Tocht door een stukje aarde dat verging: het
noodgebied van West-Brabant
Vlucht boven verdronken land geeft
een beeld van de ontstellende ramp
GETEISTERD GEBIED
Zelfs de getroffenen kunnen de volle omvang
van de ramp niet begrijpen
Ondanks gigantische hulporganisatie staat
de mens nog vaak machteloos
Verwoesting, leed,
ellende en drama's
Millioen mensen
in nood
Commando's hebben nauwelijks de
tijd hun kleren te drogen
16.000 militairen
verlenen hulp
In weken s;eeii
spoorweg-verkeer
over Moerdijkbrug
Dinsdag 3 Februari 1953(>)
Pagina 3
(Van onze speciale verslaggever)
WEST-BRABANT, 2 Febr. Deze tocht was een nachtmerrie. Een reis naar en gedeeltelijk door
een stuk wereld dat vergaan, vernietigd is. Gesprekken met mensen die moedeloos, wanhopig, verbijs
terd, vreemd-rustig of helemaal niets meer waren. Zij vertellen geschiedenissen die het hart doen
breken, rustig en gelaten alsof ze het zelf nog niet konden geloven. De ervaringen op die dijk vlak bij
Willemstad, in het café te Oudenbosch, aan de rand van het dode St. Philipsland, bij Moerdijk en
Zevenbergen, bij Dinteloord en in Steenbergen, voor Klundert en Halsteren, in de evacuatiecentra te
Breda, deze ervaringen zijn zo verschrikkelijk en in zo'n grote variatie aanwezig dat zij niet ten volle
beschreven kunnen worden. Toch kunnen al deze verschrikkingen, al de belevenissen van deze dag
worden samengevat met één woord: „het water". Steeds weer brak plotseling de weg af, steeds weer
troffen wij zielige mensen en steeds weer klonk dat woord, gezegd vol ontzag en angst: „het water".
Niemand kan vermoeden hoe groot de ramp is die ons land heeft getroffen. Elke voorstelling die men
zich maakt blijft ver beneden de werkelijkheid. Een totaalbeeld kan men zich niet vormen. Want
overal in de getroffen gebieden strekken zich nog die giftig, gemeen geelgroene vlakten uit: het wa
ter. Vlakten die nog onvoorstelbaar veel verbergen.
Onafzienbare watervlakten strekken zich uit
aan weerszijden van de kapotgebeukte dijken
In de vroege morgen reden wij naar West-Brabant met een
voorstelling van de ramp, een voorstelling gebaseerd op de radio- en
telex-berichten. In Oudenbosch kwam de realiteit. In een café zaten
een paar mannen met rubberlaarzen en petten te luisteren naar de
nieuwsberichten. Een vrouw van ongeveer 35 jaar voerde een druk
gesprek. De mannen zeiden ja en nee maar keken de vrouw niet
aan. „Maar ik zeg, ik evacueer niet verder voordat m'n man terug
is, en toen zeiden ze: Nou, dan kun je hier zolang blijven." De
vrouw spreekt zenuwachtig. „Haar man is gevonden, hij wilde de
beesten nog losmaken en verdronk in de schuur. Niemand durft het
haar te vertellen", fluistert de kastelein ons toe
BIJ WILLEMSTAD
Tegen negen uur stonden we op on
geveer twee kilometer afstand van
Willemstad. Verder ging onmogelijk,
de dijk, die smalle weg tussen twee on
afzienbare watervlakten was hier op
twee plaatsen doorgebroken. Vlak ach
ter het grootste gat had een boerderij
gelegen. De tonnen water en aarde had-
crcdcelte van de boerderij, die
nu tot de dakrand in het water stond,
weggeslagen. Een roeibootje voer rond
de ruj'ne. „Zy zoeken twee oudere men
sen, een boer en zuster, die daar ver
dronken zijn", zei een man die naast
ons stond. De zon speelde over de wa
tervlakte en de daken van Willemstad.
In de verte naderde een boot. Langzaam,
van boerderij tot boerderij varend kwam
de boot op de dijkweg. Mannen liepen
naar de landingsplaats en auto's stel
den zich op. De boot, een motor-pon
ton, bemand met twee soldaten en een
etuk of zes evacué's meerde. Een oude
re dame met zware wallen onder de
ogen, een meisje en drie mannen stap
ten uit. Een man bleef zitten. Zjjn been
was in een deken gewikkeld. Voorzichtig
tilde men hem uit de boot en droeg
hem in een auto. Zaterdag had hij zijn
been gebroken. Er was geen dokter in
Willemstad, nu, Maandag, ging hij
naar een ziekenhuis. Twee mannen
stapten in onze wagen. Een moest naar
Roosendaal waar zijn vrouw in het
ziekenhuis lag, de andere wilde naar
Klundert waar zijn moeder naar een
83-jarige tante was geëvacueerd. Terug
over de dijk naar Fijnaart. Links en
rechts woningen en boerderijen geheel
of gedeeltelijk onder water. Balken,
pakken stro, kippenhokken klotsten te
gen de dijk. Ergens voor een raam stond
een pot bloemen. De bovenste rand van
de pot stak nog net boven het water
uit. Binnen dreef meubilair en door de
kapotte ruiten wapperden gordijnen.
De bevolking was om 1 uur 's nachts
geëvacueerd.
Op de dijk stonden mannen, auto's
militairen. Met pontons werd vee op
gehaald dat in hoger gelegen weien
stond. Vier koeien tot de buik in het
water, dicht bij elkaar, een stuk ver
der twee paarden. De weg naar Klun
dert was afgesloten, een gat in de dijk.
Een vijftigtal militairen stond te wach
ten op vrachtwagens die zakken zand
aanvoerden. Kwam zo'n wagen dan
was hjj in een minimum van tijd ge
lost, de zakken verdwenen in het
ter, zonder dat er zichtbaar iets aan
het gat verandex-de. „Klundert is ge-
evacueerd", zei een der soldaten. „Maar
mijn moeder", zei de man bij ons in
wagen. Toen stapte hij uit. Misschien
heeft hij een boot gevonden die naar
Klundert ging of weet hij nu waar zijn
moeder naar toe gebracht is
Via Oudenbosch over Oud-Gastel
naar. Dinteloord. De polder aan weers
zijden van deze weg is droog gebleven.
In Dinteloord wemelde het van militai
ren en vrachtwagens die zandzakken
aanbrachten. Ergens werd een dijk ver
sterkt. Tussen Dinteloord en Steenber
gen reden wij weer langs grote stuk
ken water. Steenbergen leek een mili
tair kamp. Op de markt stonden can-
tine-wagens. Soldaten namen een' kop
koffie en gingen dan weer ergens aan
het werk. Wij reden richting Nieuw-
Vosmeer. De rijweg die naar deze
plaats voerde dook diep weg in het
water. Van Nieuwvosmeer kon niemand
iets vertellen. Wel zijn er al ver
scheidene slachtoffers aangedreven.
HET DODE DORP
Via een smalle weg tussen ontzag
lijke watervlakten reden we naar St.
Philipsland .In een draai van de dijk lag
dit dorp. Twee mannen waren meegere
den. Z\j zaten stil en verbaasd achter
in de wagen. Af en toe spraken ze.
,Toen de dijk doorbrak steeg het wa
ter zo snel dat we niet meer naar bui
ten konden. Mijn vrouw, dochter en ik
zijn naar de zolder gegaan en later
door het zolderraam over drijvend
wrakhout op de djjk gekomen die tien
meter tegenover onze voordeur ligt",
vertelde een. „Wat een ramp", was al
les wat de ander zei. Hij had twee ver
wanten verloren. Sinds Zaterdagmiddag
had hy 2 uur geslapen. We stapten uit
en liepen over een glibberige dijk naar
het dorp. Rijen huizen tot aan de dak
goot in het water. Tussen de dijk waar
wjj op stonden en de tegenoverliggende
rij huizen dreef van alles. Dode koeien,
een compleet zachtgroen bankstel, ma
trassen, een geheel bed, kisten, vaten
■,n butagasflessen, vazen en tafels.
,Daar stond de school", wees een man.
NIETS dan wat wrakhout is er van
overgebleven. Een auto stond beneden
aan de dijk, het water klotst tegen de
laadbak die vol zit met dode biggen.
Een stuk verder zjjn vier huizen weg
geslagen, geheel weggeslagen.
Tegen de dijk lag een motorboot met
twee soldaten en iets verder een roei
boot. De motorboot was kapot. De
schroef gebroken op een paal of een
muur. In de verte staken de daken van
boerderijen boven waten uit. Een vlieg
tuig scheerde er laag overheen. „Daar
zitten mensen op het dak", zei een have
loos geklede man die met een stok in het
drijvend beddegoed duwde. Men kon ze
zien. De mensen op het dak hadden lap
pen waar ze mee zwaaiden. Zij zaten er
al van Zaterdagnacht. „Ze seinen de hele
tijd", zei de man met de stok. „We kun
nen er niet komen". Met veel moeite
werd het roeibootje enkele meters van
de dijk afgewerkt. De straffe wind wilde
het telkens terugdrukken. Na een kwar
tier hadden de roeiers zich met palen tot
bij een ingestort huis gewerkt hoogstens
tien meter van de dijk af! Zij haalden
een bromfiets op en brachten hem naar
de kant. Niemand van de mannen keek
in de richting van het dak met de men
sen,..
Een felle striemende hagelbui sloeg
neer.
Er dreef een Turkse trom «n een pop
en een kast en boeken. In boompjes hin
gen kledingstukken, 'n Wieg was half op
de djjk getrokken, naast een dood var
ken. Wij liepen terug. Iemand gleed uit
over een dode kat. Hagel en regen...
IN OUDENBOSCH
De weg naar Halsteren stond onder
water. Op terugweg naar Oudenbosch
kwamen wy convooien Limburgse
vrachtwagens vol zakken zand tegen.
Mannen en vrouwen dreven koeien en
paarden die gered werden, voort. In
Oudenbosch, dit centrum van hulpver
lening dronken we een kop koffie.
Grauwe mannen stonden hier. Door de
radio klonk een bericht over de nood
op Beveland. Stilte in de gelagkamer
,,'t Is een karwei" zuchtte er een. „Het
water". Dan viel er weer stilte.
SOLDATEN OMGEKOMEN
Een jongen uit Fijnaart vertelde
„Binnen een half uur steeg het water
twee meter. Mijn broer wilde zijn zwager
aan de overkant waarschuwen. Toen die
naar buiten kwam met zijn vrouw en
schoonmoeder, viel hij en werd door de
stroom meegesleurd". Een ander is er
bij geweest toen een man en een vromv
vanmorgen van het dak werden gehaald.
Zij hadden in nachtgewaad in de regen
gezeten. Een half uur nadat ze bevrijd
waren zakte het huis ineen. Een ponton
van de militairen is omgeslagen bij Fij
naart. Enkele soldaten zijn omgekomen,
markt. Enkele soldaten zijn omgekomen,
waarschijnlijk vier, maar niemand kon
dit met zekerheid zeggen.
Voor het leger hebben deze mensen
de grootste lof. Commando-troepen uit
Rozendaal gingen tot aan de schouders
door het water om te helpen. Een sol
daat brak zyn been. Een ander werd
bewusteloos binnengebracht. Toen hij
bijkwam en droge kleren had aange
trokken, ging hy er weer op uit.
NAAR MOERDIJK
Wij reden verder. In Etten op de
markt stonden koeien en paarden bijeen.
Tientallen. Van hieruit worden zij verder
gebracht. Nu ging het via Breda richting
Moerdijk. Bij Terheyden begonnen weer
de watervlakten. Moerdijk was niet. meer
bereikbaar. Via Zevenbergschehoek
geheel geëvacueerd en gedeeltelijk onder
water naar Roodevaart. Op de smalle
dijk daar stonden auto's en bussen
wachten op de boten die de inwoners van
Moerdijk evacueren. Een boot kwam aan
vol stille mensen met koffertjes en bun
deltjes. Studenten van de koloniale land
bouwschool uit Deventer hielpen hier. De
bussen vertrokken naar Breda in een
gierende, ijzige sneeuwstorm.
By Zevenbergschehoek stonden hon
derden soldaten. Hier dreigde een nieu
we dijkdoorbraak. Grauw en vuil ston
den de militairen, zij losten wagens met
zakken zand en bouwden een dam.
Sinds Zondagmiddag 2 uur waren deze
kerels in actie.
Op terugweg naar Breda passeerden
militaire colonnes. Manschappen en ma
teriaal werd vervoerd, lichtaggregaten
en zakken zand, voedsel en schijnwer
pers, die straks als de nacht is gevallen
weer evenals in de vorige nacht, on
schatbare diensten zullen bewijzen...
De bussen met evacué's waren allang
verdweDen.
EVACUATIE-CENTRA
In „Concordia" te Bred>. zaten de eva
cué's. Koffie, soep en bro<d werd rond
gebracht. In een zijkamer van da grote
zaal lag een meisje op een brancard.
Jonge moeders zaten daar met babies.
Door een luidspreker werd een chauffeur
met wagen gevraagd voor Beek. „Ja",
een heer ging naar veren. Even later
vertrok de luxe-wagen met evacué's.
Veel geëvacueerden konden niet direct
verder gebracht worden. Zij gingen naar
de kazarnes van de stad.
In de Chassée-kazerne verbleven op
dat ogenblik 280 mensen. De keukens
werkten op volle kracht en de militairen
deden alles om het de vluchtelingen zo
prettig mogelijk te maken. In deze ka
zerne was zelfs een baby-kamer inge
richt. Mensen uit Klundert, Zevenbergen
en Moerdijk vertoefden hier De meesten
wilden niet verder. Zij wilden zo gauw
mogelijk terug, maar eerst moet het wa
ter zakken en toch kunnen zij onmoge
lijk tot zolang in de kazernes blijven.
Drama's, drama's, de hele dag door en
overal.
DE HULPVERLENING
Herhaalde malen konden wij ons van
daag overtuigen va.n de enorme krachts-
inspa nning bij de hulpverlening. Burgers
en militairen, overheid en particulieren
doen wat zij kunnen maar de chaos is
nog zo groot en de omstandigheden zijn
zo moeilijk dat deze hulp nauwelijks vol
doende is. Als eerst het water gaat zak
ken en het weer rustiger wordt, als men
eerst de volle omvang van de ramp kan
overzien dan pas kan men beginnen met
de leniging van de nood in zijn geheel.
Wy hebben gepoogd zo sober mogelijk
onzo indrukken te geven. Uit enkele
plaatsen slechts konden wy een be
knopt relaas geven. De ellende die wy
zagen is niet te beschrijven. Vele hart
verscheurende tonelen waren zo vol leed
dat wij ze niet kunnen weergeven. Tien
duizenden hebben alles verloren. ALLES.
Die oude man die treurig vertelde dat
zyn hele postzegelverzameling weggedre
ven was, die boerenjongen wiens wed
strijdduiven omkwamen, het jongetrouw-
de stel dat zijn nieuwe huisraal kwyt
werd. zy zyn nog niet zo zwaar getrof
fen als hun lotgenoten die familie en be
staan en bezit verloren.
Laten wij de hemel oprecht
danken dat wij gespaard bleven,
VIJFTIG TOT TACHTIG
DIJKDOORBRAKEN
GETEISTERD GEBIED, 2 Febr.
Er zijn een millioen mensen in
nood in het Nederlandse ramp
gebied. Dit deelde dr. ir. J. van
Veen, hoofdingenieur van Rijks
waterstaat, mede aan generaal
Eddy, de opperbevelhebber van
het Amerikaanse leger in Europa.
Bij dit onderhoud waren minister
Staf, staatssecretaris Kranenburg en
generaal Buurman van Vreede aan
wezig.
Het grootste deel van Zuid-West
Holland staat onder zout water en
binnenhavens zijn moeilijk te berei
ken. Hij zei moeilijk te kunnen mee
delen, hoeveel bressen er in de dij
ken waren geslagen, doch hij schat
het aantal op 50 tot 80. Hij vervolgde,
dat vele mensen zich nog in bomen
ophouden en te apathisch zijn om ge
bruik te maken van door vliegtuigen
gedropte rubberboten. Amphibievoer-
tuigen zijn het enige middel om deze
mensen te verlossen.
Generaal Buurman van Vreede ver
klaarde. dat evacuatie en herstel van
de verbindingen de voornaamste on
middellijke taak is. Generaal Eddy
zeide, dat hij al het mogelijke zal
doen om de nood te verlichten, maar
dat de omvang van de nood zo ont
zettend is, dat hij nog niet kan zeg
gen, hoeveel hulp de Amerikaanse
strijdkrachten kunnen verlenen.
Spoor wykt voor schepen
UTRECHT. 2 Febr. De Nederlandse
spoorwegen hebben vanavond het spoor
wegverkeer AmsterdamHaarlem en
AmsterdamZaandam enige malen on
geveer 1 uur stilgelegd' om een groot
aantal van het IJsselmee;- afkomstige
botters door te laten, waartoe de Sin-
gelgiaehtbrug nabij de Centraal Station
te Amsterdam moest worden geopend. De
botters waren onderweg naar de getrof
fen gebieder-
Maar vóór dat wij dit doen laten
wij geven geld en goederen.
De tienduizenden die met één
slag van alles beroofd en in ellen
dige omstandigheden geplaatst
werden hebben het nodig. Heel
hard nodig.
Zeer veel vee ie bij de ramp verdronken, maar een gedeelte van de veestapel werd
toch gered. Hier ziet men een kudde koeien, van Fijnaart e.o. afkomstig door het
dorp Hoeven trekken op weg naar een droge stal. (Foto „Visie")
Soldaten zij hébben een groot aandeel in het reddingswerk bemannen een
boot. Ergens zonden ng paarden zijn op een of ander droog stukje land en die
wilden ze gaan halen. De opwaaiende kleding laat zien hoe straf de wind nog
over het koude water joeg. Deze foto werd gemaakt in de omgeving van Zwingel
spaan ten westen van Klundert. (Foto „Visie"')
Wat aanspoelt van de barre watervlakte, het herinnert soms op tragische wijze aan
het gewone, geruste en veilige dagelijkse leven: een h-obbelpaard, een loasteil
(Foto „Visie")
Woorden schieten te kort
(Van een speciale correspondent)
ROOSENDAAL2 Febr. TCaf moet
men grijpen uit dit diep tragisch ge
beuren I Men weet het niet, de indruk
ken zijn veel en vrywel alle indroevig.
Mag ilc enkele beelden in mijn herinne
ring terugroepen, dan zie ik ergens bij
de Moerdijk een man en een vrouw met
twee kleine kinderen, geassisteerd door
twee militairen, in een boot op het wa
ter zwalken. Een paard staat nog net
met zijn kop boren water van zijn stal
uif naar buiten te kijken. Een boeren
knecht waadt tot zyn borst door het wa
ter om de touwen, waarmee het vee in
de stallen is vastgebonden, los te snij
den. Hij rukt aan de halsters van de die
ren, doch onwrikbaar blijven ze staan,
onwillig om tiointig meter door het
water te ivaden en de veilige wal te be
reiken. Te Fijnaart wordt een gebroken,
oude man een Rode Kruispost binnen
gebracht en snikkend vertelt hijhoe
zijn vrouw in de nacht van het dale is
gegleden en in het kolkende water is
verdwenen. Een lid van de commando's
uit Roosendaal kan de dringende bede
van een hoofdingeland niet weerstaan
en zwemt met een touw om zijn middel
naar een honderd meter verder gelegen
boerderij, waar de vrouw van de inge
land en diens twee kinderen op dé bo-
venvwdieping zyn samengedrongen. Hij
brengt een verbinding tot stand- en weet.
behalve dit peziu ook de buren te red
den. In een hoog verhitte bunker te
Roosendaal staan dampende comman
do's hun kleren droog te stomen. Zojuist
zijn ze doornat uit het watergebied te
ruggekeerd en hun enige wens is zo
spoedig mogelijk met droge plunje weer
terug te keren. Ergens op een droog
stuk Zand staan honderden stuks loeiend
vee met volle uiers. Zij zijn voorlopig
gered, maar vele zyn zwaar ziek en
zullen binnen kort aan longontsteking
sterven. Ieder roept- om boten, maar
men ziet er slechts weinigEn een ieder
vloekt en klaagt, waarom er nu juist op
dit punt geen vaartuigen zijn die de
hulpeloze slachtoffers, die dear ginds
uit de bovenverdiepingen met handdoe-
ken zwaaien, kunnen redden. En komt
er eindelijk een boot, dan kan men vrij
wel niets tegen de nog steeds hard
waaiende urind oproeien en telkens
wordt de schuit weer teruggeslagen.
De buitenboordmotoren kan men
eerste tientallen meters vaak niet ge
bruiken, doordat ze vastslaan in de bo-
den. Het is telkens weer een demonstra-
van menselijke onmacht tegen de
kracht van de elementen, die daar rond
de Moerdijk en rond Willejnstad nog
Opmars van alle kanten naar
het geteisterd gebied
(Van een speciale A.N.P.-verslaggever).
VLIEGVELD VALKENBURG, 2 Februari. „Zes-en-dertig
uur van honderden rampberichten hebben niet zoveel indruk
gemaakt als deze snelle tocht met een legervliegtuig over
de eindeloze watervlakten, waarin men de vormen van som
mige eilanden nog aan wat dijkkruinen en verdronken
dorpskernen herkennen kan. Het water op het overstroomde
land heeft doorgaans een gramv-gele kleur van de lucht uit
gezien, zodat het ietwat afsteekt tegen de buitendijkse
stromen. Aan de beweging van schepen en auto's in en rond
de verdronken gebieden kan men zien, dat hulp geboden
wordt. Op de stromen zwoegen tal van grote en kleine
schepen. Vliegtuigen' van marine, luchtmacht en KLM snorren
rusteloos af en aan, duiken zo diep mogelyk en werpen
dan rubberboten, zakken brood en andere noodzakelijke ma
terialen op of vlakby droge plekken af. Wy zagen een klein
pleziervaartuig, vol geredden, dat nog een rubberboot vol
vluchtelingen naar veiliger plek sleepte. Ook elders voer
men met rubberboten rond om geïsoleerde mensen naar de
ri ijken en zo mogelyk vandaar naar een evacuatiecentrum
te brengen". Aldus een speciale ANP-verslaggever, die een
vlucht van 1V2 uur boven het verdronken land van Zuid-
Holiand en Zeeland heeft gemaakt.
Wy vlogen langs de kust
naar De Hoek. Het lijkt alsof
de duinrand mei een reusach
tig scheermes is rcchtgesne-
den. Voorbij Hoek van Hol
land het reservaat De Beer
dat er tamelijk geteisterd
uitziet. De verbindingsdijk
door de Brielse Maas is ge
havend, maar heel. Op
Voome-Putten ontwaart men
de eerste overstroomde gebie
den rond HellevoeCsluis en
Zuidland en dan ,aan de over
kant van het haringvliet.
Goeree-Overflakkee, een
schier onafzienbare water
vlakte, gemarkeerd door een
droge duinrand langs de
Noordzee en verder hier en
daar een dijk. die soms door
brede stroken water van
doorbraken wordt onder
broken.
SCHOUWEN-DUIVELAND
Het gebied van Haamstede
het voornaamste gespaard
.cbleven gebied van Schou-
.ven-Duiveland. Noord-Beve
land lijkt gedeeltelijk dooi
de zee verzwolgen, al krijgt
men de indruk, dat het water
niet bijzonder hoog staat. Van
sommige huizen kan men de
voordeuren bijna geheel zien.
Bij Kortgene en Geersdyk is
de toestand ongetwijfeld het
ergste. De rest van het eiland
lijkt matig getroffen. Het is
in de lucht boven dit ver
dronken land moeilijk navi
geren. Doorgaans is het ge
makkelijker zich op de duin-
kust en de zeegaten te oriën
teren. dan op de eilanden en
hun dorpen.
WALCHEREN
Walcheren ziet er bijna
even troosteloos uit als de
voorgaande eilanden. De ver
nielingen bij Vlïssingen lijken
van boven af aanzienlijk.
Het oostelijke en zuidelijke
deel van Zeeland's tuin is op
nieuw verdronken.
ZEEUWSCH
VLAANDEREN
Langs de kust van west-
Zeeuwsch-Vlaanderen vlie
gend, lijkt de situatie daar
gunstiger. In de buurt van
Terneuzen in oost Zeeuwsch-
Vlaanderen staan vry veel
polders blank. Ernstiger is de
situatie bij Walsoorden en
Hontenisse. Bij eb ziet men
het water door de gaten in de
dijk de Schelde in stromen.
ZUID BEVELAND
Zwaar is de wonde, die aan
de zware zeedijk in de punt
van Baarland op Zuid Beve
land is toegebracht. De ach
terliggende polders zijn volge
stroomd. Ten oosten van het
kanaal KruinïngenWemel-
dinge zit eveneens een groot
gat in de dyk. Kruiningen is
slechts herkenbaar aan de
vorm van de veerhavenhoof-
den en de daken der huizen.
Een der veerboten ligt hon
derden meters landinwaarts.
De streek van Krabbendyke
ligt als een eiland van geluk
zaligheid tussen de grote wa
tervlakten, die zich verder
naar Rilland en noordelijk
daarvan uitstrekken. De in
druk wordt gewekt, dat zo
wel de grote weg naar Goes
als de spoorlijn gedeeltelijk
overspoeld en weggeslagen
zy'n. Van de brede Ooster-
schelde af gezien, lijkt het of
deze zeearm zich diep land
inwaarts voortzet in het ge
bied van Wocnsdrecht, zuide
lijk van Bergen op Zoom en
noordelijk van die stad in de
richting HalsterenSteenber
gen.
THOLEN
Over een grotendeels ge
spaard gebleven Tholen ont
waart men dan in de verte
reeds de geweldige water
vlakte rond Dinteloord, Wil
lemstad en Moerdijk. Vandaar
komende lijken de over
stroomde gebieden van de
Hoeksche Waard, het eiland
van Dordt en IJsseLmonde
minder ernstig, hoewel zy op
zlchzelve reeds rampzalig
genoeg zijn. Een benauwende
indruk daarentegen maken
de Alblasser- en Krlmpener
waarden.
Langs vele dijken en op
droge plekken ziet men dood
of levend rundvee en paar
den, doorgaans zonder dat er
mensen by zyn. In enkele,
ten dele droog liggende dor
pen draaien de molens Sn de
felle koude wind. Nu en dan
vagen hagel- en regenvlagen
over de eindeloze watervlak
ten, waar mensen huiveren
en wachten op hulp, die zy
niet kunnen ontberen. Men
lean het zich Indenken hoe
zij zich voelen, maar men zou
hetzelfde lot moeten onder
gaan om zich geheel te kun
nen realiseren hoe afschuwe
lijk hun toestand is. De hulp
komt. Daarvoor is Nederland
in de weer, daartoe zyn dui
zenden en tienduizenden pa
raat. Schepen zyn onderweg.
Men ziet ze allerwege op de
stromen. Moeizaam worstelen
gemotoriseerde autocolonnes
langs modderige wegen,
waar men niet snel genoeg
komen kan. schieten vlieg
tuigen te hulp. Terug van
een vlucht boven hot ver
dronken land van Zuid-Hol
land en Zeeland kan i
slechts één ding zeggen:
watersnood is ontzettend. En
wat verder aan indrukken
kan worden gegeven
slechts een beeld in woorden.
De werkelijkheid Is veel. veel
erger.
steeds hoogtij vieren. Stormvlagen jagen
de natte sneeuwbuien over het geteister
de land, waar nog steeds slachtoffers
vallen en satanisch loert sovns het bleke
gelaat van de zon door de wolkenflar
den. Mensen worstelen voor hun leven,
elke minuut van deze vreselijke dagen
en het is de tragiek, dat vaak eerder de
dijken dicht moeten of nieuwe doorbra
ken moeten voorkomen, voordat men
zich kan bekommeren om het lot van de
duizenden, die met angst om het hart
wachten op een roeiboot, die hen naar
de veiligheid daar heel t« de verte ken
brengen.
WAT DE D'JKEN VOOR ONS BETEKENEN
DEN HAAG, 2 Febr. Ruim 16.000
militairen zijn ingezet om onder het
centrale bevel van luitenant-generaal
D. C. Buurman Van Vreeden assis
tentie te verlenen in het geteisterde
gebied. Bovendien worden nog 20.000
man in reserve gehouden voor het
hulpverleningswerk. De militairen
dichten dijken en helpen bij de eva
cuatie. Personeel van luchtmacht en
marine is niet achtergebleven. Tien
tallen schepen, tot zelfs zeven mij
nenvegers toe, en vliegtuigen zijn bij
het reddingswerk ingeschakeld. Het
ingeschakelde marinepersoneel be
draagt 2000 man.
Hulptrreinen met Amer.
genietroepen onderweg
UTRECHT, 2 Febr. De spoorwegen
verwachten vannacht om 4.00 uur in
Venlo uit de Amerikaanse zóne van
Duitsland een hulptrein met Ameri
kaanse genietroepen, die naar de ge
troffen gebieden gaan.
UTRECHT, 2 Febr. Vandaag
is een nauwkeurig onderzoek in
gesteld naar de situatie bij de
Moerdijkbrug. Daarbij is geble
ken, dat tussen Dordrecht en de
Moerdijkbrug, onmiddellijk ten
noorden van de brug, drie kilo
meter spoorbaan vrijwel is weg
geslagen. Ten zuiden van de
brug is een gat van 700 meter in
de spoordijk ontdekt. De spoor
wegen verwachten dan ook, dat
de herstelwerkzaamheden aan de
spoorbaan bij de Moerdijkbrug
een kwestie van ten minste we
ken zal worden. Alle verkeer van
het zuiden naar het noorden, dat
van deze verbinding gebruik
placht te maken, wordt voorlopig
via Utrecht—Den Bosch afge
wikkeld.
hidewater r'-
''s-Gfaver^ao? r'
MotfdwcSS'CÉ: - G •gdyjcnï'ce*
i'^0e:f(..N.#UA.wr.c5~:.A>:vP-'.Cfi.sAa50
V'JD ,T v—
