50
GRIEP
Gesprek met prof, Rudolf Moralt
Uit de Haagse Kunstzalen
Royaal gebaar ten bate
van Neerlands gebitsverzorging
Een boek voor U?
CITY
ODEON
HET VADEDLAND
2
DINSDAG 3 FEBRUARI 1953
Eerste dirigent Weense Staatsopera en
gastdirigent Residentie Orkest
Hij raakt cr niet over uitgepraat! Voor
de eerste keer in Nederland, een ander
halve kilometer van de kust af te wonen
en dan zo iets mee te maken! Twee, drie
maal per dag rijdt prof. Rudolf Moralt.
eerste dirigent van de Weense Staats-
opera en Woensdag a.s. gastdirigent van
het Res. Orkest, van Hotel Wittebrug
waar hij woont naar het strand in Sche-
veningen. Zaterdag j.l. was daar alles
nog zo netjes en ordelijk en nu die
vage! Zondag, die golven en dat geweld
van de zee! En dan nu die Franse schuit
voor Seinpost! Hij heeft in Wenen wat
te vertellen!
Van de andere kant maakt hij zich
zorgen over de terugreis per auto. In 't
hotel heeft hij kennissen gesproken uit
Wenen overal sneeuw en verwoestin
gen door de storm! En hij moet absoluut
Zondagavond in Wenen de Tristan diri
geren. Hoe dan ook moet hij na het con
cert van Donderdag a.s. in Leiden, Vrij
dagavond Stuttgart zien te bereiken en
dan Zaterdagavond in Wenen zijn.
Zo komen we via het Scheveningse
strand bij de Weense Staatsopera. Vijf
tien jaar lang is hij daar reeds dirigent,
en de laatste jaren zelfs eerste dirigent,
tevens verplicht een reeks concerten van
de Wiener Symphoniker te dirigeren.
Terloops vertelt hij, dat hij deze maand
één en vijftig jaar oud wordt en de inter
viewer kijkt verwonderd op. Hij had de
beroemde gast ten hoogste op veertig jaar
geschat zo zwart zijn nog haar en
wenkbrauwen, zo zonder rimoels is het
gelaat.
En der Herr Professor vertelt:
„Geboren in München, repetitor daar
aan de Opera, dan dirigent in Graz en
de volgende stap is Wenen reeds. En in
Wenen wil ik blijven. Waar vind ik zulk
een gezelschap en zulk een baan?
Vijf maanden per jaar ben ik vrij. Dan
maak ik mijn verplichtingen af in Italië,
waar ik ieder jaar een zestal malen diri
geer. Ik ga ook wel verder, want over
twee maanden ga ik naar Zuid Amerika
waar ik een hele reeks concerten en
HET VADERLAND
Jaar
geleden
3 Februari 1903
Zaterdagnacht werd hier de verrassen-,
de tijding ontvangen en door ons nog
zooveel mogelijk per bulletins verspreid
dat de staking van het spoorpersoneel
was opgeheven er. dat des morgens de
dienst overal zou worden hervat. Dus
'juist op het oogenblik, dat een geheele
staking verwacht werd was de quaestie
plotseling en afdoende uit, afdoende voor
het persor.ee!, dat zeggen kan: wij kwa
men, staakten en overwonnen.
opera-uitvoeringen in Buenos Aires en
Rio dirigeer. Maar eerst moét ik nog in
Genève een Tristan dirigeren!"
Zo kómen we op Wagner. „Ja", zegt hij,
„ik ben een vurig Wagneriaan, een van
de oude stempel." De interviewer weet
dat, het vorig jaar zag en hoorde hij prof.
Moralt de Siegfried in het Teatro Fenice
te Venetië dirigeren en schreef hierover
uitvoerig in deze krant.
Toch ziet de grote dirigent de toekomst
van het genre donker in: „Binnen tien
jaar vrees ik dat we de grote Wagner-
werken niet meer kunnen geven! De
echte helden-tenoren, de Wagner-zangers-
bij-uitstek sterven uit. Er zijn er nog een
stuk of vijf, zes, maar allen raken ze
bedenkelijk op leeftijdnog wat jaar
tjes kunnen we ons behelpen en dan
Schluss!"
Hij is een beweeglijk man. Donker is
zijn uiterlijk, züidelijk zijn manier van
doen. Hij gesticuleert als drie Italianen
tegelijk, hij heeft zin voor humor, men
kan zien: hij lacht graag en veel.
„Het Residentie Orkest" zegt hij, „is
buitengewoon goed. Zo soepel! je
merkt direct, dat het gewend is onder
vele en goede dirigenten te spelen. Maar
zelden zijn mijn intenties zo snel en goed
begrepen. Ik verheug me op het concert
van Woensdag-hier in Den Haag. Zulk
een eerste concert in een land waar je
nog nooit gewerkt hebt, is toch altijd'een
gebeurtenis in je leven."
C. v. B.
Claire Bonebakker
bovendien
afdoende en zijn
aangenaam van smaaK.
Neem tijdig
Hendrik Hagenaars Hoek
Ik heb een opwindend plaatje gezien
van mijn boezemvriend Naguib in de ex-
slaapkamer van mijn ex-boezemvriend
Faroek. Er stond bij „de luxueuze slaap
kamer". Nu vind ik dat luxueus en lelijk
eigenlijk niet samen kunnen gaan; de
weelde voor de pegulanten moet, vind
ik, óók een weelde voor het oog zijn,
anders is luxueus alleen maar lelijk en
duur en protserig. En lelijk en protserig
is die slaapkamer op het plaatje.
Ik heb bemerkt dat het tot de tactiek
van mijn boezemvriend Naguib behoort
den volke te tonen, dat mijn ex-boezem
vriend Faroek een smijter met pegu
lanten was. Want ik heb overal, in vele
bladen vele plaatjes van vele dure in
terieurs van Faroek gezien. De heer
Naguib kent het pure, reine, brave ziel
tje des volks; want ze zullen uitroepen:
„kijk nou d'r 's in wat voor eer> duur
bed die Faroek sliep; allemaal van ónze
centen; het is maar heerlijk dat meneer
Naguib die centenstrooier heeft wegge
stuurd. Lang leve meneer Naguib!"
Het is altijd mooi als ze „langzallie-
leve" roepen en als je dat kunt bewerk
stelligen door alleen maar even een
slaapkamerdeur open te zetten, dan is
dat meegenomen. En het argument is
véél goedkoper dan de slaapkamer. En
zo oud als de jaloezie.
Zo lang vele brave mensen het slecht
hebben, zullen zij jaloers zijn op men
sen die het beter hebben en zo lang
honderd jaloerse burgerjuffrouwen hon
derd maal meer stemmen bij de verkie
zingen uitbrengen als één wijze heer, die
bescheidenlijk opmerkt dat een duur bed
of een goedkoop ledikant er nu eigenlijk
niet zo bizonder veel toe doet, zo lang is
de jaloezie een sterk wapen in de hand
der leiders.
Het akelige is alleen dat wanneer die
dure slaapkamer wordt afgebroken en
wanneer het protserige bed aan de
meest-biedende wordt verkocht.
de kunstzaal Esher Surrey
stelt deze schilderes nog voor korte tijd
haar laatste werk tentoon. Zij is in Veere
werkzaam, maar inmiddels zijn de land
schappen, die op de expositie de hoofd
schotel vormen, voor het grootste deel
uit het buitenland, uit Frankrijk, Mal-
lorca en het Iberische schiereiland. Het
schilderwerk kan mij niet erg overtuigen
of bekoren. Hoewel men uit menig doek
opmaakt, dat Claire Bonebakker kleur
gevoel heeft, doet het coloriet op andere
stukken toch vrij ruw aan. Hetzelfde
geldt voor de verfbehandelïng, die
meestal aan de zware kant blijft en in
toets en vormgeving niet ontkomt aan
het gevaar van een voortvarende opper
vlakkigheid. Dat dit samengaat met tem
perament. vergoedt wel iets, maar zeker
niet alles. Zelfs in de beste en levendig-
werken als dat met het scheepje
een onzer grote grijze rivieren, een
scheepje dat inderdaad vaart, zoals ook
het water zichtbaar stroomt en de on
zichtbare wind waait (nr 10) mis ik
een persoonlijke diepgang in de visie.
De tekeningen en enkele der aan
wezige aquarellen zijn beter. De sterkste
onder de tekeningen hebben vaart, ruim
te en bouw. in goede zin een behaaglijk
karakter. Zo de „Boerderij op Mallorca".
waarvan de geïnspireerdheid weldadig
stemt. In 'het uitzicht uit een Parijse
hotelkamer' op de St. Chapelle (nr 2)
heeft de losheid-van-doen een positieve
waafde' gekregen.
Engelien Reitsma-
Valenca
De beide voorzalen van kunstzaal
Plaats zijn thans gevuld met teke
ningen en met prenten van mevrouw
Reitsma-Valenca, die vooral als burijn-
graveerster enige bekendheid geniet.
o.a. door haai- portretpostzegels (1933)
en door een beeltenis van prinses Wil-
helmina als Koningin. Het portret vormt
inmiddels slechts één van haar genres, er
zijn op de expositie ook veel landschap
pen en dieren. En men kan niet zeggen,
dat de ene categorie haar beter of min
der goed „ligt" dan de andere, want tel
kens wisselen zwakke en sterkere uitin
gen elkaar af, zoals ook een exacter
realistische voordracht afwisselt met een
decóratiever stylerende.
Men krijgt de indruk, dat de expo-
sante moeilijk haar „vorm" vindt. Zij
spant zich in en woekert met haar talent,
maar het beeldend vermogen is niet ;Er
evenredig aan deze inspanning, het artis-
spronkelijkheid en stijl vertoont, beant
woordt deze aan de innerlijke bedoeling.
De contouren zijn rustig en vast getrok
ken, de schaduwen zijn doorschijnend,
met vermijding van alle arceringen, de
dieren staan inderdaad buiten in het
vrije, in de openheid van het licht. Voor
al dat blanke is een kwaliteit in deze
prent. Misschien ligt het dierstuk de
exposante toch wel het meeste, want
ook het blad der Zebu's (iets ornamen-
taler opgevat) is gevoelig en ook de
getekende of gegraveerde aapjes zijn
goed gekarakteriseerd, beurtelings in het
zielige of angstige en in het komische of
overmoedige van hun wezen.
Van de portretgravures mag afzonder
lijk gewezen worden op die van Flau
bert en van Henriëtte Roland Holst.
Evenals de meeste andere werken zag ik
dit laatste, zeer menselijke portret voor
het eerst op de expositie, hoewel het
blijkbaar reeds meer dan twintig jaar
oud is.
De Gr.
Garnizoenscommandant van
Makassar doodgeschoten
Zaterdagavond is de garnizoenscom
mandant van Makassar, kapitein W. E.
Soemati, in zijn huis doodgeschoten door
een. vijftal onbeikendeji. ,rDe aanvallers
stopten ïpet een: jeep voor' ?ijn- hiiis(
waarna twee hunner; het huis binnen
gingen... .en drie - vuurstoten uit automa
tische wapens gaven. De luitenant Moe-
talessy, die zich in huis bevond, werd
eveneens gedood, mevrouw Moetalessy
werd gewond. Onbekenden schoten van
achter de gordijnen.
Overste Warouw, die zich in Menado
bevindt, werd telegrafisch op de hoogte
gesteld. Het onderzoek in deze zaak is
gaande.
Concert voor „Rampen'
fonds"
Het bestuur van het Residentie-orkest
heeft in samenwerking met het Geb. voor
K. en W. met de leden" van het Residen
tieorkest, met de dirigent Willem van
Otterloo en met de concertmeesters Her
man Krebbers en Theo Olof, besloten een
bijzonder concert te geven ten bate van
de slachtoffers van de watersnood, Dit
concert wordt gegeven op Zondagmiddag
8 Februari as. onder leiding van Willem
van Otterlo met medewerking van Her
man Krebbers en Theo Olof met het
volgende programma: Joh. Seb. Bach,
Concert voor twee violen; Mendelssohn,
Vioolconcert (solist; Theo Olof), Tsjai-
kowsky, Vioolconcert (solist: Herman
Krebbers)). De volledige opbrengst van
de kaartverkoop en alle inkomsten van
het Geb. van K. en W. zullen zonder
enige korting worden afgedragen aan
het „Nationaal Rampenfonds"
Het batigsaldo van het concert dat
a.s. Vrijdagavond in Diligentia gegeven
zal worden door Henriëtte Doornbos,
zang. Jaap Spigt, clavecimbel en Dick
Visser, gitaar, komt ten goede aan het
Nationaal Rampenfonds.
Landbouwvoorl^chtingsraacl
ingesteld
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening heeft èen lande
lijke landbouwvoorlichtingsraad inge
steld, waarin overleg gepleegd zal wor
den betreffende de landbouwvoorlich
ting in de ruimste zin. In deze raad is
benoemd als lid, tevens voorzitter: ir A.
W. van de Plassche. directeur-eeneraal
van de landbouw.
Advertentie
DRIE WEKEN GRATIS
TANDEN POETSEN
Nederland een tandpasta,
die U wittere tanden geeft reeds na
tieke resultaat niet evenredig aan haar j -
toewijding. Dit houdt niet in, dat zij niet een enkele maal poetsen. Dat is
somtijds ook volledig slaagt; de angst
valligheid en droogheid van haar werk,
het enigszins burgerlijk beknelde daarin,
wordt dan opgeheven door het zeer op
rechte en warme van haar kijk; en het
stroeve, primitieve, van haar tekenver
mogen verkrijgt dan de waarde van een
strakke ingetogenheid en van beheerste
precisie in het gebruik der middelen.
Zo is voor mij de totale indruk van
het geëxposeerde onbevredigend, maar
in enkele werken waardeer ik veel. De
gravure „Paard met veulen" bijv. treft
zowel door haar eenvoud als haar com
pleetheid, men voelt de genegenheid van
de kunstenares voor het onderwerp en
hoewel de vormgeving geringe oor-
Castella Tandpasta. De fabrikanten
hebben de gelukkige gedachte gehad,
om Nederland massaal en gratis te
laten kennismaken met deze unieke
tandpasta.
Gedurende korte tijd zullen zij een
kennismakingstube Castella Tandpasta
verpakken bij ieder stuk van de nieuwe
Castella-Spécial Schoonheïdszeep.
Castella-Spécial, gemaakt op een nieuwe
Amerikaanse installatie (de enige in
West-Europa!), munt uit door een schier
onuitputtelijke schuimvormingen
door een romig, naar lentebloesems
geurend schuim. De prijs van Castella-
Spécial is 32 cent. Voor dit bedrag ont
vangt men dus een stuk heerlijke,
nieuwe schoonheidszeepen een tube
Castella Tandpasta, genoeg voor drie
weken. Het mag verstandig heten, zo
spoedig mogelijk van dit aanbod gebruik
te makende fabrikanten kunnen
dit slechts zeer tijdelijk doen!
h/\o&m en Woningen
Bij een schilder als Joseph Kutter
kreeg ik dikwijls de indruis dat hij een
lichamelijke strijd met de stof voerde.
Nadat hij enkele uren werkte, heb ik
hem aangetroffen, badend in zijn zweet
en doodop. Hij kende het verschijnsel
tevredenheid niet en van scheppen-in-
vreugde was bij hem geen sprake. Van
schepyen-in-zielsnood, van scheppen-in-
wanhoop alleen. En zijn schilderijen
ontlenen daaraan hun donkere tragische
toon. Wanneer hij vastgelopen was, bel
de hij steevast Brussel op en de volgen
de morgen nam ik de trein naar Luxem
burg. Ik bleef dan, een weekje meestal,
bij hem, om hem afleiding te geven en
nieuwe moed in te spreken. Dat her
haalde zich vele malen per jaar. Ik kan
zeggen dat ik, na het schilderij waar
mede hij de aandacht van de Europese
kenners op zich vestigde „l'Homme au
Doigt Coupé" (1930), vrijwel ieder doek
van zijn hand voor mijn ogen zag ont
staan. Hoe verrukt waren wij beiden,
Joepes en ik, toen hij in 1933 „Carnaval"
tot een goed einde had gebracht. Ik bezit
de eerste lezing van deze compositie.
Daarop staat een verkleed meisje afge
beeld dat hij voor het definitieve werk,
zeer gelukkig, verving door een bont
harlekijntje.
Het hoogtepunt bereikte hij in 1936 en
'37 toen zyn verschillende „Clowns" ont
stonden, een tijdvak afgesloten door
„Les Peaux Rouges" uit de verzameling
Regnault te Laren. In 1934 reisden wij
amen door Nederland. Van deze reis
bracht hij mede indrukken en voorstu
dies voor „De Koepelkerk" welke hij in
1935 voltooide. Op mijn verzoek stond
bij dit indrukwekkende doek in bruik
leen af aan het Amsterdamse Gemeente
museum, waar het geruime tijd tentoon
gesteld werd. Kutter had dit werk gaar
ne blijvend in Amsterdam gezien. Hij
was bereid, in weerwil van zijn steeds
slechter wordende geldelijke toestand,
het voor een ongekend laag bedrag af te
staan. De heren kenners, die in zulke
aangelegenheden het laatste woord heb
ben (wie het waren is mij onbekend),
meenden goed te doen daar geen ge
bruik van te maken. Het schilderij dat
voor mij een samenvatting was van de
warme, donkere atmosfeer van Amster
dam, bevindt zich thans in de verzame
ling Alfred Lévy te Luxemburg.
Nederland, vooral de hoofdstad, boeide
Joseph Kutter zó, dat hij er 1938 terug
keerde. Ook van die reis bracht hij
variaties op Hollandse motieven mede
terug.
De eerste kentekenen van de geheim
zinnige ziekte die Kutter zou vellen,
werden reeds in 1935 waargenomen. Het
begon met „een verkoudheid", later
sprak men van asthma, daarna hartbe-
zwaren. moeite met lopen, enteritis,
diepe melancholie. Hij reisde van dok
ter naar dokter, van ziekenhuis naar
ziekenhuis. De ene operatie volgde op
de andere. Geen wetenschap bracht op
heldering. Baat nog minder. Op de
tweede Januari 1941 stierf hij aan een
beroerte, zeven en veertig jaren oud. Ik
bezocht hem in zijn ziekte vrij geregeld.
Met de uiterste zelfbeheersing gelukte
het hem dan wel zich een paar uur goed
te houden. Maar verder bracht hij zijn
dagen door kreunend, zuchtend en
schreiend. Niettemin bleef hij werken.
En zelfs kan men in de weinige doeken,
welke hij van 1938—1940 voltooide, de
elementen =van. eqn - vernieuwing ontdek
ken." Internisten. chirurgen, psychiaters
in Luxemburg, België, Frankrijk en
Duitsland hebben zich ovér zijn pro
bleem vergeefs gebogen: Kutter werd
verteerd door een verschrikkelijke
kwaal, welke niemand kende. Mijn oor
deel grondende op een jarenlange in
tieme omgang met de schilder en lange,
diepgaande gespreken met Rose, zijn
vrouw, ben ik tot de slotsom gekomen,
dat wij getuigen waren van de afbraak
van een lichaam, niet bestand tegen de
spanningen van geest en gemoed waar
mede het scheppen gepaard gaat. Joseph
Kutter is voor ons aller ogen verteerd
door zijn Vlam, vermorzeld door zijn
Demon, En daar staan alle geneesheren
ter wereld machteloos tegenover.
Men kan niet in overdrachtelijke
zin, maar onmiddellijk en nauwkeurig,
zeggen dat Kutter de betrekkelijk wei
nig werken weike hij volbracht, met
zijn leven betaald heeft. Hij was een
schilder uit duizend en ofschoon in de
loop der jaren zich mijn belangstelling
en voorkeur in menig opzicht sterk ge
wijzigd heeft, beleef ik aan Kutters
werk nog heden dezelfde vreugde als in
de tijd tussen 1930—1939, toen ik getuige
was van de verbitterde strijd die ge
voerd moest worden om het te doen
ontstaan.
Australië houdt oog in 't zeil
Australië zal een militaire waarne
mingspost in N.-Guinea vestigen vanwaar
men uitzicht heeft op de territoriale
grens van Nederlands Nieuw-Guinea,
heeft de Australische minister van Oorlog
Josiah Francis, medegedeeld.
De minister zei, dat zij gevestigd zou
worden in Wanimo, aan de Noordkust,
30 km van de grens en 60- km van Hol-
landia.
De Australische bladen noemden deze
post een middel „om Indonesië in het
oog te houden".
In de kano nam Marguerite nu de
stuurmansplaats achter mij in en wij
vertrokken. Tegen vijf uur 's middags
meest-Pledende wordt verkocht geen vertroKxen. regen vyr uui sun
Egyptenaar daardoor een beter bedwe hadden de hele dag ons normale
bed
krijgt.
Mensen die het niet verdragen kunnen
dat anderen méér hebben dan zij, wor
den er nooit beter op, wanneer de an
deren minder krijgen.
Maar meestal vinden ze dat toch wel
fijn en het verzoent hen met hun lot.
Er zijn enkele landen waar de mensen
die het minder hebben dan andere men
sen er niet naar streven dat die ènderen
minder krijgen, maar dat zij zelf méér
krijgen. Nèt zo veel als die (in hun ogen
benijdenswaardige) anderen. In die lan
den zegt men niet: „Wat een schurk, dat
hij zo'n dure slaapkamer heeft", maar
„wat f ij n voor hem dat hij die heeft;
ik zal proberen of ik zoiets óók kan
krijgen".
En het gekke is. dat ze het in die
landen (zoals Amerika bijvoorbeeld)
beter hebben dan in die andere landen.
Jaloezie is altijd machteloos.
tempo gehandhaafd hoorden wij aan
de over een schreeuw opklinken. Het
was Catire. De kano werd in een klein
kreekje gestuurd, dat hij al met zijn
machete had vrijgekapt. We besloten
hier ons kamp op te slaan. Ik zag, dat
hij het geweer zorgzaam tegen een boom
had gezet, maar jachtbuit was nergens te
bekennen Catire zag er vermoeid uit.
Hij riep zijn mannen bij elkaar en sprak
lange tijd tegen hen in de taal der Ma-
quiritares.
„Wel, Catire", zei ik. „heb je pech ge
had? Heb je niets onder schot gekre
gen?"
Hij zocht in zijn broekzak en haalde
er zes lege patroonhulzen uit.
„Ik heb pecan's geschoten. Ik was
Juist bezig de jongens uit te leggen waar
ze liggen. Ze gaan ze zo dadelijk op
haler.."
„Hoeveel?"
..Vijf."
De jongens namen elk een machete en
verdwenen in het woud Ze kwamen een
klein uur later, nog vóór .het vallen van
de- nacht, terug. Allen droegen een
pecari op de rug.
,En de andere?" vroeg ik aan Catire.
„De andere pecari's? Oh, die mogen de
jaguars opvreten. Wij hebben hier meer
dan genoeg aan."
We dineerden die avond wel liat,
maar zeer overvloedig. Nadat de vier
mannen de dieren schoongemaakt en in
stukken gesneden hadden, legden ze een
geweldig vuur aan. Vervolgens maakten
ze een groot rooster van levend hout en
plaatsten dat ongeveer één meter boven
de vlammen. De verschillende bouten en
repen vlees werden nu even schoonge-
brand, daarna afgekrabd en vervolgens
op het rooster gelegd. De rest werd
kleine stukken gesneden en in onze
grootste kookpot op een ander vi
zet. Dit was hèt recept van de Maquiri-
tares. Het vlees op het rooster smoorde
boven het zachte vuur in de eigen huid
gaar en verspreidde een heerlijke geur,
terwijl het vet sissend in de vlammen
droop. Dit proces duurde de hele nacht.
Van tijd tot- tijd stonden de mannen op,
porden wat in het vuur en draaiden de
stukken vlees om. De volgende morgen
werd alles naar de kano gebracht en
beschikten wij weer over een paar dagen
proviand.
Tegen de middag van de 17e Novem
ber werd het woud op de beide oevers
van de Ventuaricompacter; omstreeks
vijf uur begonnen de .bergen in de verte
naar- de rivier op te dringen en voeren
we een soort beboste kloof binnen, die
de breedte van de stroom in korte tijd
halveerde. Dit was de Cerro Mono.
Catire staarde gespannen naar de rech
teroever. Tenslotte verklaarde hij;
„Daar moet het zijn!"
Hij hief zijn hand op en wees naar een
volstrekt verlaten plaats. Hét oerwoud
vormde hier een eindeloze donkere,
compacte muur, waarin we geen enkele
doorgang konden ontdekken. We legden
aan. Catire, Marguerite en de twee mu-
chados grepen hun machetes, hakten een
flinke bres en we schoven het onderhout
in. Er was echter geen sprake van dat
we vóór de volgende dag iets konden
beginnen. Zoals elke avond effenden de
mannen een stuk grond en we sloegen
ons kamp op.
José sprak weinig, hij scheen ergens
over te piekeren. Misschien was het in
derdaad waar dat hij hier al in tien jaar
niet geweest was. Waarschijnlijk wist hij
niet meer waar het pad begon. Tot diep
in de nacht was hij met Marguerite aan
liet beraadslagen. Zoals wij de laatste
dagen bemerkt hadden, was Marguerite
een man van veel oerwoud-ervaring.
Het werd ochtend, de ochtend van de
lGe November. Vóór dag en dauw begon
nen de twee mannen een verkennings
tocht in de omgeving van het kamp.
Eindelijk ontdekte José een oud merk
teken op een boom.
„Daar is het", zei hy.
We trokken de kano op de wal.
„We moeten hem verbergen," meende
Catire, „je kunt nooit weten."
Hij zocht een geschikte plaats op en
weldra was de prauw aan het oog ont
trokken. Marguerite klom in een boom
en verborg daarin onze peddels en de
helft van de proviand. Daarna begaven
we ons op weg, als ganzen achter elkaar.
Uren gingen al lopend voorbij, we
zwegen, elk in zijn eigen gedachten ver
diept. De stilte van het woud was vol
komen. Het enige geluld dat wij hoorden,
was afkomstig van de machete van José,
die aan het hoofd van de kleine colonne
ging. Om de twee drie" meter hakte hij
een tros lianen door of velde hij een
boompje, en dat niet alleen om een pad
te banen, maar ook om het te merken.
Zst, zst, ging zijn kapmes, regelmatig
als het tikken van een klok. De man die
voor mij liep was Marguerite en ik had
alle gelegenheid hem van hoofd tot voe
ten op te nemen. Hij scheen zich met
meer soepelheid door het oerwoud voort
te bewegen dan d-e anderen. Zijn voeten
waren groot en donker van kleur, en
schenen de grond ternauwernood te ra
ken. Ze schenen zich hier thuis te voelen
als maakten zij deel uit van de fantas
tische verwarde vegetatie, die deze sche
merdonkere buikholte van een ongerepte
wereld bevolkte.
Reeds bij deze eerste kennismaking be
antwoordde het oerwoud van de Parima
nauwkeurig aan de beschrijving, die men
er ons van had gegeven: het bladerdak
was zo dicht, dat je maar weinig om je
heen kon onderscheiden. Honderdduizen
den soorten bomen en lianen wrongen
zich door en om elkander heen en vaak
zag je eerst op een halve meter afstand
dat je vlak voor een enorme boom met
een middellijn van wel twee meter stond.
Van tijd tot tijd wisselden Marguerite en
José een paar korte woorden, evenwel
zonder daarbij te blijven stilstaan of zich
om te draaien Ze schenen zich ergens
bezorgd over te maken. We merkten dat
we bergopwaarts gingen We naderden
het gebergte. Mijn hart begon sneller te
kloppen. Na korte tijd hijgde ik als een
jkchthond. Het koude zweet brak mij uit,
stroomde over mijn rug en prikte in mijn
ogen. Ik kreeg een gevoel of mijn hart
uit mijn borst was losgesprongen en lang
zaam maar zeker een weg naar buiten
zocht door mijn keeL
(Wor:lt vervolgd)
„Beknopte Geschiedenis der
Wijsbegeerte"
Deel III: „De hedendaagse wijsbegeerte"
door dr B. Delfgauw
Na in zijn eerste en tweede deel van
zijn „Beknopte Geschiedenis der Wijsbe-i
geerte" resp. de Oudheid en Middel
eeuwen en de moderne Wijsbegeerte be
handeld te hebben, geeft dr B. Delfgaauw
in zijn derde deel „De hedendaagse Wijs
begeerte" een zeer beknopt overzicht van
datgene, wat moderne Britse, Franse,
Duitse en Nederlandse denkers op wijs
gerig gebied gepresteerd hebben. Eerst
geeft dr Delfgaauiv een overzicht van de
hedendaagse filosofie en vervolgens een
perspectief van deze filosofie. Het boek
je is een poging om zo beknopt mogelijk
niet alleen studenten, maar ook „leken"
op wijsgerig terrein wegwijs te maken en
hen in contact te brengen met de voor
naamste personen en denkrichtingen op
dit gebied. Allerhande onderwerpen ko
men ter sprake, zoals het neo-realisme,
de sociale wijsbegeerte, het spiritualisme
en de existentie-filosofie, waar wel veel
over gesproken wordt, doch waarvan
menigeen het rechte toch niet weet. Zeer
3ummier wordt de inhoud van Sartre's
„leer" weergegeven en van de met hem
verwante denkers. In zijn „perspectief"
geeft dr Delfgaauw zijn visie op de moge
lijkheden en gevaren van de hedendaagse
wijsbegeerte. Binnen een besték is de
schrijver er in geslaagd een panorama
van het Westerse denken te ontvouwen,
dat een uitnodiging kan worden voor
een dieper indringen in de stof. Het werk
verscheen bij de internationale uitgevers
maatschappij „Het Wereldvenster" te
Baarn.
DISCO NIEUWS
Peer Gynt Suite No. 2 van
Grieg gespeeld door het Resi
dentie-orkest o.l.v. Willem van
Otterloo. Soliste Erna Spoo-
renberg. (Philips N. 11137 G).
Men moet deze muziek niet te veel
horen. Zij is tamelijk verouderd, maar
een enkele keer kan zij toch nog wel
boeien. De uitvoering door de Hagenaars
is voortreffelijk, Van Otterloo weegt alle
effecten nauwkeurig af, nergens kan
men hem op een grofheid betrappen.
Welluidend en lyrisch zingt Erna Spoo-
renberg Solvejg's Lied. Een populaire
opname die haar weg wel zal vinden.
Vijf
linktrainers voor de
K.N.V.V.L.
De Luchtmacht heeft de Koninklijke
Nederlandse Vereniging voor Lucht
vaart een vijftal oefenapparaten voor
blindvliegopleiding, z.g. „linktrainers"
aangeboden, welke door ingebruik
neming van moderner materieel over
compleet waren geworden. De KNWL
zal deze toestellen gebruiken voor de
blindvliegopleiding van zweef- en sport
vliegers en wel speciaal vo de training
in het blind-thermiekvliegen van toe
komstige deelnemers aan internationale
zweefvliegwedstrijden. De vijf link
trainers worden gestationneerd op Ter-
let, in de T. H. te Delft, het Veiligheids
museum te Amsterdam, te Venlo en in
de luchtvaarthxjverheidsschool. alhier.
Deze laatsté zal Vr\jdag worden over
gedragen door de plv: chef luchtmacht
staf, generaal-majoor-waamemer A. Ba-
retta, aan de voorzitter der KVWL de
heer C. Kolff, die haar op zijn beurt zal
overdragen aan de voorzitter van het
bestuur van de Luchtvaartnijverheids
school, ir A. baron Krayenhoff
Voorlichting voor emigranten
Binnenkort zullen op alle Nederlandse
emigrantenschepen naar Zuid-Afrika
voorlichtingsambtenaren aanwezig zijn
om de emigrant met raad en daad ter
zijde te staan. Dit is een onderdeel van
het voornemen der Zuid-Afrikaanse re
gering om de voorlichting aan en de
ontvangst van dc emigranten op
hechtere grondslag te plaatsen.
VAN Of. DAG
No. 11
In deze puzzle zijn de letters van de woor
den van het kruiswoordsehema vervangen
door cijfers. Men vraagt het oorspronkelijke
schema terug te vinden.
Horizontaal: 2. (14 2 9 10 2); 6. (5 2 2);
8 (G 15 14); 10. (1 5 15 16); 12. (3 4 14 3); 13.
(2 6): 14. (4 17 15); 16. (17 15); 17. (18 5 2 9
15); 18. (2 15); 20. (15 5 2); 21 (13 19); 23
(8 9 20 21); 25. (5 2 .1 2); 27. (9 2 15); 29
(9 15 12): 30 (22 5 15 7 8).
Verticaal: 1 (4 5 1 2); 2. (14 2 15): 3 (9 2)
4. f2 6 4); 5. (15 14 3 15): 7. (2 5 6); 9
(15 14 17); 11 (16 4 5 15 21): 12, (3 15 9 2 5)
15. (17 2 5); 18. (2 8 9 2); 19. (15 9 2); 21
(13 1 15): 22. (19 2 12 8); 24. (20 15 22): 26
(2 9 8); 28. (11 15).
5, en 12, verticaal: de voedende moeder
der wetenschappen: de universiteit.
(1 2) (3 4 5 6 2 7 8 9 4 7 1) (10 2 2 11 9)
(6 4 12 1) (13 7) (1 2) (3 4 7 1) vormen
een bekend spreekwoord.
Oplossing van de vorige puzzle.
Horizontaal: 1. Oka. 4 Eem 6. Douro 7
k. 9 ma. 10. las Palmas. 15. roe. 16. oer
17. Costa Rlca 20 H.S. 21. H.R 22 Indus 24
"ijn 25. Rio
Verticaal: 1 Orel. 2. ad. 3. Duna 4. e.o 5.
Maas. 8. karos. 9. March. 11. S.O.S. 12. pet.
13. lor 14. Mei. 17. Cher. 18, Adda. 19. Arno.
22. in. 23. Sr.
IIET® VADERLAND
NIEUWE COURANT
Anno 1S69
Parkstraat 25-27 's-Qravenhnge
Telefoon, 184.340 Giro 112700
DirecteurTH. D. STRV1CK
Hoofdredacteur.- Ür IK VAN W1J X
ABONNEMENTSPRIJZENi 24.69
per kalenderjaar, f 6.25 per kwartaal en
f2.15 per maandLosse nummers 8 cents
's Zaterdags 15 cent
ADVERTENTIEPRIJZEN32 cent per
millimeterregel,op contract van 26 cent af.-
Advertenties in de tekst 2 maal de ge.
wane prijs
Korte Metten
BINNENLAND
Bij KB. zijn de heren K. J. A.
Meester en Th, J. v. Midde benoemd tot
hoofdinspecteur in vaste dienst bij de
Rijksluchtvaartdienst.
Met ingang van 1 Februari is aan
de heer A. W. Brandt eervol ontslag ver
leend als commissaris van gemeentepoli
tie in de rang van hoofdambtenaar 3e
klasse te Utrecht.
De landelijke conferentie van de
Oecumenische Jeugdraad zal worden
gehouden op 7 en 8 Februari a.s. in het
Herv. Lyceum te Amsterdam.
Vrijdagavond zal het Circus Strass-
burger te Amsterdam een speciale voor
stelling geven ten bate van het Nationaal
Rampenfonds.
De president van de Shell Chemical
Corporation. J Oostermeyer zal op 31
Mei zijn functie neerleggen na 36 jaar
verscheidene functies bij de Shell be
kleed te hebben.
Overste J. G. M. Wastenecker, hoofd
van de Binnenlandse strijdkrachten ge
west II (Noord-Holland benoorden het
IJ) heeft Zaterdagmiddag ter gelegen
heid van zijn 70e verjaardag te Zaandam
gerecipieerd.
De Amsterdamse politie heeft in
Amsterdam-Zuid, in een huis aan de
Sloestraat, elf personen aangehouden
wegens het spelen van hazardspel; twee
hunner zijn in bewaring gehouden.
De Koninklijke Bond van Oud
onderofficieren, die 5 Februari 65 jaar
bestaat, viert dit jubileum in Juni tij
dens de jaarvergadering te Den Haag.
Op verzoek van minister Beel heeft
de directie van de Koninklijke Noord- en
Zuidhollandse Redding Maatschappij vier
reddingboten voor hulp in de noodge-
bieden afgestaan, t.w. de prins Bernhard
uit Scheveningen, de Dudok de Wit uit
Zandvoort en twee reserveboten, de Do-
rus Rijkers en C. A, den Tex. Zij zijn
naar Waalhaven uitgestuurd, waar zij
verdere instructies zullen ontvangen.
Een comité van de Nederlandse Ko
lonie te Parijs heeft de Nederlanders in
Frankrijk opgesoepen, kleding, schoeisel
en dekens te zenden naar de K.L.M-
kantoren te Parijs, Lyon, Bordeaux en
Nice, vanwaar de goederen per vlieg
tuig naar Nederland kunnen worden
vervoerd,
Het genootschap Nederland-Canada
te Ottawa zai een plan opstellen voor
steun aan de getroffen gebieden.
Met de sanering der binnenstad van
Den Bosch speciaal in het Tolbrugkwar-
tier (een wijk met veel krotten) zal bin
nenkort een begin gemaakt worden.
De landelijke conferentio van be
stellend personeel van de PTT dezer da-r
gen in Den Haag gehouden heeft zich
ernstig beraden over de rechtspositie van
genoemde groep.
De minister van Verkeer heeft in
gestemd met de staking van de tram-
dienst AlkmaarBergen aan Zee, met
dien verstande dat de reizigersdlenst
gedurende de badseizoenen 1953, 1954 en
1955 nog zal worden gehandhaafd.
BUITENLAND
Te Londen zijn de plannen bekend
gemaakt voor de reis van Koningin Eli
zabeth II van Engeland en de Hertog
van Edinburgh door verschillende lan
den van het Gemenebest. De reis zal op
23 Nov. a.s. aanvangen en gaan over de
Bermuda-eilanden, Nieuw-Zeeland, Aus
tralië en Ceylon.
De ministers van Verkeer van W.
Duitsland, Oostenrijk. België, Italië, Lu
xemburg. Nederland, Zwitserland en
Frankrijk hebben na een driedaagse con
ferentie te Parijs bekend gemaakt, dat
de werkzaamheden tot verbetering der
18 grote internationale wegen in Europa
voortgang zullen vinden.
Verschillende Zuid-Duitse dorpen
zijn van de buitenwereld afgesloten ten
gevolge van hevige sneeuwstormen, die
gedurende het weekeinde hebben gewoed.
Zowel in Oost als in West-Duitsland rij
den de treinen met .grote vertraging.
In een rede te Salzburg heeft de
Oostenrijkse minister van Buitenl. Zaken,
Karl Gruber, verklaard, dat Oostenrijk,
na de binnenkort te houden algemene
verkiezingen in Oostenrijk, de ministers
van Buitenl. Zaken van de Grote Vier
zal verzoeken een conferentie over het
Oostenrijkse vraagstuk te beleggen.
Bisschop Otto Dibelius heeft in een
brief aan de Britse Hoge Commissaris
in Duitsland verzocht, de 80-jarige Barop
von Neurath, eens Hitiers minister van
Buitenl. Zaken, om gezondheidsredenen
uit de gevangenis te Spandau te ont
slaan. Von Neurath werd in 1946 veroor
deeld tot 15 jaar gevangenisstraf.
De Oostduitse regering heeft een
reorganisatie van de bevoorrading aan
gekondigd ter overwinning van de grote
moeilijkheden in 0.-Dult.sland. Het kabi
net heeft vier nieuwe ministeries inge
steld; Kurt Wach is benoemd tot opvol
ger van Karl Hamann, de in Dec. J.l.
gearresteerde minister van Handel en
Bevoorrading.
De Amerikaanse Senaat heeft de
benoeming van Stevens tot onderminister
van het Leger en die van Anderson tot
onderminister van de Vloot goedgekeurd.
Zuidkoreaanse troepen hebben Dins
dagochtend één van de zwaarste commu
nistische aanvallen sedert een jaar af
geslagen. De aanval werd ondernomen
op een heuvel ten N.O. van de „Punch
kom" aan het Oostelijk, front in Korea,
Het Zuidafrikaanse 1-Iuls van Afge
vaardigden heeft mot 83 tegen 63 stom-
i een door de oppositieleider Strauss
ingediende motie van wantrouwen in het
beleid van de regering-Malan verworpen.
Watersnood in Nederland
In een natie kunnen niet velen hun
bezit verliezen zonder dat deze rami)
ook op anderen inwerkt.
Cicero.