„Wij hebben helpers
nodig, geen kijkers
Voorne en Putten gisteren
weer bereikbaar
Enkele trieste beelden van Voorne en Putten
Mensen bij Zuidland verlaten hun woning niet graag
Abbenbroek centrum
van hulp
Zware terugslag in de opgang
van ons volk
Ontroerende ontmoetingen met
slachtoffers van watersnood
J
Frans vrachtschip aan de grond
voor Scheveningen
rag. 3
Dinsdag 3 februari 1953
Toch herneemt het gewone leven weer
zijn gang. Langs de dijk tussen Zuidland
en.de molen staat de huizen verzakt en
vernield in het water. Maar gistermiddag
verschenen er al heel wat emmertjes op
de droge dijk-stoepen, waar af en toe
een natte dweil in werd uitgewrongen.
Want de Zuidlandse huisvrouwen houden
van een proper huis
Vannacht zal het reddingswerk wel
niet geheel stil hebben gelegen. Een bus
met Scheveningse vissers is onderweg
gegaan om de roeiers af te lossen. Die
mannen doen daar goed werk. maar ook
gevaarlijk werk, Eén van hen raakte
gisteren in een kolk en verdronk. Voor
zichtiger. nóg voorzichtiger varen de
boten bij de verdronken huizen voor de
ramen. Moet er nog iemand weggehaald
worden? Is er nog vee in de buurt?
Het gat in de Molendijk was van
middag gedicht. Dat was het werk van
militairen, die met zes wagens naar de
bedreigde plaats waren gebracht.
Langs die Molendijk is veel verloren j
gegaan, omdat het water daar in de i
nacht van Zaterdag op Zondag in;
enkele minuten tijd was komen op-
(Van een onzer verslaggevers)
DE BOOTSMAN van de Mijnopruimingsdienst, die op het eiland
Voome bij Zuidland tientallen mensen in zijn roeiboot naarde
vaste wal heeft gedirigeerd, wil zijn naam niet in de krant hebben.
„Ik doe hier niet het meeste werk en het zou onbillijk zijn tegenover de
honderden anderen, die zonder op te vallen uren achtereen op hun
posten staan, onverschillig of dat nu een gat in de dijk, een droog stuk
grond, waar koeien bijeen .worden gedreven, of een lokaal waar kleren
en dekens worden uitgedeeld, is."
Maar de bootsman vertelt ons graag van zijn werk en dat van de
mannen van zijn dienst. Hij vertelt van de chauffeurs, die nu al 24 uur
achtereen mensen wegbrengen, zakken zand aanvoeren en de com
municatie onderhouden. „Ik heb ze nu naar bed gestuurd", verklaart hij
dan, 's avondsin hotel „De Nymph" in Den Briel, waar hij zijn laatste metten. Het was een soort vloedgolf,
die in een oogwenk met vermeiende
kracht de dijk overspoelde.
In Zuidland zijn alleen de huizen om
de Ring, het marktplein, nog maar be
woond, de overige, lager gelegen straten
zijn ontruimd. Veel dieren, vooral pluim
vee, vonden de dood in de golven. Men
heeft goede hoop, dat de koeien en
paarden, die nu nog in leven zijn en wel
ergens een ondiep plekje hebben gevon
den, gered zullen worden.
Niet alleen in Zuid-Putten was de
toestand zo. Ook Voorne kreeg zijn
deel van de ramp. Brielle is echter
volkomen droog en vandaar uit kan
men doelmatige redding organiseren.
Van Brielle kan men met de veren
naar Maassluis en over de weg naar
Rotterdam. Van die weg zijn enkele
stukken onbruikbaar, zodat het ver
keer over- dijken en landweggetjes
biertje voor het slapen gaan pakt. „Vannacht moeten we maar wat
kalm-aan doen; direct gevaar is er niet. Van de vrijwillige hulpkrachten
hebben we niet zoveel hulp, als zij en wij wel zouden willen. Zij kunnen
dat niet helpen. Een kantoorbediende kan nu eenmaal niet tegen een
matroos oproeien
700 mensen gered
De laatste woorden van de slaperige
bootsman zijn dan nog: „Op één ding
zou ik de nadruk willen leggen. Wij
hebben helpers nodig, mensen, die al
eens eerder een schop in hun handen
hebben gehad en die weten, hoe je tot
je middel in het water honderd zand
zakken per uur moet sjouwen en die
een uur of langer aan de riemen kun
nen trekken, zonder dat hun armen er
af vallenEn géén nieuwsgierige
kijkers. Want ik heb de indruk en
dat mag misschien wat hard klinken
dat veel van de vrijwilligers, kan
toorbedienden etc. uit de grote steden,
hoofdzakelijk zijn gekomen om er bij
te zijn en de watersnood te zien. Wel
terusten". En met moede passen gaat
hij de Brielse Voorstraat uit, naar zijn
woonark, waar hij voor het eerst na 24
uur zijn bed weer zal zien.
„Café-Billard" staat er op de ramen
van het dijk-kroegje in Abbenbroek.
Maar gebiljart wordt er nietofschoon
de „café" er in stromen in de mokken
vloeit. Daar is zo ongeveer het centrum
van de hulpverlening in het gebied
van Zuidland gevestigd. Daar overleg
gen rijkspolitie, militaire politie en
leiders van hulpgroepen wat er gedaan
móet worden, en hoe het gedaan kan
worden. Veel variatie is er in het werk
niet. De wagens, die met mensen van
het Zuidlandse naar Brielle en Maas
sluis rijden ja, de veren varen weer'.
komen met zandzakken terug. En
verder wordt het werk aan de mannen
in de roeiboten overgelaten. Zij door
kruisen met stugge moed de over
stroomde polders, laten koeien en paar
den achter zich aan zwemmen, redden
bewoners van de daken en de zolders
van boerderijen en brengen die allen
naar Zuidland, waar het op de Ring
een drukte van belang is.
Het plantsoen, eens Zuidlands trots, is
nu een drabbige wei, waar de koeien
hun klagelijk loeien laten dissoneren
met het nerveuss gehinnik van de
paarden. In de muziektent, waar anders
het muziekcorps pittige marsen speelt,
klinkt nu het droevige geschreeuw van
vaarzen en pinken. Veewagen na vee
wagen rijdt het plein op en koe na koe
en paard na paard wordt ingeladen.
Eigenwijs
„Koeien zijn lastige beesten, meneer",
vertrouwt ons een van de bemannings
leden der roeiboten toe. „Dan heb je zo'n
beest een kilometer laten zwemmen en
waden, en vlak bij de dijk tukt het zich
los, om weer naar de wijde watervlakte
terug te zwemmen. Ja, het is zielig voor
de beesten, die in doodsangst heen en
weer rennen van het ene ondiepe plekje
naar het andereToóh lopen de vee
transporten wonderlijk goed af. Maandag
was er maar één varken bij verdronken.
Maar in vertrouwen gezegd de
mensen zijn niet veel gewilliger dan hun
veeHeel wat boeren weigeren hun
boerderijen te verlaten, ook al staat het
water tegen de bovenstijlen van de
ramen. En dat is voor de mannen in de
roeiboten nu niet bepaald opwekkend:
eerst hebben ze uren tegen de storm in
geworsteld om zo'n geïsoleerde hofstede
te bereiken en dan moeten ze onverrich
ter zake terugKunt u zich voorstel
len, dat er af en toe een „hard woordje"
valt
Op het Zuidlandse Veer zitten de be
woners droog. Voorlopig is er geen reden
hen te dwingen in de boten plaats te
nemen. Zij, die weg wilden, zijn vandaag
in het gehele gebied ten Zuiden van de
lijn Abbenbroek-Spijkenisse. geëvacueerd.
Maar zij, die niet willen, blijven op zol
ders en bovenverdiepingen achter. Voor
eigen risicoMaar ja, de boeren wil
len zien, wat er met hun vee, hun sehuur
en hun land gebeurt
Het reddingswerk loopt, ondanks
alle improvisatie, gesmeerd. Een red
dingscolonne nit Scheveningen, die
met eigen roeiboten naar Zuidland
was getrokken, bracht vandaag al "00
mensen naar het „Café-Billard"
Abbenbroek, waar het Rode Kruis
voor verder transport zorgdroeg. De
toestand in Zuid-Putten was gister
avond laat vrijwel constant. In de loop
van Maandag waren er enkele binnen
dijken doorgebroken, maar het water
is overal ongeveer een meter gezakt.
De nog droogstaande dijken worden
met zandzakken versterkt en de reeds
geslagen gaten gedicht. Door de onder
linge niveau-verschillen staat, er in de
polders veel trek en om tegen deze
„stroomversnellingen in te roeien, was
voor de mannen aan de riemen bijna
niet te doen. Eén of twee buitenboord
motoren zouden wonderen verrichten.
Nu kan de evacuatie maar langzaam
gaan. Té langzaam, naar het oordeel
van de redders en de te redden.
Di Diees voor de radio:
Getroffenen kunnen rekenen op krachtige aanpak
Minister-president dr W. Drees heeft gisteravond in een radiorede gezegd:
„Twee dagen lang heeft een beangstigend aanzwellende stroom van berich
ten ons doen beseffen, welk een ramp over Nederland is gekomen door het
samentreffen van een springvloed en van een orkaan uit ongunstige rich
ting. Het zal allen duidelijk zijn geworden, dat heel onze Westkust, van
Texel tot Zeeuwsch-Vlaanderen, geteisterd is, en dat in het bijzonder- de
Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden, West-Brabant en ook enkele delen van
het vasteland van Zuid-Holland zwaar getroffen zijn.
Groot zijn helaas de verliezen aan mensenlevens. De volle omvang daar-
moet worden" geleid. Hellevoetsluis van is nog niet hekend, maar zeker zijn honderden omgekomen. Daaronder
staat midden in het water: de dijkenvelen bij pogingen om anderen te redden. Wij herdenken hen met diepe eer
langs het Voornsche Kanaal zijn
slechts gedeeltelijk intact.
Vanochtend begonnen de roeiboot
bemanningen weer mensen en vee te
evacueren. En de mannen van de Mijn-
opruimingsdienst en de vrijwilligers zul
len daarmee doorgaan, tot de laatste
man en de laatste koe uit de moeilijk
heden zijn gehaald. Oftot het water
weer weg is. Maar dat kan nog lang
luren
bied en onze gevoelens van medeleven gaan uit naar de nabestaanden van
die slachtoffer werden van het watergeweld.
Prinses Wilhelmina in Zeeland
Om kwart voor twaalf gistermorgen
heeft Prinses Wilhelmina onverwachts
bezoek gebracht aan het zo zwaar door
overstromingen getroffen plaatsje
Kloosterzande, waar negen personen
het leven lieten in de vloedgolf. Zjj
werd vergezeld door de commissaris
der Koningin in de provincie Zeeland,
jonkheer mr. A. F. C. de Casembroot
en door haar rentmeester van het
kroondomein H. A. A. baron Collot
d'Escury.
Het was een zeer ontroerend ogen
blik, toen Prinses Wilhelmina, nadat
het gemeentebestuur aan haar was
voorgesteld, de gevoelens van deelne
ming van Koningin Juliana overbracht
aan mevrouw De Smet, waarvan 4
familieleden bij Duivenhoek, na de
doorbraak van de dijk, de 'ood vonden
in de golven. De Prinses onderhield
zich eveneens met het 30-jarig echtpaar
Van Huffel uit Baalhoek, dat op de dag-
dat het zijn gouden bruiloft dacht te
kunnen vieren, door het water uit
zijn haardstede werd verdreven. De
commandant van het garnizoen Weert
(Limburg), kapitein Könings en lui
tenant Scheuders, die het deta
chement van de kadefschool uit Weert
leidden, dat hier hedennacht de gaten
in de binnendijk heeft helpen dichten,
•den eveneens aan Prinses Wilhel
mina voorgestelf Zij stelde zich op de
hoogte van de door de kaderschool
verrichtte werkzaamheden en verzocht
Te Poortugaal zeven
mensen verdronken
In Poortugaal, een randgemeente va»
Rotterdam, heeft de watersnood zeven
slachtoffers geëist. Twee arbeidersgezin
nen. die in een huisje op de Zalmplaat
woonden en een zoon, die te hulp was ge
sneld, zijn verdronken.
In het huisje woonde het echtpaar Ver-
hey, dat een getrouwde dochter met haai
man en zoontje bij zich had inwonen, na
melijk het gezin Fenneman. Toen het water
steeg zijn deze mensen naar de bovenver
dieping gevlucht. Door de stuwing van het
water is het huls kort daarna ingestort
waarbij allen onder het in de stroom val
lende puin, werden bedolven. De zoon Arie
van de familie Verhey, die te hulp heeft
willen snellen, is niet meer teruggezien.
Slechts een van de lijken, n.l. dat van de
schoonzoon, is geborgen.
kapitein Könings Haar grote bewonde
ring aan zijn manschappen te willen
overbrengen. Nadat Prirses Wilhelmina
een kopje thee had gedronken, vertrok
Zij naar Temeuzen, vanwaar Zij per
boot naar Hoedekenskerke in Zuid-
Beveland zou oversteken. Bjj het ver
laten van het gemeentehuis te Kloos
terzande werd Prinses Wilhelmina dooi
de toegestroomde bevolking harteljjk
toegejuicht.
Er is .veel geleden, ook door die ont
snapt zijn aan de dood in de golven,
het is een beklemmende gedachte, hoe-
velen alles hebben moeten prijsgeven,
die. na uren op zolders en zelfs op de
daken temidden van de woedende storm,
tenslotte, op het nippertje sléchts, het
vege lijf hebben kunnen redden.
Nog beklemmender is het feit. dat
anderen wellicht nu nog in angstige
afwachting uitzien of redding komt op
dagen. Met alle middelen van de mo
derne techniek wor£ het menselijk
mogelijke gedaan omynen op te sporen,
te bereiken en te redden. Maar reeds
staan in de overstroomde gebieden weer
talloze boerderijen en lïufjen verlaten,
als eens op Walcheren1^ Jin de Wierln-
WJf weten ni«Vwhr'ëSï blïjvën
staan. En wij weten nog niet bij bena
dering. hoe groot de schade tenslotte
blijken te zijn. Maar zeker is zij
buitengewoon ernstig. Het gebeurde be
tekent een zware terugslag in de opgang
van ons volk na de oorlog. Een opgang,
die zich juist duidelijker begon af te
tekenen.
Verheugend temidden van deze
ellende is de geest waarmee ons
volk dit alles tegemoet treedt en
fllET alleen de mensen moeten
in veiligheid worden ge
bracht. maar ook het vee. Ge
makkelijk gaat dat lang niet
altijd. Óp de foto ziet men hoe
koeien en varkens in boten
geladen worden te 's-Graven-
deel.
herstel en de voor de giften te ver
lenen belastingsfaciliteiten enzovoorts.
De betrokkenen kunnen rekenen op een
krachtige aanpak waarbij de regering
zich gesteund weet door allen
Er is een vaste wil om gezamenlijk de
slachtoffers te helpen, om gezamenlijk
weer de dijk te sluiten en wat verwoest
werd opnieuw te herstellen. Blijve deze
wil u allen bezielen als ook verder op
uw medewerking en uw offervaardig
heid een beroep wordt gedaan".
Richtprijs voor zakken
niet omhoog
Een grote groep zakkenhandelaren heeft
afgesproken, er voor te waken, dat de
prijzen van jute zakken voor de getroffen
Welke hulp de
marine biedt
De marine had hedenmiddag de vol
gende schepen in actie:
Bij Den Bommel op Goeree en Over-
flakkee: 3 motorvaartuigen en 4 vlet
ten. In de Galatpolders: 2 motorvaartui
gen en 4 vletten, bij Middelharnis: 4
motorvaartuigen en 23 rubberboten,
Stellendam en Hellevoetsluis: 5 motor
vaartuigen; Numansdorp: 2 motorvaar
tuigen: Wemeldinge: 1 motorvaartuig.
Zuidland: 1 motorvaartuig. Vlissingen:
3 motorvaartuigen, 2 slepen. Kruiningen:
1 motorvaartuig.
Van Den Helder naar Rotterdam wa
ren onderweg 2 sleepboten, 12 motorvlet-
ten en 20 roeivletten. In Den Helder lig
gen gereed 2 tankladingsschepen en 5
mijnenvegers, 9 communicatievaartui
gen van de mijnenopruimdienst. 2 dreg-
boten en 7 mijnenvegers, type byms.
Deze schepen steken -te diep en kun
nen niet binnendoor naar de gebieden.
Zij zijn dus beschikbaar voor hulpver
lening op Texel, of, zodra het weer het
toelaat, om over zee gedirigeerd te wor
den naar plaatsen, waar ze nodig zijn.
Van de vliegtuigen zijn in actie 4 Har
poons, 3 Mitchells, 2 Seaotters. 1 Ox
ford en 1 helicopter. Deze vliegtuigen
opereren van het vliegkamp Valkenburg
uit.
Het ingeschakelde marinepersoneel is
op het ogenblik 2000 man.
Israël en België hebben
deelneming betuigd
De ambassade van België heeft naar
aanleiding van de nationale ramp. die
Nederland heeft getroffen, hedenochtend
aan de Nederlandse regering het rouw
beklag van de Belgische regering en
van het Belgische volk overgemaakt. Te
vens is aan de Nederlandse regering ge
vraagd, te willen meedelen met welke
goederen België nog hulp kan bieden.
De gezant van Israël heeft eveneens de
Nederlandse regering
zijn regering betuigd
nationale ramp.
Algemene Vereniging voor de Zakkenhan-
del. Utrechtseweg 40a te Arnhem, tel. 2636(1
Het is te begrijpelijk, dat de behoefte
aan zakken de komende tijd zeer groot zal
zijn. Vele grote bedrijven hebben hun ge
hele voorraad emballage-zakken voor dijk
versterking beschikbaar gesteld. Hoe groot
de fabrieksvoorraden zijn. is nog niet be
kend.
de daadwerkelijke sympathie die
wij van alle zijden ook uit de over
zeese rijksdelen en uit het buiten-1 gebieden de marktprijs van de vorige week j
J 1-1 voor dit artikel niet. zullen overschrijden,
land mogen ondervinden. Men deelde ons mede, dat belanghebben- I
Hf>t diner pn daat er vnor het den in deze Skieden naar deze prijs kun-'
xiex gmg en gaat er VOOI net nen informeren bij het secretariaat van de
ogenblik in de eerste plaats om
mensen in veiligheid te brengen,
onderdak en verder hulp te ver
schaffen.
En daarnaast, alle krachten in te
spannen waar nog afweer van het
water mogelijk is en waar vee en
voorraden kunnen worden gebor
gen..
Belastingfaciliteiten
Van regeringswege is een interde
partementale commissie ingesteld die
de werkzaamheden van de verschil
lende rijksorganen coördineert en het
contact met het rampenfonds zal on
derhouden. In de Staten Generaal
hoop ik nadere mededelingen te doen Na een hachelijk vaaravontuur zet-
over de toestand en over de verdere te kapitein Yves Herve gisternacht
voornemens ten aanzien van de hulp- om kwart over twee zijn Franse
verlening, de financiering van het vrachtvaarder „Carthage" tussen twee
„Hopeloos", dat is het enige woord
dat de burgemeester van Abben
broek heeft om de toestand in zijn
gemeente te schetsen.
Stuurloos door vreselijke storm
strekdammen voor Scheveningen
aan de grond. De reddingboot „Neel-
tje Jacoba", die de Fransman op zijn
verzoek vanaf Ijmuiden volgde, kon
toen ook afzwaaien: de 26 koppige
bemanning zou aan boord blijven.
Wel verzocht de kapitein dringend om
sleepboothulp.
De gezagvoerder verhaalde van zijn
benauwde, maar toch zo gelukkige nood
landing voor Scheveningen. ..Ik kon de
schuit niet langer meer op de golven
houden. Voor IJmuiaen verspeelden we
ons eerste anker. Met een sleepank?\r
scheurden we toen langs de kust. Hier
en daar hechtte het anker stevig in de
bodem. Het was een vaartocht met hor
ten en stoten.
Het schip vertrok Vrijdagavond uit
Duinkerken, leeg. met bestemming Su
therland (Engeland) waar kolen zouden
worden geladen.
Ter hoogte van het lichtschip Cross-
land greep een vreselijke storm de
vrachtboot aan: het schip zonder lading
dobberde hoog op het water, de schroef
maalde boven het watervlak meesten
tijds. Besloten werd te proberen Yar
mouth te bereiken. Het onhandelbaar
geworden schip luisterde echter niet
meer naar de bevelen van de kapi
tein en dreef met de stroom mee. op
de Nederlandse kust aan.
Omstreeks half twaalf zat de Frans
man voor IJmuiden. Om kwart voor
twee, toen hij Katwijk al gepas
seerd was. werden noodseinen uiigo-
zonden, waarop de ..Neeltje Jacoba" de
..Carthage" achterop stoomde. De ka
pitein. die nog even dacht tot voor de
Nieuwe Waterweg slepende te kunnen
blijven om dan Rotterdam binnen te
vallen, moest voor Scheveningen het
hoofd in de schoot leggen en het schip
de wal op sturen. Veel te sturen vas
er overigens niet. Het is dan ook meer
geluk dan wijsheid, dat hij de stomer
juist tussen twee gevaarlijke stenen
dammen loodste.
Daar, hoog op het strand, werd toen
het hoge water afgewacht. De sleepboot
„Blankenburg" zou een ..trek" wagen.
Deskundigen waren echter bevreesd voor
rompbreuk. Tot gisteravond was de
Fransman er nog heelhuids afgekomen.
Hoge sommissaris staat
„Huize Voorhout" af
Hedenochtend heeft de waarnemende
hoge commissaris van de Republiek In
donesia. mr Susanto Tirtoprodjo. aan de
minister-president, dr W. Drees.' een te
legram gezonden, waarin hij namens de
regering en het volk van Indonesië zijn
innige deelneming betuigt met de ramp,
die Nederland heeft getroffen.
De waarnemend hoge commissaris
heef( daarbij tevens „Huize Voorhout"
(het logeergebouw vcor Indonesische
studenten aan het Lange Voorhout in
Den Haag) ter beschikking gesteld om
onderdak te verlenen aan slachtoffers
van de ramp.
Gift van twee ton
voor rampenfonds
Het dagelijks bestuur van het NW
(f 25.000) de bij het NVV aangesloten
bonden (f 75.000), de centrale arbeiders
verzekeringsbank te Den Haag (f 50.000),
de N.V. de arbeiderspers, dagblad Het
Vrije Volk (f 30.000), het partijbestuur
van de Partij van de Arbeid (f 10.000),
het hoofdbestuur van de VARA (f 10.000),
hebben in totaal een bedrag van f 200.000
ter beschikking gesteld van het natio
naal rampenfonds.
