Provinciale NoorchBrabantse Courant
Het Huisgezin
Het aantal doden tot bijna 1000 gestegen
In bomen en op daken wachten
nog vele slachtofïers op redding
HULP UIT DE LUCHT
Rouw en verbijstering over nationale ramp
t
Volk
in rouw
DE nationale ramp, die ons vaderland getroffen heeft, blijkt meer en meer van een afmeting en een
omvang te zijn, die verbijsterend is. Rouw heerst in onze lage landen om de honderden slachtoffers,
die een rampzalige dood in de golven vonden. Het tomeloze watergeweld heeft een verwoesting teweeg
gebracht, welke nauwelijks haar weerga in de historie van ons volk vindt.
Helicopters kwamen te hulp
DE TRIESTE LIJST
Rubberboten werden afgeworpen
Trieste aanblik overstroming op Duiveland
Directeur:
A. SCHOTTEN
Hoofdredacteur:
Drs. JOEP NANINCK
„PRO AR1S ET FOCIS"
KANTOREN VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: EMMAPLEIN 2, 's-HERTOGENBOSCH TEL. K 4100-82;
plus 10 cent Incasso: FRANCO PER POST f 5.85 Kleine advertenties „Provinciaaltjes" bij vooruitbetaling f 1.—
9 (2 lijnen) GIRO 438100 ABONNEMENTSPRIJS 42 ct. per week, 1 5.45 per kwartaal
voor de eerste 10 woorden, teder woord meer 10 cent; brieven onder nummer 25 cent extra
Dinsdag
3 Februari 1953
181e Jaargang No. 28
ligt een vreemde stemming over
het volk van dit lage land. Iets
van een doffe verbetenheid: de zwijg-
-zame onverzettelijkheid, waarmee men
vecht tegen eefc stomme en redeloze
vijand, die geen .ander antwoord heeft
dan graaiend' geweld. Het geweld van
een spookachtig log dier, dat onder zijn
zware lijf- gehele streken neerdrukt.
Er heerst, nu de razernij van de or
kaan is geluwd, een beklemmende
stilte. Het is alsof een geheel volk met
ingehouden stem spreekt uit ontzag voor
de honderden doden. Alsof men slechts
duidt fluisteren, om hun gewijde rust
niet te storen, en met geen onbeschei
den geluid wil indringen in de intimi
teit van het leed der duizenden getrof
fenen.
Wie kan de volle diepte van de el
lende peilen? De paniek, die zich mees
ter moet hebben gemaakt van hen, die
door het roofzuchtige water in hun
slaap werden overvallen. De slag, die
zij hebben gevoeld, die in een korte
stonde hun arbeid van jaren zagen te
niet gedaan.
De brandende begeerte, waarmee men
een afmattende wedloop hield tegen de
aanrollende dood. De hartverscheurende
hulpeloosheid, waarmee vaders machte
loos moesten toezien, hoe het wurgende
water hen, wier sterke stut zij steeds
geweest waren, meedogenloos naar de
keel greep. De prangende zielesmart,
waarin de moeders beseft moeten heb
ben hun beangstigd kroost, met zo
veel liefde en leed ter wereld gebracht,
volslagen niets meer te kunnen bieden.
De radeloosheid, die in de omsingelde
kinderen moet zijn gevaren, omdat zij
niet vatten konden, waarom het ter
gend stijgende water hun jonge leven
alle uitzicht en kans ontnam. De wezen
loosheid van hen, tot wie het niet wilde
doordringen wat zij met hun eigen ge
redde leven nog moesten beginnen, toen
zij hun dierbaren zagen wegspoelen in
de slurpende golven. De martelende
doodstrijd van hen die, op hun huis
gevlucht, met feilloze zekerheid wisten,
dat binnen enkele minuten het kolkende
monster hen in de zwartheid van de
naoht zou verzwelgen.
Het menselijke voorstellingsvermogen
schiet hier totaal te kort. Men kan
slechts een fractie bevroeden van de
onmetelijke zee van benauwend leed,
die zich hier geopend heeft. Alleen God
kan daarvan de volle diepte doorschou
wen. Hij ook alleen kent het waarom
van wat voor ons, mensen, duistere zin
loosheid lijkt. Wij kunnen slechts dee
moedig het hoofd buigen voor Zijn
Almacht, daarbij bedenkend, dat Hij
tevens de oneindige Wijsheid, Recht
vaardigheid en Goedheid is.
Wij kunnen slechts hopen en smeken,
dat Hij de doden genadig zal zijn en1
de slachtoffers Zijn barmhartigheid niet
zal onthouden.
Ons rest niets dan een nederig gebed
en de inspanning van al de krachten,
die Hij ons gegeven heeft, om de ge
troffenen onze troost en steun te bieden.
Alleen dit kan ons in dit grote lijden
van ons volk enige voldoening schen
ken: het besef dat ieder van ons geeft
wat hij heeft voor zijn geteisterde
medemensen. Alleen dan mag ons hart
rust vinden, als wij weten, dat wij ons
aandeel in dat lijden hebben genomen.
Alleen ons offer voor de overlevende
slachtoffers kan ons waardig maken een
oprecht rouwbeklag te betuigen bij het
massagraf van de honderden, wier deur
post door de Engel des Doods getekend
werd.
Help mee cle nood
lenigen!
J Stort Uw giften bij:
J NATIONAAL RAMPENFONDS,
J Statcnlaan 81, 's-Gravenhage, post- J
giro 9575, of zencl Uw gaven aan:
I NED. R. K. HUISVESTINGS-
COMITc, Centraal bureau, He-
Z kellaan 6, "s-Hcrlogenboscb, tele-
J foon 8491, postgiro 3 43 4 8. J
H. VADER TOONT
MEDELEVEN
Z.H. cle Paus heeft liet volgende tele
gram aan de Nederlandse regering doen
zenden:
Met diepe ontroering over de ver
schrikkelijke ramp, welke Nederland
heeft getroffen, maakt Zijne Heiligheid
deze zo' grote nood tot de Zijne
smeekt de Goddelijke Barmhartigheid
af over de slachtoffers en de getroffen
bevolking en zendt tot troost Zijn
Apostolische Zegen.
Wij hier in Nederland, maar ook alle andere volkeren ter wereld staan met ontzetting geslagen over
zo veel leed en ellende, die in mateloze vormen over uitgestrekte gebieden werden uitgestort. Het mede
leven is groots en algemeen, hier en in het buitenland. Op allerlei wijzen wordt hulp geboden en diepe deer
nis getoond. Intussen is het aantal slachtoffers/ de duizend reeds genaderd en nog zijn vele tiental
len vermist en moeten talrijke achtergeblevenen in de overspoelde gebieden een vreselijke dood onder
liet puin van ingestorte huizen en hoeven gevonden hebben.
De luchtvaart heeft zich bij de hulpverlening aan de noodgebieden niet onbetuigd gelaten. Op het vlieg
veld Valkenburg zijn bergen werk verzet. Grote hoeveelheden geconserveerde levensmiddelen, brood,
rubberboten en vele andere artikelen en materialen zijn in eendrachtige samenwerking door vliegtuigen
van de marine-luchtvaartdienst, de L.S.K., de Rijksluchtvaartschool, de K.L.M. en niet te vergeten door
twee vliegbolen van „Rescue-Service" van de Amerikaanse luchtmacht boven" de overstroomde delen van
ons land afgeworpen. Ook heeft de helicopter van de marine-luchtvaartdienst zijn goede diensten bewezen.
In Yerseke troffen wij ook een van
de mensen die zojuist uit Schouwen en
Duiveland zijn overgebracht.
Het is de 39-jarige Catshoek, die bij
het gemaal woont, 67 K.M. van Zierik-
zee. Om 5 uur 's nachts werd hij door
zijn buurman gewekt. „Binnen het uur
stroomde het water met geweld langs
mijn huis", zo zeide hij. Dit werd ook
veroorzaakt door het enorme gat, dat
bij Burgsluis is geslagen en waarbij
tien mensen verdronken. Later vielen
ook verder nog enige gaten in de dijk.
.y-, katoen naar de zolder gegaan",
4A Catshoek, „maar ik zag
a&KoSKtSdi-i het mis zou gaan en ben
nasiAhet cfefé aan de dijk gegaan, waar
ik nachts ben gebleven, 's Morgens
kwam er een scheepje uit Bruinisse aan
de dijk en daar ben ik met nog een
aantal anderen opgestapt". „En uw
vrouw?" vroegen we. „Die zat Zater
dagnacht op Noordwelle, maar daar is
het mis. Ik hoop, dat ze nog op de
duinen by Renesse zit".
Zwaar getroffen
Kruiningen is een der zwaarst getroffen
plaatsjes in Zeeland. Het dorpje staat
blank en op het hoogste punt, de markt,
staat thans bij hoogtij een meter water.
In de polder er omheen staat het water
twee en een halve meter hoog. De rails
van de spoorbaan steken ergens midden
in het land recht de lucht in, een mach
teloze aanklacht tegen dit geweld. Ook
hier wekte het klokgelui de inwoners
uit hun slaap en tientallen slachtoffers
zijn daar te betreuren.
Zeeland is zonder twijfel de zwaarst-
getroffen provincie en wel geen enkele
plaats buiten Zeeuwsch-Vlaanderen is
zonder schade en het aantal doden is nog
niet te schatten. De leerlingen van het
internaat voor schippers en schippers
kinderen te Hansweert zijn met grote
moeite gered kunnen worden.
In het Zeeuwse wapen staat de spreuk
„Luctor et emergo". Het worstelt nóg,
maar Zeeland zal voor de zoveelste keer
uit deze ellende naar boven komen. „Het
ziet er somber uit, maar we zullen er
komen", zijn de woorden van de com
missaris der koningin in Zeeland, Jhr.
Mr. A. de Casembroot.
rpOEN in de namiddag een „Sea-otter" een marine-amphibievliegtüig
tussen Oude- en Nieuwe Tonge op Goeree-Overflakkee was geland en
vergeefs probeerde een rubberboot af te leveren aan een geïsoleerde boer
derij de stroom was te sterk kwam de helicopter te hulp. De inwoners
hadden zich op het dak voorlopig in veiligheid kunnen stellen. De toestand
werd echter met het uur gevaarlijker: de boerderij was al gedeeltelijk inge
stort. Een touwladder werd uit de helicopter neergelaten en na enige aar
zeling waagde de zoon de luchtreis. Zijn jongere zusje en tenslotte zijn
bejaarde moeder overwonnen hierop haarvrees, waarna het drietal veilig
naar Niéuwe Tonge kon worden overgebracht.
Staaltjes van heldhaftige
redding
TNE oudste zoon, die nog in de boer-
derij was achtergebleven, trof het
minder gelukkig. Nadat de helicopter
weer boven de boerderij was terugge
keerd, stapte ook hij op de touwlad
der. Zo onder op de touwladder
kon hij behouden op de dichtstbijzijnde
dijk worden afgezet. Hij kon niet aan
boord worden genomen, doordat de hijs-
inrichting onklaar was geraakt.
Maar tegenover deze en vele andere
geslaagde reddingspogingen staan de
gevallen van slachtoffers, die nog steeds
niet uit hun benarde positie zijn be
vrijd en vannacht de derde nacht op
het dak of de zolder van hun woning
hebben doorgebracht.
UW verslaggever die Maandag in de
namiddag een vlucht meemaakte
met een vliegtuig van de MLD, dat rub
berboten in het gebied ten noorden van
Zierikzee uitwierp, zag hier nog enke
le bijna onder water gelopen boerde
rijen, waarvan de bewoners waren sa
mengehokt op het dak en die met de
nationale vlag, beddelakens en andere
tekens de aandacht van de overvliegen
de toestellen wisten te trekken. Wel
licht zullen zij hun leven te danken heb
ben aan" de rubberboten, die voor hen
werden afgeworpen.
Tientallen malen werd dit geteisterde
gebied overgevlogen om te kunnen vast
stellen, of er in de talloze verdronken
landerijen nog slachtoffers waren
achtergebleven. Waar tekenen van le
ven werden bespeurd, werd een boot
neergelaten.
Uitgestorven land
Eindeloze watervlakten, waarin men
zich nog nauwelijks kon oriënteren aan
de hand van dijkkruinen en half ver
dronken dorpskernen. Van Stellendam
op Goeree waren nog slechts daken en
boomkruinen te zien. Bij Brouwersha
ven op Schouwen-Duiveland was het
niet veel beter.
Zierikzee leek vrijwel droog, maar er
waren verschrikkelijke verwoestingen
aangericht. Op Zuid-Beveland, dat even
als Walcheren een troosteloze aanblik
bood', waren duidelijk de geweldige
ten te zien, die de woedende golven in
de dijken geslagen hebben.
Middelburg lag vrijwel droog. Op de
hoger gelegen delen, ook waar het uit- i
gestrekte gebieden betrof, viel nauwe-
lijks iets waar te nemen van mensen oi i
verkeer. Het land leek uitgestorven..
Op verschillende eenzame boerderij
en. die tot aan de zolderverdieping in
het water staan, zitten nog mensen op
gesloten. Rond Dinteloord, Willemstad
en Moerdijk, via welke plaatsen wij te
rugvlogen, bevindt zich een geweldige
De ramp, die Nederland heeft getroffen
en dte volgens de laatstet berichten
bijna 1000 mensen het leven heeft ge-V
kost, heeft het gehele land in rouw ge-1;
dompeld. Een luchtopname van de l
overstromingen te Ooltgensplaat, de
huizen staan tot aan de dakgoot onder |p
wateroppervlakte. Daarbij lijkt de si
tuatie rondom Dordrecht minder ern
stig.
Moedige redding
EEN andere verslaggever ging mee
met een der eerste boten met passa
giers, die van Bergen op Zoom vertrok.
Een ruwe tocht, met aan boord mensen
die familieleden op de eilanden hebben
en met een bang hart de reis naar hun
relaties begonnen. Naast mij, aldus
deze rapporter, zit een jonge Hagenaar,
G. Schillemans, die zijn beide bejaarde
pleegoudei's in Zierikzee heeft. Hij heeft
haast, doch eerder dan Dinsdagochtend
zal hij niet naar Zierikzee kunnen ver
trekken. Als hij althans de kans krijgt.
Zeven Belgische militairen zitten thans
in Yerseke, met zes stormboten. De Ne
derlandse kapitein van de stoottroepen
W. van Besouwen is uit Antwerpen ge
haald en bij Kruiningen hebben deze
mannen voortreffelijk werk gedaan.
Honderden mensen zijn er uit bomen en
van daken gehaald. En deze zes Belgen
en hun Nederlandse commandant ken
nen geen vermoeidheid.
In Yerseke troffen wij Swennen u:t
Gorinchem, die de ramp in Vlissingen
heeft meegemaakt. Hele stukken van de
boulevard zijn daar weggeslagen. De
bewoners werden in de stormnacht door
klokgelui gewekt. Het is het meest
lugubere geluid dat men in nachten als
deze kan horen. De mensen uit de oude
stad werden, met achterlating van twee
slachtoffers, direct geëvacueerd en naar
de hogere nieuwe stad gebracht.
Wat de woedende zee van kostbaar Ne derland in een enkele dag overspoelde.
Het aantal slachtoffers van tl©
watersnood was tegen de morgen
uren gestegen tot tenminste 950.
Willemstad 45; Moerdijk 13; Honte-
nisse 8; Krabbendijke 4; 's-Gravehdeel
55; Dinteloord 3; ierneuzcu 4; Vlissin
gen 3; Hoedekenskerke 1; Hondsbosse-
zeewering 1; Sliedrecht 1; Maaassluis 1;
Halsteren 17; Kruispolder 8; Rotterdam
1; Nieuwneuzenpolder 1; Heyningen 25;
Numansdorp 67; Auvergne 17; Helle-
voetssluis 5; Texel 7; .S't. Philipsland 1;
Veere 2; Kortgene 40; Raamsdonksveer
2; Hoeksewaard 7; Oosterschelde 4;
Kruiningen 11; IJselmonde 3; Brand
wijk 2; Abbenbroek 1; Oudelande 2;
Ouddorp 1; Rilland 1; Stormpolder 6;
Burch 10; Zierikzee 19; Kloosterzande
9; Fijnaart 46; Goese Sas 7; Oudekerk
a.d. IJsel 2; Papendreoht 1; Wolf aarts
dijk 6; Geersdijk 1; Klundert 13; Ierseke
10; Stavenisse (Tholen" 200; Goeree-
Overflakkee 180 (waarschijnlijk bij
Oude- en Nieuwe Tonge), Burghsluis
10; Krimpen a.d. IJsel 6; Nieuw Vosse-
meer 50.
NUMANSDORP HEEFT
67 DODEN
Alle inwoners van Numansdorp, die
zich nog in nood bevonden, heeft
men gisteren kunnen redden. Het aan
tal slachtoffers in deze gemeente is
gestegen tot 67.
De geredden zijn ondergebracht in
Klaaswaal. Koningin Juliana heeft
gistermorgen ook een bezoek ge
bracht aan bet zwaar getroffen Nu
mansdorp.
Voedsel en kleding voor
de noodgebieden
EEN Dakota van de KLM is Maandag
morgen opgestegen van het vlieg
veld Valkenburg om boven de geteister
de gebieden rubberboten en leeftocht
af te werpen.
De Dakota had aan boord o.a. rubber
boten, 10.000 broden van de civiele dienst
van de KLM en alle kleding, uit de af
deling gevonden voorwerpen dezer
maatschappij. Deze kleding zou binnen
kort in het openbaar worden verkocht.
water.
Luchtopname ANP-foto.
Een tweede „Dakota" van de KLM
steeg van Schiphol op met zandzakken
en voedsel aan boord.
De marinevliegtuigen zijn bij dag-
worden vanmorgen voortgegaan met de
hulpverlening. De Helicopter is bezig
op Goeree en Overflakkee personen
weg te halen, die op boerderijen ge-
isoleerd zijn en brengt ze over naar
droge plaatsen. Een harpoenvliegtuig
heeft 'bij Stavenisse, Voortvliet en Maar
tensdijk (op Tholen) 15 rubberboten uit
geworpen. Twee Seza-otters gaan ook
naar Goeree en Overflakkee om rub
berboten uit te werpen. Een Oxford van
de marine-luchtvaartdienst is met twee
hoofdingenieurs van Waterstaat ver
trokken om waarnemingen te doen en
vast te stellen, waar de plaatsen zijn
met de grootste urgentie voor hulpver
lening.
Vijf troepentransportvliegtuigen van
de Amerikaanse luchtmacht van het ty
pe C-119 werden Maandag op de lucht
basis Rhein-Main bij Frankfort gereed
gehouden om met valschermen voedsel
pakketten en technische uitrustings
stukken boven het overstroomde gebied
in Nederland neer te laten, zodra van
dc Nederlandse regering een verzoek
hiertoe wordt ontvangen.
100 SCHEPEN NAAK ZEELAND
Naar schatting honderd schepen,
waaronder mijnenvegers van de ko
ninklijke marine zijn Maandagavond te
acht uur de Oranjesluizen op weg naar
Zeeland gepasseerd. Het merendeel is
afkomstig uit plaatsen rondom het
IJsselmeer. Van Volendam zouden bo
vendien twintig vissersschepen, geschikt
voor het doen evacueren van zeven
tot achthonderd personen, uitvaren.
De burgemeester van Wilnis heeft
zeven kleine motorboten ter beschik
king gesteld.
Het tvoord is aan:
V
BEAUMONT
De ware toetssteen der men~
sen is de rampspoed.
