Kijker Per vliegtuig boven verdronken land De Caltex werkt nog; de B.P.M. ligt stil CATASTROPHE VAN ONVOORSTELBARE OMVANG Belgische helicopter redt twaalf bewoners van Goeree BUREAU WATERSNOOD Gezin klom lan^s touwladder van dakrand naar helicopter Distributie ondervindt weinig stagnatie DINSDAG 3 FEBRUARI 1953 ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD TWEEDE BLAD - PAGINA 1 J£EN DING slechts houdt Nederland bezig. Het is de ramp, een ramp van een om vang, als wij enkele dagen geleden nog on denkbaar hadden geacht in ons land. On verschillig of men slachtoffer is. betrokken in het hulpverleningswerk, of slechts toe schouwer, de gedachten aan de verschrik kingen van de jongste storm schijnen alles te overspoelen. De radio wisselt ernstige berichten af met stemmige muziek en zelfs een internationale sportgebeurtenis, die anders een Nederlandse naam op ieders lippen zou hebben gebracht, brengt nauwe lijks wat rimpeling in de meren der naar geestigheid, waarin de gedachten dezer dagen wijlen. Wat hebben wij nu ondervonden? Van allerlei. Dat het isolement van onze eilan den in tijden van nood en rampspoed veel en veel groter is, dan de Nederlander ooit heeft vermoed. De toestand op Schouwen- Duiveland bijvoorbeeld is ongedacht lang een bang vraagteken geweest. Op dit ogen blik is nog weinig met zekerheid bekend, doch er schijnt een troosteloos uitroepteken op te volgen. Wij hebben ondervonden, dat bij rampen de huidige middelen als radio en zelfs de amateurzenders bijzondere mogelijkheden bieden om het volk te bereiken, om hulp acties richting te geven of te ondersteunen en om allerlei maatregelen op elkaar af te stemmen. Vandaag kunnen wij ons enigs zins voorstellen, wat voor ellende er moet hebben geheerst bij vroegere watersnoden. Maar wij hebben ook de overtuiging gekre gen, dat in vroeger tijden de mens meer op alle gebeurlijkheden had leren rekenen, ge tuige nog zoveel oude boerderijen in delen van de Alblasserwaard, waarvan de 6tallen bij wijze van spreken ook op hoog water waren berekend. Onze plattelandsbevolking heeft zich dank zij betere waterstaatkundige voorzieningen aan een grotere veiligheid en bedrijfszekerheid kunnen aanpassen, maar op alles kan men niet bedacht zijn. Wij hebben ondervonden, dat er plotse ling een nijpend gebrek kan bestaan aan zaken, die men eigenlijk in een waterrijk land als het onze overvloedig aanwezig had gewaand, zoals boten, waarmee aan mensen in levensgevaar hulp kan worden geboden. Wij hebben ondervonden, dat een nu nog ietwat fantastisch schijnend project als dat van de doorlopende brugverbinding van Rotterdam naar Walcheren via de Zeeuwse eilanden toch eigenlijk veel meer recht op een spoedige uitvoering heeft, dan men ge woonlijk aanneemt. Langzamerhand komt het ogenblik dat ons land de balans van deze ramp kan gaan opmaken. Dat het een ontzettend trieste balans zal worden, wie kan er aan twijfe len, als hij de gegevens beschouwt, die stuk voor stuk met soms grote vertraging bin nenkomen? Want daaruit kan men stukje bij beetje het totale beeld van de ramp op maken. Het is weinig opwekkend. De balans. Met dat dodencijfer, dat zo beangstigend snel is opgelopen, een onge woon hoog cijfer in een land als het onze, waar de veiligheid van de mens zo hoog wordt aangeslagen. Met die getallen van het omgekomen vee, ook even zovele drama's, die de bevolking benauwen, omdat ge lukkig in ons land zo sterk het besef leeft, dat de mens jegens het redeloze dier zijn verantwoordelijkheid heeft te dragen. Met de in deze tijd zo bijzonder trieste cijfers van verwoeste huizen, die ons wo ningprobleem weer wat nijpender maken. Met al die bunders landbouwgrond, nu ver zonken onder zout of brak water, met alle gevolgen daarvan. Vooral Walcheren, welks bodem nog niet eens geheel hersteld was van de gevolgen der oorlogsgebeurtenissen, moet daardoor zwaar zijn getroffen. Met dat schadecijfer aan verwoeste spoorwegen en onbegaanbaar geworden autowegen, een cijfer, dat in de millioenen moet lopen. Een balans met een overvolle debetzijde. Gelukkig 6taat er wat tegenover. Ach, er zal wel geld op de creditzijde worden ge plaatst. Nog geen tweemaal vierentwintig uur, nadat de eerste stormvlagen hun waarlijk onheilspellende zang aanvingen, rammelden reeds de collectebussen. Het laat zich nu reeds aanzien, dat er in zeer ruime mate bijdragen zullen worden ge schonken, om de nood te lenigen. Neder land is bereid in de beurs te tasten. Daar naast ontplooit zich een weldadig aan doende directe hulpactie van particulieren en overheid. Helaas, erg helaas zelfs, ver neemt men ook alweer van allerlei erger niswekkende feiten, als inzamelingen te eigen bate of een geval, dat op een der Zuidholland6e eilanden een bakker in het nodgebied hongerige op Zondag een gulden voor een brood durfde te vragen, omdat hij „de arbeidswet had moeten overtreden door op Zondag te bakken!" Wanneer deze regels onder de ogen van de lezer komen, heeft de regering in de Kamer reeds haar verklaring afgelegd. Het zal ook wel op een balans neerkomen. Doch daarna zal onherroepelijk de vraag rijzen: wat nu? Eerst kwam het water op ons afgestormd. Nu zal de vloed der vragen insgelijks doen. De geëvacueerden zullen zich pijnigen met de vraag: wanneer zullen wij terugkeren? Waarschijnlijk zullen zij niets liever doen, dan zo spoedig de omstandigheden het maar enigszins toelaten het herstel van huis en hof aanpakken. Hoe zal de schade worden vastgesteld en geregeld? Wie zal men wel, wie zal men niet helpen? Wat zal men wel, wat zal men niet trachten te vergoeden? Wat zijn de waterstaatkundige gevolgen van deze ramp? Moet men de dijken ver zwaren? Moet men de politiek van de werk verruiming door openbare werken ombuigen in de richting van een betere beveiliging tegen de oude erfvijand, terwijl wij de han den vol hebben met de financiering van de beveiliging tegen andere vijanden? Even zo vele vragen, waarop het antwoord waar schijnlijk niet een6 zo lang zal kunnen uit blijven. Maar voorlopig gaat het toch in de eerste plaats om het juiste antwoord op de meest dringende vraag: om geld en hulp! KIJKER Langzaam zakt het water (Van een onzer verslaggevers) Van een vliegtuig uit hebben wij de gevolgen van de overstromingen gezien en eens te meer hebben wij ingezien hoe betrekkelijk tenslotte al onze zege pralen zijn. „Hoe krijgen ze ooit al dat water er weer uit?" hebben wij ons ver bijsterd afgevraagd. Langzaam, heel langzaam zakt hier en daar de waterstand zonder menselijk toedoen. Wie de Noordzeekust van boven af beziet, krijgt de indruk dat er een enorme bull dozer aan het werk is geweest, die precies langs een liniaal van Noord naar Zuid een geweldige hap duinen uit onze natuurlijke zeewering heeft weggevreten. Nu lijkt de zee een rustig onschuldig meer. Maar het is dezelfde zee, die enkele dagen geleden zich op die duinen heeft geworpen, uit de oorlog overgebleven bunkers die te zwaar waren gebouwd om zo maar even te slopen als kaartenhuisjes in elkaar heelt doen storten, stukken beton en basaltkeien heeft weggezogen, alsof het dingen zonder gewicht waren, en terloops enkele schepen bij Scheveningen en Terheyden op het strand heeft gezet alsof het lucifersdoosjes waren. Maar dat is allemaal nog maar een kleinigheid, vergeleken bij hetgeen ten Zui den van de Waterweg te zien is! De Swift II van Gebrs Wensveen is Zon dagnacht uit de Wijnhaven getild en neer gezet op de kade. De bok Assistent van het Bergingsbedrijf H. v. d. Graaf moest er aan te pas komen om het vaartuig van morgen weer in zijn element te brengen. Deel van Hellevoetsluis weer droog Ook Hellevoetsluis is zwaar getroffen. In het sluishoofd aan de zijde van de Kanaal- weg was een gat geslagen, waardoor het water het kanaal door Voorne inliep. Door met man en macht te werken kon dit gat voorlopig worden gedicht. Het gedeelte dei- gemeente binnen de vestingwallen is geheel overstroomd geweest. De bewoners konden zich over het algemeen zij het met moei te redden. Er zijn echter, zoals gemeld, vijf slachtoffers. Het kantoor van de P.T.T. was geheel uitgeschakeld, maar men heeft gisteren in de loop van de dag een enkele aansluiting kunnen herstellen met het oog op de hulpverlening. Er is geen tramver binding meer met Rotterdam en ook de veerdienst op Middelharnis kan niet wor den uitgevoerd. Er is van Hellevoetsluit uit contact tot stand gekomen met Stellendam. Marine schepen zijn door het Spui aangekomen en hebben zich naar Stellendam begeven. Ook het douanevaartuig Dolfijn is er naar toe enheeft reeds enige malen tochten gemaakt met evacué's. De reddingboot Koningin V^ilhelmina voert eveneens regelmatig men sen uit Stellendam aan. Bovendien zijn de betonningsschepen bij het reddingswerk in geschakeld, evenals vaartuigen van de Rijkswaterstaat In de zeedijk voor de polder Oudenhoorn zijn drie gaten geslagen van resp. 50. 20 en 10 Ometer. In de zeedijk voor de polder Zuidland is een gat geslagen van ongeveer 200 meter. Na het aflopen van het water is een ge deelte van Hellevoetsluis weer droog ko men te liggen. Treinverkeer hervat Gisteren omstreeks 15.00 uur is de dienst RotterdamGouda volgens de normale dienstregeling hervat in beide richtingen, zij het, dat wat langzamer wordt gereden. Er is een pendeldienst ingesteld over enkel spoor tussen Dordrecht en Zwijndrecht, waarmede Dordrecht dus practisch weer per trein bereikbaar is. Het werk tot herstel van de spoorbaan tus sen de brug over de Oude Maas en het station Dordrecht vordert. Men heeft er drie zandtreinen gelost ter stopping van het gat, dat in de baan was geslagen. De dagboot naar Harwich vertrok vandaag van de Jobs haven in Rotterdam. De spoorbaan MaassluisHoek van Hol land is weer berijdbaar over één spoor. Hiermee is de gehele baan Hoek van Hol landRotterdam D.P. weer beschikbaar, maar zij wordt alleen gebruikt voor binnen landse treinen. De buitenlandsei D-treinen gaan alle naar en van Den Haag* S.S. Hier mede is de busdienst van Maassluis n Hoek van Holland dus opgeheven. Twaalf inwoners van het eiland Goeree-Overflakkee zijn door een Belgisch hefschroefvliegtuig gered. Het toestel is dok ingezet bij reddings werk in de omgeving van Bergen op Zoom. De omstandigheden op dit eiland zijn nog steeds uiterst gevaarlijk en o.a. in Stellendam bevinden zich nog mensen in de bomen. Volgens geruch ten, die echter door geen enkel officieel bericht gedekt worden, zouden in deze plaats alleen al zeventig doden te betreuren zijn. Op Middelharnis is de toestand critiek, maar niet hopeloos. Er is dank zij de voorzorgen van de burgemeester geen gebrek aan levensmiddelen. Er zijn plannen de vrouwen te evacueren. In de gemeente Ooltgensplaat zitten honderden mensen op dijken en bovenverdiepingen van woningen. Sinds Zaterdag zyn zij van de buitenwereld afgesloten. Er is dringend behoefte aan levensmiddelen, medicamenten en melk voor zuigelingen. De schade op het gehele eiland loopt in de millioenen. ^jiiiBiJiMiMiiwiiiiaMiiiiiaaiaiiiiiiMiiKiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiftiL'ianipfMniamiiimiHiMBBaiiBM^miiiHai^^ !;i"iuFmnwwnBrn<aiaai^ai Goed de schade aan de kust is enorm en wie de slag hier heeft moeten opvangen, zal er zeker evenzeer door zijn geschokt als alle andere slachtoffers, waar dan ook. Maar het is niet weg te cijferen dat de grote klappen nog grotere klappen elders zijn gevallen. Daarvoor zijn reeds Voorne en Goeree de zichtbare bewijzen. Plaatsen waar eens mensen woonden en gelukkig waren, velden waar vruchtbare gewassen de grond uit schoten en weilanden, waarin koeien rustig grazend rondliepen, zijn plot seling herschapen in grote meren, waar hier en daar een groepje bomen of een boeren schuur uit oprijst. En waar de wegen iets hoger liggen, zodat zij niet helemaal door het water overspoeld werden, liggen nu lange, vettig-grijze glibberbanen. zo nu en dan onderbroken op plaatsen, waar het wa ter een heel stuk van de dijk domweg opzij heeft gedrukt. Het is een triest gezicht, het angstig bijeengedreven vee op de stukken intact gebleven dijk te zien staan, zielig gelaten hun verder lot afwachtend. Ontredderden in rubberbootjes Er ging een schok van ontroering door ieder in het kleine vliegtuig toen wij men sen zagen. Mensen, die eindelijk na lange uren angstig wachten een rubberboot die door vliegtuigen van luchtmacht, marine en KLM in grote hoeveelheden worden „gedropt" boven de rampgebieden had den kunnen bemachtigen, en nu langs de daken van wal eens hun huizen waren, voeren. Noord-Beveland. hun kleine stukie vaderland, is verdronken. De onverzettelijkheid van de Zeeuwen zagen wij op Walcheren. Op dat stuk van het eiland, dat gespaard is gebleven voor deze ramp, draaiden de molens alsof er niets aan de hand was, en de kinderen op het pleintje van een dorpsschool juichten ons vrolijk toe toen wij laag een cirkeltje draaiden boven dit stukje normaal leven in deze poel van ellende. In Vlissingen werd in alle straten volop gewerkt om hulp aan het andere deel van het eiland te verlenen. Over de Weslerschelde vliegend heeft men iwee rampgebieden, links en rechts, van zich. Rechts het gebied van Zeeuws- Vlaanderen, voorbij Temeuzen. dat zelf een vrij droge indruk maakt, maar waar omheen de polders alle vol zijn gelopen. Overstekend naar Zuid-Beveland ziet men een enorm gat in de zeedijk tussen Elle- woutsdijk en Baarland en een door dat. gat ergens midden in de (overstroomde) polder geworpen veerboot, Waar eens de trein reed, die Walcheren en Zuid-Beveland met de rest van Nederland verbond, bewegen zich nu kleine, taaie ducks met materiaal en andere hulpmiddelen voor de getroffe nen. Van spoorwegvervoer zal voorlopig geen sprake kunnen zijn, want al zou het water morgen verdwenen zijn dan nog zou het lange tijd duren, voor de schade aan de onderspoelde spoordijk is hersteld. Z.W.-Brabant even erg Het is moeilijk op een tocht, als deze, nog te geloven in het „Ik worstel en kom bo ven". Waar men ziel is water: Zuid-Beve land, Schouwen en Duiveland, Tholen. En overal datzelfde trieste beeld van verloren gegane bezittingen, van vee op dijken, en helaas van ook nog steeds geïsoleerde ^nert sen op droge stukken, in angstige afwach ting van hun redding! Op enkele punten is het water al weer zover gezakt, dat een vernietigd huis ie zien komt, of een aantal verdronken die ren. In het Zuid-West-Brabantse land zoekt men ook tevergeefs naar herkenningspun ten. Roce daken in het water, dat is alles. En hetzelfde beeld blijft het landschap be heersen, over Flakkee, de Hoeksche Waard. Beijerland. Het is bijna een verademing als Pernis, cn daarachter Vlaardingen zichtbaar wor den. Het zonnetje geeft alles beneden een extra fleur en daardoor lijkt het een para dijs na alle beklemmende narigheid, die men zojuist heeft gezien. En toch is ook dit niets anders dan het normale leven dat ook zij, die thans alles verloren heb ben, tot voor enkele dagen hebben gekend Pensioenbetalingen De Pensioenraad brengt, met het oog op de pensioenbetaling van medio Februari Ier kennis van degenen, die een pensioen genie ten van»het Algemeen Burgerlijk Pensioen fonds en die tengevolge van de watersnood naar elders zijn bvergebracht, dat zij hun evacuatie-adres en zo mogelijk hun re gistratienummer ten spoedigste moeten mededelen aan de Pensioenraad, Benoorden- houtseweg 46. 's Gravenhage. Atilolunnol Antwerpen weer in gebruik De K.N.A.C. deelt mede. dat de auto tunnel bij Antwerpen, na 24 uur gesloten te zijn geweest weer voor het verkeer is opengesteld. (Advertentie Het hoofdbestuur van het Nederlandse Rode Kruis heeft een speciaal bureau „Watersnood" ingesteld, dat gevestigd is op de Princessegracht 27 in Den Haag. De lei ding van dit bureau berust bU de heer J. C. Japikse, oud-directeur van het voormalige centraal-distributiekantoor, die de activi teiten van het Nederlandse Rode Kruis ten behoeve van de watersnoo.d coördineert. Alle aanvragen voor materiele hulpverle ning komen bij dit bureau binnen en wor den ten spoedigste door de diensten uitge voerd. Aanbiedingen voor materiële hulp verlening komen eveneens bij dit bureau binnen en worden daar gecoördineerd. De telefoonnummers zijn 184790, 184791 en 184792. De zendingen kleding en andere materiële goederen komen in zo grote getale bij de Intendance van het Nederlandse Rode Kruis binnen, dat de Houtrusthallen, als op slagplaats in gebruik genomen, niet vol doende ruimte bieden. Nu zijn de konink lijke stallen evenals het circus en een dele van de remisie van de H.T.M., Fruitweg, ook beschikbaar gesteld. Drinkt geen ongekookte melk De directeur van de keuringsdienst van waren voor het gebied Rotterdam, waar schuwt de bevolking in de getroffen gebie den, welke wellicht uitsluitend is aangewe zen op melk, die rechtstreeks van de vee houder wordt betrokken, deze melk niet on gekookt te drinken. Ten overvloede wordt hierbij in herinnering gebracht de waar schuwing van de inspecteur van de volks gezondheid, om drinkwater, dat niet af komstig is uit de waterleiding, vooraf te verhitten of te chloreren. o Rubberboten drijven langs handen die ze niet kunnen grijpen Op het nippertje is gistermiddag een gezin gered van het dak van een gedeel telijk ingestorte boerderij op Goeree- Overflakkee, tussen Oude- en Nieuwe- Tonge. Drie personen konden in de he licopter worden gebracht, de vierde moest aan de touwladder blijven han gen omdat de hijsinrichting weigerde. Een Sea-Otter van de marine, een am- phibievliegtuig, landde tussen Oude- en Nieuwe-Tonge en trachtte een rubberboot zó op de stroom te laten meedrijven, dat deze een gezin op het dak van een steeds meer afbrokkelende boerderij zou kunnen bereiken. Het moet voor de bewoners een wanhopig moment zijn geweest, toen de rubberboot vlak langs hun grijpende han den. op nauwelijks enige decimeters af stand, door de stroom werd meegevoerd. Wellicht hadden de moeder, twee zoons en een dochter, die op het dak een toe vlucht hadden gevonden, de moed al opge geven, toen de helicopter van de marine luchtvaartdienst boven de boerderij ver scheen. Zwaaiend en af en toe door de wind hoog opgenomen kwam de touwladder naar beneden. Een der zoons ging als eerste naar boven, gevolgd door het zusje en zijn «Jer. Het drietal werd naar Nieuwe Tonge overgebracht; de oudste zoon bleef op de boerderij tot de helicopter terug zou keren. Ongelukkigerwijs weigerde de hijsinrich ting van het toestel zodat de man. zich vastklampend aan de touwladder, meege voerd werd tot de dichtstbijzijnde dijk, waar hij behouden aan land werd gezet. Vliegtuigen van de marine-luchtvaart dienst, L.S.K., Rijksluchtvaartschool, KLM en twee vliegboten van de Amerikaanse luchtmacht zijn boven de getroffen gebie den ingezet voor droppings en reddingswerk Desondanks gingen sommige slachtoffers van de watersnood gisteren hun derde nacht op de daken in, soms reeds half in het water zittend en overgeleverd aan ijzi ge sneeuw, wind en vrieskou. Op boerde rijen heeft men bewoners waargenomen, die met vlaggen en lakens de aandacht tracht ten te trekken van vliegtuigen, die op dat moment óók geen hulp konden bieden. Zo veel mogelijk worden in hun buurt rubber boten afgeworpen. Het duurt soms zeer lang voordat een boot uit het vliegtuig wordt gestoten, omdat men zoveel mogelijk wil trachten elke boot op de juiste plaats te doen arriveren. Een Harpoon bommenwer per vloog twee uur rond, voordat twaalf rubberboten afgeworpen waren. Heeft de BPM haar raffinaderij te Pernis moeten stilleggen als gevolg van de aanzien lijke waterschade, van de Caltex komt be richt. dat men er in geslaagd is de productie van de raffinaderij te Pernis, ondanks waterschade aan de installaties, op gang te houden. Bij de BPM zijn belangrijke gedeelten ondergelopen geweest. Op laaggelegen pun ten met name in de tankputten en pomp huizen is veel water achtergebleven, dat thans wordt weggepompt. Zaterdagnacht zijn alle installaties stop gezet en het bedrijf ligt thans geheel stil. Bij de onverwachte stillegging (wat een bijzonder moeilijk karwei was) is door het personeel zeer goed werk getoond. De directe schade kan als aanzienlijk wor den beschouwd en daarnaast is natuurlijk de bedrijfsschade door de stillegging zeer belangrijk. Met man en macht wordt thans aan het herstel gewerkt, maar er kan nog niet worden gezegd, wanneer de raffinade- EEN KLEINE INFECTIE is dikwijls het begin van langdurige narigheden. Zuivert open huidplekken met de desinfecterende en snel genezende Twee paarden ergens op een weg op Walcheren, temidden van de vloed, ver laten en waarschijnlijk verloren. Deze op- '.e werd uit de lucht gemaakt door een Engelse fotograaf, die met een vliegtuig uit Londen voor een vlucht over Walcheren was opgestegen. (Luchtfoto A.N.P.). rij weer zal draaien. Dit zal zeker circa nog twee weken duren. Eén der grote tankopslagterreinen is ge lukkig van waterschade bevrijd gebleven en daardoor ondervindt voorlopig de vitale af voer en distributie van aardolie-producten in ons land en de export naar België en Zwitserland geen noemenswaardige stag natie. Als gevolg van de stillegging van de raffi. naderij zal het noodzakelijk zijn de pulten van hel Schoonebeek-veld waarvan de productie wordt afgevoerd naar de raffina derij te Pernis voorlopig le sluiten. Voedsel uit vliegtuigen Een dakota van de K.L.M. heeft gister middag van het vliegveld Valkenburg uit een vlucht van drie en een half uur ge maakt boven de zwaarst getroffen gebie den. Aan boord werden meegenomen vier rubberboten, ieder plaatsbiedend aan vier personen, onveer 150 zakken voedsel en tien grote pakken jutezakken. Twee rubber boten konden worden uitgeworpen boven geïsoleerde boerderijen op Noord-Beveland. Een vertegenwoordiger van de K.L.M. die de tocht heeft meegemaakt, vertelde ons dat een van de boeren er in geslaagd is, tot zijn nek in het water over zijn erf lopend, zo n boot le pakken te krijgen. De derde rubberboot werd uitgeworpen boven Mid delharnis, de vierde weer ergens anders. Veel voedsel kon worden uitgeworpen boven Goeree-Overflakkee, Middelharnis, Sommelsdijk, Dirksland en Stellendam, Beveland en boven Sint Maartensdijk op Tholen. Jutezakken zijn o.a. uitgeworpen boven Middelharnis., waar men met kalk- letters op de dijk de noodkreet „Rubberbo ten s.v.p. en zakken" had geschreven. Uit de lucht zag men op vele boerderijen nog mensen zitten Zeer veel vee is verdron ken, en hier en daar ziet men een eenzame koe op een kleine verhoging in het land; paarden steken alleen nog met hun nek boven water uit. Overflakkee stond onder water; op Goeree scheen de toestand, uit de lucht gezien, iets minder ernstig.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 4