Vliegtocht boven watervlakten maakte
meer indruk dan alle rampberichten
Reeds meer dan twee millioen voor het
Rampenfonds
Grootscheepse actie in Zweden
voor de slachtoifers
Opslagplaatsen Rode Kruis
bleken al spoedig te klein
Hoe de storm zich ontwikkelde
In Engeland zitten nog velen op
huizen en in bomen
De Rotterdammer
Pag. 4
Dinsdag 3 Februari 1953
Verdronken land in vogelvlucht
Ontzettend was de aanblik van wat
eens Goeree-Overflakkee heette
(Van onze speciale verslaggever)
BIJNA TWEE UUR LANG heb ik gistermiddag boven de Zuid-Hollandse
eilanden en Zeeland gevlogen. Het is geen gemeenplaats, wanneer
ik zeg, dat het beeld van deze verwoesting nooit meer uit mijn herinne
ring zal verdwijnen. Dwars door hagelbuien, maar soms ook onder een
helder zonnetje, heeft de Dakota van de le Transva van Valkenburg een
gezelschap journalisten rondgevlogen. Ook nam het vliegtuig 1500 kg
zandzakken mee, die op de meest bedreigde punten werden uitgeworpen.
In een drassig stuk land staan vier
witte vlaggen te wapperen. Dat moet in
de buurt zijn van Westsouburg. De drop-
pingsploeg maakt zich gereed. Soldaat
Aard Crama uit Leiden zet zich schrap
tegenover het gat van de deur. Een lamp
flitst aan en uit en een doordringende
bel verscheurt het trommelvlies. Met een
stoot is een stapel zakken overboord
de vlieger trekt zijn toestel weer in een
bocht.
We zijn nog steeds aan het rondjes
maken. Bij het kerkhof van Vlissingen
zet de bocht in. we zien een buurt met
rode huizen, buurt met witte huizen, zee
kust, bunkers, we horen een belletje,
hoepla, een nieuwe lading zakken, waar
men beneden om staat te springen, wipt
overboord.
Ik zie in een buitenwijk van Vlissingen
een jongen rijden met een mand voor op
z'n fiets. Het leven gaat daar, ondanks
alles, toch door; boodsohappen worden
blijkbaar thuis bezorgd.
Voedsel en zandzakken
We hebben ons laatste rondje gedraaid
'en de Oosterschelde doemt alweer aan
de einder op. Een motorschip vaart be
neden met witte boeggolf, een zwaar be
laden boot op sleeptouw. Ik kan niet zien
wat er in die boot zit.
Ge makkelijk is het niet geweest
met een vliegtuig van de militaire
transportafdeling van het vlieg
veld Valkenburg mee te gaan. Oor
spronkelijk zou er een Dakota om
12 uur vertrekken. Steeds stegen
ook wel vliegtuigen op, van aller
lei type, maar ze waren altijd vol
geladen met voedsel, boten en
zandzakken. Materiaal voor de be
dreigde mens ging natuurlijk voor.
Maar om drie uur had de comman
dant van le Transva, majoor-vlieger
S. de Jong uit Arnhem, eindelijk
een gaatje gevonden.
Op dat moment waren nog slechts 150
parachutes voorhanden om voedsel neer
te werpen. Van die parachutes komt er
nooit meer een terug, zo rekent men in
Valkenburg, daarom moet men wel
steeds een zekere buffervoorraad aan
houden om onmiddellijk op de meest be
dreigde punten met hulp uit de lucht te
kunnen bijspringen.
Gisterochtend is de Dakota X1 van
de chef van de luchtmachtstaf in allerijl
ingericht voor vrachtvervoer. In die
Dakota werden de journalisten geladen.
In het middenpad was een doorgang
gelaten, tegen oeide wanaen lagen in
totaal dertig pakken zandzakken, in to
taal 1500 kilo, opgestapeld om bij dijk
doorbraken te worden neergeworpen.
Half over die zakken geknield bogen
wij onze hoofden voor de kleine, recht
hoekige raampjes, om voor u te zien
hoe de Zuid-Hollandse eilanden en Zee
land er bij ligigen. Met de kaart uitge
spreid op de zandzakken heb ik getracht
een journaal bij te houden. Op de heen
reis ging dat nog wel, maar terug kon
den wij de koers niet meer volgen, zo
grondig heeft het water de kaart van
Zuidwestelijk Nederland gewijzigd.
Veel heb ik te danken gehad aan de
inlichtingen, die kapitein J. B. Schrei-i
ners uit Den Haag mij itussen neus en
lippen cjoor tijdens de tocht heeft gege
ven. De medewerking, die de lucht
macht-transportafdeling de pers heeft
geboden is werkelijk boven alle lof ver
heven geweest.
Langs de kust
's Middags om 3 uur. De motoren van
de Dakota draaien op volle toeren. Snel
vliegt de startbaan van Valkenburg onder
de vleugels door en ronkend stijgt het
toestel op. In een flits zien we Leiden
voorbijvliegen. De piloot trekt de Dakota
in een bocht en even later vliegen we
in Zuidelijke richting langs de Noordzee
kust.
Ik probeer de schade aan de kust op te
nemen. Veel is er niet te zien en we
verdringen elkaar aan de kleine raam
pjes aan bakboord. De duinen zijn voor
een groot deel afgebrokkeld. Dait is voor-
ai duidelijk te zien aan de Duitse bun
kers, die her en der gewoon in het zand
verspreid liggen. We passeren Scheve-
ningen. Het is me niet mogelijk veel van
de schade aan de boulevard te zien, maar
wel kan ik nauwkeurig waarnemen dat
de strandafgangen erg hebben geleden.
Alle wegen naar het strand schijnen af
gekapt te zijn. Net kan ik onder de
vleugel door een op het strand vast zit
tend schip zien liggen.
Het wijde water van de Nieuwe W ater-
weg glijdt onder ons weg en we richten
nu de blik vooruit, naar de plaats wr
een ramp ons vaderland trof. Voorn»
Putten is voorbij v«x>r we het ons eigen
lijk goed realiseren. Heel erg ziet het er
uit de lucht niet uit. Wel. staan overal
plassen, maar de voornaamste wegen
lijken nog begaanbaar.
Stilte
De stemmen in het vliegtuig zwijgen
ineens. In ontzetting zien we de over
blijfselen naderen van wat eens het
mooie eiland Goeree-Overflakkeee was.
Al'een de duinen aan de Noordwestkant
steken nog boven het water uit. Verder
kunnen we alleen aan de stroom van
het water sien waar de wegen hebben
gelopen. Een hagelbui klettert op het
aluminium van de Dakota neer. Het
zicht wordt slecht. Toch kan ik nog. uit
maken dat het zielig groepje huizen,
daar midden in de vloed, Stellendam
moet zijn. Een paar gedeelten staan nog
droog, een eenzame molen aan de rand
van de overstroming staat daar als een
stomme aanklacht tegen het geweld van
de natuur; de wieken staan stil.
We passeren de kustlijn van Schou-
wen-Duiveland. Hetzelfde troosteloze
beeld. Met kracht zie ik het water stro
men door een enorm gat in de dijk bij
Brouwershaven. De plaats zelf is ook
grotendeels overstroomd. Boerderijen
liggen, eenzaam en verlaten, voor geen
mens te bereiken, in het bruinige water.
Kerkwerve glijdt voorbij, geen eiland
Boven Stavenisse op Tholen zie ik een
Dakota laag over de daken scheren. Een
wit puntje verschijnt en ontplooit zich.
m parachute met voedsel en een blik
•ater. Het is de X-4 van de Transva. Wij
gaan er achteraan. .De piloot zoekt een
plek om zijn zandzakken neer te gooien.
Dat is geen eenvoudige zaak, want alleen
een klein stukje dijk komt in aanmer
king, de rest is weggespoeld, Nooit ben
ik zo overtuigd geraakt van de hopeloos
heid van een zaak als juist hier, zo wei
nig stukken dijk zijn er nog maar over.
Weer zijn we boven Stavenisse. Op eer.
marktpleintje bij de haven zie ik men
sen samengroepen en, warempel, een
logger komt doodgemoedereerd de haven
binnenstomen. Het belletje gaat, en de
eerste lading zandzakken verdwijnt in
de ruimte.
Even later is de logger gemeerd.
X-4 heeft weer een parachute uitgew.
pen en daar gaan onze zandzakken ook
Er komt een nieuwe hagelbui. Het toe
stel stoot en slingert. De man naast me,
redacteur van de Zwitserse Neue Züri-
cher Zeitung, ledigt zijn maag in een
stuk krant.
De laatste lading wordt daarna gelost,
we vliegen naar het Noorden. Op een
dijk staat en groep mensen bü een stuk
of twintig koeien. Waar moeten ze heen?
Het verdronken land Zuid van Rotter
dam zie ik langzaam wegglijden. In de
buurt van Dordrecht ligt een grote boot
dwars tegen een dijkhelling.
De Maasbruggen komen in zicht en
verdwijnen. Rotterdam ligt achter ons.
De lichten van de startbaan van Val
kenburg schieten op ons toe. Even schokt
de X-l, dan taxiën we rustig naar de
hangar. De operationele missie is
bracht.
QOLTGENSPLAAT op Ftakkee,
waar de huizen tot aan de
dakgoot in het water staan.
Verbinding met de rest van het
land is er niet. Gelukkig Oren-
gen gedropte zenders hier en
elders uitkomst.
(Luchtopname ANP-foto)
Twee doden en vier
vermisten op Texel
Op Texel zijn thans twee lijken ge
borgen, t.w. van de 56-jarigee smid R-
IJska uit De Waal en van de 36-jarige
melkhandelaar D. Kuip uit de Koog.
Nog vier personen zijn als vermist op
gegeven. De kans dat zij levend zullen
worden teruggevonden wordt klein ge-
adht.
Tot dusverre zijn geen aangifte over
verdronken vee gedaan. Men heeft de
indruk de situatie meester te kunnen
blijven, vooral indien, zoals De Bilt
heeft voorspeld, geen sterkere wind dan
die van het ogenblik gaat opsteken.
Hulpactie Geref. Gem.
te Rotterdam
Ds. A. de Blois schrijft ons:
De kerkeraden der Geref. Gemeenten
te Rotterdam hebben besloten, de door
het water getroffen personen hulp te
bieden. Een inzameling wordt gehouden.
Goederen kunnen bezorgd worden in de
consistorie van de Boezemsingel (C) en
Mijnsherenplein (Z). Ih West bij de
predikant ds. H. Lytenberg. Beukels-
dijk 82a; de heer C. P. den Engelsman,
Hogenbanweg 130 en de heer A. v. Kra
nenburg, Rauwenhofstr. 56. Gelden kun
nen worden gestort op giro 449670, ten
name van de Admin, Kerkbode Geref.
Gem. R'dam. Een circulaire met nadere
gegevens wordt gezonden aan alle le
zers van de Kerkbode.
Ouden van dagen, kinderen en
babies worden het eerst in veilig
heid gebracht. Onze militairen
doen dat met de nodige zorg.
meer.
Zierikzee ligt onder ons. gedeeltelijk
overstroomd, al staat het water hier niet
erg hoog. De koers van de Dakota blijft
Zuidwest
In een flits zie ik het geweldige gat
in de dijk bij Ouwerkerk en dan zie ik
schepen met de stroom worstelen in de
Keeten.
Stavenisse duikt in de nevel op. Star
worden onze ogen van ontzetting. Het
lijkt of een windhoos dit geplaagde cord
heeft getroffen. De Dakota maakt een
scherpe bocht en ik zie een rij huizen
op me toeschieten, de daken half weg
geslagen. muren ingestort, en verderop
alleen maar wit puin. de plaats waar
eens mensen hebben gewoond en ge
leefd. Ilct toestel komt weer recht.
Overal zien we brokstukken van huizen
drijven, palen, dakspanten, rommel, het
Is alles tegen de overblijfselen van de
dijken opgewaaid. Het weer is zo slecht,
dat het oorspronkelijke plan om hier
de helft van de lading zandzakken uit
te werpen niet doorgaat. De piloot kan
lijn toestel niet voldoende richten.
Naar Vlissingen
De koers wordt meer Westelijk. Hagel-
ouien blijven net aluminium striemen.
Aan stuurboord zie ik Noord-Beveland
naderen. De toestand moet daar ernstig
zijn. Grote gebieden zijn overstroomd en
boerderijen half ingestort.
De Dakota vliegt boven Wolphaarts-
dijk. De zon breekt door en duidelijk
kan ik de huizen van Stroodorp op
Noord-Beveland zien liggen. Het water
schijnt daar niet hoog te staan, maar
het is nog eb.
De Dakota maakt een bocht boven
Middelburg, dat uit de lucht een vrij
normale aanblik biedt.
Weer worden we tegen de bodem ge
drukt in een steile bocht. Ik zie de geha
vende boulevard van Vlissingen in een
flits, dan buigt het toestel alweer land
inwaarts. Daar, wijst iemand.
Het buitenland schiet te hulp
Prachtige steun van het Amerikaanse leger en
vele andere instanties
DE BUITENLANDSE DEELNEMING met de ramp die Nederland ge
troffen heeft, is algemeen. In vele landen worden hulpacties op
touw gezet en stonden vrijwilligers en militairen gereed om op het
eerste sein naar de geteisterde gebieden te vertrekken. De Verenigde
Staten zullen in., beginsel welwillend staan tegenover het gebruik van
tegenwaarde-fondsen van de vroegere Marshall-hulp ten behoeve van
herstelwerkzaamheden. Dankbaar wordt gebruik gemaakt van de aan
geboden militaire hulp onzer geallieerde vrienden.
Het Zweedse Rode Kruis wiens hulp
i de laatste oorlogsdagen Nederland
nimmer zal vergeten zal vijf ton kle
ding en verder hoeveelheden melkpoeder
en kindervoedsel naar Nederland zenden.
In Den Haag wordt overleg gepleegd
over de vraag of geëvacueerde kinderen
voor verzorging naar Zweden kunnen
worden gebracht. Het Zweedse Rode
Kruis wil verder de slachtoffers voor
zien van dekens, babykleding en onder-
kleding voor een bedrag van len minste
100.000 Zweedse kronen. De hulporgani
satie Redt de Kinderen zal vijf ton kle
ding en voedsel-in-biik sturen. Hei Her
inneringsfonds van graaf Folke Berna-
dolle heeft 20.000 kronen geschonken. En
nog worden meer acties voorbereid!
Vele Deense kranten nemen geld en
goederen voor Nederland is ontvangst.
Gisteravond reeds werd een vliegtuig vol
wollen dekens verzonden. Vervoersonder
nemingen hebben gratis vervoer toege
zegd. Honderdvijftig Deense dienstweige
raars hebben gevraagd in Nederland te
mogen gaan werken.
Frankrijk heeft spoorwegmaterieel aan
geboden; de Franse commissie voor hulp
aan kinderen heeft een beroep op de
bevolking gedaan. In Helsinki is een in
zameling begonnen. Canadezen van Ne
derlandse geboorte, evenals trouwens
Nederlandse kolonies in tal van landen,
zijn druk bezig. Vandaag werd een ton
eerste-hulp-uitrusting door het Noorse
Rode Kruis per vliegtuig naar ons land
overgebracht. Het Nieuwzeelandse Rode
Kruis maakte 100 pond Sterling over.
Uit Duitsland
Uitgebreid is ook de hulpverlening uit
Duitsland. Vele Duitsers hebben hun
diensten aangeboden. Steden als Dort
mund, Dusseldorp, Coblenz, Osnabrück.
Aurich en Hamburg boden steun aan.
West-Duitsland stuurde gisteren honderd
beroepsredders met motorboten en an
dere uitrusting naar Nederland. De re
gering heeft het Duitse aanbod met in
stemming begroet. De Westberlijnse Art
senvereniging heeft de hulp van Ber-
lijnse doktoren toegezegd. Arbeidskrach
ten. pompen, bouwmaterialen en graaf
machines zijn in Noordrijnland-Westfalen
beschikbaar.
De K.L.M. vervoert uit Zuid-Afrika gra
tis goederen voor de getroffen gebieden,
wanneer die goederen in ons land zelf
niet te krijgen 2ijn. In Zuidafrikaanse
steden zullen, naar verwacht wordt hulp-
comité's worden opgericht.
Het interkerkelijk hulpcomité van de
Wereldraad van Kerken te Genève heeft
6000 francs geschonken. Het Hilfswerk
der Evangelische Kerk te Essen stuurde
tweehonderd dekens en verzocht aanwij-
zigingen op welke wijze verder kan
•.vorden geholpen.
De Wereldfederatie voor Dierenbescher
ming heeft ook een bedrag geschonken,
en het internationaal secretariaat voor de
jeugd van de Europese Beweging heeft
een dringend beroep gedaan op de jeugd
organisaties in de „zestien vrije landen
van Europa" om kleding en dekking in
te zamelen; ook heeft men plannen voor
adoptie.
i Militaire hulp
Het aanbod van buitenlandse militaire
hulp is in beginsel in dank aanvaard.
Engeland helpt met luchlfolografen; Ame
rika met reddingsmalerieel, zoals ducks,
helicopters, vlotten, rubberboten, verken
ningsvliegtuigen, verbandmiddelen enwa-
lerzuiveringseenheden; Belgische militai
ren zijn. zoals men weet. reeds van
Zondag af in Zeeuwsch-Vlaanderen aan
het werk. Over Canadese panisereenheden
wordi nog overlegd. Twee compagnieën
Franse genietroepen werden gisteravond
in Bergen op Zoom verwacht,- ze namen
bootmalerieel mee. Behalve twee Ameri
kaanse compagnieën met amphibievaar-
tuigen rukte ook een deel van de aan-
voerafdeling van het Amerikaanse hoofd
kwartier in Duitsland uit; er werden
300.000 zandzakken ter beschikking ge
steld.
H.M. de Koningin heeft telegrammen
van deelneming ontvangen van de Ko
ning van Noorwegen, de Groothertogin
van Luxemburg, president Eisenhower,
de president van Frankrijk en de gou
verneur van Suriname, mr J. Klaasesz.
Bewijzen van deelneming zijn, zoals ge
meld, uit de meeste landen ter wereld
ontvangen. Wij noemen nog een bood
schap van de regering der Sowj et-Unie,
van mr Susanto Tirloprodjo, wnd. Hoge
Commissaris van Indonesië, en van Paus
Pius XII.
Overwerk voor de
nationale hulp
Het ministerie van Sociale Zaken
en Volksgezondheid maakt bekend:
Ingevolge de Arbeidswet 1919 is
voor arbeiders van 16 jaar en ouder
vergunning verleend om in onderne
mingen, waarin werkzaamheden wor
den verricht ter voorziening in de be
hoeften der getroffen gebieden
eventuele sleunacties hieronder be
grepen langer te werken en wel
tot het max. aantal uren. dat krach
tens de arbeidswet bij vergunning
kan worden toegestaan.
Deze algemene vergunning geldt
tol en mei Zaterdag 14 Februari.
In Willemstad geen
doden te betreuren
Ondanks de geruchten zijn er volgens
officiële gegevens geen doden in Wil
lemstad. Burgemeester Ter Haar van
Fijnaart heeft vanmorgen met zijn col
lega in het bedreigde stadje gesproken
en kreeg de mededeling, dat er slechts
één man met een gebroken been was.
Wel heeft men grote behoefte aan kaar
sen en petroleumlantaarns. Voedsel is
er voorlopig in voldoende mate. Men
heeft thans een pendeldienst georgani
seerd tussen de dijk ten Noorden van
Fijnaart en Willemstad en hoopt zo eev
aantal mensen over te brengen.
Erger staat het met de polders rond
om Fijnaart. Hier zijn volgens, de of
ficiële gegevens' van vanmorgen 46 do
den en voorts wordt nog een aantal
mensen, onder wie énige militairen,
vermist.
Rond de Moerdijk wachten nog on
geveer 1000 mensen op redding. Enige
honderden daarvan zijn samengedron
gen op het station te Lage Zwaluwe.
Oudenbosch is thans het opvangcen
trum voor de getroffenen van dit ge
bied. Vandaar worden zij per tous naar
Breda, Tilburg en Roosendaal gebracht
en in het achterland staat het vee,
voor zover men het heeft kunnen red
den, in grote broepen op de drassige
landen.
Rond Bergen op Zoom is een aan
tal militairen het slachtoffer van hun
menslievende taak geworden.
Vliegrampen eisen
42 doden
Een viermotorig vliegtuig van de
..London Skyways" is met 39 personen
aan boord ten Oosten van New Found-
land in de Atlantische Oceaan gestort.
Vliegtuigen en schepen van de kust
wacht van New Foundland zijn opzoek
naar het vermiste toestel.
Een ander Brits vliegtuig is met drie
personen aan boord bij Cromer aan de
Engelse Oostkust, in zee gestort. Na
burige schepen is verzocht naar even
tuele overlevenden uit te zien.
Nederland steunt eensgezind
IN HET STATIGE HERENHUIS op de Statenlaan 81 in Den Haag staat
sinds Zondagochtend, enkele uren nadat het vreselijke nieuws over
de ramp bekend was geworden, de bel niet stil en rinkelen vrijwel
constant de telefoons. Daar, op het hoofdkwartier van het Nationaal
Rampenfonds, stromen van alle zijden de bijdragen binnen en worden
aanbiedingen in de meest uiteenlopende vorm tot hulp van de getrof
fenen gedaan, een spontane reactie op de oproep tot steun van het
Rampenfonds.
Hoezeer het Nederlandse volk
met de slachtoffers meeleeft en
getroffen is door de ontzettende
gevolgen van de watersnood, blijkt
uit de tot nu toe binnengekomen
gaven. Maandagmiddag omstreeks
17 uur was een bedrag van ruim
2 millioen gulden, uitgezonderd de
vele stortingen per giro, die nog
niet binnen zijn, ontvangen, terwijl
daarnaast duizenden en nog eens
duizenden kledingstukken aan de
Rode-Kruispost in Den Haag wa
ren ingeleverd.
evenals het circus te Scheveningen en
een deel van de H.T.M.-remise aan de
Fruitweg beschikbaar gesteld.
Het Rode Kruis heeft een speciaal
bureau „Watersnood" ingesteld, dat
gevestigd is op de Princessegracht 27,
Den Haag. De leiding van dit bureau
berust bij de heer J. C. Japikse, oud
directeur van het voormalige Centraal-
distributiekantoor.
Alle aanvragen voor materiële hulp
verlening komen bij dit bureau binnen
en worden ten spoedigste door de ver
schillende diensten uitgevoerd. Aanbie
dingen voor materiële hulpverlening
komen eveneens bij dit bureau binnen
en worden daar gecoördineerd. (De
telefoonnummers zijn 184790, 184791 en
184792.)
Fantastische bedragen komen binnen.
De Unilever schenkt een kwari millioen.
In Almelo was na één middag collecte
ren f 110.000 bijeengebracht. Hel Chris
telijk Nationaal Vakverbond en de aan
gesloten organisaties schonken f 80.000.
Philips, de A.K.U. en de Ned. Bioscoop
bond met het Biovacanlie-oord schonken
ieder f 100.000, de Hoogovens f 50.000,
het personeel van de Roti. Lloyd f 20.000.
De Nederlandse meelimporteurs heb
ben hun gezamenlijk bezit, 66.000 jute
zakken, afgestaan. De georganiseerde
textiel- en confectie-industrie heeft de
regering gecoördineerde hulp aangebo
den.
Van allerlei kanten komen berichten
over bedrijven waar ten behoeve van de
getroffenen zal worden overgewerkt. Bij
de Bat'a Zaterdag een halve dag, bij de
D.A.F. de hele week een uur per dag,
bij Philips twee uur, in de mijnen van
Limburg Zaterdag 2 uur, De arbeiders
van de A.K.U. zijn opgewekt acht uur
loon af te staan, die van de Hoogovens
vier uur. De extra opbrengst is even
eens voor de slachtoffers van het water.
De financiële actie van de stichting die
de viering van het eeuwfeest der R.K.
hiërarchie in Nederland voorbereidt, is
opgeschort.
Van de vele hulpverleningsacties noe
men wij nog de actie „Kruideniers hel
pen hun collega's". Aan alle textielon
dernemingen in Twenthe en de Gelder
se Achterhoek is aangeraden dat alle
werknemers van hoog tot laag een va-
cantie- of snipperdag afstaan. Het hier
door ter beschikking gekomen bedrag
wordt door de werkgevers met ten
minste eenzelfde bedrag verhoogd. Ver
wacht wordt dat hierdoor f 650.000 wordt
bijeengebracht.
DE OORZAAK VAN DE RAMP
Het verloop van de slorm
GISTEREN MELDDEN WE REEDS, dat een combinatie van wind en
getij, die eenmaal op de millioen keren plaatsvindt, oorzaak is
geworden van de dood en vernieling, welke over Nederland, Engeland
en België gezaaid werd. Vandaag beschikken we over een rapport van
de meteorologen, die de weerkaarten over de kritieke perioden hebben
samengesteld.
Aan het einde van de vorige week ont
wikkelde zich op het Noordoostelijke
deel van de Atlantische Oceaan een klei
ne cycloon. Tezelfdertijd begon een ring
van warme lucht, die zich uitstrekte
van Afrika tot IJsland zich gestadig naar
het Oosten te bewegen. De lucht uit
deze gordel van hoge druk stroomde toe
en voedde de cycloon, welke daardoor
aanwies tot een groot stormcentrum.
Tegelijkertijd duwde het warme lucht-
front de storm naar het Oosten op, tot
dat deze op de Noordzee aankwam over
Schotland.
Tengevolge van een tragische samen
loop van omstandigheden bereikte de
storm, toen hij boven de Noordzee was,
zijn hoogtepunt juist op liet ogenblik,
dat het springt^ in volle gang was.
De scherpe Noordwester storm begon
toen het woedende water als het
ware open te rijten, waardoor dit met
toenemende druk tegen het Zuidelijke
„fleshals" van de Noordzee gestuwd
werd, op het ogenblik, dat het getij met
maximale kracht op de kust van dé lage
landen beukte.
De kracht ontwikkelde zich totdat iets
onder deze enorme druk bezweek. Van
zelfsprekend kwamen de slagen op de
zwakste plekken van de dijken ;ot
hardste aar via de riviermonden, 1» ge
bieden bij 'i' mondingen van dt .de
ren werd». zwaarst geteisterd. Hel
verloop va.i vorm van deze mondjn- I
gen (flesh, s, 1,0011de in het klein het
zelfde beeld als dat van de Noordzee.
Het is voor de eerste maal sinds zijn
oprichting in 1935 dat het Nationaal Ram
penfonds, dat een overkoepelende orga
nisatie van het Nederlandse Rode Kruis,
de Koninklijke Nationale Bond voor Red
dingswezen en E.H.B.O. het „Oranje
Kruis", het Nederlandse Rooms Katho
lieke Huisvestingscomité en de „Alge
meen Verenigde Commissie tot Leniging
van rampen door watersnood in Neder
land" is, op een dergelijke wijze in actie
is gekomen.
't Loopt prima
„En al liep de zaak tijdens de eerste I
uren op Zondag nog wat stroef", zo ver-
telde ons drs Jonker, „later op de dag
kwam de machine hoe langer hoe beter
op gang en thans loopt alles prima. Iets,
wat uiteraard niet tot stand zou zijn ge-
bracht, indien we daarbij niet de grootst
mogelijke medewerking hadden verkre-
gen. Dank zij de ons van alle kanten net ergst van alles getroffen werd, zitten nog velen op de daken van
spontaan aangeboden kantoormeubelen, huizen en in de toppen van de bomen. Er zijn reeds talrijke mensen,
v— -a gevankelijk Qp deze wijze in veiligheid hadden gebracht, door
koude en ontbering bezweken. Deze ramp is de ergste in de Britse
geschiedenis sedert 1703.
Vierhonderd doden en wellicht '1000 vermisten
HET ZAL NOG WEL ENKELE DAGEN DUREN, voordat men in Engeland
kan gaan zoeken naar de vele slachtoffers van de verschrikkelijke
watersnood. Tot dusver zijn al 400 doden geteld en men vreest, dat
nog ongeveer 1000 mensen vermist worden. Dezen zouden zich bevinden
in ondergelopen huizen. Tientallen lijken ziet men ronddrijven op het
snel stromende water. Op het eiland Convey in de Theems, dat wel
schrijfmachines, drukwerken, administra
tiesystemen en alle dingen, die o£> een
goed functionnerend kantoor nu eenmaal
onontbeerlijk zijn", zo vervolgde de heer
Jonker, „konden de vele vrijwilligers
Zondagmiddag reeds volop aan de slag"
Dat was wel nodig ook, want nauwe
lijks was het beroep van het fondsbestuur
op het Nederlandse volk om, waar maar
enigszins mogelijk was en op wat voo;
manier dan ook, steun aan de getroffenen
te verlenen, de deur uit, of van alle deler,
uit het vaderland kwamen de gaven en
giften in een ononderbroken stroom
binnen.
De georganiseerde Nederlandse land
bouw en de georganiseerde Nederlandse
zuivelbedrijven schonken tezamen 1 mil
lioen gulden, de Unilever voegde daar
een kwart millioen aan toe, vier andere
firma's zegden elk een bedrag van
100.000 gulden toe.
Maar het waren niet alleen de grote
industriëlen, die hun plicht begrepen.
Men vreest het ergste voor de men
sen, die op het eiland Canvey zijn geble
ven, ondanks waarschuwingen. Het
eiland, dat 8 km lang is, ligt thans on
der water. Het werd in 1622 door de
Nederlander Cornells Vermuijden droog
gelegd, ^onderden mensen, die het
eiland met wilden verlaten, worden als
vermist bescnou\vd.
Twee van de grootste olierafinnaderijen
in Europa, eeu van de Vacuum Oil Cy.„
die pas gebouwd is en een van de Shell,
zijn volkomen ondergelopen. Ze liggen
od de Noordelijke oever van de Theems.
Ook het eiland Foulness staat onder
water. Een vliegtuig, dat boven dit ge
bied neeft gevlogen, merkte geen teken
van leven op. Over het lot van de 330
bewoners heerst grote ongerustheid. Een
ücnuiiwa iiucnv giu.c migcuavucm. L11
\Vant af en aan komen honderden en groot aantal boten is op weg naar het
honderden goede gevers op de Statenlaan eiland. Men hnnnf. noe- nn tiid de he
ionderden goede gevers op de Statenlaan
brengen wat zij missen kunnen. School
kinderen, die in de klas een inzameling
hebben gehouden of die hun spaarpot
hebben omgekeerd, ouden van dagen die
van een klein pensioen een gedeelte af
staan voor hun zo zwaar getroffen land
genoten.
Na de niet onbemiddelde zakenman,
die met de wagen voorreed en uit een
behoorlijk gevulde portefeuille 100 gul
den overreikt, klopt het oude Scheve-
ningse vissersvrouwtje aan, dat met tra
nen in de ogen enkele van de weinige
guldens, die zij heeft, overhandigt. En zo
gaat het door, jong en oud, rijk en arm,
zij allen begrijpen wat hier op het spel
staalt.
Toen Dinsdagmiddag om 'n uur of vijf
i balans werd opgemaakt, kon dan ook
met grote vreugde worden geconstateerd,
dat de 2 millioen gulden ruim overschre
den waren.
Ook uit het buitenland is reeds mede-
leven met de actie van het rampenfonds
betuigd. Verschillende buitenlandse fa-
brieken hebben geneesmiddelen aange
boden, De ambassadeur van Canada in ons
land, zegde in een persoonlijke brief na
mens hem en zijn vrouw een belangrijke
gift toe.
Alle ontvangen gelden worden geregis
treerd, by welk omvangrijk werk de
Rijksaccountantsdienst is ingeschakeld.
Over de te verrichten uitgaven wordt
door het bestuur van het fonds, dat zich
bephalt tot het ontvangen en be
heren van de gelden, met het
ministerie van Binnenlandse Za
ken overleg gepleegd. Naar de aard van
de ramp worden de bedragen over de
vier aangesloten verenigingen verdeeld.
Naast de stroom van geld heeft het
hoofdkantoor in Den Haag, dat onder
leiding staat van drs. C. A. A. van Lutter-
velt, ook enorme hoeveelheden kleding
stukken, dekens, schoeisel enz. te ver
werken gekregen. Al deze gaven worden
doorgestuurd naar het Rode Kruis. De
stroom van deze goederen heeft een der
gelijke omvang genomen, dat men Dins
dagmiddag de Houtrusthallen voor het
opslaan van een en ander requireerde!
En zelfs deze enorme hallen z|jn nietj «riL-
voldoende. Nu zijn de KoninklUke stallen iMKri
eiland. Men hoopt nog op tQd de be
dreigden te kunnen bereiken.
De eigenaren van Britse vissersvaar
tuigen wachten op nieuws van meer dan
230 schepen, die op zee werden verrast.
Talrijke schepen bevonden zich bij
Schotland, toen de storm op z'n hevigst
was.
Koningin Elizabeth heeft het getrof
fen gebied per auto bezocht. Zij sprak
met vele mensen en bood haar medele
ven en condoleanties aan. Churchill heeft
een spoedzitting van z'n kabinet bijeen
geroepen en opdracht gegeven, alles te
mobiliseren voor reddings- en herstel
werkzaamheden. Toen de 78-jarige mi
nister-president een verklaring in het La
gerhuis aflegde, was hij z'n gevoelens
ln spanning wacht men af of de
versterkte dijk -in Zuidland het
houden zal.
bijna niet meer meester. Britse troepen,
aldus Churchill, die in de oorlog oojc voor
hete vuren hebben gestaan, gaan nu naar
de ontredderde gebieden om de bres in
de Britse zeeverdediging te dichten en
de veiligheid van het Britse volk te ver
zekeren".
De stad Sheemess, een belangrijke
marinebasis aan de Tneems, is van
buitenwereld afgesloten door een strook
van ruim anderhalve km. water. De
16.000 inwoners bereiden zich reeds op
een langdurige isolatie voor. Er heerst
een groot gebrek aan voedsel. Electrici-
teit is er helemaal niet en de gasdruk
ls zeer laag. Lange rijen vrouwen staan
uren te wachten op een rantsoentje wa
ter.
In Lowestoft werden 40 kinderen,
die een hachelijk heenkomen hadden
gezocht in een kerk, door agenten
gered. De kinderen waren gevlucht
voor een vloedgolf, toen zij op weg
waren naar de Zondagschool. Met de
golf achter zich aan vlogen ze de kerk
binnen en klommen zij op het altaar.
Het water in de kerk steeg snel. De
onderwijzer, die bij hen wassloeg
een raam stuk en schreeuwde om
hulp. Drie agenten waadden daarop
tot aan hun nek door het water om
de kerkdeuren te openen. Met roei
boten drong men daarna tot de kerk
door en slaagde men er in, de kinderen
en de onderwijzer te redden.
