m ZWOLSCHE COURANT m
Ongekend zware ramp trof ons land
PROVINCIALEOVERIJSSELSCHEEN
Door vliegende Noordwester opgezweept
springtij sloeg gaten in duinen en dijken
Dagblad voor Overijssel,Noord Gelderland en Zuid Drente sf°8«
Koningin en ministers naar
geteisterde gebieden
Meer dan 300 doden
Abonnementsprijs t 6'.p lew., 47 et p w 11 1 y\ 1 "K T 1 111 1 C~r 7 -r\ Uitgave KonDrukkerij en Uitgeverij van De
■neer 20 ct Blauwvingers f
Ier 10 et n yv Hnndelsariv tarieven opaanvr Dir mr H Dikkers. Hoofdred mr J C de Wit
C O
Keu nationale ramp, die volaens de laatste berichten
meer dan 300 doden heeft geëist, heeft ons land getroffen
in het afgrInnen weekeinde. Het water van Noordzee, zee-
gatep en rivieren, reeds hoog door springtij en opgestuwd
dóe,*- een Noordwestenwind van orkaankrao.ht, heeft op
vele plaatsen bressen in dijken en waterweringen geslagen.
Het zwaarst werden het Zuiden en het Westen van ons
land getroffen. Grote gebieden - steden, dorpen en pol
ders - staan blank. Vele plaatsen zijn geheel van de huiten-
wereld afgesneden. Vele inwoners van vele overstroomde
dorpen, gehuchten en steden hebben verscheidene uren
op zolders of zelfs in toppen van bomen moeten door
brengen. alvorens zij door in allerijl verzamelde reddings
ploegen konden worden gered. Honderden «ez'unën brach
ten de afgelopen nacht door op zolders of daken van hun
soms tot de dakgoten onderaeloneo woningen. Honderden
huizen, schuren, loodsen, vacanfiehnisjes en uitspanningen
werden verwoest. Honderden stnks vee verdronken. Een
totaal beeld van de watersnood en de omvang van de hulp
verlening, die overal in aïleriil is voorbereid, kan nog niet
worden gegeven.
Alle beroens-, reserve- en dienstplichtige militairen, van
lan-d, zee- en luchtmacht, die in wërkolübe dienst zijn, is
gisteren gelast naar de plaatsen van detachering terne te
keren. Een groot aantal militairen is reeds hii de huln-
verlenipgsaeties ingeschakeld en verwacht worden, dat
doorlopend grote groenen militairen, DTTW-arhe?ders.
Rode Kruiscolonnes en andere hnlpverleningsploegen zich
naar de getroffen gebieden zullen begeven.
ZEELAND WERD
OPNTEITW ZWAAR
GETROEFEN
De koningin, prinses Beatrix en de
Beveland, is men gisteren reeds vroeg
op de dag begonnen met de evae
van de bevolking. Het laat zich aan
zien, dat de Zeeuwse eilanden het
zwaarst zijn getroffen. Men vreest voor
ernstige verzilting.
Op dit ogenblik kan nog geen enkele
ministers Drees, Algera en Beel heb
ben in de loop van de dag verschei
dene plaatsen in de getroffen gebie
den bezocht. In deze streken moet men
het veelal zonder communicatiemidde
len stellen, soms zelfs zonder electri-
citeit, water of gas. De spoorwegen
hebben in sommige streken de dien
sten moeten staken, doordat spoorba
nen zijn weggespoeld of overspoeld. In
andere gebieden wordt het personen
vervoer met bussen onderhouden of'
ondervinden treinen zeer grote ver
traging.
Zeeland opnieuw zwaar
getroffen
In vele havens is een chaos ontstaan,
tientallen schepen ver1 eerden op
of op de rivieren in moeilijkheden of
moesten de strijd tegen de elementen
beëindigen met Ho nnd®*-"fing In ver-
SoheiHpri ynnral r>n Zi'id-
globale schatting worden gemaakt van
Was
vlnrrh'olf
in het spel?
(Van een speciale verslaggever!
Gemiddeld twaalf centimeter
méér dan de hoogst gemeten stand
werd Zondagochtend, toen de vloed
tot stilstand kwam, gemeten in
Hoek van Holland, waar men met
palmen (decimeters) meet, werd
toen bij hoogwater als hoogste
stand genoteerd 142 palm. Normaal
hoog water varieert van 115 tot 112
ualm. De stormvloed liep dus niet
minder dan ruim twee meter hoger
op dan normaal.
Noodlottig is het samengaan ge
weest van springtij (een bijzonder
hoog tij, twee dagen rond nieuwe
maan en volle maan) en een storm
met orkaankracht uit richtingen
tussen Noordwest en Noord Dan
worden enorme hoeveelheden zee
water de Zuidelijke Noordzee inge
stuwd. die door het nauw van Calais
niet zo snel verder kunnen en dus
opstuwing van het zeewater tenge
volge hebben.
Het feit echter, dat in Rotterdam
in de nacht van Zaterdag op Zon
dag tussen 3 en 4 uur 'iet water
uiterst snel opliep om daarna weer
tot 5 uur langz; ner te stijgen, heeft
bij deskundigen de mening doen
stvatten, dat we hier wellicht te
doen hebben gehad met een zoge
naamde vloedgolf, een oir,t-ding als
«evolg van de orkaan optreden van
werveling, die het water razend
snel en zeer hoog opjaagt.
Een woord vun de
Commissaris der
Koningin
O
In deze dagen, waarin een ernstige
ramp over ons land is gekomen, moet
veel worden gevraagd van de offer
vaardigheid van het Qiet direct ge
troffen gedeelte der bevolking. Wij in
Overijssel zijn gespaard gebleven. Wij
hebben zes jaren geleden in het Regge-
gebied, zij bet op onvergelijkbaar
kleine schaal, in onze eigen omgeving
iets ervaren van het onheil, dat een
watersnood met zich brengt. Er is
voor ons alle reden om ons lot het
uiterste in te spannen, teneinde de
eerste en grootste nood te heipenle
nigen. Ik doe dan ook een ernstig be
roep op de bevolking van Overijssel,
om door bijdragen in geld en goederen
de grote moeilijkheden, waarin onze
zwaar getroffen landgenoten zich be
vinden, zoveel mogelijk te verlichten.
Ir J. B. ridder de van de Sehueren,
Commissaris der Koningin in de
Provincie Overijssel.
de schade, die de ramp aan have en
goed van velen heeft toegebracht. Ver
wacht moet worden dat dit bedrag in
de vele tientallen millioenen guldens
zal lopen. De ministerraad komt van
daag in bijzondere kabinetszitting bij
een om de noodtoestand te bespreken.
In alle delen van ons land worden
hulpverleningsacties ontworpen of heb
ben bevolkingsgroepen zich paraat ge
meld voor hulpverlening. Vandaag be
gint een landelijke inzamelingsactie
voor de betroffenen. Verscheidene ver
enigingen, stichtingen, instanties, enz.
hebben spontane toezeggingen voor
hulpverlening ontvangen.
Hieronder gevenwij een beknopt
overzicht van de toestand in de het
zwaarst getroffen gebied.
WALCHEREN
De zeedijken op het eiland Walcheren
zijn op verschillende plaatsen bezwe
ken. Enkele polders zijn volgelopen.
In de dijk bij Rammekens zijn ernstige
gaten geslagen.
In Vlissingen staat de binnenstad
blank en het water in de straten be
reikte een hogte van drie a vier meter.
Ook Veere en Arnemeiden staan onder
water.
ZUID-BEVELAND
De zeedijken bij de Ellewoutsdijk,
Kattendijke, Baarland en Kruiningen
zijn doorgebroken. De Reigersbergspol
der, de Wolverdijksepolder, zijn on
dergelopen. Rilland Bath en Kruinin
gen zijn geïsoleerd. Uit deze gebieden
is de bevolking naar Goes gebracht.
De zak van Zuid-Beveland is het he
vigst getroffen. Onmiddellijke evacua
tie werd gelast in verscheidene plaat
sen.
ZEEUWSCH-VLAAN DEREN
In Zeeuwsch Vlaanderen zijn de dij
ken bij Terneuzen, Hoofdplaat, Osse-
nisse, Hontenisse en van verscheidene
andere polders doorgebroken. Bij Kad-
zand is de zee over de sluis geslagen.
Grote stukken duin zijn weggespoeld.
St Philipsland is ook zwaar getrof
fen. Van de overige Zeeuwse eilanden
is weinig nieuws binnengekomen, aan
gezien de telefoonverbindingen zijn
gestagneerd
DORDRECHT EN OMGEVING
Het gebied rondom Dordrecht is ook
ernstig geteisterd door het water. Meer
dan de helft van de stad Dordrecht
werd overstroomd Het water drong
vele huizen binnen.
Omstreeks half vijf gisterochtend
TRIES7 BEELD UIT OVER
STROOMD GEBIED
Meer dan een meter diep stroomde
het water Zondag door Raams-
donkveer Op de achtergrond een
hooiberg die door de alles vernie
lende stroom werd meegesleurd
voltrok zich het gruwelijk lot van de
stormvloed aan de Oude- en Nieuwe
Beerpolder onder Dubbeldam. Onge
veer 1200 ha polderland staat blank.
De spoordijk werd totaal verwoest. De
electriscne gemalen onder Dubbeldam
zijn onder water gespoeld.
fn de Torensteepolder (groot duizend
ha) werden de tweeduizend bewoners
grotendeels geëvacueerd. Sliedrecht is
practisch een eiland geworden. De Al-
blasserwaard is ondergelopen, doordat
op twee plaatsen de dijk is doorgebro
ken. Ongeveer twaalhonderd huizen in
Sliedrecht staan onder water, ruim
duizend ha van de stad staat blank.
Ook Papendrecht (geheel geïsoleerd,
zorder water, licht en gas), Alblass r-
dam, Oud-Alblas en Wijngaarden staan
onder water. De polders Het Zand,
Burgemeester Crezeepolder en de Pol
der voor Donkersloot nabij Ridderkerk
staan blank, evenals de in dit gebied
Volgens de totnutoe binnengekomen
berichten is het aantal doden reeds ge
stegen tot ruim 300. Hier volgt een
overzicht van enige plaatsen waar de
slachtoffers vielen: Goeree-Overflak-
kee 40, Kruispolder 8, Vlissingen 4,
Rotterdam 1, Nieuw-Neuzenpolder 1,
Halsteren 17, Hellevoetsluis 5, Texel 4,
Terneuzen 4, Willemstad 12, Moerdijk
13, Hontenisse 8, Krabbendijke 4,
's Gravendeel circa 55, Dinteloord 3,
Stellendam 7. Middelhnrnis 10, Hoede-
kenskerke 1, Hondbossche Zeewering 1,
Sliedrecht 1, Maassluis 1, Veere 2, Qos-
terschelde (van Schouwen) 4, Kort-
gene circa 35, St Philipsland 1, Raams-
donkveer 2, Hoekse waard 7.
In de afgelopen nacht is in Ierseke
een vlot aangespoeld, waarop zich drie
mensen bevonden, afkomstig uit Ou-
werkerk op Schouwen. Zij dealden
mede, dat vier mensen var. het vlot
waren geslagen en verdronken.
Volgens de laatste berichten uit
Noord-Beveland staat bijna het gehele
eiland onder water. Er zijn tientallen
slachtoffers. Alleen in Kortgene zijn
naar schatting ongeveer 35 doden te
betreuren. Alleen Wissekerke en Cam-
perland zijn droog gebleven, en ver
moedelijk eveneens een deel van Co-
lij nsplaat, maar met deze laatste plaats
heeft de rest van het eiland geen ver
binding.
Het eiland Rozenburg staat voor 70
pet. onder water.
HUIS STORTTE IN:
20 DODEN
In 's Gravendeel waar circa 55
slachtoffers te betreuren zijn, is
Zondagochtend reeds een huis in
gestort, waarin 20 mensen een
toevlucht hadden gezocht. Allen
werden door het water meege
sleurd en kwamen om.
Een 600-tal personen is in 's Gra
vendeel bijeengebracht op de boven
verdieping van de lagere school, waar
zij op elkaar gepakt het zakken van
het water afwachten. Hedenochtend
stond ruim anderhalve meter water in
gelegen gemeenten. Zwijndreoht, IJs-
selmonde en Hendrik Ido Ambacht
hebben ernstige schade opgelopen. De
Krimpenerwaard is sinds 101 fi niet zo
ernstig geteisterd als thans.
(Zie ver vuig pag. 4).
de school. In de afgelopen nacht zijn
in 's Gravendeel wederom twee dijken
door gebroKen. Zolang het hoog water
was, kon tnen het dorp niet bereiken.
Zodra het water weer zou zijn gezakt,
zou het Rode Kruis weer met vracht
auto's op weg gaan om de mensen over
te brengen naar de Ahoyhallen in Rot
terdam. Pontonniers deden wat zij
konden in 's Gravendeel, maar ver-
scheidenen van hen zijn bewusteloos
geraakt door de koude.
Dank zij het feit, dat de gehele
bevolking van Ierseke voortdurend in
de weer is geweest om de dijken te be
veiligen, is het dorp thans behouden.
De bevolking van Ierseke helpt nu de
inwoners van Kruiningen, waar mins
tens elf doden te betreuren zijn, te
evacueren. Een groot aantal vissers
schepen is uit Ierseke uitgevaren voor
verkenning naar Noord-Beveland en
Schouwen-Duiveland? Ook naar Wol-
phaatsdijk is hulp gezonden.
In Raamsdonkveer (NB) moesten
ongeveer 800 bewoners, voornamelijk
uit de wijk Sandoel, gelegen in het
oudste deel van de stad langs dé dijk,
geëvacueerd worden. In café's, school
lokalen e.d. zijn de mensen in de ge
meente zelf ondergebracht. Dank zij
de hulp van de in Keizersveer in gar
nizoen liggende pontonniers, die reeds
in de nacht met amphibievoertuigen
ter hulp kwamen, konden de bewoners
uit de bedreigde wijken worden afge
voerd. Twintig huizen zijn verwoest en
het dubbele aantal is onbewoonbaar
geworden. Een baby van zes weken en
een man zijn verdronken.
NUMANSDORP ZWAAR
GETROFFEN
Een van de zwaarst getroffen dor
pen is het d500 zielen teliende Numans-
dorp in de Hocksewaard.
In de loop van de dag zijn daar gis
teren 3000 inwoners geëvacueerd naar
de omliggenden dorpen. Het merendeel
is in scholen en bij familieleden onder
gebracht in Klaaswaal-
De dijken zijn op verschillende
Bijna geheel Noord-Beveland onder ivoter
In Hendrik Ido Ambacht werden
door het hoge water eveneens
grote verwoestingen aangericht,
zoals deze doorkijk tussen twee
zwaar geteisterde huizen ladt zien.
plaatsen doorgebroken. Vermist wor
den een 25-tal inwoners. Verscheidene
inwoners zijn verdronken, onder wie
een gezin, bestaande uit man, vrouw
en tien kinderen.
ROND WASPIK POLDERS
BLANK
Alle polders rond Waspik in de
Lang'stiaat <,NB) zijn ondergelopen. De
boeren hebben met hun vee kunnen
vluchten. In Waspik, waar alleen aan
de. buitenrand het water staat, zijn drie
huizen ingestort. Er is nog één ver
binding over de weg, naar Kaatsheu
vel, open.
KLM-Dakota werpt boten
en voedsel af
Een Dakota van de KLM is heden
ochtend opgestegen van het vliegveld
Valkenburg om boven de geteisterde
gebieden rubberboten en leeftocht af
te werpen.
Bij hulpverlening verdronken.
Uit Brandwijk wordt gemeld, dat
twee personen, din in de afgelopen
nacht met een vrachtauto varkens
trachtten te vervoeren uit de onder
gelopen gebieden door het stromende
water zijn meegesleurd em verdronken.
Er waren reeds twee vrachten varkens
door hen vervoerd, doch tijdens het
transport van de derde vracht kwam
het water opzetten met bovenvermelde
noodlottige gevolgen.
De toestand in Brandwijk is ernstig.
Ook in hf-t nabij gelegen dorpje Mole
naarsgraaf stroomt reeds het water
door de straten in de richting van
Ottoland.
Tweehonderd doden
aan de Engelse
Oostkust
Overal d:jkbreuken en
overs tromingen
(Telefonisch van onze Londense
correspondent).
Ook de Engelse Oostkust is ern
stig geteisterd. Vooral het gedeelte,
dat precies tegenover de Neder
landse kust is gelegen en dat een
landschap vertoont, dat zoveel met
het onze gemeen heeft, namelijk
de graafschappen Suffolk, Norfolk
en Lincolshire, dat een district
heeft, dat niets voor niets „Hol
land" heet! Onze voorvaderen
hielpen het droog maken. Overal
worden dijkbreuken en overstro
mingen gemeld.
Tussen de 180 en 200 personen
zijn om het leven gekomen, tien
tallen worden nog vermist. Er zijn
20.000 personen dakloos. De schade
bedraagt 200 millioen gulden.
Velen stierven door verdrinking in
hun woning. De spoorwegen en het
verkeer op de weg zijn in een deel van
Oost-Engeland ontwricht. Duizenden
telefoonpalen zijn afgeknapt, waardoor
het thans nog moeilijk is een volledig
beeld van de toestand te krijgen.
In Sheerness, de marinehaven in
Kent, aan de monding van de Theems,
zonk een onderzeeër en kapseisde een
fregat.
Een eiland in de Themsmonding liep
geheel onder, 'ue bevolking is naar
Londen overgebracht. In Clacton, een
bekende badplaats, kwamen vijf per
sonen om. In Kingslynn verdronken
dertien mensen in hun huizen. En
in Great Yarmouth, de bekende bad
plaats en vissershoven, welke recht te
genover IJmuiden ligt, zijn honderd
huizen zwaar beschadigd. De halve
stad staat onder water. De vissersvloot
werd .ernstig geteisterd doordat 37
drifters zwaar werden beschadigd of
geheel werden stuk geslagen. Het wa
ter stond twee meter hoog in Lo-
west oft, in Norfolk, waardoor de stad in
tweeën werd gesplitst. Honderden per
sonen werden geïsoleerd. Roeiboten
varen door de hoofdstraten om de
mensen uit huizen on hotels te halen.
