Hulpverlening geconcentreerd op Tholen,
Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee
Nieuw-Vossemeer betreurt 50 doden,
Halsteren 13 en telt 60 vermisten
UITGAVE VAN DE STICHTING „OOST-BRABANT"
Drie eilanden geven iefs van geheim prijs
Afgeslofenen hebben dringend behoefte
aan voedsel en drinkwafer
Schepen ter redding uitgevaren
Geen enkele inwoner van getroffen
Willemstad kwam in water om
605 slachtoffers
ff
Oost - Brabant
Dinsdag 3 Februari 1953
Negende Jaargang No. 77
ff
Hoofdredacteur J E F DE BROUWER
Redactle-Burfeau: Wal 2 - Eindhoven
Telef. K 4900-2526 Administratiebureau
Wal 2 - Eindhoven Télel. K 4900-2526
GETEISTERD GEBIED, 2 Febr. Het hoog
tepunt van de slag tussen Nederland en het alles
vernietigende water verplaatste zich in de loop
van Maandag naar de drie bij elkaar liggende
eilanden Schouwen-Duiveland, Goeree-Overflak
kee en Tholen. De berichten over deze eilanden
waren tot dan toe erg schaars geweest, omdat con
tact vrijwel onmogelijk was. Tal van dijken op
Schouwen-Duiveland zijn weggeslagen, vele huizen
zijn ondergelopen en vernietigd.
Een amateur-zender te Zierikzee verzocht drin
gend om hulp, daar andere de gevolgen niet zouden
zijn te overzien. Vanuit Tholen werd per mobili-
foon bericht, dat de zeedijk bij St. Annaland op
drie plaatsen doorgebroken is en dat dringend hulp
vereist was. De ramp was de grootste, die het
eiland tot op heden heeft getroffen. Er zijn slacht
offers, wier aantal Maandagavond 30 bedroeg,
tientallen beesten zijn verdronken en de materiële
schade beloopt in de honderdduizenden. De kapi
tein van het kustvaartuig „Crescendo" slaagde
erin Stavenisse te bereiken en ongeveer 400 men-
Uiteraard werd de hulpverlening Maandag op deze drie eiland
en geconcentreerd. Vliegtuigen van het leger, de marine en de
K.L.M. vlogen af en aan, wierpen rubberboten uit en ook voedsel
aangezien hieraan langzamerhand een grote behoefte is ontstaan'
Speciaal boven Goeree-Overflakkee (Middelharnis, Sommelsdiik
Dirksland en Stelledam) werden rubberboten, voedsel en zakken
gedropt. Hier en daar ziet men een eenzame koe op een kleine ver
hoging van het land, paarden steken alleen nog met hun hoofd
boven het water uit, ten prijs aan een vrijwel zekere dood. Zestien
Urker botters, die in Breskeps lac©*--, v«mwaar «ii
ringvangst gaan, zijn naar hét bedreigde'"Stéllenaam bp Goeree
onderweg; uit Urk zelf zijn acht botters naar het getroffen gebied
vertrokken. Later volgde de rest van de gehele vissersvloot uit Bres-
kens en een amphibie-vaartuig uit Den Haag. Stellendam was
Maandag noch per telegraaf, noch per telefoon bereikbaar.
slagen, waardoor de bewoners uit de
twee polders konden evacueren, De ge
hele bevolking heeft twee dagen lang
gewerkt om de Noordkust tegen door
braak te beveiligen. Dit is gelukt. De
bevolking gedraagt zich zeer rustig. Er
bestaat geen direct gevaar voor de
slachtoffers van de watersnood. Er is
veel vee verdronken. Het gebied benoor.
den Ouddorp is nagenoeg droog. Oud-
dorp heeft dringend behoefte aan lijf
goed en dekens voor de geëvacueerden
van het havengebied. Tegen het vallen
van de avond bereikte een dei' Urker
botters het geteisterde plaatsje en kon
daardoor een zendapparaat afleveren,
waarom dringend was verzocht.
Aan de VL 70, die op weg is naar
Flakkee. is radiografisch medegedeeld,
dat Dinsdag een aantal vissersschepen
uit Vlaardingen zal vertrekken. De
schepen, zullen 50 balen hooi, 2000 bro
den, 2000 dekens, zo nodig margarine en
een tankiboot met drinkwater meene
men. Deze zending is in eerste instand-
tie bestemd voor Middelharnis en Oud
dorp.
SCHOUWEN-DUIVELAND
Op SchouwenDuiveland verkeren
vooral Zierikzee en de streek rondom
deze plaats in onvoorstelbare moeilijk
heden. Vissers, die er in de buurt zijn
geweest, spreken van tientallen doden
en van huizen, die on instorten staan,
geen licht, geen verwarming en weinig
voedsel. Zevenduizend mensen zitten daar
nog te wachten, ongeteld de andere
veertienduizend van het eiland, die over
geleverd z\jn aan snelle hulp van de rest
van het land.
In een proefuïtzending met de aan boord
aantal is niet bekend. Talrijke huizen
zijn weggeslagen. Overal op het eiland
bestaat een dringende behoefte aan
drinkwater, vooral in Brouwershaven,
datr ernstige noodkreten heeft laten ho
ren. Tankers met drinkwater zijn on-
ir.iódeiUik .ütgeveren
In de loop van Maandag heeft de
Zeeuwse hoofd-inspecteur van de volks
gezondheid met een helicopter een ver-
boven Schouwen-jjuive-
Een poging; om op de
een dijk nabij Middelharnis was met i markt van Zierikzee te landen mislukte,
Mndat daar te veel personen op
eengehoopt stonden. Vlak bij het grote
ziekenhuis van Noordgouwe kon men lan
den. Alle valide mensen zyn daar aan
de dijk bezig. De straten worden er op
gebroken om met de stenen de dijk te
versterken.
sen aanboord te nemen, onder wie verschillende
zieken en gewonden. Op Goeree-Overflakkee heeft.. CM
de ramp een verschrikkelijke omvang aangeno-|7and gemaakt,
men. Op een dijk nabij Middelharnis
kalkletters de noodkreet: „Rubberboten s.v.p,
zakken" geschreven, een treffend teken van de
barre omstandigheden, waarin de bevolking aldaar
verkeert. In Stellendam, waar alleen al volgens
niet bevestigde berichten 70 doden te betreuren
zijn, verblijven nog steeds getroffenen in de bo
men. Honderden mensen in de gemeente Ooltgens-
plaats op Goeree gingen op dc dijken en op de
bovenverdiepingen van woningen met sombere
voorgevoelens een nieuwe angstaanjagende nacht
tegemoet. Zij hebben sinds Zaterdag geen verbin
ding kunnen krijgen met het vasteland en heb
ben dringend behoefte aan levensmiddelen en
medicamenten, vooral melk voor de zuigelingen.
Een Belgisch hefschroeftuig heeft twaalf inwoners
van het eiland Goeree-Overflakkee gered. De scha
de loopt er in de millioenen. De vrees bestaat, dat
op het eiland ruim 200 personen de verdrinkings
dood hebben gevonden.
Rond Zierikzee is
toestand zeer critiek
De burgemeester van Oude Tonge op
het Oostelijk deel van Overflakkee
heeft aan de Belgische Sabenapiloot Ge
rard Tremerie medegedeeld dat zijn ge
meente vermoedelijk 60 doden heeft te
betreuren. De piloot legde deze verkla
ring te Brussel af. Kij heeft met zyn
hefschroefvliegtuig en in gezelschap
van de Nederlandse kapitein-vlieger
Derks tal van tochten over het verdron
ken land gemaakt. Zondag maakte ka
pitein Tremerie een vlucht van Brussel
naar Oude Tonge, dat hij met behulp
van een wegenkaart en het tellen van
kerktorens kon bereiken. Hy landde
daar op een stukje slykerigc grond van
enige vierkante meters, bleef er de nacht
over en vloog met post van dit dorp
naar Woensdrecht.
De slachtoffers te Oude Tonge zouden
in him bedden door het water zyn ver
rast. Ongeveer 400 mensen zitten in het
dorp in razende angst en verbijsterd door
de gebeurtenissen opeengepakt.
Het plaatsje Ouddorp in de kop van
Goeree staat voor de helft onder water,
dat met vernietigende kracht door één
groot en. negen kleine gaten iin de zeedijk
bij Ouiddorp-haven is gegulpt. Tien hui
zen nabij de bres van 60 meter breedte
werden in enikele minuten als strohal
men weggevaagd en later vlogden nog
meer huizen. Er bestaat geen verbinding
met het overige gedeelte van het eiland
en de vaste wal.
Twee vissers hadden tijdig alarm ge
opgestelde mobilofooninstallatic, heeft
de gemeentesecretaris van Zierikzee het
ANP vannacht medegedeeld, dat in af
wijking van vorige berichten de toestand
in het ziekenhuis te Zierikzee niet van
dien aard is dat de patiënten op de zol
ders in veiligheid zyn gebracht. Er is
zo zeide de secretaris waarschynlyk
verwarring ontstaan met het ziekenhuis
te Noordgouwe, gelegen op een afstand
van zes kilometer van Zierikzee. Hier
de toestand wel critiek. De patiënten
hebben zich daar op de zolders verza
meld. Tn de loop van de dag zal tot eva
cuatie van Zierikzee worden overgc-
aan. De voorbereidende maatregelen
uur vannacht als volgt: de algemene si
tuatie zeer verward. Zierikzee, als cen
trum van Schouwen-Duiveland, doet al-
hel mogelijke om in verbinding te ko
men met de kleinere gemeenten in de
polders, die totaal zijn geïsoleerd. Het
aantal doden is volgens de gemeente-se
cretaris niet te benaderen. Er is thans
hoog water. In de woningen te Zierik
zee heeft het water thans een hoogte
bereikt van één tot anderhalve meter.
Men boopt dat een Zuid-Oostelijke wind
het water zal doen zakken. In Bron
wershaven is de toestand zeer kritiek.
De dijk is bezweken of zal het spoedig
begeven. Volgens de zender „Maybe"
die op het noorvarkeersnet werkt, be
draagt het aantal doden in Zierikzee
thans 18. Ongeveer 50 pet. van de boer
derijen is verwoest.
Nog Maandagavond zette het kabel
schip „Poolster" van de PTT met een
dokter en een staf EHBO-ers en met me
dicamenten aan boord koers naar Zie
rikzee, dat het in de morgen van Dins
dag hoopt te bereiken. Maandagavond
werd Zierikzee de order gegeven on
middellijk alle lichten en vuren te ont
steken om vliegtuigen gelegenheid te
geven rubberboten te droppen. Verder
zijn marine-amphilbievaartuigen van de
marine en 7 schokkers uit Scheveningen
naar het geteisterde stadje onderweg.
De schokkers voeren de Rode Kruisvlag
in top. Zij hebben voeding, kleding, een
radio-installatie, medicamenten en roei
boten aan boord.
Behoudens de Westrand staat geheel
SchouwenDuiveland onder water. Bij
Den Offenihoofd, Dreischer, Burch Sluis,
Stevensweert en Sintamsland zijn de dij
ken weggeslagen. Het eerste contact
kwam tot stand via de radio-installatie
van het dezer dagen gestrande Finse
schip „Bore VT'. Er werd gemeld, dat
in Zierikzee ongeveer 20 doden te be
treuren zijn, en in Burch 10 a 12. Ook
op de rest van het eiland zijn dodelijke
slachtoffers gevallen, doch het juiste
THOLEN
De Sabena-pïloot Tremerie, van wie
hierboven sprake is, heeft verscheidene
„droppings" gezien. Jammer genoeg wer
den soms rubberboten door wind en gol
ven meegeslturd. Mededelingen van per
soonlijke aard werden op briefjes en
op lucifersdoosjes gekrabbeld. Waar mo
gelijk probeert de ingesloten bevolking
met behulp van auto-radio's nieuws van
het vasteland op te vangen. Naar de me
ning van kapitein Tremerie zouden
twintig hefschroefvlïegtuigen gedurende
zeker veertien dagen druk werk hebben
om de dringendste behoeften aan trans
port te lenigen.
De kapitein van het kustvaartuig
„Crescendo" van Holscher's kustvaart-
bedrijf ,fe Rotterm, die vanmorgen naar
Stavenisse op Tholen was vertrokken om
hulp te bieden, heeft aan zijn rederij
geseind, dat hij tot Maandagavond zeven
uur ongeveer 400 mensen aan boord heeft
genomen, onder wie verschillende zieken
en gewonden. Dinsdag hoopt hij de rest
van de daar aanwezige personen, naar
sachatting een vijftigtal, aan boord te
kunnen nemen. De kapitein acht de si
tuatie ter plaatse kritiek. Schepen voor
personenvervoer zijn daar echter niet
meer nodig, wel enikele platboomvaar-
tuigeïi.'
Sis zwaar geteisterd. Er zijn
v: >r:To- yje hiü/--u riir
mobilofrioninstallatie medegedeeld, dat in
de gemeente Tholen, Poortvliet, Scher-
penïsse.OudyVossemeer en St. Annaland
tien slachtoffers zijn te betreuren. Te
St. Maartensdijk zijn waarschynlyk vier
doden. Volledige gegevens zyn nog niet
beschikbaar, maar de toestand wordt
zeer ernstig geacht. Het aantal doden zou
op dit eiland aanzienlijk zyn.
Telkens komt men m het geteisterde gebied voor dit beeld te
staan: het land verloopt in het eindeloze water. En schrijnend
is het, dan te bedenken.dat ergens ver op die gramoe, beang
stigende watervlakte nog altijd mensen wachten op hulp, al
dagenlang.
(Foto „Visie")
De ramp in Brabant
BERGEN OP ZOOM, 2 Febr. Eerst Maandag is aan het licht
gekomen, welk een omvang de ramp voor het plaatsje NIEUW-VOS
SEMEER, 10 kilometer noordelijk van Bergen op Zoom, heeft aange
nomen. Zondag was door militaire reddingsploegen getracht contact
met het dorp te krijgen; dit lukte echter niet. Bovendien was de tele
foonverbinding verbroken, zodat geen berichten doorkwamen. Na
een nacht van moeizame strijd met het water slaagden de militairen
er in met boten in het dorp te komen. Vandaag konden de bewoners,
die zich op zolders en daken in veiligheid hadden weten te brengen,
uit het bedreigde gebied gebracht worden. Tegen de avond waren
alle 1600 inwoners via Steenbergen verder Brabant in geëvacueerd.
Door de snelheid, waarmee de vloed heeft overvallen, zijn vele huizen
ingestort. Volgens onofficiële gegevens zijn een vijftigtal mensen
jammerlijk in het water omgekomen.
In Steenbergen zijn 13 lijken aangespoeld, vermoedelijk slacht
offers uit Vossemeer.
Een luchtopname van de overstromingen op Duiveland. Op
het dak van een huis, heel alleen in het ondergelopen land,
dat een trieste aanblik geejtzit een man, die zwaait naar
het overvliegende toestel. Een rubberboot is blijven steken
in dat, wat voor de ramp waarschijnlijk een boomgaard is
geweest. Maar de man kan niet bij die boot komen
Luchtopname ANP-foto
Enorme oppervlakten
staan onder water
IN HALSTEREN waren Maandag: 13
lijken geboren. Er worden nog ruim 60
personen vermist, 400 stuks rundvee is
verloren gegaan, alsmede 165 varkens,
100 paarden en 1500 kippen. De gemeen
te Halsteren is geadopteerd door Oos
terhout, dat vanmiddag reeds een inza
meling heeft gehouden en veel materiaal
heeft verzameld. Dit materiaal werd
vanavond door het gemeentebestuur
van Oosterhout met vrachtauto's naar
Halsteren getransporteerd.
De op twee plaatsen doorgebroken
spoorbaan Lage ZwaluweDen Bosch
Geertruideraberg is voorlopig her
steld. doordat daar het water kon worden
gekeerd. De naast de spoorbaan gelegen
verkeersweg naar Den Bosdh, welke
over een lengte van 20 meter was door
geslagen, is thans nagenoeg vrij van wa
ter. Vijftig gezinnen van employe's van
de PNEM, wonende in de omgeving
van de Amer-centrale in het lage pol
derland, zijn naar Geertruidenberg ge-
evacueerd. De eerste noden zijn door de
burgerij zelf gelenigd. Geertruidemberg
heeft 500 a 600 evacués uit Hank. Voor
opname van nog een 600 evacué's wordt
thans alles in gereedheid gebracht. De
burgerij van dit stadje zorgt voor de
voedselvoorziening van ongeveer 300 in-
geslo tenen in het noodgebied van Hank
en Dussen. eD militairen bereiden war
me maltijden en brengen het voedsel
met pontons naar het overstroomde ge
bied. Hank is geheel ontruimd. Geer-
truidenberg heeft nagenoeg geheel blank
gestaan. Het water is daar reeds een
heel eind gezakt. Een conservefabriek
verloor de gehele oogst, de schade van
dit bedrijf wordt geschat op ongeveer
1.000.000.
in Kaamsttonksveer zyn twee
doden, onder wie een baby van 6 weken
Er zyn geen vermisten. De materiële
schade in Raamsdonksveer is aan-'cn-
Iyk. 25 huizen zijn volledig verwoest en
ongeveer 40 huizen zyn onbewoonbaar
geworden. In verzamelplaatsen heeft de
ze gemeente ongeveer 500 evacué's kun
nen bergen. De sterke stroming heeft
veel schade aan de openbare werken toe
gebracht.
WILLEMSTAD
Ondanks de geruchten zijn er volgens
officiële gegevens geen doden in Wi"°*n-
stad. Burgemeester T§r Haar van Fijn
aart heeft vanmorgen met zij:-,
in het bedreigde stadje gesproken cn
kreeg de mededeling dat er s!°""
man met een gebroken been was. Wel
heeft men grote behoefte aan Kaaiden
en petroleumlantaarns. Voedsel is er
voorlopig in voldoende mate. Men heeft,
thans een pendeldienst georganiseerd
lussen de dijk ten Noorden van Fijnaart.
en Willemstad en hoopt zo een aantal
mensen over te brengen.
Willemstad heeft zichzelf gered. Toen
de dijkdoorbraak dreigde begon men on
middellijk met man en macht zandzak
ken te vullen en sloot daarmee de ope
ningen in de vestingwallen af. Toen het
water kwam lag het stadje weliswaar
provisorisch maai' veilig ingedijkt. Wil
lemstad vormde als het ware een kom
in de watermassa's. In de stad stond
slechts op enikele punten water doch_ ook
daar niet hoger dan ongeveer 20 a 36
centimeter.
FIJNAART
Erger staat het met de polders rond
om F ij n a a r t. Hier zyn volgens de of
ficiële gegevens vanmorgen 46 doden en
voorts wordt nog 'n aantal mensen, o.w.
enige militairen vermist. Van de polders
rondom het dorp is de Fijnaartzeepolder
de enige die tot nu toe gespaard is ge
bleven. hoofdzakelijk dank zy het voor
treffelijk werk van de militairen en stu
denten die de gehele nacht als paarden
hebben gewerkt- Rond de Moerdijk
wachten nog ongeveer 1000 mensen op
redding. Enige honderden daarvan zyn
samengedrongen op het station te Lage
Zwaluwe.
De ramp in de polders rond Fijnaart
heeft zich in twee phases afgespeeld. Het
water is de laatste 36 uren practisch niet
gezakt. De harde wind stuwt het water
op en het teruglopend tij kan de water
massa's vrijwel niet verwerken. Volgens
ambtenaren van de rijkswaterstaat' be
draagt het verschil tussen eb en vloed
hoogstens een meter. Vooral de polder
bij Heiningen is zwaar getroffen. Enor
me watermassa's stortten door het gat.
teen de dijk bezweek en in dit gebied
zijn dan ook de meeste slachtoffers rond
Fijnaart gevallen.
Oudenbosch is thans het opvangcen
trum van de getroffenen van dit gebied.
Vandaar worden zy per bus naar Breda,
Tilburg en Roosendaal gebracht en in 't
achterland staat het vee, voor zover men
het heeft kunnen redden, in g-rote troe
pen op de drassige landen.
OVERZICHT
VERMOEDELIJK:
DEN HAAG, 23 Febr. Het
aantal slachtoffers is vermoe
delijk gestegen tot 605. In
Oude Tonge zouden namelijk
60 en in Nieuw-Vossemeer 50
personen zijn omgekomen,
doch dit staat nog niet geheel
vast.
In Brabant is overstroomd alles ten
westen van de lijn OssendrechtWoens
drechtBergen op ZoomHalsteren en
Steenbergen.
De weg Halsteren-Steenbergen dreigt
thans te overstromen; op één plaats
spoelt het water reeds over deze weg.
Men poogt met zakken zand een door
braak te voorkomen. De Kruislandse
polder loopt gevaar en daarom wordt op
last van de burgemeester Kruisland ge
ëvacueerd. Verder is overstroomd het
gebied ten noorden van de Steenbergse
Vliet en ten zuiden van de Dintel en
voorts alles ten westen van dc Prinsland.
se polder langs het Volkerak.. Deze pol
der zelf is echter nog intact. Ook is
overstroomd het gebied ten noorden van
de Dintel en de Mark, westelijk be
grensd door de spoorlijn bij Zeven-
bergsehoek tot aan het Hollands Diep.
Ook is ondergelopen het gebied van Ho
ge Zwaluwe Lage Zwaluwe, Wagenberg
cn Drimmelen en dat ten noorden van
do lyn Geertruidenberg—Waalwijk tot
de Maas. Dc Biesbosch is geheel over
stroomd. Het land van het' Land van
Housden en Altena is overstroomd ten
westen van de lyn W'erkendam, Almkerk
i en Dussen. Er zyn enkele doorbraken
I bij Almkerk.
Boerderijen als burchten in het polderlandMaar het water kwam en verjoeg
het leven, de arbeid, het geluk. De boerderij ligt machteloos, dood, in het water.
Hout, riet, stro en gerei, het drijft bijeen cn ge zoudt denkenals ge de foto
(voorgrond) ziet, dat het vaste grond is, maar er onder zuigt en trekt het water.
Foto „Visie")