ms
ten
w
4
„Atlantik Walle brak wilde golven
bij Noordwijk en Katwijk
1
___j
I
Hulp van alle kanten
Militairen bieden
veel hulp
Maandag 2 Februari 1953
Pagina 1
Brede duinstrook vóór Boulevard verdwenen
(Van een speciale verslaggever)
Zeer zware, ten dele voor tientallen jaren onherstelbare schade heeft het
noodweer aangericht in de badplaatsen langs de Noordzeekust, die het zwaar
ste geweld van de over de schuimende open zee aanstormende Noordwester
moesten opvangen.
Langs de gehele kust werden de duinen over tientallen meters diepte weg
geslagen, waardoor de glooiende hellingen naar het brede strand verander
den in aangevreten stijle zandwalien, die vrijwel loodrecht in zee of op een
smal strandje neervallen. Hoe ernstig deze duinslag in het algemeen ook
zijn mag hier en daar ontstonden zelfs critieke situaties voor het achter
land liet ergste doen deze gevolgen van de storm zich gevoelen in de bad
plaatsen, die ten dele gebouwd zijn op deze duinstrook langs de zee.
Eén blik op de kaart toont, dat in deze gordel van badplaatsen Katwijk
en Noordwijk het zwaarste, geweld van een zuivere Noordwester te verduren
hebben. De schade, in de vissersbadplaats en de bloemenbadplaats aange
richt, betékent dan ook een zeer zware slag, waarvan deze dorpen zich zeker
niet vóór hei komend seizoen kunnen herstellen. Erger nog: de naweeën zul
len zich nog tientallen jaren doen voelen.
levard waarlangs een stijle glooiing
naar het strand voert.
De mooie toegangen tot het strand
var» eertijds zijn verdwenen. Het aan
zicht van de badplaats is geschonden,
en het zal weer lang duren, voordat
deze van de wonde genezen is. Katwijk
kan zich slechts troosten met de ge
dachte, dat het als 'familiebadplaats
zelfs in ongunstiger omstandigheden
MODERN HOTEL
VERWOEST
Voor Katwijk, dat zich juist in de
laatste twee jaar weer trachtte op te
richten van een ogenschijnlijk onher
stelbare verwoesting in de oorlogs
jaren, betekent deze aanval van de
natuur een ramp, waarvan de gevolgen
zeer ernstig zijn.
Om ruim vijf uifr Zondagochtend
bereikte de springvloed, die bovendien
werd opgejaagd door de ongekend felle
storm, een hoogtepunt in deze omge
ving. Ook de windkracht bereikte hier
toen een maximum..
In die uren hebben zee en wind hun
slagen toegebracht aan Katwijk en
Noordwijk, die zwaar gehavend uit de
strijd zijn gekomen. In Katwijk werd
de hoogste waterstand genoteerd, die
ooit werd geregistreerd, namelijk onge
veer 4meter boven NAP. De golven
sloegen rnet razend geweld over de
buitensluizen, over de duinreep langs
de boulevard en uiteindelijk ook over
de boulevard zelf. De uitwatering werd
dichtgedreven met het zand, dat elders
met tonnen tegelijk van de duinen
werd geslagen.
Onweerstaanbaar gewehl
Niets, wat binnen het bereik van de
aanstormende krachten kwam, was
tegen dit geweld bestand. Het tiental- f
len meters brede duinterrein voor de I
boulevard, waardoorheen zich de wan
delweg kronkelt, sloeg met grote stuk
ken'tegelijk weg, zodat binnen korte
tijd de zee knabbelde aan de Katwijkse
boulevard, voor zover die niet door een
lage muur naai' het voorterrein be
schermd werd.
Zondagochtend was zo goed als het
gehele voorterrein van de Boulevard
verdwenen, wandelweg incluis. In de
vroege ochtend spoelde de muziektent
weg. Resten daarvan, die na teruglopen
van het tij op het zéér' smalle strand
waren achtergebleven, werden in de
loop van Zondag zo goed en zo kwaad
als het ging geborgen.
Nadat het geweld van het water de
duinstrook langs de Boulevard had
doorgeslagen, sloeg de zee haar klau
wen uit naar Nieuw Brittenburg. Dit
café-restaurant stond eertijds aan de
landzijde van de Boulevard, werd in
de oorlog tegelijk met de gehele Bou
levard-bebouwing door de Duitsers ge
sloopt om schootsveld te verkrijgen
voor de versterkingen in de Atlantik
Walle en werd na de oorlog als een der
eerste bouwwerken in de afbraakstvook
herbouwd, ten dienste van het vreem
delingenverkeer in het badseizoen.
Het herrees aan de zeezijde van de
boulevard, doch aan de landzijde van
de wandelweg door de duinstrook
tussen Boulevard en zee. Een uniek
ontspanningsoord, in moderne stijl op
getrokken.
Water -en wind hebben in enkele
uren dit bouwwerk gesloopt. Zondag
ochtend stortd nog slechts de helft aan
de landzijde overeind, gevaarlijk ba
lancerend op de afgebrokkelde duin
rand, geteisterd en in flarden gerukt
door de gierende storm.
Katwijk bezit nog een andere ont
spanning direct aan zee, ook gelegen
tussen Boulevard en wandelweg in het
voorduin. Deze ontspanning is gespaard
gebleven, doordat voor dit café een
bunker van de Atlantik Wall in het
zand verzonk bij de opruimingswerk
zaamheden na de bevrijding. Deze be
tonnen kolos, blootgewoeld door het
geweld van de golven, heeft de kracht
van de zee gebroken zodat dit café
behouden kon blijven.
Maar de gebouwtjes van de redding
brigade, de politiestrandpost, de bad-
outillage, alles werd door de zee ver
zwolgen.
Met man en macht aan
tot gemeengoed hadden gemaakt en
bekend was geworden, dat tegen zes
uur de nieuwe vloed met angst en
peven tegemoet werd gezien, een
vreemdelingenverkeer als op een Bol-
lenzondag'. Velen dier kijklustigen
werden „teleurgesteld". De zee be
reikte geen nieuw hoogtepunt. Mede
doordat inmiddels de wind was afge
zwakt en bovendien naar hel Noorden
gedraaid waardoor de aanval op de
kust in scherpte afnam.
Het autoverkeer werd echter veilig
heidshalve van de Boulevard geweerd.
Met touwen was reeds een afzetting
aangebracht om ook het andere pu
bliek op veilige afstand te houden, als
de toestand opnieuw critiek mocht
worden.
Zowel in Katwijk als in Noordwijk
heeft de voormalige Atlantik Wall
van de Duitse bezetters een nuttige
functie vervuld tijdens deze aanval
van denatuur. De betonnen wal en
bijbehorende kazematten werden door
ondergraving en kantelen indertijd in
het duinterrein voor de Boulevard be
graven aangezien het in die tijd te
duur was om ze door sloping te ver
wijderen. Het vreemdelingenverkeer
moest toen zo snel mogelijk weer op
de been worden geholpen.
nog profiteren mócht van de trouw, Thans zijn die betonnen gevaarten
die families beter vermogen op te bren
gen, dan de badgasten van welk ander
vacantiedord ook.
Toestand in Noordwijk
In de bloemenbadplaats Noordwijk
schond het geweld van de zee hoofd
zakelijk de belangrijke Noord-Boule
vard.
Om vijf uur Zondagochtend hadden
de golven reeds al het (hier smallere
dan in Katwijk) duinterrein vóór ae
Boulevard weggeslagen. In de late
schemer dreunden de golven over de
Noord-Boulevard, hun schuimende
spatten opjagend tegen de voorgevels
van de grote hotels. Tot over het
straatdek. tot tegen de omheiningen
van "de hotelterrassen, joeg de zee het
wrakhout van duinafzettingen, de helm
van de duinen, de steunen en tegels
van wandelpad en Boulevard.
Tussen het hoge Palace hotel en café
Van Schie ontstond een windtrog,
door liet geweld van de zee blootge
woeld, doch niet gebroken, waardoor
zij ais golfbrekers op het smalle strand
hebben gefungeerd. Waren die beton
nen gevaarten er niet geweest, dan
was de zee ongetwijfeld verder door
gebroken, en had zowel in Katwijk als
in Noordwijk niet alleen de Boulevard,
maar waarschijnlijk ook de gehele
Boulevardbebouwing ondermijnd of
gesloopt.
Het is verheugend, dat die betonnen
muur, die zovelen geërgerd heeft en
zovele millioenen ook aan ons land
heeft gekost, althans deze vrucht heeft
afgeworpen.
Het totaal vernielde restaurant
Brittenburg op de zwaar bescha
digde strandboulevard te Katwijk.
foMfr **s ij
■:4
het werk
Met man en macht is men de gehele
Zondag in touw geweest, om te redden
wat er te-redden vielbescherming van
de nog intact gebleven voorduinen, de
bedreigde punten van de Boulevard,
het door de betonnen bunker be
schermde café „Het Zwaantje".
Verwonderlijk is, dat de nieuwbouw
aan de Boulevard betrekkelijk weinig
schade heeft opgelopen. Natuurlijk, zo
als elders in Katwijk en het gehele
land, ook hier afgewaaide dakpannen,
ingedrukte ruiten, ontzette muren en
zelfs, in geval van verdere afzanding,
bedreigde woningen, maar nergens
ruïneuze gevolgen in eerste instantie.
Over het geheel genomen betekent
deze aanval van de elementen voor
Katwijk echter een onnoemelijke
schatle. Met grote offers is Katwijk in
de laatste jaren herbouwd na de ver
woestingen in de oorlog. Bij dc her
bouw werd de boulevard-bebouwing
zover landinwaarts verlegd, dat ruimte
bleef voor een royale boulevard en een
daarbuiten gelegen wandelweg. Het is
onmogelijk de schade te herstellen, die
aan deze opzet is toegebracht. Tiental
len jaren zullen nodig zijn, om de zee
weer voldoende zand te laten uanvoe-
•n rovaal front van
waardoor de lucht in onmetelijke snel-t
heid wegstroomde, alles_ meenemend, k-élJC 6U tWCf-i) O d'cl 6I'llGil
de viss- 's'"
zal mc.'tcn s
1 het voorlopig
•en smalle bou-
wat in zijn weg lag, Daardoor ont
stond een sleuf dwars over de Boule
vard, die ieder rijverkeer onmogelijk
maakte.
Het Zuiderbad voor hotel Seinpost
verdween volkomen. De badkoetsen
dreven weg en w er dep. te pletter ge
slagen, De houten gebouwen werden
neergeveld door water en wind. Van
het nieuwe hotel Zeelust werd een deel
van het dak opgelicht en verwoest.
Kotter in moeilijkheden
Tussen Noordwijk en Katwijk kwam
Zaterdagmiddag de kotter ..Oudorp 13"
in mce.lijkheden. Het scheepje, waar
op zich tien koppen bevonden, liep
even ten Zuiden van de Noordwijkse
bebouwde kom op liet strand en werd
later door de golven legen de afge
brokkelde duinen gedreven.
De commandant en bemanning van
de Katwijkse reddingboot begaven zich
ter oriëntatie over land naar de stran
dingsplaats. Het bleek, dat geen hulp
per reddingboot gegeven behoefde te
worden. De bemanning verliet Zater-
avond het schip en kwam veilig aan
wal.. Thans ligt het bootje aan de voet
van een betonnen bunker, die eertijds
diep in de duinen verscholen was. Het
is zeer de vraag, of de kotter gered
kan worden.
De in Noordwijk aangerichte schade
wordt door deskundigen voor een deel
onherstelbaar genoemd. Het duin gaat
thans verticaal van de rijweg van de
Boulevard naar beneden naar het
strand. Hier moet, (wil men geen
strandmuur, die het gehele strandbeeld
als bijv. in Scheveningen ontsiert, bou
wen) een nieuw duintalud naar het
strand worden aangebracht, hetgeen
alleen len koste van de Boulevard-
breedte kan gaan.
Foto's uit dc tijd van 13951900 to
nen een soortgelijke situatie aan. Voor
het tegenwoordige Palace-hotel was de
boulevard toen veel smaller dan in de
laatste jaren.
Sindsdien heeft de zee tientallen me
ters duinterrein aan Noordwijk toege
voegd. In enkele uren heeft zij die
gift. weer teruggenomen.
Als op een Bollensondag
Vooral in Noordwijk ontstond legen
het einde van Zondagmiddag, toen de
radioberichten de rampzalige toestand
uitgebrand
Eén dode
Door nog onbekende oorzaak zijn
Zaterdagnacht in Wognum (N.B.) het
café „De Vier Heemskinderen" en twee
belendende boerderijen uitgebrand.
Een van de veehouders, wiens huis
door het vuur was aangetast, is ter
plaatse van schrik overleden.
Elf brandweercorpsen namen met
omstreeks honderdtwintig spuitgasten
deel aan de bestrijding van de vlam
men, die door de storm hevig werden
aangewakkerd. Met moeite konden
vier andere panden voor het vuur wor
den gevrijwaard.
In de vlammen is ook een paard om
gekomen. De totale schade wordt op
honderdduizend gulden geschat.
Goederenstroom naar hel
Rode Kruis I
Op 12 telefoontoestellen van het j
hoofdbestuur van hel Neil. Rode Kruis
kwamen reeds gisterochtend aanbie
dingen binnen voor hulpverlening.
Deze kwamen uit alle lagen der bevol
king, van dokters, dijkwerkers, lieden
die met vee kunnen omgaan, oud-ver
pleegsters, ae vakbeweging en vele
burgers, die woonruimte aanbieden.
Men had de indruk, dat ieder wilde
helpen zoveel maar mogelijk was. Ook
de studenten en de padvinders boden
zich aan.
In Almelo, Hengelo en Enschede, zijn
inzamelingen georganiseerd. Uit En
schede zijn gisteravond 12.000, uit Al
melo 2000 dekens verzonden, ook ver
trokken er wagens uit Hengelo en
Borne.
In Almelo zal men 'drie dagen lang
reld en goederen verzamelen. Aan het
personeel der bedrijven is verzocht,
overuren te maken ten behoeve van de
;etroffenen. De directies zullen even
tueel de zo beschikbaar komende be
dragen verdubbelen.
Vele honderden hebben zich in vele
plaatsen verdienstelijk gemaakt bij de
inzamelingen van kleding en materi
aal. Tientallen zwaarbeladen auto's uit
de niet getroffen delen van ons land
stroomden gisteren en vandaag Den
Haag binnen om .aan de intendance
van het Nederlandse Rode Kruis kle-
ding. schoeisel, dekens en meubels te
brengen.
i Binnen het half uur, nadat gisteren
j het radiobericht over deze kleding-
inzameling was uitgezonden, kwamen
de eerste giften reeds binnen en om elf
uur gisteravond kon er in het gebouw
i van de intendance niets meer bij.
Dankbaar werden toen de aanbiedin-
j gen aanvaard van vele firma's, die ma-
gazijnruimte en pakhuizen ter besehik-
l king stelden.
I Het Deense Roode Kruis heeft, onder
I betuiging van diepe sympathie aan de
i Nederlandse zusterinstelling hulp aan-
I geboden.
j Er heeft zich een comité gevormd,
l bestaande uit Indische Nederlanders en
uit in de woonoorden in Nederland
verblijvende Ambonezen, tot leniging
van de nood.
(Giften kunnen worden gestort ten
name van de penningmeester, de heer
H. J. Top, bij de Nederlandse Handel
Maatschappij, Kneuterdijk, 's-Graven-
hage).
Ook de Care verleent hulp
Onmiddellijk na de eerste berichten
over de nationale ramp is ook het
apparaat van de Care de Ameri-
Op het stationsemplacement van
Dordrecht is een groot gedeelte
van het spoorweglichaam ten Wes
ten van het station in de nacht van
Zaterdag op Zondag weggeslagen.
Een groot gedeelte van het dijk-
lichaum is geheel weggespoeld, zo
dat dc rails en de betonnen voet
stukke a varC de bovenleiding in de
luch:ijn komen te hangen en het
treinrerkeer hier volkomén ge
stremd is
kaansc hulporganisatie in volle
werking getreden.
Reecis Zondagochtend half elf wer
den 100 voedselpaketten van 15 kg elk
en 65 deken-paketten ter beschikking
gesteld.
De Care (Cqperative for American
remittances to Europe) zal ook onmid
dellijk in het buitenland een algemene
inzameling houden voor hulp aan de
noodgebiedc.il.
Duitse hulp
Het Duitse Rode Kruis zal in 'Den
Haag en Brussel vragen, of het van
dienst kan zijn bij het helpen van
ilachtoffers van de overstromingen,
aldus heeft de secretaris-generaal van
het Duitse Rode Kruis, Walther Hart-
mann te Bonn medegedeeld.
Het bestuur van het Westduitse vak
verbond, dat zes millioen leden telt,
zou Maandag in Dusseldorp bijeen
komen om te spreken over maatrege
len om de slachtoffers van de over
stromingsrampen in Nederland en
België te helpen.
Tien Britse helicopters
beschikbaar
Terstond nadat bekend was ge
worden, dat de watersnood een zeer
grote omvang aannam, hebben de
hoogste militaire autoriteiten aan
de onder hun bevel staande met
bewegingsvrijheid of met. permissie
gegane militairen opdracht gege
ven onverwijld naar hun garnizoe
nen, standplaatsen en inrichtingen
terug te keren. Vervolgens zijn
alle strijdkrachten onder het cen
trale bevel gesteld van de Neder
landse territoriale bevelhebber, de
luitenant-generaal D. C. Buurman
van Vreeden, om door deze ter as
sistentie te worden aangeboden
aan het civiele gezag.
Ook de belangstelling en medewer
king van buitenlandse zijde is zeer
groot. Amerika en Canada zegden alge
mene militaire hulp toe. Frankrijk stel
de twee pioniersbataljons ter beschik
king. Van Nederlandse zijde is ge
vraagd deze bataljons voorlopig gereed
te houden. De Britse marine stelde tien
helicopters ter beschikking, die op de
vliegbasis Woensdrecht gestationneerd,
voor evacuatie van bewoners van ge-
isoleerde boerderijen zullen worden
ingezet. Ook België, zelf getroffen door
de ramp, stelde een b'ataljon voor hulp
in Zeeuws-Vlaanderen ter beschikking.
Twee compagnieën werden reeds aan
gevraagd.
Voor zover thans bekend zijn enkele
van de voornaamste, reeds genomen
maatregelen: 1. Troepen uit Breda,
Den Bosch, Geertruidenberg, Oirschot
en Roosendaal zijn in het bedreigde
gebied bij Willemstad en Kruiningen
ingezet.
2. Eenheden van de koninklijke ma
rine zijn op Walcheren.
3. Marinestrijdkrachten uit Rotter-
Ten Zuiden van Dordrecht wer.
ook de grote Rijksweg naar Moer
dijk overstroomd; ook de spoorlijn
werd hier door het water verzwol
gen. In de watervlakte, de rich
tingaanwijzers naar Dordrecht en
Rotterdam op de onzichtbare weg
die anders zo druk bereden wordt.
Met behulp van z.g. ducks worden
de bewoners uit de door het water
bedreigde huizen geëvacueerd
dam zijn onderweg naar Middelharnis
en Stellendam.
4. Troepen uit Den Haag, Utrecht en
Schoonhoven zijn ingezet in Ouder
kerk aan de IJssel.
o.'In vele andere plaatsen staan mi
litaire eenheden gereed om op het
eerste sein assistentie te verlenen.
6. Een Dakota werd met rubberboten
geladen om te trachten deze boven
Stellendam en omgeving uit te werpen.
Rheumatiekbestrijding
per stopnaald
De Kamper politie heeft een oplich
ter met gevoel voor humor gear
resteerd. Het is een zekere S. uit Kam
pen, die een boer uit Ommen op een
zeer originele manier bij de benen
heeft gehad.
Deze stoere landbouwer had voort
durend last van hevige rheumatiek.
Op een goede (of slechte!) dag ver
voegde zich bij hem een vreemdeling,
die beweerde een specialist voor
rheumatische pijnen te zijn. Enkele van
zijn „beroemde" injecties zouden de
boer voorgoed van zijn kwelling ver
lossen. De prijs bleek niet mi# te zijn:
honderd gulden voor iedere prik! De
boer had het er echter graag voor over
en drukte alvast de eerste honderd
pop in de handen van de weldoener.
Daarop maakte de specialist zich
gereed voor de inspuiting. Hij ver
zocht de boer zijn broek te laten zak
ken en zijn ogen dicht te doen. Enkele
ogenblikken later bewees het gekerm
van de landbouwer, dat hij een stevige
prik in het bovenste gedeelte van zijn
benen had gekregen. Enkele dagen
later klopte de'specialist weer aan de
deur van de boerderij. Op zijn vraag
hoe het met de rheumatiek gesteld
was, antwoordde de boer, dat de injec
tie nog geen merkbare resultaten had
opgeleverd. De „specialist" overtuigde
hem daarop van het belang van een
dubbele dosering. Weer werd de hand
opgestoken en nü verdwenen er twee
honderd van des landbouwers zuur
verdiende guldens. Weer ging de broek
omlaag en weer klonk er gekerm. Toen
verdween de vreemdeling en de boer
zag hem niet terug. Doch de pijn bleef.
Dezer dagen werd de weldoener ge
arresteerd en in zijn zakken vond men
een flinke stopnaald
Het vonnis tegen Pot
en Colson
Indonesië uit teleurstelling
Het Indonesische ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft in een mede
deling aan de pers haar teleurstelling
geuit over de lichte straffen, die de
Haagse rechtbank aan Colson en Pot
heeft opgelegd.
In een verklaring van het Indone
sische Hoge Commissariaat aan het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken in
Den Haag wordt gezegd, dat de rege
ring der Indonesische Republiek en
het Indonesische volk ten zeerste ver
wonderd zijn en dat het rechtvaardig
heidsgevoel in Indonesië pijnlijk ge
troffen werd. Er werd aan toegevoegd,
dat de uitspraak een bewijs was, dat
men in Nederland een moordaanslag
als een licht misdrijf beschouwt, terwijl
het Indonesische volk, alsook het In-
don. ministerie van Buitenl. Zaken, het
als een zeer belangrijke zaak ziet. (Zo
als bekend, werd op 6 Januari uit
spraak gedaan inzake de op overste
Harjono gepleegde aanslag, waarbij
Meine Pot veroordeeld werd tot een
jaar met aftrek en zijn onmiddellijke
invrijheidstelling werd gelast. F. A.
Colson werd veroordeeld tot een week
hechtenis. Ook hij werd onmiddellijk
in vrijheid gesteld. De oïficier van
justitie, mr dr J. C. Maris, heeft hoger
beroep aangetekend tegen het gewezen
vonnis. - Red.).
Eén op elf. Volgens een mededeling
van het Amerikaanse vijfde luchtleger
zijn in twee jaren oorlog in Korea elf
„Mig"-straaljagers van Russische makelij
op één Amerikaanse „Sabre" neerge
schoten. In totaal zijn tot nog toe 548
communistische jagers door Sabre's neer
geschoten.
Proces-Pauker wordt voorbereid. In
Roemenië worden voorbereidingen ge
troffen voor een massaal schijnproces
legen Anna Pauker en vele andere
prominenten in dit land, zo ver
neemt AP.
