Zuidland nu een schiereiland
r
Kouder weer
Ene vrachtauto na de andere
reed de Ring op
Honderd schepen
naar Zeeland
Urk adopteert
Stellendam
op
komst
Onstuimig kolkt het water door
stralen van Rilland
FILES AUTO'S OP VOORNE
EN PUTTEN
Moeder werd met haar
kinderen gered
Dinsdag 3 Februari 1953
ThudW
3
willig stallen en schuren beschikbaar
gesteld werden.
In de café'tjes en de huizen aan de
Ring gingen de verhalen alleen maar
over de ramp. Iedereen wilde van de
ander weten hoe het in zijn polder ge
gaan is en hoe het stond met het leven
van de gezinsleden en met het leven
eiland Voorne liggen geheel geïsoleerd.
De dijk langs het Haringvliet heeft ver
schillende gaten, waarvan een ruim 30
meter breed is. Met vaarploegen wordt
hier de benodigde hulp geboden. Maar
ook hier wacht men met angst de toe
komst af. Eb en vloed, met de sterke
stromingen hebben hun invloed op de
gaten en de zwakke plekken.
De werkzaamheden worden door de
getijde werkingen zeer bemoeilijkt en zo
wordt alleen maar gehoopt op een snelle
uitkomst.
Van een onzer verslaggevers
Zuidland, Maandagmiddag.
De Ring van Zuidland. op het eiland
Putten, is een schiereiland. Een smalle
kronkelende weg, welke via Abbenbroek
naar de grote weg Den BrielSpijkenis-
se voert, is de enige verbinding met
„de buitenwereld". Rondom deze Ring
staat het water tot onafzienbare verre
afstand. Alle polders om het dorp zijn
een prooi van het water geworden, dat
als een vloedgolf kwam opzetten.
De huizen aan de Ring bleven ge
spaard maar alle andere zijstraten
op de weg naar Abbenbroek na wer
den overstroomd. Het is te begrijpen,
dat alle Zuidlanders in de onheilbren
gende nacht naar deze hoge Ring ge
vlucht zijn. of in de laatste twee dagen
naar deze plaats gebracht werden met
de roeibootjes, die hen van de zolder
verdiepingen der huizen en boerderijen
redden. En zo speelden zich hier van
daag nog hartroerende tonelen af.
Een vrouw, die met haar dochters op
een zolder gezeten had, ontmoette haai
man, waarvan ze tot op dat ogenblik
niet wist, of hij nog leefde. Het enige,
wat deze mensen, die behalve hun kleren
niets meer hebben, konden zeggen, was:
„Wat zijn we toch gelukkig".
Op de Zuïdlandse Ring heerste van
daag een grote drukte, want de ene
vrachtauto na de andere reed dit kleine
plekje grond op en loste vrijwilligers
en werkmaterieel of kwamen leeg men
sen en vee halen. De werkers werden
onmiddellijk gedirigeerd naar de zwakke
plekken en naar de doorgebroken dijken
en achter hen kwamen de auto's met
zandzakken.
Weer licht
Vanmiddag tegen vijf uur slaakten de
Zuidlanders een zucht van verlichting.
Het electrisch licht ging branden. Dat
was voor hen reden tot vreugde. Dat
betekende geen duistere avond meer en
dat betekende ook radio met nieuws.
Want ook zij wilden graag weten, hoe
of de situatie in het land was, hoe hun
families en kennissen op de andere
eilanden het maakten.
Tegen het vallen van de avond was
het laatste vee uit de dorpskom ver
dwenen. Twee dagen hebben de dieren
gestaan in het plantsoentje van de Ring,
waar zij ongedurig trokken aan de tou
wen, omdat zij het vreemde in* het ge
heel niet begrepen. Overal heen zijn de
De overstroming in Zuidland op het
eiland Putten ten Zuiden van Rotter
dam. Het vee was geconcentreerd op
liet marktplein en de bewoners konden
alleen met bootjes zich in veiligheid
brengen.
dieren vervoerd, overal, waar bereid-
van de koeien, varkens en het pluimvee.
En steeds weer opnieuw komt hetzelfde
verhaal: Verrast door de vloed, geen tijd
voor het vee, gelukkig zelf gered.
Vanuit Zuidland wordt per roeiboot
verbinding onderhouden met het Zuid-
landse Veer, gelegen aan het Haring
vliet. Hier zitten op een hooggelegen
stukje grond een zestigtal mensen, die
zich op deze bodem veilig voelen en
niet willen evacueren. „Wij hebben van
alles voldoende", zo werd door een van
hen gezegd.
Geïsoleerd
Naar schatting honderd schepen wi
onder vier mijnenvegers van de Ko
ninklijke Marine, zijn Maandagavond te
8 uur de Oranjesluizen oip weg naar
Zeeland gepasseerd. Heit merendeel
afkomstig uit plaatsen rondom
IJselmeer.
Van Volendam zouden bovendien
vissersschepen, geschikt voor het doen
evacueren van zeven- tot achthonderd
personen, zijn uitgevaren.
He burgemeester van Wilnis heeft
zeven kleine motorboten ter beschik
king gesteld.
Kijkers zijn alleen
maar lastig
Gebleken is, dat vele nieuwsgierigen
zich per auto naar de getroffen gebie
den begeveh. De hulpverlening onder
vindt hiervan hinder. Verzocht wordt
daarom aan automobilisten, die niet bij
de hulpverlening zijn ingeschakeld,
zich niet naar deze gebieden te be
geven.
In St. Philipsland werden tientallen
huizen door de razende storm verwoest.
Overal drijven huisraad, kleding en
dierencadavers rond. Onbeschrijfelijk
moet hier de angst zijn geweest in de
catastrophale nacht van Zaterdag op
Zondag.
Hellevoefsluis op het
Kind bij evacuatie
verongelukt
Een vrachtauto, die in de Boogj es te
Dordrecht reed, kwam Zondagmiddag
om kwart over vijf in botsing met een
personenauto, waarvan de bestuurder
evacué's kwam halen. Een achtjarig
kind, Astrid Kampman, gewoond heb
bende Pelserstraat, raakte met het
hoofd beklemd tussen beide auto's en
vedloor het leven.
Gehele vloot ingezet
Urk zal de vissersgemeente Stellendam
adopteren. Dit werd gisteravond tijdens
een vergadering van vertegenwoordigers
uit alle lagen van de bevolking besloten.
Op Urk is plaats gemaakt voor 250 vluch
telingen.
Morgenochtend vertrekken de laatste
van achttien IJsselmeerkotters van Urk
naar Zierikzee om aan de evacuatie mee
te werken. Daarmede is vrijwel de ge
hele Urker vissersvloot ingezet.
Een hogedrukgebied, dat op
de Oceaan in aantocht was,
breidt zich over het Noordzee
gebied, het zeegebied ten Wes
ten van Noorwegen en Scan
dinavië uit. Ook in Noord-
Scandinavië en Noord-Rusland
kwamen krachtige luchtdruk-
stijgingen voor.
Deze ontwikkeling in de lucht
drukverdeling betekent, dat in
het Noordzeegebied, Zuid-Scan-
dinavië, in onze omgeving en
Noordwest-Duitsland de winden
geleidelijk naar Noordoost gaan
ruimen.
Deze winden zullen komende
dagen geleidelijk koudere lucht
uit Scandinavië aanvoeren. Een
langzame daling van tempera
tuur in ons land moet worden
verwacht, waarbij reeds komen
de nacht plaatselijk lichte vorst
zal optreden.
(Van een onzer verslaggevers)
NIEUWERSLUIS, Maandagavond.
Het dorp Nieuwersluis, aan het be
gin van het kanaal door het eiland
Voorne, nabij de afgesloten Brielse
Maas gelegen, moest vandaag een zeer
druk verkeer verwerken. De verbin
ding tussen de Westrand van het eiland
Vooime en het vaste land van Zuid-
Holland liep o.a. via dit gehucht dat
zijn ontstaan te danken heeft aan het
graven van het kanaal. De normale
weg van Rotterdam, via Spijkenisse
naar Den Briel, was gedeeltelijk over
stroomd en daardoor moest alles via
I Nieuwersluis.
De vrouwen en kinderen hebben dan
ook de gehele dag voor de ramen ge
zeten of aan de deuren gestaan. En
wat zij hebben zien passeren, kunnen
zij eigenlijk niet meer navertellen Het
zijn lange colonne's vrachtauto's, bus
sen en personenauto's geweest. Dat
verkeer vond plaats in beide richtin
gen tot diep in de nacht. Bussen met
evacué's, vrachtwagens met vee, met
manschappen met boten en bootjes,
met zandzakken, en personenauto's met
Rode Kruis-hulp en andere noodzake
lijke hulpkrachten.
Toch heeft Nieuwersluis niet al het
verkeer gezien, dat over de Spijkenis-
serbrug het eiland Voorne en Putten
Mj a
HONDERDEN MET DE DOOD BEDREIGD
(Van een speciale verslaggever).
Aan het begin van Zuid-Beveland, daar, waar u enige dagen gele
den nog per trein de Zeeuwse tuin kon binnenrijden, ligt het dorpje
Rilland verdronken in het water. De betonweg houdt plotseling op
en gaat over in een grauw-bruin meer.
De kaarsrechte rijen van de boomgaarden steken nog slechts hun
wuivende toppen boven de golven uit en daar in de verte ziet men
de daken van de bijna verdronken huizen.
En op de ondergelopen zolders van die huizen gingen gisteravond
honderden menschen de tweede verschrikkelijkste nacht van hun
leven in. Saamgepakt onder de dakpannen, zonder eten of drinken,
met schreiende kinderen en ouden van dagen en overal rondom de
weerzinwekkende dreiging van het steeds weer opkomende zeewater.
Gistermiddag hebben wij aan boord
van een kleine motorboot, dde in aller
ijl per truck uit Utrecht was aange
voerd, een toöht naar Rilland meege
maakt. Burgers en militairen, in platte
stalen pontonboten, wrakke vletten,
simpele roeibootjes, wagen onophou
delijk hun leven om tot het belegerde
Rilland door te dringen en zoveel men
sen als maar mogelijk is mee terug te
brengen naar het gastvrije, warme Ber
gen op Zoom.
Aan het roer stond een bejaarde
ronde Zeeuw, vol enthousiasme on
danks het feit, dat hij 9inds Zondag
morgen niet meer uit de kleren ia ge
weest en tientallen tochten over het
kokende water naar Rilland maakte.
Natuurlijk deed ook ditmaal de motor
het niet en terwül sneeuw en hagel ons
bootje geselden en een ijskoude wind
ons voortdurend uit de koers trachtte
te dwingen, peddelden wij uit alle
macht op de verdronken straten toe.
Zondagmorgen waren de onovertref-
felijke commandotroepen uit Roozen-
daal als eersten daar gearriveerd met
hun itormboten. Zij hadden, toen het
water nog niet al te hoog stond, langs
de dakgoten touwen gespannen en
daaraan trokken zij hun boten van huis
tot huis en namen overal zoveel droeve
lading op als het bootje dragen kon.
Die touwen waren nu geheel verdwe
nen en slechts met de grootste moeite
wist onze bemanning het bootje voor
botsingen met de huizen te vrijwaren.
In wat eens straten waren stroomde het
water met onstuimige kracht.
In wilde warreling kolkte het op de
hoeken en kruispunten en het was, als
of wy een afschuwelijke todht door de
grotten van de onderwereld maakten.
Het water sloeg en klotste onbarm
hartig tegen de vensters en deuren van
de woningen. Hier en daar begonnen
de muren reeds te scheuren de straten
dreven vol huisraad en kadavers van
dieren en elke nieuwe golf, die de
Noordwester het dorp injoeg, bracht
nieuwe onwelriekende buit mee. Uien
en maïskolven, dode kippen en var
kens.
„Is daar nog Iemand?" schreeuwde
onze schipper naar de gesloten zolder
van een huis. Een oude man met tanig
gezicht stak zijn hoofd door een gat
in het dak naar buiten. Hij grijnsde en
schudde van nee.
„Nee jong, main tied is nog niet ge-
komme, ik blief nog maar een pooske."
De schipper maakte een wanhopig ge
baar. Driemaal eerder was hij reeds bij
het huis geweest, maar de oude Zeeuw
weigerde koppig om de laatste resten
van zijn have en goed in de steek te
laten. Liever ging hij nog een" nacht
vol helse verschrikkingen in, dan met
ons mee te gaan naar de veilige dijk,
waar tientallen auto's en helpers
in- of afreed. Want Spijkenisse en Ab
benbroek en Zuidland waren evenals
Den Briel de randgebieden, waar hulp
geboden moest worden.
Nieuwsgierigen
De politiemannen, die aan de Waal
haven bij Rotterdam stonden, moeten
een zware taak gehad hebben. Zij re
gelden het verkeer dat voor deze rich
ting bestemd was. Slechits die auto's
werden doorgelaten, welke op üe een
of andere wijze dienstbaar waren voor
het reddingswerk. Al het andere ver
keer werd van de weg geweerd, en da
is nog heel wat geweest. Want nog
altijd waren er nieuwsgierigen soms
benieuwd naar de lotgevallen van fami
lieleden die gaarne naar de getroffen
gebieden wilden. Aan hen moesten de
politiemannen een straf halt toeroepen.
Langs de gehele weg van Rotterdam
naar Den Briel stonden politiemannen,
daarbij geassisteerd door burgers, het
verkeer te regelen. Vooral in de avond
uren was deze regeling noodzakelijk.
Het duister op de wegen belemmerde
ieder uitzicht en bij iedere wegsplit
sing moest de juiste weg gewezen wor
den. De normale richtingborden van de
A.N.W.B. waren overbodig en op
de smalle kronkeldijken, waarlangs net
verkeer vandaag en gisteren en de vol
gende dagen nog zal gaan zijn borden
nergens te vinden.
Arnhem adopteert drie
getroffen plaatsen
In Arnhem is thans alles mobiel ge
maakt ter leniging van de nood
slachtoifcrs van de watersnood. Namens
het gemeentebestuur heeft burgemecs
ter Malser de adoptie door Arnhem
aangeboden aan de gemeenten Vlissin-
gen. Roosendaal en Hoedekenskerke bij
Terneuzen. Grote groepen evacué's zul
len in Arnhem ook geherbergd kunnen
worden. Een aantal instellingen heeft
hiertoe medewerking spontaan toege
zegd.
De gemeenteraad, die gisteravond in
spoedzitting bijeenkwam, heeft f 25.000
beschikbaar gesteld ten behoeve van
het Nationaal Rampenfonds.
IJmuider vissersvloot
biedt hulp
De gehele IJmuider vissersvloot, voor
zover beschikbaar, vaart uit om hulp te
bieden aan Zierikzee. Gisteravond om
halfelf waren reeds 21 vaartuigen uit
gevaren, waaronder loggers en kotters.
Meer schepen zouden in groepsverband
volgen.
wachtten voor het transport naar een
van de vele evacuatiecentra.
Maar in de volgende straat werden
wij met gejuich begroet. Uit verschil
lende dakramen hingen flarden van
een hemd of handdoek bij wijze van
noodsignaal. Toen de schipper een wo
ning nraaide, keek een vrouw naar
buiten en gilde van vreugde en angst
tegelijk. Angst dat wij op het laatste
moment van besluit zouden verande
ren en haar met man en kinderen in
de steek zouden laten. Zij wist beter
dan wie ook wat dat zou hebben bete
kend.
De vloed kwam weer opzetten. Het
water kwam opnieuw hoger, dat kille
bruine water met het gore, witte
schuim op de golven. De wind kreeg
soms alweer de allure van een kleine
storm en floot een duivelse melodie
door de dakspanten. Nooit zou iemand
beseffen, wat die mensen die Zondag
hebben meegemaakt. Toen loeide een
echte orkaan en sloeg met daverend
geweld het water over hun hulzen, die
reeds voor het grootste gedeelte onder
water stonden. Met elke nieuwe storm
aanval van de wrede waterwolf zagen
zij meer scheuren in de muren komen
Zij voelden de fundamenten wegzak
ken en zij wisten: Als er niet snel, heel
snel hulp kwam, de dood zou het einde
zijn.
En de hulp kwam niet snel genoeg
en komt dat nog niet. Er is een groot
tekort aan boten en ervaren bootslie
den.
Watersportliefhebbers In behouden
Nederland, beseft toch wat ge uw me
demensen aandoet wanneer u uw mooie
prettige boot veilig in de winterstalling
laat liggen. Die boot kan een, twee, ja
wel tien mensenlevens redden, wan
neer hij maar tijdig naar de noodge-
bieden wordt gezonden!
Reacties
Maar het gezin, dat wtf praaiden, be
hoefde niet nog eens zo'n nacht door
te maken. Man, vrouw en drie kinde
ren kwamen behouden in ons bootje en
voorzichtig, heel voorzichtig ging het
op de vaste wal aan. En toen kwamen
de reacties bij deze mensen, die zich
meer dan 24 uur achtereen onbewust
als helden hadden gedragen. De vrouw
herinnerde zich plotseling, hoe zij haar
buren voor haar ogen had zien ver
drinken. De man hoorde opnieuw het
angetgekerm van een zieke oude buur-
Een opname u/it de lucht
van Ooltgensplaat, één van
de dorpen welke er op Goe-
reeOverflakkee nog be
trekkelijk goed zijn afgeko
men. De huizen staan hier
voor het grootste deel tot
aan de dakgoot onder water.
(Luchtopname ANPFOTO)
vrouw, die iedereen vergeten wa« en
die geheel alleen in haar bedstee ver
dronk toen Zondagmorgen het water
elke minuut een traptrede hoger kwam
te staan.
Vreselijke drama's hebben zich daar
in dat kleine Rilland en in al die an
dere overspoelde dorpen afge-speeld en
nog altijd loert de dood op honderden.
Vreemde, zwarte monsterlibellen
zijn aan de hemel verschenen. De
Amerikaanse helicopters, die van
het vliegveld Gilze-Rijen af en aan
vliegen om mensen uit hun isolement
te verlossen. Daverend blijven zij aan
hun enorme molenwieken boven de
verdwenen boerderijen hangen. Een
touwladder zakt omlaag en met stram
me benen klimmen de geredden in het
wonderlijke vliegtuig. Velen, wij ho
pen zeer velen, zullen vanaf vandaag
op die vreemde manier hun eerste
luchtreis maken.
Ook de Belgische militairen zijn ge
komen met hun pontonniers en hun
motorboten. En steeds meer trucks
daveren langs de wegen, hun kleine
pleziervaartuigen in de laadbak en
niemand in Nederland begrijpt wel
licht hoe belangrijk die onooglijke
bootjes op dit ogenblik zijn.
Ons gezin uit Rilland werd aan de
dök door tientallen handen vast
gegrepen. Een jongen uit Amsterdam
nam het kleinste kindje in zijn armen.
Zijn gezicht zag asgrauw, zijn pak
hing aan flarden en zijn oogleden wa
ren rood ontstoken. Zondagmiddag om
zes uur arriveerde hij hier uit Am
sterdam. En sindsdien zag hij geen
bed en geen behoorlijke maaltijd.
Tweemaal haalde hij een kop koffie
aan de militaire cantinewagen en dat
was genoeg voor hem. Steeds weer
wanneer hij met zijn levende lading
tegen de wind in over de dijk was ge
worsteld naar de auto's, leek het hem
alsof hij flauw zou vallen. Maar dan
kwam daar weer een nieuwe sloep.
Dan ging hij opnieuw aan het werk.
O, ze zijn prachtig die vrijwilligers,
die uit alle delen van het land naar
hier gekomen zijn. Ze zijn onvermoei
baar en onverwoestbaar. Mensen uit
de gTote stad, van de heide, uit de
vermen, zij allen hebben diezelfde trek
in hun gezicht gekregen als onze kust
bewoner*.
Advertentie
KOU GEVAT...
EEN UIT DE VELE HONDERDEN
(Van onze speciale verslaggever).
Dit is een verhaal van een moeder uit Nieuw-Vossemeer, die wij
met haar kinderen in de cantine van de kunstzijdefabriek te Steen
bergen troffen, gered door de commandotroepen met een stoomboot.
.Zondagmorgen om halfzes werd ik kruinen, bouwvallen en ronddrijvende
wakker en het licht wou niet aan. Ik
stapte uit bed en stond meteen tot mijn
knieën in het water. Toen zijn wü
naar zolder gegaan. Wij zaten daar ten
slotte met zijn twintigen plus een
varken, ons varken. De beesten van
de meesten zijn verdronken, maar ons
varken dreef rond op een grote
schuurdeur.
Het water steeg razend snel, binnen
tien minuten was het twee meter hoog
Ik heb gegild om mijn kinderen, maar
nu zijn ze veilig en wel hier."
De vrouw sloeg beschermend haai
armen om twee bleekneusjes, die met
grote verwilderde ogen al die drukte
van de evacué's zaten aan te kijken
Moeders riepen hier om haar kinde
ren, kinderen om hun ouders. Elk
groepje nieuwelingen, dat binnen
kwam. werd door de anderen mei
vragen bestormd Inmiddels ronkten
over het donkere woelige water steed:
maar weer de motorboten met haar
schijnwerpers. Lichten speurden langs
de huizen trachtten verborgen boom
De grote Ahoy'-hal te Rotterdam ont
vangt honderden vluchtelingen uil de
overstroomde gebieden. De eerste zorg
van de ouders is voor de kinderen.
Dit kleintje, nog onbewust van alle el
lende, hapt met smaak in een boterham,
die Je vader haar voert.
Advertentie
Rheumatische Pijnen?
Stram en stijl ïóór Uw tijd?
Neem dan toch Kruschen Salts
en jaag zo de rheumatische pijnen uit
Uw leden. Kruschems zes minerale zou
ten hebben een wonderbaarlijke aan
sporende werking op lever, nieren
ingewanden Als die weer met jeugdige
energie hun bloedzuiverende taak ver
richten, weet U van geen rheumatische
pijnen meer. Want de oorzaak: onzui
verheden in Uw bloed worden radicaal
verwijderd, regelmatig, iedere dag.
Koop vandaag Kruschen bij Uw apo
theker of drogist en begin morg
ochtend die heilzame kuur.
kadavers te - dijden. Moeders met
kletsnatte kussensloop met
wat kinderk in de hand en een
zuigeling op de arm, sprongen in de
bootjes er dan ging het weer terug
naar de veilige wal.
„Laten de mensen toch in 's hemels
naam veel kleren sturen. Wij hebben
niets en er is zo veel nodig", zei ons
een meisje, dat reeds 12 uur onafge
broken in touw was met het uitdelen
van koffie, brood en schone sokken.
De enige kledingstukken, die nog over
waren.
Op het podium van de toneelzaal
schreiden kinderen in warme dekens
gehuld om hun moeders, die niet kon
den komen, omdat zij wellicht nog er
gens op de zolder van een huis zaten
of wellicht reeds verdronken waren.
Bouwopdracht voor
schepen teruggenomen
Van twee uit een serie van vier te bouwen
„Santa -schepen voor de Hamburg-Süd-
Amenka Linie is de bouwopdracht voorlopig
teruggenomen Bij de tewaterlating van de
„Santa Ines het tweede schip in de serie,
werd door de directie van Howaldts Werke
verklaard, dal tmanciermgsmoeilijkheden
de oorzaak van het intrekken der opdrach
ten vormen. De hoge staalprijzen zijn de
laatste tijd veelvuldig aanleiding geweest,
dat opdrachten niet werden verstrekt, aldus
de directeur.
Geen schoolvoeding voor
Evangelische kleuterscholen
De Evangelische kleuterscholen in Oost-
Berlijn kunnen vanaf het begin van dit jaar
geen schoolvoeding meer verschaffen aan de
kinderen, zoals op alle kleuterscholen tot nu
toe gebruikelijk was. aangezien door de
autoriteiten geen toewijzingen meer worden
gegeven. De 60 Evangelische kleuterscholen
in de Oostelijke sector verstrekten aan on
geveer 1300 kinderen een dagelijkse maaltijd.
De openbare kleuterscholen behouden de
gebruikelijke voedseltoewijzingen.