MM
Schokkende ellende, ontroerende
hulpvaardigheid
In Halsteren: Nog 50 vermisten
Vijf doden
SCHEPEN
IN NOOD
Voorstel I
Tegen
De Noodtoestand op de Bevelanden en Schouwen
Ontstellende taferelen
Toestand Biesbosch
vrij goed
Twee nachten op zoldertje
Evacué's stromen naar Ahoy-hal te Rotterdam
ZEVENBERGEN
stad aan het front
Vliegende
weldoener
Dam aan spoorlijn L. Zwaluwe-
Breda aereed
Aantal doden nog onbekend
Piraten
gearresteerd
1 Vier doden
j Hoog bezoek aan
de nood gebieden
De Verborgen Schat
RADIO
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 3 FEBRUARI 1953
T^AN DE slachtoffers in het
rampgebied Halsteren zijn
er totnutoe veertien geborgen.
Dit betekent dus, dat er nog al
tijd meer dan vijftig mensen
vermist zijn. De meesten hier
van kwamen, zoals gemeld, uit
de Beijmoerpolder. Van Slik-
kenburg en uit de Polders ten
Westen van Lepelstraat. Het
overstromingsgebied hier vorm
de één groot geheel met het ge
bied van Notendaal-Koevering
(gemeente Steenbergen) en met
dat van Nieuw-Vossemeer. We
vermelden het echter afzonder
lijk, omdat de gegevens omtrent
de ramp in dit gebied zo'n ont
stellend aantal slachtoffers
maakte en omdat de gevolgen
waren te overzien aan de hand
van gegevens die op het ge
meentehuis binnenkwamen.
TOCH NOG HOOP
■"TOEN Maandagochtend wind en wa-
A ter waren gekalmeerd kon men
zich, beter nog dan Zondag, een in
druk vormen van wat hier, tussen
Halsteren en Tholen, was gebeurd. In
de verte zag men brokstukken van
huizen die door het water waren weg
gevaagd, huisraad spoelde naar de
scheidingslijn tussen water en land.
cadavers van varkens en koeien lagen
temidden van kisten, planken en aan
gespoeld stro
Tientallen boten dreven de hele dag
op het water. Men zocht de huizen af,
tegen beter weten in misschien, maar
altijd nog met een vage hoop, enkelen
van de vele vermisten op een zolder,
een dak of «en ander toevluchtsoord
aan te treffen.
Een meisje van 19 Jaar heeft uren
lang aan een telefoondraad gehangen
voor zij In een der boten kon worden
geholpen.
Men wist ook, dat zich in sommige
boerderijen nog vee bevond. Zondag
Sng het om het naakte leven van de
gesloten bewoners, nu, bij kalmer
weer, kon men ook zoeken naar vee
en huisraad, dat nog niet al te zeer
door het water was aangetast. Nu en
dan werd een der slachtoffers van
Zondagmorgen opgehaald.
HET EOODE KRUIS
ren deed het Roode Kruis wat het
kon. Het waren nu vooral mensen uit
WOENSDRECHT
("NOK IN WOENSDRECHT bltfkt hel
water slachtoffers te hebben ge
elst Het gezin Nijssen uit de Volle-
kerpolder, geen gezin van vyf per
sonen, Is om het leven gekomen.
De Verduinspolder onder Woens-
drecht heeft enig water gekregen,
doordat een sluis het begaf. De sluis
in de Hinkelenoordpolder hoopt men
te kunnen behouden. De Zuidbadpol-
der is niet meer bedreigd. De gezin
nen die uit deze polder waren geëva
cueerd, zullen spoedig terug naar hun
woningen kunnen.
Het patronaat in deze gemeente is
eveneens ingericht als ontvangstlokaal
voor de vluchtelingen.
De brandweer gaat vandaag de -
waterstanden peilen, om een overzicht schepen gezonken. Bij Gameren zonk
van de toestand te kunnen krijgen. de aak Vulkaan.
de polders ten Noorden en Noord-
Westen van Lepelstraat die werden
binnengebracht. Eerst Maandagoch
tend konden zij gered worden, evenals
de bewoners van Nieuw-Vossemeer,
waarover men elders in dit blad meer
kan lezen.
Marinus Baks, zijn vrouw en zeven
kinderenToen hun huisje op de
Rolaf (tussen Lepelstraat en Vosse-
meer) instortte, zijn zij naar een an
dere boerderij gevlucht, worstelend
met het water. Twee nachten en een
dag hebben ze daar gezeten. Maan
dagochtend werden ze opgehaald. Nu
zitten ze hier in het schoolgebouw en
later treffen we ze in Bergen op
Zoom. Ook daar worden ze met lief
derijke zorg omringd. Moeder Baks
heeft een baby op haar schoot. „M'n
kinderen zijn er gelukkig allernaar',
zegt ze. En zo zitten hier meer gezin
nen. Ze moeten geholpen worden, hoe
dan ook.
[DIJKGRAAF BROOUMANS uit
Kruisland had Maandag telefo
nisch contact met zijn zoon in de
Biesbosch, woonachtig op een boer
derij. De zoon deelde mee, dat de toe
stand in de Biesbosch over het alge
meen vrij goed wa3. Er waren geen
slachtoffers *- betreuren voor zover
hij het kon bezien.
Het water heeft de polder over
spoeld, de halzen en scharen zijn op
zogenaamde terpen gebouwd en deze
omstandigheid heeft ervoor gezorgd,
dat het water slechts een meter hoog
kwam te staan in de halzen.
Daardoor werd ook het vee gered.
Brooijmans vertelde de enige te zijn,
die nog telefonisch contact met de
rest van Brabant had.
FNE vliedende storm, die mede oor-
zaak Is van de enorme waters
nood heeft ook voor de kust van Ne
derland talrijke slachtoffers gemaakt.
Op practisch alle reddlngsstations
kwamen dringende oproepen om hulp
binnen. Verscheidene binnen- en bui
tenlandse schenen raakten in de groot
ste moellilkhedcn. Ook voor de En
gelse en Deense kust verkeren sche
pen in nood.
De grootste ongerustheid ging aan
vankelijk uit naar een Duitse lichter,
die van de sleepboot was afgeslagen.
Dit gebeurde voor Texel. Men vreesde
eerst voor het leven van de zes run
ners, die zich aan boord bevonden,
doch na enkele helse tochten slaagde
de reddingsboot Prins Hendrik erin
dezen te redden. Over het Zweedse
schip Aspo, dat voor Jutland noodsei
nen uitzond is niets meer bekend ge
worden. Men vreest het ergste. In
IJmuiden bestaat bovendien onzeker
heid over het lot van de trawler Ca-
tharina Duyvis. die het laatst met 'n
kapotgeslagen brug werd waargeno
men.
Verder wordt de aandacht gespan
nen gehouden door de vele meldingen,
die practisch onophoudelijk binnen
stromen. Van het lichtschip Goeree
heeft men onder meer het bericht
ontvangen, dat het is afgedreven. Het
bevindt zich vijftien mijl boven zijn
normale positie.
Ook In de binnenwateren viel scha
de. Op de Waal zijn vier schepen ge
zonken. Ter hoogte van Heeselt zijn
eveneens drie met kunstmest geladen
Zo was het op vele plaatsen
pen kar staat óp een dijkweggetj©
vóór een klein In het water weg
gezakt huisje. Door een gat In het
dak worden wat stoelen, een kastje en
verder huisraad naar bulten doorge-
reven om opgeladen te worden. Door
de open ramen van het benedenhuis
ziet men het water golven door de
kamers.
Mel. Van Boxel. die twee bange
nachten op het zolderkamertje van
dit huisje heeft doorgebracht. Is de
laatste die naar bulten komt. JHet
hula begon al maar te schudden en
te kraken", zei ze. „We wonen hier
eigenlijk met drie gezinnen. Eerst do
familie Vrolijk en dan wij met het
gezin van onze broer We zijn toch al
zjo zwaar getroffen met de oorlog.
Een broer gesneuveld -n mijn moeder
zwaar gewond Nu zijn we onderge
bracht in de Ceresstraat in Breda".
Ze loopt met haar fiets lang3 de
buurman, die juist bezig is een tien
tal dode kippen, zojuist opgevist, op
een hoop te gooien.
„0OSTERHOUT heeft onze ge-
i meente geadopteerd", zegt
burgemeester Eikhuizen van Hal-
f steren. En hij toont zich blij over t
t dit genereuze gebaar. Overal waar t
men hem nodig heeft, is hij.
Meer dan honderd gezinnen in J
t zijn gemeente, vertelt hij ons,
t hebben have en goed verloren, t
Gezinnen van landarbeiders, maar
J ook boerengezinnen. „We moeten J
t die mensen weer op de been hel- t
i pen", zegt hij. En dan doet hij
een suggestie, die we hier graag
t weergeven, omdat ze inderdaad t
t tot prachtige resultaten zou kun- t
nen leiden:
J „Als de boeren uit de niet-ge-
t troffen gebieden allen eens een
kleinigheid konden afstaan. Als
zij eens een varken konden mis-
sen, een stuk gereedschap of wat t
t dan ookOveral zouden we blij t
mee zijn en kleine bec 'e maken
zo gauw een groot geheel. Kijk J
t eens naar de kleding die binnen- t
komt en naar het schoeiseL Een
schoenfabrikant uit Kaatsheuvel,
J de heer van Boxtel, heeft 200 paar
i schoenen beschikbaar gesteld. Op
dezelfde wijze zouden de boeren
kunnen helpen. Ik twijfel er niet
i aan of ze zullen het ook doen. Als
t ieder geeft wat hij missen kan t
kunnen we veel mensen een beet-
je op weg helpen
1 En wat burgemeester Eikhuizen
voor zijn gemeente bepleitte, wil-
J len we graag tot een suggestie ma-
2 ken die alle getroffen plaatsen
t geldt!
Zuinig met Uw
telefoon
De directeur van het Telefoon
district Breda doet een dringend
beroep op alle telefoongebruikers,
het telefoneren tot het uiterste te
beperken, teneinde te voorkomen
dat het in verband met de wa
tersnood noodjikeiyke telefoon
verkeer, vertraging ondervindt.
Advertentie»
VERZAMEL
UW KRACHTEN
met
PLEEGZUSTER
BLOEDWIJN.
]~)E Markt van Zevenbergen ziet er
uit als het hart van een stadje ach
ter het oorlogsfront. Bussen en trucks
staan er zy aan zy .Ze komen van al
le delen des lands en de openbare ge
bouwen zien er uit als noodkazernes.
In de St. Josephschool zijn de 350'
verkenners uit Eindhoven onderge
bracht, die hier spontaan hulp kwa
men bieden. Stoere knapen die men
herkent aan das en hoed. Maar verder
ziet men overalls en waterlaarzen.
De vestibule van de katholieke kerk
is volgetast met soldatentassen en een
hoek staat er vol houwelen. Het Sint
Jansgebouw is er veranderd in een
soort hoofdkwartier.
Uit Tilburg kwamen 120 studenten,
een groot aantal ook uit Amsterdam.
Eveneens uit Utrecht. Een hele groep
Deventer landbouwstudenten en stu
denten die uit Arnhem kwamen.
Men kan ze best gebruiken, deze
helpers, maar waar ze te verspreiden?
Want de handen van deze jongeman
nen jeuken om aan de slag te gaan.
Maar allen worden ze naar de be
dreigde punten gedirigeerd. Naar
Klundert, naar Moerdijk, naar Roode-
vaart. En als men vraagt waar ze zo
juist vandaan komen dan zeggen ze:
„We kennen hier al die namen niet,
maar we hebben geholpen".
Aan de Suikerfabriek worden ber
gen zand verwerkt tot balen in jute
zakken, allemaal door die knapen. In
Roodevaart staat de verkennerscom
missaris Serry Hooydonk uit Breda,
druk in de weer met het evaeuëren
van zieken.
De studenten zyn blij als we hun
een krant geven. „We hebben hier nog
niets gehoord of gezien van wat er
allemaal verderop gaande is", zeggen
ze. Ze hebben er geen Ujd voor ge
had!
Advertentie)
De grote Ahoy-hal te Rotterdam is in
gereedheid gebracht voor de ont
vangst van de getroffenen uit de
overstroomde gebieden, die in groten
getale Rotterdam binnenkomen.
Enorme hoeveelheden voedsel, kle
ding, bedden en andere goederen zyn
in deze hal ondergebracht, ter leni
ging van de eerste nood van de slacht
offers. De binnenkomenden worden er
liefderijk verzorgd, door U.V.V.-sters
padvinders en -ster».
Gerard Trémerie:
FNE BELGISCHE piloot Gerard
Trémerie heeft met zijn hef-
schroefvliegtuig ontzaglijk veel
goed gedaan. Hij heeft tochten
over de verdronken Zeeuwse ei-
landen gemaakt, waarbij hij kerk- i
torens moest tellen om zich te 1
oriënteren.
Op een slijkerig stukje grond
landde hij en nam er post in voor i
Woensdrecht. Trémerie heeft ge- 1
zien hoe men op Schouwen stra-
ten opbreekt om de dijk te ver-
sterken. ingesloten bevolking i
tracht met auto-radio's nieuws
van het rasteland op te vangen. j
De vlieger meent, dat 20 helicop- i
tères zeker 14 dagen nodig hebben
om de dringendste behoefte aan j
transport te lenigen.
Zoeklichten ondersteunen nachtelijk werk
o
Vloedlijn enkele centimeters gedaald
(Van onze redacteur).
ZEVENBERGSCHEN HOEK, Maandagavond.
TN DE REPORTAGE, elders in dit blad, spraken w\j de hoop uit, des avond»
als de vloed weer zou komen er van te kunnen gewagen, dat men mei
de versterkingen die naby Hotel Brabant en aan de spoorlyn Lage-Zwaluwe-
Breda werden opgeworpen, gereed zou zUn gekomen.
Dit is inderdaad het geval geweest. Bovendien was er nog een andere
buitengewoon gunstige omstandigheid bij nameiyk, dat op het moment toen
het gety zyn hoogste punt had bereikt te circa acht uur bet water
in stede van gewassen enkele decimeters was gedaald! Dit maakte, dat op
genoemd tydstip de bewoners in het overstroomde gebied een heel wat
rustiger nacht tegemoet konden gaan, maar bovendien de bevolking ran
Zevenbergen en Prinsenbeek, omdat deze volkomen afhankelyk was gewor
den van de ontwikkeling daar en al of niet ran evacuatie sprake zou worden.
Militairen terug
Tn een ander relaas, vandaag even-
1 eens in dit blad afgedrukt ls ver
teld, hoe eensgezind en energiek mili
tairen en burgers hebben gezwoegd en
geploeterd om. voor het water weer
zou gaan wassen, dat was te omstreeks
zeven uur. gereed te zijn met her. aan
brengen van versterkingen op de pe
nibele plaatsen. En, zoals gezegd het
is volkomen gelukt. Driewerf hulde!
Nadat met enthousiasme geconsta
teerd was, dat het waterpeil niet
steeg, werd bevel gegeven aan de mi-
Vlak bit de molen van Terheijden
staan- burgemeester mr. Kortmann
en ir Gooöen directeur van Openba
re Werken.
„Ook wl.1 hebben belang te weten
wat hier gebeurd In verband met de
aangrenzende Bredase polders" zegt
de burgemeester, die naar het tobben
van de Terheijdenaars voor de onder
gelopen woning van Frans Damen
staat te kijken.
Ir. Gooden heeft berekend, dat het
water gisterenmiddag 7 c-m. was ge
stegen sedert zondag.
„Verderop staan nog vier varkens
op een wagen, midden in het water",
zegt een boerenjongen. „Maar nie
mand kan er bij." Een veewagen voorzien,
beeft zich in het water vastgereden langs een andere route. Daar Wol-
en poogt met geredde koeien op vaste faartsdyk onderliep, wordt nu geva-
grond te komen. Keel Terheijden, sa- fien van Kortgene naar Katseveer en
mengestroomd bij dc molen, ziet bet omgekeerd. Motorkotters uit Yerseke
getob aan en wacht in vreze, of het I zijn te hulp gesneld voor de aanvoer
water nog verder het dorp zal binnen- I van voedsel en zoet water, zodat de
dringen. I grootste nood nu gelenigd is.
(Van onze redacteur).
DE ELLENDE welke men op een tocht langs de geteisterde
streken ziet en hoort, is schokkend; de hulpvaardigheid en
opoffering, die men ook waarneemt, echter ontroerend.
Gisterennacht heeft veerman Noordhoek b.v. met enkele
Goesenaren een verkenningstocht gewaagd naar Noord-Beveland
en Colijnsplaat zowel als Kortgene bereikt. In laatstgenoemde
plaats, waar de nood het grootst was, werden de meegebrachte
levensmiddelen, waaronder 700 liter melk, uitgereikt.
De verslagenheid te Kortgene, waar het aantal slachtoffers de veertig be
nadert, was groot. De meeste inwoners waren gevlucht naar de hoger gele
gen dorpen Wissekerlte en Kamperland. Cotynsplaat ls boven gebleven,
maar Kais daarentegen heeft zwaar van het water te lyden. Communicatie
tussen de dorpen onderling is mocilyk, docli niet geheel en al onmogelijk.
T"NE NIEUWE provinciale veerboot
heeft, toen zij van stookolie was
de dienst hervat,
Wolfaartsdyk heeft zyn motorvaar
tuig gekregen: een grote sloep van de
Heemskerk, die resoluut door het gat
in de dijk voer, heeft de mensen bij
tientallen uit de verdronken huizen
gered. Het was de hoogste tijd, want
véle gezinnen hadden anderhalve dag
zonder eten en drinken op de zolders
gezeten van hun door de golv
en konden vrachtwagens de dorps
kom bereiken, zodat daarna de eva
cuatie in snel tempo verliep. Vrese
lijk heeft het water onder de vrij
staande huizen gewoed; verschillende
zijn ingestort en ook hier vreest men,
dat het aantal doden belangrijk hoe-
ger zal zijn dan de elf, die opgegeven
zijn.
Droeve verhalen doen de ronde. Er
is geleden en gestreden op een on
beschrijfelijke wijze.
In de Zak van Zuid-Beveland be
dreigde het water, dat bij Ellewouts-
dijk binnenstroomde, steeds meer de
dorpskommen van Baarland, Elle-
woutsdijk en Oudeland.
Aan de evacuatie der bevolking zal
men niet kunnen ontkomen.
SCHOUWEN-DUrVELAND.
TWTET SCHOUWEN-DU1VELAND is
A er ook enig contact geweest. En
door luchtverkenning met een Dako
ta bleek, dat de meeste polders zijn
ondergelopen. Duiveland is er het
ergst aan toe en heeft veel doden te
betreuren. Ook in de omgeving van
Zierikzee is het erg gesteld, maar om
dat het Westelyk deel van Schouwen
hoog ligt. kon men daar de gevluch-
ten onderbrengen. Maatregelen om de
levensmiddelenvoorziening op gang
te krijgen zyn getroffen. Vandaag va
ren boten met levensmiddelen naar "t
eiland toe.
De Brede Watering op Zuid-Beve
land is ook gisteren voor overstro-
beukte huizen, waarvan er enkele be* ming behoed gebleven Aan de be-
rirplorip 7ppnïik nn Kattpnmikp worrit.
zweken. Officiëel heet het, dat er zes
doden zijn, maar zij, die wij spraken,
schatten het aantal veel hoger, Giste
renmiddag om half vyf waren alle in
woners geëvacueerd naar Goes.
Bij eb was gisteren de rijksweg naar
Kruiningen bijna van water bevrijd
dreigde zeedijk bij Kattendijke wordt
dag en nacht gewerkt om de gaten in
de kruin van de dijk te dichten. Als
het weer maar even minder slecht
wordt is ér goede hoop, dat men dit
grote waterschap droog houdt.
Aangrijpend is het te zien wat er
2 In de nacht van Zondag op Maan-
t dag spoelde in Ierseke een vlot
aan, waarop zich drie personen
J uit Ouwerkerk op Schouwen be-
f vonden. Vier anderen waren van
t het vlot afgeslagen en verdronken.
bij de dyk aanspoelt. Een beeld van
verschrikking! Cadavers van vee, meu
bels van allerlei soort, wrakhout en
helaas ook lyken van slachtoffers, die
haastig geborgen en in de Grote Kerk
te Goes worden opgebaard.
Te Goes stroomden heel de dag
de vluchtelingen binnen en deze wer
den door de hulporganisaties aan kle
ren, voedsel en onderdak geholpen.
Wat er door burgers en zaken wordt
gegeven is reusachtig en bij honder
den stellen de mensen hun huizen
voor de stakkers open.
Gisterenmiddag zat Goes vol, zodat
de andere slachtoffers met auto-co
lonnes naar Kloetinge, Arendskerke
en andere dorpen werden gebracht.
WALCHEREN.
QP WALCHEREN is de situatie veel
verbeterd. Vlissingen is practisch
droog, maar de materiële schade is
groot. Ook vallen hier vier doden te
betreuren.
TWEE PIRATEN (jonge kerels), die
aan het plunderen waren geslagen
hoe is het mogelyk werden gear
resteerd.
Bij Rammeltens heeft men het gat
in de dijk gedicht en ook te Veere en
Arnemuiden is het niet zo précair
meer.
litairen, met uitzondering ran een
kleine groep die des nachts de wacht
zou houden, om hun legerplaats in
Breda weer op te zoeken. Zij kenden
nu. en vele anderen met hen, weer
eens wat rustiger het moede hoofd
neerleggen. Meer dan verdiend. En.
ook om andere redenen was dit een
geluk, want de temperatuur was tot
rond het nulpunt gedaald en bij tus
senpozen viel er ook natte sneeuw...
ZOEKLICHTEN...
pn nog altijd gingen landbouwers
door met hun vee verderop in vei
ligheid te brengen. Aan de Noordrand
van Zevenbergen schoten lichtbundels
van militaire zoeklichten hun kilome
ters ver reikende stralen tegen de
donkere hemel. Zij maakten het mo
gelijk de ook iel de nachtelijke uren
werkende arbeiders aan de versterking
van. de omringende dijk daarmede te
iacen doorgaan. Het was een fantas
tisch gezicht, dat weer een ogenblik
aan de oorlogstijd deed denken...
Op onze terugweg namen wij nog
twee onderofficieren mee in onze wa
gen, mannen van het detachement
pontonniers, die twee dagen in touw
waren geweest, tot het laatst op hun
post waren gebleven en nu zonder-
vervoermiddel stonden... En hun leger
plaats was Zevenbergen I 1
Zij vertelden, dat in het gebied van
Zeven bergschenhoek een vijftiental
personen, van verschillende huizen in
een boerderij tezamen levend, mèt 25
koeien, al.e nulp om met een storm-
boot te worden verlost batiden afge-
suigen: zij wensten daar te blijven,
au© eventuele gevaren trotserend. Zij
konden er niet toe besluiten have en
goed te verlaten. Het is te iiopen, dat
oeze mensen niet te ve*il zuhen heb
ben geriskeerd....
En nu maar afwachten hoe de
naen verlopen zal zyn. Straks als de
dageraad aanbreekt zal het oog van
tie op wacnt staanden opnieuw het
rampgebied kunnen overzien. Misschien
en aat geve God, is vandaag net wa
ter nog verder gezakt. En aan maar
hopen, dat Koning Wimer, die in net
dagelijks wetroverzicht werd aange
kondigd. zijn vries-adem van dit
nooagebied af zal wenden...
2 ISTEREN brachten Mgr.
J Jos. Baeten, bisschop
van Breda, Mgr. W. Koen- 2
t raadt, vicaris-generaal en J
2 directeur Jos. van Campen J
J een bezoek aan de noodge-
2 bieden in het bisdom Breda.
EMART KINSBVRy
43)
We hebben een oude schoener,
die de Chinezen te Ensenade inlaadt.
Die vertrekt uit noordelijke havens
met hout voor Ensenade en San Diego
en keert dan schijnbaar met ballast
naar het Noorden terug. De man. die
voor dat deel van het werk zorgt, is
er uitstekend voor berekend. Hij weet
de Chinezen te vinden en brengt hen
naar het Noorden toe. Dan gaan wij
hem met de Confederate tegemoet en
brengen de Chinezen van de schoener
aan land Daar nemen twee man hen
over en brengen hen in de nacht te
voet naar San Francisco.
Traganza is de leidende persoon
lijkheid. Een wonderbaarlijke vrouw,
mijnheer Troy. Ze werkt als kellnerin
in de houtzagerij-stadjes langs de
kust. Honderden mensen hier in de
streek kennen haar als Mary Gould.
Ongeveer vier of vijf jaar geleden,
toen Traganza haar plannen beraamde
voor deze grote smokkelpartij, ont
moette zij in een kamp bij een zaag
molen uw halfbroer, mevrouw Troy.
En dat. is de reden van al uwe moei-
lykheden sedert uw vertrek uit Ri-
verdale. Uw halfbroer was in de hout
zagerskampen bekend als Kokomo de
Kraai. Hij was een echte zwerver. Ik
weet, dat u hiervan op de hoogte bent.
anders zou ik er niet over gesproken
hebben. Het schijnt, dat hij hopeloos
verliefd is geworden op Traganza.
Ik veronderstel, dat ze hem niet
veel aandacht geschonken heeft ze
was al getrouwd moet u weten
Getrouwd? herhaalde Madrona.
Ja zeker, heb ik dat dan niet
verteld?
Gaat u, alstublief door!
Ze stelde in elk geval niet veel
belang in hem en, vermoedelijk om
meer indruk op haar te maken, duid
de hij erop, dat hij finantiëel wel eens
mettertijd meer te betekenen kon heb
ben, dan zijn uiterlijk deed vermoe
den. En dat trok haar blangstelling.
Ze wendde al haar bekoorlijkheid te
genover hem aan en eindelijk vertelde
hij haar de geschiedenis van Manuel
Vincente. En terstond beloofde ze hem,
de zijne te worden als hij haar als
deelgenoot wilde aanvaarden bij zijn
zoeken naar die schat. Dat deed hij
tot op zekere hoogte. Maar hij was te
slim om haar de kaart te laten bekij
ken. Hoe hy die voor haar verborgen
heeft weten te houden, is mij een
raadsel, want bij mijn weten heeft ze
altijd weten te krijgen, wat ze ver
langde. Maar ik denk toch, dat hij
eigenlijk bang voor haar was, want ze
heeft nooit een oog op die kaart ge
slagen. voordat Kleine Pete haar dat
ding in handen gaf. Ter wille van
haar eigen veiligheid durfde zij hem
niet vertellen, dat ze geld te over had
om de ene expeditie na de andere op
zoek naar dat goud te sturen. Ziet u,
hoe voorzichtig ze was? Ze bleef als
kellnerin aan het werk en spaarde
al haar geld schijnbaar op voor haar
tochtjes naar Crazy Valley. Maar on
danks ai haar moeite kwam ze niet
meer to weten, ^an dat die schat er
gens in de buuU van dc Mc.iderbion-
nen verborgen lag. Ze kon er natuur
lijk niet met hem alleen naar toegaan,
en daarom bracht ze een broer op de
proppen, die feitelijk haar eigen man
was. Ze stuurde hem een boodschap
en hy kwam uit San Francisco, waar
hij juist de schoener en de Confede
rate had aangekocht. Hij ging in de
houtzaagmolens aan het werk en ze
legden met hun drieën hun verdien
sten bijeen en trokken naar Crazy
Valley.
Maar, viel Madrona hem hier in
de rede, in het dagboek staat geen
woord over die vrouw. Er staat in, dat
Miguel op onderzoek uitging in gezel
schap van een zekere Joe Annesley.
Danny Deever wierp verrast een
snelle blik op Madrona.
Wat is dat nou? vroeg hij vinnig.
Joe Annesley! Annesley.. wat weet u
van iemand, die Annesley heet, af?
Madrona herhaalde wat ze gezegd
had.
Ik zal het dagboek gaan halen,
zei hij opstaande. En even later kwam
hij terug met het bekende, in rood
leder gebonden dagboek van Kokomó
de Kraal, dat hij aan Madrona over
handigde.
U moogt het nu wel weer hebben,
zei hij. Kleine Pete heeft het van de
eerste tot de laatste letter doorgelezen
en beweert, dat er geen woord in staat,
dat bezwarend voor ons zou kunnen
zijn. Zoekt u, alstublieft, de door u
bedoelde passage even op.
Madrona sloeg de bladzijden om, tot
ze aan de eerste vermelding van het
zoeken naar de schat kwam. Danny
Deever las over haar schouder de vol-
-de aantekeningen:
12 Juni 1907 Cowlick Creek zaag
molen verlaten en hogerop getrokken
met veertig dollars te goed. Die avond
Annesley ontmoet bij Beaver Dam
molen.
13 Juni 1907. Joo Annesley en ik
verlieten Beaver Dam molen 's mor
gens om zeven uur. Annesley heeft
vijftig dollar opgenomen. Die avond..
Juist., juist, mompelde Danny
Deever lachend. U hebt natuurlijk
aldoor naar Joe Annesley gezocht en
er geen idee van gehad, dat een vrouw
in het spel was. Joe is de man van
Traganza en, in de mening van Koko
mo, haar broer. De ware naam van
Traganza is Annesley, mevrouw Troy.
Als uw halfbroer wat nauwkeuriger
met zijn leestekens was geweest, dan
zou hij geschreven hebben: Joe, An
nesley en ikbegrUpt U!
Ze had hem dus haar ware naam
verteld! Dat moest dan geweest zijn
in de tijd, dat ze al haar best deed,
hem rustig te houden. Wel, u weet nu
iets, wat slechts heel weinigen we
ten. Ik ben er ook slechts bij toeval
achtergekomen. Hmm! Wat kan het
weglaten van één komma toch veel
verwarring stichten!.Maar., waar
waren we gebleven? vervolgde hij.
Op het punt meen, ik dat Kokomo
er achter kwam, dat Joe en Traganza
man en vrpuw waren. Hij had wel
verwacht, dat er iets los zat, want hij
bespiedde hen en kwam ten slotte iets
van de smokkelparty te weten. En
dat beetje schreef hy in zijn dagboek,
om er Traganza mee te kunnen drei
gen. Ze deed al haar mogelijke best,
om zyn vertrouwen te henvinnen.
Maar toen ze haar belofte niet hield,
begreep hy, dat ze slechts uitstel
zocht, tot de schat gevonden zou zijn.
We zijn hem toen met een paar man
achterna gegaan, om het dagboek
goed- of kwaadschikt in handen te
krijgen, maar hij was ons te glad af
en we raakten zijn spoor totaal bijster,
tot we, ongeveer vier weken geleden,,
zijn doodsbericht in de krant zagen
staan.
Toen gingen we op zoek naar het
dagboek en kwamen er niet alleen ach
ter, dat u ons voor geweest en er van
door gegaan was, maar ook dat een
der immigratie-ambtenaren er van af
wist en u achterna zat. Als die kerel
niet om eigen voordeel op eigen
houtje was blijven werken, dan onder
gingen we nu allen het jaar gevange
nisstraf, dat ons boven het hoofd
hangt. Maar Kleine Pete wist overal
achter te komen en trok meteen mee
met u en met Boston en hy ls echt ge
schikt om een dergelijk zaakje op te
knappen. Jammer, dat hij zo graag to
neelspeelt! Die zet van een kaartje te
laten drukken met Boston's naam zou
voor Traganza reden genoeg geweest
zijn om hem ontslag te geven.En nu
moet u nog weten, dat Kleine Pete
het spoor van uit het Zuiden gevolgd
was, zonder in verbinding te blijven
met Traganza, die hier zat. Ze wist
niets van zijn werk af. totdat wij met
ons vieren naar de kust teruggekeerd
waren, nadat u het., boek verbrand
had, mevrouw Troy. Danny keek Ma
drona bewonderend aan, totdat ze
haar donkere ogen neersloeg. Nadat u
het boek verbrand had, mevrouw, zei
ik, herhaalde hij veelbetekenend.
De telefonische orders van Kleine
Pete hadden mij geen tijd gelaten, me
met Traganza in verbinding te stellen.
(Wordt vervolgd).
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1953.
HILVERSUM I 402 meter VARA:
7.00 Nieuws; 7.13 Gramofoonmuziek8.00
Nieuws en weerberichten; 8.18 Gramo-
foonmuziek; 8.50 Voor de huisvrouw; 9.00
GramofoonmuTzek; 9.35 Waterstanden;
9.40 Gramofoonmuzlek; VPRO; 10.00
Schoolradio; VARA: 10.20 Voor de
vrouw; 11,00 RVU: Prof. Dr Ir M. J.
Dols: ..Wereldvoedselproblemen"; 11.30
Gramofoonmuziek; 12.00 Instrumentaal
trio; 12.30 Land- en tuinbouwmededelln-
gen; 12.33 Voor het pla teland; 12.38 Gra
mofoonmuziek; 13.00 Nieuws, 13.15 Com
mentaar; 1320 Accordeonmuziek; 13.50
Gramofoonmuziek; 14.00 ,.De Weg Om
hoog", causerie; 14.15 Jeugdconcert;
15.00 Voor de jeugd; 15.50 Pianorecital;
16.10 Voor de jeugd: 16.45 Voor de zie
ken; 17.15 Dansmuziek: 17.50 Regerings
uitzending: Jeugduitzending: ..De brie
venbus gaat open". Correspondentieclub
olv. Regina Zwart; 18.00 Nieuws; 18.15
VARA-Varia; 18.20 Actualiteiten; 18.30
RVU: Dr A. Saalbom: ..Studies in ver
gelijkende literatuurgeschiedenis: Van
Eden en To'stoj, een parallel"; 19.00 Dis.
cussie; 19.20 Gramofoonmuziek; VPRO:
19.30 Voor de jeugd: VARA: 20 Nws.;
20 05 Politiek commentaar: 20.15 Concert
gebouworkest en soliste; 21.10 „Het laat.
ste recept", hoorspel; 22.20 Amusements,
muziek: 22.45 „Tranen op Anjouan", cau
serie; 23.00 Nieuws; 23.15 Socialistisch
nieuws in Esperanto; 23.20-24.00 Gramo
foonmuziek.
HILVERSUM II 298 meter NCRV:
7,00 Nieuws; 7.10 Gramofoonmuziek; 7.15
Ochtendgymnastiek: 7.30 Gramofoonmu
ziek; 7.45 Een woord voor de dag; 8.00
Nieuws en weerberichten; 8.18 Gewijde
muziek; 8.45 Gramofoonmuziek; 9.00 Voor
de zieken; 9.30 Voor de huisvrouw: 9.35
Gramofoonmuziek; 10.15 Idem; 10.30 Mor
gendienst; 11.00 Gramofoonmuziek; 11.13
„Het Conflict", hoorspel; 12.00 Bas-ba
riton en piano: 12.30 Lar.d. en tuinbouw-
meriedalingen; 12.33 Gramofoonmuziek;
12.59 Klokgelui; 13.00 Nieuws; 13.15 Pro
testants Interkerkelijk Thuisfront; 13.20
Lichte muziek; 13.50 Tweede acte uit
„Lakmé", opera (gr.pl.); 14.45 Voor de
meisjes; 15.00 Gramofoonmuziek; 15.15
Kamerorkest; 16.00 Voor de jeugd; 17.20
Orgelspel; 17.50 Militaire causerie; 18.00
Viool, cello en clavecimbel: 18.30 „Spec
trum van het Chrstelijk Organisatie- en
Verenigingsleven"; 18.45 Avondmaalslie.
deren; 19.00 Nieuws en weerbenchtcr.;
19.10 Boekbespreking; 19.25 Gramofoon
muziek; 1930 Buitenlands overzicht; 19.S0
Gramofoonmuziek; 20.00 Radiokrant: 20.20
Meisjeskoor en instrumentaal ensemble;
20.45 „Jezus Christus en de Wereldreli
gies". causerie; 21.05 Omroeporkest en
soliste: 21 45 Gramofoonmuziek; 22.00
Pianorecital; 22.30 Internationaal Evan
gelisch Commentaar; 22.40 Gramofoon-
muzlik; 22.45 Avoncoverdenking; 23.00
SOS-beriehten; 23.15-24.00 Gramofoon
muziek.
BRUSSEL. VLAAMS, 324 meter 11.45
Gramofoonmuziek; 12.00 Omroeporkest;
12.30 Weerber.chten; 12.34 Gramofoonmu_
ziek; 13.00 Nieuws: 13.15 Gramofoonmu-
ziek; 13.30 Omroeporkest; 14.00 School,
radio; 15.40 Symphonie-orkest en solis
ten: 16.40 Gramofoonmuziek; 16.55 Idem:
17 00 Nieuws: 17.10 Gramofoonmuziek:
17.30 Voordracht; 17.45 Gramofoonmu
ziek; 17.50 Boekbespreking; 18.00 Kamer,
muaek; 18.30 Voor de soldaten; 19.00
Nieuws; 19.40 Zang en piano; 20.00 Hoor
spel; 21.00 Gramofoonmuziek; 22.55-23.00
Nieuws.
BRUSSEL. FRANS. 484 meter 12.05
Zigeunerorkest: 13,00 Nieuws: 13.10 en
15.00 Gramofoonmuziek: 16.00 Lichfe mu
ziek; 17.00 Nieuws: 17,15. 18.30, 19.20 en
19.40 Gramofoonmuziek; i9.45 Nieuws;
20 00 Gramofoonmuziek: 20.15 Groot sym
phonie-orkest en solist; 21.55 Gramofoon
muziek; 22.00 Nieuws; 22.15 Jazzmuziek;
22.45 Gramofoonmuziek; 22.50 Nieuws.
