Moskou speculeert op ramp in West-
Berlijn en West-Duitsland
In s Gravendeel stortte
huis in: 20 doden
Maandag 2 Februari 1953
Pagina 4
Een beelcl van moderne desperado's
West-Berlijn wordt in de laatste
week overstroomd door tienduizen
den vluchtelingen uit de door de
Russen bezette Oost-zone. De toe
stand is van dien aard, dat men
zich voor schier onoplosbare pro
blemen gesteld ziet om* deze men
sen te herbergen. Een medewerker
is naar Berlijn gereisd om zich
persoonlijk van de situatie op de
hoogte te stellen. In onderstaand
ai-tikel geeft hij zijn eerste in
drukken weer.
opneming in een ziekenhuis nodig is.
Trouwens, alle ziekenhuizen in West-
Berlijn komen dokters, verplegend
personeel en bedden tekort.
Kinderleed
De aanblik van de honderden
kinderen, in de leeftijd van 2 tot
14 jaar, was wel het meest schrij
nend. Onbewust nog van alle el
lende om zich heen, draven zij
door het gebouw. Van op tijd sla
pen gaan, kan niets komen. Er
heerst op alle verdiepingen een
zodanige herrie, veroorzaakt door
het onafgebroken geloop en de
meer dan luide conversatie die
van bed tot bed of van strozak
tot strozak wordt gevoerd dat
het zelfs een volwassene onmoge
lijk is om vóór 11 uur des avonds
een oog dicht te doen. Ook zijn
deze kinderen van enig onderwijs
verstoken. Er is geen school in
West-Berlijn, die een zo groot aan
tal kinderen zou kunnen opnemen.
De enige lichtpunten voor deze
mensen zijn: een dak boven het hoofd
te hebben en een behoorlijke voeding
te krijgen. Die voeding is niet overda
dig, maar toch lijdt niemand honger,
's Avonds om kwart over acht, als
iedereen zijn portie heeft gehad, wor
den de ketels schoon geschrapt en de
hoeveelheid, die dan nog bij elkaar
wordt gegaard, wordt eerlijk onder de
kinderen verdeeld, die daarvoor dan
ook ol om 7 uur in de rij gaan staan.
Ziehier mijn indrukken, welke nog
Vluchtelingenprobleem neemt ontstellende
afmetingen aan
(Van een bijzondere medewerker)
2J Januari. Dertien gebouwen in totaal heb ik vandaag bezocht,
"e van onder tot boven volgepropt zaten met mensen, die, om wat voor
reaenen ook, uit de door de Russen bezette Oostzone, met achterlating van
nun have en goed de wijk hebben genomen naar West-Berlijn. Zeven
uur lang ben ik geconfronteerd met een ellende, waarvan men het bestaan
m een wereld, die prat gaat op beschaving, nauwelijks meer zou durven
vermoeden.
Geen rechten, alleen
maar plichten
Het is, van menselijk standpunt be
zien, niet juist om te zeggen, dat het
hier lieden betreft, die mede verant
woordelijk zijn geweest voor een re
giem, dat Europa in een catastrofale
toestand bracht en er nu maai" voor
moeten boeten. Of het zo te stellen,
dat zij, die nu vluchten, zich vrijwillig
of onder zachte dwang geschaard heb
ben achter hen. die in hun vaandel de
sikkel en de hamer voeren. Daarvoor
zijn de groepen kinderen en Joden te
groot. En voor hen, voor wie de „eigen
schuld" nog zou kunnen gelden, zijn
de doorstane ontberingen, geestelijk en
lichamelijk, waarvan het einde nog
niet in zicht is, van zulk een omvang,
dat geen weldenkende, in wie nog een
zweem van naastenliefde aanwezig is,
een woord van verwijt kan maken.
Vrijwel dag en nacht werken de
aaumeldingsbureaux in West-Ber
lijn. De stroom der vluchtenden
houdt aan, wordt zelfs met de dag
sterker. Als geen uitweg wordt ge
vonden voor hen, die een beroep
op asyl hebben gedaan of nog zul
len doen in de landen, welke deel
uitmaken van de West-Duitse
bondsrepubliek, dreigt er voor
West-Berlijn een ramp. En op die
ramp speculeren de Russische
machthebbers, die in een voort
gaande ontvolking van de door
hen bezette gebieden een moge
lijke oplossing zien voor hun
éigen, steeds toenemende proble
men.
Op chaos (door overbevolking)
in het Westen, speculeert Moskou!
Mensen als dieren
bijeen gedreven
„Salzufer" is een van de „kampen",
dat door zijn mensenopeenhoping en
zijn gebrekkige outillage, mij het
meest heeft getroffen. Oorspronkelijk
was het een zes verdiepingen hoog
gebouw van Siemens. Ten dele slechts
heelt het de Geallieerde bombarde
menten doorstaan. Datgene wat er
overgebleven is, is dienstbaar gemaakt
aan het opnemen der vluchtelingen.
In de kale ruimten bracht het Duitse
Rode Kruis in allerijl ijzeren bedden,
twee boven elkaar, strozakken, kook-
ketels, enz. De vertrekken, welke nog
over een deur beschikten, werden in
gericht voor bureaux en voor slaaplo-
kaliteiten van het dienstpersoneel.
Iedere vierkante meter ruimte, welke
toen nog overbleef, werd gereserveerd
voor de daklozen, die niet anders bij
zich hebben dan een handtasje met
het allernodigste en de kleding, die zij
aan hebben.
De ijzeren ledikanten worden zo
dicht mogelijk naast elkaar gezet, zo
dat men moeilijk kan spreken van een
gangpad. Voornamelijk zijn het de ge
zinnen, die over zo'n bed de beschik
king krijgen. De verplichting geldt,
dat elke volwassene een kind in het
eenpersoonsledikant naast zich neemt.
Van enige afscherming door middel
van lakens of dekens b.v. kan geen
sprake zijn.
Met een tussenruimte van nog geen
halve meter liggen de families naast
en boven elkaar. Over alle morele be
zwaren tegen dit samenhokken is men
allang heengestapt. Een vluchteling
heeft geen rechten, alleen plichten. In
een zaal van 47 meter lang en 10 me
ter breed, waren op deze wijze 118 per
sonen ondergebracht.
Het klinkt ongelooflijk maar het is
zo. De alleenstaande mannen of vrou
wen hebben het voorrecht een bed te
bezitten niet. Zij liggen, weliswaar
sexe bij sexe, op strozakken op de be
tonnen vloer. Wil men zo'n zaal door
lopen, dan vereist dit enige behendig
heid, ora over de al dan niet slapende,
maar wel op de strozak liggende men
sen heen te springen.
Allen blijven binnen
Men verblijft hier de gehele dag,
want naar buiten gaan heeft geen zin.
Geld om iets te kopen heeft men niet
en werken mag men niet, want voor
lopig krijgen de vluchtelingen geen
arbeidsvergunning.
De stank in deze ruimten is van
dien aard, dat .men er indien
men uit de frisse lucht komt
duizelig van wordt.
In rijen moet men zich opstellen
bij de toiletten en wasgelegenhe
den, waarvan het interieur een
zodanige aanblik biedt, dat men
moeilijk een gevoel van walging
kan onderdrukken. Alleen door op
grote schaal met straffe ontsmet
tingsmiddelen te werken, kan het
uitbreken van allerhande ziekten
worden voorkomen.
Een gunstige omstandigheid is, dat
de mensen voor het merendeel goed
zijn gevoed en voor zo lang het
duurt over een flinke weerstand
beschikken. Alleen onder de kinderen
heersten de mazelen, zodat geen kin-
derbezoek tot het lager (een voor Ne
derlanders altijd nog onsympathiek
klinkende benaming) wordt toege
laten.
In een allerprimitiefst „kamertje"
worden de zieken ondergebracht van
wie de toestand nog niet zó is, dat
zeer onvolledig zijn, van één
kamp, waarin ruim 1500 mensen in
spanning afwachten, wat er verder met
hen zal gebeuren. Er spreekt angst uit
de ogen van deze vluchtelingen. Da
genlang hebben zij dikwijls moeten
reizen aleer de Westelijke sector van
Berlijn kon worden bereikt.
De vlucht van vooraanstaande com
munistische leiders heeft een paniek
stemming teweeg gebracht. Geruch
ten over komende arrestaties door de
Volkspolitie op grond van vermoede
lijke spionnage en sabotage, deden hen
besluiten geen minuut langer meer te
wachten. Zij gingen weg met achter
lating van al hun bezittingen. Er zijn
er, die zo volkomen hun hoofd kwijt
raakten, dat zij het contact met an
dere leden van het gezin verloren.
Tientallen kinderen komen naar de
Kuno Fischerstrasse, de hoofdpost van
aanmelding, omdat zij hun ouders
kwijt zijn
Een van de vele trieste verhalen
Voor Joden betekent het de zoveel
ste keer, dat zij voor bruut geweld
moeten vluchten. Erik Salzmann
zwerft met zijn nu 16-jarige zoon, en
met zijn vrouw al sinds het ogenblik,
dat het nationaal-socialisme aan het
bewind kwam. Oorspronkelijk had hij
'n horlogezaak op de Kurfürstendamm.
Die namen de nazi's hem af. Naar het
Oosten vluchtte hij. Overal is hij ge
weest: in Polen, Tsjecho-SIowakije,
Hongarije. Het is een triest verhaal,
dat hij mij doet. Als een dier werd hij
opgejaagd. Steeds groter werden zijn
ontberingen. Maar Erik Salzmann
bleef leven: hij, zijn vrouw en zijn in
1936 geboren zoon. Waarvoor? Erik
Salzmann weet het niet, ook niet
waarom zijn kind in 1945 een totale
verlamming in de benen kreeg.
Sinds 1947 woonde hij in Lan-
genberg, in de Russische zone. Hij
nam zijn oude handwerk weer op.
Voor Erik Salzmann daagde al
lengs een meer hoopvolle toe
komst. Totdat drie weken geleden
de Volkspolitie bij hem op bezoek
kwam. Zij stelde hem vragen,
die hem angstig deden worden.
Vorige week Vrijdagavond werd
hij gewaarschuwd, dat er de moge
lijkheid van een arrestatie was.
Toen is Erik Salzmann wegge
gaan met zijn vrouw en zijn jon
gen, die hij twaalf kilometer ver
op de rug heeft moeten dragen al
vorens hij vervoer kreeg! Uitge
put heeft hij Zondag West-Berlijn
bereikt en daar wacht hij nu
Waarop?
Erik Salzmann is 57 jaar, zijn vrouw
54. Geen van beiden verwacht veel
meer van het leven. Maar zij deden
het voor hun zoon, die machteloos ligt
uitgestrekt op een bed, in geestelijke
ontwikkeling ten achter is gebleven
en met angstige ogen alles volgt wat
zich in zijn omgeving afspeelt.
En zulke verhalen zijn er meer...
Grote schade werd ook aangericht
in Zwijndrecht. Hier sloeg het
rivierwater over de dijk en ver
woeste midden in het stadje een
groot gedeelte van de weg, ten
gevolge waarvan alle autoverkeer
moest toorden gestaakt. Een der
zwaar beschadigde punten in
Zwijndrecht.
Gestremde wegen
Het ministerie van Verkeer en Wa
terstaat maakt bekend, dat de volgende
doorgaande verbindingen voor het ver
keer zijn gestremd:
1. De weg RotterdamBreda, (Rijks
weg 16) en wel van Dordrecht tot
Zevenbergschehoek, waarin begrepen
de brug over het Hollands Diep bij
Moerdijk.
2. Het gedeelte van Rijksweg 15 van
Ridderkerk naar Gorinchem, en wel
van Abblasserdam naar Hardinxveld.
3. Rijksweg 27, UtrechtBreda, en
wel het gedeelte bezuiden Gorinchem
tot Oosterhout.
4. Uiteraard is ook de Rijksweg 58,
'lopende door Zuid-Beveland en Wal
cheren, voor het verkeer gesloten.
Voorts zijn alle veervérbindingen
over de Wester-Schelde gestremd.
In het vacantiedorpje Jaywick
nabij Clacton in het Engelse graaf
schap Essex, verloren acht mensen
het leven en werden duizenden
dakloos door de overstromingen.
Op sommige plaatsen, in de omge
ving van Jaywick, staat het land
van tien tot 12 voet onder water.
Ieder, die daartoe in staat was,
moest helpen, kinderen, ouden van
dagen, vrouwen en mannen te
redden. Brandweerlieden "brengen
inwoners van Jaywick in veilig
heid.
Water zaaide dood en verderf
Zeshonderd personen opy
bovenverdieping van
school
In 's Gravendeel waar circa 55
slachtoffers te betreuren zijn, is
Zondagochtend reeds een huis in
gestort, waarin 20 mensen een
toevlucht hadden gezocht. Allen
werden door het water meege
sleurd en kwamen om.
Een 600-tal personen is in 's Gra
vendeel bijeengebracht op de boven
verdieping van de lagere school, waar
zij op elkaar gepakt het zakken van
het water afwachten. Hedenochtend
stond ruim anderhalve meter water in
de school. In de afgelopen nacht zijn
in 's Gravendeel wederom twee dijken
door gebroken. Zolang het hoog water
was, kon men het dorp niet bereiken.
Zodra het water weer zou zijn gezakt,
zou het Rode Kruis weer met vracht
auto's op weg gaan om de mensen over
te brengen naar de Ahoyhallen in Rot
terdam. Pontonniers deden wat zij
konden in 's Gravendeel, maar ver-
scheidenen van hen zijn bewusteloos
geraakt door de koude.
Dank zij het feit, dat de gehele
bevolking van Ierseke voortdurend in
de weer is geweest om de dijken te be
veiligen, is het dorp thans behouden.
De bevolking van Ierseke helpt nu de
inwoners van Kruiningen, waar mins
tens elf doden te betreuren zijn, te
evacueren. Een groot aantal vissers
schepen is uit Ierseke uitgevaren voor
verkenning naar Noord-Beveland en
Schomven-Duiveland. Ook naar Wol-
phaatsdijk is hulp gezonden.
In Raamsdonkveer (NB) moesten
ongeveer 800 bewoners, voornamelijk
uit de wijk Sandoel, gelegen in het
oudste deel van de stad langs de dijk,
geëvacueerd worden. In café's, school
lokalen e.d. zijn de mensen in de ge
meente zelf ondergebracht. Dank zij
de hulp van de in Keizersveer in gar
nizoen liggende pontonniers, die reeds
in de nacht met amphibievoertuigen
ter hulp kwamen, konden de bewoners
uit de bedreigde wijken worden afge
voerd, Twintig huizen zijn verwoest en
het dubbele aantal is onbewoonbaar
geworden. Een baby van zes weken en
een man zijn verdronken.
NUMANSDORP ZWAAR
GETROFFEN
Een van de zwaarst getroffen dor
pen is het 4500 zielen tellende Numans-
dorp in de Hoeksewaard.
In de loop van de dag zyn daar gis
teren 3000 inwoners geëvacueerd naar
de omliggenden dorpen. Het merendeel
is in scholen en bij familieleden onder
gebracht in Klaaswaal.
De dijken zijn op verschillende
plaatsen doorgebroken. Vermist wor
den een 25-tal inwoners. Verscheidene
inwoners zijn verdronken, onder wie
een gezin, bestaande uit man, vrouw
en tien kinderen.
Uit Brandwijk wordt gemeld, dat
twee personen, die in de afgelopen
nacht met een vrachtauto varkens
trachtten te vervoeren uit de onder
gelopen gebieden door het stromende
water zijn meegesleurd en verdronken.
Er waren reeds twee vrachten varkens
door hen vervoerd, doch tijdens het
transport van de derde vracht kwam
het water opzetten met bovenvermelde
noodlottige gevolgen.
De toestand in Brandwijk is ernstig.
Ook in het nabij gelegen dorpje Mole
naarsgraaf stroomt reeds het water
door de straten in de richting van
Ottoland.
ROND WASPIK POLDERS
BLANK
Alle polders rond Waspik in de
Langstraat (NB) zijn ondergelopen. De
boeren hebben met hun vee kunnen
vluchten. In Waspik, waar alleen aan
de buitenrand het water staat, zijn drie
huizen ingestort. Er is nog één ver
binding over de weg, naar Kaatsheu
vel, open.
Slecht nieuws van
Zuicl-Beveland
Omtrent de toestand op Zuid-Beve
land werd nader gemeld: Tussen Baar
land en Hoedekenskerke staat het wa
ter tot aan de kruin van/le dijk. Op
vijftien plaatsen zijn gapende gaten
in de dijk geslagen, In Oudelande zijn
twee doden. Wolphaertsdijk staat ge
heel onder water.
In Rilland Bath wordt de burge
meester vermist. In Waarde zaten gis
teren nog veertig mensen in de huizen.
Aan de Kattendijkse dijk bij Goes is
met duizend man gewerkt. Het groot
ste gevaar is daar geweken.
Het gat in de dijk bij Kruiningen is
zo groot, dat de grote veerboot Krui
ningenPerkpolder daar doorheen is
gespoeld en op de weg ligt.
Het lot van Noord-Beveland is nog
steeds onzeker. In Katseveer op de dijk
staande, zag men de dijk op Noord-
Beveland in elkaar zakken en de hui
zen wegspoelen. Men vreest dan ook
het ergste.
Er is een dringende oproep gedaan
naar Noord-Beveland, waar nog steeds
geen hulp is, rubberboten en motor
boten te sturen. De mensen zitten daar
nog steeds op zolders en daken en
kunnen niet bereikt worden. Er is geen
drinkwater.
Hansweert niet onder
water
Van de dominee uit Hansweert (Zd-
Beveland) ontving het ANP bericht,
dat deze plaats, in tegenstelling tot
andere mededelingen, niet onder
water staat. Alleen het deel van Hans
weert, dat ligt over de Sluis bij ge
meente Kruiningen (waartoe Hans
weert behoort) staat onder water. De
kom van Hansweert ligt geheel droog.
In Vlissingen, waar alleen de oude
stad was ondergelopen is het water nu
weer vrijwel verdwenen. In de gaten
in de boulevard is een nooddichting
aangebracht en men gelooft nu, ook
wat de dijken betreft, de situatie wel
meester te zijn.
Men heeft vrijwel geen mensen hoe
ven te evacueren doordat de Vlissin-
gers uit het overstroomde stadsdeel bij
familie en kennissen in de gespaard
gebleven wijken terecht konden.
Het stadje Ouddorp (Goeree) staat
voor de helft onder water. Er is een
groot gat in de zeedijk bij Ouddorp-
haven geslagen, alsmede enkele kleine
gaten. Bij het grote gat zijn naar schat
ting tien huizen verloren gegaan. Het
Noordelijke an Noordwestelijke gedeel
te der gemeente is nog droog, hoewel
het water in de sloten stijgt. Eén per
soon is door verdrinking om het leven
gekomen. Mensen, die in de onder wa
ter gelopen gebieden waren ingesloten,
zijn met eigen hulpmiddelen gered en
naar hoger gelegen gebieden overge
bracht. Er bestaat geen verbinding met
het overige gedeelte van het eiland en
de vaste wal. 1
President Eisenhower lot de
Presbyteriaanse kerk
toegelaten
Presdent en mevr. Eisenhower zijn
Zondag als lid van de Nationale Pres
byteriaanse kerk toegelaten.
De president werd met vijftig ande
ren in een kerk te Washington ge
doopt. Een geestelijke verklaarde, dat
de president lang over zyn stap had
nagedacht.
WATERSNOOD
Water altijd weer onmisbaar
Voor de keuken, voor de was,
Voor de energie, de dieren,
Voor de mens, de plant, het gras,
Voor de wegen, voor de woning,
Water, water altijd wéér,
Sinds de oertijd dient het water
Het maatschappelijk verkeer.
Water: onze trouwe dienaar
Elke dag en ieder uur,
Eén der grote zegeningen
Van de rijkdom der Natuur.
Totdat plots zijn brute stootkracht
Vijand van ons blijkt te zijn:
Water overvalt het landschap,
Mens, in onmacht, weet zich klein.
PHILIA.
TWEE NED. SCHEPEN
VERMIST
Vanmorgen vroeg heerste in ÏJmui-
den ernstige ongerustheid over het lot
van de stoomtrawler „Catharina Duy-
vis", eigendom van de VEM. Het schip
is nog gepaaid door de kotter „Nehim
no 1". De trawler bevond zich Zaterdag
in de storm op ongeveer 14 graden
Noord-West van IJmuiden en had een
kapot geslagen brug. Scheveningen-
radio heeft de schepen verzocht uit te
zien naar de „Catharina Duyvis". Als
laatste positie werd opgegeven 20 mijl
Noord-IJmuiden.
Te Zeebrugge in België was men
gisteravond nog zonder enig bericht
over het 9000 ton metende Nederlandse
schip „Ternate" dat met springstoffen
naar deze haven op weg Was.
In totaal zijn in België tot nog toe
10 a 20 mensen omgekomen, aldus onze
correspondent in Brussel.
Brits vliegtuig stort
in zee
Negen en dertig personen
aan boord
Een Brits lijnvliegtuig met 39
personen aan boord is op 650 km
ten Oosten van Gander (New-
Foundland) in de Noordelijke At
lantische oceaan gestort, aldus
heeft de Canadese luchtmacht
medegedeeld.
Radio-Moskou beweert:
„Geheim verdrag tussen
de V.S. en Zweden"
Stockholm ontkent dit
nadrukkelijk
Radio-Moskou berichtte Zondag",
onder aanhaling van een commu
niqué van het (communistische)
„Zweeds democratisch persbureau"
dat de Verenigde Staten en Zwe
den een geheime militaire over
eenkomst hebben gesloten.
Dit bericht van Radio-Moskou is
later door het Zweedse ministerie
van Buitenlandse Zaken nadruk
kelijk tegengesproken.
Zweden heeft alleen een bespre
king over Europese economische
samenwerking gehad met de Ame-
rikaanse reizende ambassadeur
Anderson, die kortelings een be
zoek aan Stockholm heeft ge
bracht.
In het Tass-bericht wordt nog ge
zegd, dat deze overeenkomst behelst,
dat Zweden formeel buiten het Noord-
Atlantisch verdrag blijft, doch in wer
kelijkheid deelneemt aan „de oorlogs
voorbereidingen van de Navo". Zwe
den zou Navo-landen van strategische
goederen voorzien en oorlogsmateriaal
en geheime inlichtingen van de V.S.
ontvangen. „Hoewel het Zweedse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken het
bestaan van een geheime militaire
overeenkomst ontkent, zijn de regerin
gen der V.S. en Zweden in werkelijk
heid met de uitvoering van de over
eenkomst begonnen", aldus het Rus
sische persbureau.