Gevolgen voor Willemstad
waren ontzettend
Noodtoestand in Fijnaart
De oorzaken van de ramp
Practiscli zonder ba gage
BIJNA VEERTIG SCHEPEN in nood-
voor onze
kust
KLUNDERT en ZEVENBERGEN
ZWAAR GETEISTERD
De doorbraak
Olie in Veen
WATER, ERGER DAN
Spontane hulp van burgerij
en militairen
Steeds weer voeren de reddingboten uit
Storm van weergaloze kracht
NOODSEINEN
OORLOG
naar Breda
Handen vrij voor
sjarig-Kai-Sjek -
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
"pUSSEN TWAALF EN EEN UUR werd het reeds in de vooravond drei
gende gevaar werkelijkheid. Enkele meters van het beruchte Fort
de Hel nabij Willemstad en iets verder nabij Fort Sabina braken de bui
tendijken door en baande het water zich een weg naar de polders rond
om Fijnaart, Heiningen, Oude Molen. Op hetzelfde ogenblik forceerde
de springvloed een dijkopening nabij Klundert, waardoor ook deze ge
meente in groot gevaar verkeerde.
De gevolgen waren ontzettend
Honderden volkomen verraste mensen probeerden zich in veiligheid
te stellen, hetgeen tientallen niet gelukte
Uit de duisternis en het brakke water doken mensen op, die vertelden
alles te hebben verloren; ook hun dierbaren—
Honderden anderen, zij die dieper in het polderland woonden, zagen
géén kans meer weg te komen. Zij hoopten op de ochtendschemering, die
zeer traag naderde. Zij hadden zich begeven naar de bovenverdiepingen
van hun woningen, zwaaiden door de stuk geslagen ramen met gordij
nen naar de toegesnelde hulpcolonnes, die als vastgenageld op de dijken
stonden, wetende, dat er geen materiaal beschikbaar was van zulk een
kwaliteit, bestand tegen deze verschrikkelijke springvloed. Met het
licht van de morgen spoelden de eerste lijken aan. Doktoren pasten
kunstmatige ademhaling toe. Het volk huilde en was radeloos.
TT ven voor twaalf uur kondigden en-
kele mensen het grote gevaar aan
nabij Fort de Hel, een „strategisch"
punt voor de doorbraak van de spring
vloed, gelegen op enkele honderden
meters van Willemstad. Zij trokken
met bellen en toeters langs de hofste
den en de arbeiderswoningen. Haastig
begonnen de mensen aan de vlucht,
die echter niet meer mogelijk was,
omdat de dijken doorbraken, bomen
ontwortelden, huizen neervielen en te
gen de dijken werden geslagen.
„Ik heb de dijkdoorbraak van Fort
de Hel gezien", vertelde vader van
der Panne: „Ik was naar bulten ge
vlucht en zag de springvloed naderen.
Ik ijlde weg, keek om, hoorde een dof
fe klap en zag het huis van mijn buur
man Arie Borst vergaan. Ik riep nog,
maar noch Arie, noch zijn zuster, de
weduwe Punt—Borst heb ik nog kun
nen ontdekken"....
Het water beukte met ontzaglijke
kracht door de polders van Noord-
West-Brabant. Het ging zo snel, dat de
grootste ravage was ontstaan voor dat
de bewoners konden ingrijpen.
Burgemeester ter Haar van Fijnaart,
die even na half een de polder was in
gereden om zich van de dreigende ge
varen op de hoogte te stellen, moest
onmiddellijk terugkeren om hulptroe
pen en gemotoriseerde voertuigen te
charteren.
Toe deze arriveerden was het water
reeds tot de Driehoeksedijk genaderd,
gelegen op slechts enkele kilometers
van Fijnaarts centrum.
Er verkeerden tientallen mensen ln
het grootste gevaar. Zij klommen op
de daken van hun huizen of verdwe-
TLpp jp Hq .g^ilypp .Het was zo.frionker,
-Ca! 'feitelISrerxe reddingspoging hope-
loos was. Er' werden enkele kleine bo
ten aangevoerd. Zij waren waardeloos.
Inmiddels kwamen de eerste vluch
telingen binnen, mensen, die het ge
vaar blijkbaar bijtijds nog hadden zien
naderen, maar niet zo snel tot een
verplaatsing konden komen, dat zij
niet werden getroffen door de spring
vloed. Nat en vermoeid klauterden de
mannen, vrouwen en kinderen tegen
de dijken op. Zij waren de „gelukkig-
ongelukkigen", want velen waren er,
die niet meer uit de polder konden ge
raken.
Een nieuwe dijkdoorbraak werd ge
meld. Het water stroomde Fijnaart-
waarts naar de Kwartiersedijk.
Enkele inwoners van de polders bij
de Kwartiersdijk waren naar de kerk
gegaan. Zij hadden geen idee van de
ontzettende ramp, die in hun onmid
dellijke nabijheid plaats had gegrepen.
Bij hun terugkeer vonden zij hun
boerderijen en huizen terug omringd
door het water. Ouders, die hun kin
deren veilig hadden gewaand, zagen
hun kleintjes zwaaien vanuit de ra
men. Het was een verschrikkelijk
beeld.
De hulpcolonnes van Rode Kruis,
E.H.B.O., honderden militairen uit
Vught en andere plaatsen begonnen
met de evacuatie van de bevolking.
Aan het redden van de mensen op de
boerderij kon niet worden begonnen.
De hoop leefde, dat reddingsvaartui
gen zouden arriveren.
Wel heel critiek was Inmiddels de
toestand in Willemstad, dat geheel was
geïsoleerd door de dijkdoorbraken
links en rechts van het „rampen
stadje."
WILLEMSTAD
"Twee inwoners uit Willemstad kwa
men rond zes uur in Fijnaart aan
en vertelden, dat er toen nog geen
slachtoffers waren. De mensen zaten
op de bovenverdiepingen van de hui
zen en waren vrij veilig. Maatregelen
werden genomen om de inwoners van
Willemstad, twaalfhonderd in getal, te
gaan redden. Een sleep met acht pon
tonniers was op weg en zou proberen
het stadje te bereiken. De hoop was
gering, dat dit mogelijk zou zijn vóór
het invallen van de duisternis.
Willemstad bood vanaf Fort de Hel,
dat in de namiddag te bereiken was,
een troosteloos aanzicht. Hoog beukten
de golven tegen de vestingwallen.
Angstig vroeg iedereen zich af wat er
CJAAK BEERENDONK van de
buurtschap Fijnaart onder Hei
ningen werd om half drie door
het water verrast, dat toen reeds
tot de bovenverdieping van de
woning was doorgedrongen. Met
zijn broers en verdere familiele
den begaf Sjaak zich naar de
huiszolder. Het water was zo
hoog gestegen, dat de famihe op
de zolderbalken moest klimmen
om zioh veilig te stellen. Vervol
gens werd een gat in het dak ge
maakt. Toen konden de mensen
zich naar beneden laten glijden
en bereikten zij de Driehoekse-
zou gebeuren als over enkele uren de
vloed weer kwam aanstormen.
In de polders rond Willemstad heer
ste een hopeloze toestand. Ook hier
mensen, die de noodvlaggen uitstaken.
KLUNDERT
LJet duurde lang voordat er een over
zicht kwam van de toestand in
Klundert
Nabij de landbouwers Notenboom
en de Vrije was de dijk op twee plaat
ten doorgebroken. Het water verover
de in een minimum van tijd de pol
ders. De mensen konden het oude stad
je niet meer bereiken. Zij waren ge
noodzaakt hun redding te zoeken op
de bovenverdiepingen van de huizen.
Sommigen, die blijkbaar het gevaar
tijdig hadden zien aankomen, begaven
zich naar bomen en waren er in ge
klauterd. Zij zwiepten mee op het
rhyihme van de onstuimige wind, die
door het larrft Joeg met een schrikwek
kende snelheid. Burgemeester Drayét
had reeds om drie uur zijn hoofdkwar
tier gevestigd in de kelder van het
oude stadhuis. Hij moest er met zijn
manschappen wegvluchten en onder
dak zoeken in zijn ambtswoning. Van
daar uit werd een hulpactie op touw
gezet. Generaal-majoor Warringa had
de soldaten van het derde militaire ge
west reeds bevolen naar de kazernes
te komen.
Inmiddels werd ook de toestand in
Klundert zelf hopeloos. Terwijl even
buiten de kom van de gemeente tien
tallen mensen in levensgevaar ver
keerden, boorde het water zich ln het
stadje. Een schip van tachtig ton
raakte verzeild in de straten van Wil
lemstad. Het 6lingcrdc heen en weer,
nam duivenhokken en later daken van
huizen mee.
Het water vervolgde zijn weg. Het
drong langzaam naar Zevenbergen, dat
om drie uur een evacuatiebevel kreeg
uitgevaardigd.
SLACHTOFFERS
LJET wa« practisch niet mogelijk
om in de grote verwarring tot
een beeld te komen van het aantal
slachtoffers van de ramp in deze ge
troffen hoek. Om acht uur in de mor
gen werden in Fijnaart de eerste drie
lijken geborgen. Het waren een moe
der en twee dochtertjes De man
uit de waterhei ontsnapt. Steeds meer
berichten druppelden er in Fijnaart
binnen. Om drie uur werd meege
deeld, dat het aantal slachtoffers was
gestegen tot zestien. Toen was echter
bij geen benadering te zeggen hoeveel
mensen er precies waren omgekomen.
Wel kon worden vastgesteld, dat zich
in Brabants Westhoek nog enkele
duizenden mensen in nood bevonden.
Burgemeester Drayer van Klundert
kon om vijf uur nog geen berichten
geven over het aantal slachtoffers. Hij
durfde zelfs geen cijfers te noemen.
Hij was echter de mening toegedaan,
dat er veel slachtoffers waren geval
len.
Om acht uur was er nog geen ver
andering in de toestand. Hetzelfde
aantal slachtoffers werd nog steeds
genoemd. Een officiële bevestiging
kon op dat moment nog nergens wor
den verkregen.
De hulptroepen die Fijnaart, Hei
ningen, Oude Molen, Klundert., Ze
venbergen aandeden, verrichtten
schitterende arbeid. Honderden per
sonen spanden zich uren aan een
stuk in om mensen te redden, paar
den en vee in veiligheid te brengen.
Autobezitters van heinde en verre ge
komen, vervoerden de duizenden
vluchtelingen naar Roosendaal, waar
in <ie stationsrestauratie een vluchte-
lingenhai was Ingericht en naar het
Bredase Concordia, alsmede naar
tientallen andere plaatsen.
Willemstad adopteert
Willemstad
Nederlandse Antillen hebben
J het geteisterde Willemstad geadop-
t teerd. Zij zijn reeds bezig met t
Inzamelen van geld.
Het zjjn zulke aardige nieuwe wonin
gen en ze hadden ze juist zo aardig
ingericht.Een beeld van de troos
teloze toestand in Klundert. De Nieu
we Wijk, gebouwd in 1951 en 1952
werd overstroomd door het onstuimi
ge water. Met boten voeren de men
sen langs de huizen om voorwerpen
te redden. Er was echter geen red
den aan.
FAE BORINGEN, die sinds geruime
tijd door de Nederlandse Aard
olie Maatschappij in Veen,(Land van
Heusden en Altenar) gaande zijn,
schijnen succes op te gaan leveren.
Er is nl. een oliehoudende laag aan
geboord en reeds werd een hoeveel
heid olie aan de oppervlakte ge
bracht. Er bestaat hoop, dat deze bo
ring een blijvend resultaat zal ople-
T~)E vreselijke watersnood van 1 Fe-
bru&ri 1953 wordt toegeschreven
aan de volgende drie factoren:
1. Het tijdstip van het hoog water.
2. De hoogte van het getij, dat spring
tij was in verband met de nieuwe
maan. 3. De windkracht en de wind
richting.
Aan 3 kuststations. nl Hoek v. Holland
IJmuiden en Harlingen werden de
hoogste waterstanden genoteerd die
sinds een eeuw zijn opgetreden. In
1894 was de hoogste stand in Hoek
van Holland 3.28 meter, terwijl deze
Harlingen was in 1936 de hoogste
stand 3.19 meter en thans 3.68 meter.
De laat-ste grote waterr^mp was die
van 13 Januari 1916. Daarinj kwamen
16 mensen om het leven, allen op het
eiland Marken. De poldev Waterland
en al het land ten Noortfen van de
lijn Baam - Apjersfcort ft. Ni)kerk
Harderwijk stond toen blfnk
Geruime tijd heeft het toen ge
duurd, eer het water weer was terug
gedrongen. Later zijn de'dijken ver
zwaard om te voorkomen, dat ander
maal zulk een ramp ons volk zou
r 4,11 UVUOUU U..O AUCLtA. .v- A, A i 11Li 1 ilUtt <^-11
thans 3.40 meter werd. Te LJmuiden I treffen. Maar thans is deze ramp nog
was in hetzelfde jaar de hoogste I vele malen in omvang en aantal
stand 3.68 meter en thans 3.85. In slachtoffers overtroffen.
Kinderen, vaders en moeders worden gered aan de grote verkeersweg
Breda-Moerdljk.
i
£)IT IS ERGER DAN OORLOG. MIJNHEER", zei een oud moedertje, toen
zij uit de cvacuatie-bus strompelde, die voor Concordia in Breda stil
stond, „ik heb de evacuatie meegemaakt in 1910 en dat was erg.... Maar
dit tegen water is niets bestand. Het komt op je toegebruld en eer je
het weet, loop je er midden in. Gottegod
De zachte maar kordate arm van een Rode Krnis-helpster hielp haar over
de drempel heen. Die leidde haar naar de grote toneeizaal, waar reeds hon
derden bijeenzaten.
Llonderden hebben er de gehele dag
vertoefd. Honderden, die met we
zenloze gezichten daar za'en te wach
ten en die probeerden zich te realise
ren. wat er gebeurd was. Die met een
leeg gebaar de koffie aanpakten, die
bereidwillige handen hen toestaken en
en met traag gebaar de boterham naar
de mond brachten, die hun gul werd
aangeboden.
Daar zaten zij. Al wat rijden kon
aan bus en particuliere wagen, voerde
her. naar Breda, weg van het be
dreigde gebied, waar de watergolf ga
ten vrat in de dijken, de kostbare
landerijen onderspoelde en de mensen
zo dicht od de hielen zat. dat zij in
bomen en op zolders moesten kruipen
om hem te ontlopen.
De angst om wat zij hebben uit
gestaan. staat op al die gezlchen te
lezen. Maar ook de angst om wat
nog komen zaL Hoe zal men zijn
huis en land aantreffen wanneer
het water eenmaal gezakt is. Waar
zal het vee zijn? Men maakt zich
£)OOR HET ONTZETTENDE STORMWEER van Zaterdag en Zondag zün
niet minder dan veertig schepen voor onze kust ïnAiood komen te ver
keren. Koortsachtig werd gewerkt om met reddingsboten hulp te bieden. Ge
lukkig 'konden vele schepen, dank zij het heldhaftige optreden van de be
manning van de reddingsboten, naar een veilige haven worden gebracht.
Critiek was het moment, waarop de kelders van Seheveningen-radio onder
water liepen. Daarin komen nl. dc kabels voor het ontvangstation samen. Met
man en macht werd gewerkt. In dc voornacht ging het water vallen. Het
radiozend- en ontvangverkeer was niet merkbaar onderbroken geweest!
pEN waakboei sloeg los van het
lichtschip .Goeree". dat toen met
grote schade aan boord enkele mijlen
afdreef.
De Nederlandse 175 ton metende
coaster „Elisabeth" uit Gronin
gen raakte voor de kust vast en kon
door reddingsboten niet worden be
reikt. Drie schepelingen zwommen
naar de kust. Een man uit Terheide
begaf zich te water om de 63-jarige
schipper J. Jonkers van boord te ha
len, wat hem lukte. De bemanning
kreeg medisGhe hulp en werd van
nieuwe kleding voorzien. Het schip
zit nog vast op het strand.
OP DE PIEREN
In Waspik konden de zakken zand al niet meer helpen. Als van een wa
terval gutste het water de hulzen binnen.
WIER schepen, die ln de Ketelmond
bij Kampen voor anker lagen,
zijn door de storm los geslagen en
op pieren in de Ketelmond gelopen.
Het ergste is de Rijnaak „Breithom"
uit Bazel er aan toe. Dit schip zit
met de achtersteven vast op het dro
ge, terwijl het voorschip in het water
ligt. De Rijnaak dreigt in tweeën te
breken. Persoonlijke ongelukken heb
ben zich niet voorgedaan. Sleepbo
ten proberen de schepen vlot te trek
ken.
Zaterdagavond is de kotter „Oud-
dorp 13" tussen Noordwijk en Kat
wijk gestrand. De drie opvarenden
schoten vuurpijlen af. Het scheepje
lag bijna tegen het duin aan. toen
een reddingsploeg van de Kon. Noord-
Zuid-Hollandse Redding Mij er met
een vrachtauto over het strand arri
veerde. Zij troffen twee Ouddorpers
en een Scheveninger in het logies
aan. Na enige uren moesten zij toch
van boord, omdat het scheepje in de
richting van Noordwijk begon af te
drijven Het gevaar is niet denkbeel
dig. dat het schip te pletter zal slaan.
Het m.s. „Tiba" seinde in de nacht
van zaterdag op Zondag dat zijn
roerquadrant was gebroken. Het schip
bevond zich ten Westen van Bres-
kens en vroeg sleepboothulp.
In deze storm-nacht is de sleepboot
„Schelde", die hulp wilde verlenen
aan de „Prinses Beatrix" bij het ver
ankeren in de Nieuwe Waterweg op
een strekdam ge'onen cn nagenoeg
vergaan. De reddingsboot „President
Jan Leis" tracht de bemanning te
redden. De sleepboot wordt als ver
loren beschouwd.
De zandzuiger „Ahoy" heeft ln
Hoek van Holland door het botsen te
gen de kade gaten in de scheepshuid
opgelopen.
„DE INSULINDE"
UBT kustvaartuig „Franka 2" maak
te Zondagochtend bij Terschel-
lingerbank een slagzij van 30 graden,
vermoedelijk door het schuiven van
de lading. De reddingsboot van dc
Kon. Noord-Zuid-Hollandse Redding
Mij. „Insulinde", kwam het in nood
verkerende schip te hulp en begeleid
de het tot- de Eems. vanwaar de
„Franka 2" de haven van Delfzijl kon
binnenlopen.
Op de terugweg kreeg dc reddings
boot in de omgeving van Schiermon
nikoog zware zee. Op een gegeven mo
ment maakte het schip bijna 90 gra
den slagzij. De mast lag gelijk met
het water. Alles werd van het dek ge
slagen. de radio raakte defect. De be
manning is behouden, doordat zij zich
met, riemen aan haar plaatsen had
vastgebonden. Als de „Insulinde" van
de voor liu:p noodzakelijke middelen
is voorzien, zal zij waarschijnlijk weer
uit moeten varen om een Duits schip
hulp te bieden, dat bij Rottnmeroog
in moeilijkheden is geraakt.
ASSISTENTIE
DIJ Vlissingen liep het Belgische
schip „Luxembourg" aan de
grond. De sleepboot „Maas" voer ter
assistentie uit.
De Duitse tankboot „Julius Rut
gers" liep ter hoogte van Noordwijk
hoog op het strand. De bemanning
bleef aan boord.
Het Engelse s.s. „Seabrook" maakte
ten Noord-Westen van Hoek van Hol
land water. Het vroeg om assistentie.
Het Britse schip „Beslwood" had
Zondagmorgen ten N.O. van Hiunber
met zware slagzij te kampen. Tever
geefs stuurde het schip noodseinen
naai' het kuststation Humberradio,
dat door overstromingen buiten wer
king was gesteld.
De Britse sleepboot „Prizeman"
verloor 15 mijl ten Oosten van YVit-
hersea de sleep, het motorschip ,Jle-
napin". dat met een onvolledige be
manning aan boord stuurloos rond
dreef. Later vond de sleepboot de
„Menapin" drie mijl verder terug.
Ook kwamen noodseinen van het
Britse schip „Selby". dat ten Westen
van Terschelling in nood verkeerde.
De lading was gaan schuiven. Het
Zweedse vaartuig „Sueccia" is op
weg. De „Selby" bevindt zich nu voor
IJmuiden.
De ankers van het Duitse s.s. „In-
dustria" begaven het en het schip
dreef af. Het bevond zich Zondag
middag op twee mijl afstand van
Hoek van Holland.
Een ander Duits schip, de „Harold
Oltens". kwam dertig mijl ten N.O
van Harwich in nood te verkeren en
dreef naar het Zuiden af. Tevergeefs
bleef het schip dringend seinen om
hulp. Toen het schip 55 mijl ten N.O.
van Harwich-dreef, kwam het in de
buurt van het Britse schip .Acuity",
dat het schip tweemaal op 'sleeptouw
had, maar nu weer los is geraakt
SLEEP VERLOREN
dagmor'ien" was de sleepboot gelukkig
"Weer beSfilUTbanr inmiddels zocht de
reddingboot „Prins Hendrik" tever
geefs naar de lichter met de zes run
ners. Ook kon men geen contact krij
gen met de Texelse visérsboot ,.TX
14". waarvan noodseinen waren opge
vangen. Zondagmiddag omstreeks drie
uur liep de ..F.-ins Hendrin" Den Hel
der binnen. Voorlopig zal de redding
boot niet uit kunnen varen, omdat de
bemanning, die zestien uur op zee is
geweest, uitgeput is.
Dertig mijl ten Westen van I m
Heider bevond het Russische s.s.
.Enisei" zich in nood.
Tussen Vlieland en Texel strandde
de Zweedse .Virgo". Het Zweedse
schip „Selene" dreef Zaterdagmiddag
stuurloos rond ter hoogte van Huil
(Oosl-Engeland)
Volkomen onbestuurbaar dreef het
Deense schip „Annam" 25 mijl ten
Westen van Hoek van Holland naar
het óósten af. Een anker werd ver
loren. Zondagmiddag om twee uur
bevond het schip zich met. 38 man
nen en drie vrouwen aan boord bh
Hoek van Holland, zonder Cat een
sleepboot op de dringende noodseinen
te hulp had kunnen komen. Om
uur liep het behouden de Nieuwe Wa
terweg binnen.
Het Deense m.s. „Knud" wordt
vermist. De laatst bekende positie
Zaterdagochtend 14 mijl ten Oosten
var. Hartlepool.
De Nederlandse „Kota Agoeng", die
zich ten N.N.W. van Terschelling be
vond, heeft, zich naar het in nood
verkerende Deense schip .Anne
Torm" begeven.
NIET NODIG
rxWARS voor Texel verloor de Duit-
se sleepboot „Gulosenfjord" zijn
sleep, dc tanklichter „Oder", met zes
runners Daarna raakte de sleepboot,
die een bemanning van acht koppen
heeft, zelf in moeilijkheden. Dc red
dingboot „Brandaris" voer uit. Zon-
"TWEE reddingboten voeren uit ter
assistentie van het Finse schip
„Bore 6", dat bij Schouwen aan de
grond was gelopen. Dc motorredding
boot „Maria Carolina Blankenheijm"
uit Veere moest terugkeren, omuat de
machinist - door tot nu toe onbeken
de oorzaak - bewusteloos raakte. De
„Koningin Wilhelmina" uit Stelen-
dam kon wegens het slechte weer de
Fin niet bereiken, In de nacht van
Zaterdag op Zondag kwam de „Bore
6" op eigen kracht vlot. In de haven
van IJmuiden was de Poolse trawler
.JKorab 2" zinkende, maar kwam weer
recht toen het water zakte,
Het Indische s.s. „Jaïakitu" seinde
Zondagmorgen, dat zijn anker aan
bakboord was weggeslagen en dat de
stuurinrichting niet meer werkte.
Onmiddellijke sleepboothulp was ge
wenst. Het schin bevond zich op 80
mi.il ten W. van Terschelling. De
stuurinrichting kon voorlopig worden
gerepareerd. Begeleid door de sleep
boot ..Holland" was de „Jaïakitu"
Zondagmiddag op weg naar Rotter
dam
Zondagmorgen vroeg de Panamese
tanker hulp. omdat aan bakboord een
ernstige lek was geconstateerd Het
schip bevond zich ten Westen van
Hoek van Holland Het. Engelse s.s.
„Norrisia" is in de nabijheid.
De reddingboot „Neeltje Jacoba"
verliet de haven van IJmuiden om as
sistentie te verlenen aan de ..Patave",
die zich bij Noordwijk in nood be
vond.
DE „CARTHAGE"
niet veel illusies....
„Dit is de tweede ramp in korte ja
ren. mijnheer", zegt een struise jonge
vent. ..Eerst heeft de oorlog miin ge
doetje weggeblazen, nu staat het, am-
ner heropgebouwd, onder water."
Practisch geen bagage brengen deze
Stakkerds mee Een snei-gevulde tas.
wat luiers voor de baby. Sommigen
dragen dekens men weet dat nog van
de vorige keer. toen de oorlog hen
voor zich uitdreef. Moeders komen
met kinderwagen en al uit de bus. De
kleuter daarin slaapt zo rustig. ..Ik
ben beter af dan die stakkerd, die on
derweg ui', de bus moest worden ge
haaid. omdat het haar tijd was" zegt
zli berustend. En even verder com
mandeert een kordate vrouw haar
kroost bij elkaar: twaalf kinderen.
Vele kinderen huilen.
Dit is Breda op ae dag van giste
ren: een stad. waar de hele burgerij
en het hele militaire apparaat de han
den uit de mouwen steken om hulp te
bieden, op het stadhuis vergadert het
college onder voorzitterschap van de
burgemeester met de hoofden van
dienst, het Roode Kruis zendt colon
nes uit naar alle delen van het be
dreigde gebied, de burgerij meldt zich
aan het stadhuis voor het opnemen
van evacué's. Al wie een auto of bus
heeft, houdt zich paraat. Van alle
kanten duikt hulp op. men fs kwaad,
wanneer men niet aanstonds-fato wor
den -in geschakeld,
ZAKKEN VORDEREN
H/irrOUCK levert vrachten zakken
af om de gaten in ce dijken te
dichten, om het te proberen althans.
Maar het. is niet genoeg, het is nooit
genoeg. Daarvandaan telefoontjes naar
alle koler.handelaren: U moet Uw zak
ken inleveren, zij worden gevorderd.
De radio-distributie is ingeschakeld,
zij geeft nuchter mededelingen en in
lichtingen.
CADET OM SPEENTJES
rtVverai worden grote zalen ingeruimd
om de evacué's onder te brengen.
Militaire gebouwen zo goed als parti
culiere. Op de KMA wordt een cadet
erop uitgestuurd om speentjes te ha
len, De man kijkt verbaasd. „En je
komt niet zonder terug" wordt hem
door zijn commandant toegevoegd. In
een andere kazerne hebben de solda
ten hun bedden afgestaan voor de ge
troffenen en gaan zelf slapen op het
stro, Kloosterkazeme, kaderschcol en
Chassee-kazeme worden in de avon
den gereed gehouden voor het ont
vangen van nog meer evacué's.
Op verzoek van het gemeentebe
stuur organiseert de Bredase Motor
Club de inzameling van kleren en de
kens Het loopt storm in Het Wapen
van Breda, waar spontane handen al
lerlei noodzakelijke dingen komen
brengen. Luiers, jassen en mantels,
baddoeken, kinderhemdjes onderbroe
ken.
25 Kleine bestelwagens vol worden
op de KMA afgeleverd, waar het bu
reau van een groot-majoor ln een
oogwenk in een textiel-opslagplaats is
veranderd. Militairen sjouwen de pak
ken af en aan, vlugge vrouwenhanden
sorteren, wat binnenkomt. Er is voor
al vraag naar beddekruiken cn nacht
spiegels. Stapels van deze nuttige
\oorwerpen komen er binnen.
PENICILLINE
F)E INSPECTEUR van de volksge-
zondheid in Noord-Brabant. Dr.
van Wesemael vertrekt in de mtddag
naar Utrecht om voor allerlei vaccina
tie-middelen te zorgen. Vooral peni
cilline moet er zijn. Het Roede Kruis
heeft ae rampen-dépots geopend, er
moet beddenmateriaal zijn. Ambulan
ces worden vanuit Breda naar de ge
troffen gebieden gedirigeerd, vanuit
heel Brabant worden de Roode Kruis-
colomies ingeschakeld.
Er wordt niet gevraagd of U mis
schien vannacht ai nif óe veren was
en daarom dus moe kunt zijn. Er
wordt onverdroten gewerkt. In het wil
de weg soms, maar dat is te voorzien.
Deze nationale ramp overvalt eenieder
en het medelijden met de slachtoffers
is zó groot, dat men aanstonds helpen
wil en aanpakken. Want er moet veel
direct leed verholpen worden. Zóveel
dat men amper een inzicht heeft in
de grootte van de ramp en ae. m
werkt men maar, werkt men r. .ar
omdat dit werken leniging beu .at
van een nood die men nog niet ln
volle omvang kan overzien.
MacArthur verheugd
zal, naar vervracht,
wordt, heden aankondigen, dat de
zevende vloot uit de wateren van For-
mosa wordt teruggetrokken.
Op Formosa verluidt nu, dat de
regering van generaal Tsjiang Kai-
Sjek van plan is „schaduwregeringen"
op te richten voor drie provincies op
het vasteland van China. namelijk
voor Joennan, Foekien en Tsjekiang.
Deze provincies zijn gekozen omdat
nationalistische guerillastrüdkrachten
deze reeds voor een deel in haar
macht hebben, zo wordt verklaard.
Generaal Mac Arthur heeft het
voornemen van Eisenhower toege
juicht.
In zijn verklaring zegt Mac Arthur
verder, dat President Trumans besluit
om Formosa te „neutraliseren" de
Chinese communisten heeft aangemoe
digd. in versterkte mate tussenbeide
te komen in Indo-China, in Korea, in
Tibet en langs de gehele periferie van
hu agressief opdringen in Azië.
LIET Franse s.s. „Carthage" raakte
voor de kust bij IJmuiden. op
drift. Het schip verloor een anker en
nadat de stuurinrichting was gebro
ken. ging het op het resterende an
ker voor anker. Het vroeg dringend
om slcepboothulp De .Neeltje Jaco
ba" is weer op weg.
Op de Eierlandse gronden bij Texel
liep een vissersvaartuig vast. De po
sitie van het vaartuig is zeer gevaar
lijk De motomödingsbool „Joan
Hcdson" zal proberen, ondanks de
hoge zeeën, het vaartuig te bereiken.
Een zoon van de familie van der Zande nlt het bedreigde Fijnaart haalde
tien minuten voordat het huls geheel een prooi van het water werd,
nog enkele waardevolle stukken nlt de lade van dé kamer. Buiten ston
den bewoners, die hem by gevaar onmiddellijk zouden waarschuwen.
Nauwelijks had van der Zande zijn woning verlaten of het huis was er
niet meer
Ook dat huis is weer leeg! Een redding langs de grote weg Breda-Mocrdjjk.
