in West Duitsland
De laatste ramp-berichten
5000 Amerikanen blijven
zolang nodig!
Speelt Moskou een nieuw
bedenkelijk spel?
9ïste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Dinsdag 3 Februari 1953
Derde Blad No. 27830
Materieel van alle kanten onderweg
(Van een onzer speciale verslaggevers).
Generaal M. S. Eddy, opperbevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten
in West-Duitsland, waarvan het hoofdkwartier zich te Heidelberg bevindt, heeft
vanmorgen op het bureau van de M.A.A.G. te Den Haag een uiteenzetting gegeven
van de omvang van de hulp, welke Amerikaanse militairen sinds de laatste 24 uur
in het rampgebied reeds geven.
„Wij zullen", zo zeide de generaal, „voor de ongeveer een millioen Nederlan
ders, die in nood verkeren, zo veel en zo snel mogelijk al het mogelijke ter
beschikking stellen".
„De wielen rollen al!"
Er zijn thans drie aanvoerwegen van
Amerikaans materieel geformeerd: één
via de wegen van Duitsland naar Ne
derland, één via de Rijn, welke verzorgd
wordt door de Amerikaanse Marine, en
cén door de lucht door de United States
Air Force.
Reeds bevinden zich in totaal 5000
Amerikanen men zie ook elders in'
het noodgebied, waar zij op volle toeren
hulp verlenen.
Het overgrote deel is ingekwartierd in
de. buurt van Breda, en zij zorgen zelf
voor hun voeding enz.
Het hoofdkwartier voor het Ameri
kaanse „reddings-leger" bevindt zich in
de Juliana kazerne van de Generale
Staf te Den Haag. Het personeel van de
M.AA.G. is de laatste 24 uur dag en
nacht in touw geweest om de komst van
de Amerikanen voor te bereiden.
„De wielen rollen al", zo zeide de
generaal, „cn zij zullen blyven rollen
zolang dat nodig mocht zijn om de
toestand voor de zo zwaar getroffen
Nederlanders te verlichten".
Op Valkenburg landde het 517de. Air
Rescue Supply Unit, dit zijn specialisten
op het gebied van verpakken en ravi
tailleren. Ook kunnen Amerikanen sprfn-
Het Leitlscli Dagblad
Als van ouds de
MEEST GELEZEN COURANT
van Leiden en Omstreken
gen. Als het moét! Deze eenheid is in
gezet voor voedseldroppings.
Ook arriveerde op het vliegveld Val
kenburg, vanmorgen uit München een
hoeveelheid van 17.500 Amerikaanse pon
den waterzuiveringsmateriaal, waarbij
30.000 flessen en 55.000 tubes met poe
der. Meer dan 100 parachutes zijn hier
voor in gereedheid gebracht.
Ook zijn twee S-16's, de zg. „flying
boxcars", in actie. Er komen er nog drie
bij, Aangevoerd werden o.a. al 250 lichte
vlotten en 250 containers, d'e zo spoedig
mogelijk gedropt zullen worden.
Alle Amerikaanse Rijn-patrouille
boten worden in gereedheid gehouden;
deze zullen de bevolking, waar nodig,
ecavueren.
„Wij zullen zo lang als nodig is, blij
ven, om de ramp te helpen keren", zo
zeide de generaal. „Nederland is wel
heel erg getroffen en ik bid dat het
ergste gauw voorbij zal zijn!"
Geldelijke huipregeling
Ten behoeve der
slachtoffers
De Minister van Maatschappelijk Werk
heeft alle Burgemeesters en Wethouders
gemachtigd slachtoffers van de waters
noodramp. voor zover deze 'niet of on
voldoende in staat zijn om in hun eigen
levensonderhoud te voorzien, voorlopig
een uitkering ter voorziening in de kos
ten van noodzakelijk levensonderhoud
toe te kennen, overeenkomstig de rege
ling „Hulpverlening Oorlogsslachtoffers
(19401945)". De hoofden van de bu
reaux van het betrokken Departement
in de provincies zullen desgewenst hier
bij van voorlichting dienen.
Deze regeling wordt geacht te zijn
ingegaan op 1 Februari.
Nadere uitvoering.-woorschriften zullen
aan B. en W. worden toegezonden.
In doodsangst op het dak van hun
huis staande, temidden van het
woeste water, seinden deze mensen
met een vlag naar het toestel, waar
in de Engelse fotograaf zat, die deze
foto maakte toen hij gistermiddag
over Walcheren vloog.
(Luchtfoto ANP)
Landverhuizingvan bedenkelijk karakter
(Van een onzer verslaggevers).
Het vraagstuk der Oostduitse vluchtelingen is voor de Westelijke autori
teiten een veelzijdig probleem. Al zou men ook in staat zijn door het inrichten
van nog meer noodverblijven de tienduizenden onder dak te brengen en al
zou men door het treffen van ingrijpende maatregelen een verstoring van de
huidige economische situatie kunnen voorkomen, dan nog blijft het gevaar van
infiltratie van ongewenste elementen bestaan. Zowel de controle door de Duitse
instanties bij aanmelding, als het onderzoek van Engelse zijde enkele uren later
naar de identiteit van de vluchteling, zijn politiek verleden en zijn tegenwoor
dige politieke gezindheid moeten noodgedwongen van een zodanige
oppervlakkige aard blijven, dat het voor ieder ongewenst individu een koud
kunstje is om binnen te dringen.
De identiteitskaart is meestal het
enige document, dat de vluchteling kan
tonen. Het geeft hem echter het recht
om beroep op asyl te doen. Van terug
sturen is geen sprake, alleen loopt de
vluchteling de kans niet „Anerkannt" te
worden op grond van het feit, dat hij
niet het bewijs van een dringende reden
voor zyn overhaast vertrek kan leveren.
Geen enkele aanspraak kan hij in zulk
geval doen gelden op ondersteuning. Hij
mag geen woonruimte innemen en bij
niemand in dienst genomen worden.
Hij kan dan het leven gaan lijden van
een paria, die maar moet zien, hoe aan
de kost te komen, of op welke manier
dan ook een dak boven zijn hoofd te
vinden. In het gunstigste geval is zijn
eindstation een kamp voor ontheemden,
welke verblijfplaatsen reeds een dermate
demoraliserende uitwerking hebben ge
had, dat zU het voorportaal vormen
voor gevangenis of tuchthuis.
Zowel senator Bach, als West Berlijns
burgemeester prof. Reuter, zien alleen
een oplossing voor het probleem in een
afvloeiing „en masso" naar West-
Duitsland, waar controle op de gedra
gingen van de vluchtelingen effectiever
kan plaats vinden dan in West-Berlijn
zelf. De Bondsregering evenwel heeft
zich uitermate huiverig betoond om de
sluizen nu maar wijd open te zetten. Dit
heeft geleid tot een spanning tussen
Adenauer en de West-Berlijnse autori
teiten, een spanning, welke bij de geal
lieerden bezorgdheid heeft gewekt.
Het blijft verdacht, dat de Russen de
vluchtelingen geen enkele moeilijkheid
in de weg leggen. Zelfs is de controle
in de Oostelijke sector van Berlijn der
mate verslapt, dat het geen riskante on
derneming meer is om zonder interzone
pas het door de sovjets bezette gebied
te betreden. Op de treinen was er al in
het geheel geen toezicht meer.
De vraag rijst of Moskou een spel
speelt en kunstmatig deze uittocht in
het leven heeft geroepen. De toestand
in de Oostzone is allerminst rooskleu
rig. Misoogsten hebben een situatie
doen ontstaan, welke het karakter
gaat aannemen van een hongersnood
op beperkte schaal. Margarine en bo
ter is al sinds weken spaarzaam te
verkrijgen. Ontvolking en dan nog
wel op basis van vrijwilligheid is de
Rus lang niet onwelgevallig.
VLUCHTELINGEN VERTELLEN
HETZELFDE VERHAAL.
Ik ben weer ooggetuige geweest bij
de ondervragingen. Het relaas van de
mensen, die op stel en sprong uit hun
woonoorden vertrokken, is van een mo
notone analogie.
Herbert ürbach is 52 jaar oud. Hij
heeft een vrouw en twee kinderen,
meisjes in de leeftijd van 17 en 19 jaar
oud. Hij bezat een bakkerij in een of
ander dorp in Mecklenburg.
Van 1939 tot 1945 heeft hij in een
Nazikamp moeten verblijven, omdat hy
een S.A.-man op weinig zachtzinnige
manier tegen de grond had gewerkt.
Zijn vrouw dreef met de kinderen de
zaak, toen hij in het concentratiekamp
zat. De oorlog heeft hij met zijn gezin
overleefd, zij het op het nippertje, daar
een Russisch soldaat, in 1945, zich aan
zijn vrouw wilde vergrijpen. Toen hij
zich daartegen begrijpelijk met hand en
tand verzette, moest de hele familie
voor enige tijd onderduiken. Volgens
zijn verklaring heeft hij een ingekan
kerde haat tegen alles wat Russisch is.
De Russen trokken verder en het gema
tigd communistisch bestuur, dat ver
antwoordelijk werd gesteld voor de goede
gang van zaken in de plaats zijner in
woning, legde hem geen strobreed in
de weg.
De toestand veranderde toen hij in
het begin van 1952 bezoek kreeg van
enkele communistische ambtenaren. Ge
zien zijn omzet was het beter, dat hij
deel ging uitmaken van een productie
gemeenschap. Hij zou dan beter bevoor
raad worden, zich geen zorgen meer be
hoeven te maken over wijzigingen in de
conjunctuur, daar hem een vaste winst
zou worden gegarandeerd. Nu kende
Herbert Urbach de gevolgen van zon
lidmaatschap. Zij kwamen hierop neer,
dat hy knecht werd in de zaak van zich
zelf, terwijl hij al werkte hij dag en
nacht het hoofd nauwelijks boven
water zou kunnen houden. Hii was
verplicht credieten te aanvaarden om
grondstoffen te kunnen kopen. Aflos
sing dezer credieten moet plaats vinden
op korte termijn. Blijft, men in gebreke,
dan vervalt de zaak aan ae productie-
gemeenschap.
Urbach weigerde om zich in die gemeen-
schaD te laten opnemen. Geen baaltje
meel werd hem meer toegewezen Alleen
door van boeren het meel zwart te kopen,
In dit artikel geeft een onzer
verslaggevers weer het relaas van
zakenlieden, boeren en ambtenaren,
die uit het Oosten zijn gevlucht.
Hetgeen zij vertellen, geeft een in
druk hoe drastisch de communisten
in de onder sovjet-Russisch beheer
staande gebieden optreden.
Hoofddoel is het zich toeëigenen
van de bedrijven der zelfstandigen.
Inmiddels houdt de stroom, die
de West-Berlijnse autoriteiten voor
grote moeilijkheden stelt, aan.
Het gevaar van infiltratie van
ongewenste elementen is een pro
bleem op zichzelf.
kon hij iets omzetten. Voor zyn winkel
werd er bij tussenpozen gepost door de
Volkspolitie. Iedere klant, die wilde bin
nen gaan, kreeg een waarschuwing, dat
het hier een bakker betrof, die in de
volksdemocratie niet thuis hoorde. Toch
is Urbach blijven doorvechten. Van di
verse kanten werd hij geholpen, totdat
hij de vorige week een oproep kreeg om
by de Volkspolitie te komen. Aan die
uitnodiging heeft hy geen gevolg gege
ven, maar is er met zijn vrouw en jong
ste dochter van door gegaan. De oudste
is ondergedoken bij familie.
Voorlopig zal Herbert Urbach in een
van de 62 Lagers in West Berlijn moe
ten afwachten hoe de toekomst zich voor
hem, zijn vrouw en kind, verder zal ont
wikkelen
H.O. EEN SCHRIKBEELD
Van een gelijke strekking zijn de er
varingen van een juwelier, een kruide
nier, een vishandelaar, een apotheker en
een boekverkoper. Voor iedere zelfstan
dige zakenman is de „H.O." (handels-
organisation) een schrikbeeld geworden.
Het gedwongen opn emen van oredie ten
geeft de communistische machthebbers
het middel In de hand om op korte ter
mijn tot onteigening, of a's het beter
is tot sluiting van het bedrijf over te
gaan. Afdeling K. 5 van de Volkspolitie
bekijkt nauwgezet de politieke opvattin
gen van de winkelier Is die van een
van communistisch standpunt bezien
verdacht karakter, dan vo'gt meestal
onmiddellijk arrestatie. In snel tempo
worden de arrestanten weggevoerd.
Waarheen? Niemand weet het.... De
ambtenaar, die niet openlijk van en
thousiasme doet blijken, kan er zeker
van ziln, dat hij op de een of andere dag
van zijn bureau wordt gehaald.
Ik heb de vraag aan Heinz Wohlge-
mut, 47 jaar en ambtenaar by het gas
bedrijf in Leipzig, gesteld, waarom hii
pas zo laat zyn betrekking in de steek
heeft gelaten. Hij toonde mil een papier,
behelzende ambtelijke voorschriften.
Duidelijk staat daarin vermeld, dat geen
ambtenaar zonder toestemming zijn
ontslag mag nemen. Doet hij dit wei,
dan zal hij zich voor een „Arbeitsge-
richt" hebben te verantwoorden. Vol
gens Wohlgemut is er geen ambtenaar,
die in zo'n „Gericht" ook maar enig ver
trouwen heeft.
UITKAMMEN
Sinds twee weken zijn de communisten
grondig bezig het ambtenarencorps „uit
te kammen Het resultaat daarvan is.
dat massa arrestaties zyn gevolgd Ge-
dee'te'yk te voet. epdee'te'ijk per trein,
of anaer vervoermiddel heeft hii met
zijn vrouw en vier kinderen, waarvan de
Motorschip Brevo vergaan?
Zyn de reportages en berichten uit de rampgebieden, die wij elders in dit
blad publiceren, ontleend aan tot hedenochtend ontvangen berichten, ook nadien
houdt de stroom van berichten aan. De voornaamste daarvan willen wij in het
kort samenvatten:
Zekerheid bestaat thans over 627 personen, die om het leven zyn gekomen,
doch tevens staat vast dat er nog talrijke gevallen zyn waarin wel sprake is
van slachtoffers, doch niet met zekerheid het aantal bekend is. Met vrij grote
zekerheid kan worden gezegd, dat dit aantal nog met 250 zal moeten worden
verhoogd. En dat heeft dan betrekking op de min of meer bekende gevallen. Er
is fgliter nog geen sprake van, dat dit het uiteindelijke totaal aantal zou zyn.
Er zyn nog te veel geïsoleerde gebieden, waarover geen gegevens bekend zyn.
300 slachtoffers in Stavenisse?
De eerste stoffelijke resten van de bij
de ramp omgekomen slachtoffers zijn
hedenochtend ter aarde besteld in Dub
beldam. Het waren inwoners van 's Gra
vendeel, de zwaar getroffen plaats op
het Eiland van Dordt.
De berichten uit Stavenisse worden
met het uur ernstiger. Thans zijn van
vissersvaartuigen, die ter evacuatie
van deze plaats aldaar zyn aangeko
men, berichten ontvangen dat daar
minstens driehonderd doden te be
treuren zyn.
In de nabijheid van lerseke bevinden
zich zevenduizend personen geïsoleerd
in precaire omstandigheden.
Op Goeree verergert de toestand
voortdurend door gebrek aan voedsel en
drinkwater. De evacuatie stuit op schier
onoverkomelijke moeilijkheden. Uiterst
critiek is de situatie in De Bommel en
Ooltgensplaat.
In de Oosthoek van Zeeuws Vlaande
ren is men de situatie thans zo goed als
meester.
Ook op Voorne en Putten is men de
zaak enigszins de baas, doch heden
nacht zijn daar opnieuw zes mensen om
het leven gekomen toen een rubber-red
dingsboot op een prikkeldraadhek onder
het water lek stootte.
Onmiddellijke hulp is gevraagd door
Bruinisse, waai- de toestand weer criti-
ker is geworden.
In Vlissingen gaat de toestand voor
uit. Met man en macht wordt aan het
herstel gewerkt.
Spoordienst
R'dam-Dordrecht normaal
Het spoorwegverkeer van Rotterdam
naar Dordrecht is in de loop van he
denochtend volledig hervat. Voorlopig
moet echter in Rotterdam worden
overgestapt. De treinen rijden nog
niet door naar het Noorden.
oudste 14 jaar is, de lange reis van Leip
zig naar West Berlijn ondernomen.
DE BOEREN
Dan de boeren, die ik bij tientallen
heb gesproken. Ook zy zyn gedwongen
hun bedrijven samen te voegen tot het
geen men in Rusland noemt: Kolchozen.
Hier hetzelfde liedje: credieten die ruim
worden verstrekt, maai- door de onmo
gelijkheid tot aflossing op de voorge
schreven tijdstippen, leiden tot onteige
ning.
Iedere landbouwer, die een bezit van
20 tot 100 HA. heeft, kan er zeker van
zijn, dat op een kwade dag de Volkspoli
tie op zijn erf verschijnt. Is de produc
tie beneden de verwachting gebleven
een logisch gevolg van het ontbreken
van zaai- en pootgoed dan wordt het
opgevat als sabotage. De boer wordt
gearresteerd, met dien verstande, dat als
zijn aanwezigheid voor de „productie ge
meenschap" van belang is, men een der
huisgenoten meeneemt.
In 62 nood-onderkomens, waarvan cie
inrichting iedere beschrijving tart, ver
blijven de tienduizenden zakenlieden,
handwerkslieden boeren, vrouwen en
kinderen. Zi) zijn vrijwillig gekomen, «I
dwongen omstandigheden hen er toe
.Te zamen vormen zy een etterend ge
zwel, dat wanneer het openbarst, voor
geheel West-Europa gevolgen zal hebben.
Geen export van
aardappelen
Ten einde de voorziening van het
Nederlandse volk met aardappeeln zo
goed mogelijk te verzekeren, zijn, in
afwachting van een nader overzicht
van de aardappelpositie, alle uitvoer-
machtigingen voor aardappelen in
getrokken.
Daarnaast overweegt het bedryfs-
schap voor aardappelen, zo daartoe
voldoende aanleiding mocht bestaan,
maximumverkoopprijzen voor de ver
koop van aardappelen in te stellen.
Zowel in Groningen, waar de eigenaar
woont, als in Rotterdam, waar de rede
rij Koenigsfeld, voor wie het scheepje
voer, gevestigd Is, maakt men zich ern
stig ongerust over het lot van het 380
ton metende motorschip „Brevo".
Sedert Vrijdagmiddag 1 uur, toen het
uit Hansweert in Zuid-Beveland met
een lading stukgoederen voor Duitsland
vertrok, is het scheepje spoorloos, hoe
wel het radio aan boord heeft.
Gevreesd wordt, dat het scheepje
verloren is gegan. Aan boord bevcn-
den zich schipper Breedveld uit Gro
ningen en enkele bemanningsleden.
Er was 1 vrouw aan boord, de echtge
note van de stuurman.
BLANKENHAM OFFERDE
10 GULDEN PER INWONER
In de kleinste gemeenten blijken soms
de grootste bedragen te worden ingeza
meld voor het Rampenfonds. Blanken
ham (Ov.), dat 532 inwoners telt, heeft
f 5.519 opgebracht, dus ruim tien gulden
per Inwoner, of 46 gulden per gezin.
Utingeradeel (Fr.) met 5.200 inwoners
zamelde 37.400 gulden in, of f. 7.20 per
inwoner. Kuinre, dat 930 inwoners heeft,
bracht f 15 per gezin op.
Dr Kortenhorst en Dr Drees
in Tweede Kamer
Hedenmiddag hebben de voorzitter
der Tweede Kamer, dr L. G. Korten-
horst en de minister-president dr W.
Drees, in een buitengewone zitting
van de Staten-Generaal uitvoerige cn
diep-indrukwekkende redevoeringen
gehouden naar aanleiding van de ont
stellende ramp, welke ons land ge
troffen heeft.
Talrijke
belastingfaciliteiten
Beroep tot opneming
slachtoffers
VERMOEDELIJK 50.000 EVACUÉ'S.
In het verloop van zyn rede heeft
dr Drees een dringend beroep gedaan
op allen, die ondanks de woningnood
in staat zyn slachtoffers op te nemen.
Vermoedelijk zullen 50.000 personen
moeten worden geëvacueerd.
Goede en vlotte samenwerking tussen
de overheidsdiensten, die bij de hulp
verlening en het herstel betrokken zijn,
zal, aldus dr Drees, worden bevorderd
door de instelling van de coördinatie
Commissie Watersnood 1953, welke onder
leiding van minister Beel aan het werk
is gegaan.
Z.K.H. Prins Bernhard is bereid ge
vonden het voorzitterschap van het Na
tionale Rampenfonds op zich te nemen,
zulks in verband met het aftreden als
zodanig van jhr Beelaerts van Blokland.
Gelet op de zeer bijzondere omstan
digheden heeft de regering besloten
voor giften ten gunste van het Ram
penfonds verschillende belasting-faci
liteiten toe te staan.
Met name zullen zowel natuurlijke
personen als lichamen voor de inkom
stenbelasting, de loonbelasting en de
vennootschapsbelasting, giften in geld
aan het Nationaal Rampen Fonds tot
elk bedrag, mits schriftelijk bewezen,
van het inkomen of de winst mogen
aftrekken.
De wettelijke beperking op het ge
bied van aftrek van giften zjjn hier
niet van toepassing.
Over bedragen, die ten behoeve van
het Nationaal Rampen Fonds van het
loon worden afgestaan, waaronder be
grepen loon uit overwerk, hoeft geen
loonbelasting te worden betaald.
Goederen, die uit bedrijfsvoorraden
ten behoeve van de watersnood-slacht
offers aan het Ned. Roode Kruis en
eventuele andere daartoe aangewezen
instanties worden geschonken, komen
ten laste van de fiscale winst. Van
deze goederen wordt geen omzetbelas
ting geheven.
Aan fabrikanten en importeurs van
tabaksartikelen wordt in dat geval
vrijstelling van accijns verleend.
Van schenkingen in geld aan het
Nationaal Rampen Fonds en van goe
deren aan het Ned. Roode Kruis, en
eventueel andere daartoe aangewezen
instanties, zal geen schenkingsrecht
worden geheven.
Voorts is terstond aan de ontvangers
opgedragen verzoeken om uitstel van
belasting van hen, die door de waters
nood zijn getroffen, op ruime schaal
in te willigen.
De bijzondere kosten die waerschap-
pen en andere lagere publiekrechtelijke
lichamen voor het herstel van dijken,
waterkringen, wegen e.d., te dragen,
zouden krijgen, zullen ongetwijfeld hun
draagkracht te boven gaan.
Voor het herstel van landbouwgron
den, boerderijen en bedrijfsinrichtingen
zullen dezelfde organen werkzaam zijn
als in 1945.
Voor de privaatrechtelijke schade zal
een regeling zijn te treffen in de geest
van de wet op materiële oorlogsschade.
Aanzienlijke bedragen voor herstel en
schadevergoedingen zullen voor reke
ning van de schatkist komen.
Te verwachten is dat voor de hulp
verlening mede zal kunnen worden ge
put uit de tegenwaarde rekening ver
kregen uit de dollarhulp.
Zodra de regering over volledige gege
vens over de gevolgen en de omvang
van de ramp beschikt, zal zij bij de Sta
ten Generaal nader Inlichten, ook wat
betreft de nadere maatregelen.
Minister Drees besloot dat er veel
overeenkomst is met de onheilspellen
de berichten die elkaar opvolgden in
Mei 1940. Maar er is gelukkig een diep
gaand onderscheid. Er is geen strijd
tussen mensen: er is integendeel spra
ke van menselijke solidariteit.
Er is een vurige wens alle krachten
eendrachtig in te spannen tot afweer,
hulpverlening, wederopbouw.
Moge deze eendracht gezegende vruch
ten dragen!
Na heropening der vergadering heeft
dr Kortenhorst meegedeeld: dat het in
het in het belang van de hulpverlening
is, dat de Departementen op volle kracht
kunnen draaien en daarvan niet worden
afgeleid door debatten in de Kamer.
Op grond daarvan is besloten, de Ka
mer op 10 Februari weer byeen te roe
pen.
