NOODTOESTAND GEVOLGEN VAN IN ZEELAND; RAMP NIET TE OVERZIEN Hoe helpen? Organisaties draaien op volle toeren Minstens honderd doden in Engeland Koninklijke belangstelling Troelstra-oord voor evacué's Badpaviljoen half ingestort Goederen stromen binnen - plannen voor overwerk Ramp over Nederland Min. Algera in H. I. Ambacht van groot Evacuatie aantal dorpen in volle gang Een huis in Maassluis Schade enorm in Rotterdam HET VRIJE VOLK MAANDAG 2 FEBRUARI 1953 PAGINA 2 r Het dagelijks bestuur van het N.V.V. heeft besloten het Troelstra-oord in Beek bergen beschikbaar te stel len voor evacué's of kinde ren van evacué's. VJ Een onzer fotografen kwam in Lek-1 kerkerk de auto tegen, waarmee de Koningin en prinses Beatrix een tooht langs de getroffen gebieden ■maakten, voor zover deze bereikbaar, waren. Het hoge water trok grote I belangstelling van de koninklijke gas ten; men ziet hier prinses Beatrix 1 uit het raam van de auto wijzen op de ontzaglijke waterplas die op deze plaats van de dijk af zichtbaar was. heeft schade, zonder dat deze echter vooralsnog gevaar kan opleveren. Ook Breskens kreeg water binnen. Hier en daar rees het tot anderhalve meter. Nadere berichten melden, dat de Sloedam, die Walcheren en Zuid- Beveland verbindt, langzaam wordt overstroomd. Als het water niet stijgt is er geen groot gevaar. Neemt de watervloed toe, dan raakt Wal cheren volledig geïsoleerd. Nieuws nog verward Zeer verward is het overige nieuws uit Zeeland. We moeten volstaan met een droge opsomming van feiten, die in normale omstandigheden in onze krant kolommen zouden vullen: Een nieuwe dijkdoorbraak wordt gemeld bij Hoofdplaat in West- Zeeuwsch-Vlaanderen. Bij Terneuzen staan twaalf boerderijen onder wa ter, waarvan het vee niet geborgen kon worden. Op Goeree Overflakkee bij Middelharnis zijn vier mensen verdronken, in Stellendam en Oudorp heerst een noodtoestand, die eva cuatie der bewoners noodzakelijk maakt. In het woonwagenkamp te Middel harnis verdronken twee mensen, bij Kattendijke werken duizend mannen uit Goes koortsachtig om de dijk te behouden. Voor zover vannacht kon worden nagegaan, zijn op Goeree- Overflakkee alle polders onder water gelopen. Een verschrikkelijke toestand heerst eveneens in de zak van Zuid- Beveland, waar men begonnen is met evacuatie van vrijwel alle dorpen. Een groot aantal gezinnen is geïsoleerd en was vannacht door de enorme stroom en de storm niet te helpen. Overal in Zeeland wordt onder dik wijls wanhopige omstandigheden het reddingwerk voortgezet. In het Schuttershof te Goes werden van nacht niet minder dan vijfhonderd evacué's opgenomen. Het paviljoen Nieuw Brittenburg in Katwijk ontkwam niet aan het woedende geweld van de storm. Het voorste gedeelte stortte geheel in en verdween in de diepte; de achterste helft kreeg ernstige schade. Huismuur slaat weg (Van een onzer verslaggevers) De drie bewoners van een kleine boerderij in De Waver (gemeente Abcoude) werden in de nacht van Zaterdag op Zondag opgeschrikt door een enorme windstoot. Voordat zij er erg in hadden was een van de muren van hun woning totaal weggeslagen. In een zomer huisje in de buurt hebben zij een veilig onderkomen moeten zoeken. (Van onze verslaggevers) Een bewogen volk Is in actie gekomen, nadat het een ogen blik verbijsterd de ene jobstijding na de andere had aan gehoord. Plaatselijk doet men spontaan wat in de gegeven omstandig heden mogelijk is. Nationale organisaties zijn in touw voor de getroffen gebieden, kleine buurtcomité's lopen zich het vuur uit de sloffen. Diezenden hebben zich afgevraagd: hoe kan ik helpen en hoe kan ik het snél doen? En spoedig is ieder op eigen wijze aan de slag gegaan. Bij deze nationale hulpverlening gaan enkele nationale organisaties vooraan. Zij wijzen tevens de weg aan honderden, die wel helpen wil len, maar niet goed weten tot wie zij zich zullen wenden. Grote organisaties Zij die rechtstreeks geld willen storten, kunnen dit doen op giro 9 5 7 5, ten name van het Natio naal Rampenfonds, Statenlaan 81, Den Haag. Dit fonds werkt samen met de N a- tionale Commissie voor Vluchtelingenhulp, die alle plaatselijke afdelingen dringend ver zocht heeft, zo snel mogelijk een bus- sencollecte te organiseren. De gehele organisatie en het appa raat daarvan worden daartoe in dienst van het Rampenfonds gesteld. Het Rode Kruis ondersteunt deze actie. Het zal via de eigen af delingen een goedereninzameling organiseren en met de andere orga nisaties over wat het doet contact houden. Wie dus goederen wil geven, kan zich tot de plaatselijke afdeling van het Rode Kruis wenden en is er geen plaatselijke afdeling, dan kan men rechtstreeks een pakket zen den naar de intendance van het Rode Kruis in Den Haag, Fluwelen Burgwal 19. Nu reeds stromen de goederen t\ het Rode Kruis binnen. Mensen mei den zich aan om zich beschikbaar te stellen voor hulp en staan geduldig in de rij om zich op te geven. Vakbeiveging helpt Maar er gebeurt oneindig veel meer! Het landelijk bestuur van de Nederlandse Federatie van Vrouwe lijke Hulpverlening heeft alle afdelin gen verzocht, bij de burgemeesters van hun woonplaatsen hulp aan te bieden. Er zijn afdelingen die onder dak willen verlenen aan evacué's en die melden dit aan het Landelijk Be stuur. De raad van overleg, samengesteld uit de katholieke vakbeweging, de christelijke vakbeweging en het NVV heeft besloten om door middel van het opwekken van de leden om en kele uren te gaan overwerken, te trachten om een groot bedrag bijeen te krijgen. Hierover zal op zo kort mogelijke termijn met de werkgevers overleg worden gepleegd. Het Watersnoodfonds (voorzitter mr L. C. van Eeglien) is onmiddellijk in actie getreden en verzoekt om bij dragen voor het fonds, die gestort kunnen worden bij de firma Hope en Co, Amsterdam, de bekende bank aan de Keizersgracht 577-581. Do Nederlandse studenten laten zich niet onbetuigd. Uit Amsterdam, Utrecht, Leiden, Wageningen, Delft en Rotterdam komen berichten bin nen van hulpverlening. Dag en nacht Het personeel van de Bond voor Bedrljfsautoverkeer zal verder dag en nacht ln touw blijven om op tele foon K 1700-399866 meldingen te ont vangen van mensen, die vrachtauto's en auto's beschikbaar willen stellen. De Stichting 1940-1945 komt met zijn gehele inzamelapparaat in actie en de Bioscoopbond doet hetzelfde. Jeugdherbergen, kampen, buiten scholen, zelfs dierenasyls hebben zich gemeld met de boodschap: wij kun nen vluchtelingen en dieren onder dak bieden! Motorspuiten, brandweerwagens van niet getroffen steden zijn uitge rukt naar de noodgebieden. Trailers met kleine vletten spoeden zich langs de wegen. Boten met Rode-Kruis- personeel zijn uitgevaren om hulp te bieden. Voetbalwedstrijden zullen georgani seerd worden, waarvan de opbrengst naar het Rampenfonds gaat. Muziek verenigingen en fanfarecorpsen zul len een uitvoering geven, met een zelfde doel. Reders van de vissersvloot zullen sloepen beschikbaar stellen De Vrij metselaars van Nederland zullen hel pen en de „Independent Order of Odd Fellows" uit Nederland en België zullen dit ook doen. Alles doet mee Laten wij u nog even verder ver tellen wie allemaal „meedoen". Er zijn Nederlandse gemeenten die ge troffen gemeenten willen „adopte ren". De KNAC heeft een beroep op alle automobilisten gedaan, niet al leen voor vervoer in de noodgebie den. maar vooral ook voor het op halen van goederen. Alle Nederlandse padvindersver enigingen hebben gezegd: „Wij zijn paraat". Het Duitse Rode Kruis lieeft in Den Haag geïnformeerd, wat het voor ons doen kan. Van Gend en Loos. Stadionweg 49. Rotterdam (telefoon 78620) is bereikbaar voor alle provinciale evacuatie-commissa rissen. die voor evacuatie vervoers middelen nodig hebben. De Wieringermeer heeft in een telegram aan de minister van Water staat en het Nederlandse Rode Kruis onderdak aangeboden voor mensen en vee. Aannemersbedrijven hebben hulp aangeboden en personeel gezonden naar Oudekerk, Abbenbroek en andere plaatsen. De DUW is begonnen met het hulpwerk een stevige duw te geven, militairen werken naast duizenden studenten, vrijwilligers aan de dij ken. De EVO (Eigen Vervoerders- en Verladers Organisatie) heeft eige naars van wagens, speciaal geschikt voor vervoer van vee en huisraad, opgeroepen en zij hebben aLs verza melpunt de Ahoy-hallen in Rotter dam gekozen. Het Nationale Postzegelfonds voor tbc.- en chronische lijders heeft en slopen gegeven. Burgemeesters kunnen bij dit fonds in Voorburg aanvragen doen. Georganiseerd! En zo rolt het hulpwerk verder. Gemeentebesturen vergaderen. Ste den en dorpen zenden „hulptroepen", zandzakken, materialen, boten, de kens, enz. Eén dringend verzoek gaat naar allen uit, die hulp willen biedendoet het niet ongeorganiseerd. Begeeft u niet naar de getroffen gebieden om daar... in de weg te rijden en te lopen. Meldt u in de plaats van in woning bij de organisaties, die de hulpverlening in handen hebben. Geeft met milde hand aan de geld inzamelingen. Brengt dit geld tevoren in uw clubs en verenigingen, kanto ren en fabrieken bijeen. Er is véél nodig! Millioenen! (Vervolg van pag. 1) Er is rouw over doden in Vlissin- gen, Hoedekenskerkc aan de Honds- bossche Zeewering, in Sliedrecht en in Maassluis. Zeven mensen worden vermist in Poortugaai, acht in Os- senisse. Nederland zal nooit meer de nacht van 31 Januari op 1 Februari 1953 kunnen vergeten. Zo enorm is de wa tersnood, dat de overstromingen van 1916 er klein bij worden. Honderden sluks zee zijn dit weekeinde loeiend gestorven. Kunstwerken die niemand bedreigd achtte, raakten los onder de beukende slagen van het dol geworden water. In Noordwijk verdween een deel van de Wilhelminaboulevard. De nieuwe boulevard van Zandvoort werd gebro ken, de boulevard van Scheveningen moest gesloten worden voor alle ver keer. Ten zuiden van Rotterdam spoelden grote gedeelten van spoor banen totaal weg. Op de Zuidholland se en Zeeuwse eilanden braken de dij ken op tientallen punten. Het aantal polders, dat onderliep, is niet te over zien. De dijk van het Sloe bezweek er. wederom liepen Walcherense lan derijen onder met brak water. Een hotel bij Katwijk werd weggevaagd, evenals zwembaden in Noordwijk en Zandvoort. In het verpletterende tumult van de orkaan zijn schepen ten onder ge gaan. Een Poolse trawler zonk bij IJmulden, een sleepboot verdween in de kolkende Nieuwe Waterweg. Bij Noordwijk werd een kotter tegen de kust gesmeien, een Duitse sleepboot verloor zijn sleep. Zes runners waren aan boord... Koortsachtig is Zondag het red dingwerk georganiseerd, Koortsachtig in een chaos van ver broken telefoonverbindingen, een vol komen gedesorganiseerd treinverkeer en ondergelonen en onberijdbare straatwegen. Er werd gedaan, wat menselijkerwijs in het vermogen lag. De Generale Staf van het Leger gaf alle militairen uit de bedreigde gebieden order, zo snel mogeliik naar hun garnizoenen te gaan. Militairen in de kazernes werden geconsigneerd om op eerste alarm hulp te kunnen bieden. Alle beroepspersoneel werd opgeroepen. Het Rode Kruis mobiliseerde. Alle hulpcolonnes kregen bevel zich ge reed te houden om met materieel uit te rukken. De Nederlandse radio bewees bij dit alarmeren onschatbare diensten. Van acht uur af hedenmorgen was de nieuwsdienst regelmatig in de lucht. Oproepberichten werden vrij wel elk kwartier herhaald. NIET ONVERWACHT Het geweld, de chaos en de ellen de van deze nooit te vergeten nacht zijn niet geheel onverwacht over ons los gebroken. Al Zaterdagmiddag was de kust van Nederland in alarm toestand. Het K.N.M.I. voorspelde zware Wester-storm. ruimend naar Noord-West. en Noord, gepaard gaan de met springvloed. Dat, was om één uur 's middags. In die uren die volg den, ging de waarschuwing nogmaals uit. De alarmtoestand voor gevaarlijk hoog water werd afgekondigd in alle plaatsen ten Zuiden van Hoek van Holland. Schepen, die nog binnen konden komen, stoomden op volle kracht naar de havens. Al wat op zee was en de Nieuwe Waterweg of IJmui- den of Vlissingen niet meer kon be reiken, trachtte naar volle zee uit te wijken. Kort na zes uur terwijl de wereld al opgeschrikt was door een vreselijke scheepsramp in de Ierse zee braken de orkaanwinden door naar onze westelijke provincies. Om acht uur loeide het geweld met een gemiddelde snelheid van honderd kilometer per uur en uitschieters van honderdveertig kilometers per uur. Maar nóg was het laag water. De vernietigende vloed zou pas na vier uur 's nachts komen aanstor men. Zes uur in de morgen was voor Rotterdam het kritieke uur. Over wat zich afspeelde tussen van nacht twaalf uur en vanmorgen acht uur zal in onze vaderlandse geschie denis honderden jaren na vandaag nog geschreven worden. Zoals de Eli- zabethsvioed in de Middeleeuwen, zoals de watersnood in 1916, die vergeleken bij de ramp van van nacht klein wordt In betekenis. Ook minister Algera ,die Verkeer en Waterstaat beheert, was gisteren, evenals dr Drees, daar waar Nederlan ders door de overstromingsramp ge troffen werden. Minister Algera zien wij hier in Hendrik Ido Ambacht, waar hij het wegbrengen van meu bilair uit bedreigde woningen gade- (Van een speciale verslaggever) De Zeeuwse eilanden en Zeeuwsch-Vlaanderen kregen Zon dagmorgen een giertij te doorstaan, dat sedert 1906 ongekend was. Hoewel de berichten nog verward zijn, is komen vast te staan, dat de kustlijn van Walcheren op vrijwel alle kwetsbare plaatsen klappen kreeg van catastrophale betekenis. De eva cuatie van een groot aantal dorpen op Zuid-Beveland is in volle gang. Het aantal slachtoffers laat zich nog niet schatten, hoewel het zeker is, dat in Kruiningen, Veere, Terneuzen en Honte- nisse doden te betreuren zijn. Zowel in Oost- als in West- Zeeuwsch-Vlaanderen zijn eveneens plaatsen ondergelopen en sloegen er in de dijken grote gaten. Waar maar gevaar dreigde, zijn mannen en jongens- opgeroepen om bijstand te verlenen. Militaire hulpkrachten zijn onderweg. Het giertij van Zon dagmiddag 4 uur had op vele plaatsen minder uitwerking dan 's morgens, daar de wind naar het noorden ruimde. De vloed was een meter lager. (Van onze Londense correspondent, Richard Jokel) Engeland heeft een zeer somber weekeind gehad. De storm heeft langs de oostkust van de Humber tot de Theems ongekend hoge springvloe den veroorzaakt. Minstens 112 men sen zijn verdronken en het grote aan tal vermisten doet vrezen, dat dit aantal nog zal stijgen. Het ergst getroffen is een strook langs de kust van Lincolnshire ter breedte van vijftig kilometer. Overal ■hebben mensen de nacht van Zater dag op Zondag in zolderverdiepingen of op het dak moeten doorbrengen, maar in vele gevallen hielp ook dat niet: waar het water zes meter hoog kwam aanstormen, was bijna me mand in staat zich in veiligheid te stellen. Deel van Londen blank In de loop van Zondag zijn de verstijfde drenkelingen door militai ren en politie in bootjes van hun daken gehaald. Het plaatsje Mable- thorpe in Lincolnshire staat nog ge heel onder water. De zee spoelt er ongehinderd doorheen. KingsLynn, Felixstowe, Yarmouth en Cley zijn ook zwaar getroffen. Canvey Island in de monding van de Theems, waar 13.000 mensen wo nen, is geheel geëvacueerd. In Hun stanton zijn veertig mensen verdron ken, het grootste aantal voor een enkele stad. De rivieren konden het door de vloed opgestuwde water niet verwer ken en traden tot ddep in het bin nenland buiten hun oevers. Zo is ook een deel van Londen blank ko men te staan. Uit de laaggelegen straten langs de Theems moesten de mensen geëvacueerd worden. Vlissingen, waar de vloed Zaterdag middag een gat in de boulevard had geslagen, kreeg van Zaterdag op Zon dag de volle laag. De boulevard is een ruïne geworden. Golven joegen een onmetelijke hoeveelheid water over de borstweringen. Er zijn gaten met een breedte van 150 meter en een diepte van 20 meter ontstaan. Zondag in de vroege ochtend stuw de het water met zulk een grote kracht de kleine vissershaven binnen, dat de kademuren de stroom niet meer konden stuiten. Wilde golven sloegen het water over naar het Bellamypark en stort ten zich beladen met zand, slib en wrakhout in de kleine straten van de oude stad, vanwaar het water zich een weg baande naar de buitenwijk en lager gelegen nieuwbouw. Van de kilometerslange boulevard bleef geen honderd meter onbescha digd. Kwelwater ondermijnde in de opengeslagen gaten het zandlichaam van de boulevard, zodat ook langs die weg het water binnenstroomde. Bij iedere vloedgolf sloegen tonnen bazalt en stenen weg: de zee stond op sommige punten tegen de huizen aan. Achter de boulevard en in de ondergelopen straten is een ravage ontstaan die zijn weerga niet kent. De gevolgen voor Vlissingen van de springvloed zijn erger dan de inun datie na het bombardement van de dijken in 1944. De inventarissen van tientallen winkels dreven mee in de moordende stroom. Talrijke mensen, die wilden vluchten, zijn meegesleurd en konden zich met grote moeite red den. Uit een der hoofdstraten kwam een vloedgolf, die een luxe-auto zestig meter meesleurde. Andere wagens konden niet meer tijdig weggereden worden en kwamen tot de kap in het water te staan. Drie gaten In de oude dijk bij Fort Ramme- kens sloegen drie gaten. De boeren uit de achterliggende polder hebben hun noodzakelijke bezittingen in vei ligheid gesteld. Dicht bij de Sloedam ontstond eveneens een dijkgat. Een gezin met vijf kinderen raakte op de boerderij geïsoleerd. Er zijn pogingen in het werk gesteld de mensen te bevrijden. In Veere is geen straat meer heel. De hoge vloed overstroomde de ge hele stad evenals een gedeelte van Amemuiden. Het echtpaar Leenmans uit Veere kwam bij het zoeken naar een goed heenkomen in de kolkende stroom om. Bij Vrouwenpolder ontstond een gat. Van de duinen tussen Vrouwen polder en Domburg is tien tot dertig meter weggeslagen. Het Middelburgse Waterwingebied bij Oranjezon liep onder. Het water drong door in de zoet waterkanalen en in de pompstations. De Zeeuwse hoofdstad en ook andere plaatsen op Walcheren zijn van drinkwater verstoken. Te Nieuwland, bii de nieuwe Sloepolder, is de situatie kritiek. Bij Domburg staat een strandhotel op instorten. Het gebouw hangt boven een gapende afgrond van der tig meter, op de top van een duin, dat zo goed als geheel is weggeslagen. Tussen Domburg en Westkapelle zijn in de duinen twee gaten gesla gen. Het water loopt alleen binnen bij de hoogste vloedstand. De zeedijk van Westkapelle, die kort geleden zware schade leed, had relatief veel minder te lijden. Hier en daar is de kruin weggeslagen. Op die punten bestaat er geen acuut gevaar. De Kreekrakdam en de Sloedam. die Walcheren en Zuid-Beveland met Noord-Brabant verbinden, hébben beide schade opgelopen. De spoorwegen hebben de dienst moeten staken, daar de rails op de dammen gedeeltelijk zijn wegge spoeld. Naar de mening van des kundigen bestaat de mogelijkheid, dat de dammen ondermijnd zijn, en dat zij zullen doorbreken. Hier door zouden de beide eilanden vol komen geïsoleerd raken. De situatie van Zuid-Beveland is zo nodig nog ernstiger dan od Wal cheren. Ten gevolge van dijkdoorbra ken zijn tal van dorpen tot evacueren overgegaan. Bewoners van Kruinin gen, Krabbendijke, Ellewoutsdijk, Rilland, Wolphaertsdijk, Baarland en Hoedekenskerke hebben de wijk ge nomen. Veelal naar Goes, voor zover deze stad nog bereikbaar is. Als de dijk bij Kattendijke door breekt, worden Goes en Kloetinge eveneens met overstroming bedreigd. Men is nog optimistisch gestemd. Op alle gevaarlijke punten wordt met man en macht gewerkt om de dijken te verstevigen en kleine gaten te dichten. Vele slachtoffers Kruiningen vooral heeft zwaar ge leden en staat volkomen onder water, hier en daar tot drie meter hoog. Naar de schaarse berichten, die uit dit rampgebied binnenkomen, meld den, zouden er vele slachtoffers ge vallen zijn. De veerboot van KruiningenPerk- polder is uit de haven door een dijk gat landinwaarts gesleurd. Al het vee is omgekomen. Uit de minder be dreigde plaatsen is hulp geboden om de evacuatie zo vlot mogelijk te doen lopen. Ook uit Wemeldinge en Hans- weert zijn mensen weggevlucht. De kust van Zeeuwsch-Vlaanderen heeft het zwaarst geleden bij Cad- zand. Hoofdplaat, Terneuzen en bij Hontenisse. Bij Hontenisse zijn acht mensen om het leven gekomen, toen drie huizen instortten, in Terneuzen twee. De Nieuw-Neuzenpolder staat blank. Van Terneuzen is de binnenstad .overstroomd, bij Hoofdplaat heeft de dijk reeds aanmerkelijke schade. De bewoners zijn zelf tot evacuatie over gegaan. Zij vinden onderdak in Bier vliet. De duinafslag bij Cadzand is van een dermate grote omvang, dat ook hier groot gevaar dreigt. De afsluitdijk van de Braakman Troosteloos is de aanblik van d:t hoekhuis in Maassluis, dat door het woedende water werd gesloopt. De benedenhoek is helemaal weggesla gen, de vloer van de eerste etage hangt schuin naar beneden, de boven kamer zelf is leeg, alleen het dak welft er zich nog overheen. Zater dag was dit nog een gewoon huis... (Van een onzer verslaggevers) Alleen al aan de gemeentelijke eigendommen heeft de watersnood in Rotterdam een schade aangericht die in de millioenen guldens loopt. Dat is de mening van deskundigen, die gisteravond langzamerhand een ontstellend beeld voor zich zagen oprijzen uit de onoverzichtelijke chaos. Rotterdam-Zuid kreeg het het zwaarst te verduren. Langs hele straten en wegen zijn de trottoirs weggespoeld. Talloze rioleringsbuizen zijn gesprongen door de te hoge druk en op die plaatsen traden onmiddel lijk na het wegvloeien van het water verzakkingen op. De leidingen voor gas, electriciteit en water zijn vrijwel overal waar het water zich een weg zocht, aan getast. Dat betekent, dat de gemeente een nauwkeurig onderzoek zal moe ten instellen naar de nu nog on zichtbare schade. En daar is men lang niet optimistisch over. Vooral in het oude Feijenoord en het gebied aan de Rijnhaven is de schade enorm. Deze gebieden liggen buiten de waterkering en kregen dus de volle laag.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2