DOODSE VERLATENHEID OP F,TT,ANP
SCHOUWEN-DUIVELAND
Aantal doden
tot ongeveer 420
Bang
dring
e vermoedens
en zich op
Vliegtocht boven de getroffen gebieden
Zware terugslag in de
na-oorlogse opgang
DORDTSE BIESBOSCH
ONDERGELOPEN
Eén troosteloze
watervlakte
500.000 oulden
Prinses brengt
troost
Talrijke andere polders verloren
De Prins komt
ter tiü:
Helpen!
DINSDAG 3 FEBRUARI 1933
Redactie en Adan. N.Z, Voorburgwal 225, Amsterdam.
Bankier: Twentse he Bank, Amsterdam-
Telefoon 37900—S3222 (10 lijnen) Postbus 859.
Gem.-Giro Amsterdam T500 Postgiro no. 412739.
Abonnementsprijs 49 cent per week; 655 per kwartaal
Losse nummers 13 cent. Verschijnt dagelijks,
TuuxM"
ELFDE JAARGANG No. 2380
IETS KOUDER
(Geldig tot Dinsdagavond)
Veranderlijke bewolking met op de meeste plaatsen en
kele sneeuwbuien. Krachtige tot matige Noordoostelijke
wind. Iets kouder met in de ochtend plaatselijk lichte
vorst.
Zon op 8.16
Maan op 23.58
UITGAVE: N.V. DAGBLAD TROUW
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
Met het uur stijgt liet aantal slachtoffers van de watersnoodramp, die
het Zuidwestelijk deel van het land heeft getroffen. Gistermiddag waren
reeds ongeveer 400 doden geteld en gevreesd moet worden, dat de lijst
nog zal groeien, daar nog talrijke personen worden vermist. Onder hen
bevinden zich ook militairen.
Gistermorgen zijn ook de eerste berichten uit Schouwen-Duiveland ontvangen,
het eiland aan de Ooster-Schelde, dat vrijwel geheel verdwenen is en waarvan sinds
het begin van de ramp niets was vernomen. Met behulp van de radio-installatie
van een gestrand Fins schip kon de kustwacht seinen, dat de toestand hoogst ernstig
is. Verscheidene bewoners zijn verdronken. Uit Yerseke zijn vaartuigen vertrok
ken om hulp te bieden.
Ook van Tholen is nog weinig hekend. Men vreest, dat het aantal slachtoffers
ook hier hoog zal zijn.
Door de verbetering in de weersomstandigheden was de toestand in de ge
troffen gebieden gisteren overigens minder benard dan Zondag, al worden van
enkele plaatsen - o.a. van Voome-Putten - nog nieuwe dijkdoorbraken gemeld.
Op andere punten wist men na urenlang zwoegen onheilen af te wenden. Het red
dingsapparaat komt meer en meer in werking en de evacuatie van bedreigde
gebieden was vandaag in volle gang. Hele gezinnen hebben de narht doorgebracht
op de daken van hun huizen in hittere koude: te midden van striemende reeen
en hagelbuien.
Het aantal stuks vee, dat is verdronken, is niet bij benadering te schatten. Hon
derden cadavers spoelen aan. Vele koeien en paarden werden op het nippertje ge
red, terwijl zij, verstijfd van de koude, tot aan de rug in het water stonden.
(Van onze speciale verslaggever)
MAANDAGMIDDAG aan boord van de KLM-Dakota PH. TBZ
Er ligt een ragfijne nevelsluier over Zeeland. Het volle
zonlicht dringt er gemakkelijk doorheen en zet de barre woes
tenij, het verdronken land, in een hard, genadeloos licht.
Wij zoeken naar Schouwen en Duiveland, naar het welva
rende frisse gebied, één der tuinen van Zeeland. Schouwen
lijkt van de aardbodem te zijn verdwenen. Duiveland bezit
Zierikzee nog. De stompe toren rijst eenzaam op uit een grijze
wereld van nameloze verlatenheid. Men kan dit alles niet zien
zonder dat de ogen vochtig worden, het hart ineenkrimpt.
ANDERE EILANDEN
En ginds aan de andere zijde van
het Scheldewater, waar een rij boten
op weg' is naar Zierikzee, daar ligt
Noord-Beveland. De Noordzijde van
het eiland is behouden gebleven, de
Zuidzijde deelt het lot van Schouwen.
Kortgene, eenzaam en levenloos te
midden van een waterveld.
Veere, op Walcheren.,.. Omringd
door water. Heel het gebied ten Oos
ten van het Kanaal door Walcheren
biedt het beeld van een immense over
stroming.
Arnemuiden, de verbindingsdam.
Niet te vinden, laat staan te herken
nen.
Hier heeft de zee heerschappij ge
nomen.
Het is verbijsterend, zo, op tientallen
meters hoogte in het uitbundige zon
licht over deze geteisterde provincie te
scheren.
In een grote sprong naar Hansweert.
Dorp in het water, als zovele. En ner
gens mensen. De stilte is minstens zo
aangrijpend als het desolate beeld. Er
gens in de buurt van Krabbendijike
zien we de spoorbaan. Scheve seinpa
len en dan de rarls. Het lijkt of.de hand
van een reus de ijzeren staven terzijde
heeft getrokken. De rails zijn van de
spoordijk afgegleden en verdwijnen in
een poel van grijs water. Tientallen
meters verder komt. het baanvak te
voorsohijn.
En te midden van dit alles hetzelfde
catastrophaie beeld: verlaten dorpen,
verlaten boerderijen, waaraan het wa
ter vreet. Door niemand verjaagd.
Zwarte strepen, glanzende dijken in
het licht van de zon.
We hebben Tholen achter ons, Tho
len, welks dijken eveneens overspoeld
RADIOREDE MINISTER DREES
De fiere dijken van dit trotse eiland,
zij vervloeien op tal van plaatsen met
het water van de zee-armeh. Er is geen
land meer. In het Westen, waar de
branding witte strepen trekt, is de
duinenrand gebleven, is de duintop van
Westerschouwen bewaard gebleven.
Maar het land tussen de duinen en de
oude stad Zierikzee, het is verzwolgen.
De daken van de huizen, zij steken
niet meer boven het water uit. De gol
ven spoelen over de dakpannen. Het
eiland is een stuk van de zee gewor
den. Honderden meeuwen, die schijn
baar doelloos over de grijze vlakte
vliegen, zij vormen de enige levende
wezens in dit gebied.
Er zijn geen afscheidingen meer.
Telegraafpalen staan in rechte rijen.
Daar moeten de wegen zijn.
Er is geen verschil meer tussen wa
ter en land. Ziet men Schouwen, ziet
men de Oosterschelde, ziet men het
brede GrevelingenWie zal het
zeggen?
Nu is de vloed tot bedaren gekomen,
het water stroomt rustig door de dijk-
gaten, die gestaag uitgèhold worden.
In de witte kolking drijven plokken
hooi.
De dorpen.verloren eilandjes in
het watervlak, waarop de wind dui
zend rimpels trekt. Serooskerke, Kerk-
werve.de zee omspoelt de huizen,
de kerk. Geen mens is er te bespeuren.
Onze laagvliegende Dakota trekt een
|chte schaduw over verdronken Schou-
zijn en dat ook voor een groot deel
verzwolgen is door de waterwolf.
BRABANT
Brabants Westhoek.
Daar is. Halsteren, dorp dat :n één
slag in alle huiskamers bekend is ge
worden. Halsteren, zün evenbeela
Zie verder pag. 4, 3e bol.)
De minister-president, dr. W. Drees,
heeft gisteravond de volgende radio
rede gehouden:
„Twee dagen lang heeft een beang
stigend aanzwellende stroom van be
richten ons doen beseffen, welk een
ramp over Nederland is gekomen door
liet samentreffen van een springvloed
en van een orkaan uit ongunstige rich
ting. Ik behoef u de droevige bijzon
derheden niet opnieuw te schetsen.
Het zal allen duidelijk zijn geworden,
dat heel onze Westkust, van Texel tot
Zccuwsch-Vlaanderen, geteisterd is, en
dat in het bijzonder de Zeeuwse cn
Zuidhollandse eilanden, West-Brabant
en ook enkele delen van het vasteland
van Zuid-Holland zwaar getroffen zijn.
Groot zijn helaas de verliezen aan
mensenlevens. De volle omvang daar
van is nog niet bekend, maar zeker
zijn honderden omgekomen. Daaronder
velen bij pogingen om anderen te red
den. Wij herdenken hen met diepe eer
bied en onze gevoelens van medeleven
gaan uit naar de nabestaanden van die
slachtoffer werden van het waterge
weld.
Er is veel geleden, ook door die ont
snapt zijn aan de dood in de golven.
Het is een beklemmende gedachte, hoe-
velen alles hebben moeten prijsgeven,
die, na uren op zolders of zelfs op de
daken te midden van de woedende
storm, ten slotte, op Ihet nippertje
slechts, het vege lijf hebben kunnen
redden.
Nog beklemmender is het feit, dat
anderen wellicht nu nog in angstige
afwachting uitzien cf redding komt op
dagen. Met alle middelen van de mo
derne techniek wordt het menselijk
mogelijke gedaan om hen op te sporen,
te bereiken en te redden. Maar reeds
staan in de overstroomde gebieden
weer talloze boerderijen en huizen ver
laten, als eens op Walcheren en in de
Wieringermeer.
Wij weten niet wat er van zal blijven
staan. En wij weten nog niet bij bena
dering. hoe groot de schade ten slotte
zal blijken te zijn. Maar zeker is zij
buitengewoon ernstig. Het gebeurde
betekent een zware terugslag in de
opgang van ons volk na de oorlog. Een
opgang, die zich juist, duidelijker begon
af te tekenen.
NA 24 UUR:
O
Het ..Nationaal Rampenfonds",
Statenlaan 81, Den Haag, giro
9575, deelt mee, dat nog geen 24
unr nadat de inzameling van gel
den ten bate van de slachtoffers
was opengesteld, al meer dan een
half millioen is binnengekomen.
Gisterochtend omstreeks kwart voor
twaalf is H. K. H. prinses Wilhelmina
in Kloosterzande in Zeeuwsch-Vlaan-
deren aangekomen. Negen personen
lieten hier het leven in de vloedgolf.
Het was een zeer ontroerend ogen
blik toen prinses Wilhelmina de ge
voelens van deelneming van koningin
Juliana overbracht aan mevrouw De
Smet, van wie vier familieleden bij
Duivenhoek, na de doorbraak van de
dijk, de dood vonden in de golven.
Engelse „York" met 39
inzittenden vermist
Een Engels troepentransportvliegtuig
van het type „York" moet tijdens een
zware storm nabij New Foundland in
de Atlantische Oceaan zijn gestort. Het
toestel heeft 33 passagiers, onder wie
13 kinderen en een bemanning van 6
koppen aan boord.
Vliegtuigen, die 'na het ontvangen
van een SOS-sein waren opgestegen,
hebben gisteravond geen spoor van de
„York" kunnen ontdekken. Men vreest,
dat allen in het ijskoude zeewater zijn
omgekomen. De machine was met En
gelse militairen en hun gezinnen on
derweg van de Azoren naar Jamaica.
Tot hun ontzetting hebben de
landbouwers van de Dordtse Bies.
bosch hun prachtige polder, een
gebied van 1400 a 1500 ha, toch
nog verloren zien gaan. De naast
de Biesbosch gelegen Prinsenpol
der is al eerder overstroomd. De
scheiding tussen de Prinsenpolder
en de Dordtse Biesbosch, een ka
de, die de oudé veenveg wordt ge
noemd, is nu doorgebroken, zodat
het water uit de Prinsenpolder in
de Dordtse Biesbosch stroomt. De
polder staat blank en de schade
is, evenals overal elders op het
eiland van Dordrecht, enorm. Alle
polders ten Zuiden van de Wiel-
drechtsezeedyk zyn nu verloren.
De overstromingen op Schou
wen-Duiveland hebben het
grootste deel van het eiland
onzichtbaar gemaakt. Deze
huizen vormen nog enkele
herkenningspunten van
Schouwen-Duiveland.
(Luchtopname ANPFOTO)
O
Prins Bemhard heeft, in ver
band met de overstromingen, die
Nederland hebben geteisterd, zijn
reis door de Verenigde Staten
onderbroken.
Woensdagmorgen tussen zes en
acht uur wordt hij op Schiphol
verwacht. De Prins is voornemens
onmiddellijk na zijn aankomst de
getroffen gebieden te bezoeken.
j j ET zal nog wel niemand mogelijk
J7T zijn ook maar bij benadering te
schatten welk een ramp storm en
water sinds Zondag over ons land
hebben gebracht.
Honderden mensenlevens zijn reeds
te betreuren.
Enorme financiële schade is er aan
gericht. Allereerst voor de duizenden
die van huis en haard verdreven wer
den en slechts het vege lijf hebben
kunnen redden.
Maar ook voor ons land en volk als
geheel, dat juist met veel moeite en
inspanning weer enigszins van de
door de oorlog geslagen wonden was
hersteld, en nu het hoofd zal moeten
bieden aan een nieuwe ramp van nog
ongekende omvang.
We hebben wel op heel pijnlijke
wijze weer eens moeten ervaren hoe
zwak het vermogen van de mens js.
Ook van de mens van de twintigste
eeuw, die met zijn vernuft en tech
nische outillage haast alle krachten
van de natuur aan zich onderworpen
scheen te hebben.
Wel een reden om met grote be
scheidenheid en ootmoed het werk
onzer handen te beschouwen.
Maar dit mag geen reden zijn om
nu de handen maar in de schoot te
leggen.
Integendeel.
Zo ooit, dan geldt nu dat wij moe
ten doen, wat onze hand vindt om te
doen.
En dat is: helpen in de nood!
Het Nederlandse volk heeft vaker
zware beproevingen doorstaan.
En het heeft dan steeds schouder
aan schouder gestaan en met vereen
de krachten het nationale huis weer
gebouwd.
Zo zal het ook nu moeten.
De regering 7-al vandaag een ver
klaring over de toestand afleggen -en
naar wij verwachten met de Kamer
hierover van gedachten wisselen.
Doeltreffende maatregelen zullen op
korte termijn althans de ergste nood
moeten lenigen.
Maar het particulier initiatief blijve
niet achter.
Van tal van zijden zijn de blijken
'van medeleven trouwens reeds tast
baar.
Het voorbeeld van onze Koningin en
H.K.H. prinses Wilhelmina die zich
naar de geteisterde plaatsen hebben
begeven, vervult ons volk met grote
dankbaarheid. Wij zien er eens te meer
een bevestiging in van de nauwe ver
bondenheid van Oranje en Nederland.
Laten wij eensgezind en met voort
varendheid de schouders onder het
hulpverleningswerk zetten.
Niemand wachte op de ander.
Snelle hulp is dubbele hulp.
En wij doen een, misschien over
bodig, maar toch dringend beroep op
allen om het Nationaal Rampenfonds
in Den Haag, Statenlaan 81 (giro 9575)
ruim van middelen te voorzien.
Hetzij in geld of in de vorm van
kleding en dekking.
Zoals bekend verleent ons blad
hierbij gaarne zijn bemiddeling.
T.
BIJ STEENBERGEN
STIJGT WATER
De bevolking van St. Philipsland en
van Nieuw Vossemeer in West-Brabant
wordt geëvacueerd. Met vaartuigen
worden de bewoners van de bedreigde
punten gehaald en dan verder per auto
vervoerd.
Volgens de officiële gegevens is één
lijk aangespoeld. Steenbergen is nog
van Oud-Gastel en Dintëloord uit be
reikbaar. Het water stijgt bij Steen
bergen heel langzaam.
WERKERS GEVRAAGD
Het Rijksarbeidsbureau te s-Graven-
hage deelt mede, dat zowel te Goes als
te Middelburg onmiddellijk 150 arbei
ders nodig zijn uit de omgeving van
deze plaatsen.
De beschikbare arbeidskrachten die
nen zich zo spoedig mogelijk te melden
bij de arbeidsbureau's te Goes of te
Middelburg, waar ook nadere medede
lingen zullen worden gedaan.
AL 19 DODEN IN
ZIERIKZEE
Bij de overstroming van Zierikzee
zijn tot dusver 19 personen omgekomen,
aldus werd vernomen uit een brief die
uit Zierikzee per boot via Yerseke
werd gezonden.
De „Amateur Nooddienst" onder
houdt een aantal verbindingen met de
getroffen gebieden.
Koninklijke garderobe
werd nagekeken
Voordat H.M. de Koningin naar de
noodgebieden vertrok, heeft zij eerst
haar eigen garderobe en die van haar
vier kinderen nagegaan om te zien
hoeveel zij voor de noodgebieden be
schikbaar kon stellen. Een enorm pak
is op de intendance van het Neder
landse Rode Kruis ontvangen.
De goederen worden tussen de an
dere ter beschikking gesteld van de
Commissarissen van de Koningin in
de getroffen gebieden, die als leiders
van het hulpverleningswerk in hun
gebied de verdeling naar behoefte zul
len verzorgen.
De secretaris-generaal van het
Zweedse Rode Kruis heeft de direc
teur van het Nederlandse Rode Kruis
opgebeld om te vragen, waarmee Ne
derland in deze nood kan werden ge
holpen. Voorlopig is alleen om kle
ding gevraagd voor de van alles be
roofden. Ook het Belgische en het Lu
xemburgse gezantschap hebben het
Nederlandse Rode Kruis hulp aange
boden.
Loodsdiensten hervat
De loodsdienst HK 13 (Hoek van
Holland) is voor alle schepen, even
als de loodsdienst IJmuiden, hervat.
