St Philipsland: een verlaten woestenij
Het Nationaal Rampenfonds krijgt de
steun van geheel Nederland
Giften van een kwartje tot
een millioen «gulden
Arbeidskrachten
Aog honderden in gevangenis
„Water" opgesloten
Tenminste negen uur loon
Op
HACHELIJKE AVONTUREN VAN SPOORWEGMENSEN
Hulp verlening zoveel mogelijk
in vaste banen geleid
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD
DINSDAG 3 FEBRUARI\953
rX?;
O
Het Nationaal Rampenfonds heeft 1.000.000 toegewezen gekregen als
bijdrage van de georganiseerde Nederlandse landbouw en de georga
niseerde Nederlandse zuivelbereiding, ter leniging van de nood in de
door de stormramp getroffen gebieden. Een van onze grootste internatio
nale bedrijven stelde een half millioen beschikbaar. De Unilever schonk
een kwart millioen, de N.V. Philips 100.000, evenals de A.K.U. Verder
kwamen van andere bedrijven giften binnen en een overstelpende
stroom van bijdragen, variërende van 25 ct tot enige tientallen guldens.
Inzamelingen in
de bedrijven
Sinds Zondagochtend, enkele uren nadat
het vreselijke nieuws bekend was geworden,
staat bij het Rampenfonds de bel niet stil en
rinkelen vrijwel constant de telefoons. Men
was op een werk van deze omvang niet in
gericht. maar dankzij de van alle kanten
spontaan aangeboden kantoormeubelen,
schrijfmachines, drukwerken, administratie
systemen en alle dingen, die op een goed
functionnerend kantoor nu eenmaal onont
beerlijk zijn. konden de vele vrijwilligers
Zondagmiddag reeds volop aan de slag.
Dat was wel nodig ook, want nauwelijks
was het beroep op het. Nederlandse volk de
deur uit of van alle delen uit het vaderland
kwamen de gaven en giften in een ononder
broken stroom binnen.
Het waren niet alleen de grote industrië
len, die hun plicht begrepen. Af en aan
komen honderden en honderden goede
gevers op de Statenlaan brengen wat zij
missen kunnen. Schoolkinderen, die in de
klas een inzameling hebben gehouden of die
hun spaarpot hebben omgekeerd, ouden van
dagen die van een klein pensioen een ge
deelte afstaan voor hun zo zwaar getroffen
landgenoten.
Toen Dinsdagmiddag om 'n uur of vflf de
eerste balans werd opgemaakt, kon dan ook
met grote vreugde worden geconstateerd,
dat de 2 millioen gulden ruim overschreden
waren. Bij dit bedrag waren de talrijke
stortingen per giro. die op het kantoor van
het fonds alle nog moeten binnenkomen, niet
inbegrepen.
De Nederlandse Bioscoopbond en de
stichting Bio-Vacantie-Oord schonken
100.000. Reeds draait het eerste film-
nieuws van de ramp in de bioscopen en
tot en met 12 Februari wordt in alle bio
scopen gecollecteerd.
De Nederlandse meelimporteurs hebben
hun bezit aan jutezakken, 66.000 stuks, ter
beschikking gesteld.
De Algemene Nederlandse Bouw Be-
drijfsbond staat 10.000 af; de directie
van de Hoogovens 50.000.
Het personeel van verscheidene bedrijven
heeft spontaan een gedeelte van het loon
beschikbaar gesteld. Van de bemanningen
Het ministerie van sociale zaken en volks
gezondheid deelt in dit verband mede. dat
arbeiders uit de omgeving van de geteister
de gebieden zich kunnen aanmelden bij de
arbeidsbureau*. Door deze gedragslijn
wordt het mogelijk een centraal cverzicht
te verkrijgen van het aanbod van arbeids
krachten voor de geteisterde gebieden, zo
dat zij, indien nodig, naar die plaatsen ge
zonden kunnen worden, waar hulp noodza
kelijk is.
Ter voorziening in de plaatselijke behoef
te aan arbeidskrachten buiten de geteister
de gebieden, b v. voor de verzorging van
geëvacueerd vee, dient men zich als ge
woonlijk te wenden tot het arbeidsbureau
ter plaatse.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
de huidige vraag naar extra arbeidskrach
ten voor de geteisterde gebieden voorlopig
nog geen groter aanbod van werkkrachten
nodig maakt. Vrijwillige arbeidskrachten
uit de verder van de geteisterde gebieden
gelegen provincies zijn voorshands nog niet
onmiddellijk nodig.
van zich op zee bevindende schepen komen
toezeggingen van inzamelingen binnen.
De Canadese ambassadeur in Nederland,
de heer Thomas A. Stone heeft in een per
soonlijke brief mededeling gedaan van een
belangrijke gift namens mevrouw Stone en
hemzelf. De Church World Service New
York zond 2000 dollar.
De georganiseerde textiel- en confectie-
industrie heeft gecoördineerd hulp aan
geboden aan de regering.
Het hoofdbestuur van het N.V.V. heeft
25.000 beschikbaar gesteld. De mogelijk
heid. dit bedrag te verhogen wordt be
sproken.
Het Christelijk Nationaal Vakverbond
heeft aan het Nationaal Rampenfonds doen
weten, dat het C N.V. en de aangesloten
organisaties een bedrag van 80.000 voor
dit fonds beschikbaar stellen.
Het Nederlands Bijbelgenootschap stelt
bijbels beschikbaar. Bijbels kunnen wor
den aangevraagd bij en gezonden naar het
Bijbelhuis te Amsterdam.
Het hoofdbestuur van de Nederlandse
Associatie van Accountants heeft de mi
nister van Financiën verzocht, voor giften
aan het Nationaal Rampenfonds belas
tingfaciliteiten toe te staan.
DENK HIER AAN
Voor hen, die goederen afstaan, geven
ter zake kundigen de volgende aanwijzin
gen: ieder paar schoenen thuis met een
knoop aan elkaar binden, zorgen dat pa
ren kousen en sokken bij elkaar blijven.
jas. broek en vest van een costuum met
een touw door de knoopsgaten aan elkaar
binden (niet met lussen).
Gevallen van in nood verkerende die
ren kunnen worden doorgegeven aan het
hoofdbestuur van de Ned. Ver. tot Be
scherming van Dieren, tel. 112755 in Den
Haag. Deze vereniging doet op dieren
vrienden een beroep om financiële hulp.
giro 25685. De algemene Nederlandse
Pluïmveeteeltverenigmg te Utrecht vraagt
aan haar leden medewerking om gedupeer
de pluimveehouders van levend materiaal
te voorzien. Aanmeldingen en aanvragen:
Schillerlaan 13, Utrecht.
De Tiba wordt gesleept
Het 5239 brt metende m.s. Tiba van de
maatschappij Vrachtvaart, dat onderweg
was van Zuid-Amerika naar Rotterdam, Is
met storm- en roerschade uit Vlissingen
vertrokken, gesleept door de sleepboot
Oostzee van L. Smit en Co's internationale
sleepdienst.
(Van onze speciale verslaggever).
ST PHILIPSLAND. Maandagmiddag
St Philipsland, zich minder met het water verbonden voelend sinds het geen eiland
meer is, is geheel verdronken. Door zes gaten, die de stormvloed in de zware zeedijk
sloeg of het een slap zanddammetje was, stroomde het water binnen en in een uur was
het gehele schiereiland een wild golvende binnenzee, alles vernielend wat haar in de weg
kwam. De zee sloeg gaten in de huizenstraatjes van het vriendelijke dorpje St Philipsland.
Talrijke woningen waren niet bestand tegen hel geweld. Zy stortten in elkaar en alleen
wat steenklompen steken boven heb water uit. En in de polder slaan als wankele eilandjes
nog boven water de kapitale boerderijen cn landbouwschurcn. De meesten konden tot
gistermiddag toe nog niet worden bereikt. Honderden volwassenen en kinderen zitten nog
op de zolders, reikhalzend uitziend naar verlossing uil de nood. Hebben zij nog eten en
drinkwater? Hoe lang zal de boerderij nog besland zijn tegen het ondermijnende water?
Zij weten het niet, maar by het tramhuisje op de dijk ligt een motorboot cn zijn reeds
militairen aangekomen om het reddingswerk aan te vangen.
STICHTING VAN DE ARBEID:
Hulp door overwerk
Het stuur van de Stichting van de Arbeid
doet een dringend beroep op alle Neder
landse werkgevers en werknemers om als
eerste bijdrage in de nood, die over zovele
tienduizenden is gekomen, de navolgende
maatregelen ten uitvoering tc brengen:
1. Door alle werknemers zal nog deze
week via hun werkgever een bijdrage
worden gestort in het Nationaal Ram
penfonds ten bedrage van ten minste
één uur loon of salaris, welke bijdrage
door de werkgevers met een gelijk be
drag wordt verhoogd:
2. Op een bedrijfstaks- of ondernemings
gewijze te regelen manier zal op korte
termijn zo mogelijk door alle werkne
mers ten mmste acht uur worden over
gewerkt. Hét geen daarmede verdiend
wordt, zal, verhoogd met een gelijk be
drag van de zijde van de werkgever,
eveneens worden afgestaan aan hel
Nationaal Rampenfonds. Ingeval over
werk niet mogelijk is, dient er naar te
worden gestreefd op andere wijze door
een offer ee-.. geldelijke bijdiage van
ongeveer gelijke grootte aan dit fonds
af te staan.
Het bestuur van de Stichting is er zich
van bewust, dat het op deze wijze bijeen te
brengen bedrag slechts in zeer beperkte
mate aan de werkelijke nood tegemoet
komt. Het beslool derhalve zich t.z.t. nader
tc beraden over eventuele verdere maat
regelen.
Het bestuur van de Stichting van de Ar
beid doet bij deze- gelegenheid tevens een
beroep op de werkgevers, wier onderne
mingen. als gevolg van de overstromings
ramp lijdelijk zijn stilgelegd, indien moge
lijk. net dienstverband met hun werkne
mers te laten voortbestaan.
Het ministerie van sociale zaken cn volks
gezondheid maakt in verband met de natio
nale ramp het volgende bekend:
Hulp onderweg
Die tocht naar het schiereiland door de
Brabantse Noordwesthoek ging niet over een
weg met rozen. Verscheidene wegen bleken
dood te lopen in ondergelopen land. maar
via Steenbergen kon de dijk worden be
reikt die naar St Philipsland voert en over
grote gedeelten tussen ondergelopen polders
doorloopt. Steenbergen, als opvangcentrum
aangewezen, davert van leven en bedrijvig
heid..Op het gemeentehuis is het een komen
en gaan van autoriteiten, die besprekingen
'•oeren en orders uitvaardigen. In de straten
hopen zich mét het uur meer militaire auto's
Ingevolge de Arbeidswet 1919 is voor on cojonnes op Soldaten wachten op orders,
arbeiders van 16 jaar en ouder vergunning En als we toestemming krijgen de dijk naar
verleend om in ondernemingen, waarin ll<?t verdronken schiereiland op te rijden,
i begint een zes kilometer lange weg die op
«Tk.aamh.dcn orden verricht Ier voor- „,ke h„„d„d mc,cr herin„crt aan de ramp
ziening In de behoeften der getroffen ge- j die zich nog bezig is te voltrekken. Wel is
bicden eventuele steunacties hieronder
begrepen langer te werken en wel tol
het maximale aantal uren. dat krachtens
de Arbeidswet bij vergunning kan worden
toegestaan.
Deze algemene vergunning geldt tot cn
met Zaterdag U Februari.
De mijnindustrieraad heeft in telegram
men aan de minister van economische zaken
en aan de Commissaris der Koningin in de
provincie Limburg meegedeeld, dat hij zal
bevorderen, dat op Zaterdag 7 Februari in
de mijnen ivvee uur extra zal worden ge
werkt. Het loon en de meerproductie over
deze uren zal geheel worden afgestaan aan
de getroffen landgenoten.
Het personeel van Philips, dat 25.000 men
sen omvat, heeft het besluit genomen om
in de komende week twee uren over te
werken ten behoeve van de slachtoffers van
de ramp. De resultaten, verkregen uit deze
extra arbeid, zal Philips voor de hulpver
lening bestemmen.
dijkje komen soldaten aan, die koffers en
kisten sjouwen of gebukt gaan onder in toe-
geknoopte lakens geborgen linnengoed en
kledingstukken. Een ander heeft een oude
vrouw stevig onder de arm genomen en hij
luistert geduldig naar het verhaal, dat zij
hem vertelt van die ongeluksnacht toen zij,
wakker wordend, uit haar bed in het ijs
koude zeewater stapte dat haar huisje bin
nenstroomde. Hij zal haar even veilig naar
de autobus brengen. Daar benedendijks ligt
St Philipsland en men staat onwillekeurig
even stil om die lugubere vernieling, die net
opgezweepte water in dit dorpje verrichtte,
in zich op te nemen. Want de vloedgolf
heeft hier huisgehouden op een wijze, die
het hardste mens een brok in de keel jaagt.
De huisjes staan tot over de kozijnen in
het water. Hier en daar staan ramen open
i en ziet men het meubilair in de kamers
1 ronddrijven. De schilderijen hangen nog aan
de wand. een pendule staat nog op de
schoorsteen. De wind jaagt de gordijnen
fladderend naar buiten. Houten schuurtjes
zijn in elkaar geslagen en in hoeken, waar
al dat wegdrijvende wrakhout zich kon ver
zamelen cn op de deining van het water
schuivend en krakend door elkaar wart,
z.et men verloren gaan wat nog geen twee
etmalen geleden nog tot een nette inboedel
nehoorde. Hier en daar zijn gapingen tussen
de huizen ontstaan en wijzen boven het
water uitstekende ruwe steenklompen aan
<iat hier een huis heeft gestaan, dat het ge
weld van het water te machtig werd. Zo
kan men door hel dorp lopen over de Oost-
dijk, die als éen oase van droogte in het
water ligt.
Tussen de huizen zwerft hier en daar een
roeibootje met een jongen of een meisje
cr in Oliegoed en waterlaarzen hebben zij
aan Zij bomen de roeiboot voort tot ze bij
een open raam komen en stappen naar
binnen. Zij geven uit de woonkamer aan wat
zij maar vinden dat de moeite waard is
gered te worden na die eerste overhaaste
vlucht in de vroege Zondagmorgen.
In een hoek
Achter de huizen aati de Oostdjjk. onder
de wind, hebben water en storm samenge
dreven wat uit de huizen werd gespoeld.
Tussen wrakhout van loodsjes en varkens
hokken drijft, merkwaardig genoeg, een
ledikant rond waarvan het bed is opgemaakt
dc hulp, spontaan geboden, algemeen Auto
bussen van de Gelderse Tramwegen ont-
miteïjen we. overvol met ouden van dagen
kinderen, mensen d-.e uit het dorpje St
Philipsland worden afgevoerd naar een on
bekende maar veilige bestemming. Vracht
auto's en personenauto's, volgeladen met in
derhaast samengeraapte bezittingen in een
laken geknoopt, volgen elkaar op. Koppels
angstig loeiende koeien dreigen de weg te of geen geweld het hier heeft gebracht. Op
ersperrer.. Maar ook veeauto's komt men
tegen volgeladen met koeien, die men uit
het water heeft kunnen redden of langs de
dijken zwervend heeft aangetroffen. En als
we dan de dijk teneinde gereden zijn. met
links van de weg steeds maar geïnundeerd
land en geïsoleerde boerderijen, waar aller
lei geïmproviseerde vlotjes voor de ramen
liggen waarop huisraad wordt geladen. Ten
slotte verliest de weg zich in het water.
Anna Jacobs, vanwaar men kan oversteken
r.aar Duiveland, is onbereikbaar. Want het
gehele schiereiland is water geworden.
Verlaten dorp
Bij het tramstationnetje staan wat auto
bussen en vrachttrucks. Over het modderige
verkenning in de Westhoek
Onafzienbare watervlakten: troosteloos beeld
(Van onze Bredase correspondent.)
MILITAIREN en burgers hebben gisteravond de gehele dag in koorts
achtige haast gewerkt om de bedreigde polderdijken te vrijwaren voor
doorboring door het water. Ook heeft men al het mogelijke gedaan om
mensen, die van de buitenwereld afgesloten waren, uit hun isolement
te verlossen. Men deed het met boten, waarover men nu ruimschoots
de beschikking had. West-Brabant en het gebied tusen Lage Zwaluwe
en Geertruidenberg bieden een troosteloze aanblik. Niets dan onderge
lopen land en in het water staande woningen en boerderijen; vele zijn
zelfs ingestort. Ook nu ging de evacuatie van nog niet bevrijde burgers
door. Met motorsloepen werden zij uit hun woningen gehaald. Na vele
uren van ondraaglijke spanning bereikten zij weer vaste grond en vonden
zij mensen bereid om de helpende hand te bieden. De versteviging van
de dijken van de nog niet geteisterde, maar toch bedreigde polders vergde
veel tijd. Er werden duizenden en duizenden zakken met zand aange
voerd, welke op de bedreigde plaatsen werden gestapeld. In vele ge
vallen heeft men een naderend onheil kunnen voorkomen.
mensen hadden sinds Zondag gevangen ge
zeten in het stationsgebouw waarom heen
met geweld het water stroomde. Zij waren
blij, verlost te zijn uit hun wel zeer benar
de positie. Dat danken zij aan de ponton
niers, die hen met boten weghaalden.
Een wel zeer hachelijk avontuur had de
wachter van het seinhuis by Lage Zwaluwe
beleefd. Van Zaterdagavond af had deze
man op zyn eenzame post gezeten. De toe
stand werd steeds kritieker, want eerst
sloeg de trap weg en daarna helde het sein
huis langzaam over tot het ongeveer een
hoek van 45 graden maakte.
Het dorp Wagenberg zelf is droog, maar
alles er omheen staat onder water: tot de
molen bij Terheyden toe. In deze laatste
plaats zijn wel vele inwoners overgebracht
naar veiliger oorden, maar een groot ge
deelte is nog bij zijn huis en haard geble
ven. Uit een boerderij, welke geheel om
ringd was door water, werden nog enige
bewoners geëvacueerd.
Men heeft getracht contact te krijgen met
Moerdijk en stelde zich voor, zo spoedig
mogelijk tot evacuatie van die, zwaar be
zochte. plaats over te gaan. De boten liggen
reeds klaar.
Een kind in een ivaeen
Wanneer men West-Brabant doorkruist,
dan ontmoet men niets dan ellende. Water
en nog eens water, naar hun familieleden
zoekende mensen, gered vee voortgedreven
op de wegen en kadavers aan de randen van
de onmetelijke watervlakten.
Het enige goede nieuws was, dat het wa
ter zakt en dat verscheidene polders, voor
al in de omgeving van Zevenbergen, thans,
menselijkerwijs gesproken, voor overstro
ming gevrijwaard zijn. Maar overal langs de
wagen ziet men nog wagens met mensen,
die uit hun huizen zijn gered. Zij worden
naar Bredh, Oudenbosch, Roosendaal en
Etten gebracht. Onvermoeid hebben al de
vrijwilligers véle uren aan één stuk ge
werkt om hen te bevrijden. Gelukkig had
men de beschikking gekregen over een
voldoende aantal boten met motoren, welke
bestand waren tegen de niets ontziende
vloedgolf, die aangewakkerd werd door een
koude Noorderwind, gepaard gaande met
regen- en hagelbuien.
In het gebied van Lage Ztvaluice
Vanaf de rijksweg van Breda naar Rot
terdam waren we er getuige van, dat veer
tig inwoners van Lage Zwaluwe, die zich
in het station ophielden, uit hun benarde
positie werden verlost. Daaronder waren
ook een seinhuiswachter en een wegop-
zichter van de N.S. met zijn gezin. Deze
By Langeweg spoelde gistermorgen een
kinderwagen aan. Toen de soldaten cr in
keken ontdekten zij een baby van ongeveer
zeven maanden, die gelukkig nog leefde.
Liefderijke handen namen het ouderloze
kind op en gingen het verplegen. Tijdens
de St. Elisabethsvloed in 1421 schijnt men
eenzelfde ontdekking gedaan te hebben,
want toen vond men een baby in een wieg
en daarbij zorgde een kat voor navigatie.
Overigens was de toestand in deze omge
ving niet rooskleurig. Het heeft er lange
tijd naar uit gezien, dat de binnendijken
van de polders rondom Zevenbergen het
zouaen begeven. Burgemeester H. Schami-
neé is de gehele dag in de weer geweest om
met zijn helpers het dreigende gevaar te
keren. Gelukkig kon hij ons gisteravond
meedelen, dat het geweken was. Dc eerste
burger van dit stadje had alle lof voor de
hulp, welke van vele zijden geboden was.
Om alle risico's te vermijden heeft men
Zondag de bewoners van het lagere gedeel
te van Zevenbergen per trein via Roosen
daal naar Tilburg overgebracht.
In Klundert en Willemstad
In Klundert vertoeven nog ongeveer 200
personen in hun woningen, onder wie bur
gemeester Drayer. Maar gistermorgen was
de situatie zo, dat deze plaats bijna geheel
Vf de buitenwereld was afgesloten en dat
vele inwoners de wens te kennen gaven hun
woningen te verlaten. Enige vrachtwagens
van Van Gend en Loos en van de militairen
reden met groot gevaar een paar keer heen
en wéér De mannen hadden succes, want
met getroffenen keerden zij veilig terug.
Zij reden direct naar Breda, waar de
evacué's een goeo tehuis werd aangeboden.
Langs de weg tussen Zevenbergen en Klun
dert had een sluis het begeven, Het wa-
te' stroomde vrij de Bloemendaalse polder
in. Maar gelukkig kon men, dank zij de
medewerking van ongeveer honderd mili
tairen, verkenners en burgers het gevaar
keren. Gedurende de nachtelijke uren van
Zondag zijn rond Klundert en Willemstad
nog enige polders ondergelopen.
Willemstad is nog steeds geïsoleerd, Ton-
nenlcgger Visser had kans gezien om de
vaste wal te bereiken. Maar hy zou weer
terugkeren. Visser vertelde, dat men in het
stadje aan het Hollandsch Diep angstige
dagen heeft doorgemaakt. Gelukkig staat
niet geheel Willemstad onder water.
Burgemeester C. v. d. Hooft leidt het red-
dings- en ander werk met vaste hand Enige
boerderijen in de omgeving zijn door de
woeste golven geheel weggeslagen en daar
door zijn er ongeveer twaalf slachtoffers
het hoofdkussen ligt een opengeslagen boek.
Daarnaast ligt het reeds wanstaltig opge
blazen cadaver van een roodbonte koe. Wat
verderop ligt een half stukgeslagen linnen
kast waaruit linnengoed puilt. Kinderspeel
goed en klompen drijven in de nabijheid.
Tafels en stoelen liggen door elkaar, ge
kraakt en gebroken.
Niet te hereiken hoeven
Achter een van de huisjes op de dijk, be
schut tegen de sneeuwjacht die uit een lood
zware lucht losbreekt, staan een sergeant
majoor en enige genie-soldaten uit te
kijken over de binnenzee. Onder aan de dijk
ligt een motorbootje met twee kleumende
soldaten er in. Zij wachten op drie plat
bodems, die de motorboot zal slepen.
Vanmorgen zijn ze over het woelige water
naar dc Hermanhoeve gevaren, die daa
midden in de polder op drie kilometer af
stand ligt als een oriënteringspunt in de zee.
Twee grote boerderijen, waar de bewoners
nog op de zolders zitten en op hulp wach
ten. Ze hebben de boerderijen tot op hon
derd meter kunnen naderen. Toen liep dc
boot vast en moesten ze terug. Het water
was te veel gezakt. Tien volwassenen cn vier
kinderen zitten daar al twee dagen bijeen,
steeds in angst verkerend wanneer hun toe
vlucht door het opgejaagde water zal wor
den stukgeranscld. Zoals zy in de verte
hebben zien gebeuren met andere boerde
rijen. Als dat gebeurt verliezen zy onher
roepelijk het leven. Met die wetenschap
leven ze al twee etmalen.
De militairen zijn teruggekeerd Het heeft
geen zin om nog eens te gaan. Het is te
ondiep en met roeiboten is het onbegonnen
werk. Ze kunnen niet op tegen de harde
wind.
Maar er is hun een gids beloofd, een boe-
Een luchtopname van de overstromingen op
Duiveland. Op het dak van een huis, geheel
alleen in het ondergelopen land, dat een
trieste aanblik geeft, zit een man, die
zwaait naar het overvliegende toestel. Een
rubberboot is blijven steken in, wat vóór
de ramp waarschijnlijk een boomgaard is
geweest
Lucht-opname A.N.P.-foto.
Rubberboot sloeg lek
op prikkeldraad
Evacuatie op Voorne-Putten
De toestand op Voorne cn Putten schijnt
enigszins stabiel te zyn geworden. Het
water stijgt practisch niet meer en in enige
polders is zelfs val te bespeuren.
Bij Zuidland verloren hedennacht zes
mensen het leven, toen een rnbberboot ln
het prikkeldraad geraakte.
De volkshogeschool Olaertsduyn te
Rockanje is ingericht als noodhospitaal
voor de evacué's. Op dit moment zijn on
geveer 10.000 personen van Voorne cn
Putten geëvacueerd.
Collecteresultaten
Na één middag collecteren was gisteren
in Almelo al 110.000 bijeengebracht. De
drost van Ellen heeft medegedeeld, dat gis
teren in zijn grenscorrectiegebied reeds
1742 is bijeengebracht. Een wagen met
goederen is onderweg ten behoeve van de
slachtoffers van de getroffen gebieden.
In de kleinste gemeenten blyken soms
de grootste bedragen te worden ingezameld.
Blankenham, dat 532 inwoners telt, heeft
5.519 opgebracht, dus ruim tien gulden
oer inwoner, of 46 gulden per gezin.
Utingeradee! (Fr met 5.200 inwoners, za
melde 37.400 gulden in. of 7.20 per in
woner. Kuinre. dat 930 inwoners 'neeft.
oracht 15 gulden oer gezin op! In Sassen-
hejm is door de bloembollenbedrüven
f 53 000 bijeengebracht. Aalsmeer heeft
54.364 opgeleverd.
te betreuren. Militairen hebben een zendin-
stallatie naar Willemstad gebracht, waar
door men het contact met de buitenwereld
kan onderhouden. Men heeft geen electri-
citeit, maar wel gas en er is een tekort aan
brood. Over de evacuatie van de inwoners
waren nog geen besluiten genomen. Men
hoopte, dat het water spoedig nog meer zal
gaan zakken.
En verder
Fijnaart is voor het grootste gedeelte on
bewoond. Zondagnacht werden de bewoners
met bussen weggebracht naar Oudenbosch,
dat ook al een centrum voor de geëvacueer-
den is. Burgemeester Funk deelde ons mee.
dat hij en zijn ambtenaren van Zondagmor
gen vroeg reeds bezig geweest zijn om hulp
te bieden. Het gemeentehuis lijkt wel een
stafkwartier vlak achter het front. Het is
daar een komen en gaan van slachtoffers.
Zij worden allen vriendelijk geholpen en
voorzien van eten en kleding. De burge
meester was verheugd, dat zijn ambtsge
bied geen gevaar van het water te duchten
heeft.
Rond Dinteloord is het een onmetelijke
watervlakte. Ook de buitenwijken liepen
onder, maar gelukkig bleef de plaats zelf L de ervaring van nauwelijks een dag
gespaard voor de ramp. Via Oud-Gastel kon
men Dinteloord nog bereiken. Onder ener- ""r ""*M
uit een sneeuwbui is losgekomen, staat al
laag. Ongeduldig wachten zij op de gids.
Zes kilometer varen, heen en terug en nog
anderhalf uur licht. Het moet gauw ge
beuren of die op de hoeven gaan weer een
angstige nacht in.
In Anna Jacoba
In Anna Jacobs aan het. andere eind vsn
hei schiereiland zitten tweehonderd mensen
nog in de gevangenis, die water heet. opge
sloten. Ze zullen van de landzijde moeten
worden gered. Maar, die weg over 'net water
is lang. En er liggen zovee! boerderijen in
de polder waar de nood hoog is. Als we naar
onze auto teruggaan, wordt juist weer een
bus vol evacué s geladen om te worden af
gevoerd Er wordt niet gehold of geklaagd.
Zelfs de oude mensen praten nuchter over
wat zij nog hebben kunnen redden, al is het
met veel Nu. na anderhalve dag, zijn ze
het er mee eens, dat ze naar veiliger oorden
worden gebracht. Misschien dat de reactie
komt als ze hun benen onder een andermans
tafel moeten steken. Want daar ver weg ligt
immers een overstroomd dorp, waaraan het
water steeds schade toebrengt. In dat dorp
hebben zij gewoond van hun prille jeugd af.
Als we in de avond weer Brabant inrijden,
daveren over de grote wegen lange colonnes
militaire vrachtwagens naar het Westen. Zij
zijn geladen met vlotten, platboomvaartui-
gen, motorboten, levensmiddelen en ander
materiaal. Voorop rijden radio-wagens. Van
andere kanten komen particuliere vracht
auto's aanzetten, volgeladen met zandzak
ken. rijshout en kruiwagens.
Maar wie, zoals \vy, de zes gaten in de
zeedjjk van St Philipsland heeft gezien,
galen van 70 tot .100 meter, wie heeft gezien
hoe de nog gave dijk door liet in de polder
opgejaagde water aan de binnenzijde af-
kolft, zodat de kruin soms niet meer dan
enkele decimeters breed is. vraagt zich af
renknccht die de omgeving van de hoeven j wat hieraan nog kan worden gedaan. Het
goed kont en de motorboot door het water ziet er alles zo volkomen hopeloos uit. De
kan loodsen waar de sloten liggen. j vloed heeft zyn werk zo grondig gedaan dat
Het is vier uur in de middag. De zon, die herstel een onbegonnen werk schijnt.
gieke leiding van burgemeester mr H. Pop,
die zich ook al erkentelijk betoonde voor
de ondervonden steun, tracht men zoveel
mogelijk hulp te bieden aan de getroffenen.
In de omgeving van Steenbergen en De
Heen staat ook alles onder water en verke
ren vele gezinnen in nood en in Halsteren,
dat wel heel zwaar geteisterd is. rouwt men
om de vele doden. Het zag er daar in de
omgeving triestig uit.
Gisteravond bereikte ons het bericht, dat
het gevaar voor uitbreiding van de over
stroming in het gebied van Hank en Dussen
geweken is. De bevolking is voor het groot
ste gedeelte naar Den Bosch gebracht.
Spontane hulp
Overal op de wegen ziet men militaire
auto's, bussen en particuliere wagens rij
den. Uit alle delen van het land wordt spon
taan hulp verleend. Wij spraken met ver
kenners uit de Haarlemmermeer, met ar
beiders uit Eindhoven en omgeving, mei
militairen uit Venlo, Den Bosch en Eind
hoven en met vele vrijwilligers, ook met
chauffeurs, die helemaal uit Limburg ge
komen waren met zandzakken. Zij hadden
zich geheel op eigen initiatief ingezet om
op deze manier hun steentje bij te dragen
in het lenigen van de nood.
door de overstroming getroffen gebieden en
dank z(j voortdurend overleg en nauwe sa
menwerking tussen de particuliere en over
heidsinstanties is sinds gisteren ii, de orga
nisatie van de bijstand, welke op allerlei
gebied wordt verleend, reeds een soepel
werkende coördinatie gebracht.
Vanzelfsprekend kon in de eerste uren
van de ramp alleen maar worden gesproken
van een chaotische toestand, waarin, hoe
snel ook ieder, die helpen kon, reageerde,
geen lijn viel te ontdekken en waarover in
de verste verte geen overzicht was te krij
gen.
Zo heerste er in de eerste uren na het be
kend worden van de vreselijke gevolgen van
de rampzalige storm een uit medeleven en
barmhartigheid voortspruitende bedrijvig
heid. die ontroerde en herinneringen opriep
aan de tijd van de bombardementen op
Rotterdam. Den Haag en andere steden in
Nederland, toen de burgers elkaar zo prach
tig bijstonden. Maar in de loop van de
..rampzondag" werd het allengs duidelijk,
dat coördinatie in soepele, maar zo efficient
mogelijke vorm dringend gewenst was.
Daarom werd besloten de volgende regeling
te treffen:
Financiële en materiële hulp loopt over
het Rode Kruis, De intendance aan de Flu
welen Burgwal in Den Haag regelt de In
zameling en de distributie van kleding enz.
De Nederlandse territoriaal bevelhebber
regelt de militaire bijstand.
De beschikbaarstelling van vaartuigen re
gelt de directeur-generaal van Verkeer, ir
H. van Galen Last.
Hulsvesting is in de eerste plaats eeo ge
meentelijke aangelegenheid, waarbij de
plaatselijke evacuatie-commissie en zo no
dig de provinciale eva-ua^e-eommissaris
het centrale punt is Het Rode Kruis of
Oranje Kruis heeft met de huisvesting geen
rechtstreekse bemoeienis.
De Rijks Verkeers Inspectie regelt het
Wegvervoer.
Militaire vervoorsbjjstand loopt over de
territoriale bevelhebbers te 's-Hertogen
bosch voor Noord-Brabant, in Den Haag
voor Zuid-Holland en te Middelburg voor
Zeeland.
De Voedselvoorziening ressorteert uiter
aard onder het ministerie van Landbouw.
Visserij en Voedselvoorziening. Acute hulp
wordt door het Rode Kruis verleend met zo
nodig de bijstand van zgn. voedselteams
van de landmacht.
In nauwe samenwerking met de Generale
Staf behandelt de Rijkswaterstaat de werk
zaamheden aan waterkeringen met de daar
bij behorende mankracht.
Veevervoer is voorlopig een zaak die
plaatselijk wordt geregeld. Zonodig zal de
provinciale voedselcommissavis leiding ge
ven ln overleg met de minister van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening.
