Onverniiiiderde liiilpyerieiiiïig
IN ROOSENDAAL
H. de Jong: „De vlonder
voor 't kils
HELICOPTERE BEWEES
GROTE DIENSTEN
West-Brabant wacht een
derde bange nacht
Een stad zet zich geheel in
Tholen is nog
geisoleerd
Kromstaf-actie
°Pg'
geschort
sloeg weg"
Evacué's bij ongeveer 300 C
particulieren ond er gebracht
Nog steeds verkeren honderden in levensgevaar
Gehucht Koeveringe is welhaast
onbereikbaar
Ontwikkeling van watersnood;
één uit millioenen
r 4
BRABANTS NIEUWSBLAD
Dinsdag 3 Febr. 1953
GEEN COMMANDO
OMGEKOMEN
ROOSENDAAL, 2 Febr. De
commandant van de Commando
troepen deelt mee dat de be
richten waarin melding wordt
gemaakt van het omkomen van
mannen van zijn onderdeel
BESLIST ONWAAK zijn.
THOLEN, 2 Febr Hier
werd de zeedijk op drie plaat
sen doorgeslagen. Voor zover
bekend zijn hier nog geen
slachtoffers. Tientallen beesten
zijn verdronken. Tholen zelf is
afgesloten. Er is schade aan ve
le huizen. St Annaland kan het
bij gunstig weer wel houden.
De schade loopt in de honderd
duizenden. Het aanbrengen van
drinkwater is zeer gewenst. Het
kustvaartuig Crescendo uit Rot
terdam heeft gisteren 400 men
sen aan boord genomen, waar
onder zieken en gewonden, uit
Stavenisse.
AMSTERDAM, 2 Febr. (ANP).
De organisatoren van de Krom
staf-actie hebben alle acties met
betrekking' tot de voorbereiding
van de eeuwherdenking van het
herstel der kerkelijke hiërachie
voorlopig opgeschort. De organi
satoren vinden het noodzakelijk
dat alle medewerkers aan deze
actie zich op het ogenblik con
centreren en de hulpverlening
bij de Avatersnood.
ER ZIJN ER VEEL VERDRONKEN
Urenlang in 't ijskoude
water gesparteld
(Van onze verslaggever)
„Mijn vrouw stootte me wak
ker". „Het regent in", zei ze.
DEN HAAG, 2 Februari (ANP) De helicoptère-toestellen,
die assistentie bij de reddingswerkzaamheden verlenen hebben
de laatste dagen hun bruikbaarheid in ruime mate bewezen.
Toen vanmiddag boven Flakkee een „Sea-Ottér" van de M.L.D.
er na verschillende pogingen niet in geslaagd was de op een
geïsoleerde boerderij neergestreken bewoners te redden bleek
een helicoptère van de marine de oplossing. Boven de boerderij
werd door de helicoptère een touwladder neergelaten, waarna
de bewoners van de reeds gedeeltelijk ingestorte boerderij in
het toestel konden klimmen. Een van de bewoners kon het ech-
Maar toen ik beneden kwam
spoelde het water over de drem
pel".
In de bus van Roosendaal naar
Oud Gastel doet Manus de Jong
uit Heyningen zijn triest verhaal.
Hij ziet bleek en afgemat en ach
ter zijn koortsige ogen steken
tranen.
Jk heb een eeuwige tijd in het
water rondgespartsld; kóud!
Maar de vrouw en de kinders
waren al meegenomen door de
Commando's. En mijn broer en
mijn vader zijn door directeur
Van Ma llandt van de suikerfa
briek gered
Om een uur of vijf zagen zij
het water komen. De Jong had
eerst zijn vrouw, de vier kinde
ren en zijn vader, Dirk de Jong.
die 67 is, naar de zolder gebracht.
Daar zaten ze, in een paar haas
tig aangeschoten kledingstukken.
Bibberend van kou en angst. Uit
het dakraam zagen zij de vloed
zwellen, en de hele omgeving
opslorpen.
(Van onze verslaggever;
ROOSENDAAL, 2 Februari In onverminderd tempo vindt de
hulpverlening aan de honderden evacué's voortgang. Het is on
mogelijk om er op het moment, waarop wij dit schrijven, een vol
ledig beeld van te geven. Er worden prachtige staaltjes van mens
lievendheid verricht. Zo goed als het maar enigszins mogelijk is
worden dc vluchtelingen in de opvangcentra en hij de particulie
ren verzorgd. Er wordt warm eten uitgereikt, voor slaapgelegen
heid zorg gedragen, op grote schaal verstrekt de bevolking kleren,
schoenen enz. Zes auto's reden vandaag van adres naar adres, om
de goederen op te halen. Heel deze hulpverlening is uitgegroeid
tot een groots gebaar. Een stad zet zich geheel in om de nood van
dc medemens te lenigen, onbaatzuchtig, hartelijk en liefdevol
De Paters van Mill Hill ontferm
den zich over de grootste gezin-
Moerland (Stadsedijk) en rechts
't gezin Nuyts uit Fijnaart.
ter niet tot in het toestel brengen. Nadat hij zijn eerste stappen
had gezet op de touwladder weigerde de hijsinrichting van het
toestel waardoor hij op een dijk moest worden gezet.
Wij hebben vandaag een lange
tocht door de stad gemaakt. Op
nieuw spraken we met vluchte
lingen. Weer hoorden we trieste
verhalen. En weer en keer be
seffen we, dat niet genoeg ge
daan kan worden. In een van de
opvangcentra stond een klein
manneke bij de deur. Hij kon
nauwelijks bij de kruk. Maar hij
duwde het portier zo wijd open,
als hij maar kon. Hij was het
leed al weer vergeten. Op een
stapel kleren slapen twee klei
ne kinderen. In de hoek staat 'n
bedje, waarin een baby ligt te
huilen. Een groepje kinderen
speelden in het stro. De verzorg
sters en verzogers sloofden zich
uit. Lijsten werden aangelegd,
odat iedereen, die naar fómilie-
-.v«den kwam informeren, vlot
sv.on worden geholpen. Een sla
ger liet een gehaktbal van tien
Idlo afgeven.
Noodhospitaal
In het noodhospitaal van het
Rode Kruis in de cantine van de
Philipsfabrieken was de organi
satie voorbeeldig. Zondagavond
was hier een colonne uit Eind
hoven gearriveerd bestaande uit
een dokter, twee verpleegsters
en elf helpers. Vanavond kwa
men weer nieuwe krachten aan.
Er werd nauwkeurig aanteke
ning gehouden van mensen, die
kwamen en gingen.
In het EK-huis werden de op
gehaalde goederen gesorteerd en
in de wasserij van de de heer
Corthals gedistribueerd. Ook
hier werd onder hoogspanning
gewerkt. Lange rijen mensen
stonden te wachten. Er was een
enorme voorraad kleren, staoels
schoenen. We zagen een bontjas,
kinderkleertjes, jassen enz. enz.
De politie zorgde voor een vrien
delijke hulp. Auto's reden af en
aan. In het kantoor was de tele
foon geen ogenblik stil. Kinde
ren kregen snoep uitgereikt.
Mensen sjouwden met grote do
zen. Leden van het Rode Kruis
kwamen handen tekort.
Verhalen
In het Missiehuis van de Pa
ters van Mill Hill waren de fa
milie Nuyten (twaalf kinderen)
uit Fijnaart en de familie Moer
land (dertien kinderen) uit Stad"
sedijk ondergebracht. De Paters
hadden gisteravond reeds een
honderd evacué's een gastvrij
onthaal geboden. Later werden
deze bij particulieren en in de
andere opvangcentra onderge
bracht.
De beide families bleven. Het
gymnastieklokaal en het recre-
atielokae] waren er voor inge-
richt. Zij kwamen niet uitge
sproken over de vriendelijkheid
en gastvrijheid van de Paters.
De heer Nuyten verkeerde in
onzekerheid over zijn huis. Zou
het weggespoeld zijn? Toen de
ramp losbarstte werden eerst de
vrouw en de kinderen in veilig
heid gebracht. De heer Nuyten
keerde terug, om nog te redden
wat er te redden was. Toen hij
op een dijk stond langs de over.
stroomde St Elisabethsoold?r
kwam een jongeman op een bed
voorbijdrijven. Hij kon hem geen
NIEUWE ZENDING
DEKENS
Door bemiddeling van een
textielhandelaar te Roosen
daal werd de Twentse Textiel
Maatschappij te Enschede be
reid gevonden 2000 dekens
tegen halve fabrieksprijs be
schikbaar te stellen voor de
in Roosendaal onderoebrnchie
evacué's. Zondagnacht kwa
men de dekens on de plaat"
van bestemming. Een nieuwe
zending van eveneens 2000
dekens, bestemd voor de
evacué's te Roosendaal. Ber
gen op Zoom en Goes, is on
derweg.
hulp bieden. Het water kolkte
en spoeldde alles weg. Later
hoorde hij, dat de jongen gered
was.
De heer Moerland had nog
nic-ts vernomen van zijn vader.
Ook zijn huis was vernield. Stad
sedijk was er zelf vrij goed van
af gekomen.
Een broer van de heer Nuyten
vertelde ons het verhaal van een
moeilijke redding. Hij woont tn
Oud-Gastel. Op het eerste sein
was hij met zijn vriend M. Buys
naar het bedreigde gebied ge
sneld. Met twee soldaten - com
mando's - en enkele burgers
kwamen ze terecht op de Slob-
begrosedijk. In de verte zagen
ze een woning, waarin de ge
broeders De Jong, een vrouw
en een kindje, en het echtpaar
van Drunen met hun schoon
ouders in nood verkeerden. Met
planken en hekken werd een
vlot gemaakt. Over het wilde
water voer men naar het be
dreigde huis. Het water stond
tot aan de dakgoot. Een voor een
werden de mensen op het vlot
getrokken. Men voer weer terug
naar de dijk.
Men was toen met vijftien
nersonen, Ou dit moment werd»u
zij door het water van de dijk
yeslagen. De heer Nuyten wist
niet wat er met de militairen
gebeurd was. Hij zelf klemde
zich vast aan een balk en dreef
af naar de Suikerfabriek „De
Dinteloord" On de Kwartiers-
dijk werd hij door de comman-
oo het dro°"e petrokken.
Ook de anderen werden gered.
„We zijn vier uur aan de gang
geweest", verteld» de heer Nuy
ten, „en de redding kwam net
op het nippertje".
De Paters doen alles, om het
de gezinnen naar de zin te ma
ken. De directeur Pater v. d.
Patberg zette er zich persoonlijk
voor in.
In het Militaire Tehuis troffen
we de heer A. den Hollandpr,
die zyn woning heeft op de dijk
tussen de Tonnekreek en Klun-
dert. de buitendijk langs het
Hollands Diep. Hij heeft goede
hoop, dat hij zijn woning heeft
kunnen behouden, omdat die
aan de binnenkant van de dijk
stond. Met zijn vrouw en vier
kinderen is hij in Roosendaal en
hij is buitengewoon tevreden
over de verzorging.
150 koeien
Om twee uur Zondagnacht
stond het water tot aan de dijk.
Spoedig begon het er over te
stromen. Vanuit Klundert en
Zwingelspaan kwamen auto's.
Vrouwen en kinderen werden in
veiligheid gebracht. De heer Den
Hollander keerde terug om het
vee te redden, terwij, tegelijker
tijd de dijk in de gaten werd
gehouden.
Om elf uur leek het gevaar te
minderen. Maar toen kwam het
water weer opzetten. Zondag
morgen om zeven uur werd het
duidelijk dat er geen houden
meer aan was. De dijk brak op
twee plaatsen door. De Buiten-
kil stroomde vol.
Er werden nog zoveel mogelijk
spullen gered. Ze werden od de
zolder van het huis gezet. Toen
de heer Den Hollander weg ging
stond het water nog niet op die
hoogte.
Met vijf man heeft men 150
koeien over de dijk voortgedre
ven. „Het was levensgevaarlijk.
En we waren met veel te weini»
man. In kre
gen we gelukkig hulp. Het vee
werd verder naar Oudenbosch
geleid".
De heer Den Hollander ging
oer fiets terug naar Fijnaart. Hij
■vild» nr,r» verder naar K'nnd«rt
maar hij was te moe. Hij ging
naar Ondenbosch en vervolgens
naar Roosendaal., om zich bii
vrouw en kinderen fe voegen.
Rode Kruis
De pas opgerichte Roosendaal-
se Rode Kruiscolonne heeft; ziel
VOORNE-PUTTEN EN
ROZENBURG NOG
IN NOOD
ROZENBURG, 2 Febr. (ANP)
Op de eilanden Voorne-Putte en
Rozenburg is de toestand van
daag nog verslechterd.
Er kwamen verschillende
nieuwe dijkbreuken voor, waar
door de eilanden nog verder on-
cier water liepen.
Volgens ruwe schattingen
staat Putten voor 80% onder
water; Rozenburg is minstens
van 7/10 deel onder water ver
dwenen.
Het aantal mensen dat bij de
ramp het leven verloor, valt
nog niet precies te zeggen.
Talrijke boerderijen in het
geïsoleerde gebied zijn inge
stort, terwijl ook in de dorpen
grote schade is aangericht.
Te Zuidland worden negen
tien personen vermist. Op de
beide eilanden wordt door de
bevolking gewerkt aan het
dichten van de gaten in de dij
ken.
bij de reddingswerkzaamheden
ook zeer verdienstelijk gemaakt.
Men was in Fijnaart, Ilcijningen,
Nieuwe Molen, Ossendrecht,
Pucphen, Zwingelspaan. Evacu
é's werden afgevoerd.. Zieke
mensen bijzondere hulp gebo
den. Verwondingen verbonden
en lijken geborgen. Er werd een
geregelde pendeldienst onder
houden, om zo snel en zoveel
mogelijk vluchtelingen af te
voeren.
Zondagmorgen om half tien
was de leiding in Fijnaart. De
colonnen arwom onge
veer tien uur. Van dat uur af is
men ononderbroken in de weer
geweest.
Vanavond laat vernamen
wij nog het volgende: Het
totale aantal evacué's in Roo
sendaal kan geschat worden op
2000. In de loop van de dag
zijn de vluchtelingen vanuit de
opvangcentra ondergebracht
bij ongeveer 300 particulieren.
In de opvangcentra bevinden
zich nu nog in totaal een twee
honderd mensen. Er is de ge
hele nacht vrijwel doorgewerkt,
om de administratieve regeling
te verzorgen.
Honderden stuk;
geëvacueerd
ks vee
Dringend gebrek aan
onderkomens en voer
(Van onze verslaggever)
ROOSENDAAL, 2 Februari
De aanvoer van honderden
stuks vee uit de overstroomde
gebieden heeft voor de boeren,
waarbij de dieren zijn onderge
bracht, een onhoudbare toe
stand geschapen.
Er is zeer dringend behoefte
aan onderkomens voor de bees
ten, even als aan voedsel. Aan
wie op enigerlei wijze hulp kan
verlenen, wordt verzocht zich in
verbinding te stellen met de
secretaris van de N.C.B., de heer
Koning, telefoon 2467 in Roosen
daal.
Er worden nog grote aantallen
dieren verwacht uit de omgeving
van Kruisland en Steenbergen.
(Van onze verslaggever)
NOODGEBIED, 2 Febr. Voor de tweede maal hebben wij
voor U een tocht gemaakt 'door Westelijk Noord-Brabant en
weer hebben we met tranen in de ogen op de dijken toegezien
hoe mensen in doodsnood op de daken hunner huizen vergeefs
op hulp wachten. Zij gaan een derde nacht in. waarvan de ellen
de zich niet in woorden laat uitdrukken. Door en doornat,
zonder eten of drinken met hun kleine kinderen tegen zich aan
gedrukt moeten zij een nieuwe dageraad afwachten, die hun
uiteindelijk redding zal moeten brengen.
Met man en macht wordt er geschiedt, vordert uiteraard
zonder onderbreking gewerkt.
Maandag heeft men de overle
venden uit de Halsterse polders
gehaald. Het gehucht Koeveringe
onder Lepelstraat is zeer moei-
lijk te bereiken, daar de vaartui
gen door de even onder water
staande prikkeldraadafrasterin-
ringen dit gebied slechts met de
allergrootste inspanning kunnen
benaderen.
En het is hier dat zich o.a. nog
zeer vele mensen in doodsnood
bevinden.
Slechts tweemaal is er een in
Steenbergen vertrokken boot in
geslaagd slachtoffers te bergen.
Men hoopt, dat de huizen nog
enige tijd aan de druk van het
water, de gelukkig wat vermin
derde door de gunstige Oosten
wind, weerstand zullen bieden.
Helaas zijn reeds in de onheils
volle nacht van Zondag vele hui
zen in de omgeving van de
Thoolse weg, eveneens onder
Halsteren, bezweken, zodat er
rekening mee moet worden ge
houden, dat de 70 vermisten al
len onder de in het water liggen
de brokstukken hunner wonin
gen de dood zijn ingegaan. De
berging, die door de mariniers
LONDEN, 2 Februari Een samengaan van wind en
getij, dat volgens weerkundigen slechts een keer op millioenen
keren plaats vindt, is verantwoordelijk voor de storm, die
dood en verderf heeft gezaaid over grote gebieden in Neder
land, Engeland en België. Volgens meteorologen heeft de ont
wikkeling van wat een ramp is geworden zich als volgt toe
gedragen.
1. Eind vorige week vormde zich in het Noordelijk deel van
de Atlantische Oceaan een cycloon.
2. Gelijk met de ontwikkeling van de cycloon begon een laag
van warme lucht, die zich uitstrekte van Afrika tot IJsland, zich
gestadig naar het Oosten te bewegen.
3. Een gedeelte van deze warme lucht vermengde zich ver
volgens met de cycloon, die daarna aanwies tot een groot storm-
centrum, dat door de warme lucht naar West-Europa werd
gestuwd.
4. Bij Schotland aangekomen kreeg dit stormcentrwn aan
knoping met het springtij, wat tot gevolg had dat de normale
wassende kracht van het wa,ter aangroeide tot een niet te tem
men watermassa's, die dijken deed breken als waren het glazen
stolpen.
slechts moeizaam.
Hartverscheurende tonelen spe
len zich hier af, wanneer een der
geborgen slachtoffers door de in
angstige spanning wachtende fa
milieleden wordt herkend. Met
strakke gezichten en op hun tan
den bijtend om hun ontroering
te bedwingen zien de in oorlogs
uitrusting optredende militairen
zwijgend toe. Hier baten geen
woorden.
Hard, zeer hard is ook het
werk der leidende functionaris
sen, die op een verzoek om in
lichtingen over verwanten, vrouw
of kinderen, slechts kunnen ant
woorden dat deze dierbaren ook
door het watergeweld omkwa
men.
Evacuatie van Rilland
Bath
Maandagvoormiddag kon ook
een begin worden gemaakt met
de evacuatie van Rilland Bath.
Over de onder water staande
Kreekrakdamweg haastten zich
de highspeedcarriers van het Le
ger naar deze plaats, weer reeds
tientallen mensenlevens betreurd
worden. Eerst heeft men de ou
den van dagen en kinderen naar
het hoger gelegen Brabantse land
gebracht. De geredden bezaten
niet meer dan zij aan hadden.
Zondag stond in deze plaatsen
het water tot aan de zolders en
eerst Maandag zakte het tot hal
ve raamhoogte. Een oude Zeeuw
se boer ontdekt onder de aan wal
gebrachten zijn dochter en bei
de mensen kunnen elkaar slechts
ontroerd omarmen. „Ik heb dit
alleen maar meer", zegt de met
de Zeeuwse kap getooide boeren
dochter terwijl zij een bood-
schappentasje in de hoogte
steekt. „Dat komt wel weer
goed'" troosten de omstaanders,
die zelf aanvoelen hoe hol deze
woorden klinken. „Maar wij zijn
toch levend en gezond bij elkaar
gekomen en daarvoor danken wij
naast God de dappere redders
van nu, en vooral diegenen die
hun uiterste krachten gaven ir
de eerste uren van de ramp
spoed", zo ongeveer drukt zich
een andere Zeeuw uit.
Kruisland en Moer
straten bedreigd
Het water dat reeds Zondag
ook de weg Halsteren-Lepel-
starat-Steenbergen overspoelde
is Maandag zo ver landinwaarts
gedrongen, dat Moerstraten en
Kruisland worden geëvacueerd.
De situatie bij het dorp Dintel-
oord verbeterde enigermate, zo
dat het allergrootste gevaar hier
geweken scheen.
Steenbergen is langzamerhand
herschapen in een grote leger
plaats waar ontzaglijke hoeveel
heden reddingsmateriaal bijeen
gebracht zijn. Maandag heeft
zich de gehele reddingsactie in
hoofdzaak geconcentreerd op
Nieuw-Vosmeer. Stromen vluch
telingen worden hier afgevoerd
naar Roosendaal, Rucphen, Bre
da en meer Oostelijk gelegen
Benauwend
Daar gaat het huis van Achter-
denbosch! riep Manus de Jong.
Langzaam wankelde de woning
de golven in. De zoon van die fa
milie is op een ledikant wegge
dreven en nog behouden aange
spoeld", zegt De Jong. In de ver
gaven nog enkele huizen het
verzet tegen de sleurende gol
ven op, de hele rij langs de dijk
zakte weg.
„Er zijn er veel verdronken",
zeggen de mannen met een brok
in de keel.
We konden niet meer wegko
men, vertelde De Jong, voor ons
huis ligt een diepe dijksloot. De
vlonder was bij de eerste golf al
weggeslagen. Op zolder moesten
we maar afwachten. Het was be
nauwend. Jo, een meisje van
veertien snikte zenuwachtig. De
9-jarige Jantje huilde en de moe
der koesterde beangst de kleine
Betsie, een baby van anderhalf
jaar.
Achter het huis jankte de hond
in zijn hok. We hadden hem niet
meer los kunnen maken.
Maar vrij snel kwamen de
Commando's aangevaren op een
vlot van samengebonden weide-
hekken. Een voor een werden de
De Jong's uit het dakraam ge
tild. Een voor een werden zij
naar de dijk gebracht. „De Com
mando's hebben prachtig ge
werkt", zegt hij.
„Maar toen wij over de dijk
naar Fijnaart wilden lopen, sloeg
er een gat in en we werden mee
gesleurd. Mijn vader, mijn broer
en ik plonsden het water in. Ook
een paar Commando's stortten in
het water. Ik ben toen tot aan de
Stampersgatse dijk gezwommen.
Op verschillende p?aa(s»g«,jQs;:
beerde ik aan land Te k'oïuv..
maar het lukte maar niet; er
dreef teveel wrakhout en rom
mel. Maar bij de Stampersgatse
dijk stak Toon van Gaans me een.
stuk hout toe. Ik was verstijfd
en bijna bewusteloos van kou. Ik
had bijna geen kleren meer aan.
Zwemmend heb ik mijn laarzen
en mijn jas uitgetrokken, ik had
nog geld in mijn zak, maar daar
denk je niet aan.
Van Gaans heeft me droge kle
ren gegeven en toen ben ik naar
het ziekenhusi gebracht. Niet dat
ik iets mankeerde, maar ik was
bijna bevroren en doodmoe.
En wat gaat u nu doen?
De bus stopte op de Markt te
Oud Gastel en Manus de Jong
uit Heyningen hoorde niets meer.
In de deuropening van nummer
19 kwam een kleine jongen
staan. De Jong zwaaide naar
hem. Het kind zwaaide terug. En
toen rende het naar achteren.
Een ogenblik later was zijn
vrouw er, met de kleinste op de
arm. „Mijn vrouw en de kinde
ren", zei De Jong slikkend. Hij
huilde bijna van geluk.
HERSTELLENP NA
ZIEKTE
versterkt met
PLEEGZUSTER
RTOPTWTTISr
Naast de indrukwekkende hulp
middelen van het leger staan
vrachtauto's uit alle delen van
Nederland klaar om te redden,
wat te redden valt. Aan aards
bezit rest de zwaar beproefde fa
milies in dit West Brabantse land
letterlijk niefc. De kleren die zij
dragen zijn vaak nog door en.
door nat iengevolge van het lan
ge verblijf in het overstroomde
gebied. Schrik en ontsteltenis
tekent hun gezichten en eerst na
een urenlang verblijf op veilige
grond komen zij tot het besef
dat zij tot de weinigen behoren,
die gered konden women.
In Zwingelspaan werkte men de
hele dag koortsachtig aan het be
houd van de dijlc. De toestand,
was precair. Alom in onze streek
ontmoetten onze verslaggevers
deze taferelen.
i
